r Eerste Blad. GELDDORST. „NOORD-BRABAND" WAALWIJK. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen FEUILLETON. BINNENLAND Adveiteeft in dit Blad. IC Bronnen van onderzoek. Maatschappij van Verzekering op het Leven. ie •\JXr £c,Ko jjiff KERK-ARCHIE VEN. Iet» oyer de kerkelijke geschie denis van Waalwijk. TWEEDE DEEL. PARIJSCEE MONSTERS. Opgericht Verzekerd Kapitaal Reserve f 18.299.253.— f 2.786.600— I !l NUMMER 60 ZONDAG 28 YVU 1918 41c JAARGANG. Dit blad verschijnt Woensdag- «d Zaterd aga o n d- Abonnementsprijs per 3 inaandeu t 1, franco p. post door het gehecle rijk f 1,15. Brieven, Ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. DE ECHO TAM HET ZUIDEN, Telef. 38. WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT. UitgaveWaalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen. Telegr.-AdresECHO. Prijs der Advertentie* 12 cent per regel minimum 75 cent. Advertentiën 3 maal ter plaatsing opge geven worden tweemaal berekend. Reclames 20 cent per regel. UTI XXII. Do bijna 40 jaren van 't verblijf van Saaaucl van Weselte Waalwijk waren een zeer gewichtige» tijd, hoewel daarvan in de notulen van den kerke. raad die niet bijzonder belangrijk zijn weinig valt te bespeuren Be- rnstten ia het kerkelijk archief niet een groot aantal losse bescheiden, dan zou van de tweede helft der 18e eeuw be trekkelijk welaig te zeggen vallen. Toch moet ik mij zooveel mogelijk houden aan de geregelde volgorde der kerke- raadshandellagen en slechts dan andere stukken raadplegen, waaneer zij niet reeds door mij gebruikt zijn voor nsijn opstelTeestnnd der Hervormde gemeente te Wmnlwijk op het einde der iSde en hij het hegin der igde eeuw, dat later ook in dit blad aal verschijnen. Voordat wfl evenwel den geregelden gang onzer kerkelijke geschiedenis van Waalwijk willen vervolgen, moeten wij een onganblik onze aandacht wijden aan de vraagVanwaar kwam het, dat de predikanten van vroegere eeuwen in tegenstelling met thans over 't alge meen zoo lang op een en dezelfde plaats bleven Ik wil slechts enkele voorbeel den noemen De eerste predikant van Waalwijk, Henrlcus de Vries, bleef er vermoedelijk ruim 38 jaren (1648—1687), Jacobus Dagevos 35 jaren (1687-1732), Cornelis van R o o y e n 27 jaren, Samuel van W e s e 1 40 jaren, Jersmias Eckius kwam in 1626 te Besoijen en werd daar emeritus la 1671, Ds. Heuvelkamp kwam ia 1697 en bleef er tot zijn dood in 1732 of 1733. Mij dunkt, dat de reden voor dat langdurige verblijf moet ge zocht worden in het feit, dat er toen meestentijds, bij een groote hoeveelheid predikanten, weinig vacante plaatsen tullen geweest zijn. Had een leeraar eenmaal een goede of redelijk geede standplaats bekomen en dat vaak niet gemakkelijk, zooals wij aan stonds nullen zien dan bleef hij daar hij had zijn doel bereikt en de kens naar een andere gemeente was uiterst gering. Een natuurlijk gevolg hiervan was, dat hij meer dan thans de herder en vriend zijner gemeenteleden, en vaak ook de deelgenoot hunner geheimen kon zijnhij deelde in het lief en leed zijner broeders en zusters, hij vergrijsde in den dienst eener selfde gemeente. Ik zeg dit niet uit geringsehattlng voor den huldigen Evangeliedienaar, verre van dien, maar deze heeft, zoo hij een man van eenlg talent is en het hart hem op de rechte plaats zit, allerwege keus, terwgl een predikant van vreeger uiterst blij mocht zijn, zoo hij een redelijke plaats had weten te bemachtigen. Of het in dien tijd met een groot aantal predikanten evenzo» was gesteld, als nu ruim eene halve eeuw