Nummer 74
Zondag 12 September 1915. 38e Jaargang.
Tweede Blad.
Reclame.
Binnenland.
Het werk van vrouwen
Van het Oostelijke oorlogstooneel.
PETROGRAD, 8 Sept. (P. T. A.)
Tusschen de Lautzo en Jacobstadt duurt
de strijd krachtig voort. De Duitschers
houdea niet stand tegen onze bajonet-
aanvallen. De vijand deed eenige aan
vallen, naar het schijnt óm ons van
den rechter Dwlna-oever te verdrijven.
Bij Abely In de streek van Dwinsk krach-
lig infanterle-vuur. Op de wegen naar
Wilna verschanst de vijand zich sterk.
Bij Grodno, bij Skudel en langs den
Njemen in de streek van de Ros-naonding
verijdelden wij 8 Sept. het vijandelijk
offensief. Vooral bij Skudel valt de vijand
hevig aan. Wij zetten onzen terugtocht
voort volkomen io overeenstemming met
het gestelde doel, nu en dan tegenaan
vallen doende o. a. bij Kokhovo.
Ten W. van Skudel vluchtten de Duit
schers voor onzen tegenaanval. Tusschen
Njemen en Pripet trekken onze troepen
terug naar de streek tusschen de Zelvl-
anka en het gehucht Roesjany. Links
van de Piipet verijdelden wij het vijan
delijke offensief op den weg van Kamen
Har Hirski naar Pinsk. Op de wegen naar
Kovno hebben onze troepen, na een
strijd tegen een sterke macht, die oprukte
langs deH spoorweg OlitaKlevan dezen
opmarsch doen mislukken.
Verder naar het N.W. bij Trembovla
bad het hervatten van het offensief tot
resultaat een even belangrijk succes als
dat bij TarnopoL
Op 7 en 8 Aug. maakten wij hier 150
officieren, en 7000 soldaten gevangen
veroverden wij 3 kanonnen en 36
Het leger van generaal Boehm Ermolli den. Hij moest dus verdwijnen.
en
mitrailleuses. Onze verliezen waren on-
beteekend. Woensdag-avond trok de
vijand in allerijl terug op de rivier Stryp
achtervolgd door onze troepen. Sedert
3 Sept. vielen over het geheele Sereth-
front in onze handen 383 officieren meer
dan 17000 soldaten, 14 zware en 19
lichte stukken geschut, 66 mitrailleuses
en 15 caissons. Onze'legers voeren met
kracht de opgegeven taak uit en zien
met vertrouwen de toekomst in.
Van het Oostelijke gevechtsterrein.
BERLIJN, 9 September. (Wolff.) Offi
cieel bericht uit het groote hoofdkwar
tier
Legergroep von Hindenburg. Van de
Oostzee tot ten Oosten van Olita is de
toestand niet noemenswaard veranderd.
Tusschen Jezioiy en de Njemen biedt
de vijand hardnekkig tegenstand. Onze
troepen naderen Skudel (ten O.Z.O. van
Grodno).
Ten Zuiden van de Njemen heeft de
vijand zich aan een nederlaag onttrokken
door den terugtocht achter de Selwjanka
(linker-zijrivier van de Njemen). Op den
Westelijken oever handhaven zich nog
slechts achterhoeden. De legergroep
heeft 3550 gevangenen gemaakt en tien
machinegeweren vermeesterd.
Legergroep Leopold van Beieren. Ook
deze legergroep heeft de Selwjanka op
vele plaatsen onder gevechten met de
vijandelijke achterhoeden bereikt. Ten
Zuiden van Rozana is de overgang over
de Rozanka geforceerd. De Oosten
rijkschHongaarsche troepen rukken
voort door het bosch ten Noordwesten
van Selez (ten Oosten van Pruzany).
