Nummer 77,
Donderdag 23 September 1915
38e Jaareank'
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waalwijksche Stoomdrukkerij AntoonTieien,
Eerste Blad.
WSili
Troonrede.
De Oorlog.
Dit aumoier bestaat
jait TWEE bladen
BEKENDMAKING,
FEUILLETON.
Telefoonnummer 88. Telegram-Ad es: ECHO.
Zij die zich voor het volgend
kwartaal op dit blad abonneeren
ontvangen de nog voor dien da-
tnm verschijnende nummers gratis
17.)
(Wordt vervolgd.)
-r-
XfiüBSüaBBKaafe
Waalwljksflie en Langstraatscke Courant
Dit Blad verzciiynt Woensdag- en Zaterdagarond.
ibonnementsprijs per 3 maanden fO.-'S,
franco per post door het geheele rijk f 0.90
Brieveningezonden stnkkau t gelden er', ttanco te senden aan den
Uitgever
UITGAVE
P rij a dsr Adtbbtbiitiïn 10 cent per regel j minimam regels* greete
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
woraen i maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels es
advertenties bij abonnement worden speciale seer voordeelige oontraetes
gesloten. Reclames 16 cent per regel
nul
Vrijstelling van de* Dienst
Ds Burgemeester der gemeente Waalwijk
brengt het navolgende ter algemeens kennis.
Hoewel de inlijving van de ingeschrevenen
voor de lichting 1916 vermoedelijk zal ge-
•ohieden in dezelfde tijdvakken als oader
gewone omstandigheden, maken de heerschen-
de buitengewone omstandigheden liet even
wel mogelijk, dat met die inlijving vroeger
dan gewoonlyk zal moeten worden aange
vangen.
Ten eiüde niettemin op alsnog beslaande
redenen van vrijstelling die snders in den loop
van November moeten worden iogehrach
het verkrijgen van een tijdige beslissing te
bavordereD, is het wenschelijk deze redenen
van vrijstelling thans reeds in den loop vjn
October a.a. in te brengeö.
De hier bedoelde redenen van vrijstelling
sijn alleen de drie volgende
lo. het bekleeden van een geestelyk of
een geestelijk-menschlievend ambt of het in
opleiding cyn voor zoodanig ambt
to. wegens kostwinnerschap
Sa. wegens woonplaats of toekomstige
wooaplaata in India.
Voor bet doen gelden van de redenen van
vrijstelling, hiervoren onder lo en 3o. ge
noemd, moeten de bewysstnkken worden
overgelegd ter gemeentesecretarievoor het
dosn gelden van de redenen van vrijstelling,
hiarvoren onder So. genoemd, behoeft tar
gemeentesecretarie enkel aanvraag te worden
gedaan tot het opmaken van een staat van
inlichtingen.
Van gedane inlevering zoowel als van
gedane aanvraag wo dt een bewijs uitgereikt.
Ingeschrevenen voor de lichting van 1916,
Ta* .DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
Koenraad, Koenraad, wat vertelt gg
daar riept de kapitein verschrikt ait. Mama
is imams in 't geheel niet in uw slaapkamer
geweest. Gy vergift a, gij hebt gedroomd.
Koenraad liet bet hoofdje hangen. Hg durf
de niet verder spreken, bij vreesde voor sjjn
pépa, maar nog maar voor ago mama, die hem
gealagen bob hobb-m wanneer bjj haar had
aangeklaagd. Hg iweeg half uit vrees, half
ook ait trots.
Ia het hoofd van den kapitein stormden de
Sedaehtea woast dooreen. Was h»t raogely'k,
at dese knaap de waarheid leide? Maar op
welken grond som sjjn vrouw bet vergift in
het glas gedaan kannen hebben Was zy ook
ia het besit van morphine geweest?
Zyt gij er zeker van, vroeg hij den
knaap, dat mama dien avond in nw kamer is
geweest
Jk» P®Pa» «et tante Clara samsn. Zij
daehten, dat ik sliep, maar ik lag wakker en
hoorde, boe mama de arme tante Clara ait-
schold. En toen toen deed zü iets in het
glas.
Tante Clara
Neen, mama.
En nit dat glas gaf sy n te drinken
Neen, dat weat ik niet meer ik geloof,
dat Mina het deed of tante Clara.
