Provinciaal Nieuws
worden.
Omtrent het verloop der voorgeval
len ongeregeldheden, deelde overste J.
Collar, commandant der bewakingstroe
pen van het interneerlngsdepót, ons
de volgende bijzonderheden mede
Reeds sinds jl. Zondag had het
onder de geinterneerden gegist en
merkte men, dat er iets gaande was.
Vooral waren het genietroepen, die on
tevredenheid zaaiden en deze manschap
pen waren ook bij de jongste betreu
renswaardige incidenten, welke men toch
In 't minst van de welverzorgde Belgen
had mogen verwachten, de oproerma
kers en belhamels.
Zoo spoedig ontdekt werd, dat er iets
broeide werd den Belgen medegedeeld,
dat grieven op behoorlijke wijze ter ken
nis van de afdeelingscommandanten
moesten worden gebracht en daar aan
stonds zouden worden onderzocht.
Woensdagavond kwam het verzet der
militairen echter op ergerlijke wijze tot
uiting De bewaklngstroepen werden door
de Belgen op ongehoorde wijze gebru
taliseerd. Voortdurend werd verzet ge
pleegd en spoedig groepten zij bijeen,
waarna dan op uitdagende wijze de
>Marseillaisec werd gezongen. Opnieuw
werd den mannen aangezegd, dat, zoo
er grieven bij hen bestonden, zij deze
ter kennis der afdeelingscommandanten
konden brengen.
Er werd toen geklaagd dat de ex
ploitant der hulp-cantine, een particulier,
te hooge prijzen rekende voor de con
sumptie en men ook te weinig ruim'e
had om zijn bloedverwanten te ontvan
gen, waardoor het onmogelijk was elkaar
eens vertrouwelijk te spreken. Het mee-
rendeel der geïnterneerden was hierbij
vrij kalm gebleven, doch de genietroe
pen trokken eensklaps naar de hulpcan-
tine, verbrijzelden hier de spiegelruiten,
wierpen met bierflesschen en trapten de
vaten in.
De bewakingstroepen losten als waar
schuwing eenlge schoten in de lucht,
waarna de wandalen hun vernielingswerk
staakten. Eenige belhamels werden in
arrest gesteld, terwijl aan alle anderen
bevolen werd, dat zij zich na half tien
niet meer buiten mochten begeven Hier
aan werd vrij goed gehoorzaamd om
half elf was alles rustig en men meende
dan ook dat het Incident geheel tot het
verleden behoorde.
Hedenmorgen was echter al weder
verzet merkbaar. Van de 11.000 ein
terneerden moeten omstreeks 900 man
arbeid verrichten, doch tientallen ont
braken op het appèl. Men elschte ook de
invrijheidstelling van de den vorigen
avond in arrest gestelden, waaraan na
tuurlijk geen gevolg kon worden gege
ven. v
Een bende, waarin de genie-troepen
weer voorop gingen, trok daarop opnieuw
naar de hulp-cantine, waar het vernie
lingswerk werd voortgezet en voltooid.
De afdeelingscommandanten konden
den toestand niet meer beheerschen en
riepen de hulp in van het dag-piket, dat
zich aan den hoofd-uitgang bevond. De
muiters waren intusschen echter reeds
tot hier gekomen en bleven in drommen
opdringen naar den uitgang.
De officier van het dag-piket, luitenant
Malinckrodt, sommeerde de Belgen zes
maal achtereen naar hun werk terug te
keeren Toen zulks niet baatte, sprak hij
hun achtereenvolgens in het Hol--
landsch en Fransch aan en bracht hun
den ernst van het oogenbllk onder het
oog.
Als antwoord hierop werd uit den troep
met steenen geworpen naar luitenant Ma
linckrodt en de aangetreden soldaten.
Nog vier maal werden de Belgen daar
op gesommerd achteruit te gaan, doch
het opdringen bleef aanhouden, waarop
luitenant Malinckrodt om half tien te
half negen waren de onregelmatigheden
begonnen vuur commandeerde.
