Nummer 43
Zondag 26 Mei 1912
35e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Derde Blad.
yVaalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen.
Gemeenteraadsvergadeiingen,
Buitenland,
Engeland.
Oostenrijk-Hongarije.
Dit Blad verse! ijnt Woensdag- en Zaterdag vond.
A bonne mentapr ij s per 8 maanden f ü."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan deu
Uitgever.
UITGAVE:
Telefoonnummer 38. Telegram-Adres ECHO.
Aüveetentiên 1—7 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeUge contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
BESOIJEN.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad op Woensdag 22 Mei des
avonds ten 7 uur.
Voorzitter Edelachtb. heer C. G. Ver-
wiel.
Ongeveer 7.20 uur opent de Voor
zitter de vergadering, aanwezig zijn alle
leden. De notulen der vorige vergade
ring worden na voorlezing ongewijzigd
goedgekeurd en vastgesteld.
AAN DE ORDE:
1. Ingekomen stukken.
a Een schrijven van A. v. d. Anker,
houdende mededeeling, dat hij door bij
zondere omstandigheden onmogelijk in
de gelegenheid is geweest zijn aanslag
in den Hoofd. Omslag te voldoen.
Voorzitter. Dit schrijven zullen wij
straks in geheime vergadering behande
len.
b. Verslag van den toestand der ge
meente over het dienstjaar 1911.
Zal voor de leden ter visie worden
nedergelcjfd.
c. Wijziging begrooting.
Een post die met 9 cent is over
schreden, wordt af- en overgeschreven.
2. Voorstel van B. en W. om een
telephooncel in het hulppostkantoor op
te richten.
Voorzitter. De telephoon is tegenwoor
dig voor handel en nijverheid onmis
baar, daarom stellen wij voor een pu
blieke spreekcel op te richten. Wij
moeten alleen de kosten van de cel
dragen. Wij zijn al met den inspecteur
aan het correspondeeren geweest, doch
we zijn voorloopig nog niet aan de
beurt. 19 Plaatsen zijn ons nog voor.
De brievengaarder betrekt in November
een andere woping, dus is het ook beter
dat dan of later de cel wordt geplaatst.
Zonder eenige discussie wordt het
voorstel van B. en W. aangenomen.
3. Voorstel van B. en W. tot het
aanleggen van eeue rloleering.
Voorzitter. Naar aanleiding van de in
den raad gevoerde discussies waarin op
de wenschelijkheld, ja noodzakelijkheid
werd gewezen van eene rioleering, stel
len wij voor om vanaf de grens van
Waalwijk tot aan de Besoijensche Steeg
eene lengte van pi. m. 560 M. tot aan
leg daarvan over te gaan. Door de
provincie wordt tevens een rijwielpad
aangelegd waardoor ons werk aanmer
kelijk wordt verlicht. De kosten zullen
voor ons de f 1600 niet overschrijden.
Het werk zal waarschijnlijk nog dit jaar
plaats hebben, in ieder geval zal het
voor 31 Dec. 1913 geheel gereed moe
ten zijn. Om in de kosten te voorzien
zullen wij een geldleening moeten aan
gaan rentende hoogstens 5°/0 ten 100.
Winkel. Hoe komt het, dat het be
drag nu f400 hooger is, dan in een vo
rige vergadering is opgegeven.
Voorzitter. Dat komt doordat nu vanaf
de huizen wordt aangesloten. Dat is
voor de bewoners billijker Die groepjes
waarover je nu dikwijls bijua de beenen
breekt, vervallen dan ook en daardoor
komt er dan vanzelf een beteren toe
stand. De heer Wijnands, opzichter, zal
eerst alles nazien.
Winkel. Maar krijgen we eerst geen
plannen.
Voorzitter. Zeker, maar mijnheer Wij
nands stelde zich voor om die eerst te
maken als besloten was tot de aanleg.
In het tegenovergestelde geval zou hij
alles voor niets moeten doen.
Wij moeten wel in aanmerking nemen
dat het werk onder zeer gunstige om
standigheden wordt verricht. De Provin
cie doet er zeer veel aan en wij moeten
ook niet uit het oog verliezen dat zoo'n
gelegenheid zich niet gemakkelijk meer
zal voordoen.
