Nummer 81.
Donderdag 7 October 1915
38e «jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Wadlwi|ksche Stoomdrukken! Antoon Tielen,
Eerste Blad.
De Oorlog.
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen
FEUILLETON.
De Echo van het Zuiden,
Waalwpsche an Lanptraatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f 0."6.
Franco per post door het geheele ryk f 0.90
Brieveningezonden stukkengelden eer ."ranco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE
Tolefoonnnmmer 38. Telegram-Ad an: ECHO.
Prijs dbr Advrrtbntiïn 10 cent per regel; minimum 6 regels; groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
irorden maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
«dvertenties bij abonnement worden speciale teer voordeelige contracten
;esloten. Reclames 15 cent per regel
Rusland stelt Bulgarije een ultimatum'
Aan den gezant van Rusland te Sofia
is gelast, onverwijld een nota aan den
Bulgaarschen eersten minister Radcsla-
wof, ter hand te stellen, waarvan de
vertaling hier volgt
«De gebeurtenissen, die zich op dit
oogenblik In Bulgarije afspelen, getuigen
van het onveranderlijke besluit van de
regeering van koning Ferdinand, het
lot van haar land In handen van Dultsch-
land te leggen. De aanwezigheid van
Duitsche en Oostenrijksche officieren
op het ministerie van oorlog en ln de
generale staven van het leger, de con
centratie van troepen in het gebied bij
de Servische grens en de aanzienlijke
fioancieele steun van onze vijanden, aan
vaard door het kabinet te Sofia, laten
geen twijfel bestaan omtrent het doel,
dat met de huidige militaire voorbe
reidselen van dc Bulgaarache regeering
wordt beoogd. De mogendheden van
de Entente, die zich de verwezenlijking
van de aspiraties van het Bulgaarsche
volk tot taak hebben gesteld, hebben
herhaalde malen Radoslawof gewaar
schuwd, dat Iedere vijandige daad tegen
Servië, zou worden geacht als gericht
te zijn tegen haarzelf. De verzekeringen,
die door den Bulgaarschen minister
president op deze waarschuwingen ten
antwoord zijn gegeven, worden door de
feiten tegengesproken.
De vertegenwoordiger van Rusland
dat met Bulgarije verbonden Is door de
onuitwischbare herinnering aan de Bul
gaarsche bevrijding van het Turksche
rijk, kan niet door zijn tegenwoordigheid
de agressieve toebereidselen tegen het
Slavische en verbonden volk billijken.
De gezant van Rusland heeft dien
tengevolge last gekregen, met het ge
heele personeel van de legatie en de
Vöe nl)E ECHO VAN HET ZUIDEN.'
coosulaten Bulgarije te verlaten, als de
Bulgaarsche regeeiing niet biDnen 24
uur openlijk breekt met de vijanden van
de Slavische zaak en van Rusland en
niet overgaat tot de onmiddellijke ver
wijdering van de officieren, die behooren
tot de legers van de staten, welke zich
in oorlog met de Entente-mogendheden
bevinden.»
De lont in het kruit.
Het lijdt geen twijfel, of het Russi
sche ultimatum aan Bulgarije zal de lont
wezen in het Balkan-kruitvat. Reeds na
de verklaringen van den Engelschen
minister Grey was het duidelijk gewor
den, dat de Entente-mogendheden van
Bulgarije niets meer verwachten. De
teleurstelling over den stap, dien Bal-
garije op het punt staat te doen, n.l.
zich te scharen aan de zijde der cen
trale mogendheden, Oostenrijk-Honga-
r^je en Duitschland, wordt in Rusland
te pijnlijker gevoeld, waar dit land rich
steeds heeft voorgesteld als de voor
vechter van de Slavische zaak op den
Balkan en het de Russen zijn geweest,
die de Bulgaren intertijd vrij hebben
helpen maken van het Turksche juk.
