Eerste Blad. 'gemeenteraad. GELDDORST. C „NOQRD-BRABAND". WAALWIJK. "binnenland Dit auaimer bestaat uit TWEE bladen FEUILLETON, dronnen rail onderzoek. Maatschappij van Verzekering op het Leven. W) SEEDS DML. KERK-ARCHIE VEN. Iets over de kerkelyk© eeschie- denis van Waal wij XXV. Opgericht 1843 Verswkerd Kapitaal JUservft p t lt.299.361. f 2.789.690.- RUMMER 7 ZONDAG 22 SEPTEMBER 1918 41e JAARGANG. Dit biad verschijnt Woensdag- en Zaterd aga o n ö- ^bonoementsprijs per 3 maanden 1 1, franco p. post door het geheele rijk f 1,15. grieven, Ingezonden stukken, gelden ent., franco te zenden a&n den Uitgever. DE ECHO TAN HET ZUIDEN, Telef. 38. WAALWIJKSCHE EN L ANCISTR A ATSCHE COURANT. UitgaveWaalwljksehe Stoomdrukkerij Antoon Tielen. Teleur.-AdresECHO. Prijs der Adverteatiëo 12 etnt per regel; minimum 75 cent. Adverteatföa 3 maal ter plaatsing epge geven worden tweemaal berekend. Reclames 20 cent per regel. VRIJH.-CAPELLE. Openbare vergadering van den raad dezer gemeente op Woensdag 18 Sep tember 1918 nam. ó'/a uur. Voorzitter. Edelachtb. Heer Burge meester. Te circa half zeven opent de voor zitter de vergadering. Afwezig de heer Stam. Do notulen der vorige vergadering worden na voorlezing onveranderd goed gekeurd. AAN DE ORDE: 1. Ingekomen stekken. Schrijven van Ged. Staten waarin wordt medegedeeld dat de aanslag in den Hoofdei. Omslag van den heer W. Kuljpers kan blijven gehandhaafd zaoals door den raad ls vastgesteld. Wordt voor kennisgeving aangenomen. Voorzitter. Naar aanleiding van het lodertfjd ontvangen schrijven van den Directeur-Generaal der Posterijen en Telegrafie om de f 100 welke bij ver gissing aan de gemeente werd uitgekeerd wegens behandeling van telegrammen en telefoongesprekken boven 2800 weder bi) een der Rijksbetaalmeesters te storten, hebben wij verzocht om die f 109 alsnog te mogen behouden. Zij hebben echter geantwoord, dat zulks niet kan en zal de raad dus moeten besluiten deze f 100 terug te betalen. Oerlemans. We zullen er ons moeilijk tegen kunnen verzetten, 't Is een ver gissing geweest. Voorzitter. Ja, 't is wel zeer onaan genaam, maar wij kunnen er ook niets aan doen, zij eischen ze terug. Wordt met algemeene stemmen be sloten de f 109 terug te betalen. 2. Voorloopige vaststelling gemeente- rekening dienst 1917. De rekeniog sluit met een batig saldo van f 2413.83 en is door de commissie onderzocht. Deze beeft alleen een aan merking op een post van f 100 voor de Haven, zij meent dat dit deer den volder dient te worden gedragen.- De voorzitter zegt hieromtrent mèt- ertijd mcdedeeliog te zullen doen, waarna Ie rekening voorloopig wordt vastge- teld, alsook de rekening van het Le- ensmiddelenbedrijf over 1917. De distributie heeft over 1917 aan de -emeente slechts f 840,gekost. 5. Wijziging gemeentebegrooting dienst 1918. Door de verhooging der jaarwedden van Burgemeester, secretaris, ontvanger, veldwachters en onderwijzers lijn enkele af- en overschrijvingen noodzakelijk ge worden, welke worden goedgekeurd zooals door B. en W. wordt voorgesteld. 4. Benoeming van vier leden in de commissie tot wering van schoolverzuim V»D bDE ECHO TAN HET ZUIDEN". XI. DE YERKLABING. Op bet pnnt haar noodlottige daad te begaan, kwam bet ongelukkige meisje tot de ontdek- ding, dat ztj eior van dun schurk hield, dat sq bom na niet kon dooden Met bevende item, vorswakt door dien plotBoiiagen schok. stamilde zq Audré laister toob naar mij.... laat inq niet aan mqo lot over... Ik smeek a, neem mti tot nw echtgenoot®.... De ellendeling maakte vbb de plotselinge verandering in de bonding van bet meisje on middellijk gebruik, fly