Broeders. De plannen moeten toch
geheel en al door ons worden goedge
keurd niet waar?
Voorzitter. Ja 't Is een werk dat op
deu oogenblik noodzakelijk is. Kijk eens
bij mijnheer v. d. Heijden voor de deur
daar is het dikwijls een groote plas
Winkel, 't Is een prachtig en nood
zakelijk werk, maar f 1600 en dan de
menschen de verplichting nog dat ze
moeten aansluiten. Laat dat nu maar
een rijksdaalder kosten, doch men moet
wel weten, dat er veel menschen zijn
die geen rijksdaalder kunnen missen.
Klerkx. Het kost nu bijna niets om
aan te sluiten. Bovendien, ze moeten nu
toch zorg dragen voor een putje.
Voorzitter. De menschen krijgen nu
geen kosten meer, daarom is het bedrag
met f 400 verhoogd.
Klerkx. Mijnheer Wiinands heeft f 15
per aansluiting gerekend, dat is nogal
hoog geraamd dunkt me.
Winkel. De finantiën, laten die zoo'n
uitgaaf toe.
Voorzitter. Zeker, wij kunnen het uit
de gewone middelen betalen. Wij heb
ben dit jaar veel gedaan, de trottoirs in
de Besoijensche steeg, het Raadhuis ge
verfd enz. Het zal, f 1600 tegen 5°/0. is
ongeveer f60 per jaar kosten en daar
hebben wij dan een mooi stuk werk
voor, waarmede de geheele gemeente
gebaat is. Het komt mij voor dat het
bedrag te klein is om zomers die stank
te houden van het vuile water dat blijft
staan en 's winters het gevaar.
Winkel. Zijn er nu geen andere wer
ken, die noodzakelijker zijn.
Broeders. Wat zou U denken dat
noodzakelijker is. Wij zijn aangesloten
bij de gasfabriek, bij de waterleiding,
wij hebben in de steeg een goede trot
toir, wat is er nu noodzakelijker dan dit
werk. Natuurlijk, iets is er altijd, doch
het komt mij voor dat deze verbetering
het eerst moet geschieden. Wij moeten
ons dit offer getroosten oiwel wij moe
ten den stank blijven houden.
Voorzitter. Ik heb voor eigen kosten
voor mijn pand een riool met ketting
erin laten leggen doch ik heb nooit eenige
last van water.
Broeders, 't Was wel beter als wij er
geen geldleening voor behoefden aau te
gaan, doch daar is nu eenmaal niets aan
te doen.
Klerkx. De Voorzitter zegt dat het
werk ons jaarlijks f 60 zal kosten. Ik
geloot dat dit een beetje te licht is ge
schat. Het komt mij voor dat het jaar
lijks f 80 zal kosten. Het water moet
naar achteren worden gevoerd en dat
zal nu niet door die kleine buizen die
40 a 60 c.M. in den grond zitten, verzet
kunnen worden. Kunnen de financiën
eene uitgaaf van f 80 dragen, dan ben
ik er voor.
Both. Ik hoor den Voorzitter zeggen
dat wij er goed voor zitten, maar wat
zal het zijn indien wij o. a. de f800 subsi
die niet meer krijgen.
Voorzitter. U moet alles zoo zwart
niet inzien.
Both. Ik kan geen enkele lichtzijde
zien, ik zie niets dan zwart. Ik wilde dat
ik in het licht kon kijken dan deelde ik
ook misschien van het licht.
Groenen. Hoe zal het met de aflossing
gaan, mijnheer de Voorzitter.
Voorzitter. Als de andere leening aan
is, en dat is over 2 jaar. De Ged. Staten
staan dit wel toe.
Groenen. Dan wordt het cijfer ook
iets anders.
Winkel. Als de Hoofd. Omslag er
maar niet door wordt verhoogd.
Voorzitter. Neeo, daar ben ik ook op
tegen.
Both. Men moest trachten den Hoofd.
Omslag te verminderen.
Groenen. Als dat kon. was het mooier.
