Tweede Blad.
DE OORLOG.
BINNENLAND.
RECLAME -1
RUSt EN GEMAK
m
NUMMER 80.
ZONDAG 7 OCTBER 1917
40e Jaargnm?.
Timmermans. Ik sïel me die zaak heel
anders voor, nl. de gasfabriek als een
afzonderlijk bedrijf, een fabriekszaak als
elke andere. Vroeger is die niet goed
beheerd of niet met haar tijd meegegaan,
Du Is ze gereorganiseerd en nu moest
men ook ineens schoonschip maken en
verlies boeken op bedrijfsstoring, over
gangsperiode of >.vat ook. Men moest
nu die oude boel maar eens ineens over
boord gooien, anders blijven we zitten
als altijd. Nu ineens moet de fabriek op
goed peil gebracht worden, nu men kan
rlen wat het worden zal. Ik zon gerust
durven advlseeren alle geleden verlies
thans buiten beschouwing te laten. Dat
moet van geen invloed zijn op den prijs
van het gas. Is het op 't oogenblik
mogelijk of kan het in de toekomst
rendeeren met b.v. 13 cent, dan ben lk
daarvoor. Komt de sood aan de man,
dat de exploitatie der gasfabriek dat
vordert, dan kan de prijs nog op 14
cent worden gebracht, tenminste als men
't nu aandurft met 13 cent. Wordt ia
Uwe cijfers ook het eigen gas voor de
gemeente in rekenlog gebracht.
Directeur. Ik heb alleen de groote
cijfers genomen, 't Eenige wat doorslag
kan geven, is, dat we goede kwaliteit
kolen krijgen en daaruit halen wat er
uit te halen is. Dat moet de hoogere
opbrengst geven, en dan zou het mis
schien gaan.
Houben. De gascommissie heeft zich
door 't zalfde motief laten leiden, dI.
niet op 't oud verlies terug te komen.
Daarenboven is 'c een motief dat wij
dan ook voor Besoijen en Baardwijk
betalan, anders zouden we zeker maar
1 cent hebben voorgesteld.
Khjberg. B. en W. is daarom niet ge
heel met de gascommissie meegegaan,
omdat we niet genoegzaam van de nood
zakelijkheid overtuigd waren en de ver-
aatwoording niet op ons durfden nemen.
We hebben een nieuw rapport inge
wacht, dat sterker staat, ook vooral wat
b&treft Besoijen ea Baardwijk. Ik zou
13 cent nemen, maar als de directeur
pertinent zegt dat het niet kan, dan ver-
andert de zaak.
Brekelmans. Ik heb daar hooren lezeD
dat er f 1000 over is als er 2 cent ge
nomen wordt, dan stel ik voor een klei
nere winst te maken en 1 cent te nemen
om te beginnen.
Timmermans. Wat U daar zegt, is een
heel verkeerde voorstelling, men moet
toch vooruit een begrooting maken- U
kunt niet vooruit zeggen, dat is niet
of wel precies noodig, dat moet afge
wacht worden, daar is het een begroo
ting voor.
Brekelmans. Dan is 't niet practiscb
voor mekaar gebracht, als het niet juist
Is, men neemt het hoogste cijfer voor
't gas, dan zal het toch wel zoo zijD.
Als 't te weinig blijkt, dan is 't ook
niet goed voor elkaar gemaakt.
Timmermans. Zoo komt U er altijd
uit, als 't niet te veel is, dan zal 't wel
te weinig zijn. Die cijfers zijn er naar
beste weten als begrooting opgebracht,
niemand kan daarvoor de verantwoording
nemen, daar het risico veel te groot is.
v. Iersel. Zoo juist is door den heer
Houben gezegd, dat «en hoofdmotief is
dat we anders voor Besoijen en Baard
wijk meebetalen, 't Is jammer dat we
daardoor hier ook moeten lijden. Kan
daarop geen middel gevonden worden,
bv. als in Rotterdam, waar men onder
de 30 M3 een mind-re prijs betaalt.