Het bloed steeg den kapitein naar het hoofd
Zon dajongen waarheid spreken? Zon by de
noodigo opheldering kanoën geven Dan was
Clara onschnldig en de sobnldige was
agn eigen vronw Onmogelijk 1 Dat moest een
Vergissing van den knaap sjjn of was het
die vsrmesneu cp grond van een der hier-
voreti vermelde redenen aanspraak te kunnen
maken op vrijstelling van den diemt, worden
bij dezen «itgenoodigd hiervan, hetzy door
het inleveren van de vereischte bewij«stukken
hetzij door het doen van ds coodige «aan
vraag, van hun aanspraak te doen blyken
ter gemeentesecretarie, bij voorkenr op Don
derdag, den 7 October 1915, des voormid-
dags tnischeo 9 en 12'/f uur.
Waalwijk, 17 September 1915.
De Borgemeester voornoemd,
Th. DB SuKMONT DB Bas SmBBLB.
De Burgemeester der gemeente Waalwijk
maakt bekend, dat de prijs van het goedkoop
tarwebrood met ingang vsn 20 September
1915 door het gemeentebestuur is vaitge-
s'eld op IS cent per K.G.
Waalwijk, 18 September 1915,
De Burgemeester voornoemd,
Th. db-Sübmoh* DB Bab Smbblb.
De Koningin heeft met de volgende
rede de Kamers geopend.
Mijne Heeren 1
Nu Ik weder in Uw midden ben is
het Mij eene behoefte allereerst openlijk
uit te spreken hotzeer ik vervuld ben
van dankbaarheid dat ons vaderland vrij
is gebleven van de verschrikkingen van
den oorlog die nog steeds geen einde
neemt.
De vaste wil van regeering en volks
vertegenwoordiging om oaze zelfstandig
heid te bewaren en de plichten der
neutraliteit stipt na te komen vindt alom
waardeering.
Onze betrekkingen met alle bulten-
landsche mogendheden bleven van
vriendschappelijken aard.
Zee- en landmacht blijven gereed ter
bescherming onzer nationale belangen.
De dienst hier te lande en in de koloniën
vereischte onafgebroken inspanning. De
herinnering aan hen, die daarbij het leven
11 ten, vervult Mij met weemoed. Met
bijzondere waardeering gedenk Ik de
vele mannen, die, door de vervulling
van hun plicht, nu reeds zoo geruimen
tijd verstoken zijn van de uitoefening
niet anders denkbaar? Had syn vronw de
morphine niet aelf willen innemen tegen baar
slapeloosheid Had men toen misschien den
drank hg vergissing aan de kinderen ge«aven
Ja, ja, boo moeat het gebeurd agn Maar --
waarom bad agn vrouw dat dan self niet
meegedeeld Waarom trachtte zy te verbergen,
dat sy in het baait van morphine was geweest
Waarom aeide sg niet, dat sg dien avond
nogmaals in de slaapkamer der kinderen was
gewaast
Een vreeaelgka verdenking kwam er in hem
op. Hg herinnerde ziah de heftige scène, «oen
■ijn vronw h*m en Clara bad aangetroffen,
toen bij sgn geplaagd, zyn gepijnigd hart had
lueht gegeven, en agn vronw gezworen bad
aieb te wreken. Hg herinnerde zich ook, hoe
haar gelaat door eea uitdrukking vno doode-
lijkea haat waa verwrongen, hoe dreigend haar
oogen gsvlamd hadden. Hg keude sya vrouw
nauwkenringhg wist, dat ag nen haar aan
gedane beleedtging niet mear vergat, dat sy
nimmer alweek ras een eenmasl genomen
besluit en dat «ij door een hartstocht werd
bezield, die voor geen moeilijkheden, voor geen
misdaad selfs terugschrok.
Bedenk nu eens goed, mijn jongen, sprak
de kapitein tot Koenraod, wat gij dien avond
gezien en gehoord hebt. Ik zal n bg een beer
brengen, aan wien gy alles nanwkenrig ver
tellen moet
Op dit oogenblik trad bet meisje binnen.
Mijnheer, daar is iemand, die n wilde
spreken.
Het meieje reikte den kapitein een kaarij*
over.
- Mewes, advocaat, las hij verrast.
BreBg mijnheer naar mijn kamer, baval
hij, ik kom dadelijk.
Daarop wendde by sioh weder tot Koenraad.
Blijf biar, mijn jongen, zeide hij. Ik aal
n misschien spoedig balen, want den heer, die
sooeven gekomen is, moet gij allsa vertellen
wat gij weet.
van hun beroep, de behartiging hunner
zaken en de samenleving met hunne
gezinnen.