Voorzitter. Zooveel kunnen wij op het
oogenblik nog niet doen.
Both. Dat is toch bijna éven noodza
kelijk dan het leggen van eene rioleering.
Voorzitter. Dat ben ik niet met u eens.
Both. Ik zal toch tegen stemmen, 't
spijt me, maar terwille van de financiën
durf ik er mijn stem niet aan geven.
Winkel. Als de Hoofd. Omslag er in
geen geval door wordt verhoogd, dan
ben ik er voor.
Klerks. Ik zou het werk publiek aan
besteden.
Voorzitter. Goed, dat zullen wij doen.
Na nog eenige discussie wordt het
voorstel van B en W. met 6 tegen 1
stem aangenomen.
Tegen stemde de heer Both.
Winkel. Mijnheer de Voorzitter, heeft
de Commissie al eens een bezoek ge
bracht aan de school.
Voorzitter. Ja, en onze bevindingen
zijn over 't geheel genomen gunstig. Van
Oudenhoven liet de kinderea werken en
vooral rekenen was goed. Ook bij de
onderwijzeres en bij de andere onder
wijzers voldeed het werk ons goed.
Broeders. Wij zijn in de openbare en
in de bijzondere school geweest, en ik
moet zeggen, dat ik over alles zeer te
vreden ben.
Winkel. Het publiek heeft destijds ge
klaagd over het onderwijs en het doet
me genoegen dat naar aanleiding van
de klachten, die hier geuit zijn, thans
verbetering is te bespeuren. De school
opziener, mijnheer van Oppenraaij, heeft
volgens zijn schrijven, de zaak onder
zocht en bevonden dat alles uitstekend
was. hij heeft mijnheer van Oudenhoven
volkomen gerehabiliteerd. Volgens de
hr. v. Oppenraaij was het publiek destijds
leugenachtig en hebben wij hier maar
praatjes zitten te verkoopen. Maar hoe
denkt de raad er over.
Both. Die heeft zich reeds uitgespro
ken, dat behoeft niet meer herhaald te
worden.
Voorzitter. Ik zou deze zaak nu maar
lateD rusten heeren.
Winkel. De commissie heeft dus de
indruk gekregen, dat het onderwijs be
ter is.
Voorzitter. Het onderwijs is goed.
Klerkx Ia alle klassen, zoowel van de
onderwijzeres als van de heeren van der
Hammen en Snijders, was het onderwijs
goed.
Winkel. Dan zullen wij aannemen, dat
de klachten van het publiek en hier in
den raad voorgebracht, door den heer
van Oudenhoven schijnen ter harte ge
nomen te zijn en het onderwijs werkelijk
beter schijnt te worden.
Hierna gaat de raad over in geheim
comité.
Staking.
Gisteren maakte het bestuur van het
Engelsche Verbond van Transportarbei
ders bekend, dat ër weldra 472,000
transportarbeiders zouden staken, waar
van 150.000 in Londen. Mogelijk zouden
andere arbeiders vrijwillig of gedwongen
het werk neerleggen. Dan zouden er
ruim een half millioen niet meer werken.
De arbeiders mogen het werk dat zij
onderhanden hebben afdoen, zoodat de
staking eerst over een paar dagen haar
vollen omgang zal hebben.
De staking aan de Theems was van
daag in vollen gang. Het werk aan de
haven lag geheel of bijna geheel stil.
Honderdvijftien schepen konden niet
lossen. Dit had reeds eenige schaarschte
van levensmiddelen tengevolge en een
rijzing van de vleesch- en graanprijzen.
Behalve dat de transportwerkers in de
andere havens zijn aangeschreven om
geen goederen naar en van Londen uit
en in te laden, is tot nog toe geen po
ging gedaan om de staking buiten Londen
uit te breiden.
Des middags lichtte Gosling uitvoerig
de grieven en de eischen van de stakers
toe. De laatsten komen hier op neer
Uitsluiting van niet-aangesloten arbei
ders en loonopslag van alle havenar
beiders.
Gosling herhaalde zijn verklaring, dat
de bond van transportarbeiders tot het
doorzetten van de staking tot de werk
gevers deze eischen inwilligden, vóór
de uitsluiting, had besloten.
