N li miner 11 Donderdag 5 Februari 1914 37e Jaargang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Waalwf|ksche Stoomdrukkerij Moon Tieien, Eerste Blad. SUNLIGKT V BE RECHTMATIGE ERFGENAAM, Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. mm\ S Hsspi Ons belang bij het behoud van Indië. FEUILLETON. LANDBOUW Telefoonnummer 38. Telegram-AdresECHO. De Sunlightzeep is absoluut zuiver en vrij van schadelijke bestanddeelen. Zij is goedkoop, overal verkrijgbaar en hare ongeëvenaarde uit muntende kwaliteit beantwoordt ten volle aan de strengste eischen van hygiene en zuiverheid. Daar om is zij onmisbaar in ieder wel geordend huishouden. Weide, bouwland stal. gf:mmcutmK»m>rNirm!'39Ft ■g|»ig>w»Kg- ~zw:ci.\mrstxii>r3mirxru*n^-.K?*T?xsaKs?*mrv.*ae&. Vaivjjkseit en Liixslrulsehe Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden fü."5. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningebonden stukkengelden era., franco te zenden aan den Uitgever. UITGAVE: AdvsrtkntiSn 1—7 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeercontrac gesloten. Reclames 16 cent per regel. tr.EP li jr IbEóTANDOïÉltNï 1.281 Wanneer wij spreken van de 2000 mlllioen, waarop het kapitaal, bij de SP"Wlg?r?f3 Van «DE ECHO VAN HET ZUIDEN." 30) EEN-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. Bovendien ia het er zoer ongezond, hernam mrs. Carroll, want het huis ligt zeer laag en moerrassen, die hier in de nabyheid zijn, ver spreiden bijna vergiftige dampen. Ik geloof ook, dat het huis om die reden zoo lang leeg bleef staan en was zoc-r verbaasd toen ik ver nam, dat het verhuurd wus, want iemand die niet sterk van g98tel is, zal daar zeker sterveD. Do eigenaar is oen heer. die altijd op reis is en er zich volstrekt niets aan gelegen laat liggen, maar het is er zoo ODgezond, dat de overheid eenvoudig verbieden moest het te verhureD. Arline antwoordde Diets, maar zij moest onophoudelijk aan die vrouwenhand denken. TWEE-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. Mr. Thomas Daintree, de voormalige rechts geleerde raadsman van de familie Cliffe, die thans echter al sedert verscheidene jaren van zijn rente leefde, zat op zekeren avond in de prachtige eetzaal van zijn deftig huis, dat in een der voornaamste bnnrten van Londen stond en smulde aan zijn dessert, waarbij bij ouden port droDk. Hij keek eenigszins misnoegd op toen een bediende binnentrad en ham in dit genot kwam storen. Er is iemand die mijnheer wensebt te spreken, zeide de bediende een weinig schuchter wanneer bet u gelegen komt. Maar het komt mij in het minst niet gelegen, zeide de oude advocaat, ik wil aan tafel niet gestoord worden- Dat heb ik dien heer ook gezegd, maar hij verzocht mij, u dit terstond te ovarhan Indische ondernemingen betrokken, wordt geschat, en van de 300 millioen gulden, welke volgens raming aan jaarlijksche revenuen uit Indië worden genoten, dan dient hierbij te worden opgemerkt, dat hiermede niet uitsluitend Nederlandsche belangen zijn gemoeid. Immers van som mige in Nederland of Indië gevestigde maatschappijen (die welke in het buiten land haar zetel hebben zijn buiten reke- ning gelaten) zijn de aandeelen voor een grooter of kleiner deel in handen van buitenlanders, en onder de particuliere ondernemers en de geëmployeerden dei- in Indië gevestigde bedrijven komen, hier meer daar minder, vreemdelingen voor. En zelfs onder de Europeanen, die Staatsbetrekkingen bekleeden, zijn er van vreemde nationaliteit, zoo bijv. ingenieurs en officieren van gezondheid. En eindelijk dienen er bij het O.I. leger, zooals van algemeene bekendheid Is, in de mindere rangen steeds Belgen, Duitschers, Oostenrijkers,' Zwitsers enz. Hoe nu in al deze verschillende op zichten