Houben. De heer v. Iersel zal daarmee
niet bereiken wat hij deokt, juist 't te
genovergestelde, men zou dan aan de
meergegoeden een premie geven en
juist de arbeiders treffen.
Gragtmans. De muntmeterverbruikers
zijn de grootste verbruikers, die gebrui
ken maar raak, zijn er zeer slordig mee.
v. Iersel. In den winter zal de arbei
dersstand juist geholpen wordeD, daar
de meesten dan onder 30 M' blijven.
Directeur. Men zou de arbeiders gas
aan lageren prijs kunnen leveren en dan
bij overtreding f 1 en f 2 zetteD, maar
dan heet men ook weer te kort gedaan
zijn. Maar dat komt omdat men 's-
zvonds in- eigen tijd bij 't gas gaat zitten
werken.
v. Itrsel. De heer Gragtmans sprak
van slordigheid bij muntmeterverbruikers,
dat is geen slordigheid, maar dat is om
ta 7 uur nog ints bij te verdlnnen.
Klijberg. Ik voel er wel iets voor
een weistandsgrens te bepalen b.v. een
ton voor vermindering te geven.
Verbunt. Iedereen voelt den druk der
lijden.
Klijberg. Weistandsgrens daarbij be
palen gaat toch wel.
Timmermans. Daar voel ik wel iets
voor.
v. Ierse!. Ik stel voor den prijs niet te
verboogen.
Dit voorstel wordt niet gesteund, dus
komt niet in omvraag.
Brekelmans. Ik stel voor 13 cent te
nemen.
Dit voorstel wordt alleen gesteund
door den heer van Iersel en komt dus
niet in omvraag.
Daarna wordt 'c voorstel der gas
commissie om den prijs op 14 cent te
breugen aangenomen.
Houben. Zooals straks besproken zou
men voor een militair 2 M3 kunnen geven,
maar 5 of meer, konden we wat meer
verstrekken.
v. Iersel. Een militair kan beschouwd
worden als lid van 'c gezin en voor 5
of meer kunnen we iets meer geven.
Verbunt. Ik zou dit aan B. en W.
overlaten en die een groote volmacht
geveu.
Voorzitter. Dat Is voor ons een groote
eer, maar dat gaat toch niet.
Timmermans. B.v. 1 tot 4 militairen
5 M. en daarboven 3 M3.
Aangenomen.
Werkplaatsen enz.
Timmermans. Ik ken voorbeelden waar
het licht voor de werkplaats over den
hulsmeter loopt. Dat komt daarop ueer,
dat voor 't huishouden niets over schiet,
dan zouden ze voor 7 of 8 menschen
één lamp 37a uur per dag kunnen laten
branden, d.i. 25 pCt. Een aparte meter
voor de werkplaats is het eenige.
Directeur. Zoo zijn er hier heel veel,
dat houdt natuurlijk op als men voor
werkplaatsen een bepaalden werktijd
stelt.
Brekelmans. Ik heb straks al uitge
sproken dat als de cafe's na 8 uur licht
mogen branden, men ook de winkels
vrij moet lateo, zooals ze willen, daar
moet de kost verdiend worden.
Houben. Men kan toch goed voor
dien tijd ter winkel gaan.
Gragimaos. Café's moeten het past
's avonds verdienen.
Brekelmans. 't Komt er niet op aao,
waar en hoe ze hun rantsoen gebruiken.
Verwiel. Ik zou die beperkende be
palingen van de helf der pitten en na
10 nur een pit, behouden. Nu neemt er
ledereon genoegen mee, en dan zeggen
ze, ge moogt ze gerust aanstekeo.
Khjberg 't Bevreomdt me wel eeaigs-
zlns dat het lid Brekelmans nu zoo op
komt tegnn het niet ver strekken vac
gas aan winkeliers na zeker uur, ter
wijl uit de Hanze, waarvan hij lid is
gevraagd werd om gedwongen winkel
sluiting.
