Nummer 13
Donderdag 15 Februari 1917.
40e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ffadlwf|ksclie Stoomdrnkkerff Antoon Tieten,
h
GEMEENTERAAD VAN WAALWIJK,
„NOQED-BRABAND" I
S'i jS
FEUILLETON.
Maatschappij ran Verzefcering op het Leven I
Talftfetmaummtr 8S. Teltgram-Adrai ECHO.
t oor
oten
Opgericht WAALWIJK. 1843 J
Verzekerd Kapitaalf 17.824.006.
Reserve f 2.663.649.-
De Echo van het Zuiden,
Waalwyksche en Langsiraatsclie Courant,
rER
'S
Dit Blad versehgat f s s d i g- en Znterd ag&roHd.
Ah n n a e a 11 p r ij s per S maasden (0.93.
Franco per peet deer ket feheele rijk (1.05-
Brieven, i&fesemden tukkengelden en»., (raneo te lenden aan den
Uitgever,
UITQAVI
Pnus una AnvintnjmlM 12 cent per regel; minimam 6 regel»; groote
lettere naar plaatsruimte. Advertentiën 3 maal ter plaatsing opgegeven
werden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regelt en
idvertentiee bij abonnement worden specialeseer voordeelige contract
/eelotenReclames 16 cent per rege
Spoedeischende openbare vergadering
op Vrijdag 9 Februari 1917, de» avonds
6% nur.
AAN DE ORDE
Vaststelling maatregelen tot bezvlni-
giag ia ket gasverbrnik.
Voorsitter de Burgemeester.
Afwezig de kèeren J. Houben, W. v.
d. Broek, A. Verbant en H. G. v. Ever-
dingen.
De Voorzitter «pent de vergadering,
heet de leden welkom en stelt voor de
notulen aan te kouden tot dc volgende
vergadering. Hij wijst erop dat de heeren
wel zullen opkijken over de vreemde
verlichting (de vergadering had plaats
kij kaarslicht), maar dat vond zijn oor
zaak in 't feit, dat alles in 't gemeente
kuis was bevroren. Hij deelt verder mede
dat van den minister en 't kolenbureau
een circulaire is ingekomen, dat persé
95moet bespaard worden, daar anders
geen kolen meer voor de gasfabriek zal
worden gezonden. Er if nog wel wat
kolen in voorraad en een schip was
wederom voor ons onderweg, maar dat
is vastgevroren en men heeft 't daar ter
plaatse kalm in beslag genomen, dus
die krijgen we ook niet meer,. Ik kan
u zeggen dat er tot dusverre is bespaard,
18, 20, 23 en ook al eens 30%. Ia de
2e treek tan Feb.Siïi 1* r. 25% -br
spaard, dat is nogal veel, maar dat kwam
omdat er een groot aantal leidingen be
vroren waren. De secretaris leest de clr
culaires van den minister en 't kolen-
bureau voor.
Klijberg. Wanneer is die circulaire in
gekomen.
Voorzitter. 7 Februari. Wij hebben de
eer in overleg met de gascommissie 't
volgende voorstel te doen
Tot 50% gewone prijs of 10 cent
per M'.
306020 cent per M®.
Boven 60% op 40 cent per M®.
Winkels den geheelen avond maar
één licht branden.
Café's na 10 uur maar één licht.
Straatverlichting alleen nachtlantaarns.
De aansluitingen in 1916 per M® 14 ct.
Overtreding telkens een boete van
f2,50.
7an «DE ECHO TAN HET ZUIDEN.1'
Itic fttduriuii oit hjelicki recktsplijiij.
U)
XXIX.
SLOT.
BESLUIT.
Het galak i» stil, de saligste dagen gaan see
sender gedrniseb en lieht bewegen ene voorbij
els vegels, die «p den aetker zweven. Dat
eadervonden Robert en Hettyxjj war-n
gelakkig, es traehtten galak rondem lioh te
verspreiden de aren gleden onder hnnne ban-
den weg, ale blinkende kramen van gend en
pearlen.
