Tweede Blad. Uit de Hoofdstad. BEKENDMAKING. BINNENLAND. NUMMER 8 ZONDAG 24 JANUARI 1915 38e JAARGANG. (Nadruk verboden Heb ik niet gezegd, dat 't mis zou loopen toen een tijdje geleden besloten werd tot aankoop van eenige machines van de gemeente Nijmegen voor ods electrlciteitsfabriekje voor een ronde f 50.000. Hoe kon men toen toch zoo vasthouden aaQ den wil om dat besluit erdoor te trekken waarom niet gehoor gegeven aan den wensch om het besluit omtrent dien aankoop aan te houden tot na de goedkeuring of eventueele ver nietiging der provinciale electriciteitsver- ordening. Nijmegen zit toch met die ma chines in z'n maag, en zal blij zijn geweest te kunnen contracteeren, dat eerst nadat de Koningin een beslissing had genomen tot aankoop zou worden overgegaan. Te voorzien was dat Gedeputeerde Staten hunne goedkeuring aan dat besluit zou den onthouden. Hoe 't er nu mede ge gaan is, is een raadsel, maar plots ver schijnt een Koninklijke beslissing in on ze offtcleele nieuwspapieren, strekkende tot schorsing van het besluit tot aan koop dier machines, overwegende >dat het wenschelijk is om, hangende het on derzoek naar de vraag of dat besluit In strijd is met de wet of met het alge meen belang, het in werking treden daarvan te voorkomeD.* Waar het dus naar toe gaat ligt voor de hand, maar am schllmmstem 1st, dat wc onzs halve ton er nog bij zullen verspelen, want men begrijpt toch wel, dat als vandaag of morgen het besluit wordt vernietigd Nijmegen zal komen en de f 50,000 op vorderen zal en zich natuurlijk niet zal ■storen of het besluit al dan niet is goed gekeurd (en m.i. ad rem). Dit zou te betreuren zijn want men had evengoed het besluit kunnen aanhouden dan zich nu eoo halsstarrig tegen dat idee te verzetten. En we behoeven waarachtig :üiet met onze Centen te gooien, die goeie tijd, dat we niet op een ton of meer behoefden te kijken, de tijd der batige saldi ist vorüber en keert nooit meer terug, want de behoeften der da- gehjksche huishouding vordert steeds hoogere uitgaven, terwijl men moorden brand schreeuwt als voorgesteld wordt ■de belasting met l/2 of een kwart procent te verhoogen. Doch daarbij doet zich de vraag op kunnen de -menschen wel hoogere belasting betalen Dit is een open vraag. Te oordeelen naar de voort durende prijsstijging van alle mogelijke waren die de kosten der huishouding belangrijk doen stijgen zou men zeggen van neen. Het is gewoonweg onbegrij pelijk hoe alles in den laatsten tijd in prijs is gesteKea. Nauw zijn de grutters waren in prijs verhoogd of koffie, thee en suiker worden duurder, de melkprij zen worden verhoogd en nu is weer een verhooging der broodprijzen aangekon digd. Waar moet het op den duur aan naar toe Zou men hier niet te doen hebben met een misbruik maken van den noodtoestand Zou het niet ge- wenscht zijn, dat de stedelijke overheid eens ingreep en minimumprijzen voor de dagelijksche levensbehoeften vast stelde, hetgeen ten aanzien van de broodprijzen in het begin der crisis zoo'n gunstige resultaat heeft gehad. Nog ietster overweging. Het is •merkwaardig, dat juist zij, die in onze stad eens meer leven en beweging zou den kunnen brengen, daarin tenachter blijven. Dit overwoog ik toen ik Zondag daar die wielrenners van de tiendaagsche tocht de stad zag binnenkomen. Het was treurig om aan te zien, hoe die menschen, die menschen-van-den-dag voor den Bosch, daar op hun bloote voetjes naar een cafc gingen om daar voor hun eigen centen een potteke bier te gaan drinken Waarom zijn er dan niet eenige sportliefhebbers (we hebben toch nog voetbalclubs e a. in de stad) opgestaan en de handen ineen geslagen om daaraan eenige festiviteit te verbin den, dat tenminste eens wat meer af leiding bezorgt aan den eentonigen Bosschen Zondag. Waarom door de caféhouders de