Nummer. 56
Zondag 13 Juli 1913.
36e Jaargang.
JCK
Tweede Blad.
I
De Balkan-Oorlog.
NEKSLAG der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te WAAL
WIJK, betreffende den toestand van
den handel, de nijverheid, de
scheepvaart en van den land- en
tuinbouw over het jaar 1912.
lacht
stigd
mer.
ende
OP.
idel
IK.
Wandel in Schoenfourniturtn en aanver
wante artikelen.
Het jaar 1912 kenmerkte zich door
ene geregelde stijging der prijzen van
11e ledersoorten en waar de artikelen
let aan evenredig hooge prijzen konden
porden van de hand gedaan, kan 1912
ilet zoo gunstig worden genoemd voor
e handelaars.
Het hoofdartikel van onzen handel
vas nog steeds het chroom-geitenleder,
■M voorkeur werd in dit artikel het Ame-
Ikaansche fabrikaat gekocht.
Ook Duitschland en Frankrijk leverden
it in tamelijke hoeveelheden.
De geregelde stijging der ruwe gei-
envellen deed zich hier en daar reeds
oelen, daar eenige fabrikanten gedwon-
en waren de prijzen hunner verschil-
ende sortimenten te verhoogen, om dsze
enminste eenigszins in evenredigheid te
unnen stellen met den hun kostenden
prijs.
Satinleder, zoowel als Satinkips, He
en en nekken hadden bijna geen aftrek.
De vraag naar Box-Calfs, Box-Runds,
x-JaVa en Box-Kips daarentegen was
ér groot. Waar Box-Calf voor het
ootste gedeelte van Duitschland be
rokken werd, kon ons land zelf uage-
oeg geheel in de behoefte van Box-
uüd en Box-Java voorzien. Met het oog
p de dure prijzen van Box-Java, werd
et artikel Box-Kips veel gevraagd en
erin aan het zacht gewerkte Ameri-
aansche fabrikaat de voorkeur gegeven.
De vraag naar lakleder was zeer groot
n er was vooral een Amerikaansch ar-
kel aan de markt, waarbij het zoo ge-
eesde springen tot een minimum was
reduceerd en tengevolge daarvan vlot
verkocht werd. Daar de prijzen der
iden voortdurend bleven stijgen, zagen
e fabrikanten van Box-rund, Box-Java
z. geen kans de hun toekomende prij-
n te maken. Een paar fabrikanten be-
onnen zich toe te leggen op de berei-
ing van lakleder en werd hun fabrikaat
oor velen geroemd.
Naar paardenleer was weinig vraag,
venmin voor het artikel paardenstuiten
het laatste trimester van 1912 kwam
echter meer kooplust voor deze ar-
elen en men meent dat in de naaste
ekomst de prijzen langzamerhand zul-
en verbeteren.
De handel in gespleten rundsleder was
leduidend en dank deze artikelen was
iet voor de kleine schoenfabrikanten,
n voor hen die goedkoop schoenwerk
abriceeren, mogelijk eenige winst te
naken, daar zij hierdoor in de gelegen-
ïeid waren, hunne schoenen voordeeli-
;er te maken, dan met gewoon gelooid
oolleer en binnenzoolleer.
Splltleder als overleer had totaal geen
aftrek.
Grauw overleder werd bijna niet meer
gevraagd, daarentegen genoot Java vet
eer, Noordbrabantsch fabrikaat, zeer
veel navraag.
De handel in schapenleder voor schoen-
voerings bleef onveranderd. De invoer
lit Frankrijk bleef zeer belangrijk. Het
Pransche artikel is volgens oordeel van
vele schoenfabrikanten vooralsnog on
misbaar, vooral met het oog op de fijn
heid van deze ledersoort. Ook het bin-
nenlandsch fabrikaat genoot goeden af-
'rek. Chroomschapenleder werd minder
gezocht. De resultaten van het vorig
aar schijnen hiervan wel de hoofdoor
zaak te zijn.
De prijzen der serges en trijpen wa
ren tengevolge der stijgende wol- en
katoenprijzen met 1520°/0 verhoogd.
Dit bracht echter geen verandering te
weeg in den omzet van het artikel.
Betreffende de kleinere fournituren valt
Weinig verandering te vermelden. De
handel in Fransche koperen rivets was
vorig jaar bijzonder levendig. Ook naar
veters was was veel vraag, zij kunnen
thans in alle mogelijke kleuren geleverd
worden.
In Celluoid-ringen en haken ging veel
om, terwijl parelmoerknoopen buitenge
woon veel gevraagd werden.
Laken, stof ter vervanging van leder
kwam meer in aanmerking.