precies de verhouding is tusschen het belang van Nederlanders en van personen van andere nationaliteit, is onmogelijk aan te geven. Maar wat in middels vast staat is, dat op ieder gebied het Nederlandsche belang verreweg overwegend is. Natuurlijk komen ook de indirecte voordeden niet alleen aan Nederlanders ten goede. Het zou niet mogelijk zijn den vreemden ondernemingsgeest op handelsgebied buiten te sluiten, en het zou zeker eveomin verstandig zijn daar naar te streven. Doch dit neemt niet weg, dat ten aanzien van den handels- omzet van Indië Nederland de allereerste plaats inneemt, zoowel in den invoer als in den uitvoer. Het bepalen van de juiste verhouding is ook hier alweer niet wel mogelijk. De bestaande statistische gegevens zijn daarvoor niet voldoende. De waarde- berekening, bij het samenstellen der Ne derlandsche in- en uitvoer statistiek ge bezigd, is vooral hoogst gebrekkig, om dat daarbij als maatstaf geldt een tarief dat in 1846 is vastgesteld. De Indische statistiek is in dit opzicht zeker veel beter, omdat de prijzen voor de ver schillende artikelen jaarlijks opnieuw digen, hernam de bediende, terwijl hij zyn meester een visitekaartje voorhield. Zeker woer de een of andere bedelpartij, mompelde de advocaat, terwijl hij het kaartje van bet presenteerblad nam. Zoodra hij evenwel den naam had gelezen, helderde zijn gelaat eensklaps op. Laat dien he6r terstond hier komeD, Westen, zeide by. Toen de bediende weg was, mompelde de advocaat, terwijl hij nogmaals het kaartje las Hubert Cliffe, wat kan die van mij willen De deur word wyd geopend en Weston diende statig aan Mr. Hubert Clifle. Hubert trad binnen en werd hartelyk ont vangen door den advocaat, die hem dringend nitnoodigde een glas wijn met hem te drinken, waarvoor hy echter bedankte. Hij zag er treurig en neerslachtig uit en begon terstond over de zaken te spreken, die het doel van zijn bezoek waren. Gij hebt waarschijnlijk al vernomen wat er op Clifle Court bij den dood van mijn oom gebeurd is, begon hy. Gy bedoelt, dat de gravin Da Roubaix van het kasteel en de goederen bezit genomen heeft, antwoordde de advocaat om zich zoo zacht mogelijk uit te drukkeD, ja, dat heb ik gehoord en bat heeft mij om uwentwille zeer veel leed gedaaD. Maar waart ge er niet verwonderd over? Mr. Daintres wachtte even voordat hij antwoordde Och, bij ons rechtsgeleerden bomen dikwijls zooveel zonderlinge zaken voor, dat we er aan gewoon raken en ons ten slotte over niets meer verwonderen. Hetgeen zooveel wil zeggen, als dat gy op het gebeurde oenigermate waart voorbereid, hernam Hubert. Ik ben by u gekomen, mr. Daintree, omdat ik hoopte van n eenige inlichtingen te kunnen brygen, die mij bij het opsporen van de bewijzen voor bet hawelyk van myn ouders vsn dienst konden zijn en ook omdat ik geloof, dat de raad van den vertrouwden rechtsgeleerde onzer familie van veel waarde voor mij kan wezen. Uw vertrouwen vereerd mij ten hoogste, worden bepaald. Hier stuiten wij echter op een andere moeilijkheid, welke ver band houdt met het nagaan van het land van herkomst of bestemming, voor (het geval in een tusschenhaven het zij in Europa, hetzij in Azië, voorname lijk te Singapore of Penang overla ding heeft plaats gehad. Wij geven daarom hier de opbrengst van eenige der voornaamste producten, gedurende 1912 in Nederland in veiling verkocht, als Tabak 84 millioen, thee 7 millioen, tin 40 millioen. De bruto- opbrengst der verkochte producten, hier te lande aangevoerd door de Ned. Han delsmaatschappij (koffie, kina, tin, tabak, thee, copra, rubber enz.) beliep in dit jaar 71 millioen, terwijl aan den Staat werd verantwoord als opbrengst in Ne derland van de Gouvernementsproduc ten, met inbegrip der door de Biliton- maatschappij betaalde pachtschat, ruim 42 millioen gulden. Tot dusver is nog slechts een klein gedeelte van de vruchtbare eilanden in cnltuur gebracht. De van de tol nu toe bebouwde uitgestrektheid te verwachteu oogsten worden, volgens Mr. 