Nummer 76
Zondag 21 September 1913
36e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waaiwijksche Stoomdrukkerij' Antoon Tieten,
Eerste Blad.
SUNLIGHT
De vreemde nicht
De Troonrede.
Dit nummer bestaat
uit DRIE bladen.
m
FEUILLETON.
Zij die zich voor het
volgend kwartaal abon-
neeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende
nummers GRATIS.
De Sunlightzeep is
absoluut zuiver en
vrij van schadelijke
bestanddeelen. Z i j
is goedkoop, overal
verkrijgbaar en hare
ongeëvenaarde uit
muntende kwaliteit
beantwoordt ten
volle aan de strengste
eischen van hygiene
en zuiverheid. Daar
om is zij onmisbaar
in ieder wel geordend
huishouden.
SUNLIGHT
De Echo van h
Waalwijksclie en LansslraalNrke Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond,
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezonden stukken, gelden eni., franco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE:
Telefoonnummer 38. Telegram-Adres ECHO.
AdvkktbntiBn 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contra
resloten. Reclames 15 cent per regel.
GEWAARBOR0O
ÖNVIRVAISCHT
ZONDER
SCHADELIJKE
BEiTANDDEEUN
GEDEPONEERD!
L 381
O
00
"f
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
li)
Gy vertegenwoordigdet myn toekomst, pij,
't levende evenbeeld van uwen vader. Gij
moest eenmaal de positie innemen, waarop uwe
geboorte u recht gaf. Niet zonder een bevig
lyden (een diepe znebt ontsnapte aan de borst
der oude dame) heb ik u ontrouw zien wor
den aan de traditie van uw geslacht, docb ik
offerde mijn eerzucht op aan de roeping, die
u m 'desleepte, bier aan de wetenschap. Geloof
echter niet, dat ik geen pijnlijken strijd met
mij zeiven te voeren had, toen ik u als on
dergeschikte zag bij menschen, gesproten uit
de heffe des volks. Gij hadt het echter gewild
en ikstemdet toe. Wel beschouwd kon een de
Trévors ook in de wetenschap nog eenigen
glans bijzetten. Maar op dit oogenblik is de
toestand wat ernstigerge wilt den naam,
dien ge draagt eenen smaad aandoen...
Moeder, ik bid u op mijne beurt, geen
woord verder. Gij spreekt van een jong meis
je dat ik bemin, en dat, als ze er ten minste
in toestemt, 't geen nog volstrekt niet zeker
is, mijne vrouw zal worden.
Nimmer, Robert, nimmer riep mevrouw
de Trévors uit. Uw geluk, als gij dat aan dit
schandelijk huwelijk verbindt, zal slechts op
het graf uwer moeder kunnen worden opge
bouwd.
Gij zult uwe dwaling leeren inzien, wan
neer ge Marga kent.
Marga Marga O, welk een vloek is er
op mij gevallen, riep mevrouw de Trévors uit.
Weet daD, dat ik u liever bier dood voor mij
zoude zien, dau verstrikt in de netten van die
vrouw.
Robert was verbleekt, zijne lippen trilden,
en eerst toen hij zichzelven weer meester was,
nam bij de verdediging der vreemdelinge nog-
Zooals we in ons vorig nummer toe
zegden, willen we heden eenige pers
stemmen doen hooren betreffende de
Troonrede, welke zooals men dat noemt,
een niet te kwade pers heeft.
DE TIJD zegt over de onderwijs-
vraag
Een staatscommissie zal worden inge
steld, om te onderzoeken, «in hoeverre
eene algemeen bevredigende regeling
(Hoort Hoorfl) mogelijk is ter zake
van de subsidieering van het bijzonder
onderwijs en de voorwaarden, welke
daaraan verbonden moeten worden.*
Het komt ons voor, dat deze mededee-
ling voor de vrienden van het bijzonder
onderwijs een dringende aansporing be
hoort te wezen, om meer dan ooit op
hunne hoede te zijn.
DE MAASBODE
Daar moest dus iets verricht worden
om deze in eenig opzicht tegemoet te
treden.
Men leest dan ook, dat een Staats
commissie zal worden belast met een
onderzoek van de mogelijkheid eener
bevredigende regeling der subsidieering
van het bijzonder onderwijs.