Timmermans. In den aanhef heb lk
reeds gezegd, dat het heel verkeerd is
de rantsoeDeering voor fabrieken te
brengen op 50en dat tal een groote
schade blijken te zijn. Op andere
wijze zijn de belangen van werk
gever, werknemer, gemeente en rant
soeneering veel beter gediend. Durft de
commissie het aan den arbeid met 50°/«
te doen lokrimpen, dan moet zij de ver
antwoording dragen, ik zal er mij zoo
hard mogelijk tegen blijven verzetten.
Gragtmaos. Er is voor motoren toege
staan 50*/o, Tilburg geeft 70De looierij,
en moeten toch 'savonds ook werken, hoe
komt men er anders met 't distribu'le-
leer. Er kan toch wel iets op gevonden
worden.
Timmermans. Mijn voorstel komt daar
op neer dat men 75 pCt. kan werken.
Er moet bezuinigd worden zoo is de
bezuiniging zoo groot mogelijk en de
inkrimping zoo gering- mogelijk, slechts
74. U wilt 50*/», ik 75*/# geven. Waarom
kan de looierij zich niet even goed aan
passen als andere bedrijven. Waarom
zullen we midden op deti dag deti besten
tijd prijsgeven, 't Zal ook wel eenige
moelelijkheid meebrengen, maar 'c is 't
beste, men behoeft 's morgens laat te
beginnen en is vroeg thuis. Als er wel
iets aan te doen zal zijn, zooals de heer
Gragtmans zegt, dan beveel ik mij ook
daarvoor, want 50 pCt. is te weinig.
Maar dat moet de weg niet zijn, die
buitendeurtjes.
Klijberg. Ik deel ten volle de bezwa
ren van den heer Timmermans en ben
overtuigd dat die regeling de beste is,
ook voor kantoren die veel licht gebrui
ken.
Van Rlel. Misschien is 't voor som
mige fabrieken mogelijk, maar andere
weer niet, b.v. bij spoedorders, 't is een
n oeilijke bepaling.
Timmermans. Er zijn toch afwijkingen
toegestaan.
Directeur. De lichtbesparlng wordt
juist bedoeld om de industrie meer te
geven.
Gragtmans. De looierijen zouden dus
geen gas mo en gebruiken en verschil
lende andere fabrikanten hebben me er
over gesproken dat ze ste.k tegen be
perkten dag-arbeid zijn en 'i veel mak
kelijker is, het rantsoen te gebruiken als
ze willen.
v. Rlel. Ik ben er tegen om fabrie
ken aan banden te leggen.
Brekelmans. Ik kan me vereenigen
met 't Idee van den beer Gragtmans, 't
werk in de looierij is veel te zwaar om
zoo'n lange weiktijd te hebben
Vao Iersel Als 't vas's'aat dat we
voor de Industrie 50 pCt. geven, staat
die voor een groot tekort. De schoen
industrie is voor ons een voorname zaak,
dan zullen er werklui naar huis gestuurd
moeten worden. Brekelmaos zegt dal't
werk zoo zwaar is, maar zij mogen
ook wel lets doen en daarenboven zijn
ze vroeg thuis en dat is voor 't gezin
ook wat waard en zij behoeven pas om
half acht op, wat ook een groote bi-
sparing geeft, 't Is m.i. de beste weg
het zoo vast te legger, temeer daar B.
en W. afwijkingen kurinen toestaan.
Timmermans. Ik stel voor de gasver-
strekking voor fabrieken te stellen tus-
schen 8—5 uur.
Verwiel. Kan b.v. niet, zij die dit niet
willen 50 pCt.
Timmermans. Meu spreekt juist over
mijn voorstel of lk 't voor plezier doe.
