unimer
Donderdag 22 Januari ID 14
87
e aargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
iVaalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen,
GW Eerste Blad.
EEN OORDEEL OVER ITO,
Ml,
.en
1913
GemeenteraadiV rgade ingen.
I
lit nummer bestaat
uit TWEE bladen
ooit
000.
Dit Blad vereci.ynt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f 0."5.
Franco per pont door bet geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezonden stukken, gelden en»., franco te zenden aan den
Uitgevor
U1ÏOAVE:
Telefoonnummer 38. Telegram-AdresECHO.
Aj)Vkkthntiën 1—7 regels t U.6U daarboven cent per regel groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing .oygegeven
«roraen 2 maa! berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
tdvertenties bij abonnement wordeD speciale zeer voordeeHp* contrac
resloten. Reclame» Ifi «ent per regel.
De vroegere secretaris van Binnenland-
sche Zaken, James R. Garfield, die met
Roosevelt saam in't kabinet zat, schreef
naar aanleiding van een proces
tegen de Steel-corporatie„Dit geval
toont duidelijk aan, dat er een enorm
verschil is tusschen afbrekende en op-
11 .bouwende wetgeving". Objectief be-
eKKer g j10UWCj> lijkt dit even belachelijk als
files, wat over eerlijke en oneerlijke
trusts reeds gezegd en geschreven is.
De staalcorporatie bezat in 1901 meer
dan 66 percent, van de totale produc
tie (ijzer, staal en afgewerkte produc
ten) der Ver. Staten. Elk koopman met
gezond verstand zal daarop moeten
zeggen, dat de United St. Steel dus de
prijzen kon contröleeren Wanneer ik
in een stad, zeg van 100.000 zielen,
66 percent van al de manufactuur
winkels in mijn bezit heb, dan kan ik
de prijzen regelen. Kan m'n concurrenten
verplichten naar mijn pijpen te dansen.
560mkn alle concurrenten dood maken Dat
heeft John. D. indertijd bewezen, dito de
Tobacco-trust, dito Havemeijer. Wanneer
nu Garfield meent, dat ie trusts in
de Unie wettelijk geregeld kunnen wor
den op de basis door Roosevelt gelegd,
dan vraagt elk objectief man zich af
kunt gij daarmee het eerlijke (ook zoo
ge wilt oneerlijke) doel van e e r 1 ij k e
t|trusts uit de wereld helpen? Immers
SU het doel is concentratie. Honderd of
duizend kleinere zaakjes tot één lichaam
vereenigen Van 't knoeierig kleinebedrijf
één groot machtig bedrijf maken. Ik
geef toch toe, dat het dooden van con
currentie eerlijk (of oneerlijk) is. Doch
mijn hardste tegenstander zal moeten
bekennen, dat dit „dooden" ook plaats
vindt in de kleinste komenijs-winkeltjes.
Is dooden in 't klein (figuurlijk gesproken
in de zakenwereld) minder misdadig of
is 't eerlijker (ook oneerlijker al naar ge
verkiest) dan wanneer dit op een trust-
schaal gebeurt Aangenomen, dat de
handelingen volkomen correct en niet
in strijd zijn met de fameuse opbou
wende wetgeving.
De voorbeelden in 't dagelijksch leven
liggen zoo voor het grijpen, dat men in
het geval verkeert van „l'embarras du
choix". Neem b.v. alleen wat vlak
bij de hand ligt de concentratie der
M 17 Duitsche Bank-instituten, de Duitsche
imll Bank Disconto Gesellschaft, Dresdener
Bank als voorbeeld In aanvang kleine
banken, al maar groeiend tot het wereld
zaken-omvangende lichamen geworden
j zijn Zij slokten kleinere banken op.
1000.- Hebben met recht (of zonder recht)
provinciale banken doodgevochten. Het
gewone verschijnsel, of dit met of zon
der toestemming der wet of wetten-
makers ging, het gebeurde, wanneer ge
wilt langs w e tt e 1 ij k e w e g e n Ik wil
liever bij de w e t niet stil blijven staan,
We zouden dan allerraarste gevallen
van wat wel en wat niet mag de revue
moeten laten passeeren. Dit is onnoodig
voor ons doel.
Laten we aannemen, dat de Japansche
regeering 50.000.000 dollar noodig heeft.
