Nummer 75
Donderdag 16 September 1915
68e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Wadlwijksche Stoomdrukker!) Antoon Tielen
Eerste Blad.
Gemeenteraadsvergaderingen
1VHXXK*
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen
FEUILLETON.
[ets over de schoen
industrie in Amerika.
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."&.
Franco per port door het geheele ryk f 0.90
Brieveningebonden stukkengelden err A-anco te senden aan den
Uitgever.
UITGAVE
Telefoonnummer 38. Telegram-Ad js ECHO.
Prijs oer AnvsKTBNTifiN 10 cent per regel; minimum 6 regels; groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
fdvertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
Zij die zich voor het volgend
kwartaal op dit blad abonneoren
ontvangen de nog voor dien da
tum verschijnende nummers gratis
RAAMSDONK.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Zaterdag 11 Sep
tember, des voormiddags ten 10 uur.
Voorzitter Edelachtb. heer Ridder de
van der Schueren.
Ongeveer 10 uur -opent de Voorzitter
de vergadering.
Afwezig wethouder Simonis met ken
nisgeving.
AAN DE OROE
1. Beëedigiug der nieuw benoemde
leden.
Nadat de leden M. Zijlmans, de Bondt
en Dorrenboom, alsmede het nieuwe lid
W. A. Martens in handen van den Voor
zitter de bij de wet voorgeschreven
eeden hebben afgelegd, verklaart de
..Voorzitter hen voor geïnstalleerd. Te
vens feliciteert de Voorzitter hen met
hunne herbenoeming en spreekt de hoop
uit dat zij nog vele jaren zitting mogen
hebben in het college tot groei en bloei
van de gemeente.
Het lid M. Zijlmans dankt den Voor
zitter voor de gesproken woorden.
Het nieuwe lid de heer W. A. Mar
tens, zegt dat de taak die hem is op
gelegd, nogah moeilijk is, doch hij zal
deze naar beste weten trachten te ver
vullen. Voorts brengt spr. nog een woord
van dank aan de kiezers.
Hierna worden de notulen der vorige
vergadering voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd en vastgesteld.
2. Iogekomen stukken.
Schrijven van Ged. Staten houdende
mededeeling dat de gemeente over het
Van »DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
goed slot van 1914 kan beschikken.
Schrijven van Ged. Staten houdende
goedkeuring van het suppletoir kohier
Hoofdei. Omslag.
Adres van het bestuur van den bond
van gemeente-politiebeambten, waarbij
gewezen wordt op de noodzakelijkheid
van loonsverhooging voor het politie
personeel.
Het voorstel van den Voorzitter om
dit stuk bij de a.s. gemeente-begrooting
te behandelen, wordt met algetneene
stemmen goedgekeurd. Voorts worden
de andere stukken alle voor kennisge
ving aangenomen.
3. Aanbieding begrootiog van het
Burgerlijk Armbestuur dienst 1916.
Wordt besloten het eindcijfer in de
gesloten vergadering mede te deelen.
4. Benoeming commissie tot onderzoek
van de begrooting van het Burgerlijk
Armbestuur.
De Voorzitter benoemt hiervoor de
leden D. Timmermans, J. C. Schoenma
kers en P. v. DongeD, die allen huane
benoeming aannemen.
5. Ontwerp besluit tot wijziging der
gemeente-begrooting dienst 1915.
Conform het voorstel wordt met al-
gemeene stemmen besloten de begroo
ting te wijzigen tot een bedrag van
f210 90.
6. Circulaire van den heer Commissaris
der Koningin met verzoek uit de gemeen
tekas een bedrag voor het Kon. Nat.
Steuncomité beschikbaar te stellen met
voorstel van Burgemeester ec Wethou
ders op dit verzoek niet in te gaan.
De Voorzitter stelt voor in verband met
den toestand der finantiën geen bedrag
uit de gemeentekas te verstrekken, of
schoon ook allen overtuigd zijn van het
goede doel. Spr. hoopt echter dat de
leden hunne kennissen zullen opwekken
tot bijdragen.
Het lid D. Timmermans r.especteert
het advies van B. W. en gelooft zeker
dat 't den raad spijt niets uit eigen fi
nantiën te kunnen geven.
Het voorstel wordt nu zonder verdere
bespreking aangenomen.
7. Vaststelling suppletoir cobier van
de onderhoudsbelasting.
