Nummer 45.
Zondag 4 Juni 1916.
3^e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Wadlwi|ksche Stoomdrukken] AntoonTielen
Eerste Blad.
Gemeenteraadsvergaderrigen.
Liefde Overwint.
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
FEUILLETON.
Telefoonnummer 88. Telegram-Ad ei: ECHO.
28)
De Echo van het Zuiden,
Waalwyksclic co Ungstraatstlie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond,
Abonnementsprijs per 8 maanden f0.75
Franco per post door het geheele rijk f 0.90,.
stokka
Brieveningezonden
Uitge »er.
een, gelden enz,, franco te zenden aan den
UITGAVE
Prijs d*r AdvbrtbntiSn 10 cent per regel; minimum 6 regels; groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 ma*l ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
Advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeüge contracten
gesloten Reclame» 16 cent per rege
HEUSDEN.
Vergadering van den Raad der
gemeente op Woensdag 31 Mei 1916,
des namiddags 77a uur.
AGENDA
1. Notulen der vorige vergadering.
2. Mededeeling van ingekomen stuk
ken.
3. Aanvragen de Haan Oerlemacs
verkoop gemeentegrond.
4. Regeling zekerheid Rentmeester
Godshuizen.
5. Benoeming Rentmeester Gods
buizen.
6. Benoemiag hoofd der M. U. L. O
School.
De voorzitter opent de vergadering
en stelt voor punt 6 der agenda eerst
te behandelen, om den nieuwbenoemde
nog heden te kunnen telegrapheeren.
Hij kan dan nog heden zijn ontslag
aanvragen om over 3 maanden hier in
functie te zijn. De voordracht luidt als
volgt.
1. A. Postma, Dieren.
2. H. W. v. d. Hoeven, Rotterdam.
3. J. v. Doorne, Hellevoetsluis. -
Van alle drie zijn gunstige informaties
ontvangen.
Dhr. de Jong wenscht. dat niet terstond
tot benoeming zal worden overgegaan.
Hij is van meening, dat te weinig
gebruik wordt gemaakt van de Mulo-
school en dat het wenschelijk zou zijn
deze te combineeren met de Openb.
L. School. Voor de gemeente zou dit
een financieel voordeel wezen en er
zou meer gebruik van de instelling
worden gemaakt.
De Voorzitter. Op 't oogenblik is 't niet
doenlijk een zoo kort geleden opgerich
te school op te heffen. Na de vacantle
zullen weer een dertigtal nieuwe
leerlingen worden aangenomen. Er
Van aDE ECHO VAN HET ZUIDEN."
heerschen in onze gemeente nog zeer
kleingeestige Ideëen, die de ontwikke
ling der school in den weg staan.
Dhr. de Jong merkt op, dat de nieuwe
leerlingen van buiten gehaald zullen
worden en haalt ^'t oordeel van het
schooltoezicht aan, waartegenover de
voorzitter wijst op de nieuwe en
grootere kosten die een samensmelten
der beide inrichtingen van onderwijs met
zich zou voeren tengevolge van den
noodzakelijken verbouw der school,
terwijl het aantal onderwijzers toch
gelijk zou moeten blijven.
Heusden is geen noodlijdende ge
meente en moet daarom in een
eventueele verbouwing der school 75
pCt, - der kosten dragen. Zoolang er
voldoende plaats is, is 't onnoodig de
leerlingen van buiten weg te zenden-
Dhr. de Jong men zou dan slechts een
Hoofd hebben, terwijl nu aan twee salaris
moet worden uitbetaald.
Dhr. Mol is het in alles met den vorigen
spreker eens. Ook hij acht het een
gemeentebelang beide scholen te
combineeren en wel ten eerste, omdat
het aantal leerlingen der L. S. zich
aldoor uitbreidt en deze school dus
toch zal moeten uitgebreid worden. Ten
tweede is het meerendeel der be
volking niet voor Mulo-onderwijs. Dat
bewijzen de resultaten. Op de 3e plaats
Is een Mulo-school met twee leerkrach
ten volgens deskundigen een onding.
Er moeten er minstens drie zijn. Be
staat er voorts nog geen groot gevaar,
dat de subsidie eerlang nog verminderd
zal worden ofschoon er maar 2
leerkrachten zijn Spreker stelt daarom
voor te wachten tot de wijziging van
de Mulo-wet door den Heer Tydeman
voorgesteld en door den Minister
overgenomen haar beslag gekregen zal
hebben. Volgens het voorstel van den
Heer Tydeman zullen ook kleine Mulo-
scholen gesubsidieerd worden.
