Nummer 38
Zondag 10 Mei 1914.
37e Jaargang
Tweede Blad.
Uit de hoofdstad.
Tandbouw.'
I
Adverteert in dit bied.
„Publiciteit is Geld.',
PASTILLES
BINNENLAHD.
Burgerlijken Stand.
Buitenland.
Reclame.
Reclame.
anneer uw gezondheid
Kantongerecht Heusden
Sport.
^eigië.
De Sunlightzeep is
absoluut zuiver en
vrij van schadelijke
bestanddeelen. Zij
is goedkoop, overal
verkrijgbaar en hare
ongeëvenaarde uit
muntende kwaliteit
beantwoordt ten
volle aan de strengste
eischen van hygiene
en zuiverheid. Daar
om is zij onmisbaar
in ieder wel geordend
huishouden.
SUNLIGHT
(Nadruk verboden.)
Niettegenstaande vele belangrijke pun
ten aanhangig zijn en dringend om af
doening vragen (wij denken b.v. aan de
electriciteitsvoorziening, ofschoon hier
aan wel «gewerkt4 schijnt te worden,
ook van de zijde der provincie 'doch
dit schijnt zoo'n beetje in «lagere sferen1
te gebeuren, het is tenminste zoo'n ge-
geheimzinnig gedoe maar last not least
aan de middelbare technische school,
die niet onaardig in den knel zal raken
als het particulier initiatief komt ie ze
gevieren) leven wij van «gemeentewege4
in den komkommertjestijd. Om den tijd
zoowat te verbrengen, wordt er nog eens
zwaar geboomd over het nieuwe systeem
der hoofdelijke omslagheffing en dit
duurt nu al een maand of vier zoo wordt
de controleur nog eens herkauwd
paidoD, ik bedoel wordt ten zooveelsten
male eens wijsgeerlg gediscussieerd over
de vraag hebben we nu besloten een
controleur aan te stellen of niet, ra-ra-
ra- wat is dat (Ja lezer, in allen ernst
het is werkelijk gebeurd, en nu is die
puzzle nog niet opgelost, niettegen
staande ieder buiten den raad weet, dat
daartoe tot wel tweemaal toe besloten
is.)
Verder heeft men zich onledig gehou
den met het onteigenen van eenige hui
zen. Hier springt de veelbesproken on
billijkheid, waartoe de toepassing der
Woningwet aanleiding geeft in het oog.
De Raad legt beslag op het bezit van
een ander, zonder schadeloosstelling. Zeer
zeker, die huizen waren geen paleizen,
doch dit kon men ook niet verwachten
van een behuizing, die gediend heeft tot
huisvesting vau een groot arbeidersge
zin. Wil men eenmaal gaan onteigenen
in onze stad wegens onbewoonbaren
toestand der woningen, dan blijft er
geen derde gedeelte van de arbeiders
woningen staan. Maar er is nog een zwaar
der argument, dat zich opwerpt tegen on
bewoonbaar verklaren en dit geldt spe
ciaal voor onze stad Er ontbreekt hier
gelegenheid tot het bouwen van arbei
derswoningen, er is daarvoor geen ter
rein aanwezig, de arbeidende klasse moet
zich dus wel tevreden stellen met wo
ningen, die in onvoldoenden toestand
verkeeren en mag dus de gemeente hen
daar niet uitjagen, als zij zelf nalatig
blijft om gelegenheid te geven voor het
bouwen van goede arbeiderswoningen.
Er wordt wel eens geklaagd, dat de
gemeente zoolang talmt met vaststelling
van een uitbreidingsplan, waardoor niet
voorzien kan worden in de behoefte van
z.g. ambtenaarswoningen. Dit is echter
onjuist. Een wandelingetje door de stad
kan dit bewijzen. Honderden zeer ge
schikte ambtenaarswoningen staan leeg,
en niet voor een week, neen, voor drie
vier, vijfmaanden en meestal nog lan
ger.1)
Waar hier behoefte aan is, dat is al
leen aan flinke ruime arbeiderswoningen.
Daarom taste men eeos eindelijk door en
kome men ^met een flink uitbreidingsplan,
uitsluitend bestemd voor den aanleg van
arbeiderswoningen. Zoo bestaan er thans
plannen tot aanleg van terrein langs den
Vuchterweg. Het is daar m.i. niet de gele
genheid tot bouwen van dergelijke soort
woningen uit een oogpunt van welstand,
men zoeke eens juist in tegenoverge
stelde richting der stad, plenty ruilem
en heeft men eenmaal daar een voldoend
aantal woningen staan, dan de handen
eens uit de mouwen gestoken tot onbe
woonbaarverklaring-en masse, dan is er
van de kern van den Bosch nog wel
iets goeds te maken.