begreep, dot hjj bu wser de macht in banden bad. Keen zij kern met gevouwen banden naderde, stootte by haar ruw van ïich af en riep nit Ga maar naar madame Yietoira om een echtgenoot vragenIk heb genoeg van n, voor altyd. Na deie woorden gesegd to hebben ver wijderde hq siob baastin, de Zwarte met geen blik meer verwaardigend. Lonise Riaux antwoordde niet. Zij bleef staan als eea stesnen beeld, star van verbasing over die laagheid. XII.' N1RÜWE VERRASSINGEN. Het bssoek van Louise Rienx bad «sn diepen wegens periodieke aftreding. De aftre dende leden de heeren M. Voor de Poorte, H. P. Stam, C. Michael en D. de Roon worden herkozen. 5. Vaststelling jaarweddenregeling voor het onderwijzend personeel. Voorzitter. Naar aanleiding van het schrijven van Ged. Staten dat de jaar wedden der onderwijzers moeten worden herzien, is van het onderwijzers genoot schap in het arrondissement Waalwijk een verzoek ingekomen om ook het geen door het Rijk volgens amendement Ketelaar aan de gemeenten wordt b^- betaald geheel aan de onderwijzers uit te betalen, daar de salarissen ook na deze verhooging nog niet op het peil zijn gebracht, dat zij een burgerlijk be staan hebben. De voorzitter leest de verordening voor zooals die door de Ged. Staten wordt voorgesteld. Volgens deze veror dening ontvangt het Hoofd der school met minder dan 2 dienstjaren f 1250, hetwelk na 18 dienstjaren kan opklim men tot f 1925,Een ooderwijzer(e») et minder dan 2 dienstjaren f 700, hetwelk eveneens na 18 dienstjaren kan opklimmen tot f 1425, Voorzitter. Ik stel voor de verorde ning te wijzigen zooals Ged. Staten voorstellen. Wat de motie van het on derwijzers genootschap betreft meen ik onze gemeente onder de niet financieel- krachtige gemeenten te moeten rekenen, en dus niet booger te gaan, dan de door Ged. Staten gestelde minimum eischen. Aldus wordt besloten. Bij de rondvraag vraagt het lid Kuq- pers nog ©f het niet beter zou zijn dat de boter door de gemeente werd aan gekocht die ze dan weder aan de win keliers verkoopt. Hij meent dat ze dan goedkooper wordt, terwijl men bovendien zeker is dat de boter dan in de gemeente blijft. De voorzitter zegt dat het hem on mogelijk is nu uit te leggen hoe de botervoorzlening in deze gemeente in elkaar zit. Hij heeft echter altijd gemeend, dat zij zóó het beste was. Men zal toch nooit kunnen voorkomen, dat ze aan menschen buiten de gemeente wordt verkocht, daar de kaarten overal dezelfde zijn. Hij zal deze zaak echter nog eens nazien. Hq houdt zich verder aanbevolen om met dergelijke klachten bij hem te komen. Hij zal er steeds zooveel moge lijk in voorzien. Bovendien verzoekt hij de klachten eenigen tijd voor de ver gadering bij hem in te dienen, dan kan hij in de vergadering hierover beter in lichten. Hierna slnit de voorzitter de openbare vergadering om over te gaan in geheime zitting. Nu vraagt onze aandacht een punt, dat nog slechts terloops hier en daar is aangeroerd het begraven. In 't algemeen indruk op de markiezin Da Kermor gemaakt. Het meisje droeg als bet ware bet stempnl vaa Jeanne: deselfde bevalligheid en denselfden eerlijken open blik. Evenwel duidde de aanbeveling van suiter Franqoisa op eau minder goed gedrag, daar sq anders waarsobqnlqk niet ia de gevaDgeais son gekomen zqn. Mevrouw De Kermor kad Lonise verzocht ever twee of drie dagen terug te komen. Br was de laatste dagen sooveel gebeurd, dat dn aandacht van de nsarkiosia vroeg, dat sq dioa termijn wel raiepde aeodig te hebben voor een ondersoek. Het onverwacht* vertrek van baren boob, de levensgevaar lijk® toestand van den baron, het verdriet vno Sidonio, dat