Eerste Blad. NOORD-BRABAND" Het geheim. Die aam aer bestaat git TWEE bladen BINNENLAND. FEUILLETON. Bronnen van onderzoek. Het Prinfee-je. Maatschappij van Verzekering op het Leven. KERK-ARCHIEVEN. Iets over de kerkelijke geschie denis van Waalwijk. 19 Opgericht WAALWIJK. 1843 NUMMER 78. ZONDAG 30 SEPTEMBER 1917. 40e JAARGANG. Dit blad verschi nt-: W o e b s d a g- enZatcrdagavond. Abonnementsprijs per 3 tnaat; den f 0,90. FraDCO p. post daor het geheele rijk f 1,05. Brieven» Ingezonden stukken, gelden enz franco te zenden aan den Uitgever. E ECHO VAN HET ZOIDE Telef. 38. WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT. Uitgave Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen. Telegr.-AdresECHO. Prijs der Advertenllën 12 cent per tegel; minimum 75 cent. Advertenilën 3 maal ter plaatsing opge geven worden tweemaal berekend. Reclames 20 cent per regel. XI. Voordat wij evenwel den verderen loop dezer zaak willen vervolgen, moeten wij ruim een maand teruggaan en zeker geval beschouwen, waarmede de school meester schijnbaar niets te maken had. Het was Zondag den l2deo Februari 1736, tien dagen na den beruchten avond bijAntonle Borgman s. Juist had Cornelius van Rooyen zijne ochtendpreek gedaan en zich, vergezeld van de kerkeraadsleden Hendrik Hoekwater en Jan van der Ent, ouderlingen, en Philip pus Verhagen. diakeD, begeven naar de netkekamer, om de armen-collecte te teilen en op te schrijven. Men wachtte of ook de kerkmeesters naar ouder gewoonte zouden binnenkomen, om hunne collecte onder de oogen des kei- keraads te tellen en aan te teekenen Er verscheen echter geen kerkmeester. Men ging zoeken en vond de kerkmees ters (Jan David Werther, den vroegeren diaken, enAntonieHeer- m a n s, drossaard van Baardwijk) in het ckoor in het geld bezig. De predikant drukte hun op 't hart, dat zij verkeerd deden met in een hoek van het kerkge bouw de kerke-collecte te tellendat het een blaam zou kunnen werpen op hun goeden naam hij vermaande hen daarom in de kerkekamer te komen en het geld te tellen .in het bijzijn van den kerkeraad. Temeer drong de predikant, omdat Jan van der Ent zeide, dat hij half geloofde onder 't geit een ducaat nut het munt boven gezien te hebben. Nu wete men, dat dit geld juist bestemd was om het traktement van den organist te voldoen. De kerkmeesters sloegen de ermaning van den predikant In den wind, waarop deze zich o. m. de volgende woorden Het ontvall-n dat men malkan der wel voor eerlyke lieden erkendemaar indien zy met het kerkegelt zoo zouden willen handelen na hun welgevallen, men ze wel eens als kerkerovers toade kunnen aansprekenomdat ze het kerkeregt verm korten zouden. Op deze nog al krasse, maar geen kwaad bedoelende woorden, Hepen de belde kerkmeesters verwoed heen, onder het roepen van dat legge ik in kennisdat de predikant daar ge zegd heeft. Deze bedreiging werd ook werkelijk ten uitvoer gebracht. Twee dagen vóór Pascheo, op den 30sten Maart, werd doof notaris en getuigen uit naam van de twee regerende kerkmeesters een insinuatie gedaan aan het huis van D s. van Rooyen: behelzende in substantie zekere pretense injurie door den predikant na hun voorgeven aan hun gedaan in de kerke alhier opt groot choorop welke pretense injurie zij voldoening eisten in presentie van de leden van den kerkeraad ot voor notaris en getnigen binnen den tijt van 8 dagen na de gedane insinuatie. Den 3den April werden de beleedigde kerkmeesters door den schoolmeester geciteerd, om den volgenden dag, 4 April, op de kerkeraadsvergadering te verschijnen, wanneer de predikaat