Nummer 93.
Donderdag 18 November 1915
38e Jaargang
I
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waalwifksche Stoomdrukkerlf Antoon Tielen
EEN GODSGERICHT.
Belangrjjke Zaken.
FEUILLETON.
Provinciaal Nieuws.
Telefoonnummer 38. Telegram-Ad dB: ECHO.
Naar het Duitsch van G. Wild.
Waahvpsclie en Langsiraatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f 0."5.
Franco per poat door het geheele ryk f 0.90
Brieveningezonden stokkengelden err «ranco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE
Prijs okr AnvK&TBNTiiN 10 cent per regel; minimum 0 regols; groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeaen
«orden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
dvertenties bij abonnement worden speciale teer voordeelige contracten
gesloten. Reclame» 16 cent per regel
In de Memorie van Antwoord op het
voorloopig Verslag nopens de Alg.
Staatsbegrooting komen verschillende
belangrijke zaken voor, waarvan we hier
de voornaamste laten volgen
Een verklaring onzer re^eering over
bemiddeling.
De regeering is er ten volle van be
wust, dat, ook al wordt ons land niet
in den oorlog betrokken, voor ons be
ëindiging van den volkerenkrijg van on
berekenbare waarde zal zijn. Dit feit
ware echter een al te zwakke grond
voor een poging tot bemiddelend op
treden. Ons belang zinkt in het niet, in
vergelijking met de ontzagwekkende be
langen, die voor de gansche mensch-
held en in het bijzonder voor de groote
oorlogvoerende machten, bij het tot
stand komen van den vrede betrokken
zijn. Zich op dit ruimer standpunt plaat
sende, blijft de regeericg bereid naar
vermogen en met inachtneming van de
door haar gehuldigde neutraliteit, haar
medewerking te verleenen tot een ern
stige poging, om het einde van den
oorlog te verhaasten.
Maar zij geeft er zich tevens rekenschap
van dat geen poging kans van slagen
heeft, die door een of meer der belige
rente mogendheden, om welke reden
dan ook, met wantrouwen zou worden
ontvangen of zou worden beschouwd
als een onwelgevallige, alleen door het
belang van een der partijen of wel door
eigen belang voorgeschreven inmenging.
De regeering mag zich door haar zucht
om den vrede te bevorderen, niet laten
verleiden tot praemature stappen, die
de positie van ons land en het doel,
dat zij zou willen bereiken, slechts kun
nen schaden.
Demobilisatie
De regeering deelt het gevoelen, dat
de vraag, of In de tegenwoordige om
standigheden nog steeds noodig is het
geheele leger op de been te houden,
een vraag is van algemeen regeerings-
beleid, die niet uitsluitend de ministers
van Oorlog en Marine raakt. De regee
ring wenscht zich in geen enkel opzicht
aan de op haar rustende verantwoorde
lijkheid te onttrekken
Van »DE ECHO YAN HET ZUIDEN."
li)
13e HOOFDSTUK.
HET HUWELIJK.
Van tyd tot tijd schoot een vale bliksemstraal
nit het donkere zwerk en door het looien van
den storm heen hoorde men daidelyk het rollen
van den dondereen onweder was in aantocht
en bange zorg vervolde ieder menschenbart
by het razen en woelen der elementen alleen
graaf Neville bemerkte nauwelijks de ontketen
de woede van het onweder.
'tWas nog eenige mmnten vóór middernacht
de slotkapel was feestelijk verliobt en de prie
ster wachtte aan het altaar.
Aan een geestverschijning gelijk, met een
bleek nitzicht en bloedelooze lippen stond
Minnie daar in baar wit gewaad.
De royrtenkrans op het hoofd'drukte haar
als eene doornenkroon, en het lichte rnisoben
van baar sijden bruidskleed vervolde haar met
naamloozen angst.
't Kwam haar voor alsof er in de plooien
van den langen sleep duizend kleine geesten
zaten, die haar waarschuwend toeriepen
«Ga niet, ga niet, 't zal nw ongolnk zijn.
Haar teeder lichaam sidderde bevig en
moeilijk ging de zwaar geprangde borst op en
neder.