's Jacob president van de Kamer van koophan del te Batavia, wanneer de plantingen tot volle ontwikkeling zullen zijn gekomen, berekend opsuiker 150, tabak 168, thee 25,5, koffie 20,8, kinabast 4.3, ca cao 1,6, djatihout 3,$4 tapioca 4, diver sen 2,5 te zamen 380 millioen, waario niet is begrepen de snel stijgende op brengst van de rubber, welke nog niet is te begrooten. Daarbuiten vallen de eveneens voor ruimer debiet vatbaar geachte minerale voortbrengselen en bosch- en zeepro ducten, waarvan de uitvoer in 1910 ruim 120 millioen bedroeg. Als de takken van de Nederlandsche nijverheid, die bij den export naar Indië voornamelijk belang hebben, noemen wij de textiel-iodustrie (het totaal van den invoer van manufacturen uit Neder land in Indië bedroeg in 1911 34 millioen), de machine - industrie (met 10 millioeü) en verder de iabricage van spoorwegmaterieel, gedistilleerd, papier glaswerk, kleederen, boter, olie, veekoe ken, biscuit, aardewerk, chemicaliën, zeep, verfwaren, tabak, sigaren en siga- antwoordde de advocaat, maar gy weet wel, dat ik reede Bedert vele jaren dopraktykheb neergelegd. Niettemin zal ik u met het grootste genoegen van dienst zijn, zooveel dit maar eenigszins in mijn vormogen is. Do eerste raad die ik te geven heb, is een g'as wijn te drioben, dat zal n goed doen, want ge ziet er werkelijk vermoeid uit. Hubert durfde nu niet loDger weigeren en dronk even van bet glae ouden port, dat mr. Daintree voor bem bad ingeschonken. Daarna schoof bij zijn stoel wat nader eu begon Ik beb meermalen vernomen, dat gy het onbeperkte vertrouwen van mijn groolvsder bezat, mr. Daintree en dientengevolge zul gy mij wel het een en ander omtrent de ver houding tusschen bem en mijn vader kunnen mededeelen, hetgeen mij bij mijn nasporingen van veel nut ban zyo. Gy ziet hieruit, dat ik niet voornemens ben, de goederen die men mij van kind af aan als myn rechtmatig erfdeel heeft leeren beschouwen, zonder strijd over te geven. Waar gy volkomen gelyk in hebt en ik boop van ganscher harte, dat gij slageD zult, zeido de advocaat. Ik zal u alles zeggen wat ik er van weet. Uw vader was in zijn jeugd wel wat loszinnig, vooral kende bij zeer slecht de waarde van het geld en de oade lord Cliffe beeft meer dan eens zijn schelden moeten betaleD. Dat neemt evenwel niet weg, dat wy zijn misslagen gaarne door de vingers zagen, want bij bad een edel, rechtschapen hart en was in deo volsten zin des woords een man van eer. De onde lord heeft menig maal tegen mij gezegd, dat wanneer de wilde haren maar eenmaal uitgevallen zonden zyn, hy even braaf en degelijk zon worden als zyn oudere broeder Everard —de nu onlangs over- leden lord Gliffe. Alec, uw vader, waa een tydlaDg van huis en toen bij terugkwam, ontstond er tnBScben hem en zijn vader een hevige twist, waarvan niemand ooit de bijzonderheden beeft vernomen. Het schijnt dat uw vad^r ditmaal weder diep in schHlden stak en om geld gevraogd had, hetgeen zijn vader bem slechts geven wilde onder voorwaarde, dat hy zou huwen met een zekere dame ait het. graafschap, waartoe Cliffe Coart behoort, die zeer rijk en ernstig retteo, boeken, blikwerk, amoniak, auto mobielen, rijwielen enz. Ook hier zijn alle belaDgen niet precies onder cijfers te brengen. Van het indirecte voordeel, dat de Indische scheepvaart aanbrengt dat is dus afgezien van de winsten door de maatschappijen uitgekeerd zijn wij echter door calculatie, kunnen komen tot een meer nauwkeurig beeld. De bouwkosten van nieuwe schepen voor de Indische stoomvaartlijnen, ge durende de beide vorige jaren op Ne derlandsche werven^voltooid of op stapel gezet, bedragen omstreeks. 