Ofschoon ook thans het economische
leven nog sterk gedrukt wordt door den
toestand waarin Europa verkeert, kan er
toch met voldoening op worden gewezen,
dat de land- en tuinbouw over het
algemeen In gunstigen toestand ver-
keeren. Door samenwerking van de
Regeering met de georganiseerde be
langhebbenden in verschillende takken
van bedrijf konden voor Handel en
Nijverheid de nadeelige gevolgen der
verschillende moeilijkheden worden be
perkt en de zaken zooveel mogelijk in
gang worden gehouden.
De Nederlandsche reederij leverde,
voor zoover de groote vaart betreft,
gunstige uitkomsten op. De toestand
der kleine vaart is daarentegen zeer
onguostig.
Ondanks de daarbij ondervonden
moeilijkheden en gevaren, zijn de uit
komsten van de zeevisscherij bevredi
gend. Die van de andere takken van
visscherij zijn zeer uiteenloopend.
De Regeering ziet zich nog genood
zaakt in vele opzichten hare tusscheo-
komst in buitengewone mate te verleenen
voor het aanvoeren van levensmiddelen,
voor het tegengaan van prijsopdrijving
en om te voorkomen dat levensmiddelen
ec grondstoften die hier niet gemist
kunnen worden, het land verlaten.
De beperkte aanvoer van grond- en
hulpstoften brengt het geregeld voort-
werken van menige fabriek niet zelden
in gevaar. De Regeering tracht dan
aanvoer zooveel mogelijk te bevorderen.
Hoewel het havenbedrijf, het bouw
bedrijf en de diamantnijverheid kwijnen,
is de omvang der werkloosheid over het
algemeen tot nog toe zeer zorgwekkend.
Dankbaar erken Ik den moeitevollen
arbeid die door zoo velen, hetzij in
commissies, hetzij persoonlijk, in het
algemeen belang wordt verricht.
.Hoewel de druk der tijden zich
uiteraard ook in Nederlandscb-Indlë doet
gevoelen, geeft de algemeene economi
sche toestand ook daar te lande geen
reden tot bezorgdheid.
Met voldoening mag vastgesteld wor
den dat de berichten omtrent het ver
loop der pestziekte reeds geruimen tijd
XV.
Da dag waarop da vergiftigingszaak op open
bare terechtzitting zon worden behandeld waa
gekomen. Da groote gerecbtssaal van het Ge
rechtsgebouw waa doar een talrjjke menigte
gevnld. Onder de aanweaigen bevonden zich
verscheidene vertegenwoordigers van da hooge-
re kringen en ook demaa, want.bet proo-a
tegen Clara van Helden was al aadart wekan
hut onderwerp van alle gesprekken en de be-
ricbteu,.welke da bladen over het raadselachtige
geval brachten, spanden de verwaohting tot
bet uiterste. Degenen, die Clara kenden, konden
niet aan haar scbnld gelooven maar toen
gemeld werd, dat de verloofde van mejuffrouw
Van Helden, een jonge kunstenaar, eveneena
gearresteerd was. omdat hg, zooal niet een
medeschuldige was, toch van de misdaad had
g«wrten, toen schudden zelfs de trouwste
vrienden en vriendinnen van bet jonge meisje
twijfelend h^t hoofd. Van een verloofde tocb
had men tot beden niets geweten. En, aldna
fluisterde men, als Clara Van Helden een
liefdesbetrekking met een jongen, onbeteeke-
□euden teekenleeraar onderhield, dan was het
mogftlyk, dat zij zich bad willen bevrijden vbd
de afhankelijke positie, die zg in het bnia barer
stiefzuster innam. Het medelgden, dat men
vroeger met, de verdachte bad gehad, waa op
op eeDtnaal verdwenen.
Clara van Helden trad met troscb opgeheven
boofd de gerechtszaal binnen en nam plaats
op een stoei, welken men voor haar geplaatst
bad vóór de bank, waarop anders de beklaag
den moesten plaats nemnc.
Haar verdediger, advocaat Mewes, bad dit
voor baar gedaan weten te krijgen.
Een gemompel van verrassing ging door de
ryen der toehoorders. Men had verwacht een
diep gebogen, deemoedig meisje te sien en
bomerkfe thans een trosch opgerichtegeetalta
in een eenvoudig zwart toilet, een hoewel bleek,
trotsch en kalm gelaat, waarvan de groote
bruine oogen met een uitdrukking van verach
ting over de schitterende toiletten der aan
wezige dames vlogen.