Bosschenaar.
Chili of ammon ak bij suikerbieten.
(Jit het verslag van de Rijkslandbouw-
proefvelden in het Oostelijk deel van
Noord-Brabant nemen wij het volgende
over
»In 1917. werden in Oostelijk Noord-
Brabant op een zestal plaatsen proef
velden aangelegd om aan te toonen, hoe
men te werk moet gaan, om behoorlijke
suiker bietenoogsten te verkrijgen. Nu
deze, voor eenige jaren in cnze
zandstreken nog onbekende teelt,
hoe langer hoe meer veld wint,
blijven deze demonstratleproeven voor
de landbouwende bevolking van belang.4
Van de verschillende genomen proeven
wil ik er één in bijzonderheden beschrij
ven.
«Te Beugen werd een proef genomen
door den Secretaris van den Boerenbond
aldaar A. Brouwmans op een stuk van
15 Are zavellgen grond, aan den pro
vincialen weg van Beugen naar Boxmeer
gelegen. Naast een matige lupinen groen-
bemesting, die in 1912 in de roggestop-
pel was gezaaid, werden nog 1200 K.G.
kalk, 1500 K. G. kainiet en 1000
K. G. thomasslakken per Hectare uitge
strooid. Daar dit proefveld evenals cte
andere dienstbaar werd gemaakt aan de
bcantio oor ding van de vtaagwelk ver
schil er is tusschen de werking van zwavel
zure-ammoniak en de chilisalpeter-stik
stof bij suikerbietenwerd op de eene helft
van het pet ceel 6oo K.G. chili en 00 de
andere 450 K.G. ammoniak aangewend.
De chili werkte voordeeliger dan de
zwavelzure ammoniak Het proefveld
maakte een onderdeel uit van een ge
lijkmatig stuk, dat voor de rest, 20 Are,
door den proefnemer geheel op dezelfde
wijze met suikerbieten werd bezaaid,
met dit verschil, dat er inplaats van 600
K.G. slechts 300 K.G. chili werd gege
ven. Het bracht 41745 K.G. bieten op
per Hectare. Men zou dus geneigd zijn
aan te nemen dat met 300 K.G. chili
de rentabiliteit van deze meststof op
dezen grond was bereikt. De suiker
bieten zijn voor fl 12 per 1000 K. G.
verkocht op tel-quel contract aan de
fabriek. Het ammoniak perceel bracht
zoodoende fl 453 en het chili-perceel
A521 op per Hectare.
Het is wel eens de moeite waard de
prijzen te vergelijken, uitbetaald volgens
het tel-quel contract, met die, besteed
door een coöperatieve suikerfabriek. Eén
dergelijke inrichting te Dinteloord had
als basis voor 1913 een prijs van fl 10.50
bij 14°/0 verhoogd met 10 ets voor elke
0.1 °/o suiker meer. Het suikergehalte van
de bieten afkomstig van het chili-perceel
van dit proefveld bedroeg 19,5°/0, zoodat,
volgens Dinteloord uitbetaald, de verbou
wer fl 2 per 1000 K.G. meer had ont
vangen, hetgeen voor het chilip er ceel per
Hectare berekend een voordeel zan fl 82
nu opgeleverd hebben
Tot zoover het verslag van den proef
nemer. Wanneer wij nu in aanmerking
nemen, dat al de andere proefvelden
gunstiger resultaten opleveren voor het
chilisalpeter boven de ammoniak, dan is
weer bevestigd, dat het chilisalpeter voor
de suikerbietencultuur onontbeerlijk is en
niet vervangen kan worden door de zwa
velzure ammoniak.
Een volgende maal geef ik U een over
zicht van de resultaten van alle andere
proefvelden.
VAN
APOTHEKER BOOM
zijn een zeker werkend geneesmiddel tegen
Hoofdpijn, Migraine, Schele en Zenuwhoofd
pijn. Deze pastilles stillen direct de hevigste
Hoofdpijn. Deze pastilles worden nimmer
los verkocht, doch uitsluitend in verpakt»-
flacons, a 80 cent. Proefflicons 33 cent.
alle flacons moeten voorzien zijn van den
naam Boom. Verkrijgbaar in de meepte
Apotheken en Drogistwinkels. 6177
Een benoeming.