35 millioen. Van de 97 stoomschepen, die de Koninklijke Paketvaart Mij/in de vaart heeft is voor meer dan 90 pet. der waarde in Nederland gebouwd. De leverantien voor uitrusting der sche pen in Nederland beloopt thans ongeveer 6 mlllioen per jaar. Door de 4 maatschap pijen wordt jaarlijks uitbetaald aan gages aan de Nederlandsche bemanning der schepen, salarissen van ambteuaren en loonen van werklieden in Nederland (met inbegrip van pensioenen) omstreeks 9 millioen. Hierbuiten valt de commissie, uitbe taald aan de agenten, waarvan het ge- zamelijk bedrag eveneens in demillioenen loopt. Eindeiijk wordt ln Nederland voor de stoomschepen aan haven- en loods gelden een paar ton per jaar betaald. Van wat de Indische scheepvaart voor ons land beteekent- (wij bepaalden ons tot de geregelde lijnen) geven deze cijfers eenig denkbeeld. Men houde in het oog, dat door de snelle uitbreiding der thans 185 schepen tellende vloot, welke verbindingen in den Archipel en met Nederland, Engelsch Indië, Austra lië, China en Japan onderhoudt de uit gaven van jaar tot jaar beduidend stijgen. Plet moeilijkst in cijfers uit te drukken is het belang, dat de kleinhandel, de leveranciers van allerlei levensbenoodigd- hedeD, met inbegrip van de beoefenaars der bouwvakken, hebben bij dat gedeelte der bevolking zeker niet het minst koopkrachtige dat, na terugkeer uit O -Indië, in het vaderland zijn rente of pensioen verteert. En evenmin is het na te gaan, welk bedrag de fiscus aan rijks- en gemeentebelastingen, als aandeel in op bem verliefd was. Mr. Alec Cliffa weigerde beslist, en toen de oude lord bem naar do oorzaak van zijn weigering vroeg, zeide hy reeds verloofd te zyn met een jonge dame, die bij in de stad bad leeren kennen. Lord Gliffe deed onderzoek naar kaar en daaruit bloek, dat zy winkeljuffrouw in oen muziek handel en wel van nette, maar van zeer burgerlijke afkomst was. Mr. Daintree hield even op en Hubert dacbt er over na hoeveel overeenkomst er bestond tn86chen de goscbiedenis van zijn vader en zyn eigen lotgevallen. Nadat de advocaat zich door een flinken tong uit zyn glas wat ver kwikt had, vervolgde hy. De onde lord ik bedoel uw grootvader was zeer nauwgezet op het punt van atkomst en trots op zijn adeldom, vandaar dat do ge dachte alleen, zijn zoon een bnwelyk beneden zijn stand te zien BluiteD, hem een buiveriDg door de leden joeg. Hij bad, hij smeekte, hij dreigde, by beval, maar bet een bielp bem al even weinig als het andere, want Alec bleef hardnekkig weigeren, afstand van zijn verloofde te doen. Toen nam lord Gliffe een laatste redmiddel te baat en wendde zich tot bet meisje zelf. Hij deelde baar mede, in welk een toestand zijn zoon verkeerde en zeide dat, indien zy bereid was baar verloving met hem af te breken, hy de schalden van Alec zou bataleD, terwyl hij in bet tegenover gestelde geval de handen van bem af zon trekken en hem aan zijn schnldeiscbers over laten, die hGm zeker in de gijzeling zonden zettea. De jonge dame schijnt Alec oprecht en onbaatzuchtig bemind te hebben, want alleen om zijnentwille beloofde zij hem zijn ring terng te zullen zenden en allen omgang met hem af te breken. Zy hield haar belofte tronw en deelde hem per brief haar besluit mede. Vervolgene begaf zij zich naar baar familie en hield baar ver blijf zooveel mogelijk geheim. Het einde van de geschiedenis was, dat Alec naar Australië vertrok en iD vcrscheidee jaren Diets von zich liet hooren, toen echter de oude lord gestorven was, maakte de broeder van Aleo, lord Everard, een reis naar Australië om hem