Onze militairen, wier positie op dit
oogenbllk waarlijk niet te benijden was,
hedenavond nog waren allen zeer
onder den indru^ van het gebeurde,
vuurde hun eerste salvo scherpe patronen
met opzet te hoog af in de hoop, dat
zulks reeds indruk zou maken. Niemand
der muiters was echter getroffen, waar
door dezen in de meening verkeerden
dat met los kruit werd gevuurd en zulks
ook uitschreeuwden.
Het opdringen bleef aanhouden, waar
op opnieuw vuur- werd gecommandeerd
met het gevolg, dat zes der voorste
belhamels aanstonds doodelijk werden ge
wond en drie ernstig gekwetst, terwijl
17 man nog lichte verwonderingen op
liepen.
Hierop deinsde de bende natuurlijk
doodelijk verschrikt achteruit en was de
rust spoedig teruggekeerd. Twee der
zwaar gekwetsten, die men nog door
een operatie hoopte in het leven te kun
nen houden, werden aanstonds per am
bulance- wagen naar het Sint-Elisabeths-
gestlcht te Amersfoort vervoerd, waar
ze echter bij aankomst bleken te zijn
overleden.
De andere gewonden werden later
eveneens naar het gesticht vervoerd en
hier ter verpleging opgenomen. De acht
dooden werden in een barak binnen de
kamp-afpaling neergelegd.
Van een der manschappen, welke me
de tot he vuur-peloton^ had behoord,
vernamen wij nog het volgende Op
niet te beschrijven wijze waren de offi
cieren en soldaten hedenmorgen door de
Belgen gehoond geworden. Luitenant
Malinckrodt, die zijn Albaneesche uniform
nog draagt, werd, nadat hij reeds ver
scheidene malen had gesommeerd ach
teruit te gaan, door de Belgen uitgejouwd
en nageroepen »Vulle Mof», De solda
ten werden uitgekreten voor lafbekken
en Kwatta-soldaatjes. Zelfs na het eerste
salvo riepen sommige nog: >Je durft
toch niet schieten». In het geheel zou
den 46 scherpe patronen verschoten zijn,
waarvan 26 troffen.
Het Utrechts Dagblad geeft een uitvoerig
verhaal en deelt mede, dat de geïnterneer
den zich niet wenschteu te onderwepen aan
de maatregelen van orde en tucht, die bij
een gezelschap van 12000 man noodig zijn,
vooral dat alleen van 12—3 unr bezoek
mocht worden ontvangen stond hen niet
f 16849,10 —f57990,38
650.-
550.— f 716.-
er
aan en V-morgens ten 9 uur waren
soms reeds een aantal vrouwen. Werken
wenschteu zij absoluut niet, en zich onder
werpen aan bevelen van Holl. milita en de
den zij niet, ook hadden ze deze week nog
een wachtmeester der Btlgiacbe gendarme
rie afgerost. Er kwam nog bij dat in t
kamp voortdurend op reusachtige schaal
werd gestolen. Er vormde zich een complot
van geleidelijk verzet, en dat openbaarde
zich gisterenavond in 'i kort en klein slaan
der cantine, 't omverloopen van Holl. mi
litairen, het najouwen van officieren.
De Holl. officier gelastte uiteen te gaan,
dit geschiedde niet, alle aanmaningen ble
ven vruchteloos, selfs werd met steeaen ge
worpen. Toen werd in de lncht geschoten
maar men drong steeds meer op, men be
schouwde alles als bangmakery. Men jouwde
en beleedigde verder en giug tot handtaste
lijkheden over. Toen werd commando ge
geven //schiet ze in de beenen", met het
bekende resultaat.
Alle verzet was opeens gebroken. Door
de goedgezindeu werd het gebeurde zeer be
treurd Door een door zeer velen ondertee
kend stok werd de afkeuring aan den com
mandant te kennen gegeven.
Van de 4 ernstig gewouden zijn 3 ge
storven, terwijl de vierde stervende is.
Tarief van uitvoer.
In 't voorloopig verslag lezen we dat
dit ontwerp over 't geheel zeer slecht
in de afdeelingen is ontvangen.
