Nummer 30
Zondag 12 April 1914.
37e Jaargang
Tweede Blad.
BINNENLAND.
Landbouw.
Een Geneesmiddel,
Gemengd Nieuws.
J
J
Sport.
Ingezonden Stukken.
a
De Sunlightzeep is
absoluut zuiver en
vrij van schadelijke
bestanddeelen. Zij
is goedkoop, overal
verkrijgbaar en hare
ongeëvenaarde uit
muntende kwaliteit
beantwoordt ten
voile aan de strengste
eischen van hygiene
en zuiverheid. Daar
om is zij onmisbaar
in ieder wel geordend
huishouden.
stikstof en wel op grond van bovenge-de noodzakelijkheid van maatregelenten
voerde redeneeriag.
De vraag is of ze eigenlijk wel voor
vergelijking vatbaar zijn en of die ver
houding wel door een getal is uit te
drukken. De rol van het chilisalpeter is
toch een andere. Die is eenigEenig
omdat zij niet te vervangen is als over-
bemestingsmiddeleenig als middel om
op een gegeven oogenblik den oogst te
dwingen. Het wil mij dan ook voorko
men, dat chilisalpeter in zwavelzuren am
moniak nooit een mededinger kan zien
en dat zij, die het eerste door het tweede
willen vervangen, zeer verkeerd doen.
meer eer.
Het typische van de Chilisalpeter.
De goedkoopste, eenig rationeele stik-
stofbcsicstiag is eigenlijk dlc, waarbij het
proces van omzetting, oplossing en op
name door de plantenwortels zoo kort
mogelijk verloopt. De stikstof, onder
welken vorm ze ook gegeven wordt, is
te duur om ze te gebruiken, als bodem
bemesting gesteld al, dat de chemisch
geabsorbeerd wordende stikstof-houden
de meststoffen zonder verliezen, voor en
na tot hun recht kwamen. De stikstof
wordt het best gegeven als bemesting
der planten d.w.z. men geve stikstof als
er planten op den akker staan of wel
dra zullen komen, die onmiddellijk daar
van gebruik kunuea maken, dus als
bemesting bij het zaaien of als overbe
mesting. Als stikstofbemesting dient dan
in de eerste plaats het chilisalpeter om
dat het salpeterzuur door den bouw
grond chemisch niet geabsorbeerd wordt
omdat het zout oplosbaar in het bo
demwater direct ten dienste komt der
plant. Onder welken vorm de stikstof in
den bouwgrond wordt gebracht, hetzij
in den organischen of ammoniakvorm,
hetzij als salpeter, het is slechts in den
salpetervorm, dat zij in de planten treedt.
Het is voornamelijk in hun eerste groei
periode, dat de planten de meeste stik
stof verbruiken, het is dus duidelijk, dat
de salpetervorm de vorm is voor de stik
stofbemesting. Er komen, afgezien van
de bemesting met scheikundige mest
stoffen, van stoppels, van den stalmest,
stikstofhoudende meststoffen genoeg in
den grond, die in den zomer zoodra de
bodemtemperatuur tusschen 5° en55°C
is, bij genoegzame aanwezigheid van
kalk en toetreding van lucht omgezet
kunnen worden in salpeter, die voor de
overige groeiperiode kan dienen.
Er is dus chilisalpeter noodig in het
eerste gedeelte, laat ons zeggen in de
eerste helft van het seizoen. En, als die
in gepaste hoeveelheid gegeven wordt,
gewoonlijk tusschen 100 en 500 K.G.
per H.A. dan zal dat waarschijnlijk goed-
kooper uitkomen dan men bijv. zwavel
zure ammoniak geeft ia den hertst.
Van >goedkoop* gesproken, in 't al
gemeen neemt men aan, dat de arnmo-
niakstikstof ongeveer 7/,0 a 8/i« van de
waarde heeft van de stikstof uit chili
salpeter. Natuurlijk praten wij allen, die
dit beweren, den een of anderen Duit-
schen professor na. Mij dunkt, dat het
theoretisch onmogelijk en empirisch erg
moeilijk is, vast te stellen hoe de ver
houding is van de stikstof uit zwavel
zure ammoniak en die uit chilisalpeter.