Wat de hakken betreft, valt op te
merken, dat de verschillende soorten
houten hakken in bekende Fransche of
Amerikaansche modellen zich handhaven
doch gummihakken raken in discrediet.
In dit laatste nummer was de omzet
belangrijk minder.
Van alle hier genoemde kleinere arti
kelen liepen de prijzen eveneens op.
Koloniale en Petroleumhandel.
De handel in koloniale waren was on
geveer gelijk aan dien van het vorige
jaar, ofschoon hij toch ook in enkele
opzichten daarvan verschilde.
Zoo schrijft ons de firma Verbunt van
Overbeek, die op verscheidene plaatsen
filialen heeft
In de eerste helft des jaars n.l. kon
den aanzienlijke partijen worden omgezet.
Toen echter in het najaar de prijzen
van verscheidene artikelen, vooral van
koffie, aanmerkelijk stegen, verminderde
het debiet. Door de concurrentie, die
vooral in deze branche buitengewoon
groot is, waren de winsten uiterst klein,
zoodat men zich verwonderen moet, hoe
uaast de vele reeds bestaande winkels
en magazijnen in koloniale waren, nog
telkens nieuwe kunnen verrijzen. De
peulvruchten waren dit jaar zeer ruim
gewassen, waardoor de prijzen voortdu
rend daalden.
De meeste soorten van olie echter
bleven op hoogen prijs. De noteering
van enkele soorten heeft eene tot he
den oDgekende hoogte bereikt.
Zeer veel wordt gekocht door inwo
ners van aangrenzende gemeenten, welke
hier arbeiden, terwijl ook meerdere kleine
winkels aldaar, hier hun voorraad aan
schaffen.
In den Petroleumhandel, gedreven
door de Amerikaansche Petr. Comp. de
pót Waalwijk, viel eenige achteruitgang
te constateeren. De achteruitgang zal
wel moeten worden toegeschreven aan
het gebruik van goedkoopere nevenpro
ducten en vooral aan de gasfabriek te
Kaatsheuvel.
In de jaren 1910 tot en met 1912,
bedroeg de omzet als volgt
In 1910 680400 Liter.
1911 702100
1912 625580
dat is ongeveer 50 wagens.
De prijs der Prima Amerikaansche
Petroleum was gedurende het geheele
jaar ongeveer 8V2 ct. per L.
In Russische petroleum gaat steeds
minder om. De verbruikers wenden zich
hiervan af, zoowel om de kwaliteit als
om het bekende gevaar in het gebruik.
De omzet in spiritualiën was onge
veer gelijk aan dien van het vorig jaar.
Ook thans, en dit schijnt regel te wor
den, viel eene kleine verbruiksvermin-
dering te constateeren.
Stoomtramlijnen 's BoschHeusden
Waalwijk en TilburgWaalwijk.
Overzicht der opbrengsten gedurende
het jaar 1912.
Opbrengst van het reizigersvervoer
f71790,735. Opbrengst van het goede-
renverv. f 50368,55s. Diversen f 9703,91
Totaal 131836,205. 1911 126340,615.
Vermeerdering 5522,59.
Aantal vervoerde reizigers in 1912
456473 personen. Aantal vervoerde rei
zigers in 1911 448547 personen. Ver
meerdering 7926 personen.
Goederenvervoer in 1912 34226000
K.G. Goederenvervoer in 1911 33,455.100
KG. Vermeerdering 775000 K.G.
Stoombootdiensten.
Waalwijk—RotterdamAmsterdam
Zaandam.
Opbrengst van het vervoer in 1912
f30,826,165. Idem in 1911 f29.635,565
Vermeerdering f 1,190,60.
Deze maatschappij kan dus weer op
beduidend meer vervoer in alle opzich
ten wijzen.
Haven en Scheepvaart te Waalwijk.
Ook het jaar 1912 mag voor onze
haven bevredigend heeten. Het aantal
binnengevaren schepen bedroeg 695,
met een inhoud van 49917 ton, tegen
694 schepen, inhoudende 48757 ton ge
durende 1911.
De opbrengst der haven- en kadegel-
den bedroeg f2356,42 tegen f2324,79
in 1911.
Door den zachten winter ondervond
de scheepvaart geene belemmering van
eenige beteekenis.
Wat de plannen ter verbetering onzer
haven betreft, verwijzen wij naar hetgeen
wij dienaangaande in onze Algemeene
Beschouwingen schreven.
Botermijn.
De aanvoeren op onze botermijn ston
den ongeveer gelijk met die van het
vorig jaar. Naar schatting bedroeg die
aanvoer ruim 30000 K.G.