Vos. Als de Mulo-school blijft bestaan
zal de L. S. noch vernieuwd noch
uitgebreid behoeven te worden.
De Jong. De school zal afgekeurd
worden.
Voorzitter. De school was vroeger
reeds afgekeurd, maar G. S. zijn op
't besluit teruggekomen. De school wordt
dus niet afgekeurd. Daar had men dan
DERTIENDE HOOFDSTUK.
ook vroeger over moeten spreken. Nu
zijn de kosten gemaakt en de school
bestaat. Het is slechts de gedachte
van sommigen, niet van allen, dat het
in het belang der gemeente zou zijn de
school op te heffen.
Mol. 't Was hef gevoelen van den
heer Van Oppenraaij, dat een Mulo
school te Heusden een doodgeboren
kindje zou zijn.
Vos. Tweemaal zijn we met 't Hoofd
der Mulo school ongelukkig gevaren.
Dat zijn tegenspoeden, die den bloei
der school inlden weg staan. Er is nu
hoop dat 't beter zal worden.
De Jong. Bij de oprichting is er wel
degelijk over combinatie gesproken, doch
toen verlangden de heeren een afzon
derlijke Mulo i school.
Veerman. Combinatie was toen veel
duurder dga nu. Het is om de kosten
gelaten, j i
v. EvercLogen, Het zou een oneer voor
Heusden z;jn, de Mulo-S. op te heffen.
Het Mulo-onderwjjs gaat zich meer en
meer uitbreiden. Ook het volk maakt er
meer geb-uik van. De tijden veranderen
en zullen, zich door den oorlog nog
meer gaan wijzigen.
Mol. De arbeiderskinderen gaan niet
naar de Mulo*-scbool. In mijn zestigjarig
leven heb iktaoolt anders gezien, dan
dat de arbeiderskinderen met 12 of 13
jaar van school gaan en dat zal wel zoo
blijven.
De Heer 9$ Jong stelt thans voor niet
tot benoeming over te gaan, doch de
openbare school uit te breiden.
De Voorzitter zal 't voorstel in omvraag
brengen. Hij hoopt echter, dat de raad
er niet mede accoord zal gaan, j zijnde
niet in 't belang der gemeente
De Heer de Jong beschouwt het echter
wel als zoodanig en meent dat de leden
van den Raad daarover zelf moeten
oordeelen. Vervolgens wordt het voorstel
met 2 stemmen voor en 5 tegen ver
worpen.
De Heer Vos vraagt naar de rapporten
der candidaten. Deze zijn van alle drie
gunstig. De Voorzitter voegt er nog aan
toe, dat de informaties van no. 1 zeer
gunstig zijn. Hij is thans hoofd van een
mulo-sch. met 85 leerlingen. Hij moet
een uitstekend onderwijzer zijn. Ook de
informaties der aodere zijn goed. Met
5 stemmen op den Heer A. Postma en
2 blanco, wordt de Heer A. Postma,
Dieren benoemd tot hoofd der Mulo-
schooi.
3. Thans stelt de Voorzitter punt 3
aaD de orde. Een adres is door de
Heeren de Haan Oerlemans aan de
gemeente gericht om aan hen te ver-
koopen een perceeltje grasland groot
860 c.A. geheel voor f 660 of gedeeltelijk
voor f 560.
B. en W. stellen voor niet tot verkoop
over te gaan. Daarvoor zouden de mooie
boomen aldaar weggeruimd moeten
worden en dat zou de stad zeker ont-
Op snik een afloop had niemand gerekend,
zelfa zfj niet, die de drijfveer geweest was
Agnes Von Beeren. Zij had geweten dat Lage-
man den psendo Amerikaan bij verrassing tot
bekentenis wilde brengen dat hy de flascb met
vergiftigden cognac onder den gootsteen bad
verborgen om zich op Valentine te wreken
maar bij bad haar niet gezegd hoe ver hij het
spoor van dien roan met bebnlp van den recher
cheur gevolgd had.
Lageman trachtte ts ontkomen aan de
gelokwenschen syner vrienden en collega's en
zocht zich een weg te banen naar Agnes, die
hem door een wenk te kennen bad gegeven
dat hy by haar moest komen aan het rytuig
dat beneden stond te wachten. Reeds geloofde
ky vrij te syo doch hij bad niet gerekend
op Koenraad Rechling. De jonge reus kwam
op hem toesnellen, sloot hem in zyn armen,
zonder zich aan de omstanders te storen, en
omhelsde hem onder lnid snikken.