Doodsbleek en ontsteld stond de gravin naast
hare dochtermet onuitsprekelijke smart zag
•ij bet lijden van bet geliefde kind, en toch
De oeconomische en financieele be
zwaren, aan de indiensthouding verbon
den en waarop thans opnieuw en uit
voerig de aandacht is gevestigd, liggen
zoo voor de hand, dal men wel zal
willen aannemen, dat zij aaD de aandacht
der regeering niet zijn ontsnapt. Het
zeer groote gewicht dier bezwaren is
door haar geen oogenblik onderschat
en zij beseft ten volle dat dat gewicht
toeneemt naar mate de oorlogstoestand
langer duurt.
De moeilijkheid, die is op te lossen,
wordt gedeeltelijk beheerscht door de
vraag op welke wijze eu binnen hoeveel
tijd, indien een gedeelte der weermacht
naar huis wordt gezonden, weder over
het geheel dier macht zou kunnen wor
den beschikt. Die vraag van zuiver tech-
Bischen aard is niet alleen overwogen,
maar de noodige maatregelen zijn tot
in de kleinste détails voor verschillende
eventualiteiten uitgewerkt.
Veel ernstiger is de vraag of de re
geering met het oog op den strategl-
schen toestand van ons leger en de ver
plichtingen, die de handhaving onzer
neutraliteit ons oplegt, de verantwoor
delijkheid voor een min of meer aan
zienlijke vermindering der dadelijk be
schikbare weermacht zou mogen aan
vaarden. Hen vergelijking met andere
landen kan ons daarbij wei dg dienstig
zijn, omdat de geografische en militaire
toestanden geheel anders zijn en omdat
de internationale politieke verhoudingen
der volkeren grootendeels aan onze be
oordeeling ontsnappen.
Dat het, ook bij gunstige internatio
nale verhoudingen, risico medebrengt,
indien het leger niet leder oogenblik ten
volle paraat is, is wel niet twijfelachtig.
Tot dusver heeft de regeering gemeend,
niet meer risico te mogen aanvaarden
dan cok reeds thans aan de gegeven
verloven waarvoor het aantal naar ver
houding tot de legersterkte geleidelijk
is opgevoerd, verbonden is. Erkennend,
dat de bezwaren voor de natie steeds
toenemen, overweegt zij opnieuw of en
in hoeverre het mogelijk is nog meer
verlichting van den bestaanden druk
aan te brengen.
Openlijke bespreking van de motie
ven, die de regeering tot hare besluiten
hebben geleid of in de naaste toekomst
bon zij niet helpen, zy, die haar hartebloed
zon gegeven hebben om het gelnk barer
dochter te verzekeren
De denr werd geopend de graaf Neville trad
binnen om zijne dochter af te balen.
Minnie beefde en hare schoone oogen traden
diep in bnnne holten tern#.
Toen de graaf hare hand wilde grypen, week
zij Bidderend terug.
Zij hief de glanBlooze oogen op en zag den
hardvochtigen man met Bmeekende blikken
aan.
«Wat, wat is er van lord Oswald geworden
\roe« xij vol ougst.
«Wat bekommert gy u daarover in dit
oogenbl k was het BtreDge autwoord, «voor
uit Henri wacht reeds in de kapel.
Hij wilde haar erijpin en met zich mede
trekken maar Minnie rnkte zich met eon
uitroep van schrik los.
«Neen, neon, ik kan niet,« riep, zy, op de
knitëa vallende, «heb medelijden, offer my
niet op, heb slechts eenmaal, een enkele maal
een menschelijk gevoel voor nw kind, wees
rechtvaardig hoor o hoor hoe de donder
rolt zie boe de bliksem flikkert God
zelf spreekt tegen u, heb medelyden, o erbarm
n over my en vergeef mij
Ook de gravin zonk op hare knieën en hief
de handen smeekend tot den graaf op.
Over 's graven gelaat vloog een woeste
stuiptrekking, toen hij de beide vronweo zoo
gebogen en gebroken aan zijne voeteD zae
liggen. B
O, hy baatte ze beiden, ja beiden onuit
sprekelijk De vrouw, die hem geenen zoon
bad geschonken, de dochter, wier geboorte
zijnen hartstochtelyksten wensch had gedwars
boomd thans, op dit oogenblik kon by haar
bewyzen, dat by de meester was en zy alleen
de willooze werktuigen zijner hand.
«Staat op riep hy met luider stem, «ik
neem myn woord niet terug eer moge het
hemelvuur mij treffen, eer ik mijnen wil zal
buigen voor dien eener vrouw
Al om den snoodaard te vermanen deed een
hevige donderslag het bnis op zyne grond
vesten schudden maar do graaf bleef vast en
kalm staan.