Doch het zijn ook de Rnssen geweest,
die na den eersten Balkanoorlog hebben
toegestaan, dat Bulgarije door Servië,
Griekenland en Roemenië in het nauw
werd gebracht en van duur gekocht
grondgebied beroofd.
In Engeland kan men het zich niet
begrijpen, wat Bulgarije naar den kant
der centrale mogendheden drijft, waar
het streven van Oostenrijk en ook van
Duitschland er toch steeds op gericht
is geweest dwars door den Balkan de
Middellandsche Zee en met name de nu
Grieksche haven Salonlkl te bereiken en
een krachtig Bulgarije hun daarbij in
den weg moet staan.
Vermoedelijk zal Bulgarije in zijn ant
woord aan Rusland wel tijd trachten te
wlnneo. Reeds Zaterdag heeft het
tegenover Grey's rede staande gehou
den, dat er zich geen Duitsche mili
tairen in het land bevinden. Mogelijk
is de mobilisatie nog niet geheel vol
tooid. Maar het eind van 't liedje zal
wel wezen, dat Bulgarije de zijde der
centralen kiest. De Duitsche gezant in
Constantinopel, Von Wangenhein die
wegens ziekte met verlof is geweest, is
door Bulgarije op zijn post terugge
keerd, en met opmerkelijke hoffelijk
heid door koning Ferdinand bejegend.
Volgens de Temps zou de hertog van
Mecklenburg die in Sofia geweest is, de
laatste aarzelingen van Bulgarije hebben
overwonnen en de belofte hebben ver
kregen, dat dit land op 15 October
tegen Servië naar het zwaard zou
grijpen.
Aan Bulgarije zou beloofd zijn Mace
donië, Oud Servië en Albanië met een
uitgang naar de Adriatische Zee.
Als de besllsslDg gevallen Is, zal Rus
land wel zijn best doen Bulgarije mores
te leerea. Het heet, dat Russische oor
logsschepen in de Zwarte Zee reeds de
Bulgaarsche havens in het oog houden
en dat een landing te Warna op het
program staat, waarvoor te Odessa en
Sebastopol reeds maatregelen worden
getroffen. Maar volgens een berichtgever
van de Matin zal Duitschland de Bul
gaarsche kust beschermen met vier duik-
booten, die reeds bij Warna gezien zijn.
Een andere bedreiging voor Bulgarije
vormt het besluit der Entente-mogend
heden om troepen te landen te Saloniki.
Indien koning Ferdinand, zegt de Fijaro
zijn voornemen handhaaft en de Servi
sche grens overschrijdt, zal hij Engelsche
en Franschu soldaten tegenover zich
hebben. Volgens dc Frankf. Zeitung zou
de Engelsche generaal Ian Hamilton
met zijn staf in Salanikl zijn aangekomen
waar zich ook een dèel van den staf
van het Fransche Dardanelien-leger zou
bevinden.
Maar Saloaiki ls Griekscb, zal mea
«eggen. De vraag is echter, of Grieken
land nog langer tot de neutrale staten
gerekend kan worden. Reeds heeft Ve-
nizelos gezegd, dat Griekenland zich in
geval van nood de verplichtingen zou
herinneren, voortspruitend uit 't verdrag
met Servië.
Maar bovendien, welken weg staat er
anders voor Griekenland open Geen
land ligt zoo open voor aanvallen van
de zijde der Engelsch-Fransche vloot
als Griekenland de toevoer van levens
middelen kan al heel gemakkelijk worden
afgesaedeo. Wel is Koning Konstantijn
volstrekt niet anti-Dultsch, doch de vraag
is, of hij tegen den stroom zal kunnen
21.)
Breng uw vroaw buiten, kapitein Von
Oldenkammer, zeide hy tot den bleaken en ont
stelden kapiteio. Dokter Middelwald mag baar
vergezellen. Ik zal n een kamer laten aar.-
wysen.