Hoe zij het algemeen kiesrecht voor
mannen en de mogelijkheid van vrou
wenkiesrecht in de Grondwet brengen
zal, weet deze Regeering. Moet daaren
tegen aan het bijzonder onderwijs wor
den recht gedaan, dan is een diepgaand
onderzoek noodig
Werd op den uitslag van dat onder
zoek gewacht, niemand zou er bezwaar
tegen hebben. Doch de grondwetsher
ziening zal dien tijd niet kunnen rusten
rechts zal zich moeten gewonnen geven
voor een vogel in de lucht.
Indien het met een concessie aan de
rechterzijde slechts ernst was, zou deze
Regeering den wetsvorm weten te vin
den voor de rechtmatige eischen, sinds
tientallen van jaren door de rechterzijde
met nadruk gesteld. Wat is daar te on
derzoeken, wat niet evengoed ten depar-
temente kan geschieden
Zelfs indien een regeling der subsidi
eering in grove trekken werd voor
gelegd, zou de rechterzijde in deze om
standigheden vernemen moeten, hoe men
maals op. Doch vergeefs; mevrouw de Tré
vors bleef onwankelbaar. Ten einde raad, zeg
de haar zoon met een Aanwen glimlach
Wij znllen ons beide veel leed berokke
nen en hoogstwaarschijnlijk nutteloos leed.
Wij vechten tegen windmolens. Ik bemin Mar
ga met al de kracht mijner ziel en ik zal niet
ophouden huar te beminnen. Doch het is twij
felachtig of zij mijn gevoel deelt. Naar alle
waarschijnlijkheid zal een schaterlach het
antwoord zijn op de vraag-, di» ik haar jloen
zal. Zij een eenvoudig doctor in de wijsbe
geerte. de naam de Trévors heeft in hare
oogen geen het minste gewicht hare hard
schenken Bewaren wij het stilzwygeD over
dit alles. In het voorjaar heb ik een voorstel
om te Breslau te doceeren, afgewezen. Ik ga
de onderhandelingen weer aanknoopen en mij
ver van hier vestigen.
VI.
M. de Trévors was naar Breslau vertrok
ken.
Marga had hem met strengen blik en met
gefronste wenkbrauwen ontvangen, toen by
afscheid van haar was komen nemen.
Dat is jammer, dat is jammer, zegde zij,
zich op haar schommelstoel heen en weer
wiegende, wij begonnen het joist zoo aardig
met elkander te kunnen vinden. Ik nam in
uw gezelschap langzamerhand wat beschaafde
manierea aan, en gij raaktet enkelen nwer voor-
oordeelen, uwer verouderde denkbeelden kwijt.
Het is zeker, dat ge de wereld thans anders
beschouwt dan eertijds, en van lieverlede
zoudt ge „geamerikaniseerd« zijn, als ik my
zoo eens mag nitdrnkken.
Maar daar zou toch in ieder geval een
einde aan gekomen zijn ik ben Europa wer
kelijk moe 6D verlang er vurig naar, de wil
dernis terug te zien.
Naar alle waarschyolijkhei zal mijn vader
mfy de volgende maand komen afhalen
Op deze wijze deed Marga baar best, om
baar misnoegen over bet vertrek van dezen
trouwen vriend te verbergen. Zij wilde hem
doen zien. dat zijne afwezigheid of tegen
woordigheid baar volkomen onverschillig wa
ren. Zy durfde bet zichzelven ternauwernood
bekennen, dat baar hart ineengekrompen was
bij de aankondiging van dat plotselinge ver-
de meerdere uitgaven zal dekken.
Zonder profeet te zijn, kunnen we
dus gerust voorspellen, dat deze ver
zoeningspoging als al te naief zal wor
den afgewezen en de kansen der grond
wetsherziening niet al te schitterend
staan.
HET CENTRUM zegt:
Wat in deze Troonrede allereerst treft
is de mededeeling inzake de Grondwets
herziening. De herziening, die «onver-
vvijld zal worden voorbereid*, zal zich
bepalen tot het kiesrecht-vraagstuk en
eenerzijds beoogen het invoeren van al
gemeen kiesrecht voor de mannen, an
derzijds het wegnemen der grondwette
lijke belemmeringen tegen het toekennen
van kiesrecht aan vrouwen. Dat wordt
dus een revisie op één bepaald punt,
in tegenstelling met de meer algemeene
voorstellen van het ministerie-Heems
kerk.