Laat me los, Rechling, riep de advocaat
in zijn benauwdheid, als ge mij dooddrukt,
heb ge niemancf, die n verdedigt tegen de
beschuldiging van opsettelyken moord.
Ik geloof, dat ge het nog zoudt klaar
spelen al waart ge dood, riep Koenraad. O,
hemel, myn waarde advocaat, hoe xal ik u
bedanken
Daar zollen wij later wel over spreken,
antwoordde Lageman, terwijl by zich Iob-
werkte
Koenraad greep hem echter weer by den
arm en vroeg Wat zal er na met dien
ellendeling gebearen Voor hem is geen slraf
hard of wreed genoeg 1
Eerst gepietst en dan gehangen ant
woordde Lageman schertsend-
Kon ik hem moor eens onder myn handen
krijgen.
Daar hebben wy joist voor gevreosd,
en daarom hadden wy zooveel geheimen voor
n ge waart er boos om, antwoordde Lageman
gevat, ge mocht ons werk niet bederven.
Ja, ik ben erg ongeschikt voor «nlke dingen,
zei Koenraad met treffende oprechtheid, voor
veel moet ik u en Agnes verschooDing vrag9D.
Maar beste vriend, waorom heeft men de
arme Valentine niet dadelyk in vryheii ge
steld
Daarvoor worden nog formaliteiten ver-
eisobt.
O, die formaliteiten. Koenraad stamp
voette. Elke minnut, die men baar langer
tus8chen die afschuwelijke moren hondt, doet
men baar leven en gezondheid te kort 1
Reobling, kom van avond eens bij my,
dan zal ik u dit ophelderen, verzocht LagemaD,
die veel deelneming gevoelde voor Koenraad
en Valentine, moar nn zyn ongeduld niet
langer kon bedwingen neem me niet kwaiyk,
mevrouw Von Beeren wacht mij.
O, dan ga ik mee! Koenraad schreed voornit,
doch Lageman bleef staan en keek hem op
eigenaardige manier in het gelaat.
Rechling, zie daar ginds in dien hoek zit
die arme onde taote van Valentine zij is in
verlegenheid, niemand bekommert ziob om
haar daartoe zijt gij de naaste.
Ik ga, antwoordde Koenraad met een
stevigen handdruk. Eindelijk had hy dan toch
begrepen, dat de advocaat en Agnes Von
Beeren liefst met elkaar alleen zonden zyn.
Zoodra Lageman aan het rytoig kwam, stak
mevrouw Von Beeren hem beide handen toe
en onder haar 'tranen lachende, zei ze
Ziet, daar komt hy met lauweren overdekt
Dat moest u vandaag uit duizenden kelen toe
gezongen worden.
Ik ben reeds gelukkig, als slechts een
mond mijn werk pryst. antwoordde Langemun,
naast haar in het rijtuig plaast nemende. Het
rfjtuig rolde voort. Das is myn geëerde bond-
sieren.
Aangenomen.
Verder is door de zelfde heeren aan
gevraagd aan hen te verkoopen een
perceel, genaamd stadsweif voor f711.
B. en W. stellen voor te verkoopen
tegen 't tarief van f3— per c.A., dus
k f 1422 en wel op den volgenden grond,
Genoemd perceel brengt aan huur op
f 70, wat a 4°/0 berekend een kap. ver
tegenwoordigt van f1780. Zoodoende
is f 1422 goedkoop.
Dhr. de Mol vindt de rekening niet zuiver
Van bebouwde elgendommenmoet grond
asten worden betaald en er zijn ook
rosten van onderhoud Hij acht het een
gemeentebelang te verkoopen tegen
aangeboden prijs. Er zijn niet vee
menschen, die hier in de stad willen
jouwen. Dat moet aangemoedigd wor
den. De huren zijn zeer laag. Spreker
is vóór verkoop.
Voorzitter. Wie hier komen wonen,
doen dat om geld te verdienen of om
goedkoop te wonen, 't Is uitstekend de
menschen te helpeD, doch de gemeente
kaa daarvoor zich zulke geldelijke
offers niet getroosten. Die f 700.zou
weggegooid zijn.
Mol. Niemand is zoo dwaas.
Voorz. Zoolang het perceel f 70.—
opbrengt mogen wij't niet voor f 711
verkoopen. Dat is niet t belang der
stad. Die heeft er nadeel bij.
Mol. En a's de schuren invallen r
Voorz. Dan zullen we ze opbouwen.
Wij kunnen er f 100 van krijgen voor ber
ging van manden. Als ze 't koopen is
f 1780.zeer aanneemlijk, zelfs zeer
laag.