De offioier van jaBtitie naderde den president
en flaisterde hom eenige woorden toe. De pre-
s dent knikte toestemmend met bet hoofd,
■ohreef eenige regels op een stuk papier en
overhandigde dit aan een gerechtsdienaar met
den last Von Oldenkammer dient vrouw en
doktsr Middelwald in een ledige gstnigenkamer
te brengen.
Nadat beide beeren met mevrouw Ven Olden-
kammer vertrokken warsn en de rust in de
saai was wedergekeerd, wendde du president
zich tot deo verdediger
Aan uw verzoek tot het onderzoek van
ds woeing van mevrouw Von Oldenkammer
zal dadelijk gevolg worden gegeven. Wenscht
gij hot verboor nog van den kleinen Koenraad
Zeker, mijnheer de president.
Laat dan de gouvernante met den knaap
binnenkomen, beval do president den gerechts
dienaar.
XVII.
Aan de hand zijner gouvernante trad de
kleine Koenraad binnen en keek verlegen en
schuchter om zich heen. Advocaat Meweeging
hem dadelijk tegemoet en roikte hem vriendelijk
de band.
Kent gij mij nog, vriendje? vroeg hij
lachend, zijn band onder de kin van den knaap
leggend. Wy hebben al eens niet elkander
gesproken en gij hebt mij wel veel van tante
Clara verteld. Zie eens. wie daar staat.
Hij wees naar Clara van Helden, die onder
tranen van aandoening den knaap lachend beide
banden toestak. Met een luiden uitroep van
vreugde maakte KoeDraad eioh van de hand
zyner gouvernante los en snelde op Clara toe,
die hem diep geroerd in de armen sloot.
Tante Clara, lieve tante CUra, stamelde
de knaap. O. hoe lang heb ik u niet gezien
waar *yt gij toch al dien tijd geweest? Weet
gy, dat de arme kleine Emmy in dea hemel
is bij onze lieven H»er?
Woenend kante Clara den knaap. Tranen
verstikten baar stem, zy drnkte Koenraad aan
haar hart en flaisterde hem eenige liefkoosen-
de woorden toe. De toehoorders op de tribune
ontroerden. De dames drukten de zakdoeken
voor de oogen en snikten. Cp eenmaal hield
elk van hen, die gisteren Clara van Helden
nog voor een moordenares hadden aangezien
het m*isje voor een engel van reinheid en
onschuld.
Wat willen al die menschen van mij
fluisterde Koenraad.
Zij denken, dat ik voor u en voor de
kleine Emmy slecht geweest ben, lieve jongen
en gy moet bnn zeggen, of dat waar is.
Neen, dat is niet waar, riep de knaap met
vnnr uit, zioh oprichtend. Tante Clara is
nooit slecht voor ons geweest nooit.
Herinnert ge n nog, Koenraad, wat gij
eenignn tijd geleden verteld hebt vroeg de
advocaat. Gy aeidet, dat gij wakker in uw
bed gelegen hadt, toen mama en tante Clara
twist met elkander hadden.
Ja, dat weet ik nog, antwoordde de
knaap Mama was zeer boos op tante Clara.
Zij dachten, dat ik sliep, maar ik was
wakker en hield mij alleen of ik sliep, omdat
ik bang was voor mama. Zij wns dien avond
zoo k« aad.
En hebt gij zog wat anders op dien
avond geaien?
Ja, ik zag. boe mama bet glas greep,
waaruit tante Clara altyd avonds dropk en
daar iets in wierp, ik geloof, dat het saiker
was. r
Hebt ge wel goed gezien, mijn jongen
oproeien. Venlzelos zou er voor wezen
een hulpkorp? van 100.000 man ter
beschikking van Servië te stellen.