Het onderwijs-vraagstuk is dan ook
uit de door het nieuwe Kabinet voor
genomen herziening uitgeschakeld van
grondwettelijke gelijkstelling tusschen
openbaar en bijzonder onderwijs zal dus
voorloopig geen sprake zijn en het ee
nige wat de Regeering in 't vooruitzicht
stelt, is een Staatscommissie, welke over
een >algemeen bevredigende regeling*
ter zake de -subsidiering en de daaraan
te verbinden voorwaarden zal hebben
te beraadslagen. De vraag is nu maar,
wat dit Kabinet onder een >algemeen
bevredigende regeling* en de daaraan
te verbinden «voorwaarden* verstaat.
Veel hangt daarbij natuurlijk af van de
samenstelling der Commissie, maar voor
't overige staan wij nog voor een vraag-
teeken.
DE STANDAARD zegt o. m.
Van de op één na dertig zinsneden,
die het staatsstuk bevat, is er welbezien
slechts één, zegt het blad, waarvan de
strekking, zoo men op de letter afgaat,
tegen de beleden politiek van de Rech
terzijde ingaat, en zelfs die ééne zinsnede
die exceptie maakt voor het Kiesrecht,
is zco Voorzichtig gesteld, dat ze des
noods te aanvaarden ware. Het Vrouwen-
Kiesrecht voor weduwen-gezinshoofden
ontmoette ook in onzen kring sympa
thie, en «behoudens vast te stellen uit
sluitingen* kan elk kiesrecht, zonder
trek. Zij hoopte, dat een woord van Robert
baar eenig leedwezen zoude uitdrukken, gelijk
aan bet hare. Zij ging zelfs, hoezeer verweet
zij het zichzelven nog verder en sprak
hem met geestdrift over het gelukkige leven,
dat een geleerde zou kunnen leiden, die een
groot fortuin tot zijne beschikking bad, en
een gedeelte er van kon aanwenden in bet
belang zijner ontdekkingen.
AIIpb was echter tevergeefs. Het laatste
uur van dau laatsten avond was verstreken
zonder dat Robert een beslissend woord had
gesproken. Mttrga's hart kromp ineen, op bet
oogenblik dal de TrévorB haar de hand toestak
ten afscheid en de vingers aan zijne lippen
bracht. Al zuchtend liet hij hare bevende hond
weer neervallen, greep zijnen hoed en verwij
derde zicb, nog voor de proffessor een aanvang
had kunnen maken met de speech der aanbeve
lingen, die hij voor zynen leerlingen in gereed
heid had gebracht.
Met levendige teleurstelling volgde Marga's
oom den vluchteling met den blik en het hoofd
schuddende, zegde hy
Ik weet wezenlijk niet meer wat ik van
de Trévors moet denken. Ik zou vroeger mijn
bestaan tegon zijne toekomst hebben gewed,
want hij scheen mij bestemd om «en der lichten
van wetenschap te worden.
Maar siods «enigen tijd De hedendaogsche
jeugd bezit geene volharding meer. En dit is
jammer, want Trévors is even goed als schran
der.
Drie dagen waren er na dien avond verloopen.
Voor Marga was bet oude huis doodsch en ver
laten, sinds zij op den trap niet meer zijn
lichte tred hoorde en zy den ernstigen blik
niet meer zag, dien hij op haar sloeg, wanneer
hij zijne nasporingeu in de aan den professor
zoo dierbare, onde boeken onderbrak.
Beminde zij hem, of wel betreurde zij alleen
de afleiding, die de tegenwoordigheid van M.
de Trévors haar schonk Het leven van het
jonge meisje was ondragelijk geworden. SindB
de bekoring van het nieuwe verdwenen was,
had zij in niets meer genoegen, zelfs niet eens
in de plagen van de oude Sophie. Anna was
ondeugend en vervelend, de tuinman scheen
haar een oude idioot toe en wat oom Zscbarias
aangaatOch, van hem was niets meer te
positieve eischen, een algemeen karakter
vertoonen.
En de «Standaard* concludeert aldus
Kort saamgevat, een Troonrede, die
naar ons zoo ver overbuigt als het ver
schil in beginsel slechts even gedoogt,
maar wel te verstaan in termen en uit
drukkingen, die uiteist rekbaar zijn, en
daardoor straks een bedenkelijk karak
ter kunnen erlangen. Maar in elk geval
geeft deze Troonrede den hardsten slag
aan de groep der Socialisten.