Vele schepen op de Theems kunnen
niet vertrekken, omdat zij geen bemaning
kunnen aanmonsteren.
Vanavond is de toestand op de Theems
in hoofdzaak als volgtAlle werven
tusschen Blackfriars en Stepney zijn ge
sloten. Aan de dokken staat het werk
nagenoeg stil. Aan de Alberthaven wer
ken slechts 20 man inplaats van 20,000
zooals gewoon. Alleen dekarrevoerders
vormen een uitzondering. Men zegt dat
velen van hen weigeren te staken.
Het oproer in Boeda-Pest.
De hoofdstad van Hongarije is gisteren
het tooneel geworden van oproer en
verwoesting, tengevolge van de al-
gemeene staking als betooging voor al
gemeen kiesrecht.
Reeds Donderdagmorgen vroeg bood
de stad een buitengewoon schouwspel.
Uit de voorsteden trokken de arbeiders
in massa's naar het parlementsgebouw
om bijtijds de straten bij dit gebouw te
bezetten. De politie wilde hen op ver
schillende punten tegenhouden, waardoor
ongeregeldheden plaats hadden, waarbij
bloed vloeide. Het parlementsgebouw
werd, lang voor de eerste arbeiders
massa's aangerukt kwamen, door een
sterk politiecordon bezet. Alleen zij, die
legitimatie-kaarten vertoonden, werdeB
doorgelaten Tot ernstige ongeregeld
heden kwam het in de voorsteden.
Stakende arbeiders hielden de werk
willigen tegen om hun den toegang tot
de werkplaatsen te verhinderen. In de
Waitzenerstrasse kwam het tot een ern
stig treffen tusschen politie en stakers,
die zich verborgen hielden In een in
aanbouw zijnd huis en de voorbijtrek
kende politie wierpen met steenen en
ander bouwmateriaal De politie vuurde
twee salvo's af, waarbij 1 arbeider ge
dood en 9 gewond werden. De politie
kreeg daarna versterking. Een ander
treffen had plaats op de Margarethin-
burg, waar ongeveer duizend arbeiders
naar het parlementsgebouw wilden trek
ken. De politie trachtte de manifestanten
terug te dringen. Daar haar dit niet ge
lukte werd een uitval gedaan en de
menigte op deze wijze uiteengejaagd.
Ook hierbij vielen vele gewonden. Tot
een bloedig treffen
kwam het op het Vrijheidsplein, waar de
menigte de vrachtwagens tegenhield. Bij
het schoonvegen van dit plein, wat tot
driemaal toe geschieden moest, zijn velen
gewond. De electrische tramwagens,
waarvan het personeel zich niet bij de
staking had aangesloten, werden door de
stakers bestormd. Hierbij werden de
ruiten ingeworpen. Een aantal passagiers
liep wonden op. Vele electrische motor
wagens werden vernield. Op een hoek
van een straat werd een tramwagen omge
worpen en eeD barricade opgericht.
In vele straten wierpen de stakers alle
ruiten in. Overal moesien de winkeliers
de uithangborden wegnemen om deze te
redden voor de woedende menigte. Bij
een opstootje in Waitzenerstrasse werd
een kapitein van politie zwaar gewond.
Tegen 11 uur kwamen 3000 betoogers
uit Nieuw-Pest. Er ontstond een gere
geld straatgevecht. Tegen half twaalf
werd het oproer steeds ernstiger. Alles
wat de menigte in handen kreeg werd
vernield. De huzaren, die het Vrijheids
plein tot driemaal toe moesten schoon
vegen, werden gebombardeerd met stee
nen, hamers en stokken. Tot 11 uur
hadden de stations voor eerste hulp bij
ongelukken 120 gewonden verbonden-
Tienduizend soldaten waren io de straten
Het geheele garnizoen van Boeda-Pest
is gemobiliseerd. Om 12 uur trachtten
een aantal arbeiders met geweld zich
toegang te verschaffen tot het parlement
De politie hield hen tegen. Een agent
werd door
Een kogel in het hart
getroffen en viel oDmiddelijk dood neer
De menigte trachtte voort te dringen,
»er is geen weten »leve de revolutie I«
roepende.