Bovenstaande zijn allemaal maar gis
singen. Zeker is, dat Griekenland z'n
neutraliteit tot dusverre blijkbaar weosebt
te handhaven, dit kan blijken uit de
onderstaande telegrammen, door 't Griek
sche gezantschap medegedeeld
De Fransche gezant te Athene richtte
tot den voorzitter van den minister-raad
de volgende briefIn opdracht mijner
regeering beb ik de eer ter kennis uwer
Excellentie te brengen de aankomst te
Salonika vau een eerste gedeelte Fran
sche troepsn en tegelijkertijd te verklaren
dat Frankrijk en Engeland bondgenooten
van Servië, hun troepen zenden om
zoowel laatstbedoeld land ter hulp te
komen als om met hetzelve verbinding
te onderhouden en dat de beide mogend
heden er op rekenen, dat Griekenland
dat hier reeds zooveel bewijzen van
vriendschap heeft gegeven zich niet zal
verzetten tegen de maatregelen, welke
genomen zijn in het belang van Servië,
dat eveneens Griekenland's bondgenoot
is.«
Geteeksnd DEVILLE.
Des avonds antwoordde de premier
als volgt
>In antwoord op uw schrijven heb ik
de eer Uwe Excellentie te verklaren,
dat de Koninklijke Regeering, die onzij
dig is in den Europeeschen oorlog, de
door u bedoelde daden niet zou kunnen
goedkeuren, daar zij de neutraliteit van
Griekenland aantast, e«n aantasting van
te grootere beteekenis, waar zij geschiedt
door twee groote oorlogvoerende mo
gendheden. De regeeriog heeft van
stonde af aan den plicht te protssteeren
tegen het trekken van vreemde troepen
toepen door Grieksch grondgebied.
De omstandigheden dat deze troepen
uitsluitend zijn bestemd om Servië, den
bondgenoot van Griekenland ter hulp
te komen, brengt in geen enkel opzicht
wijziging ia de juridische positie van
de regeering, want zelfs uit een Balkan
oogpunt beschouwd, zou de onzijdigheid
van Griekenland, alvorens er een casus
foederis zon zijn, niets uitstaande heb
ben met het gevaar, dat op dit oogen
blik Servië bedreigende, oorzaak is van
het zeoden van internationale troepen
teneinde het ter hulp te komen
(w. g VENIZELOS.,,
Wat Roemenie doen zal, daarover is
niets bekend, 't houdt zich zich zeer
kalm en ook tot dusverre streng neutraal.
Een legerorder van generaal Joffre.
Het Wolff-bureau te Berlijn maakt een
geheime legerorder van generaal Joffre
bekend, die blijkbaar op eeD der ge
vangen genomen Fransche officieren ge
vonden is. De order dateert van 14
Sept. en is gericht aan de commandee-
rende generaals. Joffre wijst hen er op,
dat de Fransche soldaat beter vecht,
wanneer hij weet waarvóór hij vecht.
Daarom moeten hem de volgende pun
ten aan het verstand worden gebracht
De aanval welke voorbereid wordt, heeft
ten doel de Dultschers uit Frankrijk te
verdrijveo. De gunstige uitslag van deze
actie zal tengevolge hebben, dat onzij
dige staten zich aan de zijde van Frank
rijk scharen en dat de Duitsche aanval
tegen Rusland verlangzaamd wordt.
Alle noodlge maatregelen zijn geno
men, zegt Joffre. Door de ontscheping
van nieuwe Britsche troepenafdeellngcn
zijn andere troepenmachten vrijgekomen.
Deze beschikken, evenals de overige
troepen, over geheel nieuw materiaal.
