Nummer
Donderdag 13 Juli 1916.
39e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Wadlwipiiche Stoomdrukkerij Antoen Tielen
VERSLAG
FEUILLETON.
DE OORLOG.
Telefoonnummer 88. Telegram-AdECHO.
Eene geschiedenis uit de Kngelsche rechtspleging.
7)
iv.
Waalwijksche en liangstraalsche Courant,
Dit Blad versclijjnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs perS maanden f0.75
Frsneo per post door het geheele rnk f 0.96.
Brieven! ingezonden stokken, gelden ent., franco te senden aan den
Uitgever.
UITGAVE
Prijs die AjjvbxtintiIn 10 cent per regel; minimum 6 regels; groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speoialeseer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 eent per rege'
der Kamer van
Koophandel en Fa
brieken te WAAL WIJK, betreffende
den toestand van den handel, en nijver
heid, de scheepvaart en van den land
en tuinbouw over het jaar 191s-
IV
En de N. V. E. Jf. Klijbetg-Pernot's
Stoomschoenfabriek *Holla?tdia" alhier
Het jaar 1915 Is voor onze industrie
niet onvoordeelig geweest.
Lag bij den aanvang van den Oorlog
alles stil, al spoedig konden, dank zij
de krachtige medewerking van het
Legerbestuur, dat zeer groote orders
bij verschillende Schoenfabrikanten
plaatste, de zaken weer op gang
gebracht worden.
Langzamerhand kwamen ook de
orders van de gewone klanten weder
in, terwijl méde voor het buitenland
meer vraag begon te komen.
De prijzen van leer en andere grond
stoffen gingen echter ongekend de
hoogto in, zoo dat het aanvankelijk wel
moeite kostte, de prijzen van het
schoeisel daarmede in evenredigheid te
brengen. Gelukkig dat door eenige
ondernemende importeurs belangrijke
partijen Amerikaansch zoolleer werden
aangevoerd. Nu kwam er stilstand in de
schromelijke opdrijving der prijzen van
In het binnenland gefabriceerd zoolleer.
Gedurende de zomermaanden, en
zelfs in het najaar, heerschte e. meet
drukte dan in vorige jaren. Vooral de
mode der damescostumes was onze
industrie zeer bevorderlijk. Door weinig
invoer uit het buitenland, was het
publiek aangewezen op het Hollandsche
schoeisel, dat gerust met het buiten-
landsche kan concureeren. Vooral in
damesschoenen werden zeer mooie en
zeer hooge laarzen in diverse kleuren
geleverd, en gelooven wij wel, dat het
Hollandsche schoeisel thans weder die
belangstelling geniet, welke het waarlijk
toekomt en voortaan dus niet meer bij
bultenlandsch schoeisel zal achtergesteld
worden. Zeer goed werkt in deze
richting de in het vorige jaar opgerichte
Vereeniging „Het Nederlandsch Fabri
kaat", die eene zeer krachtige propa
ganda maakt voor alle in Nederland
gefabriceerde artikelen*
De betalingen der afnemers gingen
in 1915 vrij geregeld. Ook den
wiokellersstand schijnt het goed gegaan
te zijn.
Op het einde van het jaar kwam
plotseling het uitvoerverbod op heeren
schoenen, wat enkele fabrikanten al
direct schade berokkende, doch dat in
zijne gevolgen voor de geheele industrie
nadeellg zal wezen.
Tegelijk met het schrijven van dit
verslag moeten wij vermelden dat de
moeielijkheden zoowel wat betreft den
Invoer van leer en andere grondstoffen,
alsden uitvoer van damesschoenen,
dusdanig zijn, dat het te vreezen is,
tenzij daarin verandering kome, dat de
schoenindustrie niet zal kunnen door
werken. Fijn gekleurd overleer en
lakleer een speciaal Duitsch artikel,
waarvan, bij gebrek aan vellen en de
noodige Ingrediënten, den invoer zoo
goed als stilstaat, moet voor zooverre
nog verkrijgbaar, aan zeer hooge
prijzen betaald worden. Worden daarbij
voor den aanvoer van Amerikaansch
overleer, dat de schoenmakerij in zoo
groote quantums steeds noodig heeft,
geen consenten tot invoer meer verleend,
dan kan absoluut niet meer doorge
werkt worden. Het is dus te hopen,
dat ia deze maatregelen kunnen ge
troffen worden, waarvoor stopzetten
van zulk een belangrijke tak van
industrie, waarin zooveel werklieden
betrokken zijn, voorkome moge worden.