Legergroep von Mackensen. Bij
Chomsk hebben wij op den Noordelijken
oever van de Jasiolda vasten voet ge
kregen. Door ons oprukken naar het
Noorden tot den aftocht gedwongen, heeft
de vijand de stelling bij Bereza-Kartuska
ontruimd. Tusschen Sporowskiesce en
het Dnjepr-Boegkanaal hebben we ver
der terrein gewonnen.
Op het Zuidoostelijk gevechtsterrein
is ten Zuiden van Ostrow de over de
Sereth vooruitdringende vijand op zijn
rechtervleugel teruggeworpen.
WEENEN, 9 September. (Wolff.) Offi
cieel bericht uit het groote hoofdkwar
tier
Ons offensief in Wolhynië maakt goe
den voortgang. Gisteren is het Russische
front ten Noorden van Olyka doorbroken
en Duno, de tweede vesting van den
Wolhynische vestingdriehoek, genomen
Gistermiddag is Oostenrijksche land
weer en kavallerie de stad binnengetrok
ken. De stroomopwaarts (Dubno ligt aan
de Ikwa) liggende sperforten zijn in ons
bezit.
is lot den bovenloop van de Ikwa en
over Nowo Aliksiniec (op de grenslijn,
ten O.N.O. van Zalosce) doorgedrongen.
De Russische strijdkrachten die in de
streek ten Westen van Trembowla over
de Sereth waren getrokken, zijn voor 't
grooste deel weer over de rivier terug
geworpen. In de gevechten, die daar
tegen een vijandelijke overmacht zijn
geleverd, hebben Duitrche garde-batal
jons onder bevel van kolonel von Leu,
met goed gevolg ingegrepen.
Van het Westelijke gevechtsterrein.
BERLIJN, 9 September. (Wolft.) Of-
fiicleel bericht uit het groote hoofdkwar
tier
In Argonne hebben onze Wurtem-
bergsche ea Lotharingsche regimenten
gistei en ten Noordoosten van Vienne
Ie Chateau een aanval gedaan, die door
de artillerie voortreffelijk werd onder
steund. De Infanterie stelde zich stor
menderhand in het bezit der vijandelijke
stellingen over een frontbreedte van
meer dan 2 kilometers en ter diepte van
100 tot joo meter, benevens van ver
scheidene steunpunten, o. a. van het
door de Fransche vaak vermelde veld
werk Marie Thérèse. Dertig officieren en
ipQp man zijn gevangen genomen 48
mitrailleurs, 34 mijnwerpers en een re
volverkanon buitgemaakt.
Duitsche vliegtuigeskaders hebben een
aanval op Nancy gedaan.
PARIJS, 9 September. (Havas.) Offi
cieel bericht van vanmiddag:
In Artois gevechten met handgranaten
en geweervuur van loopgraaf tot
loopgraaf tot in de sectoren Neu-
ville en Roclincourt Vrij hevig geschut
vuur ten Zuiden van Atrecht en in de
streek van Roye.
In Argonne zijn in de streek van
Fontaine aux Charmes den geheelen
nacht verwoede gevechten geleverd De
Duitschers hebben herhaaldelijk met
groote verbittering aangevallen. De
Franschen hebben zich overal in hun
stellingen gehandhaafd, behalve in een
deel van een loopgraat ten Oosten van
Binarville zij hebben enkele gevangenen
gemaakt en een machinegeweer ver
meesterd.
In Lotharingen zijn enkele schermut
selingen in het bosch van Parroy in
voordeel van de Franschen afgeloopcn.
In de Vogezen een gevecht met hand
granaten op de hoogte ten Oosten van
Metzeral.
Fransche vliegtuigen hebben een 50
bommen geworpen op het station van
Challerange.
Vannacht heeft een Fransch luchtschip
het station en de fabrieken van Mesles
gebombardeerd.
LONDEN, 9 September. (Reuter.)
Maarschalk French meldtSedert den
30en Aug. eenige mijn- en aitillerlege-
vechten ten oosten van Ypereu.