Veerman. Zullen G. S. den verkoop
tegen zoo lagen prijs goedkeuren
Voorz. Ik zou alles doen wat in mijn
macht is om het besluit af te doen
keuren. Daar niemand meer 't woord
verlangt over deze zaak brengt de
voorzitter achter een volgens in omvraag.
lo. Is de Raad genegen den grond
te verkoopen.
2o. Den prijs te bepalen op f 3.
per c. A.
Beide voorstellen worden aangeno
men;
4. 't Preadvies van B. ea W. luidt,
dat een borg moet worden gesteld met
een overwaarde van '/3 a f 3000.
geplaatst op 't Grootboek.
Aangenomen.
5. De aanbeveling voor Rentmeester
de Godshulzen luidt
A. J. v. d. Kolk Heusden
F. H. Verhoeven
Gekozen A. J. v d. Kolk met 4
stemmen.
2. Goedkeuring der G. S. van 't
besluit de salarissen van Burgemeester,
secretaris en ontvanger van af l Jan.
1916 te brengen op resp. f 900..
f 1050.— f 450.met machtiging tot
afschnjviug.
Verzoekschrift tot verbetering der
rioleering in Hoogstraat en Putterstraat.
Voorzitter. Die verbetering is noodlg
't is echter thans moeilijk uitvoerbaar,
daar er slecht aan werkvolk te komen
is. Hij wenschte evenwel dat de raad
zal besluiten tot uitvoer. De kosten zullen
plm. f 500 bedragen. Indien 't besluit
genomen wordt kan eerst 't materiaal
worden aangevoerd, terwijl later de
credletaanvrage kan volgen.
Dhr. Vos stelt voor het werk nog een
tijd u't te stellen, daar alle materiaal
thans zeer duur is.
De Voorzitter Dit is geen bezwaar. Wat
wij noodlg hebben wordt hier te lande
gefabriceerd. De hoofdzaak is het
werkvolk en daar is niet aan ie komen.
We s'aan ook aan den vooravond
van den hooibouw. Indien besloten
wordt tot uitvoer moet geleidelijk
begonnen wordeD.
Hierna wordt in beginsel tot uitvoe
ring besloten.
Verzoek om machtiging den post
voor brandstof op de rekening van
1915 te verhoogen met f 19,80 wordt
genoote over mfj tevreden vroeg hy en zag
haar te gelykor tijd in haar donkere oogen.
Tevreden? herhaalde zy. Welk een koel,
nuchter woord/ Ik weet voor mijn bewonde-
ring en dankbaarheid geen gepa6te woorden
te vinden, ik ben er trotsch op u mijn vriend
te mogen noemen.
Agnes l Hij greep haar hand.
Zy trok die niet terug, maar zeide met
echalkschen lachik beb nog een appeltje met
u te schillen Als bondgenoote hebt gij mij
toch slecht behandeld l Terwijl ik er schik in
had, dat wij den armen Koenraad dom hielden,
hebt ge my met gelijke munt betaald. Waarom
hebt ge my niet vooruit gezegd waar de te
rechtzitting vandaag op moest nitloopen
Ik zou kunnen zeggen omdat men bij
znlke ondernemingen altijd een gewaagd spel
speelt, en nooit by voorbaat zeker is vaneen
goeden uitslag. Ik zon ook kunnen zeggen
omdat ik u eene verrassing wilde bereiden
en dan zou ik u geen onwaarheid spreken.
Maar de volle waarheid is, dat ik niet te
vreden was met (Ln weg te gaan, dien myn
verstandige bondgenoote my had aaogewjzer,
ik wilde alleen voorwaarst gaan om alleen het
doel te bereikeD.
O, wat een eerznohtige fluisterde zy.
Neen eerzucht dreef my niet, maar wel
een geheel ander gevoel. Agnes, als ik Valen
tine Zier vrijpleitte, mocht ik eischen wat ik
wilde, hebt ge gezegd
Ik zal mijn woord booden J
Agnes jubelde hij, ge weet dat ik slechts
één ding kan begeerenow hart en hand I
Mijn band kan ik u nog geven, ant
woordde zij zacht, maar myn bart bezit ge
reeds, zoolang ik u ken.
Beschaamd sloeg zij de oogen neer, terwyl
hy een kns op haar hand drnkte.
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
Het viel niet gemakkelijk Adolf Banerliob
tot bekentenis van zijn schuld te brengen.