8poedig na ket einde vaB den ronwtjjd werd
net huwelijk van Robert Wintlebnry met Hatty
Daviatown in alle stilte gesloten. Behalve de
e^airo, zijne gemalin en Mary, waa alleen eir
Crispe Gasooyne daarbij tegenwoordig dese
had >fn ambt nedergelegd en was geen lerd-
■eyor meer, maar nog altjjd de edele hnlp-
vaardiga bnrger en vaderlander, en de trouwe
vaderlqke vriend van bat j:nge paar. Hjj kon
bi self glimlachen over ago droum, dat desa
■•heone rooi, di doihtir van de gehafde ijjaer
j««gd, voor kam aou lijn oatlokeo. dat snik
•en frisek bekoorlijk meiejo all Hetty kaar
«ven ton verkniesd hebben aaB do ejjde van
grijsaard sooali bjj. Taal beter paata hem
do rol van oom, on later die van ondoorn. die
ham tbane aangenaam geworden wee. en die
ham een stiller en bestendiger gelnk verzekerd",
owdat bet belangeloos wei Hij hst liob daarom,
lom de tijd gekomen was. ook de eer niet
Ofctnemen, all peet te staan bij den eerstgeborene
Klijberg. Er is al meer een drang ge
weest naar winkelsluiting om 9 uur en
■u zouden wij gelegenheid geven 'om
den geheelen avond een pit te^brandeo.
Zou 't geen overweging verdienen de
winkels om 9 uur te sluiten, das gelegen
heid te gevon om tot dan licht te branden.
In de gemeonte zijn enkele inrichtingen,
avondcursussoo, die wij in de hand heb
ben, o. a. teekooschool. Op andere plaat
sen Is zelfs V dagonderwijs tijdelijk ge
sloten en al voel ik nu zeer veel voor
teekononderwijs, kerhallngsonderwijs of
wat ook, 't is een noodmaatregel en we
zouden zeker hier die avondcursussen
kunnen sluiten. Ik kan me verder ook
niet vereenigen met het voorstel om bet
percentage voor gewonen prijs terug te
brengen van 60 op 50%. Dat treft juist
een categorie menschen, die niet kunnen
sparen. Ik zou van die 60% niet afwij
ken. Ik zou bezuinigen, waar bezuinigd
moet worden. De koffiehuizen kunnen
vroeger gesloten worden, de winkels om
9 uur. Maar degeoen die 't vorig jaar
een pit brandden, moeten dat nu ook
doen. Ik zou zeggen de café's om 10
uur sluiten.
Van Schijndel. Dat is wel wat sterk
en ik zou denken, dat dit zoeken is
daar waar het niet te vinden is.
Weth. Timmermans. De heer Klij-
bérg schijnt veel te verwachten van een
geforceerde winkel- en koffiehuissluiting.
K'ertijd is gevresgd een wettelijke 9
uursluiting. Wij hebben toen, gezien de
tegen-adressen cn na ingestelde infor
maties geen termen daartoe ge
vonden en besloten de menschen vrij
te laten. De bezuiniging zal dan ook
zeer onbeduidend zijn.
Ze mogen volgens 't voorstel van B.
en W. slechts de-» geheelen avond een
licht branden, vroeger tot 8 uur zooveel
ze wilden. Dat is bezuinigen. Voor de
koffiehuizen wordt de bepaling gemaakt
dat ze de lichten nog een uur vroeger
moeten doven en dan slechts een licht,
door deze bepaling zal men bezninlgen
en de menschen niet te veel aan ban
den leggen laten we. dat alsjeblieft niet
meer doen dan noodzakelijk is. We
moeten alleen verbieden gas te ver
bruiken, maar als men hen laat sluiten,
dan ontneemt men hen een ander recht
en wordt er juist een druk gelegd op
van het jonge echtpaar, en het verheugde hew
seer, dat de kleine Ralph Criape hem altijd
met een blijden glimlach ontving, ale hij op
Cbesney Wood verscheen. Da slimme jongen
weet bet al, dat wij goede vrieaden mouten
worden, seide nr Crispe dan met groote zelf
voldoening.
Drie jaren waren aadert de vreeger vermelde
treurige gebearteniiian reeds voorbijgegaan
Hetty eat met baar kleinen, voorspoedig
opgreeieadeu Ralph Crispe in bet park. en had
met een glimlachje van meederlgk gelnk bat
kaaapje op den se koot, terwgl «ea smdolgk
gekleeds vrouw met een donkere knidklear
aan baar voeten neergehurkt sat, ra*t der klem»
speelde en daarbjj levendig snapte Het was
Milly Natas, dis met haar man ep Csesnty-
Wood gebleven en een treawa, ittiebikte dienst
bode voor Hetty geworden wat, terwgl Fortnn»
in de stallen besigh-id vond.
Moeder Wells, Maty en George Sqtrrr*
waren, door sir Crupe en diens vrienden
raimiehoota ondersteund nnnr Amerika nitge-
wokaa. William Davistow kad hen booekt op
de hefetode, die zjj bewoonden, en hadiasiju
brieven ni«ts dan goeds van ben te malden
Terwijl Hetiy met het kind speelde, ver-
kaalde Milly, dat sjj op het kerkhof te Alder
man bury wae geweest, om aldaar de graven
te versieren,
Zjj had dien vremem plicht verveld jegens
haar voormalige bondgenoot*, jaffronw Lyon
eg iprak daarop ook van den meesterknecht
Soarrat, die soo gelukkig wae geweest, de aaak
van den ondeo Lyon te krijgen, en die nn met
Kate son gaan trouwen.