Het kan niet gezegd worden, dat het
ministerie Cort van der Linden de libe
rale traditie in zake benoemingen hand
haaft.
Integendeel, het meet ons de volle
maat toe dat behoort dankbaar erkend
te worden.
Pas is baron van Voorst tot Voorst,
onder algemeene instemming, tot voor
zitter dei Eerste Kamer benoemd, of een
ander Katholiek, professor Struycken,
wordt tot de waardigheid van Staarsraad
verheven.
Betde benoemingen bewijzen, hoe on
waar het beweren, is als zou aan Room-
schen kaDt geen geschiktheid voor pu
blieke functies gevonden worden.
Werd van^baron van Voorst tot Voorst
algemeen toegegeven, dat hij uitnemende
kwaliteiten bezit voor het presidentschap
van ooze Senaat - tenopzichte van
professor Struycken wordt allerzijds er
kend, dat met hem een man van buiten
gewone bekwaamheid en studie ons hoog
ste regeeringscollege binnentreedt. De
Amsterdamsche Uciversiteit zal treuren
om zijn heengaan - zijne colleges be
hoorden tot de drukst bezochte. Maar de
Raad van State wint in hem een jonge,
frissche en veelzijdige kracht met meer
dan genoeg gezag om de «democratische4
stroomingen in dit regeeringslichaam te
brengen of te versterken.
Prof. Struycken wenschen wij van harte
geluk met zijne benoeming, waarin ook
de Katholieke wetenschap wordt geeërd
K.
Een Statistiek.
Aan de Kamer is toegezonden een
uitvoerig verslag van de ondezoeklogen
over het spoorwegongeluk bij Hooghalen
in Groningen, in December 1913.
Het rapport brengt niets nieuwspo
sitieve gegevens omtrent de vermoede
lijke oorzaak zijn niet gevonden.
Niemand kan eenig verwijt treffen
omtrent dit ongeluk
De betreffende kringen zullen misschien
uit het onderzoek en het rapport wel
eenige leering trekken.
Wij voor ons kunnen het laten rusten
Maar In dit rapport komt ook een
statistiek voor, waarvan de vermelding
wel interessant is.
Het is een overzicht van de gedoode
en verwonde reizigers, beambten en an
dere personen gedurende de jaren 1909,
1910 en 1911 in Nederland. België,
Duitschland en Engeland.
En dan is het gemiddelde totaal van
de dooden en gewonden over deze 3
jaren per 1 mililoen treinkilometer voor:
Nederland 2.71
Duitschland 4.50
België 14.73
Engeland 13.87
Ons dunkt, deze cijfers spreken boek-
deelen. En wij mogen tevreden zijn over
de organisatie en de werk wijze van
onze spoorwegen. Avondster.
Hoe vreeselijk de pest op Java woedt
Aan een aan het Handbl. ter inzage
verleend particulier schrijven van zeer
bevoegde zijde uit Malangis het volgende
ontleend
«Eu nu wilt u wel een en ander over
de pest hooren; te Malang zijn nu 14
pest-doctoren, 't is een vreeselijke ziekte,
die zeer snel verloopt. Soms zijn de men-
schen maar één dag ziek en sterven den
daaropvolgenden dag.
Het is zeer moeilijk, ja soms onmoge
lijk de diagnose te maken.
Ook komen nu gevallen van longenpest
voor dit is een ziekte, die een ontzettend
percentage slachtoffers maakt; binnen 2 of
3 dagen sterven soms heele families uit.
Het is heel moeilijk de noodlge maat
regelen goed door gevoerd te krijgen.
De bevolking werkt niet overal mee, en
op sommige plaatsen werkt zij tegen,
zoodat men niet bijtijds achter de ziekte
gevallen komt, en in de war wordt ge
bracht. Dit maakt de bestrijding heel
moeilijk.
In Kampong was longenpest uitgebro
ken' en in een paar dagen was de heele
familie, behalve één man gestorven.
Deze man ging nu naar Malang (stad)
en bracht daar de longenpestzoo kwam
men er achter ea toen men in de be
wuste kampong ging zoeken vond men
daar alleen van één dag, vier aan pest
overledenen, en eeü vrouw, die ook pest
had. maar nog leefde.
U ziet dus hoe ontzettend moeielijk
het is de ooodige maatregelen door te
voeren.