alles had de markiezin seer getroff c. Evenwel wekt® hst besosk vaa d® Zwarte in boogo mate de nieuws isrigbeid op van mavranw De Kermor en du drang om meer van Louise's omstandigheden te weiten, vas ió6 groot, dat sq besloot zich soo spoedig mogslqk naar het vrouw.m-arrestantuDgebonw te begaven, om inlichtiogun. Moader Frangoise stond mevrouw Do Karmor onmiddellijk ie woord eu «ij g-f haro ver wondering to konoen.. dat zij baar kleine beschermeling no«< gezien had. Ik begrip riftt. antwoordde de markiesin, waarom ge n daarover verbaasd. Wol, luidde het antwoord, omdat aq ontsnapt is. Ontsnapt, dat kind!... riep de markieain nit. Ja, maar n snit hooren, dat sjj er wciaig schold aan heeft. Het is wal wAarrchynlqk, dat wü in hare plaats eveaseo eenden hebben gehandeld. Bn de zaster vertelde kare b. zoekster, wat drie dagen te voren gebeurd was op de binnen plaats vaa het Garscatigshonw. De markiciian stond verstomd. Maar waarvan is sq wal beschuldigd 7 vroeg s| eind «lijk. Vau niets ernstigs. Zy arbailie ia een buis, dat geen gunstigs reputatie geniet nn waar da politie een arrestatie heeft bewerk stelligd. Meu zon hsar. zoowel als bare vriendin, zeker ïu vrijheid hebben gesteld, indien sg hare identiteit niet hadden verborgen kan men zeggfeu, dat er la de voorgaande eeuwen te Waalwijk vier begraafplaatsen waren 1In de kerk, weer verdeeld in a. Hoog ChoorKlein Choor, c. Doop- hekjed. geuoon in de kerk, e.grafkelder der Heeren van Zuidewijn2. op het kerkhof3. in het klooster4. op het kloosterskerkkof. D« hoogste kerkercch- teo werden betaald voor het begraven in het klooster. Daarin werden althans volgens de meer dan honderd door mij geraadpleegde dcodboeken bijna uit sluitend geestelijken ter aarde besteld, o. a. pastoor Lambertus Boerak ker in 1759 en de landdeken en pastoor Voet in 1785. De Hervormde kerk ontving daarvoor dubbele rechten dertig tot veertig gulden. De hoogste rechten in de kerk waren 20 h 30 gulden voor het bijzetten van een ïyk in den graf kelder van de Heeren van Zuidewijn. Daarop volgden Hoog Choor, Klein Choor en Doophehje15 a 20 gulden. In het Doopbekje werden gewoonlijk predikan ten begraven. De gewone begrafenis in de kerk kostte 6 a 10 gulden, die op het kerkhof 0,8 a I galden. Artikels 12, 13, 14 en 15 van het reglement op het begraven (dato 19 Nov. 1774) van kracht voor Waalwijk, Besoijen en wellicht nog voor meerdere plaatsen, luidden aldus >Ende zal ook niemand voortaan «enig «uitwendig tyken van linten, strikkea, «kruysen of anders op de kisten, dood- «kleeden of graven mogen stellen of «brengen, op eene boete als bij art. 13 >ten laste van die het bewind over het >sterfhnys heeft gehad ofte die erfge naam is; alleen zal tot tyken van een »jong lijk, vryer of vryster, gepermitteert >wezeo, dat de dragers groene takken >in de hand hebben met een zwart en >wit lint. >Ook zal niemand voortaan op Zon- >dagen mogen begraven, als cm présante «redenen en met voorkennisse en consent «van den officier, en als dan moeten «maaken, dat het lijk in de kcik is, «voordat het derde gelny ophoudt, op «een boete van twaalf galden. «Iemand by avond willende begraven, «zal het zelve met lantaareas mogen «doen, mits het ljjk voor negen uure in «de kerk of op het kerkhof zijnde, op «de boete van twaalf gulden, wanneer «het naar negen unren komt. «En op ander dagen begravende, zal «met lyken voor twaalf uuren in de kerk «of op het kerkhof moeten wezen en «niet veer elf uuren komen, op poene «als voren.