Zoo schrijft b.v. de Koninklijke Stoom-
schoenenfabriek A. H. van Schijndel
alhier
De verslagen, die door de verschil
lende fabrikanten znllen worden over
den toestand in de schoenenindustrie
gedurende 1915, zullen zeer uiteenloo
pend zijn. En geen wonder. Door de
moeilijkheden, verbonden aan den invoer
van grondstoffen en den uitvoer van 't
fabrikaat, tengevolge van den oorlog,
zijn de bedrijfsresultaten der meeste
schoenfabrikanten dermate uiteenloopend
dat het zeer moeielijk is een algemeen
overzicht te geven.
Wat onze onderneming betreft 't vol
gende
Door de groote vraag naar schoeisel,
Van «DE ECHO VAN HET ZUIDEN.1
Toen hü nog te Oxford waa, deelde bij baar
in lange brieven den loop cijner stadiën mede
na bij weder te Chesney-Wood woonde, ver
liep er nauwelijks een dag. waarop hij niet
in de abdij geweest was, en sedert hij siob
met bjjsondere ingenomenheid op astronomi-
■ohe stadiën had toegelegd, en dikwijls ver
scheidene nren van den nacht doorbracht op
de sterrewacht, die zijn vader reeds te Chesney-
Wood bad opgericht, wist ook Mary aan den
sterrenhemel xeer goed den weg, en maakte
lij berekeningen, die in nanwkenrigheid en
sekerbeid die van William overtroffen.
Dat moet ik aan Mary vertellen, dat moet
ik met Mary overleggen, was by alles water
in het leven van den jongen baronet voorviel,
ijjne eerste en natuurlijke gedachte. Met het
naïve egoïsme van die karakters, die zich van
iets eene voorstelling scheppen en deseeigen-
sinnig tot in het avontuurlijke vervolgen,
vroeg hij nooit, of datgene wat hem interres-
•eerde, ook van belang was voor zijne vriendin
of zij niet, terwijl sjj zich steeds naar zijne
wensohen en neigingen sohikte, baar eigene
tan offer bracht.
Daar Mary nooit andere wensohen, nooit
andere belangen te kennen gaf, kwam bet
Williams zelfs niet in de gedaohte, dat ay die
voeden kon. Ook voor syn zoo onverwacht
ontstanen hartstocht voor Elisabeth Caoning
hij bij zijne «goede gezellin" de onde deelne-
asming voorgesteld en met Mary alle maat
regelen breedvoerig besproken die bij tot
niet alleen iu eigen land, doch ook van
het buitenland konden wij aanvankelijk
met het niet gemobiliseerde personeel
zoo goed mogelijk doorwerken. Door
de uitvaardiging van het verbod tot
uitvoer van heerenschoeisel kwam hierin
echter een aanmerkelijke kentering. Vele
orders, welke reeds óf in bewerking
waren of gedeeltelijk gereed stonden,
mochten niet meer worden uitgevoerd,
hetgeen voor ons, zoo-vel als voor de
meeste andere fabrieken (vooral voor
die, welke fijn schoeisel fabrlceeren) een
gevoelige strop moest heeten. De meeste
voor het buitenland gevraagde modellen
waren hier niet te verkoopen ran met
een aanmerkelijk verlies, wat een zeer
groot nadeel aan de schoenindustrie be
rokkende. Gelukkig nam de vraag naar
luxe damesartikelen (vooral ook door 't
groote aantal vreemdelingen hier te lande)
aanmerkelijk toe, zoodat wij later, zoo
door blnnenlandsche orders, als door
bultenlandsche in dames en kinderarti
kelen ons bedrijf konden gaande houden.