Het is natuurlijk dat de ammoniak-stik-
stof minder waard is dan de chilisalpeter
Meer zorgen
De »N. Tilb. Courant* schrift
Wij lazen een kort verslag van een
rede van pater Borromeus de Greeve
over »De gevaren der oogen,* welke
rede verleden week te Groningen werd
gehouden.
De kernachtige spreker gaf o. a. de
ze waarheid, die hij tegenover de ont
aarding van het huwelijk stelde: >Maar
voor ons, Katholieken, blijft gelden
«Liever zorgen, dan zonde liever mar
telares, dan zondaresliever met acht
kinderen op een bovenhuis, dan met twee
op een villa, als God het geeft.»
Inderdaad, zoo moet het zijn liever
zorgen, dan zonde.
Maar dikwijls is er iets, dat nog zwaar
der te dragen valt dan zorg. Dat is de
onverholen minachting, die onze tijd
heeft voor den mensch. niet met zorg,
maar zonder veel geld. Het is tegen
woordig schande niet rijk te zijn eD,
helaas, tellen wij ook al te veel katho
lieken, die niet alleen vergeten zijn dat
Christus gezegd heeft>Wee, den rijke*
maar die voor de wereld de leuze hul
digen Wee, den niet rijke, immers wij
minachten hem.
De juiste waardeering van »geld* is
een zaak, die ook onder de onzen ver
beterd moet worden. En het is niet
genoeg, dat men theoretisch schijnt te
weten dat waarlijk niet het bezit van
geld en goed de waarde vormt van den
mensch, maar dat men ook practisch
ophoudt den neus tegenover den broe
der, die met fortuin minder gezegend is.
Want het kan zeer goed zijn dat het
juist feitelijk de meer gezegende is.
Wij, christenen, Moeten ook door een
zuivere waardeering van wat in werke
lijkheid menscheuwaarde is en door op
houden met aan botte goudvereeriog te
hechteD, het leven vergemakkelijken van
hen die omdat zij zielenadel het hoog
ste stellen, in zwaardere zorgen leven.
In werkelijkheid immers verdienen zij
meer eer en hoogachting.
Een Rijn Maas kanaal.
Na Aken en Krefeld heeft thans de
gemeente M. Gladbach een plan laten
ontwerpen, om door een scheepvaart
kanaal den Rijn met de Maas ea ver
volgens met de Schelde te verbinden.
Dit ontwerp houdt het midden tusschen
die van bovengenoemde stedeD. Het
kanaal zou loopen van den Rijn bij
Neuss, volgt dan het Noordkanaal tot
dichtbij Gladbach, loopt vervolgens langs
Erkelenz en Lindern door het Wurm
dal tot Geilenkirchen, en vandaar in
Westelijke richting naar de Maas bij Maas-
stricht. Op deze wijze wordt ook het
kolengebied van Erkelenz, Aken en
ZuidLimburg door een waterweg ver
bonden.
Australië en het vraagstuk der defensie
in hel Oosten.
Het is den Britschen koloniën in Aus
tralië, onze naaste buren in het verre
Oosten, thans ernst met het zich brengen
in staat van tegenweer, teneiden zoo noo
dig, aan Japan of China het hoofd te
kunnen bieden.
De „Economiste Francais" deelt hier
omtrent het volgende mede.
„In het laatste dienstjaar is voor de
verdediging uitgegeven ruim 125 millioen
francs, waarvan 45 millioen voorvloot-
bouw. Er valt te dezen opzichte zegt
het blad in Australië een merkwaar
dige wijziging in de openbare meening
waar te nemen. Een twaalftal jaren ge
leden voelde men in Australië niets voor
militaire uitgaven, en scheen het vraag
stuk der landsverdediging daar zelfs
niet te bestaan. Het budget voor leger
en vloot bedroeg in 1902 nog geen 22
millioen francs.
Eerst door den Russisch—Japanschen
•orlog werd de aandacht gevestigd op
behoeve der defensie.
Aan het einde van het jaar 1910 zond
de Engelsche Regeering een harer be
kwaamste admiraals naar Australië om,
ter plaatse en in overleg met de regee
ring der kolonie en met den bevelvoe
renden admiraal van het Engelsche Zuid
-zee-eslcader, een vlootprogram samen
te stellen.