De jonge advocaat geleidde Clara naar haar
plaats en flnisterde baar eenige bemoedigende
veel gunstiger zijn dan in het vorig jaar.
De toestand in Curagao is na het In
vallen van den regen in de eerste helft
van het loopende jaar en tengevolge
van eeolge toeneming van het handels-
en scheepvaartverkeer, verbeterd.
De aanvoer van levensmiddelen voer
Suriname kon blijven voortgaan.
Zoolang de buitengewone omstandig
heden zich niet te onzen nadeele wijzigen
kan de gewone wetgevende arbeid weder
worden ter hand genomen.
De vroeger aangekondigde voorstellen
tot Grondwetsherziening zullen weldra
worden Ingediend.
In verband met het aanzienlijk tekort
dat ook het dienstjaar 1916 opleveren
zal, alsmede ter bestrijding van nieuwe
Staatsuitgaven, welke lo de naaste toe
komst noodig zullen zijn, zullen u bin
nenkort wetsvoorstellen worden aange
boden tot herziening van bestaande en
tot invoering van nieuwe belastingen.
De hoofdlijnen van die voorstellen zulien
worden samengevat in een ontwerp van
wet houdende de grondslagen van het
stelsel van 's Rijks belastingen.
In aansluiting aan de wetsontwerpen
betreftende de Rijksbelastingen zal U
een voorstel worden voorgelegd tot her
ziening van de financieele verhoudingen
tusscheo het Rijk en de gemeenten en
zullen de aanhangige voorstellen tot
wijziging der Gemeentewet ten aanzien
van de plaatselijke belastingen en tot
hefting van opcenten ten behoeve der
gemeenten op de belasting der naam-
looze vennootschappen worden gewijzigd.
Tenzij de loop der gebeurtenissen het
onverwijld nemen van maatregelen op
financieel gebied mocht noodzakelijk
maken, zullen voorstellen tot regeling
van de vlottende schuld, hoewel deze
voortdurend belangrijk stijgt, tot het
komende voorjaar worden uitgesteld.
Wegens het naderen van den dag
waarop de Invaliditeitswet uiterlijk zou
moeten in werking treden, zullen de
vroeger aangekondigde en met die wet
verband houdende wetsontwerpen tot
herziening der sociale verzekeringswetten
U eerlang worden aangeboden.
Het ligt in het voornemen om in af
wachting van de indiening eener vlootwet
voort te gaan met de geleidelijke ver
vanging van het materie*-!, dat aan den
woerden toe. Een lachje verhelderde een oogen
blik baar bleek gelaat.«zg boog licht het hoofd
en nam op de stoel plaats de handen in den
schoot vouwend en de oogen. neerslaand. Een
straal vao da bieeke winterzon kwam door het
groote venster de saai binnen en omgaf bet
bmiogelokte hoofd van Clara met een gouden
schijn,
Toen Joban binnentrad enopkorten afstand
van baar plaats nam, overtoog ean diepe gloed
baar wangen en haar hoofd boog diaper. Johan'e
uiterlijk was onveranderd; met trotsohen blik
sag bg naar het pnbliek en naar de rechters,
keek dan de advocaat Mewes vragend aan en
lachte even, toen deze hem met een gerust
stellend lachje toeknikte.
Da rechters namen beide beklaagden op-
merksaam op. Licht fluisterend onderhielden
zg zich met elkander men zag bet bun aan,
dat zij geen ongnnstigen indruk van beiden
gekregen badden.
De voorzitter opende eindelyk de terecht
zitting.
De gewone formaliteiten waren spoedig af-
geloopen. Clara antwoordde met zachte, maar
duidelijk verstaanbare stemJoban vast en
duidelijk op elke vraag.
Clara van Helden, ging de president
voort, gij wordt besobnldigd in den nacht van
18 op 19 November den kinderen van nw
stiefzuster, mevronw Amalia von Oldekammer,
water te drinken gegeven te hebben, waarin
gij morphine bad gemengd, tengevolge waarvan
bet eene kind. Emmy von Oldenkammei; stierf
en de oudere knaap Koeoraad vonOldenkam-
mer zwaar ziek werd. Bekent gij dat?
Neen, ik ben onschnldig.
Vertel eens water in den bewnsten nacht
en op dan daaraan voorafgaanden avond is
gebeurd.
Ik had aes avonds met mijn zwager
kapitein Von Oldekammer theegedronken. De
kinderen waren reeds door bet dienstmeisje
naar bed gebraobt, toep ik thuiskwam, want
bet was wat later geworden dan gewoonlijk.