De prijzen, schoon niet zoo hoog als
in het abnormaal droge jaar 1911, varl
eerden van f 1.30 a f 1.40 per K.G.
De roomboterfabrieken in onze om
geving stonden met hun product meest
al 5 procent boven den prijs, op onze
mijn besteed.
Veemarkt.
Het jaar 1912 was voor onze veemarkt
gunstiger dan 1911, gedurende hetwelk,
tengevolge der epidemisch heerschende
ziekte mond- en klauwzeer, onze markt
maandenlang zoo goed als niets betee-
kende.
De aanvoeren, welke die van 1911
beduldeud overtroften, bedroegen te sa
men 18000 runderen, schapen en varkens.
De prijzen van het hoornvee waren
het geheele jaar zeer duur. Als Daar
gewoonte werd op onze markt veel aan
gekocht voor het buitenland.
Belangrijke quantums fok- en kalfvee,
alsmede vette kalveren, worden van hier
naar Spanje, België en Duitschland ver
zonden.
Verleende vergunningen krachtens de
Hinderivet.
Aan
Weduwe P. A. Bergmans tot het plaat
sen van een gasmotor in hare schoen
fabriek.
Firma van Iersel, Witlox Co. tot
uitbreiding harer stoomlederfabriek.
P. M. Donker tot het oprichten eener
slagerij.
H. van.den Broek idem.
Ant. Timmermans tot het oprichten
eener bewaarplaats van lompen en been
deren.
Overzicht Granen 1912.
Gedurende de vier eerste maanden
van het jaar Hepen de prijzen van alle
graansoorten gestadig hooger, zoodat de
handel hiervan aanmerkelijk profiteerde.
Kort na Mei echter kwamen lagere
prijzen, hetgeen hoofdzakelijk den ver
bruikers ten goede kwam, vooral waar
de hooge prijzen der vleesch- en zuivel
producten zich konden handhaven. Rogge
en gerst ondergingen evenwel deze prijs
verlaging niet, als gevolg van sluiting
der Dardanellen in de maanden April
en Mei en het uitbreken van den Bal
kan-Oorlog in October.
Over het algemeen was de kwaliteit
van de inlandsche tarwe en haver slecht,
tengevolge van het zeer ongustige we
der gedurende den oogsttijd- Haver bij
het begin van het seizoen zeer hoog in
prijs, daalde geleidelijk door groote aan
voeren van ordinaire OostzeesoorteD,
alsmede van Amerikaansche Clipped,
welke laatste soort sedert jaren niet meer
ter markt werd gezien. In tegenstelling
met voorheen werd in deze streek vrij
veel mais verhandeld, daar de nieuwe
La Plata maïs te bekomen was aan prij
zen lager dan andere jaren, terwijl ook
de kwaliteit zich uitstekend hield.
Daar 't artikel lijnkoeken en lijnkoek
schilfers (Amerikaansche) in het najaar
f 20 per 1000 ko. lager stonden dan in
het voorjaar, nam ook de consumptie
hiervan, in de vier laatste maanden van
het jaar sterk toe. Dit meerdere verbruik
van mais en lijnkoeken had tengevolge,
dat erwten en boonen minder gevoerd
werden.
De prijzen varleerden als volgt
Rogge f 6,— (ot f 7,per 75 K.G
De Krijgsbedrijven.
De veldtocht in Macedonië is voor
de Bulgaren verloren, en de strijd om
Sofia zal nu eerlang beginnen, dat is
de slotsom, die men uit de telegrammen
trekken moet,
Woensd. hebben we uiteengezet, wel
ke noodlottige gevolgen de verovering
van Istlp door de Serviërs, in verband
met het opdringen van de Grieken uit
het Zuiden, voor de Bulgaren hebben
moest. Bij Istip (ook de dagbladcorres
pondenten te Sofia weten dat die plaats
in handen der Serviërs is) is de laatste
kans voor de Bulgaren te loor gegaan
want daar is hun poging mislukt om door
een omtrekkende beweging op den lin
kervleugel goed te maken wat op den
rechtervleugel en op het centrum ver
toren was. Door den opmarsch van de
Grieken is hun echter de verbindingslijn
naar het Zuidoosten langs den spoorweg
KawalaSeres afgesneden niet alleen,
maar ook de terugtocht door het dal van
de Stroemitsa onmogelijk gemaakt. Want
van Istip loopt naar het Zuidoosten een
weg, voor voertuigen begaanbaar, door
het dal van de Stroemitsa, over Rado-
wltsa naar de plaats Stroemitsa. Van de
plaats Stroemitsa af tot Petritsj toe, waai
de rivier Stroemitsa in de Stroema uit
mondt, loopt deze rivier van het Wes
ten naar het Oosten, het dal is tusschen
die plaatsen een 5 tot 10 K.M. breed.