alge- heele voldoening zou geven. Maar de bc- leedlgden gaven Jan Volkerts deze boodschap mede als de Domini iets te insinueren heeft, dat kan hij schriftelijk door een exploteur in cas subjeet te pas komende laaten doen. Zij verschenen dus niet ter vergadering. Op deze vergade ring betuigde de predikant plechtig aan de aanwezige kerkeraadsleden Jan van der Ent, Cornells Coolbaas en Philippus Verhager, dat hij niets tot de kerkmeesters gezegt hadde, dan dat hem als predikant in sulk een geval pasteen niets anders voorgehad te hebbenals de kerkmeesters tot haar en pligt te doen wederkeeren, met ze als een vader te waarschouwenDe kerkeraad nam met deze betuiging vol komen genoegen, er tevens de geruststel lende verkla ing bijvoegende, dat, zoo de predikant voor het gerecht mocht worden gedaagd, zij, kerkeraadsleden, hem op de krachtigste wijze zouden steunen. Dat deze ellendige geschiedenis in 't nauwste verband stond met de vroegere medegedeelde veete tusschen de weduwe Jan Hermans c.a. aan den eenen kant, en den organist met den kerkeraad aan den anderen kant, bewijst de Ordon nantie van den drossaard Frederik VliethoorD, d.d. 23 April. Bij deze Ordonnantie werden ouderlingen en dia kenen bevolen aan deu organist D o m i- nicus van der Hammen tó kerke-ge/denter haar der bewaring be rustende, te betalen het vierendeel jaars tractementV gene de kerke aan den voornoemden organist verschuldigt is, en den kerkmeester Johan DavidWer- t h e r op des onder geschrevens insinuatie en ordonnantie van dato den ij dezer te betalen wel had aangenomendog waar van hij egter op verschydc frivole uil- vlugten tot nog toe is gebleven in gebreken. De wanbetaling van dea organist was klaarblijkelijk niets anders dan kleingees tige plagerij, die nog geruimen tijd aan hield. Had ook de schoolmeester de hand in bovengenoemde zaken Oogen schijnlijk Diet. Maar als wij artikel 17 van de handelingen des kerkeraads van 9 Juni (kerkvisitatie, waarop wij later terugkomen) lezen, dan blijkt het, dat op Jan Volkerts wel de hoofd schuld valt. Dat artikel luidt aldus Dat hyJati Volkerts, omtrent dien tijd heeft gegeven een zeer kwaadaardige attestatie gans strijdig tegen 'tgetuigenis van den kerkenraad over zeker geval, rakende hel tellen van t kerkegelt op den 12 Febr. 1736, op welkers fondament de predikant scheen ingewikkeld te zullen worden in oen proces van injuriewaar over zijn Eerw. tegenwoordig in 's Hage is. In dit artikel wordt wel niet met bepaalde woorden gezegd, wat de school meester misdaan had, maar wij begrijpen er toch uit, dat bij den predikant in 't openbaar had beticht, dat deze de kerk meesters voor dieven en schelmen had uitgemaakt. Ook is bei haast zoo goed als zeker, dat de kerkmeesters door kern werden opgestookt en aangezet om den predikant ten val te brengen, Dit moge wat kras schijnen, maar het was toch een der hoofdbedoelingen van de vijan den des predikants. Zoo ver zou het evenwel gelukkig niet komen. Om te doen zien, hoe dit geschil verder verliep kan ik niet beter doen dan de volgende Transactiedie in de notulen van den kerkeraad van 17 Juni staan geregistreerd, hier af te schrijven. Dit evenwel voor een volgenden keer. Besoijen. J. van der Hammen Nicz. Dit is de titel van de wonder-mooie oorspronkelijke novelle, welke bij den aanvaDg van het nieuwe kwartaal in het Geïllustreerd Zondagsblad verschijnen gaat. Wij kunnen onze lezers, voor zoover zij nog niet op het Geïllustreerd Zondags blad geabonneerd mochten zijn, niet genoeg aanbevelen zich loch op deze uitgave te abonncerea. Ondanks de