In het door hem uitgebrachte rapport
kwam admiraal Henderson tot de con
clusie, dat moest worden overgegaan tot
den aanbouw van 52 schepen en wel
van 3 groote gepantserde kruisers, 10
beschermde kruisers, 18 torpedojagers,
12 onderzeebooten, 3 depotschepen en
een schip voor speciale diensten. Voorts
we;den voor vlootbasis noodzakelijk ge
acht 17 versterkte plaatsen, verdeeld in
6 der eerste en 11 der tweede klasse.
Dit vlootplan, dat in 22 jaar zou moe
ten worden uitgevoerd, zou kosten-uit
sluitend voor aanschaffing van materi
eel—omstreeks 600 millioen francs In
den loop van bovengenoemd tijdperk
zouden de jaarlijksche uitgaven voorde
bemanning gaandeweg stijgen van 7 tot
15 millioen fres.
Het plan werd door de federale re
geering onveranderd goedgekeurd, be
houdens enkele wijzigingen, die ten
doel hadden de uitvoering eenigermate
te verhaasten,
In October, j, k. zijn de gepantserde
kruiser „Australië», met een inhoud
van 19.000 ton, en de kruiser „Sydney,,,
ter grootte van 5.600 ton, beide in En
geland gebouwd, in Australië aangeko
men, alwaar zich toen reeds bevonden
de kruiser „Melbourne,, en 3 torpedo
jagers.,,
Men ziet hieruit, dat Australië er thans
gang achter zet.
En dit is geheel in overeenstemming
met de openbare meening. welke daar
te lande omtrent de urgentie van het
tot standkomen van versterking der weer
middelen met het oog op den algemeenen
toestand in het Oosten heerscht, en die
nog onlangs haar uiting vond in de
„Daily Telegraph,, van Sydney, toen
dit blad, schrijvende over het defensie
rapport der Nederlandsche Staatscom
missie, de op Java. in verband met den
internationale wedyver in vlootbouw,
bestaande bezorgdheid volkomen noem
de en daarbij de meening uitsprak, dat
de voorstellen in lndië terecht onvol
doende werden geacht.
„Die voorstellen zoo zeide de „Dai
ly Telegr." zijn ook onvoldoende, al
thans om een ernstiger aanval te weer
staan, en behoeft met deze mogelijkheid
geen rekening te worden gehouden, dan
heeft lndië in het geheel geen vloot
noodig. Het bouwplan toch loopt over
35 jaren, een tijdperk van onbereken
bare mogelijkheid
„Nederland moet zegt bet blad
verder voor zichzelf al zijn krachten
inspannen en voor de verdediging van
zijn koloniën bovendien zijn kracht
zoeken in bondgenootschappen. Indien
deze Staatkunde wordt aanvaard, zou
met Nederland Australië zich veel vei
liger gevoelen. Java is een buitengewoon
rijk land, waar de vreemde Oosterlin
gen de Europeanen in getalsterkte ver
overtreffen. De wensch der Aziatische
volkeren naar gebiedsuitbreiding, opdat
zij niet langer hun overbevolking behoe
ven te doen emigreeren naar een vreemd
land, maakt de vooruitzichten voor de
Hollanders op Java duister, en die voor
uitzichten zullen niet verbeteren, zoolang
niet zeer afdoende stappen om ze beter
te maken worden gedaan
Wij zullen hieraan niets toevoegen en
onthouden ons van eenige conclusie.
Wij achten het nochtans nuttig, dat hier
wordt gehoord ook hetgeen buiten on
zen eigen kring over ons en onze aan
gelegenheden wordt gezegd.
werking tusschen de beide vereenigingen
te onderhouden.
Verschaeve doodgevallen.
Reuter seint uit Antwerpen, dt. 8
April
De militaire vlieger Verschaeve is tij
dens een vlucht op het vliegplein van
St. Job in 't Goor, door een windvlaag
overvallen en naar beneden gestort. Hij
was op slag dood.
Een later telegram meldt, dat het
ongeluk gebeurde toen Verschaeve van
200 Meter hoogte steilrecbt daalde. Zijn
motor ontwikkelde een snelheid van
150 K. M. per uur. Verschaeve wilde
het toestel weer opwaarts sturen, maar
het was te laat. De machine viel te plet
ter en de vlieger werd met gebroken
bekken opgenomen. Verschaeve was op
slag gedood.
Met Verschaeve verliest België een
zijner bekwaamste vliegers,-die niet alleen
in België maar ook in Nederland naam
had gemaakt.