* De Israëlieten van Waalwijk en Besoijen werden begraven te Besoijen, op de zoogenaamde Breede Plekeen hoog toeloopend stuk welland achter het te genwoordige raadhuis, sinds onheugiyke tijden toebehoorende aan do ambachts- heeren van Besoijen. Die plek was de bakermat dier heeren, daar stond kun slot, nu reeds bijna drie eeuwen niet meer in wezen, wijl het in 1650 reeds was afgebrand. Toen ik, een 40-tal jaren geleden, als aankomende knaap met mijne makkers de bekoorlijkste plekjes m^ner geboorte plaats en ook die plek bezocht, was van het aloude kasteel nog een dikke muur over, onbeduidend, maar toch ge heimzinnig overschot van een even ge heimzinnig verleden. Tkans is ook de laatste steen verdwenen en dekt een mollig grastapijt de fondamenten van het eertijds zoo aanzienlqke slot en de ge beenten van menig kind van Israël. Wij willen nu trachten duidelijk te maken, hoe ruim honderd jaren geleden gehandeld werd met een predikant, die om zijn buitensporig gedrag was ontzet van den dienst der kerke. In 1773 was nl. te Waalwijk komen woucn D s. Jo hannes Antenius Aemllius, vroeger predikant in Suriname Den 27 Maart 1774 trad h$ de vergadering van den Waalwijkschen kerkeraad binnen en gaf de volgende stukken ter lezing over 1. «Een acte van demissie van den «kerkenraad van Amsterdam, vao den >7 October 1771, welke verklaarde hem, «Ds. A e m i 1 i u s, voor ontzet te bou- «den van den dienst der kerke to Surl- «narae, onder ernstige bestraffing® van «zijn buitensporig gedrag geduurende «zijn verblqf te Paramaribo en hartelyke «vermaning tot een opregt berouw en «dadelyke verbetering des levcn9, zonder «zijn E. evenwel gecensureert te hebben.* 2. «Een extract uyt de notulen des «classis van Zuid-Holland, gehouden «binnen Dordrecht den 29 en 30 October >1771, behelsende a. «Dat D s. Aemilius op vertoe- «olng van voornoemde resolutie van de «E. Classis van Amsterdam gevraagt «bad of het zijn E. volgens die resolutie «vry stond ket bondszegel des H. Doops «te bedienen, b. Een bekentmaking, dat «voornoemde classis, zooveel hy onder «hun opzicht bekoorde, hem niet anders «kon beschouwen dan als een predikant »dle van den H. Dienst ontzet ls en «dien volgens meent, dat hy zig behoorde «te onthouden van de waarneming van «cenig deel der H. bediening, alsmede «van alle gebruyk der H. boudszegcleu, «zoolang zijn zaak blyven zal in den «staat, waarin zy thans is.« 3. «Een brief door zijn E. gezonden «den 17 April 1773 aan de E. Classis «van Zuid-Holland binnen Dordrecht, «waarin zijn E. van de handelingen dea »E. Classis van Dordrecht, aan wiens «voorgestelde meecing tot hier toe zlg «gedragen had, nadere clucidatie ver- «zocht, alsmede, zoo de E. Classis van «Dordrecht zijn rechter is, van nu af «aan door dezelve classis gestelt te wor- «den onder 't opzlgt van den WelEerw. «kerkenraad van Waalwijk.* 4. «Eindelijk een missive, aan z|n «WelEd. door den scriba van de classis «van Dordrecht geschreven den 20 April «1773, waaruyt blijkt, dat de classis blijft «inhaereren haar voorgaande resolutie «latende zy (dit ztyn de eigen weorden) «UwE. veortz over aan het nodige opzigt «van deu WelEerw. kerkenraad van «Waalwijk en de WelEd. classis van »'s Bosch, als onder welke Uw Eerw. «thans wegens syne residentie sorteert.