Met algemeeoe stemmen wordt beslo
ten dit cohler vast te stellen op een
bedrag van f 13,48 en dit bedrag in 1
16.)
Das acht dagen voor de vergiftiging van
het kind van mavroaw vod Oldenkammer.
Kwaamt gij dikwijls in hst huis van den
kapitein
Ik betrad het na deae gebeurtenissen voor
de eerste maal.
Hebt gy bloedverwanten bier in de stad
Ik woon bjj myn moeder. Bovendien heb
ik hier een zwager, die drogist is. Zyn naam
is Ednard Scbulz.
Ja, mijnheer.
Bereid hy ook recepten?
Een vluchtig lachje speelde er om de lippan
van den rechter.
Het is bewezen, dat uw zweger genees
middelen verkoopt. Hebt gij ze zelf niet eons
by hem gekocht
Zeker onbeduidende middeltjes. Boven
dien leverde hy ray verf.
De rechter maakte eenige aantoekeningen-
Een plotselinge gedachte roes er by Johanop"
Waartoe diende dit persoonlijk verhoor? Waar"
toe de vragen naar de zaken van zyn zwager1
Zou men reeds ontdekt hebben, dat dr. Mid
delwald by hem morphine had gekocht? Hy
wilde den rechter moedselen, wat hy wist,
wat hy geloofde, toen deze weder opkeek en
voortging
-~ Waart gy gisterenavond by uw zwager?
—■Ja.
Wy hebben met elkaar gepraat en
een glas bier gedronkon. Ik ben ook
te weten gekomen dat eeD dag voor den dood
van de kleine Emmy Oldekammer een beer
termijn te betalen.
8. Uitloting vaa aandeden in verschil
lende geldleenlngen
a- Twee aandeelen No. 25 en 31 ieder
groot f250 der leeniog van f15000 per
resto groot f 3500.
b. Een aandeel No. 27 ad. f 500 of
twee aandeelen ieder groot f250 der
leening van f 20.000 per resto groot
f 13.000.
c. Een aandeel No. 10 groot f 250 der
leeniog van f4000 per resto groot f 750.
d. Een aandeel No. 11 groot f 125 der
leening van f4000 per resto groot
f 2875.
e. Een aandeel No. 30 groot f 150 der
leenlng van f 6000 per resto groot
f5250.
f. Twee aandeelen No- 18 en 26 ieder
groot f300 der leening van f 12.000 per
resto groot f 9600.
g. Een aandeel No. 6 groot f 250 der
leening van f 5000 per resto groot f 4500.
De agenda afgehandeld zijnde vraagt
het lid D. Timmermans of er reeds
keuringen van vee plaats hebben nude
veearts hier is.
De Voorzitter zegt dat dit nog niet is
kunnen geschieden, daar de stempels
nog niet klaar zijn.
Hierna sluit de Voorzitter de openbare
vergadering.
Hoe de toestand der schoenindustrie in
Amerika thans is wordt dooi eene Duit-
sche correspondentie in „Schuh und
Leder" ons als volgt medegedeeld.
De industrie der Vereenigde Staten
van Amerika is, om welke reden dan
ook, in de laatste maand in eene
hoopvolle stemming gekomen. Men
houdt daar met een spoedig sluiten van
den vrede rekening en de markt is,
met het oog op de toestanden, die na
den vrede zullen intreden, weder zeer
levendig geworden. Men-is hier de
meening toegedaan, dat de handelsbetrek
kingen tusschen Duitschland en En
geland waarschijnlijk zeer langen tijd
verbroken zullen zijn, wat de Ameri-
kaansche industrie deels ten goede,
deels ten nadeele zal strekken Tot nu
daar morphine heeft gekocht.
Da rechter zag hem Bcberp aan. Hij hield
onwillekeurig op en bloosde. Hy dacht aan
do vermuDiDg van zijn zwager hem ni6t te
verraden, dat by vergift verkocht, daar hij
dan in onaangenaamheden kon komeD. Het
deed hem leed, dat by dat woord had ge
sproken en hij voegde er snel aan toe
Ten minste, ik geloof, dat dat het geval
is geweest.
Ab, gij gelooit het? Hobt gy zelfs nimmer
morphine gekocht
Ik NeeD.
-— Hebt gy niet gisteravond een klein doosje
meegenomen
Dat is zoo.
Wat bevatte het doosje.'
Het doosje? Niet», geloof ik.
Hebt gy hot doosje nog?
J».
Wilt gij mij het doosje eens laten zien?
