Summer 21
Donderdag 13 Maart 1913
36e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waalwiiksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen
Eerste Blad.
De Katholieke Beweging,
EWROKEN!
)it nummer bestaat
uit TWEE bladen
FEUILLETON.
br
De besliste zuiverheid,
van Sunlight
maakt ze voor
[fijne kant en
fijn linnen de,
uitsluitend
betrouw
bare Zeep.
Telefoonnummer 38. Telegram-AdresECHO.
-
LAAT UW ZEEP SUNLIGHT ZIJN'
P
De Echo van het Zuiden,
H'aalwpsche en Langstraatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond,
abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele ruk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden ens., franco te zenden
Uitgever.
aan den
UITGAVE:
Advertbntikn 1—7 regels f 0.60 j daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeUge contracten
gesloten. Reclames 16 cent per regel.
r
li.
Ten allen tijde hebben de kerkelijke
odgeleerden het wonderbare aanpas-
Dgsvermogen der Kath. Kerk bewon-
erd. Daarom zal de Kath. Kerk zich ook
aopassen aan de omgeving en het ka-
akter van den modernen mensch.
't Is waar de mannen van het integraal-
utholicisme beschouwen de Katholieken
an den ouden stempel wel als diep ge-
oovig en die ook gaarne en met liefde
iiiigen voor het boven hen gestelde
ezag (applaus) doch die geen gebruik
illen maken van hun verstand om kennis
e nemen van het modernisme. Dwaas-
eid is het en zal het blijven als die
katholieken, welke in dag- ea maand-
VaB jjDE ECHO VAN HET ZUIDEN."
9)
Kom, zegde' Henri op dringenden toon
ot den kapitein, terwijl Gonvain zich reeds
lir>»s op weg naar bet hospitaal had begeven,
daartoe zullen wij hier nog langer waohten,
b wij toch niet kunnen helpen
Larocbe wierp een blik vol deernis op den
;ewonde, uit wien alle leven reeds scheen
weken te zijn en volgde zynen vriend, die
e kampplaats reeds had verlaten zonder ver-
er naar zijn tegenstander om te zien.
Een weinig medelijden met den onge-
nkkige zon van uwe zyde niet misplaatst
n geweeBt, zegde de kapitein op een toon
rol verwyt, toen bij zijn vriend had ingehaald.
Wat zoudt gij dan gewenscht hebben,
twoordde Henri, terwyl by do schouders
kaalde. Gjj hebt toch gehoord dat de dokter
nae hulp niet verlaogde. Kan mijn medelyden
len gewonde het leven redden oi hem gene-
bg aanbrengen Gelooft gij dat hy medelyden
toet my zou gehad hebben, als ik door zijn
kogel getroffen was En heeft hij zichzelf dit
lot niet op den hals gehaald?
Dat alles geef ik toe.
Dan moet gij ook toegeven, dat ik niet
erplicht was een deelneming te huichelen, die
niet gevoelde. Ik weet hoe innig die man
ij haatte om een kleinigheid waarby ik het
echt aan myne zijde had. Met dien haat
vervolgde hy my, om ray tot een tweegevecht
te dwingen en dezen strijd aanvaardde hij met
et stellige voornemen, mij te doodeD. Zondt
ij liever gewenscht hebben dat ik daar lag.
Drommels, hoe kant gij zooiets vragen
riep de kapitein wrevelig. Zoo buitengewoon
veel belang stel ik in den gewonde niet, want
ik ken hem niet, maar voor zijnen getuige
heb ik alle hoogachting. M. Benoit Gouvain
bladen schrijven, bij ontwikkelde leeken,
dokters en apothekers, rechters en advo
caten, hoogleeraren en professoren, in-
dustrieelen en kooplieden, die het bewust
zijn in zich ronddragen van een eigen
kijk op de zaken, den geest van het
Katholieke geloof wakker willen houden
en de liefde voor de Kerk willen aan-
kweeken, door h:t kerkelijk gezag als
een boeman voor te houden, wien het
stroo uit de opgevulde kleeren steekt.
Bij al het geschrijf over het gevaar van
het modernisme zou het gevaar van het
middeleeuwisme wel eens uit het oog
kunnen worden verloren. De moderne
mensch is geen middeleeuwer en kan het
ook nimmer worden.
Spr. herhaalt, dat de rechtmatige vrij
heid steeds door de besten van ons zal
worden opgevorderd als een heilig recht.