Da joBge vrouw liet de beidin babbelen,
maar sjj drnkte baar Ralph nog teederder en
inniger aan haar borst, toen zg daeht aan de
ongelukkige moeder, die kaar eigen zoon ket
middel toereikte, om vrijwillig uit hst leven
te scheiden, teneinde niet oader de handen
van den benl en aan de galg sijn laatstee adem
nit te blaten. Wal meest sjj de zielskracht vae
dene vrouw bewonderen, maar tevens huiverde
«g ar toch voor terng ea met ten hamel
geslagen oogea bad zjj in stilte God beware
iedere moeder voor snik een lot
Daarop dwaalden de gedarhten vandejoDg"
mevrouw Wintlebnry verder, naar al de
een zekere categorie van menschen.
Waarom zou ean wiokeller zelfs niet met
ander licht mogen werken, waar men
ook op eon kantoor ook met gas zoolang
kan werken als men wil. Inderdaad zijn
er vele kleine winkeliers, die misschien
na 9 uur wel zooveel diet meer ver-
koopen, maar dan inpakken of bijvullen
enz. We kunnen hier nu wel met een
groot gebaar zeggen, dat mag niet,
maar ik zal me daartegen blijven ver
zetten.
Klijberg. Ik ben er thaus toegekomen,
juist door de requestcn van vroeger
ea omdat bet ook op de andere plaatsen
geschiedt. Ik geef er verder niet veel om,
als er maar geen licht neer gegeven
wordt. Ik herhaal dat op die klasse van
menschen, die maar één licht branden
weer een groote druk w^rdt gelegd en
dat is zeker zoo hard ris 't voor den
winkelier zijn zal. Bepaal dan na 9 uur
geen licht.
Van Riel. Ik ben het met den heer
Klijberg volkomen- eens, daarenboven is
't een onrechtvaardigheid! tegenover de
groote winkeliers. De kleine hebben
genoeg aan een pit, terwijl de groote
met een pit als 't ware niets 1 unnen
doen, maar die moeten open blijven
omwille der concurrentie. Scheer ze
allemaal ovor een kam en zegt alles
om 9 uur sluiten en dat geeft een
groote bezulnigiog. vAE*
KWjb&rg. wiiihv>uv>. W«we nog
de groote besparing bij 't voorstel van
B. en W. Ik geloof 't niet, daar er in
dc étalages bijna niets gebrand wordt,
't is bijna overal toch een pit.
Gragtmans. Vroeger was 't na 8 uur
maar een pit, thans den geheelen avond.
Ik ben--er tegen de winkels totaal te
sluiten. De winkeliers moeten kunneD
werken als ze willen.
Klijberg. Dan maar met ander licht.
Gragtmans. Petroleum is er ook niet,
geef hen dan een pit.
Klijberg. Als we niet aan de besparing
komen en *we krijgen geen kolen is 't
nog erger.
Wethouder Timmermans. U stelt zich
m.i. te veel voor van de bezuiniging als
de winkels om 9 uur sluiten, 't zal weinig
zijnmaar van beteekeois zal wel zijn
den dwang die men de menschen oplegt
en 't recht dat men hun ontneemt en
daartegen zal ik blijven protesteeren.
Timmermms-Verschure. Ik ben er
tegen om de vermindering van gasver
bruik te zoeken in nieuwe prijsopdrijving.
We moeten een verbod van gasverbruik
uitvaardigea, maar dat Is zoo maar niet
in een twee drie gezegd. We moe
ten de lasten zoo mla mogelijk doen
zijn, maar toch is dit beter als pi ijs-
opdrijven.
Verwlel. De gascommissie heeft het
g zocht eerst op de wiokels, dan op de
koffiehuizen, die na 10 uur maar eon
licht krijgen en voor dien tqd de halve
verlichting, ea de rest bij de parttcullereo.