De aanvoer der grondstoften werd even
eens zeer bemoeilijkt door de uiterst
bezwarende N. O. T. bepalingen en de
bijna algeheele stopzetting van uitvoer
van overleder uit Dultschland.
De prijzen der grondstoffen stegen
daardoor reusachtig, waardoor de schoen
prijzen ook meermalen moesten worden
verhoogd. Wegens .schaarschte aan
schoeisel en den bijna ge&eel opgehouden
invoer van schoeisel uit het buitenland,
konden de prijsverhoogingen worden
doorgevoerd, zoodat in dit opzicht met
een niet ongunstig resultaat kon worden
doorgewerkt.
Door de steeds aanhoudendeschaarschte
van alle soorten schoeisel waren de orders
voor 1916 grooter dan gewoonlijk en
openden zich ook voor dit jaar goede
vooruitzichten.
En de firma N. V. /os Groenen
te Besoijen
Het jaar 1915 was voor ons bedrijf,
de tijdsomstandigheden in aanmerking
genomen, niet ongunstig te noemen.
Hoewel de eerste maanden, door
gedeeltelijken stilstand van de Export
zaken slechts met halve kracht kon
worden gewerkt, kwam in Mei daarin
verandering doordat het buitenland
ontdekking van de vermiste wilde in hot werk
■tellen. Zjj luisterde dan, als altijd, aandachtig
toe, zeide kalm baar gevoelen, en slechts een
•oherper oog dan bet zijne bad kannen be
merken, hoeveel het Mary kostte desa uiterlijke
kalmte te bewaren, en hoe grenzeloos bare
smart was, onder de folteringen, die de dier
bare, zoo vorig beminde jonge mar, zonder
dit xelfe te vermoeden, baar aandeed.
Hg mocht es zon nooit vernemeB, boe haar
hart ineenkromp als baar vriend haar van
Elisabeth voordweepte en door geen andere
gedachte besield scheen, dan bet meisje, dat
op zulk een raadselachtige wijxe was verdwenen,
eindelijk nog terng te vinder. Hetty, die
niettegenstaande haar sorgeloozeu aard, in het
hart der geliefde vriendin had g» lesen, trachtte
haar wel is waar te troosten over die plotse
linge liefde van William en daze te doen
voorkomen als eene onbeduidende, oogenblik-
kelyke afdwaling, die bij bet dweepsieke
karakter van haar broeder nauwelijks ver
wondering kon baren, en van zelf zon
verdwijnen, toodra Elisabeth weer te voorschijn
kwam maar Mary kon deso hoop niet deelen.
Zij geloofde niet, dat William's liefdevoorde
vermiste slechts een spel zy ner pbantasie was,
zooals Hetty Bteeds beweerde, zy kends de
halsstarrigheid der Davistowns.
In trenriger, smartelijker gedachten dan
ooit zat heden Mary Wintlebary in haar
lievelingshoekje, een venaternis in de groote
zaal der Abdij, dat prachtige aloude verblijf,
waarin de Wintlabnrys met den zelfden trots
konden wonen, als menig hoog ondadelijk
geslacht op zijn kasteel. De anders zoo vlijtige
banden van het meisje rustten werkeloos in
den schoot, een boek lag achteloos naast haar
steeds treuriger eu smartelijker moesten de
gedachten syn, die haar heden bezig bielden,
want tnsschen de fijne lange wimpers parelde
traan op traaD. Haar jong hart was overvol,
zy mosst het ten minste in de diepste een
zaamheid eens ontlasten, of bat zon barsteD.
Het streed tegen haar in zich self gebeerd
karakter, iemand deelgenoot te maken van
haar leed; zelfs haar lieve, dierbare moeder
mocht niets vernemen, hoe gegriefd en gewond
haar hart was baar kon immers niemand
helpen.
behoefte begon te krijgen aan schoeisel.
