Nummer 76
Zondag 20 September 1914.
37e Jaargang.
Tweede Blad.
De Duiischers in Frankrijk.
PARIJS, 17 September. Het officieele
communiqué van vanmiddag drie uur
luidt: Over het geheele front, van de
Maas tot de Oise, duurt de veldslag
voort. De Duitschers bezetten stellingen,
die op verdediging zijn ingericht en met
zwaar geschut zijn voorzien. Bijgevolg
kan de Fransche opmarsch slechts lang
zaam zijn.
Op den Franschen linkervleugel zijn de
Duitschers die daar de hoogten ten
noorden van de Aisne bezet houden, op
enkele punten eenigszins teruggeweken.
In het centrum, tusschen Berry au
Bac (aan de Aisne ten Z.Z.O. van Laon)
en Argonne, is de toestand onveranderd.
De Duitschers gaan voort zich in het
landschap Woevres te verschansen.
Tusschen Etain en Thiaucourt (30 K.M.
ten N. van Toul) hebben de Fransche
legers overal voeling met den vijand.
De tegenaanvallen der Duitschers, zoo
wel 's daags als 's nachts ondernomen,
zijn alle afgeslagen.
Het moreel der Fransche legers is
voortreffelijk.
BERLIJN, 17 September. Uit het
groote hoofdkwartier wordt vanavond
officieel «gemeld In den slag tusschen
de Oise en de Maas is beslissing nog
steeds niet gevallen maar er zijn toch
teekenen die er op wijzen dat het weer
standsvermogen van de tegenstanders
begint te verlammen.
De met veel vermetelheid ondernomen
poging der Franschen om op onzen
uitersten rechtervleugel door te breken,
is zonder buitengewone inspanning van
de zijde onzer troepen ten slotte op
niets uitgeloopen.
Het centrum van de Duitsche legers
wint langzaam maar zeker terrein.
De op den rechter Maasoever onder
nomen uitvallen uit Verdun zijn ge
makkelijk afgeslagen.
BERLIJN, 17 September. Duitsche ca
valerie is er op den Duitschen rechter
vleugel op het Westelijk oorlogsterrein
in geslaagd een wagenpark en munitie
colonnes van de verbonden legers af te
snijden en mee te voeren.
In het midden van het gevechtsfront
golft de strijd heen en weer.
Bij Verdun zijn verscheidene forten
van de buitenste linie zoo goed als plat
geschoteD. De caputilatle van Verdun
wordt spoedig verwacht. Red.)
Op 16 September hebben verscheidene
Duitsche vliegers boven Parijs gekruist
en hebben er bommen geworpen. Zij
zijn door machinegeweren beschoten,
doch ongedeerd teruggekeerd.
De beslissing aan de Marne wordtin
de eerstvolgende dagen verwacht.
BERLIJN, 17 September. Het Berliner
Tageblatt schrijft:
Evenals onze bondgenooten in Galicië,
nemen wij thans in Frankrijk over een
bijna 200 kilometer lang gevechtsfront
een verdedigende positie in, en terwijl
wij verwend zijn door de snelle over
winningen der eerste weken, wil het er
bij velen niet goed in, dat de verdedi
ging onder zekere omstandigheden even
seer geboden kan zijn als de aanval.
Totnogtoe hebben wij slechts weinig van
de algemeene positie vernomen, doch er
zijn toch inmiddels al eenige successen
te noemen. Deze bestaan in het afslaan
van nachtelijke aanvallen der Franschen
en het gelukken van enkele Duitsche
tegenaanvallen. Tweeërlei schijnt echter
aan het Fransche oppercommando nog
niet te zijn gelukt; de omsingeling van
onze terugtrekkende rechtervleugel en
de doorbraak door ons front.
Dat wij onze oorspronkelijke stellingen
tusschen Parijs en Verdun om strategi
sche redenen hebben verlaten, is op
zichzelf volstrekt niet van groote be-
teekenis. In een worsteling van ver
scheidene dagen wisselt het terrein-ver
liezen en het terreinwinnen elkaar af.
Het komt uitsluitend op het eindsucces
aan en zoolang de slag nog »staat» en
de mogelijkheid der aankomst van ver-
sche krachten steeds nader komt, terwijl
de tegenstander zich uitput in voort
durende aanvallen, zijn de vooruitzichten
voor de Duitsche legers beter dan voor
de Fransche en Engelsche.
Verpletterende Oostenrijksche nederlaag.
PETROGRAD, 16 Sept. (Tel. Ag)
De krachtige vervolging der verslagen
Oostenrijksche troepen wordt voortgezet
Eenigehunner legercorpsen zijn nagenoeg
vernietigd. De Russische troepen trekken
de San over.