De statistiek der gasfabriek wijst ulr, dat
de muntmeterhouders thans meer gebrui
ken dan 't vorig jaar die lachen er
ocas o.m. Daarenboven zou er btj de weinig uitmaken. Ik kan me met verdere
militairen niet te bezuinigen vallen P
Tlmmermans-Verschure. I)ie menschen
zullen er niet mee lachen, maar als er
geen cokes of kolen of wat ook is om
te stoken zullen ze hun gasmachientje
p«rsooon. dis in dat vftrnobrikkelbk drama een
rol hadden gespeuld, in het bijzonder naar
Elisabeth Canning, dat sohoonn, wonderlijk*
wesen, dat eich thans levend dood in het
krankzinnigengesticht bevond, ongsaeesflljjk,
en zooals men zsida, door het meest ver -
«ebillende voorstellingen van haar verwarden
geest gefolterd ea rondgedreven. Na eans
meende sg eene aanzienlijke dame te zjjn.
en de geringste lompen, waarmee sg cieh
opschikte, waren voor kaar diadeem en her
melijn den weder was zij reeds in de bel, en
moeder Wells kwam vol wotde net gloeiende
gzers op haar af. om haar bat vleeech van bet
aaageaicnt te branden. Alsdan kroop zij angstig
in een beek, on bedekts ket verwrongen gelaat
met de kanden, terwgl sg znlke wanhopige
jammerkreten nitatiet, dat de oppassers kwamen
»o «cbistsB. Wel was de ongelukkige te be
klagen, maar toch moest Hetty bekennen, dat
Elisabeth tat die selfcnchtiga karakters be -
noorde, die cicbselven gaarneala bet middelpunt
der wereld beschouwen, en juist in deze zelf -
snobt te gronde gaan, omdat geest en hart
met genoeg gevormd ajjn om zich voor het wel
flu wee van anderen te openen.
Uit haar gepeins werd H*t'y plotseling
gewekt door de vrooljjke stem van haar
echtgenoot. Op. op, Hetiy Hst is thans
geen tjjd om te droomen, wij eijn zonder dak
en moeten een ander onderkomen zoeken.
Verwonderd zag zij op.
Wat is er Robert?
Da eigenaar van Chesney Wood, sir
William is daar en beeft al terstond de nieuwe
meesteres meegebracht, ga ons bundeltje pak -
ken riep hg in overmaat van vreugde.
Hetty sprong op en «•f het kind aan de
oppaster over, tegelijk voelde s|) zioh rseds
door twee kraohtige armen omvat.
Voor haar stond William, m«ar niet de
dreoraerige, verwarde jongeling, die zjjao zuster
zoe veel zorg en l»ed bed gebeerd, mear een
door de zob gebruind man, wiens gezondheid
-u levenslust uit d« oogen bloBken, wien mot
het kon aansien dat bjj zijne leerjaren go d
had beateed en thans de kaast verslond me»
vaste hand bet bu'sbestier te voeren naast
b«m itond M*ry, met een blos vas gelnk op
het gelaat.
Niet de onde bakermat zijner vaderen, thans
ziju erfdeel en eigendom, Diet zjjne beminde
zuster bad Williams eerste bezoek bg zgne
teragkomst m bet vaderlaud gegolden, tot
M*ry bad zjjn hart bern getrokken baar bad
ng net eerst beriobt moeten geven van ejjne
reisuit haar geliefden mond bad hg 'c eerst
willen hooric, dat bjj teruggekomen was ale
een veranderd menscb.
Dat bad sig hem gezegd, met de belofte,
nu voortaan jjja trouwe gezellin te zullen zjjn
door het geheels leven sjj wist immers reeds
uit zijne veJo brieven die hear over den langen
tijd der scheiding bedden beengekolpen, dat
Williom een geheel and^r menscb was geworden.
Uit lederen regel sprak thans een barakier,
dat wist wat het wilde, en dat rnstig op zgn
doel afging, maar al zjjn brieven ademden
tevens eon geest van opreebte en onveran
derlijke liefde, die haar een waarborg was,
dat zijne gevoelena voor haar nooit meer aan
het wankelen konden gebreebt worden.
E-»n'ge weken later deed sir William met
lady Mary Daviatown sijn intrede op CJostn^y-
Wood, dat onder de bekwame, denel^k-'
van Robert weer -*<
was gewoi i *•- r
van sqnn «V
kind lioht ea tounesehqn in de onde abdyj
in 't schoons groots huis was ruimte genoeg} di"naar, eo de bmsboudster van t^s
voor de ontwikkeling van eeu nieuw geelecbt,
gelijk Rol rt op cis d ">es d-
sjjne zoudt ?c d
voor zjjn a ttamer, geesi.