Twee Duitsche vliegtuigen zijn neer
geschoten.
In den mooien brief, dien de tsaar
aan den grootvorst heeft geschreven,
verklaart hij, dat hij in het begin van
den oorlog geen gevolg had kunnen
geven aan den drang van zijn hart om
zich aan het hoofd van de troepen te
plaatsen, maar dat hij thans, nu het land
ernstig bedreigd wordt, zich daartoe ge
roepen gevoelt. Volgende zinsnede geeft
echter te denken
„De vijandelijke inval op ons westelijk
front, die zich steeds krachtiger doet
gelden, maakt voor alles een zeer nauwe
samenwerking van alle militaire en bur
gerlijke autoriteiten noodzakelijk, alsmede
de samenwerking tusschen het opper
commando van het leger en alle be-
stuurs- en regeeringslichamen, hetgeen
oorzaak is, dat wij geen voldoende aan
dacht aan het zuidelijk front (den Kau-
kasus) kunnen wijden. Met het oog hierop
zie ik in, dat het noodzakelijk is, dat
gij uw hulp verleent aan het zuidelijk
front".
De grootvorst is het hoofd der con
servatieve partij in Rusland. Zou de
Doema meer recht van meespreken in
de Russische belangen gegeven en om
dit te kunnen uitvoeren de conservatieve
grootvorst van de baan geschoven wor
den Men moet misschien ook een zonde
bok hebben. Grootvorst Nicolaas was
degene, die met den Franschen staf het
krijgsplan tegen Duitschland uitwerkte
en de „Russische stoomwals" voorbe
reidde.
Nu die stoomwals in een zuigpomp
veranderd is, moet er natuurlijk iemand
voor boeten, en die iémand is thans de
grootvorst.
Nu het op de eene wijze niet gaat, zal
men het op de andere wijze beproeven
en de oude leider moet plaat: maken voor
een anderen. Dat deze de tsaar zelf niet
is, behoeft geen betoog, maar men kon
toch moeilijk den oom van den tsaar en
den hervormer van het Russische leger
gaan vervangen door een gewonen gene
raal. Daarom moest de tsaar het wel
doen. Het lijdt echter geen twijfel, of een
ander zal hem bijstaan, vermoedelijk wel
de nieuwe minister van oorlog Pawliwa-
now. Dat deze onlangs minister Soechom-
linow, die met den grootvorst samen
werkte in de hervorming van het leger
verving, was de eerste aanduiding van
wijzigingen in de leiding van het opper
bevel.
ven is en dat nog wel op een kritiekste
tijdstip van Rusland's nieuwe geschiede
nis. In zijn boodschap aan leger en vloot
is er echter geen zweem van beklag of
een spoor van wrok. Zij is volkomen
oyaal en pleit voor zijn hooge manne
lijke karakter.
Niettemin maakt de verwijdering van
den grootvorst naar den Kaukasus een
somberen indruk.
De toestand.
Een Zeppelin vernietigd.
LONDEN, 10 Sept. (Spec. Dienst.)
De bladen bevatten een Exchange-tele
gram meldende dat bij Brussel een Zep
pelin door een ongeluk vernield is, waar
bij de inzittenden werden gedood.
De Zeppelin-aanval op Londen.
LONDEN, 9 September. (Reuter.) Het
persbureau deelt mede Bij den nieuwen
Zeppelin-tocht van gisteravond boven
de oostelijke graafschappen en het dis
trict Londen, zijn 12 mannen, 2 vrou
wen ea 6 kinderen gedood 8 mannen,
4 vrouwen, en 2 kinderen ernstig ge
wond 38 mannen, 23 vrouwen en 11
kinderen licht gewond. Allen zijn bur
gers, op 4 soldaten ni, van wie 1 is
gedood en 3 zijn gewond.
De wisseling van het Russische
opperbevel.