buitengewone kosten, hier aan vooral in dezen tijd verbooden, hand haaft door zijn groot aantal mooie illus traties, prachtige verhalen en billijken prijs van slechts 45 cents per kwartaal van 13 nummers (franco per post f 0,52'/i) het Geïllustreerd Zondagsblad zich als een der fraaiste en verreweg de goed koopste illustratie van ons land. Op aanvraag wordt steeds gaarne een proefnummer gratis toegezonden. DE UITGEVERS. Het Bureau voor Mededeelingen in zake de Voedselvoorziening meldt Er bestaat blijkbaar eenige ongerust heid onder het publiek over de suiker. Daarvoor is inderdaad geen enkele aan leiding- Met stelligheid kan worden ver zekerd dat er voldoende suiker is voor de behoefte en dat aan verhooging der winkelprijzen niet wordt gedacht. Ten opzichte van dit artikel kan men dus volkomen gerust zijn. Naar wij vernemen, zijn door dc regeering als onderhandelaars over de levering van steenkolen uit Duitschland en de le/ering van eenige andere eco nomische kwesties aangewezen de heer- en Snouck Hurgronje, Reterendarls aan het depattement van Buitenlandsche Zaken, Trip thesaurier-generaal aan het Departement van Financiën Everwijn, administrateur-chef der afd. Handel aan het departement van Landbouw, Nijver heid en Handel Frowein, directeur der Rijkskolendlstributie Van Aalst, presi dent der N. O. T.Ktöller, lid van de commissie van bijstand voor de uitvoe ring der Distrlbutiewet en van der Does de Bije, waarnemend voorzitter van de Rijkscommissie voor de distributie van ijzer en staal. Gelijk reeds gemeld worden er onder handelingen over de levering van kolen uit Engeland, waarbij tevens de scheep vaartaangelegenheid betrokken is, ge voerd door de N. O. T. De minister heeft bepaald dat de verbouw van de volgende gewassen wordt beperkt tot het achter elke groep ver melde percentage van den gemiddelden verbouw in de jaren 1913, 1914 en 1915. Groep A Karwijzaad, mosterdzaad, blauw-maaozaad, kanariezaad, zaal- en pootulen en sjalotten 40 pet.; groep B: Westerwoldsch Raygraszaad, spinazie- zaad, radijszaad, knollenzaad, koolraap zaad, slultkoolzaad, uienzaad, rammenas- zaad, selderijzaad en andere groenten- zaden 70 pet. J groep C. suikerbieten 80 pet.groep Dvlas 50 pet.groep E: cichorei 100 pet.; groep F: tabak 100 pet. groep Gkool, peen, spina zie, snijboonen, spersieboonen, prei, sel derij, pastinak en andere groenten 50 pet.behalve in zuivere tuinbouwbedrij ven. De maatjegelen tot beperking van den ▼erbouw van koolrapen en knollen, als ook van voederbieten en mangelworte- len, zullen nog nader worden bekend gemaakt. Uitvoer van deze gewassen, versch of geconserveerd, zal in geen geval worden toegestaan. Overwogen wordt den verbouw voor voeding van eigzn vee vrij te laten, doch hetgeen meer verbouwd wordt tegen betrekkelijk lage prijzen in beslag te nemen en te distribueeren. 1 Voor den verbouw van kool en snij boonen op gescheurd grasland, die in 1917 onbeperkt was toegestaan, zal thans geen vrijdom worden gegeven. Vaa bDE ECHO VAN HET ZUIDEN.' Verzekerd Kapitaal f 17.824.006.— Reserve v 2.663.649.