Nummer 44.
Zondag 1 Juni 1913.
36e Jaargang.
Tweede Blad.
UIT CAPELLE's VERLEDEN,
BINNENLAND.
Reclame.
Rechtszaken.
De Sunlightzeep is
absoluut zuiver en
vrij van schadelijke
bestanddeelen. Zij
is goedkoop, overal
verkrijgbaar en hare
ongeëvenaarde uit
muntende kwaliteit
beantwoordt ten
volle aan de strengste
eischen van hygiene
en zuiverheid. Daar
om is zij onmisbaar
in ieder wel geordend
huishouden.
UNLIG
Verjaging van een troep Franschen
bij Capelle, op den llen Decem
ber 1813.
geraadpleegd had, was spoedig een plan
in elkaar gezet. Toen dit aan de saam-
gestroomde menigte werd kenbaar ge
maakt, betuigde deze, onder een luid
»Hoezee! Vivat Oranje!4 hare instem
ming.
Drie moedige inwoners, n.l. Jan Huijs-
man, vice-burgerr.eester, Dirk de Bruijo,
schipper en Adriaan de Jong, veldwach
ter, boden zich geheel vrijwillig aan, te
paard te stijgen, zich als Kozakken te
verkleeden en zich op den Dijk, in het
gezicht van den vijand te vertoonen,
terwijl de overigen zich insgelijks aan
den vijand zouden laten zien, voorzien
van blinkend ijzerwerk, zooals hooivor
ken, tangen, spaden, rieken e. d. m.
Aldus zou men de Franschen in den
waan brengen, dat behalve ruiterij, ook
voetvolk in Capelle aanwezig was-In een
oogenblik was alles in gereedheid. Men
gaf elk der drie >ruiters4 die om beurten
op 2 paarden stegen een boonstaak in
de hand en dapper reden deze den
vijand te gemoet. terwijl »de infanterie4
zich opstelde in een stoep vlak bij den
Dijk. Toevallig begon juist de dorpsklok
('t was 12 uur in den middag) te luiden,
wat de vijand gereedelijk kon opnemen
als een middel om de dorpelingen tot
tegenweer bij elkaar te roepen.
Zoodra de Franschen uit de verte het
blinken der >wapens4 zagen, hielden ze
stil. Onverschrokken zetten, eerst de
veldwachter en daarna de anderen hun
paarden in galop.
De Franschen ontdaan door zoo'n on-
verwachten en >hevigen4 tegenstand,
namen in allerijl de vlucht, nog een eind
achtervolgd door ruiterij en infanterie4
Onnoodig te zeggen dat de gewaande
Kozakken in triomf werden binnenge
haald en dat Capelle tot laat in den
avond feest vierde na een zoo geluk
kigen afloop.
Van dit feit werd door zekeren Jan
Heij, die vanuit zijn woning het geheele
geval had aanschouwd, doch die zelf
door lamheid geen werkzaam aandeel
kon nemen, het volgende gedicht ver
vaardigd, dat vrij nauwkeurig de geheele
gebeurtenis weergeeft
In den avond van den 9en December
1813 vertoonden zich in Capelle eenige
Kozakken van het corps onder com
mando van Generaal Staal, hetwelk toen
te Raamsdonk legerde. Dit waren de
eerste soldaten de Geallieerden die in
Capelle arriveerden. Ieder verwachtte,
dal nog denzelfden avond de afdeeling
van Generaal Staal naar hier zou voort
rukken, temeer, omdat van den toren
reeds de Prinsenvlag woei. Ieder inge
zetene was reeds getooid met oranje
linten en strikken en bereidde zich
voor op een hartelijk ontvangst. Deze
verwachting bleek evenwel ijdel, daar de
troepenmacht van Generaal Staal door
marcheerde naar Breda, teneinde zich
daar bij de hoofdmacht te voegen.
Den llen daaraanvolgende kwamen
weer twee Kozakken, die op verkenning
waren uitgezonden, door de gemeente en
begaven zich op weg naar Waalwijk.
Nauwelijks hadden ze echter het dorp
verlaten, of ze kwamen in allerijl terug.
Door gebaren gaven ze te kennen, dat
zich in de verte Franschen vertoonden.
