Nummer 51.
Zondag 25 Juni 1916.
3Be Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
IVadlwijksche Stoomdrukken] Antoon Tieten
Eerste Blad.
Aan onze abonné;s.
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
FEUILLETON.
a
Zij die zich thans
voor het volgende kwar
taal op dit blad abon-
neeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende
nummers GRATIS.
Telefoonnummer 38. Telegram-Ad ós: ECHO.
Met ingang van 1 Juli a.s. zijn
wij genoodzaakt den prijs van 't
abonnement per week te brengen
op f 0.7l|a cent, per drie maanden
op f0,90 lr. p. post op fl.05._
Lang hebben wij de verhooging
tegengehouden, maar nu de prijs
van het papier met 250% is ge
stegen, mogen wij niet langer
meer uitstellen.
De bedoeling is dezen prijs
slechts te handhaven zoolang de
prijs van het papier zoo abnor
maal hoog blijft.
DE ADMINISTRATIE.
e Echo van het Zuiden,
Waalwljksclie en Langslraalsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterd sgarond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.75.
Franco per post door het geheele ryk f 0.90.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE
Prijs dir AdvrrtrntiIn 10 cent per regel; minimum 6 regels; groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
sdvertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
eealoten. Reclames 15 cent per rege
Vervolg.
7. Bespreking der plannen voor wo
ningbouw van gemeentewege.
De Voorzitter
Gevolg gevende aan Uwe opdracht
om plannen te ontwerpen voor den bouw
van gemeentewege van woningen voor
den arbeidersstand, hebben we diverse
woningtypen in teekening doen brengen
en nauwkeutig de bouwkosten geraamd.
Het heeft bij ons een punt van ern
stige overweging uitgemaakt of wij bij
Van «DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
Eene geschiedenis uil de Ëngelsche rechtspleging.
2)
I
Bespaar u bet verdere, viel zij hem in
de redeik weet wel wat awe moeder gezegd
heeftzij wil geen arm dienstmeisje tot
schoondochter hebben, zij zal nooit ja en
amen zeggen tot mik eon huwelijk.
Neen, zoo was het niet, verzekerde
Charles; zij had wal is waar nog bezwaren,
maar die zal Bij spoedig opgeven.
Dat zal zij niet Charles, ik ken mijne
meesteres zeer nauwkeurig.
Toch niet beter dan ik mijne moeder
Wie weet hernam zij, de schouders
optrekkende, een dienstbode leert hare
meesteres van meer zijden kennen, dan een
cenige toon zijne moeder.
Spreek toch niet altijd van de dienst-
bode, riep hy zoo driftig als de zachtmoedige
jongen Blechts worden kon van heden af
zijt ge het niet meer.
Het zou wel kunnen zijn, dat uwe
moeder my heden nog mijn loon betaalde,
met bijvoeging dat ik morgen niet behoefde
terng te komen, hernam zij droevig, doch
zonder eanige bitterheid, erger had ik het
haar toch niet kunnen maken.
Neen, noen, dat gebeurt nooit. Gij zijt
de dochter des huizes, zoodra gij slechts wilt.
Niet zonder de toestemming uwer
moeder 1
Die zal ons geworden, verlaat u daarop.
Elisabeth, geef mij de hand, beloof mij dat
gij mijn vrouw wilt worden ik zweer u, dat
ik nooit of nimmer een audere zul toebehooreD.
de enorme stijging der bouwmaterialen
wel tot het besluit om tot het bouwen
over te gaan konden advlseeren.
De stijging der materialen noodig voor
den bouw is van dien aard, dat de wo
ning thans ongeveer duurder zal kos
ten dan In normale tijdsomstandigheden.
Het is on? daarom niet kunnen geluk
ken een plan te omwerpen, waarmede
bij een matige huur een woning
voor den arbeidersstand kon worden aan
geboden, die geheel voldoet aan de
eischen die men tegenwoordig daaraan
meent te moeten stellen.
Vooropstellende dat met woningbouw
van gemeentewegen ook wordt bedoeld
verbetering der volkshuisvesting, dan is
het een eerste vereischte dat kan worden
aangeboden een wonlg tegen eene huur
ongeveer overeenkomende met die, wel
ke de arbeidersstand normaal gewend
is te betaler, om juist te kunnen berei
ken diegeneD, die nog zijn gehuisvest
in minderwaardige woningen.