— 28) XXIX. VOORSCHOT. De beide mannen waren jaist hot bnrean van politie genaderd en de inspeztenr ver— aocht Shore binnen te kouien om aich te over— tnigen. Hier is het telegram, lees En bier is nog een ander, dat verzonden ia op onse vraag om iuliobtingen. Hot tweede telegram uit Amerika zei la— koniek ,,Doa wat n goeddunkt"'. Men zon hieruit zeggen, hernam de inipeotear, dat de millionairs daarginds als paddestoelen mt den grond verr(jsen. Anders sonden de vrienden tooh wel wat meer respest toonen voor het lijk van een hnnner. Doe wat a goeddunkt I herhaalde Shore nadenkend. «Welnn, riep by plotseling nit, dan kan het lijk ter aarde besteld worden op de algemeene begraafplaats. Dat zal waarschijnlijk ook gèbeoren. Waar is het lijk Het i'b bkrnaost, in een leege kamer, «aar de jnstitie het op baar gemak kan echon» wen. Het is opzettelijk niet naar het zieken- hais gebrnsht, omdat we dachten dat het naar Amerika moest. Maar die telegrammen hebben ons van het goede spoor gehraobt- Terwjjl de inspecteur sprak, had Shore, die er altijd op mt was zijn oogen den kost te geven, een pak goed gezien op den grond, in da nabijheid van zijn stoel. Wat is dat? vroeg hij. Het rommeltje wat de millionnir aan en by zich had tydens het spoorwegongeval. Mag ik het eenB zien Zeker, gaat nw gang. Het wordt door de jnstitie paB nagekeken als het lijk geschouwd is. Shore inspecteerde de kleeren nouwfeenrig, maar kon niet meer vinden dan de bladen al gemeld hadden over het goed en de merken. Hij moest by zichzelf bekennen, dat bij feitelijk ontwapend stond tegenover dien man van Hall. Wat hem al heel vreemd voorkwam waren de talegrammen nit Amerika. Dut was voor hem een teeken, om heel voorzichtig verder te gaan en geen enkele aanwijiigiDg te veronachtzamen. Waarom telegrafeerden Carterbil vrienden op zoo'n eigenaardigen, bijna spottenden toon. Zonden zij inlichtingen ontvangen hebben vroeg zioh de detective of. Er was een oplossing voor: C-rt<rbilt, de echte, levende, kon aan zijn vrieoden geseind hebben geen nota te nemen van gernchteu, die zonden gaan omtrent «ijn dood. De eenige man, die dat berioht kon over gekabeld hebben, wbs de man van Hall, d'e in dat geval wel degelijk degene was voor wien bij zich uitgaf. Daartegenover stond, dat die man van Hall mat zijn doordringende, heldere oogen en tjjn beslistheid in zijn optreden ook als bedrieger in staat zon zijn aan Carterbilt's vrienden bet bewuste bericht te seinen, daar het welslagen zijner plannen er van afhing. Waar is de inhond dor zakken vroeg Shore den inspecteur, toen hij met de inspec tie der kleedingstukken gereed was. Daar op tafel van den commissaris. Er bevond zich een bundel paperassen, geld, enkele jnweelen, als een dasspeld en riDgen, alle voorwerpen, die Carterb It bij sich bad, toen hij het station CbariDg Cros» verliet. Shore nam alleen de papieren ter hand. daar die hem bet meest intereseerden. In 't bijzonder zocht de detective naar het rsgn, dat Carterbilt van Grover, den make laar moest bebben ontvangen en dat, volgens den man van Hall, een volledige kwijting van betaling bevette en volgens örover, niets meer was dan een stnk zonder waarde daar er niets definitiefs in beschreven was. Het stak was geheel in den vorm en met snelle sprongen rees de man vac Hall in Sho re's achting. Hij begon na inderdaad te gelooveD, dat bjj de milhonair was en schaamde er zich over, dat bij zioh zoo onhebbelijk tegenover hem gedragen bad, door alles te gelooven, behalve de waarheid- Na bleek zoo beider als sen klontje, dat Grover niets meer was dan een dief, ofichoon Shore bi?r al van het begin af aan niet aan getwijfeld had. In de tegenwoordige omstandigheden was het niet mogelyk, het stnk mee te nemen. Hy mosflt zich tevreden stellen met zich een pre mie te verzekeren dniaend pond dacht Siore niet te veel voor zijn stilzwijgend - heid om Grover niet aan da galg te helper. Hoe bij dat zon aanleggen moest bij nog eens overdenkep. Hij vond 't al een heel aardig idee om te trachten der makelaar duizend pond sterling af te vangac. Biter