gelegenheid niet eens aangegrepen om door een strijkje of zoo iets ter opluistering van de binnen komst der renners, bezoekers te trekken of komt men alleen in andere steden op dat idee en moet men daarvoor niet zijn BOSSCHENAAR. De Zeppelin-raid over Engeland. Aan de Times» ontleenen we de volgende bijzonderheden over het be zoek dat een »Zeppelin» aan enkele plaatsen aan de Eogelsche Oostkust ge bracht heeft. Dinsdagavond omstreeks half negen, aldus het blad, werd te Yarmouth een geluid vernomen alsof een zwaar kanon schot in de hoofdstraat der stad gelost was. Onmiddellijk werden de electrlsche lichten uitgedaan en de menschen op straat zochten zoo gauw mogelijk in de duisternis hun woning op. Het was duidelijk, dat de oorzaak van de ver warring een luchtvaartuig was, ofschoon Diemaod wist van welke soort. Alleen vermoedde men, dat het een bestuurbaar luchtschip was, daar men op groote hoogte lichten waarnam, die sommigen voor zoeklichten hielden Anderen daarentegen meendeo, dat d lichten niets anders dan magnesium vlammen waren. Hoe het zij, het luchtschip werd niet meer teruggezien boven Yarmouth en de Zeppelin-aanval bleef onbeantwoord. Direct werden de troepen in actie ge bracht om de politie te asslsteeren bij de opsporing der gewonden. De grootste schade schijnt aan de particuliere hulzen te zijn aangelicht. De publieke gebouwen en de spoorwegen hebben zoo goed als geen schade ge- ledeo. Een der bommen viel vlak bij de St. Pieterskerk. De aanval duurde niet langer dan tien minuten. Verscheidene bewoners waren intusschen in kelders en souterrains weg gekropen uit angst voor het Zeppeliu- gevaar. Hoevele gebouwen er getroften zijn is op het oogenblik moeilijk te zeggen, maar menschen uit verschillende wijken der stad zeggen dat zij verscheidene bommen zagen valleD. Te Sheringham voer de Zeppelin omstreeks kwart voor 9 over de stud en maakte een cirkel rond de kerk. Het luchtschip was juist met het bloote oog zichtbaar. Het liet één bom in de stad vallende helsche machine ontplofte echter niet. Een andere bom kwam te Becston neer, doch ontplofte insgelijks niet. Te Yarmouth werden een man, een vrouw en een soldaat gewond. Ook aan Cramer bracht de Zeppelin een bezoek en eveneens aaa Hunstanton, zonder echter bommen te werpen. Op King's Lyn we den zeven bommen geworpeD. Omstreeks 11 in den avond was het, dat de Zeppelin boven de stad zichtbaar was. De politie had uit Yar mouth een waarschuwing ontvangen en alle voorzorgsmaatregelen waren geno men om zooveel mogelijk leven en eigendommen der burgers te beschermen. Toen de Zeppelin dan ook verscheen was de stad in duisternis gedompeld. Het vliegtuig richtte groote schade aan. Een huis werd geheel in puin geslagen en olemand van de bewoners kwam er ongedeerd af. Een jongen van 17 jaar werd in zijn bed gedood en zijn vader en moeder en een baby zwaar gewond. Ook andere huizen werden zwaar be schadigd en in sommige straten bleef geen ruit heel. Het bericht dat een Zeppelin was neer geschoten is onjuist. De Eagelsche bladen zijn zeer ver ontwaardigd over dezen raid, die zij totaal mislukt noemen, en ook de Amerikaansche bladen achten het een schande. De Dultsche bladen, die deze reis be spreken, zeggen dat gebleken is, dat de bescherming van Engeland door oor logsschepen geen zin meer heeft, nu de Noordzee voor de Zeppelins geen be letsel is. Alle zijn behouden weergekeerd, en weldra zal de aanval op groote schaal herhaald worden, waarbij vooral oor- lo sschepen, havens enz. het mikpunt zullen zijn. Zij zeggen te betreuren dat burgers het slachtoffer worden, maar waar En- gelands hoofddoel is het uithongeren van Duitschland, dus ook het Dultsche volk, dat echter langer duurt dan het wel hoopte, kan ook het sparen van het Engelsche volk niet altijd van