Ons dunkt, heel 't land door zullen
de «Genossen* perplex staau.
En DE NEDERLANDER
Alles te zamen geoomeD, büjkt uit
deze Troonrede, dat de naam «extra
parlementair Kabinet* voor het pas-
opgetreden Ministerie niet meer is dan.,.,
een naam dat de Concentratie den
extra-parlementariër Cort van der Linden
dankbaar mag zijn voor de wijze waarop
hij voor haar de kastanjes uit het vuur
wil halen, doch dat ons bedunkens
niet alle waarborgen aanwezig zijn, dat
hij zich bij dezen arbeid de vingers niet
branden zal.
Aan de rechterzijde wordt, naar ons
gevoelen, geen enkele concessie van be-
teekenis gedaan die haar zou kunnen
verzoenen met de eenigszins zonderlinge
wijze, waarop het resultaat van den Juni-
strijd in dit extra-parlemenlaire Kabinet
is belichaamd.
DE NIEUWE ROTT. COURANT
oordeelt aldus
«Iq de groote lijnen het concentratie
program* er is, dunkt ons, verschil
in den weg, waarlangs de nieuwe re
geering haar doel denkt te bereiken.
Al dadelijk ten opzichte van de grond
wetsherziening, in de Troonrede voor
gesteld. Eene conceDtratie-r^geering zou
eene meer algemeene grondwetsherzie
ning hebben willen ondernemen, en ge
tracht hebben de oplossing van het
onderwijsvraagstuk daarin onder te bren
gen. De Troonrede beperkt de grond
wetsherziening tot eene kiesrechtherzie-
ning jammer! en schakelt met
name het onderwijs van de herziening
uit, waaromtrent eene staatscommissie
naar eene «algemeen* bevredigende re
geling zal hebben te zoeken.
DE NIEUWE COURANT zegt om
trent het voornaamste punt de grond
wetsherziening
De grondwetsherziening, welke in de
heden uitgesproken Troonrede is aan
gekondigd, zal ondernomen worden met
een nauwkeurig beperkt doel. Zij zal
strekken tot toekenning van het kies
recht, behoudens uitsluitingen, aan alle
mannen van een te bepalen leeftijd en
dus «algemeen kiesrecht' voorschrijven.
Geen blanco-artikel. En in de tweede
plaats zal zij de invoering van vrouwen
kiesrecht mogelijk maken, door de grond
wettelijke belemmeriLgen daartegen weg
te nemen.
Dat plan om het onderwijs-vraagstuk
ter onderzoeking aan een gemengde
commissie op te dragen, juichen wij van
harte toe. Het kan zijn, dat zij niet tot
bevredigender resultaat geraakt dan de
grondwetscommissie, maar men bedenke,
dat zij zal worden ingesteld speciaal
I met het oog op het brengen van de
j belangen van het bijzonder onderwijs in
overeenstemming met die van het alge
meen volksonderwijs. Het ministerie heeft
blijkbaar de hoop op wederzijdschen
goeden wil, om langs dien weg tot vrede
of tenminste tust te komen, niet laten
varen dat verheugt ons en willen eer
lijk trachten in die hoop te deelen.
Met kosten voor de Indische defensie
denkt het ministerie het Nederlandsche
budget van 19J4 niet te bezwaren. Mi
nister Rambonnef zal voorstellen «een
slagschip* aan te bouwen, geheel ten
laste van de Indische geldmiddelen. Het
kan echter niet anders of dit schip moet
bedoeld zijn als het eerste van een vloot,
voor de verdediging van ons koloniaal
bezit bestemd. Zou die, in afwijking van
de voorstellen der Staatscommissie voor
de Indische defensie, geheel ten laste
van Indië gebracht worden Het is niet
denkbaar en men kan slechts vermoe
den, dat hier de eenige weg gekozen
werd, die open stond om onverwijld aan
Indië's verdediging de hand te slaan.
Het ALG. HANDELSBLAD ziet de
kern van de politieke richting der re
geering in het grondwetherzieningsvraag-
stuk in verband met het onderwijs.
Wijzend op de aangekondigde commis
sie, die een bevredigende oplossing moet
brengen, zegt het blad.
Zou zulk een commissie een oplossing
verwachten. Sinds het vertrek van M.deTrévors
had hij het in zijn hoofd gekregen het bnis
van onder tot boven door te dwalen, zuchtende
en met gebogen mg, alsof hem een groot on
geluk had getroffen.