één vogel m de hand dan tien in de lacht, dacht bij. Mmeoben als Grover slapen vannacht in hun bed en morgennacht in de gevangenis. Vindt ge het goed, vroeg hij den in— spscteor, dat ik dit document copieer Ik zie er geen bezwaar in, luidde het antwoord. Shore ging in den stoel van den commis saris zitten en maakte een zorgvuldige copie van het r»$u. Met blijkbaar welgevallen beschouwde bij zijn werk en bsrgde het stnk papier daarna zorgvuldig op in zijn portefeuille. Hij laohte hierbij *00 geheimzinnig, dat het wel leek of hy weer nieuwe gouddroomen had. Hij zei bij zichzelf, dat bij mevrouw Main- warring verlaten bad vijfhonderd pond ster ling rykar en dot het wel heol ongelukkig moest afloopen, als bij ra het onderhond,dat hij zich voorstelde opnieuw te hebben met den makelaar Grover, niet bet dubbele van die 10m ion loskrijgen. Eigenlijk behoorden die vijfhonderd pond hem nog iang niet, daar er, zooals wij weten een zekere voorwaorde aan verbanden was, maar Shore behoordo tot die menschen, die een groote dosis zelfvertrouwen bezitten. Hij had juist zijn copie af. toen een gerucht van stappen in de gang de komst van auto riteiten aankondigde. Shore vond ket niet noodig bij het onderzoek te blijveD bij wist vermoedelijk al meer dan de onderen zouden te weten komen en nam afscheid van zijn vriend den inBpeotenr, tot diens niet geringe verbazing. XXV. DE INKOMSTEN VERMEERDEREN. Ondanks de gondzee, waarin Shore in ge— daohten -«wom en ondanks de vijfhonderd pand starling, die by al nit die zee opgevisabt bwd, liat hij zich niet door de weelde vervoeren tct buitensporige dingen. Hij nam geen dnnr rijtuig, maar een omnibas om zich naar Gros- venorstreat te begeven. Da makelaar ontstelde alweer, toen by den naam van den b9ioeker boorde noemen hij ontstelde nog meer, toen Shore deed of bij de hand niet zag, die naar hem uitgestoken werd ter verwelkoming. Met een glimlach op het gelaat zy hij toeu Zoo spoedig had ik u niet verwaeht. Echter onder den ijskondan blik van den deteotive verdween de laohende trek als op slag van Grover's gelaat. Neen, antwoordde Shore, ik begrijp dat n mij niet zoo spoedig terugverwachtte. Maar, als ik mij met iets inlaat, dan behandel ik het zoo spoedig mogelijk. De wereld behoort bun, die vroeg opstoBP. Mag ik soms al van u vernemen, dat u geslaagd zijt De vraag werd op angstigen toon gesteld. Kalm antwoordde Shore Jo- Van ontroering over dat beseheid sprong de makelaar van zijn ztoel op en vroeg Das hebt u bet rtga? Ja. De zacht die r* ontsnapte aan de borst van den makelaar, zou Shore volledig ingelicht hebban als bjj nog niet wist wat de man daar voor hem uitgehaald had. Ik heb heel wat moeite gehad om het stuk machtig te worden. Grover was neen gekbij begreep heel goed, dat die woorden ten doel hadden de Grasland in den winter 1916/17 ge scheurd, zal thans geheel als gewoon bouwland worden beschouwd. (Officieel). Bericht is omraugen, dat de NederUndscbe delegatie in Amerika iq orer- lcg is getreden met de Amerikaansche antz- liieiten. Uit den aard der zaak zijn tot dus verre nog weinig moeilijkheden overwonnen ea kunnen de resultaten karer bemoeüogen slechts in algemeete termen worden weei- gegeveu. De delegatie is van oordsel dat de uit voer van veevoeder niet zal worden toege staan en dat ereamiu aanvoer van grond stoffen voor uyrerheid en industrie te ver wachten is. Wat betreft den uitvoer van graaD, ge schikt voor de voeding vau deu inenscb, zal het Gouvernement der Vereenigde Staten eerst eene dsfiuitieve beilisiiug willsu nemen, wanneer ket op de