Duitsch land gevergd worden, als andere, mili taire belangen het eischen. De Time Si over de Dultschers. Het blijkt, dat de Duitsche aaiivalalast nog lang niet gebroken is, zegt de „Times*, en dat de Duitschers steeds bereid zfj» een slag toe te brengen, als zij meenen in de gelegenheid zijn dat met succes te doen. En als de strijd op den vlakken grond of liever onder den grond niet voorwaarts gaat, dan zoeken zij het in de lucht. Dat blijkr uit hun laatste aanval op Duinkerken. Zij brach ten daar een groot aantal vliegtuigen bijeen, waardoor zij beter kunnen waarnemen en het bomraeDwerpen meer den vorm aanneemt van een bombardement. Zulk eeu aanval kan Tleen worden afgeweerd door een even krachtigen tegenaanval in de lncht. Op het land blyft de verdediging tegen e geallieerden eveneens krachtig. En de Times" waarschuwt wel terecht tegen over dreven voorstellingen, zooals de mededeeling, dat de geallieerden op het pont staan Osten- de binnen te rukken. De beschieting van de kust mogi eenig nadeel hebben toege bracht asn da Duitsche stellingen, maar behalve bij St. Joris zijn de geallieerden nergens merkbaar vooruitgegaan. Het Uit blad komt in dit verband nog eens terug op de Eogelsche overwinning La Basrée, die bleken volkomen onjuist te zijn. Wij zoo zegt de //Times" hebben aan de verspreiding van dergelijke onware berichten niet medegedaan maar wij verwonderen ons dat zij zoolang werden volgehouden, en dat de censor, die w-^ten kon dat zij valsch waren, ze beeft laten paseeeret). De regeering toch zegt, dat zij niet wenscht een deprimeerpnden invloed te oefenen op de openbare meening, en daar voor mutileert zij dagelijks de meest on schuldige en volkomen juiste berichten. Maar wij begrijpen niet. dat er iets meer deprimeerends is, dan de mededeeling met groote letters op aanplakbiljetten van een ^schitterende Britsche overwinning" die later moet worden tegengesproken. Het pu bliek moet de waarheid leeren inzien, en die is, dat, hoewel de geallieerden hier en daar belangrijke successen hebben behaald, over het geheele westelijke front de Uuit- sche troepen nog even ast zitten als ooit, en dat zij bereid zijn nieuwe pogingen aan te wenden om door te breken, als de ge legenheid zich maar voordoet. En dan wijst het Cyyblsd op de Duit- iche overwinning bij Buissons, die toont hoe zij van de gelegenheid pogen gebruik te maken. Zij hebbel» daar eeu belangrijk voordeel behaald zij zija dichter bij de rivier gekomen en men verwacht zelfs, dat zij zullen pogen bij Soissons de rivier over te stekeu. Zij werdeu door de kans begur- stigd, doch zullen daarvan gebruik miken om nog meer voordeel te behslen. Eu daar mede moet rekening worden gehouden. Uit het Fransche ofiicieele bericht blijkt boe merkwaardig de toestand is. Te Missy staan de Duitschers zlak bij den noorde lijken oever van de Aisne. Tien mijlen verder oostwaarts, zijn de Franscbe nog drie mijlsn ten noorden van de rivier. Hier loopen hun loopgraven nabij de suikerfabriek van Troyon, die op de booge zijde van den Chemin des Dames staat. Deze suikerfa briek zal eens eene historische beleekeuis krijgen als de hoeve La Belle Alliance by Waterloo. Want daar hebben de Engelschen onder Sir Douglas Haig, een hevig gevecht geleverd, waarin zij ernstig bedreigd werden. De fabriek werd een tijdlang bezet door de North Lancashire^, en in de na bijheid streden de Succrx, de Northampton?, de Kings Royal Rftel en de Goldstream Guards De Franschen, die hen daar aflosten, heb ben die fabriek steeds weten te behouden. De Dnitschers hebben na hun voordeel bij Soissons, gepoogd de Franschen op dit pnr;t ea andere punten terug te drijveu door een aanval op de Fransche loopgraven bij de suikerfabriek en bij Beanlne. Doch hun aanval mislukte. De stellingen aan de Aisne, zoo