Verschil van Inzicht, bestrijding van een
meening, die men verderfelijk acht, is op
ale gebied geoorloofd en gewenscht. Wie
den tegenstander het recht ontzegt, op
le komen voor meeningen, die hem dier
baar zijn en die de macht bezit hem den
mond te smeren, krijgt den vrede en de
rust van het kerkhof, waar niet zijn tegen
standers maar hij zelf en zijn vrienden
zullen begraven worden. Wie overal
modernisme zoekt, zal ten slotte slechts
fossielen vinden.
Waar men de vrijheid verkracht en de
beste bedoelingen in verdenking wil
brengen, daar doodt men de werklust
dergenen, die niet geroepen zijn om voor-
geteekende patronen uit te knippen, maar
die zelf als van nature hamer en beitel
ter hand nemen om uit hethardegesteente
levende gestalten te doen voortkomen.
Verkrachting van die vrijheid, die
vooral ons Zuid-Nederlanders zoo dier
baar is, leidt tot verloochening der in-
tellectueelle eerlijkheid. Waar zelfs het
overluid denken durven, geldt als verzet
tegen de kerkelijke overheid, daar gaan
de besten van ons, die hun hart niet
met driedubbel staal omslagen hebben
zich terugtrekken in de woestijn.
Die vrijheid mag nooit ontaarden in
losbandigheid. Hooge eerbied voor het
gezag kenmerkt den echten zoon der
oude Moederkerk.
In deze moderne wereld is een recht
matige zelfstandigheid een elsch van den
tijd. De meeste menschen moeten op
is een eerlijk man.
En een ryk man 1 spotte Henri en voor
het geld moet ieder rich bnigen.
Zij waren thans by de Porte-Maillot, woar
hen het rijtnig wachtte, waarmee zy waren
gekomen.
Als nn ons geheim maar bewaard blijft
zegde Henri met een bezorgd gelaat, toen zy
ingestapt waren.
Heb daarvoor geen vrees, antwoordde
Larocbe, Gonvain zal zwygen en de dokter
is op onze hand. Zegt hy dat hier eenen
zelfmoord heeft plaats gehad, dan zal niemand
er aan twyfelen.
Maar als Gonvain aan de familie of aan
vrienden van den gevallene de waarheid
meedeelt
Aangenomen dat hy dit deed, welk gevaar
zou dan daar voor n inliggen Waar geen
aanklager is, is ook geen rechter.
Veronderstel eens dat de vader of een
vriend naar Parys kwam om mij aan te kla-
gen
Dit zal Gonvain hnn stellig afraden,
maar als zij het toch deden, dan zc"_i 't gè-
recht er waarschijnlijk geen gevolg aan geven-
De politie nypt gaarne een oog toe, wanneer
het geene politieke of strafrechterlijke misdaad
is dit is eene eerezaak en wat geeft men hier
om een menschenleven
Het zou mij hoogst onaangenaam zijn,
als ik Parijs moest verlaten, zegde Henri Da-
tachel, die eene sigaar had aangestoken en
welbehagelijk in de knssenB van het rytnig
was gedoken, maar toch zou ik dat onverwijld
doeD.
Wees volkomen gerust! viel de kapitein
hem in de rede, ik zelf zou u aanraden te
vluchten, als ik niet volmaakt zeker van myne
zaak wsb. Wat mijn vriend, de dokter zegde,
heeft allen twijfel bij mij weggenomen,
Nu, dan wil ik ook al die onaangename
gedachten van mij afzettenantwoordde
Llenri. Daardoor mag vandaag onze vreugde
niet verstoord worden
Gij wilt dos ook niet afzien van het
voorgenomen uitstapje naar Versailles
Om welke reden
Hm, bet moet toch altijd eene pijnlijke
gedachte zijn, iemand te hebben doodge—
hun eigen beenen loopen, daarom moet
men ze leeren loopen en zij zullen bij
het struikelen ook beter weten op testaan.
Geeft men geen vrijheid, dan dreigt het
gevaar, dat men niet een enkel schaap,
maar geheele kudden verliest, waarvan
het verleden de voorbeelden geeft.
Altijd zal het spreekwoord gelden
wie het gevaar zoekt, zal er in vergaan.
Maar willen wij onze menschen katholiek
houden, dan moeten wij hen die gevaren
leeren, waarin zij zullen moeten leven en
welke zij zullen moeten trotseeren.
Geen enkele kerkelijke wet gebiedt ons
een anderen Mozes te vragtn om hel
katholieke volk naar de woestijn te leiden.