geleden door onzen voor- treffelijken Potgieter zoo schilderachtig geteekend in: >Als een visch op het droge* durf ik niet besllsseD, wel weet ik, dat omstreeks 1700 de propo nenten een moeilijken tijd doorleefden en det zij alle middelen te baat moesten nemen om op hunne bestemming te komen. Volgende brief, gedagteekend Amsterdam 4 Juli 1697 en geschreven door zekeren heer P. du Bols aan Ds. Johannes Schalke te Char- lois, wiens zwager schout te Besoijen was, is daarvan een sprekend bewijs Mijnheer en Vriend >De uytnenaende bekommerlijkheyt, >dle de proponenten dezes tijds ontmoet >omtrent haere bevorderinge, noodzaakt >haar en haar ouders om goede vrinden >op te maken, dio haar tot berykingh »van haar ooghmerk mogten behulplgh >zijn dat Is de reden, waarom ik mij >heden aan UE. addressere om mijnen soon Gualtherus du Bols in UEerw. gunst tan te beveelt. Hij heeft voorleden Sondagh tot Besoijen met >genoegen der gemeente gepredlct, en »aldaar alsoo verstondt, dat mijn Heer U zwager Van den Andcl aldaar >het schout-ampt bekloet en bij gevolge seen hand van directie tot d'aanstaende sheroepinge zal hebben, en bij de Vrouwe sdler plaatse al vrij wat sal konnen sdoen, soo is mijn gedienstigh versoek, dat UEerw, de gootheyt gelieve te shebben om mijn soon, die met goede studiën en predickgaven voorzien is, >de meliori nota aan gen. Heer Van den sAndel te recommanderen op het spoe- sdighste, waermede mij groote vilend- sschap sal geschieden en bij aldien U >Eerw. nogh iets naders in faveur van mijn soon kond bedenken, versoeke »het selve in 't werk magh gesteld wor- »denwaar mede U Eerw. rag ten >hoogston suit verplichten om tot alle «vriendschap en dienst bereyt te zijn. >Waar op mij verlatende, blijvc nae >groeten!sse ea verwaghtiagh van ant- >woort.« (Volgt handteekenlog.) Ondanks de voorspraak van Ds. Schal ken en Peter van Andei kwam Gualtherus du Bois niet te Besoijen. D s. Heu- v e l k n m p was de gelukkige. En nu kearen wij tot ens verhaal terug. Ruim een jaar nn de komst van Ds. Samuel van Wesel, had de dlakonie van Waalwijk een aardig buitenkansje. In Mol 1762 was n.l. te s Gravenhsge overleden David L e Leu de Wllhem, Heer van Waal- wijk, Berllcum en Middelrode, die bij testamentaire beschikking van dee 13 December 1759, behalve aan de diakonie van Berllcum, ook aan die van Waalwijk de aanzienlijke som van 1500 gulden had vermaakt. Den 27 September ver- toefde de nieuwe Heer, zijnde een neef van den vorigen, eenige uren te Waal wijk, bij welke gelegenheid de kerkeraad zijn opwachting bij hem maakte. Dat de woerden van dankbaarheid, bij monde van den predikant toen uitgesproken, Van .DE ECHO VAN HET ZUIDEN' XXIX. D£ WRAAK VAN DELRUE. Gollin—Mégret wat de geheime nit«ang gepasseerd sn ba vond sioh an ia ajjs eigen bnreanz, wasr hg sish veilig waande. Hg was sr verre van te denken aan verraad va» den kant van Delrne, aijn eompagBon in de gewaagde laatste onderneming, dia tan opsiekts van dsn graaf geslaagd was, omdat daas na geloofde in ket veranderde gedrag van J»aaae Hat fceat was als met tooverslag geëindigd bg den inval der politie en het werd een algemeens vlnebt. AUe uitgangen waren eohter af gesel, want Delrne bad de voorsorg genomen, bg sgn verraad van Oollin—Mégret «.e. een nitvoTig plan van madame Viatoira'a huis en van Collia—Mégret's woning ts geven, waarb| riet vergeten was, melding ts maken van ds geheime taeeehendenr. Het eerste werk van den oemmissaris was d« reulette in boeiag te nemen en do aan— wesigen ia den salon te ondervragen naar