besluit de /rimes", toonen, dat de Duitschers niet gemakkelijk zullen kunnen verdreven worden uit posities, die zij nu reeds, met zeer geringe wijzigingen vier maanden hebben bezet. In het. oos*en wordt de positie van de Russen van verschillende zijden als niet zeer gunstig geschetst. Het is natuurlijk niet na te gaan, of de gevechtswaarde vau het Russische leger is verminderd, maar men kan wel uit verschillende verschijnselen op maken, dat de groote Russische off-nsieve beweging een krachtigen schok heeft gekre gen. En in Duitsche militaire kringen meent men, dat die schok zoo erg i?, dat er maan den znll?n voorbijgaan, voordat de Russen weer in staat zullen zijn hun offensief te hervatten. En dan nog alleeD, wanneer zij in staat zijn hunne voorraden aan te vullen, wat voor Rusland met eenige moeilijkheden schijnt gopaard te gaan, nu Zweden den doorvoer van alle artikelen naar Rusland heeft verboden. De Daitsche militaire kriDgen wijzen er verder op, dat door den Duitschen opmarsch naar Warschau de Russische offensieve be weging tegen Krakau belemmerd wordt. Van den opmarsch raar Kiakau verneemt men sinds weken laug al even weinig als van de belegering van Przemysl. Het eenige wat gemeld wordt is de poging der Russi sche kozakken om over de Karpathen Hon garije binnen te vallen. Volgens de//Times' bevinden zij zich bij Kirltbab», waar de weg over den pas zich splitst in een rich ting naar Maramaros-Sziget, en in een dere naar Koloszvar (Klauspnburg) in Trane- •ylvamë. Maar deze plaatseD liggen zoover van de Russische operatiebasis, dat een actie er te gen niet veel meer kan te beteekenen heb ben dan een soort strooptocht. Uit do offensieve actie legen Krakan is dus een dtfensieve ter bescherming van Warschau geworden. Eu zoo grootvorst Ni- kolaas zijn leger van Warschau aou willen verzwakken voor een doorgezelteu aanval iu Galicië zou hij zyn positie voor Warschau te zeer bloot geven. In Transcaucasië heeft de Russische leger macht een voordeel behaald op de Turken, mtar de Turksche legers zijn nog steeds op Russisch gebied en het is de vraag, of de Russen iu staat zijn hen daaruit te ver drijven en Eizeroem te bereiken. De Tur ken zijn weliswaar niet in staat spoedig krachtige versterkingen naar de Russische grens te brengen, daar hunne legers elders staan, doch deze legers zijn nog niet ver slagen, zoodat, ondanks de Russische over winning bij Saixkamysj die toch al veel te groot is voorgesteld met de Turksche troepen nog wel degelijk lekening zal moe ten worden gehouden. A. H. Een apostolisch protest. Het Huisgezin schrijft Op den apostolischen herderlijken brief van den kardinaal van Mechelen is een apoi- tolisch protest gevolgd. Een protest dat het Duitsche bewind aan zich zelf heeft te wijteD. Niet genoeg dat het zich aan den kardinaal als primaat van België en aan de hem onder geschikte geestelijkheid vergreep, liet 't voor- komou als ware er feitelijk niets gebeurd, als bad de kardinaal zich een slot op den mond laten leggen en ware het „incident" gesloten. Inderdaad, tot de onbeteekende afmetingen van een incident heeft men het manmoedig optreden van den kardinaal pogen te ver schrompelen. Dat heeft de primaat vao België niet ge doogd. Hij wenschte niet gehouden te worden en hij mocht niet gehouden worden voor een man, die voor een onvriendelijken oogopslag een dreigenden blik van den Duitscber zijn woord terugnam en zijn vonnis herriep. Zyn volk, waarvau hij in deze moeilijke dagen meer dan ooit de herder en hoeder is, mocht niet iu den waan worden gebracht, dat de kardinaal óf voorbarig en ondoordacht bad gesproken, óf lafhartig was. Daarom protesteerde de primaat van België in woorden, die niet diplomatiek maar apo>- toliek zijn. Da kleinmoedigen mogen beven en de waanwijze bedillers het hoofd