Met krachtige hand trok hy de balfin onmaoht
zullen leiden, acht zij met 's-lands be
lang niet overeen te brengen. Het ware
trouwens te duchten, dat deze bespre
king ons van het beoogde doel zoude
verwijderen. Ook in comité-generaal zou
de regeering niet onbelangrijke terug
houding moeten in acht nemen. Het
nut van zoodanige bespreking ziet de
regeering niet in. Mocht echter de Ka
mer tot comité-generaal besluiten, dan
houdt de regeering onder gemeld voor
behoud zich te harer beschikkiag.
Ook de regeering heeft met leedwe
zen ontwaard, dat enkele organen der
pers niet schijnen in te zien, van hoe
groot belang handhaving der neutraliteit
voor ons land is. Overigens vervult onze
pers haar verantwoordelijke en -uiterst
moeilijke taak op een wijze, allen lof
waardig. De pers is onafhankelijk van
de regeering en dat ons land en de re
geering in het buitenland herhaaldelijk
worden beoordeeld naar sommige pers-
uitingeD, vindt zijn grond in een zeer
onbillijke generalisatie. Men mag aan
nemen, dat alleogs een beter oordeel
ook in het buitenland doordringt. Fel
heid en onbetrouwbaaiheid brengen haar
eigen geneesmiddel mee.
Er is geen reden waarom regeering
en parlement den beschikbaren tijd niet
zouden wijden aan gewonen wetgeven-
den arbeid. Het scheen te meer ge-
wenscht, dat daarmede niet langer dan
strikt noodig is werd gedraald, omdat
na den vrede ons land een eervolle,
maar zware taak wacht.
Van het verbreken van het bestand
behoeft daarbij geen sprake te zijn. Wat
onder bestand te verstaan is, is trouwens
alles behalve duidelijk.
Het mag wel als vanzelfsprekend wor
den aangemerkt, dat de regeering, waar
politieke vraagstukken aan de orde zijn,
niet zal vergen, dat leden der Kamer,
enkel uit vrees voor politieke verwikke-
lingen, hun stem zouden geven aan
maatregelen, die mtt hun politieke be
ginselen in strijd zijn.
De regeering zal echter, indien haar
voorstellen niet de instemming der Ka
mer mochten verwerven, in ieder bij
zonder geval hebben te overwegen, op
welke wijze de dubbele taak, die zij
heeft te vervullen, de door haar te vol
gen gedragslijn zal moeten bepalen.
liggende Minnie voort en. haar meer dragend
dan geleidend, bracht hij haar naar de slot
kapel.
Henri naderde zijne sidderende bruid
wezenloos legde zij hare hand in de zyne en
volgde hem naar het altaar.
De pri( ster Bprak de inleidende woorden.
Op eenmaal doorkliefde een schel, verblin
dend licht de rnimte nis in gload gehold
stond daar het bleeke gezicht der brnid
een ratelende, krakende donderslag volgde
een snydende kreet doortrilde de locht de
booge gestalte des graven wankelde, on
even als de trotsche eik onder de laalste bijl
slagen noderstort, zoo lag daar da hardvoch
tige rnwe man woerloos op den groDd.
Plotseling zag men een vlam flikkeren op
het altaar de witte altaarkleeden stonden in
lichte laaie vlam.
Ootzet weken allen terng om naar den graaf
te ijlen. Hij was niet dood, sooalz allen in
'teerste oogenblik meenden toen men hem
aanraakte om hem w»g te dragen, hief hy het
hoofd op en zyn blik viel op Mmnie.
«God heeft gericht", flaisterde hij nauwelijks
hoorbaar, vervolgens sloten zich zyne oogoo,
die nooit eenen blik van liefde voor het arme
meisje hadden overgehad
140 HOOFDSTUK.
GODSGERICHT.
Ethel kende de verblijfplaats van Barton en
zonder zich verder te bezinnen, reisde zy daar
heen. Hij moest haar den wezenlijkon erfge
naam brengen en dit tot eiken prijs, de
valeche, sluwe FraDcis Wilton zon de vrachten
van hare misdaad niet plokken. Liever wilde
zij als kinderroofster daar staan dan hem den
triomf laten haar in list te hebben overtroffen.
Van wraakgierige gedachten vervuld kwam
zy hij Barton aan.