Trekken wij onze troepen terug van de
plaatsen, waar de aloude strijd tusschen
goed en kwaad nu op z'n hevigst woedt,
waar de toekomst van een heel volk kan
beslist worden, zooals nu in Zuid-Lim
burg, en paaien wij ons dan met de
valsche geruststelling, degenen, die aan
onze zorgen zijn toevertrouwd in veilig
heid te brengen achter onze eigen wallen,
dan verzaken wij onzen plicht als christen
en zijn wij als degenen, die het koren
in de schuren bewareü, maar het koren
dat op de akkers opgroeit, laten verloren
gaan.
Een stormachtig applaus loonde spr.
voor dit eerste deel zijner rede.
In het tweede deel zijner rede herin
nerde spr. er aan, dat vroeger de men
schen als 't ware als in kudden leefden.
De een liep met den ander mee. Nu de
wereld zoo vol gevaren is, voelt de
mensch zich eenzaam.
De moderne mensch, zelf op jeugdigen
leeftijd, moet zelf het leven in, zonder
dat een vader, moeder of priester hem
volgen kan. Wanneer geen echt katho
lieke opvoeding in familiekring, school
patronaat gezorgd heeft voor zelfstandige
karakters, die weerstand kunnen bieden
aan de gevaren, zijn die menschen ver
loren. Sprekers opwekking tot zelfstan
digheid sluit niet uit de diepe overtuiging,
dat de ontwikkeling van het verstand
alleen, zonder staling van den wil, nooit
baten zal. Deugd is geen kwestie van
verstand. Zonder godsdienst is alles
larie. Als er ééne instelling is, die echt
modern is omdat zij beantwoordt aan
de eischen van den tijd, dan is het
>t retraitehuis, waar de leeken, enkele
schoten
Hebt ge dat in den oorlog ook onder
vonden
O, dat is geheel iets anders
Volstrekt niet; ik moest hier toch ook
mijn leven op het spel zetten Kon ik op dit
oogenblik niet eveneens een lijk zyn? Hy
beeft immers niet anders gewild? bij heeft
my gedwongen op hem te schieten, voor de
gevolgen kan mijn geweten mij niet aanklagen,
want bet lag niet in myne bedoeling hem te
dooden. Kom, waarde kapitein, laat ons toch
niet zoo gevoelig zijn, straks aan het ontbijt
zijn wij de zaak reeds weer vergeten.
De kapitein draaide de punten van zyn kne
vel op en langzamerhand verdween de som
bere schaduw van zijn voorhoofd. De gedachte
aan het ontbijt scheen hem weer in opgewekte
stemming te brengen.
Das, heden zal het beslissende woord
gesproken worden? vroeg hy, terwyl hij weer
een schertsenden toon aansloeg.
Dat weet ik nog nietals de gelegen
heid zich daartoe aanbiedt, zal ik er gebruik
van makeD. Doe gy mij nu slechts het genoe-
gen Madame Colombe bezig te houden, zoodat
zy geen spaak in 't wiel kon stekeD.
Dat wil ik gaarne doen, aangenomen
natuurlijk dat zij zich door mij wil laten
bezighouden
Zij zal opgetogen zyn haren ouden vriend
weer te zien
In die veronderstelling zoudt gy u kun
nen bedriegen Mevrouw Colombe kon wel
eens besloten zijn wedowe te blijven, teneinde
na het huwelijk harer zuster de buishouding
haars vaders geheel naar haar eigen goedvin
den te kunnen besturen...
In dat geval zal zy een huwelijk van
Hortense wenschelyk achten.
Daarom zou ik u ook aanraden alles in
het werk te stellen om de vriendschap van
Mevrouw Colombe te winnen.
Ik vrees dat mij dit nooit zal gelukken,
zegde Henri Datacbel.
Als de oudere znster u niet genegen is,
zult gij misschien nog wel eenige moeilijkheden
te overwinnen hebben, maar daar Hortense de
lieveling baars vaders is, behoeft gy toch niet
te vreezen, dat nw aanzoek zal stniten op
dagen, afgezonderd van de gejaagde
wereld, zich de groote vragen stellen
wie ben ik en waar ga ik heen Als de
mensch ooit behoefte had aan het
Hemelsch Manna, dan is het thans en
het is dan ook begrijpelijk, dat de H.