En heeft men de menschen, die afge
zonderd moeten worden, eenmaal te pak
ken. dan is men nog niet zeker van de
bewaking deze is overgelaten aan dorps-
politie, die zeer veel te wenschen over
laat.
Er zijn bijv. menschen, die voor geld
voor een ander in de barak gaan zitten
zijn, zullen de wedstrijden op de oor
spronkelijk vastgestelde data gespeeld
worden, nl. 21 Mei dus Willem 11-Vl-
tesse, 24 Mei Vitesse-Willem 11 en 31
Mei H. V. V.-Vitesse.
Prins Hendrik zal vermoedelijk een
gedeelte van den wedstrijd Willem II-
Vitesse bijwonen.
begint af te nemen
Van de gebuorle tot den dood stroomt het
bloed onophoudelijk door de nieren om ge
filtreerd te worden. Irdien de nieren echter
ziek of zwak worden, knnnen zij het bloed
niet behoorlijk filtreeren en de unnaire on
zuiverheden in het bloed verspreiden dan
ziekte door uw geheele gestel.
De patiënt begint zich onnatuurlijk ver
moeid, zwaar en dof te gevoelen, hij wordt
prikkelbaar en ellendig. De onzuiverheden
kunnen zich nestelen in de spieren en ge
wrichten en rheuuoatiache pijneo veroorzaken.
De urinewegen kunnen aangedaan worden
jn waterzuchtige zwellingen vertoonen zicb.
Het hart schynt niet goed te werken, de
handen en voeten zijn dikwijls koud, en de
patiënt kan aanvallen van duizeligheid heb
ben.
Nierziekten zijn dikwijls lastig te genezen,
omdat zij zoo vaak ongestoord zich verder
kunnen ontwikkelen. En noodlottige ziekten
zullen ongetwijfeld volgen, indien zij nog ver
der verwaarloosd woiden Begint daarom reeds
by bet eerste optreden van den bovengenoem
de verschijnselen met het gebruik van Fos
ters Rugpijn Nieren Pillen, die de nieren
wederom tot werking hrengeD, heelen en ver.
sterken, de urine-sfscheiding regelen en uw
kwalen doen verdwijnen.
Te Waalwijk verkrijgbaar bij Wed. Orie-
Dumoulio, Markt. Toezehding geschiedt fran
co na ontv. v.postwissel
f 1.75 voor ééu, of f 10-
voor zes doozen. Eischt
de echte Foster's Rug pij d
Nieren Pillen, weigert
elke doos, die niet voor
zien is van nevenstaand
'«Rit handelsmerk. 6346
SPRANG.
BESOIJEN.
RAAMSDONK.
Het Nederlandsch Elftal.
De eenig mogelijke oplossing van
het vraagstuk, dat De Korver der com
missie door zijn bedanken gesteld had,
heeft zij gegeven, nl. door de benoeming
van Lotsy op de spilplaats, die zich be
reid verklaard heeft mee naar Kopen
hagen te gaan.
Het elftal ziet er dus als volgt uit
Kessler (H. V. V.) Vos (U.V. V.) de
Groot (Sparta) Noorduijn (H. V. V.) v.
d. Nagel (H. F. C.) Lotsy (D. F. C.) Bout-
my (H. B. S Bouman(D. F. C.) Wijnveldt
(U. D.) v. Hemert (D. F. C.)
De kampioenwedstrijden van Vitesse.
Göbel gaat zooals bekend is
niet mede naar Kopenhagen omdat stu
dieredenen hem verhinderen. Daar nu
17 dezer Vitesse wel kon spelen, vroeg
het bestuur van Vitesse aan Willem 11
medewerking om den 21sten vast te
stellen. Daar nu blijkt dat eenige spe
lers van Vitesse op dien dag verhinderd
Dreigende industrieele crisis
Men seint dd. 4 dezer uit Brussel aan
„De Telegraaf"
De Belgische Industrie in het centrum
des lands wordt met een hevige crisis
bedreigd. Men heeft hedenochrend offi
cieel medegedeeld, dat van Maandag af
in een groot aantal fabrieken het werk
zal worden stopgezet. In de meeste fa
brieken zal men niet meer dan 3 dagen
per week werken en als den 15 den van
deze maand geen nieuwe bestellingen
zijn binnengekomen, zal men verschei
dene fabrieken in het centrum des lands
tot nader order sluiten.