Vele leden wenschten op grond van
een ander fntrekkingvan het wetsontwerp;
teneinde de onzekerheid, waarin de han
del verkeert, zoolang het ontwerp aanhan
gig is, spoedig op te heffen, scheen bun
zelfs onverwijlde intrekking noodzakelijk.
Briefverkeer met België.
Naar wij vernemen zijn in België bij
herhaling personen, die geopende brieven
vervoerden, daardoor in moeilijkheden
geraakt, ook al bevatt :n die brieven
slechts mededeelingen van onschuldigen
aard.
Het is derhalve raadzaam, dat reizigers
België zich van het vervoer van brie
ven onthouden.
Marechaussee.
Als wij het goed voorhebben zijn op
beden de marechaussees weer naar hun
gewone standplaatsen teruggekeerd.
Waardoor de veiligheid en de gerust
heid, vooral der plattelandsbewoners ze
ker aanmerkelijk zullen toenemen.
Uitkeeringen
aan de ge
meente
Hieronder val
len o.tn
Voor teeken-
school v/h rijk f
Voor teeken-
school van
de provincie f
Pensioensbij
dragen der
gemeente
ambtenaren
voor eigen
pensioen
Voor weduwen
en weezen
Tegemoetko
ming a/d
onderwijzers
Bijdrage v/h
rijk v/d haven
Bijdrage der
prov. v/d
haven
Ontv. van
verschillen
den aard
Opbrengst
leeningen
voor buiten
gewone wer
ken f 13800.—
f 1432.—
in
Waalwijk, 5 Dec. 1914.
Koopt niet in den vreemde, wat gij
in Waalwijk even goed en even
goedkoop kunt vinden.
2651 W. B.
Begrooting Waalwijk /p/J-
Zooals gebruikelijk geven we de
voornaamste posten der begrooting voor
1915, vergeleken met dezelfde van 1914
met hier en daar eene bemerking. Voor
af mogen we zeggen dat in weerwil der
f 4000 gulden subsidie der gemeente
aan het steuncomité en meer belang
rijke verelschte uitgaven voor deze tijds
omstandigheden, B. en W. er in ge
slaagd zijn, de begrooting sluitend te
maken zonder belasting-verhooging wat
in deze tijden dubbel aangenaam zal
zijn.
ONTVANGSTEN.
1914 1915
f21637,815 f 4399.42
5234,55
1000.—
-f
f
4903,55
500.—
Batig saldo
Inkomsten uit
bezittingen
Havengelden
Gasfabriek-op
brengst
Totaal inkom
sten uit be
wezen dien-
Sten
Hoofdelijke
Omslag
(Deze is dus
niet verhoogd
geworden).
Totaal op
brengst
belastingen f 20426,68 f 20511.75
f586.14.f61066.50
f62423.38 —f64379.88
f 115.00 f 115.00
f 249.03
f 530.51
f 410.-
f 19500.—
f 19500.—
f 1031.50 f 1023.54
f 33600.—
790
Totaal der
inkomsten
UITGAVEN.
Algemeen
bestuur der
gem.
Hieronder
Kosten onderh.
gem. huis enz.
Kosten invorde
ringen belas
tingen
Kosten openb.
veiligheid
O.m.
aarwedden
Volksgezondheid.
O.m.
Subidle veple-
gingsdienstzusters
O. L. V. H. Hart
Dit is verlaagd in
verband met de
oprichting van het
R.K. Groene Kruis
Kosten van openb.
werken o.m.
Onderhoud teeken
schoolgebouw enz.
Kunstwegen enz.
Met het oog op de
tijden, dat belas
ting verhooging
ongewenscht is
zal dit jaar aan
de bestrating enz.
minder worden
verwerkt.
Onderhoud wandel
plaatsen, plant
soen
Wij vermoeden dat
dit in verband
staat met de be
planting van den
verlaagden dijk.
Kosten van inrich
tingen en bedrijf,
wat de kosten zijn
der exploitatie
van de de gas
fabriek.