Vader allen opwekt zich aan deze bron
te sterken. Spr. wil niet in bijzonder
heden treden over de middelen om het
gewone volk te ontwikkelen. Van allen
geleeiden maken, is onmogelijk en er
zijn ook heel wat mannen, die zich ge
leerd wanen, maar 't niet zijn I
Ter toelichting van 'het eerste deel
zijner rede wil spr. nog verklaren, dat
de opwekking tot zelfstandigheid niet
uitsluit sprekers persoonlijke diepe over
tuiging, dat misschien nooit het mensch-
dom zoozeer behoefte heeft gehad aan
leiding van boven als in deze dagen
van groote verwarring. Maar een feit
is het en blijft het, dat wanneer men de
wereld tot kostschool wil inrichten, die
wereld van groote mijnen en fabrieken,
en men voor de naleving der zedewetten
wil laten waken de priesters als surveil-
lants van kostscholen, men bedrogen
uitkomt. Voor hen, die niet erg hard
leers zijn, bevat het verleden reeds
aardige lessen.
Spr. wordt niet gaarne misverstaan, al
is hij overuigd, dat allen die hem per
soonlijk kennen, weten dat hij op dit
punt althans niets te wenschen overlaat.
Maar waar in ons land zoo aardig wordt
geschreven, wil spreker het volgende
verklarenNoodzakelijk Is de leiding
der Bisschoppen, maar ons eigen volk
moet met eigen oogen leeren zien, hoe
noodzakelijk de vermaningen zijn van
den Paus, hoe de leiding der Bisschop
pen onontbeerlijk is, dat de Kath. Kerk
is de grootste godsdienstige en daarom
de grootste sociale instelling, die de
wereld ooit heeft aanschouwd en dat
waar is wat in den Vastenbrief van den
Bisschop van dit Diocees staat, dat het
geluk niet alleen in rijkdommen moet
worden gezocht, want dat, als we later
niet goed terecht komen, dat alles ver
loren Is.
Er zijn terreinen, aldus zet spr. nader
uiteen, waarop de priesters het Christen
dom niet verdedigen kunnen en waar
zulks de leeken moeten doen. Spreker
heeft Indertijd eens verklaard; De wereld
eene weigering van den onden heer Lachard.
Op dit oogenblik stond het rijtnig stil voor
hnnne woning in de me Rarabntean, vanwaar
zy zich een paar uren later naar het buis
van den juwelier begaven, om aan zijne nit-
noodiging gevolg te geven.
Henri Dutacbel was in eene zeer vroolyke
stemming, de noodlottige nitslag van het twee
gevecht scheen in zyne ziel niet bet minste
leedgevoel te hebben achtergelaten en de ka
pitein wilde dit onderwerp nu ook liever niet
weer aanvoeren, maar hy nam ziek voor, zoo
spoedig mogelijk naar den toestand van den
zwaargewonde te vernemeD.
De familie Lachard verwachtte de beide
heeren reeds, die met gulle vriendelijkheid
naar de buiskamer werden geleid, waar eene
rijk voorziene tafel gereed stond.
Margot was ook jegens den kapitein stil en
teruggetrokken, zij scheen zich te hebben
voorgenomen, hare jongere zuster onophoude
lijk in het oog te honden.
Dit bleef natuurlijk voor Hortense's scher
pen blik niet onopgemerkt, doch zy nam den
schijn aan alsof zij er niet op letteslechts
nn en dan gaf zij hare ergernis hierover met
een blik te kennen, betgeen dan door Margot
met een spottenden glimlach werd beantwoord.
Als gij bet eenigszins doen knnt, neem
dan plaats in myn rijtuig, zegde Henri onder
het ontbyt fluisterend tot het scboone meisje
en Hortense knikte toestemmend, maar deze
wensch zou schipbreuk lyden op Margot's
waakzaamheid.
In het eerste rijtnig stapten Lachard en de
kapitein, nadat Margot daarin reeds had plaats
genomen nauwelijks echter zat Hortense in
het tweede of Margot verliet onmiddelyk het
voorste rijtuig om bij hare znster te gaan
zitten.
Dat alles was zoo vlug gegaan, dat niemand
tijd had gevonden tegen die verandering iet»
in het midden te brengen. De beide heeren
in het voorste rijtuig lachten, Henri èn Hor
tense waren wel genoodzaakt zich zwijgend in
hnn lot te schikken.
Zijt gij reeds lang met mynheer Dnchatel
bevriend vroeg Lachard onder het ryden.