De Burgemeester (R. Middelkoop), dit
niet goed kunnende gelooven. wist hen
te bewegen, om te blijven, totdat men
zekerheid zou hebben dat het inderdaad
Franschen waren-
Andermaal begaven ze zich, door ge
baren daartoe aangezocht, op weg, om
bijna onmiddelijk daarna spoorslags terug
te komen rijden en zich in de richting
van Raamsdonk te begeven. Zonder
stil te houden, gaven zij door teekens
te kennen, dat hun vermoeden juist
was Ieder meende, dat zij hun chef
rapport zouden gaan brengen, om daarna
met een troepenmacht ter hulp te komen,
doch deze hoop bleek ijdel, want geen
enkele militair liet zich zien.
Intusschen rukten de Franschen ten
getale van 28 infanteristen (zooals later
bleek pupillen) en 2 gendarmes, voort.
Het geheele dorp raakte in beweging
en niet zonder grond vreesde men, dat
het dorp aan plundering zou blootstaan,
indien men hun het voortrukken niet
belette.
Goede raad was echter duur. Geen
enkel militair, nog eenig vuurwapen was
aanwezig en de tijd om lang te beraden
ontbrak. Spoedig was men het er over
eens dat, zoo er iets gedaan werd, men
zijn toevlucht moest nemen tot een list.
Nadat de burgemeester terloops eenige
inwoners, waaronder zekeren Jan Heij,
Zonderlinge gebeurtenis of kloek
en stoutmoedigheid van eenige
s G revel duin- Cafellenaren
De zaak wat uit elkander zetten,
Dan wordt hun stout bestaan gevoeld.
De Langstraat, heel de Majorye,
De Baronie van 't schoon Breda,
Wrong nog om lenden, heup en dye
Den band een's andren beuls, Alva.
Dien dwingeland aller dwingelanden
Wiens lust verwoesten was en branden
En op te offeren 't puik der jeugd.
Wy wisten nauwelyks reen te vinden,
Waarom aan Y en Maas de vrinden
Zoo lustig deelden in de vreugd.
Postbóon, Journalen of couranten
Ontzeilden Rynmond, Maas, noch Waal
De brieven onzer aanverwanten,
Verzwegen 't stadsnieuws altemaal
Bloedzuigers, die steeds kwamen vluchten*
Antwoordden vragers staag met zuchten
Verbloemden 't geen er was geschied
Welligt een man met koopmansschappen
Die aan de veren mogt ontsnappen,
Ontkende alleen de omwent'ling niet.
Omwenteling 1 van waar het wonder 1
Dat kan, dacht elk, gewis niet zyn I
De held, de groote held er onder,
Die 't vaste land reeds noemde 't myn...
Die, Dadat hy in het koude noorden,
Zyn duizend duizenden vermoordde(a)
Of achter liet in 't diep moeras....
Een nieuw geducht en talryk leger
Te voorschyn bragt.... wat overweger
Vertrouwde, dat zulks moog'lyk was
Schoon welvereende en Sterke Magten,
Te lang gesard, belast, geplaagd,
Het monster met zyn reuzenkrachten
Reeds hadden in zyn nest gejaagd
En 't heer van schrapende douanen
Ontvlood de wapperende vanen
Van Rusland, Pruyssen, Oostenryk,
Ja, Amsteidam en 's Gravenhage(n),
d'Oranjezon reeds schitterend zagen
Voor ons bleef 't nog een dulst're kyk
De Graaf, 's Hertogenbosch en Gorkum
Venlo, Breda en BergopZoom,
Den Berg, Zalt Bommel, Heusden,
[Workum
En d'uitgebreide Zeeuwsche stroom,
Behielden tot der Burg'ren smarte
Een eng bezet van Bonaparte,
Zoo ook de forten en de steen,
Van Belgiën en aan de Schelde,
Waarin zy het bedrag niet telde,
Der zaam verbonden Mogendhêen.
(Wordt vervolgd.)
Historisch dichtstuk door Jan Hey.
Aan den Burgemeester
R. Middelkoop.
Uit dank, ook voor Cappel, myn waarde
Zy U myn dichtstuk toegewyd
Wat last en druk het oorlog baarde
En welk een rot zich om U schaarde
Gy bleeft op Uwen post altyd.
In zooveel kommervolle dagen
Als 's ouders hart hier heeft beleefd
In voorzorg by gedurig vragen
Om nieuwen toevoer voor veldslagen,
Heeft geen Regent U overstreefd.
Uw naam zal wis in zegen blyven,
Als loon voor Uwe trouw en vlyt
Geen menschenhand zal Uw btdryven
Ooit uit des volks geheugen wry ven
Uw hupsch gedrag verstomt den nyd.