Kosten van 't on
derwijs o.m.
Kosten van tege
moetkoming aan
onderwijzers
krachtenswet 18
Juni '13
Middelbaar onder
wijs o.m.
Jaarwedden tee-
kenschool.
Kosten van het
armwezen.
Subsidie van het
armbestuur.
Deze vermindering
houdt vermoede
lijk verband met
de invaliditeits
wet.
Verzekering en
pensioneering
gemeente per
soneel.
Dit in velband met
de pensioenbij
dragen door de
gemeente.
Onvoorziene uit
gaven
Uitgaven welke
door buitengew.
ontv. mogen ge
dekt worden.
Hieronder begrepen
f 2000 voor uit
breiding gasfa
briek en f 70.000
voor de verbe
tering der haven.
f 141403.625 f 186848.49
f 7570.665 - f 7340,605
400.
731.60— 731.60
2618 2907.665
1913 2147.665
527.57 452.57
100— 25
5895 •-
70 -
2850
4958
170
1460
500
800
42873— 44615
12276.50 17814.37
410.-
15026.80— 17284.37
1750 2435
8060 7810
3000
2500
1060— 3649.99
2774.33 1977.38
29903.61 72000
Totaal der
uitgaven f 141.402.66J
f 186.848.49
Aan deze begrooting is toegevoegd
de begrooting en exploitatie rekening
der gasfabriek, een staat van toelichting
der begrootingsposten betreffende onder
wijzers-personeel, een staat betreffende
de gemeenteschulden.
Pensioen-
Bij koninklijk besluit is aan Adrianus
van Riel, gewezen gemeentearbeider te
Waalwijk een pensioen verleend van f75.
Jubileum Rev. Mère.
De feestdag van heden, waarop de Eerw,
Moeder Adelheid van het St. Theresiage-
sticht, den dag herdenkt, dat zij voor
25 jaren alhier als zoodanig werd gekozen, zon
in gewone omstandigheden aanleiding geven
tot een ware openlijke feestuiling. En daartoe
zou alle reden toch bestaan. Rev. Mére toch is
voor hare orde, voor het gesticht alhier, voor
geheel Waalwijk een voorbeeld van waak
zaamheid, werkzaamheid en opoffering. Rev.
Mére heeft in die 25 jaren zich onwaar
deerbare verdiensten vergaard voor hare orde,
voor haar huis, maar niet 't minst voor ouze
gemeente.
Zy deed dit door hare groote zorg
voor de opvoediug, de godsdienstige en we
tenschappelijke opvoeding der vrouwelijke
jeugd, de verzorging van ouden van dagen,
de voorbeeldige verpleging van zieken, wat
eigenlijk haar eigen werk was. Voor al deze
weldaden en vooral de wijze waarop dit
alles geschiedde ver boven onzen lof verhe
ven, is Wvalwijk haar dank en hulde ver
schuldigd, als 't hoofd van een der meest
zegenrijke katholieke instellingen dezer
plaats. En al zijn de tijdsomstandigheden
niet geëigend voor een grootsch* openlijk
feestbetoon, toch heeft Waalwijk, door de
zorgen van een dames-comité op andere
wijze een hulde en dankbewijs voor hare
verdiensten willeu aanbieden in den orm
van een prachtig harmonium, aangekocht
uit de opbrengst van een collecte, waaraan
alle gezindten in Waalwijk spontaan heb
ben bijgedragen.
Dit prachtige cadeau, geleverd door
de bekende firma Giessen te Goes, stond
reeds hedenmorgen in de spreekkamer
en werd bij monde van Mevrouw van
Loon-Gragtmans namens Waalwijk aan
de geachte jubilaresse aangeboden. Zij
wees in welgekozen woorden op het
vele dat Waalwijk aan de Eerw. Overste
op elk gebied te danken had, zoowel wat
de opvoeding, der jeugd, als de verple
ging van zieken en verzorging van ouden
van dagen betreft. Hoewel de tijdsom
standigheden het niet toelieten, wenschte
de gemeente Waalwijk dit heugelijk feit
niet onopgemerkt te laten voorbijgaan
en als bewijs van hulde en erkentelijk
heid bood zij dit prachtig harmonium
aan, de hoop uitsprekende dat Rev.