Op Cnesc 'Vo. !»lt t
een straal v lie g*!ck, ws in r
de sqaire uov W i Imrj zoow>
sir Orispe G d
de a moootei
boide geziuni m *r v« n
bg elkander sa» v--) bat r r 'J
op varvloget -1de
Bomwensobepp :,yrHr
Fielding, d-n
het proces C«» r
bjj vul wHinig» - "i r g(.e»or,
tel-nrstellend»». I r am K Jj
wel aan moeten steken om hun potje
koken. Wij hebben goed praten l
Klijberg. Er is beweerd, dat mei
direct aan de gasfabriek kan zien als
de militairen weg zijn. De heer Verwiel
sprak nog over bezuinigen bij de mill*
tairen, misschien weet hij daar icta meer
van.
Verwiel. Doordat de militairen hier
zijn wordt juist veel gas gebruikt. Dns
door de Industrie en doordat er mili
tairen zijn is het verbruik zoo groot,
daarop kan toch ia den Haag gewezen
worden.
Gragtmans. Daarvoor hebben we 200
ton extra gehad, maar we kunnen er
opnieuw op wijzen.
Timmermans-Verschure. Particulieren
hebben bezuinigd. We kunnen nu de
avondscholen sluiten. Ik heb er niets
tegen om de winkeliers na 8 uur geen
gas te geven.
Wethouder Timmermans. Ik kan me
daarmee vereenigen, als we niet spreken
van sluiten,
Timmermans-Verschure. En nu de
koffiehuizen.
Wethouder Timmermans. Zoeken we
het nu heusch niet, waar 't niet ver
loren is. Het voorstel is om na 10 uur
maar ééo licht te laten branden en te voren
de halve verlichting en nu de winkels
na 8 uur geen gas hebben, is dat nta
niet voldoende, 't Kan toch verder zoo
bezuiniging niet vereenigen.
Van Sehijndel. 't Weegt toch ook
niet op, zoo'n enkel pitje.
Klijberg. Uw argumentv't bezuinigt
zoo weinig een pitje*, gaat niet op. Als
iedereen cr zoo over denkt, komen we
er niet. Als we om 9 uur geen licht
meer in de winkels geven dat is een
uur en na 10 uur niet meer in de koffie
huizen, dat zal wel degelijk schelen.
Tlmmermans-Verschure. Ik zou in
koffiehuizen eu in winkels na bepaald
uur geen pit meer laten branden, dus
geen gas meer geven, of alleen in die
zaken waar vreemdelingen verblijven.
J. van Riel, Ook tegenover de grootere
is het rechtvaardiger. 4
Van Schijndel. Als we eerst een
proef namen van een paar weken met
het voorstel van B. en W., dan is het
nog tijd genoeg.
ft*br»k-n
Eenmaal b r
i-
Ql|f *aarv
alieeif
«m uitstap*''"'* fs,l"a»d--tarugk«f-,d!.* k.»
ernstig ec w*or bg keen ging óf waar
mand vr
bg geweest was, allen wisten het.
Hg ging naar Bddlam, waar de ongelukkige
Elisabeth vele jaren in een sombere eel op
baar verlosser, den dood moest afwachten.
Hij had den armen Charlie toenmaals wel
g«eB belofte gedaan, dat bg voor de ongeluk
kige zou zorgen en Bieb om baai- bekommeren
mear bg beschouwde deze ja^rlgksche reis als
eene boetedoening, die hem zgne afdwaling
herinneren en kracht schenken moest om rnstig
voort te gaan op den weg, dien hg thans
bewandelde. Hg bad evenwel deze herinnering
«iet coodig gehad, want hst bezit van sQne
dierbare M-.ry was voor hem een gelnk, dat
hjj voor alle schatten der wereld niet kad
willen missen.
De tante van Elisabeth Canning, vrouw
Collay. die in bet brkandelde drama snik sen
verdaohte rol bad gespeeld, was reeds op den
dag. toen de op den graaf gepleegde moord
bekend werd, verdwenen Haar ma» derrj
cavorecbing naar ba-r
hem ra»d# sedert eanigen tyc verdacht voor—-
^"konm bij ktald baar vaar ee ooreaak vsu
sabeth's fuig-lak, t». geloofde dal men eieh
ven baar verankerd bad, ëcr hare bekentenissen
den nuasa vut d«n overledt-u graaf Waveraford
konden bezwalken. Ook Ja'ojes. de kamer—
«ares vord wea" i' bu" *erhoor
had kant 40 doen
t-,d. .l d... p«wu...r.w„Ld„„ d»m
Oeiaan gesooden, opdat uiemaad daa' .lnilï
ou kam dn opÜoWeu, die over d. U 'la'er
•g. oo», I., ,,«preid!
r baad. |»,.p a
ver«pr.,d«B van
au da« vermoorden
"•O'Oheo t«8o4, dia ïi0h"ï.^
wUieköar
hadden
over
"gen
8eheime