Wanneer we thans Uw College voor
leg^11 de plannen voor een diletal wo
ningtypen en U voorstellen tot den
bouw daarvan over te gaan, dan beoog-
en wij daarmede alleen eene proefneming
eene demonstratie, omdat de huurprijs
voor de ontworpen woningen toch wel
wat duur gesteld moet worden, wil men
voorkomen, dat de exploitatie jaarlijks
eene bijdrage uit de gemeentekas zal
vorderen. Men moet hierbij niet uit het
oog verliezen, dat, is eenmaal door de
gemeente de eerste schrede gezet met
gemeentelijken woningbouw, daD, het
spreekt vanzelf, is van terugkeeren geen
sprake meer, omdat verwacht mag wor-
worden, dat het particulier initiatief zich
niet meer in die mate als voorheen zal
opdoen, waar de gemeente is begonnen
tegen zelfkostenden prijs de woningen
beschikbaar te stellen. Zou daarom thans
op ruime schaal tot woningbouw worden
overgegaan, hoe gewenscht zulks bij de
huidige woningschaarschte ook zou zijn,
dan zou voor de toekomst, wanneer voor
het bouwen gunstiger tijdsomstandighe
den zijn aangebroken, het woningbedrijf
door de dure woningen van thans der
mate worden gedrukt, dat ook de later
gebouwde woningen tegen te hooge
prijzen zouden moeten worden verhuurd
om niet voor aanzienlijke tekorten te
Wederom greep hij hare hand, en ditmaal
liet zij hom die, maar voegde ar hoofdschud
dend tnet een zachte smeekende atem bij
Dring niet by my aan, Charleagij
weet dat ik morgen, op Sr. Michiei, een
ernatigen gang te doen heb; het betaamt
daarom niet heden ista te beloven, wat
tegen den wil nwer moeder ia.
Dan zal ik tot morgenavond wachten
snit gy my dan ow besluit mededeelen
Zij aarzelde eenige oogenblikken an ant
woordde toen m^t een aaobtja
Hij lachte in zalige verrukking. Half
en half hebt gy my immera daarmede nw
woord reeds gegeven, Eliaabeth
Geenazina, hervatte zy.
Goed, goed, gy znlt nw zin hebben, ik
zal wachten tot morgenavond maar ik zal
my immers dien tijd wel megen verkorten
door n morgen naar de stad te vergezellen,
en u des avonds weer af te halen
Neen I riep zy, en bare stam klonk
scherp, dat znlt gy niet doen zachter
zy er by ik moet den gebeelen weg
zynmen moet niet kannen
dat ik met een jongen knaap naar
de atad gekomen beo.
Overmorgen aal men
myce bruid zyt.
Misschien sooder de toestemming nwer
moeder
Die zal ik morgen wel wetan te verkrij
gen. Mnar gy hebt wellicht gelyk, Eliaabeth,
dat het beter ia dat ik hier blyf, en gebrnik
maak van den Zondag, om, als moeder nitda
kerk komt, oen aanval op haar hart te
wagen. Maar 's avonds kom ik u toch afhalen.
Niet naar de atad, hoort ge Niet naar
da atadbeval het meisje.
Elisabeth 1 kwel me toch niet zoo
smeekte Charles.
Goede Charles, aeide ay aangedaan, ik
zon 11 immers zoo gaarne genoegen geven,
maar het kan niet anders, waobt my 's avonds
om negen nar op deze plaats.
Hy zag er zeer treurig, zaer ontmoedigd
uit.
Op deze plaats Mag ik u dan geen
schrede tegemoet gaan
Neen, antwoordde zy vastberadenen
voegde
alleen
zeggen.
vernamen dat gy
komen.
Voor bouwterreinen hebben wij een
zeer aannemelijke aanbieding gekregen
van den Heer J. Timmermans Wz. te
Waalwijk, die te koop heeft aangeboden
een gedeelte van zijne terreinen aan de
St. Antoniusstraat, Oostzijde vanaf de
2e Zeine Noordwaarts over eene lengte
van een oogeveer 158, M. tegen den
prijs van f 50, per strekkenden meter,
in totaal dus f 7900. Deze terreinen ver
dienen om de ligging wei voorkeur omdat
zij gelegen zijn aan dea verharden weg,
die reeds is gedoleerd-en voorzien van
gas- en waterleiding. Om een goed
geheel te- verkrijgen ware het evenwel
wenschelijk, dat ook de beschikking werd
werd verkregen over het daarachter
gelegen terrein, In eigendom behoorende
aan Mej. F. J. van Tilburg te Waalwijk,
die bereid is een gedeelte van het perceel
Sectie B 1902, aansluitende aan het
voormelde bouwterrein, over eene lengte
van 160 M. af te staan' tegen den prijs
van f15 per strekkenden meter, zoodat
de aankoop van dit terrein zou kosten
f 2400.