Toen kon vooral in damesschoeisel
met behulp van consenten een gedeelte
van het fabrikaat naar bulten woeden
afgezet, wat de productie weder op
normaal peil bracht. De groote moele
lijkheden, welke echter den aanvoer
der grondstoffen in den weg staan, de
schaarschheid en duurte van de meest
noodige fournituren, gevoegd bij den
steeds moeieliiker wordenden uitvoer,
zullen tengevolge hebben, dat ons
bedrijf, hetwelk ook in vredestijd voor
twee derden op expoit was aangewezen,
in de toekomst groote stoornis zal
ondervinden-
En de firma Gebr. de Graaff alhier:
Alhoewel de prijzen der grondstoffen
regelmatig oploopen, konden deze
meerdere kosten worden gecompenseerd
door hoogere verkoopprijzen.
De fabriek werkte geregeld met volle
capaciteit doordat we geen moelelijk
heden ondervonden met het bekomen
van orders-
De vraag naar fijn en elegant schoei
sel werd steeds grooter. zoodat we In
deze branche onzen omzet geregeld
zagen stijgen
Met voldoening kunnen we terugzien
op het afgeloopen tijdperk, ondanks
de vele moeielijkheden, welke zich
geregeld voordeden om aan de gestelde
eischen der clientèle te voldoen.
Men ziet dus, al Zijn de fabrieken pok
tevreden over de bedrijfsresultaten van
1915, zij voor 1916 niet al te optimis
tisch gestemd zijn. De fabelachtige
prijzen, die voor onmisbare beooodigd-
heden, voor zooverre nog verkrijgbaar,
besteed moeten worden, wettigen maar
al te zeer de vrees, dat niet het
gebrek aan orders, maar het volslagen
gemis aan sommige materialen, de
schpenenlndustrie een spaak in het wiel
zal steken, zoo niet geheel tot stilstand
zal doemen. Moge deze vrees ongegrond
blijken. Mocht, wat de hoop ons doet
zeggen, de vurig vetlangde vrede dit
jaar tot stand komen, zonder dat ons
vaderland den gruwel der verwoesting
binnen zijn grenzen gekend heeft, dan
is er menschelijker wijze gesproken voor
onze schoenindustrie .een tijdperk van
bloei te voorspellen. De factoren daar
voor Immers zijn ruimschoots aanwezig,
nl.uitmuntend ingerichte groote fa
brieken, die dan weer meerendeels voor
het buitenland zullen fabriceeren, kleinere
en toch degelijke bedrijven, die ln hoofd
zaak de binnenlaodsche markt zullen voor
zien, en dank zij de Rijksvakschool, straks
een groote schaar uitmuntende arbeiders,
die voor privé behoeften volop kunnen
produceeren. Voor deze laatsten opent
zich een nieuw arbeidsveld en daarom
kunnen wij, geleerd door het verleden en
het oog gericht op de toekomst, arbeiders
als toekomstige patroons of bedrijfsleiders
niet sterk genoeg op het hart drukken,
te profiteeren van het onderwijs op onze
Vakschool, dat het mogelijk zal maken
ln den grooten concurentiestrijd, dlo eer
lang op het gebied der schoenindustrie
weer geleverd zal worden, de overwin
ning te behalen.
DE TOESTAND.
De meest belangrijke bijzonderheid,
die omtrent de ontwikkeling van het
groote entente-offensief in het Oosten
en Westen ln de officleele iegercommu-
niqué's gemeld wordt, is wel, dat de
Russen hun overtocht over de Stochod
op verschillende punten voortzetten.
Door den terugtocht van de Duitsch-
Oostenrijksche troepen van de beneden
Styr in de richting van de Stochod zijn
de legermassa's op dit deel van 't front
ln volle actie gekomen een bewegings
oorlog wordt hier gevoerd, in het klein
weliswaar en in den meer beperkten zin
van het woord, maar toch met de moge
lijkheid op al de verrassingen en al de
ongedachte wendingen, die de krijg in
zulk een phase met zich brengen kan.