Het bericht, dat de tsaar het opper
bevel van het Russische leger op zich
genomen had, maakte aanvankelijk geen
anderen indruk dan een betooging ter
ontkenning van de loopende vredesge-
ruchten. Dat „vadertje" de troepen zelf
zou gaan leiden, moest beteekenen, dat
Rusland vast besloten was om den oorlog
tot het einde te voeren.
Echter blijkt die betooging een diepe
ren grond te hebben. Dit wordt bewezen
door het feit, dat grootvorst Nicolaas,
die tot heden het bevel voerde, tot onder
koning van den Kaukusus wordt benoemd
en dus zijn invloed op het Oostelijk
oorlogstooneel niet meer kan laten gel-
De Duitsche en Engelsche pers.
Naar aanleiding van het ontslag, aan
den opperbevelhebber grootvorst Nlko-
laas gegeven bevatten alle Berlijnsche
bladen uitvoerige beschouwingen over
de beteekenis daarvan, niet alleen op
militair, doch ook op politiek gebied.
Het heet, dat de grootvorst, de ziel
der militaire partij en van hetpanslavlsme,
in een kritiek uur den zwakken Tsaar
wist over te halen tot de onderteekening
van het mobilisatiebesluit, zonder den
Tsaar er op te wijzen, dat daarmede de
laatste brug naar den vrede werd afge
broken, zoodat de grootvorst feitelijk den
oorlog op zijn geweten heeft.
De grootvorst vertegenwoordigt voor
geheel Rusland en eveneens voor de
entente de oorlogsidee.
Te Londen, te Rome, maar vooral in
Parijs, dat den grootvorst verafgoodde,
verliest men de sterkste steunpilaar waar
op het ententegebouw is opgetrokken.
Niettemin eeren alle Duitsche bladen
in den grootvorst een dapper eerlijk
vijand.
Ten slotte was echter het Russische
wansysteem sterker dan zijn ontwijfelbare
energie en militaire kennis. Daarom is
het lot van dezen Romanow meelijwek
kend.
De Daily Chronicle vindt het natuurlijk
dat den Tsaar in deze ernstige krisis in
Rusland's geschiedenis het opperbevel
over de strijdkrachten te land en ter zee
op zich neemt. Hij is de vader van zijn
volk in een zin, die voor ons westerlingen
moeielijk te vatten is.
Raadselachtig is de positie van groot
vorst Nicolaas.
Ondanks het hartelijk rescript van den
Tsaar aan zijn neef, ziet het er naar uit,
alsof die merkwaardige man voorlooplg
verdwijnt.
Nu de Tsaar het opperbevel over leger
en vloot op zich neemt, was een veran
dering in de positie van den grootvorst
onvermijdelijk.
Er kunoen niet twee opperbevelheb
bers tegelijk zijn, maar zijn overplaatsing
naar den Kaukasus vestigt eenigszins den
indruk, alsof de grootvorst opzijgescho-
De troepen van het leger Boehm-
Ermoelll zijn reeds Dubno binnen
getrokken. Nadat de Russen, ge
lijk gezegd, de heuvelstelllngen ten Oos
ten en ten Zuidoosten van Brody had
den moeten ontruimen en over de rijks
grens teruggaan, rukten de Oostenrijkers
verder naar het Oosten langs den weg
LembergDubno, alsmede ongeveer
evenwijdig daarmee tegen het heuvel
achtige steenkolendistrict van Kremenec
op. De bovenloop van de Ilcvva, die langs
den Westrand van dit steenkoleadistrict
loopt, was reeds op verschillende pun
ten bereikt en het verlies van Dubno
derhalve te voorzion.