naam, leeftijd, ens. De dikke bierbronwer,dis aardig aan Becshns gaoffard bad. was 106 dronken, dat de politie man bevel gaf, hem naar bed ts brengsn om nga roes nit te slapen. Toen werd dokter Megoae opgemerkt. Zoo I sijt ga kisr ook, dokter sei de magistraat tot hem. Men viadt n aoowat ia alle verdaehte inriohtioges, speelholen tn dergelijke. gemeend wareD, behoeft voorzeker geen beroog. Besoijen. J. VAN DER HAMMEN NlCZ. Naar de >Tcl.» verneemt, zga te 's-Graveah&ge op het departement van Landbouw besprekingen gevoerd met de wethouders van eenige groote gemeen ten over de ruadvleesch-distrlbutle. De besprekingen liepen over het vol gende ontwerp, door den Minister van Landbouw opgesteld »Met ingang van Angnstus 1918 zal met de distributie van rnndvleesch een aanvang worden gemaakt. Er zullen ge leverd worden runderen van klasse A. B. en C. De raad ren zullen geleverd worden levend aan de gemeente, die eea prijs tal betalen van f 1.20 per K.G. slachtgewicht. Het aantal K.G. rund vleesch, dat voor elke gemeente beschik baar zal zijn, zal berekend worden a 1 ons per week per inwoner boven 1 jaar. Ten behoeve van ritueel levende Isra ëlieten zal het uiterst moeilijk zijn bij deze wijze van distributie voldoend ritu eel rundvleesch beschikbaar te stellen. Voor ritueel vlesschdistributie zou be schikbaar gesteld kunnen worden ritueel bereide eenheidsworst en schapenvleesch. Het kwantum rundvleesch beschikbaar te stellen voor ziekenhuizen en gestich ten valt buiten deze distribntle. De gemeentebesturen ontvangen de runderen levend. De beesten worden daarop verloot osder de detaillisten, die voor den verkoop van distribueeren vleesch 1q aanmerking komen. Alle kos ten van transport, accijns en slachten komen ten laste van den detaillist. De detalliist is verplicht minstens 73 pCt. van het hem verstrekte vleesch uitge beend te verkoopen tegen een m ximuna prijs van f 1.30. per K.G.terwijl 25 pCt. tegen oen maximumprijs van f 3. per K.G. geleverd moet worden. De bere kening van dit percentage geschiedt naar het gewicht der 4 bouten, verminderd met het gewicht der beenderen, hutspot en het aantal K.G. aangenomen voor inwegen ea verspatten. De beenderen, de hutspot en de afval worden tegen de vastgestelde maximumprijzen verkocht. Het is verboden vleesch af te leve ren zonder daarvoor een boa te ont vangen, terwijl aan den detaillist geen vleesch opnieuw beschikbaar gesteld zal worden, tenzij de verstrekte vleeachbons zijn ingeleverd, evenredig aan de twee cijfers hierboven genoemd van 75cd25 pCt. tenzij door het gemeentebestuur on der goedkeuring van Zijae Excellentie den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel andere verhoadiagscijfers ge steld zijn. De huid en het vet zullen op de gewone wijze moeten ingeleverd wor- tegen de daarvoor vastgestelde prijzen De opbrengst van deze artikelen komt ten bate van den detaillist. Beenderen, afval en de z. g. hutspot worden tegen maximumprijzen verkocht en kunnen zonder bon worden afgeleverd. De winst door den slager te genieten zal hij de verhoudlngscgfers 73 en 25, ongeveer f 40 bedragen, terwijl de toe slag door de schatkist te geven, zal be dragen f0,30 per K.G. of een fractie van een cent daarboven. De Minister van landbouw, nijver heid en baadel heeft bepaald lo. de aflevering en bet vervoer van lijmvleesch en andere huidafvallea, als afsnijdsels, koppen, stikken van slakken is verboden 2o. ontheffingen van de verbodsbe palingen sub lo. gesteld kannen, zoo noodig onder daarbij te stellen voor