Meré eenmaal haar gouden feest hier
zou mogen vieren.
Men zal begrijpen dat de jubilaresse
met groote ingenomenheid en dank
baarheid dit mooie huldeblijk aanvaard
de, èn om hel idee wat het vertolkte
èn' om de groote practische waarde
voor het gesticht.
Het Kerkbestuur met de eerw. heeren
kapelaans verschenen ter receptie en de
ZEerw. heer past>or feliciteerde namens
hen allen de eerw. overste, erop wijzende
wat zij geweest is voor het klooster:
vooral de goede moeder. De weezen, de
zieken, de ouden van dagen, de eerw.
zusters, zij allen zeggen 't uit t hart
„we hebben zoo'n goede moeder." Daa
renboven wordt aan 't katholiek onder
wijs alle zorg besteed en geheel
Waalwijk spreekt met zulk een lof over
de Eerw. Overste. Daarom mocht ook
het kerkbestuur dezen dag niet onop
gemerkt laten voorbijgaan en bood haar
een paar prachtige lusters voor het ta
bernakel aan.
De eerw. overste dankte bewogen
voor al deze hartelijke blijken van be
langstelling, zeggende dat zij nooit iets
meer gedaan had dan haar plicht, waar
voor zij de belooning hiernamaals hoopte
te ontvangen.
We mogen er nog bijvoegen dat de
kinderen van alle scholen een prachtige
bloemenmand en een paar mooie planten
voor de kapel hadden aangeboden, ter
wijl aan de jeugd a.s. Maandag een
feestje zal worden bereid. Vele perso
nen kwamen hunne felicitaties aanbie
den, waaronder we o. m. noemen de
schoolcommissie, terwijl tal van bou-
quetten, telegrammen, brieven, kaartjes
enz. den geheelen dag als zoovele blij
ken van belangstelling binnenstroom-
dGAan het slot van dit korte verslag bie
den ook wij Rev. Mére onze hartelijke felicita
ties aan. Wij bieden haar naast onze warme
gelukwenschen, de openlijke hulde en dank.
baarheid ook onzerzijds, terwyl wy de hoop
uitspreken dat God haar nog lange jaren
in de beste gezondheid sparen moge tot
heil vvn hare orde, vaa het St. Theresia-
gesticht in al zijne onderdeelen, voor het
katholiek onderwijs, voor de zieken en ouden
van dagen, in 't kort tot heil van Waalwijk
in zoo velerlei opzicht.
Bond van NederlandscJte
Leder fabrikanten,
Algemeene vergadering op Maandag
7 December 1914, om half twee pre
cies, in Maison Boes, Heuvel 95 c, Til
burg.
Te behandelen onderwerpen
1. Ingekomen stukken enmededeeling.
Zo
2. Rekening en Verantwoording van
den Penningmeester over het jaar
boek 1913.
3. Jaarverslag van den Secretaris
4. Verkiezing van een bestuurslid ter
aanvulling der vacature ontstaan
door het overlijden van den heer
Hub. Niessen.
5. Verkiezing van drie bestuursleden
wegens periodiek aftreden der hee
ren C. L. Bressers, P. van Loon
Gz. en J. B. L. Vester.
(De aftredende leden stellen zich
niet meer herkiesbaar.)
6. Bespreking van het regeeringsbe-
sluit waarbij bepaald wordt, dat de
overzeesche huiden aan Haar kun
nen geconsigneerd worden.
(De tekst der voorwaarden van het
contract zijn gepubliceerd In de
Nederlandsche Leder Industrie van
24 Nov. 1.1.
7. Rondvraag.
Het Bestuur
G. REERINK, Voorzitter.
W. J. M. VERBUNT, Secretaris.
Aanbestedingen.