In het Oosten naderen de Russische
voorposten Przemysl.
Door de snelheid der mi'itaire opera
ties is het volkomen onmogelijk de ver
liezen des vijands, welke kolossale ver
houdingen aannemen, met juistheid op
te geven.
Volgens ingekomen berichten hebben de
Oostenrijkers ongeveer 2jo.ooo dooden en
gekwetsten en voorts 100.000 krijgsge
vangenen4.00 vuurmonden en tal van
vaandels verloren. Overal zijn de wegen
volgepropt met artillerie parken,
transport-kolonnes met wapens en mu
nitie, welke bij den overhaasten terug
tocht in^den steek werden gelaten.
Aan den Weichsel hebben de Russi
sche troepen zich meester gemaakt van
daar opgehoopte materialen voor brug
genbouw en hebben zij verscheidene
stoombooten, waarvan een gepantserd
schip, vernietigd.
De Duitschers hebben wanhopige po
gingen aangewend om het Oostenrijksche
legers van een débacle te redden. Het
werkzame aandeel, dat de Duitsche
legercorpsen aan den strijd hebben ge
nomen, bleek op tal van punten aan het
Oostenrijksche front. Zoo werden in de
stellingen van Toerobine 36 verdragende
Duitsche stukken geschut genomen en
5000 Duitschers krijgsgevangenen ge
maakt.
Op de fronten der andere legers vie
len eveneens tientallen stukken zwaar
Duitsch geschut in handen der Russen.
Vele ]daarvan hadden zelfs niet eeos
tijd gehad deel te nemen aan het ge
vecht.
lntusschen heelt de hulp der Duitschers
de Oostenrijkers niet van een verplette
rende nederlaag kunnen redden, doch
heeft die hulp er toe bijgedragen om
de Russische zegepraal nog schitterender
te doen zijn.
Belgische actie tegen Luik.
Over Maastricht seint een correspon
dent van het Hbl.
Is reeds uit de aanvallen op Leuven
en Thienen gebleken, dat de Belgen niet
stil zitten, nog duidelijker blijkt dit uit
de omstandigheid, dat binnenkort een
ernstige poging verwacht wordt om Luik
te hernemen. Generaal Bertrand schijnt
alles in het werk te willen stellen om
zich van Luik meester te maken.
Geruchten gaan, dat zelfs door het
Duitsche gouvernement aan de Inwoners
van Luik is aangezegd, de stad te ver
laten en als juist mag aangenomen wor
den, dat Belgische officieren uit Antwer
pen aan hun familie te Luik hebben
laten weten, dat het raadzaam zou zijn
uit de stad te'1 vertrekken.
Afgescheiden van de vraag of het den
Belgen gelukken">al, Luik te hernemen,
staat het toch wel vast, dat zij het er
op toeleggen, de^ verbinding tusschen
Aken en het front van de Duitsche troe
pen te verbreken.
De stemming onder de Duitschers in
die verbindingslinie is zeer geprikkeld
en iedere reiziger wordt nauwkeurig ge
fouilleerd en aan een verhoor onderwor-
pen.
De passagiers op de booten tusschen
Luik en Maastricht worden streng aan
den lijve onderzocht, en de Etappen
Koromandanturen tusscheu Aken en
Brussel leggen een buitengewonen ach
terdocht aan den dag.
In ieder geval zijn dezer dagen allerlei
gebeurtelijkheden te verwachten op de
groote Duitsche verbindingslinie door
België.
Aanvulling voor het Oostenrijksche leger.
ROME, 17 Sept. Uit Weenen wordt
geseind De >Neue Frele Presse* meldt
dat de lichting, die het volgend jaar
onder de wapenen moest komen, thans
opgeroepen is ook alle afgekeurden van
de jaren 1893 en 1894 zijn opgeroepen.
Het geldt hier een algemeenen oproep.
De rol der Russen,
De correspondent van de Times te
St. Petersburg (Petrograd) meldt, dat
de berichten van de overwinning der
Engelschea en Franschen daar met groote
geestdrift ontvangen zijn. De Russen be
grijpen echter, dat nu de bondgenooten
den'militairen toestand beheerschen, men
de ver eiding om te snel op te rukken
moet weerstaan. De deugd van geduld te
hebben heeft voor de Engelsche en Fran-
schelegers schoone vruchten opgeleverd,
Aan den anderen kant is" een van de
zwaarste nederlagen,yzoo niet de zwaar
ste, van den heelen veldtocht te wijten
geweest aan de overmatige haast van
de Russen te Osterode. Tienduizenden
levens zijn daar opgeofferd om den druk
van de Duitsche legers op Frankrijk te
verlichten. De correspondent vindt het
daarom geoorloofd, om op te merken
dat de Engelsch-Fransche legers grooten
en onvergankelijken dank aan hun Russi
sche kameraden verschuldigd zijn. En
evenzeer dient men in te zien dat de
nederlaag van generaal Sansanof's leger
den tijd. die noodig is om den vijand
geheel te verpletteren, aanmerkelijk zal
verlengen.