Verbaasd ontving haar de oude man. Hoofd
schuddend aanhoorde hij haar
«Dsu waren erfgenaam te voorschijn bren
gen, dat betsekent eene zware schuld be
kenoen," zeide bij «hebt gy dat alles wel
bedacht, myladj
«Hier valt mets meer te bedenken, nnt—
Wat de ingediende wetsontwerpen
betreft wordt o.a. gezegd
Mocht de Kamer besluiten de inge
diende belastiogontwerpen in openbare
behandeling te doen volgen op die der
voorstellen tot grondwetsherziening, dan
is daartegen, ook met het oog op onzen
financieelen toestand, geen bezwaar.
Anders zou het evenwel zijn, indien
de behandeling dier ontwerpen tot na
de totstandkoming der grondwetsher
ziening mocht worden uitgesteld.
Een uitstel, waarop hij er niet op zou
kunnea rekenen, dat uiterlijk met Mei
1917 van de voorgestelde belastingen
er zooveel zullen zijn aangevuld, zou de
minister van financiën niet in overeen
stemming achten met hetgeen de finan
cieele toestand van het rijk thans ge
biedend eischt.
Het behoeft daarbij wel niet te wordtn
gezegd, dat prijs gesteld wordt op be
handeling van het ontwerp van wet,
houdende de grondslagen van het be
lastingstelsel vóór de openbare behan
deling van bepaalde onderdeelen daar
van Kan de Kamer daarna nog een
deel der belastiogontwerpen zóó tijdig
behandelen, dat op invoering dier wet
ten niet later dan Mei 1917 is te reke
nen, dan zou de minister van financiën
er zich bij kunnen neerleggen, dat de
behandeling der overige belastingont-
werpen tot na de totstandkoming der
Grondwetsherziening werd verdaagd.
Beschouwingen over hetgeen na den
oorlog zal hebben te geschieden, schij
nen van regeerlngswege minder geraden.
Ook de regeering is van oordeel, dat
het voor ons land zaak zal zijo, de
vrijhandelpolitiek niet te verlaten.
Voorstellen tot droogmaking van de
Zuiderzee hebben de betrokken depar
tementen bereids verlaten.
Waalwijk, 17 Nov. 1915.
Lezing Hanzebank.
Maandagavond ten 8'/a uur had in de
achterzaal van Hotel Verwiel de aan
gekondigde lezing plaatsin verband met
de hier ter plaatse opgerichte Filiaal
der Hanzebank.
woordde Ethel h ftig ik wil my wreken op
don ellendeling, die my zoo smadoiijk misleid
heeft, al zon ik zelf dnarby ten gronde gaan
«Breng mij den erfgenaam, ik zol all» schuld
op mij nemeD smaad en schande «uilen op
myn hoofd neerkomen, maar Francis Wilton
zal zyn doel niet bereiken."
Barton zag nadenkend voor zich.
Hij was een gewetenloos man, die reedo
menige zonde op zijne rekening had maar,
toen hy nit 'h graven mond vernomen had dat
Minnie Henry's gade zonde worden, was zyn
geweten toch in v-rzet gekomeD, en hy
had reeds er over nagedacht, hoe by dezen
heilloozen echt zou kunnen verhinderen. Maar
da waarheid zeggen dat beteekende een» ra s-
daad bekennen, en daartoe bad dr. Barton
toch niet kunnpo besIaiteD. Wel wos hy reeds
een oad man, die met eenen voet iu het graf
stond, maar bij wenschte toch den korten tyd,
die hem nog was toegedacht, kalm en aange
naam door te vlerken, door te zeggen.dat hij
schriftelijk eene openlijke bekentenis zijner
schold wilde afleggen deze kon men dan na
njren dood den graaf ter hand stelleu maar
Ethel liet zich niet vangen.
«Als gy my niet wilt zeggen waar zich thans
de werkelijke erfgenaam ophoudt, goed, dan
ga ik alleen naar den graaf", sprak zij vast
besloten ,,ranar dan acht ik mij ook in geen
enkel opzicht gebonden ik zal awe schold
aan de misdaad zoo klaar bewyzen als dia
van my zelve, en uwe straf zal niet uitblijven."
Zij sprak op zoo b»Hlisten toon, dat de
dokter niet maer kon twijfelen, dat «y hare
bedreigingen zon uitvoeren.
..Ik zal met a Daar het slot gaan", seide hij
eindelyk „maar geen overijling, mylady, en
iaat mij eerst spreken".
Ga dan zender dralen met mij mede".
droDg Ethel aan „ik wil alios verdragen om
Wilton's hoop vernietigd te zieD."