Hier is het.
Johan reikte het doosje aan den rechter
over, die het opmerkzaam bekeek. Dan zeide
bij langzaam
Op het etiquette staat bet woord mor
phine geschreven - zooals ik zie, bevindt er
zich in het doosje nog eenig wit poeder waar
schijnlijk morphine mijnheer de griffier,
aldus wendde hy zich plotseling tot dezen,
wilt gy het dooBje bawaren
Mijnheer Penkort, het doet my leed maar
ik moet u in preventieve hechtenis doen stel-
len.
Johan schrikte hevig.
Mijnheer de rechter, zeide hij. terwyl
een vnurroode gloed zyn wangen kleurde
er bestaat hier een allertreurigst misverstand.
Dit doosje heb ik meegenomen, omdat de heer
vaD wien ik daar straks sprak, in dit doosje
morphine kocht, maar het achterliet, doordien
by Uet vergift in een papieren zakje wilde
hebbeD.
De rechter lachte.
In een zakje van krantenpapier? vroeg
by licht spottend.
Ik weet het niet maar myn zwager
en myn znster zullen het wel weten.
Wij zullen 8iöo, mynheer Penkert, Od-
dertusschen moet ik echter myn plicht ver
vullen ik moet u in voorloopige bewaring
doen stelleD.
Ik zal geen weerstand bieden. Mag ik
echter vragen waarvan men my beBcbnldigt?
Ik zal bet u zeggenmen heeft u al
dien tijd in het geheim nagegaan men heeft
gezien, dat gy in stille omgingt met mejnf-
froaw Van Helden, men heelt u meermalen in
den winkel van uw zwager gezien en men
maakt daaruit de gevolgtrekking, dat gy het
meisje het vergift verschaft heb*.
Welk een dwaasheid Mynheer de rechter
ik verzeker u
Gy zult nog gelegenheid krijgen uw ver
klaringen af te leggen. Of hebt gij thans nog
iets te zeggen
Zeker, en wel iets van het grootste gewicht.
Mejuffrouw Van Holden is onschuldig evenals
ik de eigenlijke daderes doch neeD, ik
kan de daderes niet noemen. Ik mag niet
denken, dat de moeder haar eigen kind zou
willen vermoorden. Er moet hier eeD aller
treurigste vergissing plaats hebben, een ver
wisseling wellicht. Maar, mynheer de rechter,
ik geloof te kunnen bewijzen, dat niet me
juffrouw Van Heldeo, maar mevrouw von
Oldenkammer in het bezit van het vergift
was.
Daar ben ik toch nieuwsgierig naar
Haastig vertelde Johan wat hy wist, terwyl
de rechter opmerkzaam luisterde.
Gy wilt uw verklaringen onder eede
bevestigen vroeg bij.
Natuurlijk.
Overigens böwyzen uw opgaven al beel
weinig. Dat dr. Middelwald mevrouw Von Ol
denkammer een betrekkelijk gevaarlijk ver
gift voorschreef, kan waar zijnik zal dit
punt door dr. Middelwald zelf laten ophelde
ren dat de dokter by uw zwager morphine
beeft gekocht, is in 't geheel niet bewezen
maar aangenomen, dat het bewezen was, aan
genomen, dat de arts mevrouw von Olden
kammer vergift bad voorgeschreven, dan nog
zoudt gij zeker niet de vrijmoedigheid bezit
ten de moeder wegens vergiftiging van haar
kind aan te klagen
Johan liet bet hoofd op de borst zinkeD.