Waar waart gy geweest?
Ik bad eenige boodschappen gedaan.
Hadt gg nw verloofde, Johan Penkert,
niet ontmoet?
Neen dien avond niet.
dienst komt te ontvallen en daarbij in
de eerste plaats rekening te houden met
de verdediging van NederlaodscK-Indlë.
Vertrouwende op de geestkracht van
Mijn volk, om de zware latten, die het
onvermijdelijke gevolg zijn van den nood
toestand, waarin wij verkeeren; manmoe
dig te dragen, ga Ik hoopvol de toekomst
tegemoet.
Wordt Nederland tot het einde toe
gespaard dan zal het. Ik ben er-tzeker
van opnieuw een eervolle plaats innemen
in den vreedzamen wedstrijd der volken.
Daartoe reeds .tbans alle krachten in te
spannen schijnt Mij onafwijsbare, plicht.
Met de bede dat God ons moge sterken
verklaar Ik de gewone zitting der Staten-
Generaal geopend, i i
Van het Oestelijke gevechtsterrein.
ST. PETERSBURG, 20 Sept.'(P.T.A.)
Bericht van den generalen staf:
In de streek van Riga is het vijandelijk
artillerievuur krachtiger geworden en er
hebben gevechten plaats aan de Ekau.
Wij hebben een brug in de lucht laten
vliegen, die de Duitschers bezig waren
te leggen over de rtvler de Aa bij het
dorp Plaak Red.), ten noordwesten
van Mltau.
Onze troepen maakten zich na een
verwoed gevecht meester, van de, aan
vankelijk door hen bezette, loopgraven
in de buurt van den spoorweg tea westen
van Illoekst bij de hoeve Stetdern en
vonden in die loopgraven* een groot
aantal geweren, patronen en andere
minutie.
Er zijn levendige gevechten geleverd
in de streek van den weg naar Duna*
burg en ten zuid-westen van die stad
in de engten tusscben de meeren.
Wij hebben den vijand verdreven uit
het dorp Widza ten oostea van den
spoorweg Nowo Swenziany-Dunaburg.
In de streek van Wilna zijn onze
troepen na gevechten aan de overgangen
van de mldden-Wilna eenlgszlns naar
het Oosten teruggetrokken.
In de streek ten Noordwesten van de
lijn WileikaMolodetsajo duren op ver
schillende plaatsen de. gevechten om het
Dien avond niet, gij waart du aan
anderen avond buiten weten vePinjy.bioaU*'*
wanten met Joban .Pankert samen geweest?
Ja antwoordde Clara, terwijl ean diep
rood baar wangen klaarde. --
Waarom bield gij da verheoding met keai
geheim?
Omdat ik wiet, dat mijn bloedverwanten
in geen verbinding sondes toestpamaa.
Uw «weger, kapitein Tob Oldekammer
beeff intuasoben gezegd, dat bij, -waaneer g|
hem in 't vertrouwen badt genomen Bgebolpen
zon hebben. injun dg
Ik geloof, dat mjjn zwager itcb vergist,
want jnist bij heeft mij meermalen gesmeekt
zijn bnia niet te verleUa, voor voor
zgn kinderen. Ik waa dan ook jroornemeas tot
mijn meerderjarigheid in bet bnia van mtyn
zwager te blijven. ---
Waarom jniat tot nw meerderjarigheid 7
Moet ik op 4ege vraag antwoorden
Het. ia in nw belang de volle waarheid
te zeg. en.
Welnn dan om mijn zwager onaange-
nsamheden te besparen mat betrekking tot het
beheer van mgn klein vermogen, antwoordde
Clara aaobt.
Johan keek verrast op. Dit waa du de
reden geweest, waarom Clara geweigerd had
de verhouding, weerin ay tot hem stond, bekend
te maken en het bniabaars swagers te
verlaten. Een gevalvan smartelijk* voldoening
kwam er. in syn hart ^an^evoplva».fereeriag
voor bet edelmoedige meisje, detliever jaren
lang een onaangenaam leven had dan den aaan
barer snster en daardoor het geheele gesin aan
schande bloot te stellen. •-
Gij wilt zeggen, ging de president voort, dat
nw swager, als nw voogd, nw vermogen sist
goed beheerd bad?
Clara liet bet boofd op de borat sinkan aondav
te antwoorden. .-s- - -
De advooaat Mewea vroeg het woord.
Ik geloof,, zeide bg, dat da bespreking
deser feiten al heel weinig liobt op de saai
zal werpen.