De Duitschers te Lebbekke.
De correspondent van een Belgisch
blad te Lebbekke meldt
Al werden» wij 100 jaar die 8 dagen
zullen wij nooit vergeten.^Wij hebben
nu de Duitschers naar waarde kunnen
schatten. Als tijdverdrijf ^begonnen zij
hier eenige huizen in brand te steken.
Vrijdagmorgen te 5 uur werden wii
door het geweer-en geschutvuur gewekt,
rond den middag rukten de Duitschers
Dendermonde binnen en trokken de
Belgen af.
Gedurende" het gevecht plaatsten de
Duitschers burgers voor zich en velden
er andere'met banjonetsteken neer, waar
na een ware menschenjacht begon.
In de fabriek van de Naeyer hebben
zij twee dagen lang alles afgezocht en
zegden dat zij niet zouden aftrekken, of
zij moesten den fabrikant hebben, doch
deze had een veilige schuilplaats, en zij
hebben hem niet gevonden,
Van de 200 werklieden hebben zij
er 30 meegenomen de anderen houden
zich verborgen op verscheidene plaatsen.
Groote schade is er niet aangericht in
de fabriek, tenzij wat in'de bureelen.
Alle dagen werden gevangengenomen
burgers te voet raar Brussel gevoerd en
vandaar per spoor verzonden, maar men
zegt, dat de Amerikaansche consul hunne
invrijheidstelling heeft gevraagd.
Bij ons hebben zij vooral sigaren, wijn
en champagne gestolen. In het dorpje
is er geen mondvoorraad, dn sommige
huizen zelfs geen stuk lijnwaad meer.
Van Dendermonde blijft er niets over.
Nog een kleine bijzonderheid":
Een beambte aan het station van Den
dermonde, van Remoortel geheeten,
kwam Zondag laatst naar zijn woonplaats
Sint Gillis, om er linnen goed te halen.
Daar waren nog 37„.Duitsche soldaten
in verblijf.
Deze beweging gezien hebbend in 't
huis van Van Remoortel, deden zij de uit
gangen bewaken. Toen hij buiten kwam
werd hij neergeschoten door geweervuur.
Het slachtoffer is 50 jaar en laat een
weduwe achter met 6 kinderen, waarvan
3 gehuwd.
Geen Russen in België of Fi ankrijk.
Het .Engelsche persbureau deelt offi
cieel mede
»Er ligt hoegenaamd geeD waarheid
in het bericht dat Russische soldaten in
Engeland zijn geland en zich thans op
weg bevinden naar België of Frankrijk.
Het nieuws dat er Russen meevechten
in België is totaal uit de lucht gegre
pen.
Een nieuw Engelsch expeditiekorps.
LONDEN, 17 Sept. Het nieuwe ex
peditie korps van een half millioen man
schappen is bijna gereed. De militaire
autoriteiten hadden de handen vol met al
de vrijwillige aanbiedingen.
De aanbieding duurt nog steeds voort
ofschoon het jongste besluit om de mi
nimum lengte op 5 voet 6 duim te
brengen, de drukte op de aanwervings
bureau's wat verminderd heeft.
Deze beslissing heeft evenwel diepe
teleurstelling gewekt bij duizenden jon
gemannen die, vol verlangen om hun
vaderland te dienen, helaas iets onder
het minimum zijn.
Kitchener heeft de diensten van het
contingent van Ceylon aangenomen.
Prins Ftiedrich Karl van Hessen
zwaar gewond.
BERLIJN, 17 Sept. Prins Frie-
drich Karl van Hessen, zwager van den
Duitschen keizer, is in een gevecht zwaar
gewond door een schot in de bovendij.
De Duitschers in België.
ANTWERPEN, 18 Sept. BIJ YPEREN
ZIJN DE DUITSCHERS DIE UIT
FRANKRIJK GEREQU1REERD WAREN,
DOOR DE BELGEN VERSLAGEN.