Op den dag van zijn aankomst teParijB
leerde ik hem kennen, antwoordde do kapitein,
wordt door het volk geregeerd. Om die
uitspraak is hij een simonist genoemd,
trouwens hij heeft al alle listen op zich
toegepast gezien. Maar wanneer men
geen gift wil zuigen, zal men moeten
toegeven, dat deze uitspraak niets is dan
een waarheid als een koe.
De pers b.v.b. is voor een groot deel
In handen van leeken, zij wordt wel eens
de 6e of 7e Mogendheid genoemd- De
wereld wordt niet door kanonnen, doch
door ideën beheerscht. In onze dagen
is het vooral de dagbladpers, die de
ideën verspreidt onder de groote schare
van het volk. Wee hem, tegen wien de
dagbladschrijver eene vijandige houding
aanneemt, wee ook de Katholieke Kerk
in die landen waar de pers haar vijandig
is.
De hooglanden der eigenlijke weten
schap waar de bronnen en beeken
ontspringen, die naar de vlakten en dalen
vloeien, waar gestreden wordt de wilde
strijd om het dagelijksch brood, waarom
God ons heeft leeren bidden waren
vroeger het terrein van den clerus, tegen
woordig is de wetenschap ook voor een
groot gedeelte in handen der leeken.
Wee het menschdom, wee het volk,
waar de mannen, die in wetenschappelijke
tijdschriften of boeken schrijven, waar
de dagbladschrijvers hun plichten verza
ken en het behartigen der katholieke
belangen overlaten aan den clerus. Wat
vermogen de clerus, de Paus de Bis
schoppen, als de katholieke leeken niet
hun plichten begrijpen
Wat baat het de Katholieke Kérk, als
het volk opgevoed wordt in neutrale
scholen wat baat het te spreken over
drankbestrijding als gemeenteraden het
drankmisbruik soms zelfs in de haod
werkenwat baat het in de kerk te
waarschuwen tegen de zedeloosheid,
als bulten de kerk de leeken vrij
spel laten aan schouwburgen, cinema's
en barswat helpt het den priesters te
spreken over christelijke naastenliefde en
erkenning van het gezag, als de leeken-
bestierders den geest van het volk ver
pesten door slechte boeken, bladen en
spotschriften van socialisten en anarchis
ten
Geen Koningin en geen Keizer be
slissen over den aard van een school
het bestier eener gemeente, het weren
wy wonen in hetzelfde hnis. Thans wil het
toeval dat ik als oud vriend uwer familie door
zijn tnsschenkomBt beden aan dit nitstapje
deelneem
Waarom hebt gy n zoo langen tijd niet
by ons laten zien
Telkens had ik plan te komen, maar....
O, als men wil, dan kan men ook, beste
kapitein, voornamelijk als men, zooals gy geene
bezigheden heeft
Ik zal myn leven beteren I schertste
Larocbe,
Dat zal ons allen zeer aangenaam zijn
Ook madame Colombe?
Zeer zeker, daaraan behoeft gy niet te
twijfeleD. Margot is door bet ongelnk, dat
baar getroffen beeft, eenigszins zwartgallig
geworden, men moet gedold met baar hebben.
Ik vrees, dat mijn vriend Dnchatel niet
zoo geduldig is als gy wel coodt wenschen.
Is dat misschien eene waarschnwing
vroeg de jnwelier, terwyl btf de wenkbrauwen
optrok.
Misschien.
Moet ik daaruit opmaken, dat M. Dncha
tel ernstige voornemens koestert Zeg my
de waarheidalB onde vrienden mogen wij
openhartig met elkander spreken en gy znlt
begrijpen, dat dit voor mij eene vraag van
groot gewicht ishet levensgeluk van myn
kind haDgt er van af.
Welno dan, mijnheer Duchatel is inder
daad verliefd op mejaffronw Hortense, ant
woordde de kapiteinwordt zijne liefde
beantwoord, dan knnt gij n op een spoedige
verloving voorbereiden.
Kent gy de levensomstandigheden van
uwen vriend?
Niet ten volle. Ik weet alleen dat by in
Marseille beeft gewoond, en dat bij van zjjn
renten leeft...
Hy moet rijk zyn 1
Dat geloof ik ook, zegde Larocbe, met
een bevestigend knikje, terwyl hy peinzende
neerzag op de in feestdos gekleede menigte,
die naast het rijtnig zich op de breede
gaanpad heen en weer bewoog.
(Wordt vervolgd).