Zoo spreekt een aantal dorpelingen
Zoo spreekt de dichter van dit lied,
Die U steeds wenscht uit hooger kringen
De keur der reinste zegeningen 1
En wie, wie gunt dat heil U niet
Neen d'oude moed der Batavieren
Is by den naneef niet verdoofd,
Aan zyne zenuwen en spieren
Is vaardigheid noch kracht ontroofd
Al wierden op zyn eigen gronden
Zyn banden sterk en waar gebonden
Door overmagt en tlranny,
En snood geweld en valsche streken,
By 't eerste licht, dat aan komt breken
Maakt hy zich los en strydt zich vry.
De leugen Faam kan wyd bazuinen
>Het Neerlandsch volk werd laf verwyfd,
Nadat zyn Leeuw met zwaard en tuinen
Het Fransche Ryk ware ingelyfd !4
Vermeerdert vry die blaam, o Gallen 1
Het liet zich alles welgevallen
En bulgen als een wasse neus
Gandsch anders spreekt Uw ondervinding
Als moordzucht aanvalt ter verslinding,
Is ze onberekend voor den Geus.
Wie, Franschen, van Uw moed moog
[zingen,
Ik zing van Batavieren moed,
Van rechtgeaarde dorpelingen,
Wier kloeke daad hun eer aan doet
Vlecht, steeling, lauwren om de haren,
Van 's Grevelduin-Capellenaren,
Hier in dit nedrig lied bedoeld
Maar eerst moet ik in myn koupletten,
De Tariefioet voorop.
Het is nn zeker: indien de verkiezin
gen het kabinet Heemskerk bevestigen,
zal vóór alles de Tariefwet in behandeling
komen.
In de Memorie van Antwoord van den
Minister van Landbouw op het Voor-
loopig Verslag van de Eerste Kamer
omtrent de Ziektewet, zegt de Regeering
toch, dat, mocht geschieden, wat de
Regeering wenscht en de loop der po
litieke gebeurtenissen de uitvoering van
haar program op dit punt mogelijk maken,
ongetwijfeld spoedig na het zomerreces
de wijziging van de Tariefwet aan de
orde zal komen.
Wij bewonderen de oprechtheid dezer
verklaring.
Maar toch zuiver vinden we het re-
geerlDgsstandpunt niet.
De geheele verkiezingsstrijd loopt
immers over de onderwijskwestie. Deze
is het shibboleth, waarop beslist wordt,
of men links dan wel rechts zal stemmen.
En nu stelt men alle Katholieke en
Christelijke4 vrijhandelaars voor de keu
ze ófwel vóór de regeering stemmen
met de zekerheid, dat dadelijk na de
verkiezingen de Tariefwet komt
ófwel tegen de regeering stemmen en
daarmede de kap van den Christelijken
onderwijsbouw onvoltooid laten.
Het komt ons voor, dat hierin een
ongeoorloofde, m o re e l e dwang op de
rechtsche vrijhandelaars is gelegen, een
misbruik maken van hun Christelijke ge
zindheid ten bate van de handelspolitiek
der regeering.
De wijziging dezer handelspolitiek lijkt
ons wel gewichtig genoeg, om er een
afzonderlijke en dus zuivere
beslissing van het kiezerscorps over uit
te lokken.
Het wezen zelf van het constitutioneel-
parlementair stelsel eischt zulks.
4De Koerier.»
De bevolking van Nederland.
In St.ct. 123 is opgenomen het be
volkingscijfer van het Rijk, op 1 Januari
1913, terwijl in een afzonderlijk bijvoegsel
is opgenomen een uittreksel uit de
statistiek van den loop der bevolking
van het Rijk, de provinciën en de ge
meenten met meer dan 20.000 inwoners,
in het jaar 1912.
Mr. J. Van der Grinten, advocaat te
's-Heitogenbosch, namens Adrianus G.
G. Juten, 32 jaar, boekdrukker-uitgever
te Bergen-op-Zoom, tegen eene beschik
king van het Gerechtshof te 's-Herto-
genbosch dd. 5 April jl. ingesteld, waarbij
werd bevolen, dat Juten, voornoemd,
wegens weigering om voor den rechter
commissaris, belast met de instructie van
strafzaken bij de Arrondissements-Recht-
bank te Breda, getuigenis der waarheid
af te leggen, zal worden in gijsellng ge
steld tot dat hij aan deze verplichting
voor dien Rechter zal hebben voldaan.