En zulk een verrassing Is het forceeren
van de Stochod »op verschillende pun
ten*, zooals het Russisch middagcom
muniqué meldt, ongetwijfeld
Het Russische legerberlcht van eer
gisteren had reeds melding gemaakt van
het overtrekken der Russische troepen
bij Ugli. Uit de nadere bijzonderheden
die het laatste communiqué der Russen
brengt blijkt, dat Russische afdeellngen
ooder leiding van een met eere genoem
den aanvoerder, met groote energie van
En baar vader had haar bovendien reeds
zoo aangedaan gemoed nog meer verontrust.
Graaf Waverford, een der rykste en voor
naamste grondbesitters, bad sjju hernieuwd
bezoek in de Abdy aangekondigd en de aqnire
had er met eenigen ophef bijgevoegd, boa de
edele graaf niet onduidelijk bad laten door
schemeren, dat Mary bem geenssin» onver—
■obillig was, ja dat by trachten son bare
genegenheid, en als by die verkregen bad,
bare band te verwerven.
Mary kon aan de waarheid van desa woorden
niet twyfelen, want soo dikwijls sy in den
lautsten tyd met den graaf in aanraking was
gekomen, was bet haar niet ontgaan, dat syne
scherpe donkere oogen met siohtbare bewon
dering op baar hadden gerost en haar overal
hadden gevolgd. Hoe trots en selfbewnst ook
haar vader gaarne zyn eigen weg ging, wist
zy toch wel, dat dit hoogs aanxoek om bare
band syne eerzucht vleide en dat bet hem
gelukkig maken sou, »i)ne Mary eenmaal ale
lady Waversford te begroeten. Hare moeder
dacht er anders over sy gevoelde tegen den
graaf een onverklaarbaar wantrouwen, en boe
ook do fijn beschaafde man syu best bad
gedaan sicb eveneens in bare gunst te dringen,
2(j had hem tot dusverre de grootste terug
houding getooDd, en niet onduidelijk te verstaan
gegeven, dat sy bem als toekomstig schoonsoon
geenszin» zoo welkom kon henten al» haar
gemaal. Zy koesterde nog altijd hear lieve—
lingswensob, dat Mary een» de vrouw van
William Davistown mocht worden. Hare
kinderen door huwelijk met elkander te
verbinden, wa» steeds de droom geweest van
haar en hare vroeg gestorven vriendin, en zy
hield aan dit denkbeeld met de grootste
volharding vast. Zelfs het tegenwoordige
streven van William kon haar daarin niet
doen wankelen zij beschouwde dit ale een
voorbijgaande afdwaling, en hoopte, dat de
goede, overigens zoo brave en beminnens
waardige jongeling weldra tot reden sou komen,
Aob dat hoopten zij allen, alleen Mary
niet. Haar levensgeluk was voor altyd verwoest;
zelf» wanneer xy den aandrang boars vaders
volgde en den graaf bare hand schonk, en
baar lot benijdenswaardig zon achten, gevoelde
■jj.tooh, dat de ware zonneschijn uit haar hart
verdwenen was, en daarenboven, sy wist zelve
niet waarom, maar het karakter van den
graaf kwam baar verdaoht voor, se schrikte
terug by de gedacht» voor altijd as zijne z'jds
verbonden te zyn, en tocb
Uit haar eomber, smartelijk gepeins werd
Mary plotseling opgewekt door de stem van
William. Nauwelijks had by tegenover syne
vriendin plaat» genomen, of by begon alweder
te spreken over syne onafgebroken pogingen,
om een spoor van de afwezige te ontdekken.