Bij Pororinghe werd een kolonne van
3000 Duitsche cavaleristen met mitrail-
euses en automobielen door 1000 man
-ransche cavalerie aangevallen 50 Duit
schers werden gedood en 110 gevangen
genomen. De anderen namen de vlucht
ïaar Frankrijk, maar werden door de
Engelsche troepen verslagen.
Mededeeling van den Rijkskanselier
over het Duitsche succes in
Oost-Bruisen.
BERLIJN, 17 Sept. De Rijkskanselier
deelt uit het hoofdkwartier mede:
Van het Russische Narow leger zijn
de spaarzame resten, die nog over waren
van de nederlaag bij Tannenberg, in
wanorde over de rivier de Narow ge
vlucht.
Het Njemen leger van generaal Ren-
nenkampf werd eveneens ten Zuiden
van Insterburg verslagen. Hij kon het
overgebleven gedeelte slechts redden
door een overhaaste vlucht over de Nje
men achter de vestingen Olita en Kow-
no. VOLGENS EEN VOORLOOP1GE
SCHATTING ZIJN ALLEEN BIJ TAN
NENBERG EN OP HET TERREIN BIJ
DE MASURISCHE MOERASSEN
150.000 RUSSEN GESNEUVELD.
Tot 16 Sept. waren in de Duitsche
kampen ondergebracht 260,000 GEVAN
GENEN, WAARONDER 5000 OFFICIE
REN.
HET GEHEELE GETAL VAN ALLE
GEVANGENEN IS VERRE BOVEN
300,000 WAARVAN MEER DAN DE
HELFT RUSSEN.
Meer dan 2000 STUKKEN GESCHUT
van allerlei soort werden buitgemaakt.
Van Duitsche zijde.
Vat) het Duitsche gezantschap In den
Haag ontvangen we de volgende mede
deeling
Blijkbaat uit Parijs, Londen en Ant
werpen afkomstige, in de neutrale pers
verbreide berichten, volgens welke gene-
raal-veldmaarschalk Von der Goltz te
Brussel een proclamatie zou hebben ver
spreid, dat de Duitschers van plaD zijn
de Belgische hoofdstad te verlaten of dat
hij tevergeefs te Antwerpen België deo
vrede zou hebben aangeboden, zijn ver
zonnen.
De Nederlhandel.
De Daily Mail schrijft:
»Het is buiten kijf, en de regeering weet
het, dat zoowel grondstoften voor fabrie
ken als voedsel voor de bevolking van
Engelsche havens over Nederland naar
Duitschland worden verscheept Er zijn
twee middelen in overweging om dat te
beletten. Het eene is de koninklijke be
sluiten te vermeerderen, waarbij de uit
voer van een toenemend aantal waren
geheel wordt verboden. Het andere is
slechts een strikter onderzoek van de
zijde van het departement van handel
naar de eindbestemming van een lading,
als katoen of rubber of lijnkoeken, die
een Engelsche haven verlaat.
>De toestand wordt ongetwijfeld inge
wikkelder, nu wij niet gaarne de moei
lijkheden van de Hollanders, die stipte
onzijdigheid hebben betracht, ook maar
in het allerminste zouden verzwaren.
Maar de Hollanders zullen, evenals de
rest van de wereld, door nies zoozeer
gebaat zijn als door het einde van den
oorlog. En om dat eind te bereiken zul
len weinig dingen zoo afdoende blijken
dan Duitschland alle grondstoften voor
zijn fabrieken af te snijden. En al wat
ons zelf betreft, het zou gekkewerk zijn
het voordeel dat wij van onze heerschap
pij ter zee hebben te niet te doen.«
De zeis des doods.
Het somberste wat wij zien in deze
dagen, aldus de Berlijnsche correspon
dent der N. R. C., is de advertentieru
briek van de deftige Kreuzzeitung. Daar
maken de offclciersfamilies de s lagen
bekend, die hen getroffen hebben. In
de laatste dagen heeft het blad gemiddeld
vijftig doodsadvertenties van officieren
per avond. Het is een schokkende lec
tuur, te lezen van de jonge vrouwen,
die den dood van hun man aankondigen
of van vele ouders die hun eenigen zoon,
betreuren. Deze laatste gevallen zijn
akelig talrijk. Dan leest men weer, hoe
ouders mededeelen, dat zij twee zoons
tegelijk verloren hebbeD. Een officier,
zelf kapitein, meldt op deze wijze het
sneuvelen van zijn redbroeders, die
luitenants waren.