Bij wie komt de regeering terecht Bij
Frankrijk, Engeland of Duitschland. Wie
neemt een 50.000.000 dollar leening
op zich. aangenomen, dat Japansche
financiers een beetje la-la zijn. Na-
217-1$ tuurlijk de groote internationale bank-
lichamen. Die moeten er geld aan ver-
dienen. In de internationale bankwereld
r^> kent men geen nationaliteit, weet men
ilfmiPrL van £een volkshaat geen religie-kwes-
i ties, weet men van niets. Geld „stinkt"
zonaei nje^ heeft een Amerikaansche bankier
me eens gezegd en al is dit een zeer
vulgaire term. het woord zegt alles.
atie-
444
De groote lichamen te Parijs, Londen,
Berlijn, om nog niet van New York te
spreken, gaan in bijna alles saam. (De
klucht gedurende de Marokko-affaire, dat
Fransche bankiers een paar honderd
millioen francs crediet opzegden bij de
Duitsche bankhuizen telt niet mee, is
een uitzondering.) Wil Japan geld, dan
moet het zich tot deze kapitaal-centrales
wenden. Die schrijven voor: 5, 6, 7 of
méér percenten, al naar het crediet van
den kapitaalvrager Die bepalen een prijs,
van 50 millioen moeten wij zóóveel heb
ben en die en die garantie verlangen wij.
Soms zijn de eischen zoo hoog, (zie
Fransche bankiers bij het leenen van
geld aan Marokko, zie Amerikaansche
dito bij het fourneeren van geld aan
Japan gedurende den oorlog met Rus
land, zie héél, héél spoedig de leening
van Italië om de oorlogskosten te dek
ken, die hun pleiziertocht naar Tripolis
kostte enz.), dat de bewuste staat bij
andere consortiums (vereenigingen van
bankiers) aanvraagt. Dan komt het bij
uitzondering voor dat zoo'n consortium
een leening op zich durft nemen van
die grootte. Meestal mislukt de geschie
denis men komt terug op de wereld
instituten en betaaltbetaalt tot de laatste
roode cent, wat geëischt wordt. Con
currentie is dan buitenge
sloten.
Dit is één geval uit honderd. We
behoeven voor ons doel de andere
Duitsche syndicaten niet zoo uitvoerig
te behandelen Maar welk verschil is er
tusschen de Standard Oil (het doel,
niet de middelen en het Duitsche kali-
of kolensyndicaat Het verschil tusschen
de Pruisische staatsspoorwegen in com
petitie met de Saksische Southern
Pacific Een dito tusschen het mono
polie van de telegraaf en telefoon, (rijks)
instellingen in Duitschland, ende Western
Union in de Unie Ge zult antwoorden,
dat in Duitschland telegraaf en telefoon
onder rijkstoezicht staan en eigendom
zijn van den staat. Dat zulke consortiums
in de Unie private-ondernemingen zijn,
die alleen winstbejag op het oog
hebben Maar, eilieve, is er dan een
onderscheid in het doel Trachten
beiden niet een surplus te bereiken En
blijft het niet de groote vraag, of private-
ondernemingen zich méér om het publiek
bekommeren, dan staatsexploitaties?
Neem één enkel geval. De perstele
grammen in de Unie kosten 40°/0 min
der dan de gewone Lange afstand tele
foongesprekken, kosten 30°/o minder
voor de pers, dan voor het gewone pu
bliek. In Frankrijk, Engeland, Oostenrijk
zijn de regeeringen er later ook toe
overgegaan. Het voorbeeld werd dus
afgegeven door een private-maatschappij,
niet door staatsmonopolies.
„L'embarras du choix" verplicht me
hier af te breken. Het doel was, om te
doen uitkomen, dat de wetgever wel
oneerlijke middelen (en wat daar zonder
haarkloverij onder verstaan wordt), kan
of moet bestraffen, die gebruikt werden
(of worden) om een trust te creëeren.
Doch dat men een trust niet kan aan
vallen om zijn trustschap, d w.z. om zijn
concentreeren van verschillende zwakke
of sterkere ondernemingen onder één
bestuur. Men kon dan met evenveel of
even weinig recht statenbonden ont
binden, banksyndicaten, enz.,
Met eenige verbazing bekijkt een pro
vinciaal de enorme Berlijnsche Fransche
Engelsche of Amerikaansche „Waaren-
hauser" Dry good stores, waarvoor wij
in Holland nog geen naam gevonden
hebben.