Woensdag zullen o.a. de directeuren
en eigenaars van de steenkolenmijnen in
Henegouwen op de beurs te Brussel
bijeenkomen, om te beslissen of er geen
reden is, eenige dagen per week het
werk stop te zetten, daar de steenkool-
voorraad voor iDdustrieele doeleinden zeer
groot is, terwijl de voorraad gascokes
varieert tusschen 30 en 35 duizend ton.
W ie de waarde dezer woordea
begrijpt, zorge voor een flinke eD
doeltreffende reclame.
van
Zuilen
I'Gewaarborgd
hVHiVAlSCHT
ZONDER I
Schadelijke
BEMANODEEIEW
CfDEWNEERD!
1,981
Over April.
GEBOREN Antonie, zv Leendert Bogen en Jaco
bs Adrian ClasinaFaro Maaike Elisabeth
d* Henri Everard v d Leerten en Cornelia
Mouthaan Anna dv Jacobus Timraeimaos
eu Cornelia Kruijf Cornelia Willem zv
Arnoldus Hoevenaar en Johanna Cornelia
Kruijf Wilhelmina dv Johannes van
Tiggrlen en Johanna Paqui.
ONDERTROUWDCornelia Johannes de Rooij
oud 33 j en Clasioa Hulst, oud 28 jr.
OVERLEDEN: Johanna Adiiana VaroBsieau. wed
van J Varossieau, vroeger »an Lammert
Spnijbroek oud 72 j Hendrik van den
Hoven oud 24 j Heerikus Johannes Brok
oud 4 mnd.
Over April.
GEBORENCornelia dv Jacobus Blom en Delia
Hendrika Duister Josephina Maria Johan
na dv Josephus Johannes Zeegere en Louisa
Maria Catnariaa Wanten Johanna dv
Cornelia Pelgrim en Adriana Gijsberdina
van der Pluijm Hubeidina Arnolda dv
Johannes Bruurmijn en Catharina Wolfs
Marinus Wilhelmus zv Marinus Eekels
en Hendrika de Klijn Lina Maria dv
Pieter van Tilborgb en Johanna Maria de
Roon Cornells zv Cornells Jacobs en
Johanna van de KorputHelena Christina
dv Christiaan van Engelen en Helena Maria
Korthout Johanna Adriana dv Petrus
knijsten en Jacoba Vos - Adrianos Wil
helmus zv Laurent v d Sandene.j Pietionella
de Groot Johannes Baptist zv Johannes
Baptist de Leijer en Geerirnda Lucia Scha
pendonk Cathaiina Maria dv Johannes
Wijnants en Adriana Cornelia Maiia van
Laarhoven.
OVERLEDEN: Gijsbertns Nicola*s Adrianus van
Delft 1 1 Wilhelmina Johanna van den
Heavel 10 weken.
Van 18 April tot 8 Mei.
GEBOREN: J C dv A Schippers en W Snijders
W P dv P Schipperen en M J Kantors
J A zv C A Zijlinans en A de Boot
C M dv J van Helvert en J M v Tilborg
P zv C Roeien en E van Iersel WD
C zv F A Canters en M T v d Rijken
J E dv W Molewijk en L van der Laan
G A dv J van Raarasdonk en A J de Rooi
R A zv A J de Bont en P M Boons.
GEHUWD: J C van Dongen oud 23 j wonende
te Klundert en A Werther oud 19 j wo
nende alhier J van Oerle oud 25 j wonende
te Oosterhout en A M van Schijndel oud
21 j wonende alhier.
OVERLEDEN: H C Sagt, echtgenoote van J A
Koui'gsoud 64 j Aa Fiaij oud 15 j
J Kleikx echtgenoot van C Kramers oud 29
j ovet leden te Leiden W J van Reeken
weduwe van A Bakx oud 61 j C van
Dongen oud 61 j HA Fens echtgenoot
van M Celene oud 56 j.
Uitspraken van 7 Mei.
P W Lis te Giessen overtr jachtwet f 20 of 8 d
L W te id orertr aUvoor ont»lagen van rechts
vervolging G v H te Giespen overtr drankwet
2 m 3 o I 2 m 2 d JvVVte Almkerk rijden
zonder licht en valschen naam opgeven i 4 en f2G
of 2 d en 10 d G v d S te de Werken openbare
dronkenschap f6 of 3 d E P te id overtr melk-
verorderiDg van Werkendam 1 1 of 1 d J P te
Werkendam straatschenderij f5 of 2 weken tucht
school.