schudden, de wereld slaat in ontroering en bewondering voor den niet te buigen moed van dezen groote. De ineuscbheiH, van zooveel kleins en zooveel geniepigs getuige, vindt het gelool en het vertrouwen in zich zelve terag, als zij aanschouwt hoe iu dezen tijd, nu bet wapengeweld ziju hooge triomfen viert, de zedelijke moed door geen bajonetten i« te, breken en de overwonnene grootor is dan de overwinnaar. De groote leening. De groote staatsleening is zoo ver nemen wij van de best-ingelichte zijde geheel hier te lande geplaatst; niet slechts zijn de geruchten, als zou het bulteuland een deel daarvan voor zijn rekening genomen hebben, volkomen ongegrond, doch zelfs uit Iodië is niet voor een noemenswaardig bedrag inge schreven, hetgeen dan ook geheel met de opvattingen der Regeering strookt, die immers met de mogelijkheid eener eigen Indische leening had rekening te houden. Eerlang zal een statistiek overzicht gegeven worden, waaruit zal kunnen blijken, hoeveel in de groote steden en in andere deelen van ons land is onder gebracht en hoe groot het aantal in schrijvingen is. Echter mag reeds thans aangenomen worden, dat het werkelijke cijfer der inschrijvingen het eindcijfer dier statistiek aanmerkelijk zal te boven gaan, aangezien ongetwijfeld verschillende com- mlsslonnairs in effecten gemakshalve een aantal kleinere inschrijvingen als ééne preferente Inschrijving van f 10,000 heb ben aangegeven. Met belangstelling wordt de eerste Bankstaat na 8 Februari afgewacht, die waarschijnlijk de beantwoording van menige thans gestelde vraag zal verge makkelijken. Verlof voor militairen. In verband met 't groote aantal verzoeken die den laatsten tijd worden aangeboden, om verlof voor militairen, die in gewone omstandigheden eigenaar zijn van een zaak, belast zijn met het beheer van een zaak of met de administratie van een of ander bedrijf, en ten eiode deze militairen in staat te stellen order te stellen op hun administratie, heeft de opperbevelhebber van land- en zeemacht bepaald, dat in de maanden Januari ea Februari, door de korpscommandanten om boveDge noemde redenen een verlof van ten hoogste 8 dagen kon worden verleend Ten einde voor dit verlof Id aanmer king te komen, is het noodig, dat de dienstplichtige door den burgemeester van de gemeente, waartoe hij behoort de noodzakelijkheid van een dergelijk verlof kan doen gelden. Het is noodzakelijk, dat de verloven voor de verschillende aanvragers ge schikt worden, dat de dienst daardoor zoo weinig mogelijk bezwaren ouderviodt. Anti-O or log Raad. De volgende circulaire is verspreid Ongeveer half October werd door het Bestuur van den »Nederlandsche Auti- Oorlog Raad* verspreid de Oproep tot het Nederlandscbe volk, waario de be doeling van de oprichting van den Raad werd uiteengezet. Hierin werden niet alleen de mannen en vrouwen van N :derland verzocht per soonlijk van hun instemming te doen blijken door zich als medestander op te geven, maar werden bovendien verccoi- gingen van allerlei aard tot aansluiting opgewekt. Reeds hebben meer dan 250 vereeni- gingen of atdeelingen van vereenigingen aan deze opwekking gehoor gegeven, zooals uit bijgaande lijst moge blijken, terwijl het aantal aangesloten ve eenigin- gen nog steeds iedere week met onge veer 30 toeneemt. En nog grooter is het aantal vereenigingen in wier Hoofd bestuursvergadering of Algemeeoe Ver gadering aansluiting bij dea »Nederland- sche Anti-Oorlog Raad een punt op de agenda zal zijn. Thans heeft het Bestuur van den Raad genieend, deze opwekking tot aansluiting nadrukkelijk te moeten herhalen tot alle vereenigingen, die in de laatste jaren Koninklijke Goedkeuring op haar Statu ten hebben verkregen eo aldus veroor looft het Be-tuur van dea Raad zich, ook Uw Bestuur te verzoeken, de wen- schelijkheid