Kleine winkeliers gelooven, dat de
„Waarenhauser" elke concurrentie in
den grond boren. In hoeverre dit juist of
onjuist is, zal de toekomst moeten leeren
Een feit is het, dat er een groot aantal
koopers bestaat, die niet in een Dry
good store willen koopen. Die de herrie,
het gedrang, het lange wachten haten
en in een z g. „speciaal gesorteerde"
zaak hun inkoopen doen, ^aar ze m^er
op hun gemak de gewenschte artikelen
kunnen bekijken en inslaan.
Naar aanleiding van een tot mij
gerichte vraag over trust en hunne
wettigheid deelde ik reeds een en ander
mee over trustsin het bovenstaande
wordt weergegeven het oordeel overtrusts
van een finantieële specialiteit. Het moge
er toe bijdragen om het inzicht in dezen
associatievorm van den tegenwoordigen
tijd helderder te maken.
M. C K.
Het jaar 1913 behoort wederom tot
het verleden. Wij voor ons gelooven
niet dat het door velen betreurd zal
worden, daar het vooral op het gebied
van den handel en de nijverheid niet
heeft beantwoord aan de gunstige ver
wachtingen, die het aanvankelijk gewekt
had. En wat het op politiek gebied
geweest is, daarover behoeft hier niet
breedvoerig uitgeweid, wijl de droevige
toestand in het Oosten van ons wereld
deel, in de z.g Balkanstaten, ieder onzer
te goed bekend is. Is het treurig, dat j
daar zooveel stroomen broederbloed
vergoten, zoo onnoemelijk veel eigen-
dommen vernield, zooveel bronnen van i
welvaart zooniet voor immer, dan toch
voor zeer langen tijd verstopt zijn, te
bejammeren valt uct mede, dat die
rampzalige krijg, welke den Europeesche
vrede meer dan eenmaal bedreigde,
ook aan den handel en de industrie
in het algemeen zulke enorme schade
berokkend, het onderling vertrouwen
en het crediet zoo geschokt, de zucht
tot geldbelegging in industrieele onder
nemingen schier gedoofd heeft. Wil
men voor dit laatste een bewijs? In
Duitschland om maar eens één enkelen
staat te noemen, bedroeg het gedurende
1913 inde metaal- en machineindustrie
belegde kapitaal slechts 73 millioen
mark tegen 111 millioen in 1912. Die
verminderde kapitaalbelegging veroor
zaakte natuurlijk eene verminderde pro
ductie en deze bedroeg voor sommige
staten slechts de helft van die van 1912.
Op zich zelf beschouwd, zou men met
het oog op de overproductie in schier
alle takken van industrie, over die
mindere productie in 1913, zich niet
zoo heel bezwaard behoeven te ge
voelen, ware het niet dat zij vrij duide
lijk wijst op eene toekomstige, beter
gezegd een reeds ingetreden malaise
op industrieel gebied, op een crisis is
niet ongelijk aan dien van het ramp
spoedige jaar 1907 Want wat wij hier
melden, geldt niet alleen van het Euro-
peesch continent, maar ook en niet
het minst van de Nieuwe Wereld,
waar de toestand al evenmin roos
kleurig is. Tal van banken daar hebben
gedurende- 1913 hunne betalingen ge
staakt, wat mede de oorzaak is, dat het
aantal faillissementen daar, gelijk in vele
andere s aten van Europa, in 1913 on
rustbarend vermeerderd is.