Het gebeurt alleen om zooveel mogelijk
gas te besparen en zoolang mogelijk aan
't werk te blijven. Alle machines kunnen
dan door verwarmd blijveD, men werkt
dan ongeveer onafgebroken 8 uur door,
en heeft geen kunstlicht noodig. Als men
algemeen dezen maatregel neemt en alle
versnippering voorkomt, zal het een
groote besparing geven, dan zal er zoo
min mogelijk verknoeid worden. Ik zeg
dit alleen in 'r algemeen belang.
van Riel. Als met 75 pCt. de schoen
fabrieken gebaat zija vind ik 't best,
maar ik ben er niet voor, om een werk
tijd vast te stellen.
Timmermans, 't Gaat niet over den
werktijd, maar over de gasverstrekking.
Gragtmans. 't Is allemaal rantsoen en
dwang.
Timmermans. Met de winkels hebt U
toch precies 't zelfde gedaan.
Het voorstel Timmermans wordt ge
steund door de heeren Klijberg en Ver
wiel en aangenomen met 5 tegen 4
stemmen.
Voor Houben, Timmermans, v. Iersel,
Verwiel en Klijberg.
Tegen Brekelmans, Verbunt, v, Rlel
en Gragtmans.
Houben. Ik ben er voor zooveel
mogelijk motorgas te verstrekken, als 't
kan 75 pCt.
Directeur, 't Vorig jaar hebben we
gebruikt van Oct. tot 3l Maart 363,000
M* en nu krijgen we bij deze strenge
rantsoeneerlDg 333.000 M', dus zonden
we het m.l. geiust op 70 pCt. kunnen
nemen.
Aaogeuomen.
Houben. Onze kantoren worden die
ook onsier openbare gebouwen bedoeld.
Voorzitter. Eigenlijk niet.
Houbea. Dan 't gemeentehuis e. a.
zeker ook niet.
Besloten wordt te bepalen kantoren
van publiekrechterlijke diensten, alleeo
als 't gas over een aparten meter gaat.
Daarna wordt de regeling der gasrant-
soeneering in haar geheel aangenomen
als in ons vorig ea dit nummer elders
vermeld.
De openbare vergadering wordt daar
na te ruim tien uur gesloten, om over
te gaan tot de behandeling van het primi
tief kohier van den H.O., in eene met
gesloten deuren. Deze wordt spoedig
geschorst tot Dinsdagavond.
De Eogelrchen hebben op het front in
Vlaanderen bij Y neren weer een hevigen
aanval g'dasn. Zij namen daarbü 8000
gevangenen en vorderden overal, hier meer
daar minder.
De nieuwe Blag, dien de Eogelvchen in
VI«andsreu hebbea geslagen vertoont op
vele ponten overcenkemst met de vorige.
Ten eerste geachiedde hij ua voorbereiding
ran een week, zooals den laatsten tijd sieeds.
Dan werd de aanval, ook al zaoala de
vorge malen, voorafgegaau door partieele
aanvallen van Duitsche zijde, vermoedelijk
dienende om de voorbereiding der Britten
in de war te storen.
In de derde plaats is ook het resolaaat
vau den aanval normaal: te weten, dat de
E'gelschen üieawen vooruitgang hebben
gemankt. Dat de laatste omstandigheid nor
maal is, karakteriseert de ontwikkeling van
den «lag. Telkens gaaB de Eugelschen wat
vooruit. Als er dan telkens verzekerd wordt,
dat de betrekkelijk kleine vooruitgang, die
iedere maal weer wordt verkregen, jaist be
antwoordt aan het beoegde doel, gelooven
wij, dat men erbij moet denken: niet het
oogmerk van de heele voorwaartsche bewe
ging, maar het oogmerk dat voor een be
paald oogenblik en voor een bepaald punt
was gesteld.
Met het voortgaan ?an den tijd begiüt
er iets indrukwekkends te komen in de
regelmatigheid, waarmee Haig week in, week
uit, met een nieuwen stoot weer voorwaarts
komt. Als men iederen vooruitgang op zich
zelf beschouwt, is hij gering. Maar zoe als
wij meermalen hebben betoogd, de beoor-
de«*li g van zulk een stoot hangt ef, van
hetgeen men van de-toekomst verwacht.