Iatusschen is echter het leger der cen-
tralen, dat van Luck kwam, van den
weg LuckRowno eenigszins "naar het
Noorden afgezwenkt. Dit leger is door
de moerassen van de Putilowka heen
getrokken en op Derazno en Biczal aan
gerukt, plaatsen aan de rivier de Goryn
of Horyn, waarachter de Russen nieuwen
tegenstand schijnen voor te bereiden. De
opmarsch der centralen in dit gebied
richt zich dus in een richting ten Noor
den van Rowno. Slagen zij erin bij voor
noemde plaatsen de overgangen over de
Goryn te forceeren, dan wordt de spoor
weg RownoLuininec, de eenige spoor
weg dwars door de moerassen, ernstig
bedreigd en schijnt de val van deze ver
stekte plaats onvermijdelijk. Op deze
beweging heeft de mededeeling uit Wee-
nen betrekking, dat ten Noorden van
Olyka het Russische front doorbroken
is. Deze doorbraak heeft echter nog niet
betrekking op het front aan de Goryn,
maar zal waarwaarschijnlijk de centralen
eerst in staat stellen tot aan deze rivier
door te dringen.
Valt, (n het algemeen gezegd, met de
vestingdriehoek in Wolhynië de flaok-
steun der Russische legers in Gallcië
weg, in het bizonder bedreigt de boven
nader aangeduide opmarsch naar Dubno
en het heuvelland van Kremenec de
Russische Scetb-stelling van terzijde,
terwijl het tegenoffensief der Russen aan
laatstgenoemde rivier ten Zuiden van
Trembowla evenmin als ten Oosten van
Tarnopol hoe schitterend het op zlch-
zelve moge geweest zijn, ten slotte niet
doorgezet is kunnen worden. Wij ver
wachten dan ook, dat de Russen eerlang
van de Sereth naar de Zbrucz (de rivier
die de rijkgrens vormt) zullen moeten
teruggaan, tenzij er in Wolhynië voor
alsnog een ommekeer mocht plaats vin
den.
Merkwaardig is dat de Russen melding
makeu van een krachtig offensief .van
de centralen langs den weg van Kamlen
Koszynski naar Plnsk. Deze weg komt
van Kowel en beschrijft een groote boog
naar het Noorwesten. Hij volgt over
aanzienlijken afstand de grens tussche
de gouvernementen Grodoo en Minsk.
Op den landtong tusschen de Roklt-
nomoerasseo, die bij Pinsk eindigt, dui
den nu de Duitschers hun front aan als
liggende tusschen het meer van Sporo-
wo en het Boeg-Dojeprkanaal, waarmede
de vooruitgang van de legergroep Mac
kensen in deze streek op een 15 K.M
wordt gesteld.
Het zijn Oostenrijkers, waarschijnlijk
de troepen van Jozef Ferdinand, die in
de bosschen ten Noordoosten van-Sielec
oprukken en Mlchalin bereikteD, dat aan
den w^.g SlelecRozany, een 23 K,M
ten zuiden van laatstgenoemde plaats
ligt, ten Zuiden waarvan andere troepen
van de legergroep van Leopold van Beie
ren over den moerassigen loop van de
Rozanka trokken.
Dat de Russen op den linkeroever
van de Njemen over de Selwjanka terug
zouden gaan, was reeds te voorzien. Op
den rechteroever van de Njemen bieden
de Russen een hardnekkigen tegeastand
In het Noorden schijnen de Duitschers
pogingen aan te wendeo, hun front lang
den linkeroever van de Duna te verbree
den.
houdt nooit op.
Moeders hebben sleede haar handen vol,
de zorgen voor het huishouden en de kin
deren gaan steeds door en zoodoeade hebben
zij geen tijd om de noodige ru9t en afleiding
te nemen, geen tijd om acht te alaan op
waarschuwende pijnen. En zoo gaan zij
lijdza m voort, zoo goed als zij kunnen. Zij
besohonweD, de hevige terneerdrukkende
pijnen in de lendenen, die bukken of op
staan tot een kwelling maakt dat ver
moeide, doffe gevoel, waaraan zij zich niet
onttrekken kannen die ellendige zvaktp,
hoofdpijn en duizeligheid, die haar werk
dubbel zwaar makeD, als kwalen aan vrouwen
eigen.