De leiders der sociaal-democraten heb
ben verklaard, dat zij de verantwoording
alleen op zich nemen, wanneer het ver
bod voor de volksvergadering die in
den middag gehouden zou worden, in
getrokken werd. Toch schijnen de leiders
hun invloed op de menigte verloren
te hebben-
Bij het Weststation werd op de huzaren
gevuurd. Een huzaar werd door een kogel
getroffen. Hij
viel dood van het paard.
Het gebouw van de Oostenrijksch-
Hongaarsche Bank en de beurs zijn door
militairen omsingeld De kranten konden
door de algemeene staking niet verschij
nen. Er werden bulletins verspreid, met
de schrijfmachine geschreven.
Een verbod zou uitgevaardigd worden,
de huizen na 5 uur te veriaten. De po
litie droeg de zorg voor de veiligheid
volkomen over aan de militairen.
De gasfabriek welke met bestorming
bedreigd werd, vroeg militaire bescher
ming voor de lantaarnopstekers. Om 3
uur werd gemeld, dat in de Waitzener
strasse bij het Weststation een omgewor
pen tramwagen in brand gestoken was.
In het parlement vroeg een afgevaar
digde de zitting te schorsen. De presi-
sident Tisza weigerde. >A1 zouden in
de zaal 50 menschen doodgeschoten
worden, dan nog zou ik de zitting niet
schorsen l< riep hij uit.
Later vroeg graaf Apponyi opnieuw
de zitting te schorsen. Hij zeide tWij
zijn toch menschen en kunnen niet kalm
debatteeren, wanneer buiten op straat
bloed vloeit 1« De president antwoordde
»Het parlement is toch geen zenuw-
lijdende oude juffrouw!"
Alle winkels zijn gesloten en verkeer
op straat.en electrisch bedrijf liggen stil.
Daar de oproerlingen de straatlantaarns
vernielden, heerschte er des avond vol
komen duisternis.
Om 6 uur we-d aan de »National
Zeltung* gemeld: »De opstand neemt
zeer ernstige, bijna revolutionnaire af
metingen aan. Het geheele garnizoen
is opgerukt. Alleen in den middag vielen
J dooden en 160 gewonden.
Het gepeupel plundert de koffiehuizen.
Dames en heeren worden door apachen
aangevallen. Geldtasschen, horloges enz.
worden gestolen. Een schooljongen werd
gedood. De kranten verschijnen niet.
Het gevaar voor het publiek in de
straat is zeer groot, daar de passage
ook geoorloofd is in de afgezette straten
en het onschuldig publiek midden in de
gevechten geraken kan. In alle straten
ziet men infanterie met de bajonet op
de geweren en cavalerie.
De militairen hebben alle hoofdstraten
en openbare pleinen bezet. De politie
zoekt naar de leiders der socialisten en
heeft reeds eenige huaner gevangen ge
nomen.
Buitendien hebben nog 200 arrestaties
plaats gehad. Met het oog op het dreigen
der spoorwegbeambten met staking, wor
den de stations met militairen bezet en de
spoorlijnen bewaakt. De schade is enorm
in de remises van de electrische tram. Op
verschillende plaatsen in de stad werd
getracht brand te stichten.
In Rakos is zelfs gepoogd, spoortreinen
tegen te houden, om den toevoer van
militairen uit de province te bemoei
lijken
In een gesloten zitting van de Kamer
verzocht Kossuth de kiesrechthervorming
aan de orde te stellen. De meerderheid
der sprekers voor de oppositie viel heftig
de maatregel aan, waarbij het stemrecht
aan allen ontzegd wordt- De zitting werd
om 4 uur opgeheven te midden van
groote opgewondenheid nadat graaf
Tisza de oppositie ten scherpste had
gelaakt.
In de avonduren is het tot formeele
vechtpartijen gekomen, vooral op het
Garaipleln, waar ongeveer 5000 men
schen zich tegenover de militairen stel
den. Eerst na herhaalde aanvallen van
i
W#ilwpsclie en Laiigslraatsclie Courant,