koogte is van de grootte ven den nieuweu eogit en het zijne gedrags lijn in het algemeen zal hebben bepaald ten aaBeien van de hoeveelheden, die daarvan voor Nederland beschikbaar zullsn kannen worden gesteld. Onze delegatie zal echter by wijze van inoidenteele ichikkizg trachten te verkrygen, dat de door onze regeering aangekochte of ingeladen hoevealkeden tarwe, maïs en Ca- nadeesche gsrst, voor zoover zij nog niet bedorven zijn, uitgevoerd mogen worden. Hierbij zal echter wel moeten worden toe gegeven, dat van dit quantum niets als vee voeder wordt gobraikt. Het staat dis ook wel vast, dat van het door onze regeeriug reeds gekochte graan zeer weinig naar Evropa zal worden uitge- voerd. Yan allo partyen die hier zullen aanko men zal bovendien waarschijnlijk */t moeten worden afgestaan aan de Commisaion for Relief in Belgium en zal '/s ?oor Neder land zijn. De totale koeveelheid tarwe, maïs en gerst die dan voor Nederland zal komen, zal pl.n». 88.000 ton zyn. Ongeveer voldoende voer de behoefte van 14 dagen. De katholieke illustratie van deze week bevat de volgende platen, De Zeer Eerw. Pater A. B. H. Gielen S. J. Monte San Gabrlele. Bestuur van bet R.-K. Lyceum te Tilburg. Uit bezet België. Militaire optocht te Parijs. Een gepantserde uitkijkto ren. In de rotsen van Telmein. Egyptische arbeiders aan het Wester front. Vier kiekjes van H. M. de Koningin in de mijnstreek. Drie kiek jes van het R.-K. Middenstandcongres te Utrecht. Kiekjes uit Riga. Twee kiekjes van tabakscultuur. Twee kiekjes van de opening der Staten-Ge- neraal. Pater Dr. Verbeek en Pater Dr. Drlessen te Oss Het Zweedsche ïFlandrla» door een Zeppelin aange vallen. Echtpaar L. van Nobelen. De Ridder te Noordwijk. Zuster Imelda te Schiedam. Van den Kat holiekendag te Nijmegen. TEKST: Pater A. B. H. Gielen S. J. De diefstal op den Hallerhof. -—Va- cantieweer, door B. Th. Santen. Spreekwoorden, door fr. Martialis Vreeswijk. De ramp, door H. B. v. d. Sande. belooning te vergrooten. Maar. nu het werk ee: maal verrioht was. oordeelde de makelaar vijfhonderd pond aterling meer dan genoeg voor het werkj». Als die detective dacht hem nog meer te kunnen plokken dan had hy het by bet verkeerde eind. Dat zal wel, antwoordde daarom de ma kelaar, maar hoeveel moeite gij er aan bebt gebad, de vijfhonderd poBd zullen er u vol doende voor belooneo. 't Spijt my geweldig, dat ik niet vzn nw meening ben. Em uitdrukking van grooto vrees kwam op het gelaat van Grzver. Het was niet dan met groote moeite dat bij zioh beheersckte door te zeggen Wat bedoelt n er mee? Eenvoudig dit, dat ik roy niet vzn dat ■tuk zal ontdoen voor minder dan duizend pond aterling. Grover ontroerde aichzbaarhij wierp zich aehterover in zijn ttoel en vroeg met sta melende stem Ziet ge my voor een nil aan? Heen, antwoordde Shore, ondubbelzinnig, domenschen worden gewoonlyk in twee dee— len gescheiden, één deel bestaat uit do uilen, de stommeribken, van wie n spreekt, het andere deel nit sobnrken, die de stommerikken beetnemen. Ik houd u niet voor een stom merik. De makelaar werd woedend door die dut delijke aanwysing van hetgeen by was. Gy durft...., liep by uit, met de vuist dreigend op het blad van zyn bureau slaand. Ga toch zitten 1 Gij durft Ga toch zitten I Volg mijn raad. Indien hetgeen ik u zeg niet naar uw «in is, moot ge niet naar mij luisteren. Verzeker mij. dat ge niets meer wilt hooren vzn het bewoste riyn en ik breng het raar anderen die sr misschien meer belang in zullen stellen. [Wordt vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1917 | | pagina 1