De kanonnen zijn alle, zoover ze ver
sleten waren, vernieuwd en aan de zware
artillerie is groote zorg besteed. De mu
nitie is overvloedig. Het huidige oogen
blik is gunstig, daar de Dultschers slechts
een dunne linie bezetten en bun reserves
karig zijn. Da aanval zal algemeen zijn
en over een groot front. Wanneer dit
geschokt ls, zal ook de algemeene aan
val op het overige deel van het front
plaats hebben en aldus de verwarring
bij de Dultschers grooter worden. De
taak der troepen zal zijn om niet alleen
de eerste linie, doch ook de volgende
te nemen, rusteloos doorstrijdend dag
en nacht, tot in het vrije veld. De ge
heele ruiterij zal aan den aanval deel
nemen om vao den voorsprong op de
infanterie gebruik te •kunnen maken.
Door de gelijktijdigheid van den aanval,
zal de vijaod verhinderd worden .zijn
reserves en artillerie op één punt bijeen
te trekkeD, zooals indertijd in Mei bij
den aanval bij Atreeht.
Ja, ik was overeind in bed gaan zitten.
Tante Clara zat weenend op haar ledikant,
mama stond voor baar en toen deed ze de
•niker in bet nine...
Ik geloof dat wy aan de verklaringen
van dit kind geen te groot gewicht mogen
hechten, meende d8 president ernstig. Bedenk
ook, mijnheer de terdediger, dat h«t een zoon
is, die zijn moeder aankloagt.
Mynheer de president, ik begrijp nw
bezwaar, antwoordde de advocaat beleefd. Ik
wensch ook geen verder verhoor van h t
kind, ik geloot, dat betgeen het gezegd heeft
der rechtbank voldoende zal zijn. Ik verzoek
alleen mevrouw Von Oldenkammer nog eenige
vragen stellen.
Op dit oogenblik trad kapitein Von Olden
kammer weder in de zaal. De anders met zulk
een zekerheid en voornaamheid optredende
man was volkomen gebroken syn gelaat was
met een doodelijke bleekheid overtogen, tyn
oogen waren glansloos, bet baar hing bem
ordeloos over het voorhoofd en btj beefde over
bet geheele lichaam. Hij koa zich nauwelijks
staande honden.
Mijnbeer de president I stamelde hij, mijn
vrouw heeft beknd...
O, spreek, mynheer Von Oldenkammer 1
Mijn vronw wil niet, dat ons zoontje
Koenraad wordt gehooord, ging da kapitein
haastig voort. Zy wil een volmondig» beken
tenis afleggen zy bekent dat zy
Bchtddig is...
Da ongelukkige man moest zich aan een
stoel vastgrypeu om niet te vallen. Een kreet
van ontzetting klonk er door da zaalbet pu
bliek drong zoover mogelyk naar voren, er
ontstond een groot rumoer.
Mijnheer Von Oldenkammer uw vrouw
haal uw vrouw
Mijn vroaw kan tbans niet spreken, mijn
heer de presidentik zal u alles zeggen, wat
zij my beeft bekend alleen, breng mjjn zoon
weg mijn oogelukkig kind.
Hij bedekt» het gelaat met da handen en
steunde smartelijk. Welk een vreeselyk tooneel
bad bii zooeven beleefd l Da wilde hartstocht
van zijne vrouw was tot waanzin gesteg«D,zy
had de geheel» wereld vervloekt, zy had haar
man, haar kinderen aangeklaagd en daarop
was zij krachteloos ineeDgezooken en bad jorn-
merend allrs bekend, haar man smeekend nonr
de gerechtszaal te snellen om te verhinderen,
dat haar zoon tegen haar, tijn moeder getuigde
Ga, kapitein bad dr. Middelwald gefluis
terd, Ik blijf by uw vrouw uw zoon mng
die vreeselijke schold niet onwetend op zich
nemen om zijn moeder als moordenares te
brandmerken
Eu de ongelnkkige man was heengesneld
om ten slotte nog te laat te komen.
Ü9 president wenkte de gouvernante van den
kleinen Koenraad en deze leidde den verschrik
ten knaap w< g.