Op bijvoegde situade-teekening zijn
drie woningblokken uitgezet elk van vier
woningen aangeduid als Type I, II en III
Aannemende, dat de bouwsommen bij
voorschot van hel Rijk worden verkregen,
dan kan worden volstpan voor rente,
aflossing en onderhoud met 6°/q.
De woning naar Ty; e I zou an kun-
weken te houden, de verschillende be
sluiten vast te stellen.
Zooals wij hiervoor reeds opmerkten,
is een eventueel besluit om tot woning
bouw door de gemeente over te gaao
voor de toekomst van vérstrekkende
beteekenls om het precedent dat daardoor
gesteld wordt. Wij zouden het daarom
op prijs stellen, dat zich uit Uw College
een Commissie vormde, om In samen
werking met ons College, plannen te
ontwerpen om te voorzien in de behoef
te aan woningen ook verder dan in de
meest naaste toekomst. Een sltuatietee-
kenlng voor een zestigtal woningen heb
ben wij reeds doen ontwerpen en woidt
mede hierbij overgelegd.
Van Schijudel. Is de diepte der beide
perceelen even groot.
Voorzitter. Neen, dat van mijnheer
Timmermans is 43 Meter en dat van
Mej- A. Tilburg 18 Meter.
Van Schijndel. Dan scheelt het te veel
en moeten-wij dat voor mijnheer Tim
mermans nemen.
Wethouder Timmermans. Dat is de
bedoeling niet. Wij moeten belde per
ceelen hebbeD, om voldoende diepte te
krijgen.
Timmermans-Verschure. Als ik de si
tuatie goed heb begrepen, dan is het 't
plan een dubbele rij hulzen te bouwen
met het front naar de St Antoniusstraat.
j L .-ai ...jurtx-ir, T- Het andere plan heb ik niet goed be-
n" wordeD verlv-n rd i I2J0, Typï-j Rrepea ,tut B. ca
W. het- meest voor Bij een .dubbele rij
worden de achterstaande woningen meer
beschouwd als minderwaardig en toch
zullen dezé in huurprijs met de voor
staande nift zooveel schelen.
Voorzitter. Ofschoon dit een zaak is
die alvorens daarover te discussieereD,
eerst door eene commissie dient te worden
bestudeerd, wil ik een cn ander er over
zeggeo. B en W. hebben de plannen van
alle kanten bekeken en besproken wat het
goedkoopste en beste is. Onz te voor
komen wat u zegt zou men in 't mid
den een dwarsstraat moeten aanleggen,
dus alleen wat terugzetten, doch doordat
er dan gas- en waterleiding moet worden
aangelegd, zal het aanmerkelijk duurder
worden. Ik ben het ook met u eens dat
bij het eene plan de achter gelegen wo-
een
de-
prijs
II ad f 2,90, Type III ad 1 2,70.
Het laat zich begrijpen, dat bij
normalen prijs der bouwmaterialen
zefde woningen tegen minderen
zouden zijn te verhuren.
Wij zijn daarom van gevoelen, dat het
wenschelijk is thans niet meer te bouwen
dan de drie ontworpen blokken, doch
reeds nu beslag te leggen op een terrein
voor den bouw van een zestigtal wo
ningen zoodra de tijdsomtandigheden
het toelaten.
Wanneer wij kennis hebben genomen
van Uwe zienswijze in deze aangelegen
heid zullen wij de noodige ontwerp
besluiten en verdere plannen in gereed
heid brengen, hier overeenkomstig de
Gezondheidswet het advies vragen der
Gezondheidscommissie om io de eerst
volgende vergadering binnen enkele
om alle tegenwerping af te snijden, voegde
zy er by, terwijl «ij hem de band reikte,
goeden nacht, Caarlss, het is tijd om naar
hais te gaan.
Hy wilde haar nog tegenhouden, maar ving
ontsnapte zy hem en was spoedig in do
schemering, die op de werf gevallen was,
verdwenen.
II.