waarden, worden verleend door het Rijks- dlstributiekanteor voor Hulden en Leder; 3o. de ontheffingen snb 2o. bedoeld zullen niet worden verleend dan voor zoover zij zullen strekken tot het meest doelmatig verbruik van de beschikbare hoeveelheden lijmvleesch, in verband met de hier te lande bestaande en te ver wachten behoeften 4o. deze beschikking treedt in wer king 1 Augustus a.s. (Stct.) De directeur van het Centraal Broodkantoor ma&kt bekend, dat de broodkaart van het 60s?e tijdvak geldig is van 27 Juni tot e* met S Aug. (St.ct.) De minister van landbouw, nijver heid en handel maakt bekendde bon 8ste periode van de boter-, melange A- •n B- en margarinekaarteo voor het '-sto tijdvak is geldig van 25 Juli3 Aug. Naar vernemen is bionenkort een algemeen karnverbod te verwachten. Alleen erkende zuivelfabrieken zullen vergunning tot karnen kunnen krijgen. Het z.g. eigea karnen zal dan uitgcslo ten zijn. Naar wij vernemen, zgn de leden van de Duitsche commissie, die te 't -Gravenhage onderhandelingen voeren aldaar uit Duitschland teruggekeerd. De onderhandelingen zijn weder aangevan gen. (Tel.) Het Hdhl. kan mededeelen, dat de 8000 ton steenkolen, die nog krachtens de 31 Maart j.l. geëindigde overeenkomst door Duitschland moeten worden gele verd, per trein sullen worden aangevoerd. De 30,000 ton, dis Nederiann In ruil voor jonge aardappelen ontvangt, zallen in hoofdzaak per schip worden getrans porteerd. Op dit oogenblik is men reeds bezig, Rijnschepen af te laden, zoodat spoedig natst aanvoer per treio ook aanvoer per schip kan worden verwacht. Een belemmeriag van snelle levering vormt intnsschen de vermindering der productie tengevolge van het hterschen van de Spaansche griep. Naar wij van bevoegde zijde ver- nemen zal het wetsontwerp tot reorga nisatie van de Kamers van Koophandel en Fabriekeo o.m. inhouden het aan leggen van een handelsregister en stem plicht met evenredige vertcgenwoerdl- Terwijl aanvankelijk was bepaald, dat de aanvoer van steenkolen slechts tijdelijk zou plaats hebben, vernemeB wij thans, dat de binnenkomst hier van één trein per dag voor onbcpaalden tijd be stendigd blijft. Van eenige uitbreiding der treinen is nog niets bekend, zoodat in de naaste toekomst de invoer van steenkolen en cokes beperkt blflft tot dezen enkelen trein per etmaal. (Hbl.) Naar men onder de telegrammen heeft kunnen lezeo is niet zooals van Duitsche zijde gemeld was j.l. Zaterdag de voormalige Vaterland, de tegenwoordige Lavathian, getorpedeerd, maar een schip van de White Star Line,;1 n.l. de Justitla, groot 32000 ten brute.. Er valt niet aan te twijfeUa of dit schip Is het grootste schip va* de Nederland- sche vloot, de nieuwe Statendam, van de Holl.-Amerikalija. Uit goede bron verneemt het >Hbld dat de in B.itsche havens op geslagen ladingen der gerequireeide schepen van de Nederlandsche handels- vloot, successievelijk naar ons land zul-j len worden overgebracht. Voor dit doel zijn reeds eenige schepen uit onze ha- vens vertrokken, andere zulltn volgen I en binnen enkele maanden hoopt meni een belangrijk deel van deze voorraden kier te hebben gelost. Bij het Departement van Binnen-) landsche Zaken is bericht ontvangen^ dat de »Zijldijk> met een lading grond stoffen voor broodbereiding, uit New- York naar Nederland ls vertrokken. De opbrengst der Rijksmiddelen was over Jual f 24.007 000, tegea| f23.416 000 over Juni 1217. De opcenten, geheven ten bate vat het leeningsfonds 1914 brachten bijna| 4.5 mllloen op, de belastingen in ver-j band met de buitengewone