Doch het is niet noodig dat vrouwen al
tijd lijdende zijn. Er zijn minder vrouwen»
kwalen dan gedacht word', vaker zijn hm
kwalen te wijten aan o»etwerkte nieren, die
haar gewichtig werk, het filtreeren van het
bloed, niet behoorlijk verrichten, waardoor
die onzaiverheden, die in het bloed achter
blijven, langzamerhand ziekte door uwe ge
heele gestel verspreiden,
Fostet's Rugpijn Nieren Pillen werken
rechtstreeks op de nieren en blaas en zorgen
voor een geregelde. urine-»f;cheiding, waar
door de onzaiverheden afgevoerd worden.
Zij zijn derhalve bekend als het geneesmiddel
bij uitnemendheid tegen slle nier-en blaas-
kwale».
Te Waalwijk verkrijgbaar bij Wed. Orie-
Tumouliu, Markt. Toezending geschiedt fran
co na onlv. v.postwiesel
f 1.75 voor ééu, of f 10-
voor zes doozen. Eischt
de echte Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, weigert
elke doos, die niet voor
zien is van nevenstaand
",SJ handelsmerk. 8243
N. O. T.-boeien te Rotterdam.
Naar aanleiding van de te Rotterdam
door de N.O.T. opgelegde boeteD heeft
gisteren in de Kamer van Koophandel
te Haarlem, de heer A. De Clercq o a.
gezegd
Het blijkt dus, dat verschillende
kooplieden of handelaren zich, met het
doel om buitensporige winsten te be
halen, niet ontzien hebben, de voorwaar
den te ontduiken, waaronder de N.O.T.
ha?r medtwerking verleent voor het in
voeren van goederen 'w ons land. Wel
zal hieruit geen >casus belli* ontstaan,
maar toch kan het gevolg zijn, dat de
Engelsche regeering bij 't bekend wor
den dier ontduikingen voortaau geen
uitvoer meer zal toestaan door bemid
deling van de N.O.T., wat thans nog
slechts de eenige wijze van invoer van En
geland Daar ons land is. Dat dit groote
schade kan toebrengen aan den eerlijken
handel en in 't algemeen aan ons land,
wanneer de noodige goederen of arti
kelen niet meer verkregen kunnen wor
den, ligt voor de hand, en 't is om die
redeo, dat onze Kamer een waarschu
wende stem wil doen hooreD, ten einde
te voorkomen, dat Engeland voortaan
den uitvoer naar ons land verbiedt, het
geen, naar mij van goede zijde ter oore
is gekomen, reeds voor verschillende
artikelen is geschied.
Uitvoer van paarden
De paarnenuitvoer via Oldenzaal blijft
volgens de Msb. enorm. vVerden de
vorige week ruim 2000 dezer dieren
uitgevoerd, deze week zal dit getal ook
zeker worden bereikt. Gisteren alleen
giogen er ru'm 600 over de grens.
Reeds vroeg in den morgen begint
de drukte en wemelt het er van Duitsche
kooplieden. Het is er een formeele paar
denmarkt, waar Hollandsche handelaren
hun dieren verkoopen aan de Duitsche.
De spionnage-zaak.
Men seint uit Gorinchem
Omtrent de spionnage nabij Woudrl-
chetn kunnen wij nog nader mededeelen,
dat behalve de oude schuit of ark zeer
vermoedelijk ook nog tegelijkertijd van
een motorjacht gebruik werd gemaakt.
Dit jacht voerde den naam van >Cupl-
do«. Behalve dat het op de Merwede
kruiste, heeft het ook io de groote haven
van Gorinchem gemeerd gelegen. Door
de justitie is te Gorinchem betreffende
dit vaartuig onderzoek Ingesteld. Inmid
dels is de »Cupldo« niet meer gezien en