Iedere nieuwe stoot nu verhoogt de betee-
kenis van de voorgaande atooteD, die daar
door blijken, niet te zijn geweest een defi
nitief geringe winst, maar schakels uit een
lauge keteo.
Dat doel ia allsreerrtde Duitacho Yser-
iinie in de fhnk te vatten ea als vervolg
daaiup de Duitse'ers van de kust v:.n
VUandnen te *,ord»ij*en, met alle conse
quenties, die iu!k een gebeurtenis voider
z u hebben. Fint komt ons voor, dat alles
wat we ihsna ia Vlaanderen beleven, slechts
dient als voorbereiding, slech'is dient om da
situatie successievelijk zoo te wijzigen, dut
tij-kans geeft om door een aanval, een
werkelijk grooten aanval net een verreikei.d
doel, he t boveegeechetste oogmerk te be
reik'». Het is ster wel mogelijk, d--t dt
Uuitscbers «leze gevolgd zallen weten te
veiijdelen- wstr de vcorbereiding vordert
toch onmiakenb*»r goed.
Czer.in Hongasrsch minister-president
heeft «en schitterende rede g;jhoude,D d.w.v.
een rede, waarin hij duidelijk zegt, hoe hij
zich dn nieuwe wereld orde ua dezea ooilog
denkt en hoe *r toe te kernen. Duidelijker,
bezadigder en beter kan het toch al ma*.
Men 'zou zeggen, daarop moet man mst de
onderhandelingen begiuna». Ais men daar
tegenover eea rsde van Churchil leest tiet
meu dat het ersnwel voorloapig wel tot de
vrome wen>cben zal blijven behooren.
Aan de kust vau Portugal en voor
de Straat vaa Gibraltar hebben de duik-
b*oteu dertien Tijand,-lyke transport- en
hznd^B'aarlmigen vernietigd met eva g -
zamenlijkea inhoud van 29,000 ton. Onder
de vernielde stoomschepen waren het ge
wapende EngeUche atoomschip Polar Priu-
csss (3611 ton) geladen met 5601 ton kolsu
voer Gibraltar, de Eiabletou (5877
met kolen voor Italië, de Areudal (1387
ron), met cheuaicaliëa veor Frankrijk, het
gewapende Italiaansche ftoo*«cbip Goffrede
Maineli (4124 ton) met 6000 ton erts voor
Engeland, het met twee 10 cM. kauunnsn
gawapende Amerikaansche tankschip Platuria
(5445 ton) ea een daor zeealoepbootau ge
sleept stoomschip met voor Mesopotam
bestemde koeliuriebtingen.
- De broodkaart heeft thans voor
koffie en thee-verkoop afgedaan en zal
13 Oct. d« definitieve regeling voor tbee
en koffie io werking treden, volgens
welke vaa rijkswege door de gemeente
besturen thee- en koffie-distributiekaar-
ten beschikbaar zullen worden gesteld
voor ieder persoon, die op 1 October
1917 den leeftijd vau 16 jaar had be
reikt. Deze distributiekaarten zullen voor
zien zijn van eeu aantal afscheurbare
bons. Er zal telkens tijdig wordeu bekend
gemaakt gedurende welk tijdvak een
bon geldig is en welke hoeveelheid thee
of koffie daartegen kan worden verkoebt
co afgeleverd. Verkoop en aflevering
zal door de winkeliers alleen mogen
geschieden tegen inontvangstneming van
dien bon.
Door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel wordt een maxi
mumprijs voor den verkoop in het klein
vastgesteld. Met Ingang van 13 October
a.s. is die bepaald op f 1,40 per pond
thee, fl per pond koffie en 15 cent
per d.L' koffie-extract het koffie-extract
moet ten minste 80 pCt. koffie bevatten.