omstandig'' heden ruim 17 mlllloen, tegen bijna 20' millieen In de overeenkomstige maaad| van 1917. Magnus werd bleek bg deze weorden. Hoor eani, vervolgde da commissaris, ik wasrsobuw n nn voer de laatste maal. Ik spaar n nog mat hst oog op uw officieels positie, maar hierna niat meer De dokter verliet het bnie met gebogen hoofd, tot de bmtendaur begeleid door een agent, als vrijgeleide. De heeren—iofi'éi konden na elkander vertrekken, niet cohtsr voordat sg bnn aamen hadden opgegeven met kat oog op een mogelijke oproeping nil getuigen. De aanweaige vrouwen evenwel werden aangehouden oa ««rst naar dan politiepost en daarop nanr het Depót te worden gebraoht. De commissaris verdacht er vosrsameigk de dames van, de besta klanten aun de roulette te ijja. H«t onderzoek ward voortgesot «d de ambte naar naderde ds particuliere vort rukken van madame Victoire. Deea volgde op bevel, han denwringend en tochtend. Ia mijn kamer, «ei «0 tot den politieman, bevinden aieh twee jongs meisjs», modisten, die ik eigznlbk mt hxfdadighotd tot zog ge nomen heb. Kén van baar hseft pas een braids japon gepast. Midden in don n&cht Mijnheer, het is ernot I Vraag kst baar meer De commissaris opende da dsur van Jeanne's kamer. Zij was ledig. Ds patrones begreep er niets ven. Weer was het meiije gebleven? Wat was er ge baard Hierop werd de dear van Louise's kamer geopend. Kijk, riep de ambtenaar nit, de btnid en de duivel Jeanne itond midden in bet vertrek ea steunde op Louise. Zjj bad nog altijd g«en volkomen besef vse kaar toestand, want als wezenloos kook sij voor sicb. Haar glimlach was vardwenen en kaar gesiohtje was doodalgk bleek. ~r 't Is afschuwelijk sei da commissaris. Dat kind is nan walg ks zestien jsar oad an de anders Dos nw masker af, kleine t hoogstens nohttieal Zs süa bsidsn maerdsrjarig, viel de msgera in en sjjn ale modisten in mgn boekan ingeschreven. Cw boekan, die kent men en u ook I De politieman baalde de ao'oouders op en begon de meisjes te ondervragen. Gaen van beiden antwoordde evenwelJeanne wist niet wat men haar vroeg, en Looise dnrfdo geen woord spreken nit vrees sish bekend te maken. Mijn compliment, sei de man der wet tet madams Vietoire, ze sijn good sfgeriskt Evenals de auderea, naar da politiepost m»t baar en mat den nachtwaken uaar het Depót. Ondank* aijn strsng optreden, door ambt» plicht geboden, wekte bet ostuuta, dat Looise droeg, toch medelijden bij den «hef en hij gaf last het meisje baar eigen kleeren te doen aantrekken. Nadat de kamerdanr gesloten was. ging ds commissaris recht op het slaapvertrek van hst echtpaar Collin—Mégret af. Er ia niemand daar I protesteerde madame Vistoirs. Zoo en aan den anderen kant Aan welken kant? Aan de andure sij van den wand De patrones wankelde, alsof sg een slag op bet hoofd ontvangen had. Da agenten verplaatstao meubelen en hadden spoedig de geheime deur gevonden. Esn minuut daarna overstroomd# de politiemacht hst hnis van Coliio—Mégret on verspreidde siah in de kantoren van het internationale gidsenbursau. Arme Collia 'loon hü hoorde, dat de politie sijn woning binnengedrongen was, liep bg als een opge jaagde rat door de vertrekken, aioh telkecs verstoppend, om dan weer door naderende voetstappen' nit sijn sebnilhoek verjaagd te word«D. Osoral ward hem de weg afgesneden de dear naar buiten was bewaakt sn de ramen idam. Allerlei angstige gedachten doorkruisten terwijl bet brein van dso saakwaarnemor. Als nij in hem esns herkend hadden den vroegeren notaris, dis wegens onwettige han delingen oanige jiren te