Op den kerktoren van Aldermanbnry sloeg
het acht nnr.
Op dezelfde planken, onder hetselfde afdak,
waar den vorigea avond Elisubetb gezeten
bad, zat nn Charles Lyon.
Ook hy zag naar de ondergaande zon,
maar met een geheel andere uildrnkking op
het gelaat dan Elisabeth den vorigen avond op
dezelfde plaats. Op zyn eerlijk, door de zon
verbrand gelaat, blonk de rein6te vrengde
niet naar verre werelden zweefde zyn ver
langen op deze aarde, in zyn onmiddellijke
nabijheid vond hy r-ijn volkomen gelnk
reeds moest zy, die dit geheel in zich besloot,
op weg zyn naar de plaats, waar by boar
wachten moest, om ait haren mond zyn
lot te verneraeD.
Hoe die beslissing zon uitvallen, was hem
niet twijfelachtig meerde laatste hinderpaal
tegen de ver valling zijner wenschen was
weggeruimd hij had in den loop van den
dag ook de toestemming zijner moeder tot
bet hnwelijk verkregen.
Het was voor Charles èene zelfvoldoening,
dat hij zijne moeder toch beter gekend had
dan Elisabeth de teleurgestelde maar toob
liefdevolle vronw had uau de beden van haar
zoon niet langer weerstand knunen bieden.
Gemakkelijk was het baar wel is wuar niet
gevallenzij bad laDg volgehouden, en
en eindelijk sleohts schoorvoetend ingewilligd,
ofschoon haar man haar voórgehondon
bad, dat niettegenstaande de armoede van
het meisje, die bij ban ei^en welstand niet in
aanmerking behoefde te komen, Elisabeth
eene zeer geschikte vronw voor Charles was
Zij was vlytig, ordelijk en bekwaamin
weerwil van do vele bewonderaars, die bare
schoonheid aantrok, kon zich niemand op bet
nlngen voor minderwaardig zullen wor
den gehouden. Ook verscheidene ge
zondheidscommissies waarschuwen meer
malen tegen het zoo bouwen. De beide
wethouders meenden dat het eerste plan
te duur zou worden en voelden voor
het laatste plan, ik niet. Dit laatste
phn is aldusEen gedeelte met het
front naar de St. Antoniusstraat en daar
achter een tuintje en het andere gedeelte
woningen met het front naar een nieuw
daarachter aan te leggen straat, zoodat
de tuintjes van beide zijden tegen elkaar
aankomen. Ik ben het echter met den
heer Timmermans-Verschure eens, dat
men dan een gedeelte krijgt waarvan
de woningen voor minderwaardig worden
aangezien.
En daar het een kwestie van het grootste
belang is, er over jaren loopt zou ik
een commissie willen benoemen om de
zaak ook eens te bestudeeren. Alvorens
wij nu een besluit nemen,moet de geheele
zaak goed onder de oogen zijn gezien,
want zooals we beginnen, dienen wij
voort te gaan.
Het plan moet daarom nu in zijn geheel
worden vastgelegd en de te benoemen
commissie moet het in goede banen
lelden want het geheel is werkelijk een
grootsche opzet.
B. en W. hebben gemeend voor deze
commissie te benoemen de heeren Klij-
berg, Timmermans-Verschure, secretaris
van Liempr, die zich nu reeds veel voor
j de zaak heeft geïnteresseerd en als
Voorzitter een vertegenwoordiger van 't
Dag. Bestunr, n.l. Wethouder Timmer
mans. Deze commissie kan zich dan nog
een werkman lid assumeereo.
Van Schijndel. Is dat laatste wel
noodig. De Commissie- leden mogen
geacht worden wel goed op de hoogte
te zijn en de Wethouder Timmermans
ook wel geloof Ik. Ik ben maar bang
dat, hoe meer personen er ingehaald
worden, hoe langer het aan de draai
wordt gehouden.
Wethouder Timmermans. Dat het te
laag aan den draai wordt geboudeD,
daarvoor kunDen wii zelf waken. Wat
betreft het op de hoogte zijn: dat zijn
we wel en zeker de gemeenteopzichter
die verschillende typen van woningen
heeft bezichtigd, doch wat nu heel prac-
tisch is, weet iemand onder die klasse
geringste gunstbewijs van haar beroemen en
wat hare afkomst betreft, daarin stonden de
jongelieden volkomen gelijk: Elisabeth's vader
was ook timmman geweest, maor door de
ongelukken van huis en bof beroofd gewor
den hy en syne vronw waren kort na
elkander gestorvenverscheidene kinderen
hadden «y reeds vroeger verloren de eenig
overgebleven dochter Elisabeth was naar
bloetverwunten gegaan, daarbij by Squire
Wintlebury, wieis bezittiug^elechts weinige
mijlen van Aldermanbmy verwijderd was, in
dienst gstreden, en vaa daar mot de beBte
getuigschriften by hen gekomen.