Steeds door hooren wij verhalen, niet
alleen van officieren. Krachtige families
worden uitgeroeid. Het is een eindelooze
ellende, die met groote gelatenheid ge
dragen wordt. Gister verscheen een oude
dame op het inlichtingenbureau en moest
daar vernemen, dat haar drie zoons,
officieren, allen gesneuveld waren. En
toch vond zij nog de kracht troost
te vinden in vaderlandsche gevoelens.
De Duitsche generaals.
Er is eenige verandering gekomen in
de Duitsche legeraanvoering. Wegens
ziekte van generaal-veldmaarschalk Von
Hausen is de generaal der cavalerie Von
Einem in zijn plaats tot legeraanvoerder
benoemd, die op zijn beurt is vervangen
door den generaal der infanterie Von
Claer, commandeerend generaal van het
7e legerkorps. In de plaats van den ge
neraal van het 10e reservekorps, die ge
wond werd, is de generaal der infanterie
Von Eben, commandeerde generaal van
het 10e reservekorps, benoemd.
Bescherming der Belgische kunstschatten.
BERLIJN, 17 Sept. De civiele gouver
neur van België heeft in overeenstemming
met den rijksminister van binnenlandsche
zaken en den Pruisischen minister van
eeredienst maatregelen getroffen om de
Belgische kunstschatten te beschermen.
Daar de militaire bewaking der musea
tamelijk gemakkelijk is, bedoelden deze
maatregelen voornamelijk om de talrijke
kunstwerken in kerken, stadhuizen enz.,
welke aan de handen der diefachtige
bevolking moeten onttrokken worden,
voor beschadiging te bewaren en in vei
ligheid te brengen.
Om de taak volledig te kunnen ver
vullen, is de directeur van het Berlijnsche
museum, Falke, een der beste kenners
der Vlaamsche kunst, aan het burgerlijke
bestuur toegevoegd Binnenkort zullen
nog andere deskundigen naar België ver
trekken.
De Russische pers.
Dag aan dag bevatten de Russische
dagbladen artikelen, waarin zij wel
zeer verschillend van wat velen in West-
Europa zouden verwacht hebben er
op hameren, dat alle barbaarschheid aan
de Russische oorlogvoering vreemd be
hoort te blijven, maar dat vooral ook
het Russische volk zich vrij behoort te
houden van fanatieken volkerenhaat.
Een treffend staaltje, één voorbeeld
uit vele, ontleenen wij aan de Rjetsj van
15/28 Aug. Daar heet het in een artikel
>Het allergevaarlijkste aldus
»Wij zijn den oorlog vol vuur begon
nen. Alle meeningsverschillen, alle par
tijschappen zijn verdwenen tegenover
het algemeen gevaar. Een zware proef-
wacht ons, maar wij zullen haar door
staan.
»Doch ons wacht nog een ander^e-
vaar het gevaar, onze beste mensche-
lijke gevoelens te verliezen.
»Een droevig voorbeeld hebben wij
voor onze oogen. Na 1870 placht men
met voorliefde het juiste gezegde aan
te halen, dat het tweede keizerrijk over
wonnen was door den Duitschen school
meester. Sindsdien zijn veertig jaren
verloopen, en hoe is Duitschland veran
derd. De plaats van den schoolmeester
is ingenomen door den Feldwebel
>Daarin ligt de verklaring van al die
grove ruwheid, waardoor ons het cul
tuurvolk der Duitschers thans zoo ver
rast.
»Wij moeten echter voor ons zelf dit
gevolg daaruit trekkenten dage dei
zwaarste beproevingen behooren wij alle
kracht in te spannen om onze beste ge
voelens staande te houden, en om die
verbittering uit ons te bannen, die zich
in de aangrijpende oorlogsdagen zoo licht
van menschen meester maakt. Men be
richt, dat de Duitschers onze gewonden
doodschieten, wij zullen de Duitsche
gewonden verbinden men bericht, dal
de Duitschers afschuwelijk ruw met on
ze burgers omspringen, wij zullen
bedenken, dat de onder ons wonende
Duitschers in het ongeluk zijn, en dal
wij trachten moeten hun lot niet te ver
zwaren.
«Volgden wij thans de Duitsche wreed
heid na dat zou hierop neerkomen, da'
wij ons door hen lieten djeteeren,
dat wij ons niet gedroegen naar ons eiger
richtsnoer, maar naar de Duitsche ma
nieren. Zou dat niet beneden onz»
waardigheid zijn
>Straks trekt de vijand af. Maar he
gevoel van vijandigheid, van haat tus
schen de volken, zal blijven en zal on
kostbaarste goed vernielen dat geVoe
juist van welgezindheid jegens de men
schen, waar de ziel van het groote Rus
sische volk op leeft.*
De Oorlog.