Dat de Scho nindustrie van al die
ongunstige omstandigheden den terug
slag moest ondervinden is een als van
zelf sprekend feit. 't ls waar de eerste
viermaanden des jaars waren, wat het
aantal uit te voeren orders betrof, zoo
goed, dat op schier alle inrichtingen met
koortsachtigen ijver en vaak inet over
uren gewerkt moest worden. Dat de
verdiensten op het schoeisel zelf met
dien z g. „hoogdruk" niet in overeen
stemming waren, vindt zijn verklaring in
de geweldige onderlingeconcurrentie en
de door niets gemotiveerde stijging van
alle soorten leder en fournituren gedu
rende de eerste helft des jaars. De
plotselinge stilstand dier prijzen echter,
gevolgd weldra d or eene beduidende
daling, zou de schoenindustrie zelve
gewis ten goede gekomen zijn, Ware het
niet, dat die algemeene daling voor
alle grondstoffen ook wees op een al
gemeene verminderende koopkracht van
de zijde van het publiek. Daarbij kwam,
dat de zomer koud en nat, de herfst te
warm en droog, de eerste wintermaand
te zacht waren, zoodat de schoenhandel
gedurende 1913 geen enkel seizoen heeft
doorleefd, dat nu eens met recht gun
stig mocht heeten. Waar de verkoopen
niet vlotten, moesten als gevolg van
dien de betalingen slecht, de bestellin
gen gering zijn en zagen wij na de
maand Juli steeds duidelijker de reactie
intreden. Sommige fabrikanten hadden
de grootste moeite den met zooveel ener
gie en taai geduld erlangden prijsopslag
te'handhaven, terwijl anderen, naar het
schijnt, om hun volk aan den arbeid te
houden, hun prijsniveau verlaagden. Tot
dit laatste toch zou men meenen te mo
gen besluiten, daar sommige magazijnen
met eenheidsprijzen ook de nieuwste
seizoen-artikelen weer tegen de vroegere
noteering te koop aanboden. Zal de re
actie van langenduur zijn Moeielijk is
het hierop een antwoord te geven. Wij
echter zijn niet al te pessimistisch ge
stemd. Bij vele donkere kleuren in 1913
hebben wij toch ook lichtpunten mogen
zien, als de intrekking der tariefwet,
waardoor het den schoenfabrikant wel-
I licht mogelijk zal blijven te exporteeren
I en daardoor de Vaderlandsche markt van
de al te groote overproductie te ontlas-
tende toeneming van genoemden ex-
i port, die meteen bewijst, dat ons pro-
duet ook in kwaliteit met het buiten-
landsch fabrikaat kan wedijverende
vermindering wederom van kleine pro
ducenten, die met een al te karige winst,
dikwijls met verlies omzetten en daar
door den reëelen handel benadeelen
een algemeen streven naar meer vak-
en koopmanskennis, dat zich uit in het
organiseeren van verschillende nuttige
cursussen, et oprichten van vakscholen,
het lezen van tijdschriften het arbeiden
volgens een systeem, dat een onder alle
opzichten goede controle waarborgt, en
bovenal de nauwere aaneensluiting van
zooveel collega's, die het spreekwoord
„Een dracht maakt macht" recht willen
doen wedervaren.
Daarom behoe-t, wat er ook kome,
de op de hoogte van zijn tijd blijvende
fabrikant, die geen eenling blijven, maar
zich schouder aan schouder bij zijne col
lega's wil scharen, niet te „versagen."
„Goede moed" heet niet ten onrechte
half teergeld en dezen moed wenschen
wij allen van harte toe, opdat 1914 on
der Gods zegen voor alle Schoenfabri
kanten en niet het minst voor deleden
van den A. N. B v. S. een onder alle
opzichten voorspoedig jaar moge zijn
(Schoenindustrie).
"kaatsheuvel.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op M»anHag 19 Januari
des vcormiddags ten 10 uur.
Voorzitter was den Edelachtb heer
Teurlings.
Klokslag 10 uur opent de Voorzitter
de vergadering en doet mededeeling dat
de Burgemeester deze vergadering door
omstandigheden niet kan bijwonen.
De notulen der vorige vergadering
worden onveranderd goedgekeurd en
vastgesteld.
Aan de orde
1. Onbewoonbaar verklaring der huizen
van de Wed. van den Breugel.
Voorzzitter. Het Dag. Bestuur heeft
deze zaak nog eens besproken en ls tot
de conclusie gekomen dat ons geeo
keuze is gelaten. Wij worden voor een
feit gesteld, want al zou de raad de
hulzen niet onbewoonbaar verklaren, dan
zou de Gezondheidscommissie toch
Verder gaan.
Van den Heuvel. Van een familielid
heb ik de verklaring dat van de huizen
niets goeds meer is te maken, zoodat
we dus voor het feit staan.
Riiken. Ik zou fer toch niet op ingaan.