Na de eerste ontsteltenis, waarir Lageman s
redevoering hem gebracht had, kreeg hij zyn
koelbloedig overleg geheel terng. Aan den
rechter, die hem een voorloopig gehoor deed
ondergaan, het was weder de beer IIunsier,
verklaarde hy, dat hij nog niet bekomen was
van zijn verwondering over het feit, dat al da
reohters, met den openbaren aanklager en de
gezworenen incluis, zich zoo hadden laten
vangen door de spitsvondigheden van een ad
vocaat.
De rechter wees hem op de ontsteltenis,
die hij getoond had, waarop bij met een Bpot-
tenden glimlach antwoordde
Ja, nu, ik zou den man wel eens willen
zien, die zoo plotseling en onbeschaamd over
vallen wordt en dan onmiddelyk met zijn
antwoord gereed is. Ik kan den advocaat
Lageman dan lof niet onthouden, dut by z-*«r
bekwaam is in bet combineeren der feiten. Het
scheelde slechts weinig of bij had mij z> lf
overtnigd, dat alles gebeurd is zoo als by liet
voorkomen.
En is u dan nog verwonderd, dat reef
tere en gezworene hem geloofden vroeg de
rechter.
Wat allen overweldigde. waB niet de
rede van den bekwamen advocaat, maar wel de
waarheid die in zyne woorden lag.
Bah, wat is waarheid vroeg Banerlich
met minachting. Gisteren hield ge voor
waarheid, dat Valentine Zier met voorbedach
ten rade iemand vergifrigd had vandaag
beschouwt men haar als het onschuldige slacht-
offer en my als den afschnwelyken moordenaar.
Wie kan zeggen wat morgen als waarheid sal
gelden
Met dez9 laatste woorden trof hy een zeer
gevoelige snaar by den rnohter. In de vooral
opgevatte meening, dat Yalentine Zier de mie
daad gepleegd h»d en niemand anders, had
de rechter by bet onderzoek meenig pant voor
onbednidend gebonden, dat by anders nader
zou onderzocht hebben. Hij maakte zich er
een verwijt van, dat joist die pnnteu den
advocaat Lageman als hoofdpunten gediend
hadden, by bet onderzoek dat hy instelde.
Deze herinnering stemde hem daarom juist
niet zachter jegens Banerlicben op de stukken
wijzende, die op de tafel lagen, antwoordde
hy op geatrengeu toon De bewijzen die
daar liggen, bevatten waarheid van onderen
datum dan van vandaag of gisterer».
O. o zinspeelt opdat geval te Havalberg,
dat de advocaat weer opgerakeld heeft. Ik wil
die zaak niet ontkennon, antwoordde Bauerlioh
op hoogen toon. maar mar.r ze is reeds lang
verjiard en staat ook niet in verband met
dit geval.
Dat geloof ik 'toch wel 1 Daar ligt
het bewijs, dat gy wegens nw hartstocht tot
Valentine Zier. belang hndt by den dood van
baar vader. E*n man met znlk een fyn eer-
gevoel sla hij was, zan nooit in een huwelijk
zijner dochter met u hebben toegestemd.
Ik heb het a reeds gezegd: die zaak is
reeds verjaard. Sedert ben ik een ryk man
geworden
Daar hechtte de beer Zier weinig waarde
aan, ge badt au dei s niet noodig gehad u te
verschnilen achter zyn zuster om bem wel-
dadeD op te dringeo, die n later dienen
moesten als middel om uw misdadig plan uit
te vo«ren.
Mijnheer, dat is erg Jk moet n herin
neren, dat ik AaoerikaunBche burger ben en
dat
D* ItJgeering der Vereenigdo Staten zon
zich met nadruk verzetten tegen de veron
derstelling, dat het Ameriksanscb burgerschap
een vrijbrief verleent voor alle mogelijke mis
daden, die in andere landen worden bedreven.
Maar uw tweede vaderland zal zich inderdaad
met u bemoeieD. Ia de berichten, die de beer
Lageman over u in Amerika heeft laten in
wioneD, komen dingen voor, die ongetwijfeld
eene aanvrage tot uitlevering ten jevolae zeilen
hebben, znodra ze langs ambtelijken weg aan
gene zijde van den üoeaan bekend gemaakt
worden.
En zon aan die aanvrage voldaan worden f
vroeg Banerlich zichtbaar verschrikt,
Ongetwijfeld wij zijn verplicht daaraan
te voldoen.
Maar ik ben een geboren Dnitscber
mijn eigen vaderland zal mij toch niet aan een
vreemde mogendheid uitleveren
(Wordt vorvolgd