Hijzelf was niet in staat deze vreeselijke aan
klacht staande te houden eu hy voDd geen
toe hebben eenige Amerik. schoenfinna's
alsmede fabrieken voor de vervaardi
ging van schoenmachines,hunne centrale
voor Europa in Engeland gehad. Zou
den de handelsbetrekkingen tusschen
Duitschland en Engeland verbroken
of gestoord worden, dan zal, naar alle
waarschijnlijkheid een verandering in
den toestand moeten komen. Duitschland
zal zoo goed als zeker verlangen in de
toekomst rechtstreeks met de Amerikaan-
sche leveranciers in onderhandeling te
treden. Het gevolg hiervan zal zijn, dat
er na den oorlog Amerikaansche agentu
ren in Duitschland gevestigd moeten
worden. Dit zal niet slechts een grooten
invloed uitoefenen' op de Amerikaansch-
Duitsche betrekkingen, maar waarschijn
lijk ook op het het geheele bedrijfsleven
van het Europeesche continent, met in
begrip van Oostenrijk, Holland, Zwe
den, Noorwegen en Denemarken. Men
gelooft daarom hier, dat de Duitsche
invloed op deze markten sterker is dan
voorheen. Door eene verstoring der
rechlstreeksche betrekkingen tot Enge
land, zou voor de Amerikaansche indus
trie een groot veld aldaar openkomen,
waar tegenover staat, dat door onmid
dellijke verbinding met Duitschland, dit
laatste land grootere hoeveelheden goe
deren van Amerika zou kunnen plaatsen,
Er is reeds de aandacht op gevestigd,
dat de lederindustrie der Vereenigde Sta
ten, tengevolge der leverancie van verf
stoffen, zeer van Duitschland afhankelijk
is. Nu reeds is aangetoond, dat de
onderbroken leveranties, vooral van
zwarte kleurstoffen, een zeer ongunstigen
invloed op deze industrie uitoefent.
Het leder is niet slechts duurder gewor
den, wijl het verbruik het aangebodene
ver overtrof, maar ook, wijl de verf-
en looistoffen zeer in prijs gestegen zijn.
Het gebrek aan verfstoffen is overigens
vrij algemeen en hieronder lijdt de in
dustrie niet alleen in de Vereenigde
Staten, maar ook in Kanada en Zuid-
Amerika. Vooral in Zuid Amerika doet
dit gebrek zich sterk gevoelen. Inkoopers
van daar zijn -naar de Vereenigde Staten
gereisd teneinde hunne behoeften te
dekken, doch zij zijn er niet in geslaagd,
groote inkoopen af te sluiten wijl er
ook in de V. S. een tekort aan die
stoffen is.
woordeü.
Gy ziet het, myn waarde, ging de rech
ter voort op welken zwakken grond uw
vermoedens stenneD.
Het ban door een vergissing gebeurd
zijn.
Ook het veroorzaken van den dood door
nalatigheid is strafbaar. Ik zul echter doen
navorschen of dr. Middelwald mevrouw Von
Oldenkammer morphine heeft voorgeschreven,
jaist Is dat het geval, dan zal mevrouw
Von Oldekammer nog wel in het bezit, zijn
van morphine of anders heeft mejuffrouw
van Helden het zich toegeëigend.
Onmogelijk is niets, mijn waarde. Hebt
gy er nog iet a nan toe te voegen
Neen, antwoorddo Johan toonloos en in
vertwijfelende stemming.
Op dit oogenblik trad een gerechtsdienaar
binnen en overhandigde den rechter een in
grauw pakpapier verborgen voorwerp.
Hebt gij ietB gevonden vroeg de rechter.
Deze blikken doos, luidde het antwoord,
en onder de tuben verf, die er zich in be
vonden, een doosje met het opschrift nalorphi
ne".
Ah de rechter maakte het pak. dat
hem overhandigd was, open Een kleine zwar-
gelakte Hikken doos kwam te voorschijo.
De rechter wees hem Johan aan en vroeg
Kent gij deze doos
Zeker - daar bewaar ik myn verf in.
De rechter opende het deksel.
Juist, zij is gevuld met tnben verf.
Maar zonderling, onder de tuben bevindt ziob
een klein doosje, dat groote overeenkomst
met dat, hetwelk gy by u hadt. Ook bet op
schrift van dit doosje luidt nmorpbine"
en er staat de naam op van een apotheker.
Boe komt gij nu aan dit tweede doosje
Johan's verbaziBg wbb greDzelooB. Hij staar
de met groote oogen naar bet kleine voorwerp,
dat de rechter in de hand hield en was niet
in staat een woord te uiteD.
Weluu ging de rechter voort, wilt gy
gren opheldering geven
Men moet het doosje onder de tuben
verf gelegd hebben zonder myn weten.
Dat antwoord bon men vooruit verwach-
Behalve verfstoffen ontbreken ook nog
fixeerstoffen, terwijl de kwaliteit van het
voorradige te wenschen overlaat. Dit
euvel is vooral bij de .fabricatie van
licht leder voor zomerartikelen aan het
licht gekomen. Dit leder zou, naar al
gemeen verzekerd .wordt, in lange zoo
goed niet zijn dit jaar als vroeger.