De bemesting der suikerbieten op West
kleigronden.
Op kleigronden hoort de suikerbiet
thuis. Op vrij zware kleigrond nog het
best. Dat merkt men dan ook, als men
in den zomer onze kleistreken bezoekt,
zooals Zeeland, de Zuid-Hollandsche
eilanden, Noord-Brabant, Friesland,
Groningen enz. Dat begint men eerst te
beseffen, welk een groot deel van onzen
Nederlandschen bouwgrond met suiker
bieten wordt verbouwd. En dat gaat zoo,
jaar in, jaar uit. Zonder kunstmest zou
dat zeker niet gaan. Want alle stallen
in het land zouden niet in staat zijn
zooveel stalmest te leveren als noodig
zou zijn om aan den bodem terug te
geven, wat al die millioenen kilo's sui
kerbleten uit den bodem halen. Gelukkig
dus, dat er kunstmest is. Hij kost wel
geld, maar zonder kunstmest ware het
onmogelijk deze cultuur op zulk een
schaal vol te houden. Er was een tijd,
dat men meende dat de suikerbieten op
kleigrond alleen stikstof en phosphorzuur
noodig hadden, als bemesting. En toen
de cultuur nog erg matig was en men
zoo om 6 a 8 jaar eens met het gewas
terug kwam en er niet te veel aardap
pelen, mangelbieten en dergelijken wer
den verbouwd, ging het nog eenigszlns
maar toen men al meer en al vaker bie
ten ging verbouwen, zag men ook weldra
de noodzakelijkheid in van de kali be
mesting op de kleigronden In Zeeland
is men daarmede, meen ik, wel het eerst
begonnen en thans is men overal
doordrongen van de noodzakelijkheid der
kali in den bietenbouw ook op kleigron
den. Voor deze gronden eigent zich het
best het 40°/0 kalizout. Aangezien men
de kali in groote hoeveelheden moet
geven en de suikerbieten in groote boer
derijen vele Hectaren beslaan is dit het
goedkoopste en gemakkelijkste kalizout
voor de biet op kleigrond. Het eerste
jaar, dat men het gebruikt, geve men
300 a 400 K.G. per Hectare. Een vol
gend jaar geve men wat minder. Doch
als men ziet, dat het gewicht van den
bietenoogst en door vermindert, ga men
weer tot de eerste hoeveelheid terug.
Is het een nierziekte V
Jp, indien gij waterzuchtige zwellingen
rond de oogeD, in de enkels of polsen hebt
indien gij voortdureade aandrang tot urine-
loozing, beziuksel in het water, brande
rige pijn bij de loozing hebtindien uw slaap
verstoord is en gij iederen morgen vermoeid
opslaatindien gij stekende pijn in den rug
en de lendenen hebt of rheumatische pijnen
in de ledematen ischias, rheumatiek, jicht,
steen, uremie kunnen de gevolgen ervan
aijn.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen genezen
nier- en blaaskwalen, doordat zij de zwakke
of zieke nieren genezen en versterken, en
haar zoodoende in staat stellen om haar
gewichtig werk, het filtreeren van het bloed,
behoorlijk te verrichten. Uw leven hangt
van uw nieren af, want iedere drie minu
ten, dag en nacht, wordt het bloed door
de nieren gevoerd. Haa' te verwaarloozen is
gevaarlijk doch indien gij haar gezond houdt,
houden zij u gezond. Foster's Rugpijn Nie
ren Pillen zullen dit voor u doen en haar
genezen, iudien zij ziek zijn.
Te Waalwijk verkrijgbaar bij Wed. Orie-
Dumoulin, Markt. Toezending geschiedt fran-
co na ontv. v. postwissel a
f 1.75 voor ééu, of f 10-
voor zes doozen. Eiücht
de echte Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, weigert
elke doos die niet voor-
Jfj zien is van nevenstaand
MAS IL handelsmerk. 4869
Den 24en Mei had, wegens ongesteld
heid van den President-commissaris, den
Heer Mr. J. VAN SETTEN, lid der Pro
vinciale Staten van Overijse), onder lei
ding van den Heer C. Dwars grondei
genaar te Nijmegen de Algemeene Ver
gadering plaats der ALGEMEENE Paar
DEN-EN VEEVER'/.EKERING MAATSCHAP
PIJ (De oude Zwolsche van 1895) te
's Gravenhage, Directeur LINTHOUT, ten
kantore der Maatschappij.