Olairvaux had door gebraoht nis sg oeni wisten, dat kg sprekend geleek ep da beurzensnijder Loequerel, die uit da sansealeving verdwenen wat na een frauduleus bankroet. Da aathropometrisohe dienst zou dit klunen mtwijton en ook de bankier Ds Breasinn non daarover kostbare inlichtingen kinnen ver strekken. Muer. dit was sekar. dat de aan- ij zingen van Dslrne »1 zware vermoedens bij de politie hadden opgewekt sn dat de eerste da beate galeganheid te baat zou worden ge nomen bem te arresteoren ea om zijn verleden verder nit te pluimen. Do gelrgssbsid was ou gekomen. Da aaakwanauamer—falsaris werd eindelek ontdokt ouder oen hoop kloedingstokken eu nist nl te aoohibondig voor den commissaris gebracht. Ha 1 sei de politieman, daar hebbea w* maneer ibyloek gevonden, dea koopman ven Venetië en den koopman vso P«rga Nietwaar, meneer L'cquurel Da andere, wion bg deze woorden tsvsns da vnlsaka neus en de bakkebaarden waren nf— genomen, kon gven woord spreken van angst. Hat wos zijn vrouw, die mosd'g voor hem in de bres sprong sn haar verontwaardiging lnebtta over sooveal ■lengeni". De oommisaaris was aan man van kort bandslen en doortastand optreden «n aan de praatjes van madame Viatoiro laende hij in het geheel gaen oor. Kortaf gaf hg ket b»vel het waardige echtpaar ook aan hrt D^pót af ta laveren en aaroastisoh sei ki| tot Collia en disne wederhelft Ik baboef n den weg daarheen wel niet te wijzen, tè XXX. DE ZEGENPRAAL VAN DELRUE. Hat stond ysehreven in het Beek der menacbeljjke (Lgnrechtigheid, dat Dolrne tot bet einde van wijn wensohan sol triomfeeren. Io datselfde haak was ook gesehrevsn, dat Jeaonn Ls Brenn en Henry de Kermor dsn lijdensbeker tot dsn bodem zouden ledigen. Als een dolleman holde de graaf door de verlaten rn mHige straten. Hij u>tte woorden zonder sin, bij «treigde en bf snikte en mankte allerlei woeste gnbaren met de ermen. Zoo snelde kQ voort, als een spook in den nseht. Laat mij nan mijn lot over sohreeuwds hij Delrne toe, die hem tot kalmte tracht ts te manen. Henry, luister nanr me 1 Neen, nwgg Ik voel, dat ik u non kannen doeden M'n vriend, geloof ma Ik hab gaan vriend meer, nieli 0 I 't is sabandelijk 1 Die ellendige 1 Voort holde Beury, met Delrne, die, voor can of snder ongeluk vreesde, vlak op ds hielen. De seburk vroeg zich ook met angst nf, wat er op dit oogenblik wol passeerde in da me 8aint Lnsare. Wat batoskende dis inval der politie te midden va* hit facet? Voor dis, anderen kon hst hem niet gehelen, maar bg was bang, datColJin-Mégret, wadamaVictoire, M*gi.ms ru Louise de Zwarte h»m weuoen'; aanklagen. Spoedig schtor wierp hg din vrees van zich af en bad hij da overtuiging, eindelijk te sullen overwinnen. Henry De Kermor sett* intanohen sjjn dollss wadloop zonder doel voort, straat io streaf! uit. Hij holde sla 't ware in era reus^ioirke: voort, en, hst gevolg biarvna wat, dat bi;l ten slotte w»?er bslarddo in de straat waar d< zaken ven Collin—Méff.t sa Co. gevestigc waren op een psar honderd pas afstand var ket hiia, waar kort gelcdea sta feest soi wreed verstoord werd. Juist naderde san stoat van vrouwen ii opvallende klaadinp, vergezeld door een annta i agenten in uniform en in burger. Het werei de beioskatera van madame Vioio>r*'s fueit muerandseli nog ia balcostuum gestoken Tasschsn eenige aganten ging een man, diei met reokt de ridder van de droevige figuu mocht kceten. Het was da direoreur van he gidsen bureau, nog geklaod in ijjo 8hyJook- ooitnum. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1918 | | pagina 1