Timmermanszoon en timmermansdoohter
assen uitmuntend bij elkander, had meester
yon gezegd of het meisje dienstbaar was,
kwam daarbij ni6t in aanmerking. Zooals
voor een lord de dochter van een lord onder
alle omstandigheden oen lady blijft, zoo
scheen hem de dochter van zijn vourmaligon
gildebroeder Canning voor xyo soon van
gelijke geboorte en was zij hem liever dan
een ryk meisje uit sen, naar zyn begrippen,
goringor stand.
De Eogalschman onderscheidt zich nog
tegenwoordig door een bijzonderen trots op
zyn standvoor meer dan honderd jaren
was dit in nog grootere mate'bet g«valmen
schreef in don tjjd van ons verbaal 1?53
koniog George II de tweede heerschar van
Groot-Brittanie en Ierland uit het Brunswijk-
Lonmburgsch buis, droeg de kroon van het
eilandenrijk.
Moeder Lyon had de redenen van haren
man kunnen wederleggen zij had bet meisje
alle gerechtigheid doen wedervaren zy wi»rp
ook de gedachte verre van zich dat zij voor
haar zoon juist een rijke braid wenschteen
evenwel had zij zleohtz aarzelend hare
toestemming gegeven. Maar zij had ia gege
ven, dat was de hoofdzaak. Elisabeth's
voorwaarde was vervuld, nog heden mocht
Cbarlei haar als bruid begroeten, en vol
verlangen zag hy hare terugkomst tegemoet.
Een nor voor den bepaalden tyd zat hy reeds
op de plaats, waar hy baar afwachten moest.
Langzaam Bleepte de tijd z>ch voort, de
minuten rekten zioh tot orpn Toen da klok
het eerste kwsrtier aankondigde, sprong by
op, en bleef verbaasd staan kijken, dat er op
den ner8ten slag geen tweede volgdeby bad
verwacht reeds het vollo nnr te zullen
hooren.
Hij liep een eind den weg op van waar zy
komen moest, met 't voornemen baar toch te
gerneet te gaan; maar-by keerde weder terug,
want hij bedacht, dat zy hem streng bevolen
bad op de plea's onder het afdak te wachten.
Gistoren dacht zy niet, dat ik haar
reeds heden de toestemming mijner moeder
sou kannan brengen, sprak bij bij zicbzelve,
zy meende misschien dat baar oom en tante
Colley baar een eiod weegs zouden vergezel,
len, en vreesde by ben in eon kwaad
daglicht te komen, indien ik baar tege
moet ging. Heden mag ik eohter aan bare
bloedverwanten zeggen, dat zij mijne breid
is, dat verandert de zaak.
Andermaal ging hij een eind den weg op
en andermaal keerde hij terag
Er behoeft niemand by te sijn, wanneer
ik voor de eerste maal mijn bruid, ont
moet dacht bij Elisabeth ie verstandig, tij
zal wel geweten bebbeo. waarom zij my
bevai hier te wachten. Ik kan niet beter
doen, dan baar bevel op te volgen.
Hy zette zioh neder en wachtte gsdnldig.
Hat sloeg half negen, kwartior voor negau.
Nu kon by het niet langer uithouden bij
sprong op. liep heen en weer, ging tot aan
de tuindeur en keek oni den hoek, met het
oogmerk, zoodra bij haar zag aankomen,
naar de timmerwerf terng te snellen, opdat
zy bem op da afgesproken plaats zon
vinden.
Eindelijk slorg het negen uur.
Alsof het gnlaid der klok macht had de
verwachte door da looht te voeren en op de
bepaalde plaats neer te zetten, vloog Cnarles
derwaarts, half en half verwachtende, dat by
baar daar zou vinden,en was smartelijk teleur
gesteld, toen bij de plaats onder bet afdak
ledig vond. Hij nam haar in en wachtte maar
wachtte geheel anders dan tevoren.
(Wordt vervolgd).