In Nederland heeft hij voor enkele
jaren met zijn tweedekker in verschei
dene plaatsen demonstraties gegeven,
o. a. ook te Rotterdam, waar hij met
zijn mooie vluchten boven Woudenstein
en de stad en door zija tochten met
passagiers, veler bewondering afdwong.
Sinds een paar jaar stond Verschaeve
mede aan het hoofd van de militaire
vliegschooi in St. Job.
dat alle voorkomende ziekten kan genezen
kan nimmer bestaan. Voor elke ziekte moet
dus een ander geneesmiddel gemaakt en
gebruikt worden.
MAAGPOEDER van Apotheker Boom,
waardoor reeds duizenden maaglijders zijn
genezen van maagpijn, maag, kramp, zuur,
hartwater en slechte spijsverteering. Prijs
per doos f 0.75,
ASTHMAPOEDER van Apotheker Boom,
dit poeder geeft bij inademing onmiddellijk
verlichting bij Asthma en hieruit voort
komende bor8tbenauwdheid en borstbeklem-
rning, zelfs bij den hevigsten aanval. Prijs
per doos f 0,65.
HOOFDPIJN (Migrainine) PASTILLES
van Apotheker Boom zijn een zbker werkend
geneesmiddel tegen hoofdpijn, migraine,
s chele en zenuw hoofdpijn. Prijs per flacon
f 0.80. Proefflacon f 0.30.
KINA KOORTS DROPPEN van Apotheker
Boom zijn gemaakt van de zuivere kinabast
en zijn doordat de kina direct opgelost in
de maag komt, een spoedig werkend middel
tegen koorts, binnen koorts, malaria en ge
vatte kood»\ Prijs per flacon f 0,60.
LAXEERPILLEN van Apotheker Boom,
zuiveren het bloed, verdrijven gal en slijm
en bevorderen den stoelgaDg. Prijs per doos
f 0,50 en f 0,25.
STAALPASTILLES ran Apotheker Boom,
zijn gemaakt van melkzuur ijzer en bederven
nimmer. Deze zijn een goed middel tegen
bloedarmoede, blee'.zucht en daaruit voort
komende ziekten en de pastilles wekken den
eetlust op. Prijs per flaconf 1,20 en f 2.-
HOESTSIROOP van Apotheker Boom,
aanbevolen door Dr. Poolman tegen hoesten,
heeschheid en kinkhoest. Deze siroop maakt
Ie slijm los en doet de hoest spoedig be
daren. P/ijs per flacon f 0.70.
AAMBEIENZALF van Apotheker Boom
geneest spoedig ic- en uitwendige aambeieD,
blinde en bloedende. Het jenken bedaart
spoedig. P/ijs per potje f 0,60.
Bovenstaande geneesmiddelen zijn alleen
echt met den naam Boom, en verkrijgbaar
ia de meeste Apotheken en Drogistwinkels.
Waar niet verkrijgbaar wordt het gevraagde
na ontvangst van het bedrag, met verhooging
van 10 cent, voor portkosteD, franco toe
gezonden door Firma A. H. BOOM, te
Arnhem. I 6509
heer v. d. Leeden opmerkzaam op wil
len maken, dat, tot voor korten tijd, in
deze streken steeds openbaar onderwijs
is gegeven welnu, indien dan de open
bare school inderdaad zulk een machti
ge factor is geweest, waar zijn dan die
talrijke socialisten hier
Bestaan ze mogelijk alleen in de ver
beelding van den heer v. d. Leeden
Verder wenscht de afdeellng op te mer
ken, dat het wel heel gemakkelijk is in
een vergadering, slechts toegankelijk voor
geestverwanten, waar geen debat is, de
openbare school neer te halen en in de
oogen der ouders verdacht te maken,
doch dat het van meer flinkheid en fier
heid zou getuigen zulks te doen in een
openbare vergadering, waar spreker be
antwoord kon worden. Wij duiden het
den heer van der Leeden niet ten kwade,
dat hij propaganda maakt voorzijn school,
doch laat hij het doen op een wijze, die
den toets der eerlijkheid kan doorstaan.
De openbare school kweekt geen soci
alisme. In de openbare school wordt
het onderwijs gegeven met eerbiediging
van ieders godsdienstige gevoelens en
als zoodanig kweekt het verdraagzaam
heid. Wij voorstanders van 't openbaar
onderwijs hebben de middelen van den
heer v. d. Leeden niet noodig om de
openbare school te verheffen, er zijn
toch nog honderdduizenden die in de
openbare school hun vertrouwen stellen.