Als de Gezondheidscommissie ons een
marri voorstelt een woning onbewoonbaar
te verklaren, dan moeten wij daar op
ingaan anders hee't zoo'n commissie
geen reden van bestaan.
De Bresser. Wij kunnen een langer
termijn stellen.
Riiken. Dat behoeft niet want de
woningen zijn onbewoond.
Van den Heuvel en De Rooij. Een is
er bewoond.
Roken. Ik heb het van de Rooij ge
hoord dat de woningen leeg staan.
De Rooij. Een woning is er nog be
woond.
Roestenberg. Dc raad heeft in leder
grval bink gegeven de eigenares ter
wille te zijn.
Hierna wordt met algemeene stemmen
besloten de won ngen onbewoonbaar te
verklagen.
2. Ontslag aanvrage van den heer J.
F. H. van der Mieren, hoofd der open-
r>are school te Loonopzand.
Uil het schrijver, dat door den Voor-
zi'ter wordt voorgelezen blnkt, dat de
heer v. d. Meeren het in het belang vao
net onderwis achr, thars ziin ecvol
intslag aan te vragen met ingang van
l Mei Zijne gezordhrid Is van dien
tard, ^at hij niet langer zijne krachten
nan het onderwijs k^n «-chenki n.
Hii brengt dankvoor de aanger ame sa-
nenwerking met her Da*. B.-s uur, vooral
in de laatste 10 jaar.
Voorzitter 't Spijt mij dat de Voor
otter door omstandigheden niet teg« n
vrjordli kan znn. Hij. ik ben er zeker
-an, zou de gr >ote ve diensten van den
heer van der Meeren weten te huldigen.
Vlijn vriend mag ik zeggen heeft meer
dan deriig jaar het ondeiwns op dt
•dhrbeste manier beha-tigd. Ik ben er
van overtuigd dat hij nood h^en^at
doch dat znn gezondhtid het net toe
laat nog langer te blijven aan z »o n
sr iote school. Ik hoop dat ho nog
lange j «ren van een welverdiende rust
mag genittc-n.
3. O 'oepiog ho fd der school te
I .oonopzand.
Voorzin er B. eo W. hebben reeds
ren en ander besproktn en s ellen voor
een oproeping te doen voor een hoofd
der school met verp ichting akte Fransch
en akte landbouw en Duitsch tot aan
beveling te laten strekken.
Rilkeo. Ik zou de akte landbouw ver
plichtend stellen.
Voorzitter. Het komt mij voor dat
zulks niet noodtg ls. Toevallig hebben
wij nog een Undbouwcursus kunnen
krijgen doch de boeren interesseerde
het niet en kwamen niet, zoodat geen
cursus kon worden gehouden. Ik moet
erbij zeggen dat men een cursus opdrong
over Veevoeding en bij ons had men
liever een volledlgen cursus gehad- De
heer Huizinga zei wel dat we die een
Volgend jaar krijgen, maar de boeren
kwamen niet. Bovendien hebben wij nu
al twee onderwijzers met akte landbouw
en ook hierom acht ik het minder noo
dig, wtil wij toch meer of minder af
hankelijk zijn gesteld van het Rijk.
Rijken. Vooral omdat ze er zoo wei
nig bel ng in ste len zou ik bet ver
plichtend stellen. Van nabij worden ze
dan telkens en telkens gewezen op de
gioote voordeden van landbouwonder
wijs. Grheel onv rschillig zijn ze voor
de vooruitgang toch n >g iet, dat blijkt
uit de bijdrage die ze voor een fokstier
hebben gegeven.
Ze moeten worden wakker geschud. Nu
zijn ze nog wat ach'erjijk.
Het moet er van lieverlede inkomen
Overal werken de cursussen zeer nuttig.
Men ziet ze proefvelden aanleggen enz.
De anderen gaan er niet zoo gemakke
lijk meer toe over, wel de jeugd en
diarom juist is h t zoo noodig dat er
een h >o'd met akte landbouw is.
Verster Ze willen wel een cursus
volgen, want een vorig jaar waren er
nog 30 leerlingen toen men de bemes
ting onderwees. Maar men had toen in
uitzicht gesteld da» ze een volledige
cursus kregen en men kwam nu met vee
voeder
Rijken. Ze zeggen en denken wel
De Echo van het Zuiden,
aalwyksche en Ungslraatsclie Courant,
i
j -- Q