De vraag naar schoenen, voor militaire
mogendheden, z. w z. voor de Geal
lieerden is nog altijd zeergroot. Vooral
Frankrijk schijnt slecht in zijn schoen
werk te zitten. Uit de statistieken over
de eerste negen maanden van den oorlog,
welke wij thans te onzer beschikking
hebben, blijkt, dat Frankrijk voor 16
millioen Mark schoenen uit Amerika
betrokken heeft. Deze som voor zich
zelf al zeer groot, krijgt eerst dan
hare volle beteekenis, als men weet, dat
Frankrijk vroeger nooit meer dan voor
ongeveer 120000 Mark aan schoeisel
placht te koopen.
Na?r het uiterlijk te oordeelen, zou
men mogen aannemen, dat Duitschland
op indirecte wijze het Amerikaansche
bedrijfsleven beinvloed heelt In vroegere
jaren toch heeft Duitschland altijd
schoenen uitgevoerd naar landen, als
Holland, Denemarken, Zweden en Noor
wegen. Het spreekt haast als van zelf,
dat door den oorlog deze export zoo
goed als geheel heeft opgehouden en die
landen getracht hebben op eenige
andere wijze in hunne behoeften te
voorzien.
Zij hebben dit vooral gedaan door
grootere inkoopen in Amerika, dat voor
ongeveer 4.000 000 Mark meer aan de
overige landen van Europa behalve aan
Engeland verkocht heeft. Engeland zelf
heeft dit jaar niet meer dan anders
betrokken, doch zou in de laatste maan
den aanzienlijke bestellingen hebben
gedaan. Hieruit blijkt dus, dat Engeland
bij het uitbreken van den oorlog tamelijk
rijk van schoenen voorzien was. Van
den anderen kant heeft er Engeland
veel toe bijgedragen om de lederprijzen
in de Vereenigde Staten in de hoogte te
drijven, doordat zijn fabrikanten reus
achtige lederbestellingen daar gedaan
hebben. De uitvoer van leder naar
Engeland gedurende 9 maanden ver
tegenwoordigt in gewone omstandighe.
den een waarde van ongeveer 16
ten, antwoordde de rechter van instructie
droopjes. Ik zou alleen wel willen weten, wie
het doosje in de blikken trommel kan hebben
gelegd. Zooals ik weet, was mejuffrouw Van
Helden eenige uren in uw woning.
M*a? niet in myn atelier.
Wie kan dat zeggeD
Gisteren was mevrouw van Olden
kammer by myn moeder en zij liet zich myn
atelier tooner.
En gy gelooft, dat mevrouw von Olden
kammer het doosje ouder de verf boeit gelegd.
Ja, antwoordde Johan met een diepen
znsht.
Gy maakt gewaagde gevolgtrekkingen,
merkte de rechter spottend op. Dooh voor-
loopig hebt gij aan uw verklaringen seker wel
niets toe te voegen-
NeeD.
Mug ik u daD, mijnbeer de griffier, ver-
soeken het proces-verbaal van dit verboor te
teekenen en voor te lezen
Met eentonige stem las de griffier de aoten
voor.
Is het zoo ia orde
Ja.
Werktuigelijk Batte Johan sjjn naam onder
bet stok. Da rechter schelde. De politiebe
ambte die Joban gebracht bad, trad binnen,
Ziehier het bevel tot voorloopiga gevac-
geueming tegen Joban Penkort. Breng dien
beer in hechtenis.
In stomme berusting liet Johan alleB met
zich geecbieden. Eerst in de kleine cel OBt-
waakte by ait syn verdooving en bil kon een
droevig lachje niet weerhouden. Zulk een
dwaling had bi.i vroeger wel niet voor moge
lijk gehoudeD. Toen hy kalmer geworden was
en over zyn toestand nadacht ondervond hij
een zekere genoegdoening by was op het
rechte spoor, dat stond tbana onomstootelyk
bij hem vost en oven onwankelbaar was zyn
vertrouwen bet verwarde net van dezs ge
heimzinnige gebeurtenissen uit elkander te
kunnen haleD. Hij vroeg papier en inkt en
ichreef eenige regels aan den advocaat Mewes
hem verzoekend, by bem te willen komen.
tmiirr-trni i -■^-nina>rTw^nww»iT'i>iww>_j._Lj.i_ h»».biiui.wi. ,ji i_ui—rif—uin i
De Echo van het Zuiden,
Waalwljksclie en l.aisslraalsrkr Courant,
Dot weet ik niet.
Onmogelijk.
(Wordt vervolgd.)