Voorts blijft de verkoop en aflevering
van thee ea koffie als drank toegestaan
in hotels, café's, restaurants, wachtka
mers, kajuiten en dergelijken maar alleen
per kop.
Volgens het <N. v. h. Noorden»
zijn zeer geslaagde proeven genomen
met een nieuwe bewerkingswijze in de
aardappelmcelfabrikage, waardoor de
grondstoffen van brood met een waar
devol product zullen worden aangevuld.
Ter toelichting van het bericht, dat
er ernstig sprake van is, dat binnenkort
geen bloem meer zal worden verstrekt
voor de vervaardiging van beschuit, meldt
men aan de «N. R. Crt.» nader, dat
voortaan alle beschuit zal vallen onder
de broodrantsoeneering, zoodat de er
kende beschuitbakkers ook slechts bloem
zullen k'IJgun tegon een evenredige
hoeveelheid broodbons.
Naar wij vernemen, hebben de
onderhandelingen over de levering van
Dultsche steenkool naar ons land tot
overeenstemming geleid.
De minister van bultenlandsche
zaken heeft ten vervolge op de beant
woording van de vragen van den heer
Van Leeuwen hetreftende de uitlatingen
van Amerikaansche ministers omtrent
verkoop van patronen en kruit aan een
Nederlandsche commissie, het volgende
meegedeeld
Hr. Ms. gezant te Washington heeft
telegrafisch medegedeeld, dat hij over
het In de vragen bedoelde onderwerp,
aan den secretaris van staat aldaar,
heeft ingediend Na van deze me
morie kennis te hebben genomen heeft
de heer Lansing den gezant verklaard,
dat de gegeven uitlegging hem geheel
bevredigd had, dat hij de geuite beschul
digingen bc reurde en toegaf dat dc
Nederlandsche commissie volmaakt cor
rect had gehandeld. Op verzoek van den
gezant heef', de heer Lansing zulks aan
de pers medegedeeld, en bijea alle be
langrijke bladen hebben de verdediging
en °de rehabilitatie vau de commissie
openbaar gemaakt.
ongetwijfeld geivemcht.
Er is geen ellendiger too«t*nd denkbaar
dan dien veroorzaakt door jeok en prikke
ling vau kuidziekien, eczae», gordeloitslap,
aasabeien, dauwworm of roosschtige psoriasis.
De sUej» wardt verstoord, de seiuwen
worden orerspanaen er. het geheele gastal
lijdt 'erni dir. Huidkwalen belemmeren u bij
het werk, verhinderen succes in het het leven
en beroven van rust en g mik.
Z)«dar twijfel is de leefwijze van invloed.
Gemakkelijk verteerbaar en gezand voedsel,
regelmatige gewaonte n, dage lij kicbe stoelgang
baden, friaache lacht en lichaamsoefening
zijn zöowel een voorbehoedmiddel als nut
tig, asasr een verzachtend»», veilroebnde en
fenezeede zslf ia tevena ouiniddelyk nood
zakelijk.
Fiftei's Z*lf nrdert de volmaaktheid als
kuidtalf. Zij heeft nafta gemaakt spoedig
varlichting g*veud. Zij paut de teerste an
gevoeligste huid en kau veilig ?n met «ar-
troawen worden tangewead. Zrlfs bij ont-
s'okeu, bloedende af uitstekende aambeien
h«we»a Foster's Zalf succes te kebben. Zij
bracht rast en gemak aan persanen, die
jaren hrddm geledeD. Patter's Zalf (let op
den jniatan naam is te Waajwijk varkrijgb.
bij Wed: Orie-DansouH», Markt. Taezeading
fecchi'dt franco na o*tv. v. postwissel k
f 1.75 p. daos.