Aan het Jaarverslag ontleenen wij dat
de gang van zaken over 1912 alle reden
tot tevredenheid geeft.
Aan nieuwe verzekeringen werd in
dat jaar afgesloten voor een bedrag van
f 2.054,400,00 en is het verzekerd ka
pitaal vooruit gegaan met een netto
bedrag van f 879,150,00 zoodat het to
taal verzekerd kapitaal op 1 Januari
1913 bedroeg f6.234,000,00. Aan scha
de werd in 1912 uitbetaald een bedrag
van 178,878,90.
Het gestort en belegd kapitaal steeg
tot f 76.000.00 en de totaal uitbetaalde
schadevergoeding tot f 1.731196,55.
De w. n. Voorzitter wees met vol
doening op de voortdurende ontwikke
ling dezer Maatschappij alsook dat de
Maatschappij op haar gebied overwegend
de grootste in Nederland is.
Over de verstreken maanden van 1913
werd weder aan nieuwe verzekeringen in
geschreven een kapitaal van f913.505.00.
Weigeren om getuigenis af te leggen.
De' Hooge Raad verwierp Maandag
26 dezer het beroep in cassatie door
Oud roest.
Naar de »Dordr Ct.4 verneemt, zijn
door de scheepsslooperij Frank Rijsdijk
te Hendrlk-Ido-Ambacht, aangekocht de
aangevoerde pantserdekschepen Utrecht
en Friesland, respectievelijk voor f
125.000 en f143,000.
De moniter Gier werd door dezelfde
maatschappij aangekocht voor ca. f 7000.
De torpedoboot Habig kwam verleden
week aan dezelfde werf ter slooping,
terwijl de sleepboot Roode Zee met het
afgekeurde Fransche pantserschip Ful
minant op weg is van Toulon naar ge
noemde slooperii.
De Verkiezingen.
In het district Oos erhout zal naast
het aftredend lid jhr. Bergh van Heem
stede, candidaat worden gesteld de heer
Van Rijzewijk te Tilburg.
Het aftredend lid is de candidaat der
R. K. kiesvereeniging, de heer Van Rij
zewijk de candidaat de R. K. vereenigde
werklieden.
Tengevolge van het niet toelaten als
lid van de kiesvereeniging zijn de werk
lieden tot deze candidaatstelling overge
gaan.
Japansche spionage.
Het N. v d D v NI verneemt uit
Soerabaja dat de Hertog Hendrik van
Menado is vertrokken met geheime op
dracht, in verband met beweerde po
gingen van den Japanschen kruiser Yodo
om de kust op te nemen.
De Yodo is ook bij I'oelon Laoet
gezien doch verder gestoomd, want daar
jagen Nederlansche oorlogsschepen.
In Soerabaja loopt het gerucht dat
de Yodo in de straat van Ball ook op
namen gedaan heeft
Twee Nederlandsche torpedobooten
zullen de Hertog Hendrik'naar Makassar
volgen.
Diefstal in 's lands kas te Bandoeng.
De correspondent van de >N. R. Ct.»
te Batavia seintTegen de Europeesche
inbrekers Kühn en de twee gebioèders
Bakkerus, beschuldigd van diefstal vao
f 10,000 uit 's lands kas te Bandoeng, is
onderscheidenlijk geëischt 6, 5 en 5 jaar
tuchthuisstraf.
Naar verluidt maakt t aan Depar
tement van Oorlog een punt van over
weging uit, de mlliciets bestemd voor
Echo van het Zuilen
EWAARBORGO
NVERVALSCHT
ZONDER
Gideponlerd:
SCHADELIJKE
BFSTANDOEELEN
1.2*1
O
O
00
-f
Provinciën
Noord-Brabant
Gelderland
Zuid Holland
Noord Holland
Zeeland
Utrecht
Friesland
Overijssel
Groningen
Drenthe
Limburg
Mannen.
324.277
334.033
717 375
561 606
117.556
146.100
184 040
201.524
166 923
93 919
183.152
Vrouwen.
325 029
328 227
754 386
594 556
118 593
152 267
182.265
195.817
168.818
87 582
175.257
Totaal.
649.306
662.260
1.417.761
1.156.162
236.149
298.367
366 305
397.341
336 741
181.501
358 4' 9
Totaal 3.030.505 3.083 797 6.114 302
Jaarverslag.