Uw zoon is vertrokken, kopitein, zeide
de president nu. üy kunt tbnes spreken
Mijn vrouw zij moet in eeB vlaag van
verstandsverbijstering f ehandeld hebban, haar
jaloezie dreef haar er toe zij deed het ver
gift in bet glas zij docht, dat Clara van
Helden daaruit zou drinken zij wilde zich
op Clara wreken omdat zy zy dacht, dat
Clara baar de liefde van de kindaren en zelfa
van haar man had ontroofd..., o, ik kan niet
verder spreker.... mijnbeer de president, ik
bid u laat ik bet later vertellen.... ik ik
kan nist meer.
Hy viel op een stoel neer. Zij b hoofd en zyo
armen hingen slap by zijn lichaam al zlju
energie en zijn kracht hadden hem verlaten,
bij was een onmneht nabij.
Beantwoord mij nog ééa vraag, mijnheer
Von Oldenkammer, zeide de president. Heeft
uw vrouw b«t zakja met vergift in de kost van
mejuffrouw Van Helden gelegd?
J A
Mijnheer de president, klonk scherp en
duidelyk de stem van den officier van justitie,
ik verzoek der rechtbank een bevel tot oomid
dallijke gevangenneming zit te vaardigen tegen
kapitein Von Oldenkammer, »ijn vrouw, Amalia
von Oldenkammer, en dokter Middelwald.
Ik ben onschuldig by mijn eor bij
h«t leven vao mijn kind schreeuwde de kapi
tein uit.
Dat zal bet onderzoek uitwijzen, ant
woordde de president De rechtbank ver
leende het gevraagde bevel tot gevaa/ennemicf
#n gelaste teveos de onmiddellijke invrijheid
stelling vsn mejuffrouw Van Helden en Jobau
Penkert.
Op de tribune gaf m»n teekenen van goed
keuring, zoodat de preBideDt met scherpe
woorden stilte verzoeken moest. Juist wilde hij
de zitting slniteu. toen een gerechtsdienaar in
de grootste opwinding de zaal binnenstormde.
- Myn beer de president mevrouw Von
Oldenkammer
Zwijg.' beval de president. Wanneer gij
mij iets hebt mede te dealen, sprei k dan tot
my alleen.
Ds gercobtsdienaar trad op den president
toe en flaisterda bem eonige woorden in 'toor
die hem blijkbaar deden schrikken. Zijn gelaat
word bleek en bij richtte zich ernstig op met
de woorden
Ik sluit de zitting. De gerechtsdienaar dealt
mij mode, dat mevrouw Von Oldenkammer door
een aanval van zenuwberoerte is getroffen en
plotseling gestorven is. Dokter Middelwald
heeft zich verwijderd en ia nergens te viodeu.
Het publiek wordt verzocht de zaal rustig en
ordelijk te verlaten.
Maar dit verzoek en de pogingen tot hst
be war-n der orde door de gerechtsbeambten
waren vergeefs Da verrassing en de sohrik
aren te groot. Eenige dames vielen iu onmacht.
Men riep, men weeode, men knikte, men drong
en schoof been en wear, men sprong over de
afsluitingeo van de tribune, men snelde door
de taugé gang van bet gebouw, naar de kamer
waor een moordenares zoo plotseling gestorven
was au bet duurde wel een half uur voor het
gerechtsgebouw door h«t publiek was ontruimd.
Van dokter Middelwald was geen spoor te
ontdekken. Vermoedelijk bad hij, soodra hy
gezien bad dat zijne medeplichtige den geest
bad gegeven, de kamer verlaten door een rszm,
dat nitnebt gaf op de binnenplaats van het
gerechtsgebouw, van waar hij gemakkelijk da
straat bad kunnen bereikez. Door den aandrang
vau bet publiek waren de gereebtsbeembten
te veel in beslag genomen om dadelijk aan syn
vervolging te kunnen denken en waarscbyolyk
bad hij nu al een te grooteu voorsprong be
komen om hem nog in te kunnen halen.
(Slot TO'fct.)