Dokter Barton gaf toe en reisde met Ethel
naar het slot N«ville.
Bij het laatste spoorwegstation namen zij een
rijtuig, om in weerwil der invallende duisternis
bannen tocht voort te zetten.
(Slot volgt.)
De heer Walt v. d. Heijden, Voor
zitter der Hanze van Waalwijk en Be-
soijen opende de vergadering met den
Christelijken groet en heette alle aan
wezigen welkom tevens de hoop uit
sprekende, dat deze bijeenkomst goede
resultaten zal mogen hebben.
Hierna gaf hij het woord aan den
Directeur der Centrale Hanzebank te
's Bosch den heer Verberk.
De heer Verberk zeide, dat het een
geruimen tijd geleden was, dat hij het
voorrecht had in deze plaats te mogen
spreken over de belangen van den mid
denstand. Waalwijk heeft door verschil
lende omstandigheden lang moeten
wachten, aldus spr. doch voor dit lange
wachten is het nu schadeloosgesteld door
de filiaal der Hanzebank, die aan alle
eischen zal voldoen. Spr. zal de aan
wezigen dezen avond nader in kennis
stellen met het doel en de werking van
deze bank Alleen spijt het hem, dat de
opkomst niet grooter is.
Op de eerste plaats zal spr. een kijk
geven op de ontwikkeling en de ge
schiedenis van de middeostandscrediet-
banken.
De middenstaodscredietbanken, die
hier in Nederland pas begonnen zijn,
bestonden reeds ruim 30 k 31 jaren. In
Oostenrijk-Hoogarije had men er 3000
en in Dultscbland 2700. De Dulfsche
middenstand Crediet Verein. had in 1913
een omzetcijfer van 19 millioen. terwijl
zij eene winst maakte van 3!/a millioen.
Hieruit kan men dus zien, wat een enorme
macht die banken zijn.
Volgens spr. ging het niet zoo ge
makkelijk met de op-ichting hier in
Holland van de middenstaodscrediet
banken, daar deze banken zoowel van
binnen als van buiten tegenstand ont
moetten, doch heden bloeien in ons land
alle credietbankeo, waarvan er 200
bestaan en dat in een tijd van 6 jaren.
De Kathol. Mfddenstandsbanken over
treffen verre andere instellingen, behoe
ven voor andere niet onder te doen.
Vervolgens zegt sp>. dat deze banken
op de eerste plaats moeten voldoen aan
soliditeit, welke moet uitkomen uit den
grondslag, beheer eo werking.
Hiermede wil spr. niet zeggen, dat er
geen solide andere banken zijn, doch
wel wil hij er even op wyzen, dat erin
de laatste jaren veel banken failliet zijn
gegaan. De Bank gaat spr. voort moet
niet alleen zijn voor den kapitaalkrach
tigen middenstand, doch ook voor den
credletbehoevenden. De vraag moet niet
zijn, wat kan ik aan die personen ver-
dieD, doch hoe kan hij het best gehol
pen worden.
De Hanzebank moet zijn de voor
lichter van den middenstand, terwijl in
't belang van den R.K. Middenstand het
geld onder den middenstand dient te
blijven. Verder zal spr. de aanwezigen
in kennis brengen met de Hanzebank
te 's Bosch. Deze bank die werd opge
richt in 1904 begon eerst te werken in
1910. Het le jaar ontving zij van de
Regeering eene subsidie van f 4000.—,
terwijl de bank 2 verdere jaren ook nog
Rijkssteun mocht ondervinden, wel een
bewijs aldus spr dat de Regeerlog het
nut van deze instelling inzag. Nu echter
heeft de bank dien steun niet meer
noodig, hoewel zij er zeer dankbaar voor
js geweest.
Het aantal aandeelhouders zegt spr.
is bijna 2000, terwijl er telkens nog
nieuwe aandeelhouders bij komen, waar
uit dus wel valt op te merken, dat de
bank vooruit gaat. Spr. vertrouwt, dat
dit een aansporing zal mogen zijn om
aaDdeelen te nemen.
Het Bestuur aldus spr wordt gekozen
uit de aandeelhouders en heeft een
geestelijk en rechtskundig adviseur. Ook
is het doel van de bank winst te maken,
doch geen winstbejag. De statuten zeg
gen, dat de bank nimmer mag specu-
leeren, terwijl er geen blanco crediet
mag worden verleend, hetgeen een
van de grootste waarborgen is van de
bank.
In den tijd van de crisis, gaat spr.