van aansluiting bij den Raad voor Uw Vereenigiging in erastigs over weging te willen nemen. Immers wat de Raad beoogt, Is het vormen van een krachtige openbare meening ten gunste van een vrede, die niet de kiem van nieuwe oorlogen in zich draagt. Terwijl nu personen zich voor een of ander streven kunnen uitspreken door het plaatsen van een handteekening en het offertn van een kleine bijdrage op een oogenblik zonder meer, kan aan sluiting van een vereeniglng alleen tot stand komen door gemeenschappelijk overleg, meerdere personen te zamen en is dergelijke aansluiting dus zeker een bewijs van een goed doordachte, welbe wuste uiting. Bovendien iedere nieuw aangesloten Vereeniging vormt een nieuw centrum, waarvan propaganda voor het streven van den Raad kan uitgaan, van waaruit de Inhoud van door den Raad versprei de geschriften verder kan worden bekend gemaakt, en aansluiting eener Vereeni ging is als zoodanig dus van waarde. Intusschen de gedachte, die aan deze opwekking tot vereenigingen vooral ten grondslag ligt, is deze iedere groep vau personen, die zich in een vereeniging hebben samengevoegd, om een of an der zedelijk of maatschappelijk doel te bereiken, ondervinden dat dit doel in tijden van ooi log moeilijker te bereiken is dan in tijden van vrede. Eveneens voelt Iedere organisatie, waar de band tusschen de leden is gelegen in een of andere godsdienstige oi etlsche over tuiging, welke deze ook is, dat zij juist op grond van die overtuiging hebben te strijden tegen den oorlog en vóór den vrede. Geen vereeniging kan derhalve zeggen dat het buiten haar statuten of haar ge woon arbeidsveld zou liggen, zich uit te spreken voor het streven van den >Ne- derlandschen Anti-Oorlog Raad4. De vraag van ooilog en vrede is een zoo alles overheerschende, dat geen orga nisatie, wat ook haar doel en hare wei k- zaamheden mogen zijn, deze vraag bui ten beschouwing kan laten. Het eenige dat wij daarom aan Uw Bestuur vragen, is grondig te willen overwegen of Uw Vereeniging ten bate van het doel waarnaar zij streeft of op grond van de overtuiging, waarvan zij uitgaat, is tegen den oorlog en vóór den vrede. En indien, waaraan wij niet twijfeleo, deze vraag bevestigend wordt beantwoord, is het dan niet de plicht van iedere vereeniging hier te lande zich aan te sluiten bij de ceDtrale Nc- derlaodsche organisatie, die de pogingen die in dit opzicht worden gedaan wil coacentreeren, om aldus de actie van deze centrale organisatie zoo kiachtig mogelijk te doen zijn Wij vertrouwen dan ook, dat Uw Be stuur de vraag van aansluiting bij den »Nederlandschen Anti-Oorlog Raad* in ernstige overweging zal willen nemen en betuigen Uw Bestuur bij voorbaat onzen dank voor Uw antwoord. Het Bestuur van den >Nederlandsche Anti-Oorlog Raad* bestaat uit Mr. H. C. Dresselhuys, VoorzitterJ. H. Scha per, Onder-Voorzitter; Prof. Dr. D. van Embden; Dr. D. A. P. N Kooien; V. H. Rutgers Mevr. W. Asser-1 horbecke, PenningmeesteresJhr. Mr. Dr. B. de Jong van Beek en Donk, Secretaris. Gevaar voor de volksgezondheid. De overstroomingen in Noord-Brabant hebben water uit de Maas, de Dommel en kleinere rivieren in de putten der boerderijen doen loopen. Wijl het rivier water, vooral dat der Maas, hoogs.waar schijnlijk besmet is door de vele lijkeu van De Echo van hel Zuiden. 00 -~J 00 De Burgemeester der gemeente Waalwijk maakt bekend dat bij voldoende deelname in een der lokalen der openbare school zal worden geopend een Rijktcursna in de gymnastiek Toor jongelieden van 15 tot 20 jareu. Zij die aan den cursus wenechen deel te nemen kunnen zich vóór 28 dezer dagelijks ter secretarie aanmelden. Waalwijk, 18 Jauuari 1915.. De Burgemeester voornoemd, TH. DE SüRMONT DE BAS SXIIU. De Oorlog.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1915 | | pagina 5