Namens de afdeeling Waalwijk van
het N. O. G.
W. BOS
Vrijhoeven-Cappel.
■9
Gymnastiek.
Wij lezen in het «Turnblad*
In Chicago zijn thans twee Neder
landsche gymnastiekvereenlgingen op
gericht, door oud-leden van Kunst en
Kracht uit Den Bosch
In Aug. 1912 werd de eerste opge
richt onder denzelfdec naam door J. van
Bladel en thans zïj'b de gebrs. Th. en L.
van Zeist in 't Zuiden van Chicago er ook
in geslaagd enkele Nederlandsche jon
gens bijeen te krijgen, die een gymnas-
tiek-vereeniging hebben gevormd. Er
bestaan plannen^om geregelde samen-
[Buiteverantwoordelijkheid der Redactie.]
Openbaar onderwijs en socialisme.
Naar aanleiding van 't verslag eener
vergadering gehouden door de Anti-
revl. propagagandaclub te Sprang, waar
in de heer v. d. Leeden optrad met 't
onderwerp :»Het socialisme», wenscht de
afdeeling Waalwijk van 't Nederlandsch
Onderwijzers Genootschap een woord
van protest te doen hooren tegen dit
gedeelte van 's heeren v. d. Leedens re-
de, waarin gezegd wordt, dat de openba
re school een machtige factor is geweest
▼oor het socialisme. Wij zouden er den
De ramp van de robbenvangers.
De bemanning van de New Foundland,
waarvan er een zeventig tijdens de rob
benvangst op een ijsveld verdwaald en
omgekomen, zijn had Dinsdagmorgen het
schip verlaten. Tegelijk met haar waren
de opvarenden van drie andere schepen
in het geheel een 1000 man het
ijs opgegaan.
Tegen den middag stak een sneeuw
storm op. Het grootste deel der beman-
oing van de New Foundland ging aan
boord van de Stephano, het schip dat
het dichtst in de buurt was, maar later
heeft zij dezen bodem weer verlaten,
daar de kapitein zei, dat hij zijn eigen
mannen moest gaan zoeken.
In de sneeuwjacht, die steeds erger
werd, hebben de mannen van de New
Foundland hun eigen schip niet meer
kunnen terugvinden en hebben 59 uien
op het ijs rondgedoold zonder voedsel
en in de hevigste koude.
Van de 104 zijn er slechts 35 gered,
door de Beilaventure. De meeste gered
den zijn er jammerlijk aan toe, hun le
dematen zijn bevroren.
Een der matrozen, die van uitputting
bijna niet spreken kon, verhaalde, dat
150 matrozen van de New Foundland
twee dagen en twee nachten op een ijs-
bank hadden rondgezwalkt. De matroos
vreesde, dat de meeste van hen zouden
zijn omgekomen.
Kapitein Rendell rustte dadelijk een
reddingscorps uit, voorzien van voedsel,
sterken drank, dekens en draagbaren.
Het reddingswerk duurde den geheelen
Donderdag.
De laatste man, die gered werd, had
59 uren zonder voedsel op het ijs door
gebracht. De geredde scheen lichame
lijk betrekkelijk ongedeerd maar den
volgenden dag werd bij blind.
De overlevenden deden verschrikke
lijke verhalen over den ontzettend pijn
lijken bevriezlngsdood van vele makkers.
Sommige lijken waren in het ijs vast
gevroren en moesten met bijlen worden
losgehakt. Een viel in het water, terwijl
hij trachtte de reddingscolonne te berei
ken. Men haalde hem levend uit het
ijskoude water, maar twintig minuten
later overleed hij.
Verschillende slachtoffers overleden
tijdens hun vervoer naar het schip. Op
drie ijsschotseo vlak bij elkaar werden
43 lijken gevonden.
Verschillende matrozen werden zinne
loos.
Een hunner had zich de bevroren
vingers van de eene hand gehouwen,
even later overleed hij.
De rouw in de schippersgezinnen van
New Foundland is algemeen.
!i«
li)
BI
f
van
Zuilen
EIVAARBORGI)
KV£RVAISCH5
ZONDER
!GU>£PONEERD
ü'At 'J.IE.L
fcEMANDüflltH
M
'.,i
i
i
i
i
V
i
l