Gisteren is in het gebouw van het
Provinciaal Bestuur te 's Bosch aanbe
steed
1. het bouwen van de enkelvoudige
schutsluis no. 2 en van de gekoppelde
schutsluis no. 3 en den aanleg van een
kanaalgedeelte met bijkomende werken
onder de gemeente Tilburg, behoorende
tot de werken van het Wilhelminakanaal
Raming f 1.170,000.
Laagste inschrijver
J. P. Broekhoven, Hengelo voor
f 1.038.000.
2. Het boawen van drie pontwachters
woningen met bergplaats en schuurtje
onder de gemeenten Raamsdonk, Dron
gelen en Herpt en Bern, behoorende
tot de werken voor de verlegging vao
den Maasmond, in 3 perceelen, raming
f4240 voor elk perceel massa f 12720.
Laagste inschrijvers
Perceel 1. Firma Hendr. Michaël
Zonen Kaatsheuvel voor f 4280.
Perceel 2. Firma Hendr. Michaël
ZoneD, Kaatsheuvel voor f 4235.
Perceel 3. Firma Hendr. Michaël
Zonen, Kaatsheuvel voor f 4280.
Massa. Firma Hendr. Michaël en
nen, Kaatsheuvel voor 112.700.
Gevonden voorwerpen.
1 stel boventuig voor damesriemschoenen
1 heereuparapluie. Inlichtingen politiebnreau
Prov. Staten van Noord-Brabant.
In de voortgezette najaarszitting is aai
de orde gesteld het voorstel van Ged
Staten tot wijziging van de electricitcits
verordening, waardoor o.a. verbodec
wordt een electrisch bedrijf te exploltee
ren, tenzij vergunning van Ged. Stake
is verkregen. Volgens de memorie vai
Toelichting zal vaststelling van het.aaj
de beslissing van Ged. Staten ten grond
slag liggend feit, wat n.l. het voordeeligs
vooreen gemeente is, worden opgedra
gen aan een buiten partijen staand
commissie van deskundigen.
Op een vraag van mr. van Baar wil
de deskundigen zal benoemen, zegt di
Voorzitter dat Ged. Staten zich daarom
trent nog geen vaste voorstelling hebbe
gemaakt. Het ligt voor de hand, dat al
een gemeentebestuur vergunning tot up
richting van een electrisch bedrijf vraag
Ged. Staten met dat bestuur over
benoeming van deskundigen in overloj
zullen treden.
De heer Rombouts was van meenin
dat de autonomie der gemeenten te era
stig werd aangetast en zeide dat dez
stap de eerste in de verkeerde richtin
was
Mr. P. Loeft zeide dat er van aantas
ting der autonome rechten der gemeett
ten geen sprake was.
De gemeenten krijgen recht op eige
beheer van het distributiebedrijf. Mr
Loeft* bespreekt verder het geoppef
bezwaar der grootere gemeerten, dsl
deze te betalen zouden hebben vo^r o
aansluiting der allerkleinste gemeentes
De juistheid dezer bewering ontken
nende, meent spreker dat ook in er
tegenovergesteld geval de gemeente
moesten afzien van zulk een kleinsoof
tig bezwaar. Wanneer de groote ge
meenten subsldlën der provincie krijg'
voor ambachtsscholen en dergelijkr
dan profiteert immers ook niet de
heele provincie daarvan. Een klei'
winstderving mochteo 's Hertogenbosc
en Breda zich eventueel wel getrooste:
Op grond zijner ondervinding drio
spreker ten slotte aan op aanvaard!'
van het voorstel.
Maar Den Bosch en Breda 6an?
iemand vragen. Maar kom, zegt spre
onder luid gelach der vergadering
zou toch al te mal zijn, om een
een bedrijf te noemenSlechts indt<
het »een bedrijf4 genoemd werd,
zou de voorliggende bepaling van
passing zijn. Noch juridisch, noch fc
lijk kan er bezwaar bestaan tegen
voorstel. R
Een amendement van mr. van d»
om de verordening niet van toepass
te verklaren op bedrijven, die bij &eI
werking treden dezer gewijzigde vero
dening in exploitatie zijn het vo
stel sluit niet de bedrijven die op
bs
CD