te spreken, doch hij vond de directe en indirecte baten uit Indië ontvangt. Een feit is het, dat de Staat meedeelt in de algemeene welvaart van zijn bur gers. En het Koloniaal belang is voor Nederland zeker een zeer voorname, zoo niet de voornaamste factor voor de al gemeene welvaart. En nu ten slotte. Wij schreven hier boven >Ons belang bij het behoud van Indië. Dit beteekent niet, dat voor het geval Nederland den Oost verloor, alle bezittingen van Nederlanders in Indië met een slag zouden verloren zijn. Het gezag, dat het Nederlandsche aldaar zou opvolgen, zou den eigendom van parti culieren hebben te eerbiedigen. Maar het beleekent wel, dat de Ne derlanders gaandeweg uit Indië zouden worden verdrongen. Een vreemde over weldiger zou zich zeker niet meester maken van den Archipel om den tegen- woordigen gang van zaken te bestendi gen en den Hollanders het leéuwendeel der economische voordeelen te laten- Dat spreekt van zelf. Eerst zou hij natuurlijk alle Neder landers, die openbare betrekkingen be kleeden, naar huis zenden. En als het ons dan mocht gelukken ons op den duur in onze handelsrelatien met onze voormalige kolonie te handhaveD, dan zou dit zijn in evenredigheid tot de an dere vreemde naties, hetgeen a's het naar de getalsterkte gaat, hierop zou neerkomen, dat Nederland in Indië niet meer zou innemen de eerste plaats doch de vijf en twintigste 1 De aard en de toestand van het vee hangt ten nauwste samen met den aard en den toestand van den bodem, waar op het leeft, van den grond, waarvan het gevoed wordt. Haalt men uit de veestreken van ons land beesten naar elders, naar minder vruchtbaie streken, dan gaan de koeien en het geslacht, dat zij voortbrengen, in typische eigenschap pen achteruit, tenzij men zeer bijzonde re eigenschappen neme. Een Holland- sche, Friesche of Groningsche koe (deze hem op zijn sterfbed 6D op den dag dat lord Everard aankwam, overleed mr. Alec Cliffe. Kent g(j den naam niet van de jonge dame, die in deze zaak betrokken was? De advocaat schudde het hoofd en ant woordde Neen, lord Gliffo heeft den naam ver zwegen, toen hy mij bot gebeurde vertelde, Zou er geen mogelijkheid bestaan, daar achter te komen? vroeg Hubert verder De kans daarop is niterst gering. Denk zelf maar eens na, bet gebeurde is al zooveel jaren geleden en d etyds werden de feiten zooveel mogelijk geheim gehouden. En wat gebeurde er toen mijn oom Everard nit Australië terugkeerde? vroeg Hubert. Zoodra bij te Liverpool aan land stapte, begaf hy zich naar Londen en zocht roy op myn kantoor op. Hij had n bij zich en ik herinner het my nog zoo goed of bet gisteren eerst gebeurd was toen ik u zag riep ik nit Dat is een Gliffe, myllord, bij draagt de onmiskenbare familietrekken van bet geslacht. Hij antwoordde Gij hebt gelijk Daintree, dit is Hubert Gliffe, de zoon van mijD broeder Alec en mijn toekomstige erfgenaam. Natuurlijk vroeg ik bem naar eenige bijzonderheden, maar zün antwoorden wuren zeer kort. want lord Gliffe was geen maD, die zicb zoo gemakkelijk liet nitbooren. Toen ik toespelingen maakte op trouw- en doopakten, legde bij mij rondweg bet zwijgen op door te antwoorden, dat dit alleen zyn zaak wns en beval mij met niemand, wie bet ook zij over deze aangelegenheid te sprekeD. Er bleef mij dns Diets anders over dan te zwijgen. Een verklaring voegde bij er echter bij en die maakte een diepen iodrnk op mij. Hij zeide Ontbond goed dat, wanneer men n vraagt, wie deze knaap is, gij steeds moet antwoorden: Hij is de wettige zoon vau den honorable Alec Cliffe en de rechtmatige erfgenaam van Cliffe Court Heeft hy dat gezegd, werkelyk gezegd? riep Hnbert vol geestdrift nit. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1914 | | pagina 1