Zij gaf zich aan hare weinig verkwikkelijke
overdenking over, toen zij eeDsklap ontroerde
onder den invloed vau een baog voorgevoel.
Men klopte zachtjes aan hare deur, de deur
ging open en zij zag dengene verschijnen,
die het onderwerp barer overdenking was haar
oom Zacharias. Met aarzelenden tred en verle
gen zijn handenwrijvend, kwam hij naar haar
toe. Toen hy eindelijk vlak by den fauteuil
was waarin Mnrga zat, zegde hij, zachtjes
hoestende
Dag mijn kind, hoe goat het?
Mij, best, oomwaarom zou het ook
anders
Dat is ook zoo, zegde de grijeaard. Hum
Hum lu dacht, dat misschien....
Marga stond haastig op en zag haren oom
vlak in de oogen. Eene levendige blijdschap
vertoonde zich in haren blik een gevoel van
gelnk maakte zicb terstond van baar meester.
Ja, nu was alles duidelijkhet bezoek van
haar oom, die om zoo te zeggen zich nooit bij
haar liet zien de verlegenheid, die bij aan
den dag legde, om ter zake te komen, dat alles
was zoo helder als den^iag. M.deTrévors, die
trouwe slaaf der vormen, had den professor,
die op dit oogenblik de plaats van vader bij
baar vervolde, die daar mboven haar voogd
was, opgedragen, om zijn afgezant te zijn en
baar zijne liefde te bekennen.
Zij fronste een weinig, doch ook maar zeer
weinig, de wenkbrauwen over dezen aanslag
op hare onafhankelijkheid een zoeter gevoel
maakte zich van haar meester en bracht er
haar toe, het ernstige vergrijp van M, de Tré
vorB, die niet rechtstreeks zijne vraag tot haar
had gericht, door de vingers te zien.
Welnu, oom, wat is er? zegde zij terwijl
de oude man het stilzwijgen bleef bewareD.
Ik W6et eingelijk niet, hoe ik u dat moet
zeggen, antwoordde hij op klageuden toon, ik
ben er zoo weinig aan gewoon, mij in derge
lijke omstandigheden te bevinden; zoo onhan
dig ook, dat ja, ik wilde maar, dat gij nog
eene moeder had.
Ik ook oom lief, ik zon het ook gaarne
willen, maar mijne arme moeder rust daar
ginds, in California nl sinds lang. En daqr ook
mijn vader aan bet ander eind der wereld is,
znlt gij er toe moeten besluiteD, ze te ver
vangen en voor my een vader en een moeder
teveDS te zijn, ten minste voor het oogenblik.
Is 't waar oom, dat ge niet gerekend hadt op
al de drukte die voor u zou voortvloeien uit
de aanwezigheid van een dolkopje, dat uwe
nicht is, onder eerbiedwaardig duk
Neen, wezenlijk niet? antwoordde de
professor en wel met znlk een diepen zuobt,
en een gelaat, waarvan de uitdrukking zoo
droevig was, dat Marga in een schaterlach
losbarstte.
Oom, gy zijt zeer aardig, riep zy uit,
ge kunt u niet verbeelden, hoe go my amuseert.
Als men u zoo zag eu hoorde, zou men zeggen
dat ge me het vreeBelijkste ongeluk kwaamt
aankondigen.
Eon ongelnk hem een ongeluk I
Marga sprong uit hareu stoel op.
Oom 1 riep zij verbleekend, is M.deTré
vors... De oude geleerde schudde het hoofd.
Hem? vroeg hij met verwonderd gezicht,
waarom denkt ge aan hem?
Omdat ik gedacht had... zegde het jonge
meiBje, met eene plotseling verzwakte stem.
Neen, er is geen sprake van M. de Tré
vors. Maar kom aan, ge moet bet toch weten.
Ik heb slechte tyding ontvangen van ginds.
Van mijnen vader! riep Marga: Wat is
er? Gauw, oom. gauw, zeg me, wat er gebeurd
is, ik sterf van ongerustheid.
Niet van uwen vader... Neen... maar van
eon van zijn duitsche bedienden, mijnheer
mynheer.
Ottenstein, zegde Marga hijgend Waarom
schrijft pa niet zelf?
Juist een Ottstein, hernam de professor,
zonder op de vraag te antwoorden, uw vader
heeft groote verliezen op de Beurs geleden.
(Wordt vervolgd)