Sir Edward Carson, lid van het
oorlogs-kabloef, heeft heden bet woord
gevoerd aan een informeele luncb, aan
geboden aan vertegenwoordigers van de
Nieuwe Rotterdamsche Courant, thans
In Engeland. De minister sprak zoo
stellig mogelijk de geruchten, die well*
Duitschland in omloop zijn geweest, te
gen, dat de Britsche regeering voor
nemens zou zijn de neutraliteit van Ne
derland te schenden. Geen Britsch staats
man, die bij zijn verstand is, zou
zeide Carson zoo iets zelfs maar io
overweging nemen. Hij verklaarde de
goede betrekkingen met Nederland van
geen minder belang te zijn voor Eoge-
iaod, dan de goede betrekkingen met
andere neutralen.
Zich uitlatende over de Nederlandsche
neutraliteit, zeide Carson, dat de hand
having van die neutraliteit niet enkel
Nederlands recht maar ook plicht is, en
een plicht, die het bewonderenswaardig
heeft vervuld.
Het Tweede Kamerlid voor het
kiesdistrict Veghel, generaal B. R. F.
van Vlijmen te Schijndel, zijn Woens
dagmiddag, naar de 's-Hert. Crt. meldt,
de laatste H. Sacramenten toegediend.
De minister van oorlog heeft be
paald, dat voor den landstorm worden
Ingeschreven, zonder daartoo te behoo-
ren, de in art. 1 van het Kon. besluit
van 12 April 1917 (Staatsblad no. 285)
bedoelde personen, voor zooveel zij zijn
geboreu in 1877 of 1876.
De burgemeesters zijn ultgeuoodlgd
de coodige gegevens te verzamelen
voor de inschrijving dier personen en
het daarheen te lelden, dat die inschrij
ving op 1 December a.s. beslag zal
kunnen krijgen.
De keuring voor deze jaarklasseo
(1897 en 1896) zal voorlooplg niet wor
den gehouden.
Naar de Haagsche redacteur van
Het Volk meldt, heeft de directeur-ge
neraal van den arbeid, de heer Van
IJsselstein, zich tegenover de rijkskolen-
distributie belast met 't geven van advies
omtrent de kolentoewijzing voor de
groot-industrie.
De arbeidsdirectie strekt haar onder-
zoek uit over groot-industrieele bedrijven
waartoe gerekend worden fabrieken, die
meer dan 240 ton per jaar gebruiken.
Ten bureele der direktie is een speciale
afdeeling voor de kolenvoorziening ge
sticht, met 14 a 15 controleurs, die uit
hoofde van hun antecedenten bekend
zijn met het bedrijfsleven o. a. in
spectie-ambtenaren en waarvan het
vaststaat, dat zij niet belanghebbend zijn.
De opzet van het onderzoek, dat nu
wordt ingesteld, komt hierop neer, dat
men wil beoordeelen, waar de kolen
het meest noodig geplaatst moeten wor
den en waar met de minste hoeveelheid
kolen de meeste arbeiders aan het werk
worden gehouden.
Men heeft nagegaan, hoeveel arbei
ders er in de verschillende bedrijven
werken bij honderd ton kolen. Gebleken
is, dat in het bedrijf der suikerraffina-
kerijen bij 100 ton kolen 20 arbeiders
werken in de textielindustrie in Twente
bij eenzelfde hoeveelheid kolen 190 k
200in de ijzer- en machinefabrieken
bij 100 kolen ongeveer 300 arbeiders
in aardewerkfabrieken 130 arbeiders
in de Schiedamsche alkoholstokerijen
16 arbeiders; in de textieiindustrie in
Brabant 170 arbeiders.
Bij de kolenvoorziening stelt de ar
beidsdirectie op den voorgrond twee
categorieën van bedrijvendie welke
direct in verband staan met de volks
voeding, zooals meelfabrieken, grutte-
rijen, olieslagerijen of chemische in-
dustriën; en die, welke voor de lands
verdediging werken. Deze bedrijven wor
den zooveel mogelijk^ van alle benoo-
1
De Mo ran het Zeiden.
M|