Ten Zuiden van de Stroemitsa strekt
zich eveneens van West naar Oost het
Welesgebergte uit.
De Grieken konden nu langs twee
wegen het dal van de Stroemitsa bin
nendringen. Ten eerste langs een pas
in het Oosten van het Welesgebergte,
die bij Petritsj uitkomt. Ten tweede langs
een pas in het Westen van het Weles
gebergte, waarover de weg van de
plaats Stroemitsa naar Doiran loopt.
Reeds was gemeld, dat er om deze pas
sen verwoed gevochten werd. Volgens
de telegrammen hebben nu de Grieken
zoowel Stroemitsa als Petritsj bezet. Zij
beheerschen dus het dal van de Stroe
mitsa- De Serviërs hebben van hun kant
Radowitsa (30 K. M. ten Zuidoosten
van Istip) veroverd. Het Bulgaarsche
centrum en den linkervleugel bleef dus
niets anders over dan in ietwat meer
Noordoostelijke richting te wijken, het
Plakowitsja-gebergte in en naar Pesjowo.
Maar hier bevinden zij zich in een hache
lijke positie, want de toevoer van het
Zuiden is afgesneden door de Grieken
en in het Noorden is hun verbinding
ook al verbrokeD, door de Serviërs,
die na de overwinning op den Bul-
gaarschen rechtervleugel ^rechtstreeks in
de richting van Dzoemaja (aan de Stroe
ma, 7 K. M. van de Bulgaarsche grens
zijn doorgedrongen en reeds naar ge
meld, Tsarawosela, ten Noorden van
Pesjowo, hebben genomen. De Bulgaar
sche rechtervleugel blijkbaar van de rest
van het leger afgesneden, heeft zich dan
ook op Doebnitsa ten Noorden van
Dzoemaja, 20 K. M van de Bulgaarsche
grens, en 50 K. M. van Sofia terugge
trokken.
Volgens een particulier bericht, dat in
verbaDd met het voorgaande niet onwaar
schijnlijk lijkt, zijn de Serviërs er in ge
slaagd om de pas door het Osojowa-
gebergte te forceeren, die van EgriPa-
lacka naar Kustendil, het eindpunt van
den spoorweg naar Sofia voert en zijn
z j thans bezig Kustendil te bestormen.
.'„De Bulgaren zijn vooits naar meu
weet, op verscheidene plaatsen Servië
binnengedrongen om het leger in Ma
cedonië afleiding te verschaften. Ook die
poging is als men de telegrammen
uit Belgrado gelooven, volslagen mis
lukt.
Bij al deze gevechten moeten de ver
liezen aan beide zijden vreeselijk zijn ge
weest. In die omstandigheden is het
merkwaardig om te vernemen, dat ko
ning Ferdinand zijn troepen heeft ge
last over de heele linie terug te trekken
om den broederoorlog te voorkomen*.
Blijkbaar wil de Bulgaarsche regeering
nu de strijd een voor haar ongunstlgen
keer neemt, en het leger in geen geval
de Serviërs en Grieken beslissend zal
kunnen verslaan, vóór Roemenië met
zijn mobilisatie gereed is (hetgeen Danef
immers verwachtte, weer gaan onder
handelen.
Bulgarije begint al bakzeil te halen.
Generaal Savof is afgezet en Bulgarije
heeft om verder bloedvergieten te voor
komen, Rusland verzocht een wapen
stilstand tot stand te brengen.
Ia de kringen der Servische diploma
tie te St. Petersburg verluidt, dat noch
Servië, noch Griekenland bereid zijn
het verbond te reconstrueeren. Zij zul
len integendeel binnen enkele dagen de
inlijving van het geheele door hun troe
pen bezette gebied in Macedonië bekend
maken.
Volgens de Daily Mail zijn bij de her
overing van het Servische grensstadje
Knlasewats 12000 Bulgaren in de pan
gehakt.
Bulgaarsche erruwe/en.
In een te'egram van koning Constar.-
tijn aan Venizalos wordt gemeld, dat
de Bulgaren bij hun aftocht uit Doiran
den Griekschen metropolitaan en dertig
Grieksche notabelen hebben meege
sleurd. De gevangenen werden gebonden
en op verschrikkelijke manier mishan
deld.
De koning vreest dat de ongelukkigen
er niet levend zullen afkomen.