Ik sal niet ruiten, eer ik het dierbare
meisje heb gevonden, riep hij uitde arme
Charles most haar maar uit ayn hoofd stellen
sulk een schoon wesen als Elisabsth is niet
bestemd om de vrouw van eeu timmerman te
worden zy zal ale mijne echtgeooote allen
overschaduwen, riep hy met onztuimigen
hartstocht, dunkt u dat ook niet
Mary sloeg hare wonderschoons, prachtige
oogen tot bem op, en indien de syne niet
met een dichten sluier waren bedekt geweest,
sou bij gesien hebben, dat het edel, regelmatig
gelaat, dat hij voor siob had, de vergelijking
niet behoefde te vreesen met bet sehoone
beeld, dat zijne fantasie bem van de vermiste
had voorgetooverd, en bier was een vrouwelijk,
aanminnig wesen, getooid met al de bekoor
lijkheden van beschaving en verstand, terwijl
dat meisje verder niets besat dan bare sohoon-
heid, die wel is waar thans door allen al»
onvergelijkelijk werd geroemd, maar ook
thans, nu ieder haar lot en haar verdwijnen
beklaagde.
Ik hoop dat haar bezit n gelakkig aal
maken, seide Mary, en trachtte te glimlachen,
terwijl ay moeite had de tranen te weerhouden,
die met onweerstaanbaar geweld wilden uit-
breken-
Dat is de vraag niet meer, antwoordde
William met groot selfvertrouwen.
Ik moet zeker baar besit moeielyk genoeg
verwerven, maar als ik baar vind, ben ik
voor al mijne inspanningen ook rykelyk be
loond. Immers Robert zegt, dat zelfs de oogen
van graaf Waversford hadden geschitterd,
toen bij vroeger in uw hui» Elisabeth had
gezien en de graaf heeft verstand van vrou-
welyke sohoonheid, dat moet men bem toe
geven.
By deae woorden gevoelde Mary een pijn
lijken schokhaar overviel te veel in eene
Bij kon sioh niet langer bedwingen, hare oogen
vulden sicb met tranen, die te overvloediger
etroomdeu, hoe meer William sijne ver basing
over hare plotselinge droefheid te kennen gaf.
Waarom weent gij, Mary? Dat moet gij
my seggen Weet gij niet meer, de» wij altyd
de beste vrienden siju geweest Ik kan uniet
bedroefd sien, dat emart mij l Hy aette sioh
diobt bij haar, vatte bare bevende hand ei
streelde baar liefkoslnd over de dikke, rijke
haren, alsof hij een snikkend kind tot bedaren
moeit brengen.
Zy mkte sich plotseling mal een snelle
beweging van bem lo», en terwijl zij bare
tranen met geweld terugdrong, ieid# zij met
een krampaohtigen lacb Bet ie alweer
over, lieve William wij meisjes hebben dik
wijls snlke aanvallen, maar nu moet ik weg,
wjj verwachten bezoek, vaarwel I Zij sag tot
afscheid nog eenmaal naar hem om, beproefde
te glimlachen en verliet toen met haastige,
lichte schreden de saai.
De jonge baronet staarde aijne vriendin seer
verwonderd na soo bad bij baar nog nimmer
gezien. - Wat kan baar tooh gescheeld
hebben mompelde by in siohselven. Als bet
Hetty geweest ware, die kan lachen en
schreien tegelijk, maar Mary van haar
bad by nooit gedacht, dat sij ook zulke April-
buien kon hebben. Hij kon dat ongewone
gedrag van Mary maar niet verklaren. Daar
werd hij door den hoefslag van paardan uit
aijn gepeins opgeschrikt, by sag naar beneden,
eenige ruiters draafden naar de poort der
Abdy, vooraan een seer rijk gekleed heer op
een edel ros; het was graaf Waversford. De
donkere oogen van den graaf richtten sicb
juist naar het venster, waar William stond
De lord moest eene heel andere gedaante
gesoebt hebben, want toen bij den jongen
baronet sag, betrok sijn sooeven nog opge
ruimd gelaat en uit zijne ocgen schoot een
aoo koude, vijandige blik naar boven, dat
William onwillekeurig huiverde.
(Wordt vervolgd.)