Over de gruwzame wijze, waarop de
Bulgaren en comitten in Nigrita huisge
houden hebbeo, deelt een ooggetuige
nog het volgende mee alle huizen wer
den met petroleum overgoten en daar
na in brand gestoken; van de 1450hui
zen zijn er dan ook slechts 49 overge
bleven. Vele inwoners werden omsingeld
uitgeplunderd, neergeschoten of met pe
troleum overgoten en in brand gestoken
vrouwen werden voor de oogen harer
kinderen op de laagste wijze mishandeld
kinderen werden opgehangen en grijs
aards doodgemarteldouderdom noch
sexe werd geëerbiedigd. In het geheel
moeten 750 inwoners vermoord zijn.
De laatste berichten, die we ontvin
gen betreffende den oorlog zijn in alle
opzichten nadeelig voor Bulgarije.
In het eerste wordt gemeldt, dat de
Serviërs een nieuwen aanval der Bul
garen schitterend hebben afgeslagen en
het tweede bericht ons van een nieuwe
overwinning der Grieken bij Demir His-
sar.
Afgaande op het korte Reuter-tele-
gram hebben de Bulgaren zich hardnek
kig verdedigd, 36 uur hebben zij hevi-
gen tegenstand geboden en een strijd
gevoerd waarbij de artillerie den hoofdrol
speelde.
Ten slotte moesten de Bulgaren ook
hier wijken.
Geheel Oostelijk Macedonië en de
steden Strumitza, Doiran, Kukuts, Ni
grita, Dem'r Hissar, Seres en Petritsj,
plaatsen wier bevolking hoofdzakelijk
Grieksch is, zijn thans door de Grieken
veroverd, een succes waarover zij ten
volle kunnen tevreden zijn. Wellicht
zullen zij bij eventueele nieuwe vredes
onderhandelingen hunne aanspraken op
deze streken en steden doen gelden,
zoodat Griekenland nog grooter gebieds
uitbreiding zal krijgen dan na den oor-
log legen de Turken het geval was en
dit natuurlijk ten koste van Bulgarije,
dat thans door eigen schuld, door zijn
halsstarrige ontoegeeflijkheid in een
uiterst benarde positie is gekomen.
Nadat Servië en Griekenland het
trotsche weinig inschikkelijke Bulgarije
reeds hevige slagen hebben toegebracht
ziet het zich thans van uit het Oosten
bedreigd.
Roemenië heeft nu ook Bulgarije den
oorlog verklaard en is dit land reeds
binnengerukt.
De Roemenen trokken de Bulgaarsche
grenzen over 1 Reeds hebben zij van
Sllistrai bezet, dat Bulgarije volgens ge
drag St. Petersburg aan Roemenië zou
afstaan. Daar met dezen afstand wat lang
gedraald werd, heeft Roemenie het thans
maar genomen, zonder natuurlijk op het
minste verzet te stooten. Nu is het de
vraag, zal Roemenië het daarbij laten,
zal het zich alleen bepalen tot de be
zetting van het gebied, dat na den
oorlog tegen de Turken door Bulgarije
aan Roemenië werd afgestaan Of zullen
de Roemeensche legerscharen nog ver
der voortrukkennaar Sofia? Dat is
de pijnlijke vraag, die men zich thans
in de Bulgaarsche hoofdstad stelt en waar
op niemand nog antwoord geven kan.
Roemenië heeft zijn gezant in Sofia te-
ruggeroepen en daaruit zou men moeten
besluiten, dat het plan is nog verder
door te zetten en een oorlog met Bul
garije wil beginnen.
Van alle kanten aangevallen, zou Bul
garije het] jonge voorbeeld van Turkije
voor oogen, in stukken gereten worden
en om dit te voorkomen zoekt het thans
vrede met Servië en Griekenland. Offici
éél staat nu vast, dat het zich tot Rus
land gewend heeft, opdat het groote
broederland zou bewerken, dat aan de
vijandelijkheden met Servië en Grieken
land een einde zou komen en de diplo
matieke betrekkingen met deze landen
zoo spoedig mogelijk zouden hersteld
worden. Burgarije geeft dus toe en Ser
vië en Griekeland zullen daarvan partij
weten te trekken. Afgezien nog van
de eischen, die Roemenië zal stellen, zal
van
Zuiden
e
Tarwe t 8,25 f 9,50 80
Haver f 8,50 f 10,50 100
Geret f 5,40 t 7,— 65
Mais f 5,60 i 6 50 80
Erwten f 6,50 f 7,50 80
Boonen t' 6.50 f 7,25 80
Lijnkoeken f 105,f 125,1000
r.ijnk.schiifers f 110,— f 135,— 1000