* 1 Beso(jen. J. va* dsk Hammrn Nice. Aanteekening. Slechts éénmaal tnsschen 1690 en 1810 vferd een Israëliet en dan nog maar een kind, ergens anders begraven Deu 2den December 1694. Moei»; Jacobs aen den meerdyck begraven, f0.60. (Begrafenisboek van W. over 1694 en 1695. Naar de Tel. verneemt, worden aan de militairen in Amsterdam, in verband met den hcerschenden toestand, geen periodieke verloven meer verleend. De troepen blijven in de kazernei geconsigneerd. In de Spaarndammer- en van Hogea- dorpbuurl was het Woensdagmorgen nog niet rustig. Het pnbliek is een 8-tal winkels, waar boter verkocht wordt, binnengedrongen en eischte afgifte van boter zonder boos. De boter werd betaald. In de Vlerwindenstraat werd verder een broodkar geplunderd. Op Kattenburg hadden geen incidenten van beteekenis plaats. Alleen werd in de Wlttenburgerstraat een broodkar geplunderd. De bakkersknecht kad geen politie assistentie gevraagd. Toen de politie toesnelde, waren de plunderaars reeds verdwenen. flet Hbld. deelde dezer dagen mee, dat spoedig de vetkaartperiode van tien op veertien dagen zou worden gesteld. Van alleszins bevoegde zijd# is nn onderzoek aan het «Volk» gebleken, dat ten aanzien hiervan nog niets definitiefs ls vastgesteld, maar dat het seer waar schijnlijk is dat de periode op 12 dagen zal worden gesteld. gehoudeo. flare vrieodio, s«gt n? Ja, even lief, zoo niet liever nog dsn sq nn even blond als sij donker is. Beide mei*j«s waren niet op bare plaats ia dat hais, dat door de politie gesloten is. Mocht u soms de vriendin willen sien, dan sai ik baar laten komen. Daarmede zoodt n my een greoten dienst br. wij ten, sjj de markissia, die al vermoedde, dat bet meitje niemand anders dan Jeanne kon lijn. Uwe beicberaeliagea styn by voorbaat nl de mijne sneter. Dï meeder- overste riep san harer «asters. Breng me evea nummer 27 hier Vjjf minuten gingen voorbjj eer de snster weer verscheen. Ncmmer 27 is in vrgheid gesteld, moeder 1 kondifde zij aan. floe I Heeft aq dan haar naam geaegd Nseu, niet dat ik went I Waar vandaan is d® order nitgegaan Vao het klein® parket, ep verzoek vaa dun cbvf der recherche. Ha gaat hot al sooveel beter met ham. 'i Is vreemd, dat men my niet even hoeft tjnwa&rzcbuwd. Ik had al een goed woordje gedaan bij dan substituut—effleier. Enfin, wat gebeurd is, i« gebaard. Dank u wel. Moeder Frasqeise richtte aieh au tot de markiezin en zei Het is niet onwaariobqniyk, dat u haar zult aisn sset baar onsfseheideiyka vriendin, Louis®, nis desn n komt besoeken. Zij zullen altqd welkom sqn en ik zal al mqn best deer, om haar voer ellende te beweren. Anne kinderen Zij daoht aan Joanne an dat nummer 27 woB zeker baar vroegere beschermelinge». Om welke rodea was Jeanne soo onverwachte in vrfjheid gesteld? Wo zullen het dadelijk beoren. De ckef vau de rneherohe, soe loelgk te land gekemen bij de eatmoating met Rempart bad ongeveer acht - en—veertig uur buiten keunis gelegen. Na dit tydsverloop waf by weer lsagssmerbaad bijgekomen en had hij besef van zqn toestand gekregen. Het eerste wat hq vroeg wss tqdiog van den Behrik vau hst kanaal. Oatsnnpt. Werdt opgespoord, luidde bet lakoniake baiehrid. Goed, zei da zwaargewonde politieman, zoodra ik op de been ben aal ik maatregelen nomen. De ohof bad een jjseretark gestel en daaraan was net zeker toe te schaven, dat hfj njst op slag gedood werd. Took was hy awaar inwendig gekwetst en de doktoren bsvolea hem absolute rust aan. Maar de chef had te veel waar plichtsgevoel en ie veel gevosl van eipea - de eui soo maar doslloss neer te liysea. Wat is er van Leuiie Rieax geworden. van bet meisje dat ik pcnooniyk uit bet Dopdt gebaald heb, vroeg by. Ook verdweneB. Men zal haar terugvinden. Is baar vader gewaariohund? Neen, nog nieter was geen order toe gegeven. UltsteVond laat dn zaak op baar beloop. Ik zal zien wat er gedaan moet worden. Ia den grond van zqn bart woe bij blij dot de kolonel aiat gewaarsobuwd was. p# vader van Louise sou ham asker bat verwijt babbeu tovgevoegd, dat bq niet berekend was voor zijn taak, wanneer men een vogel, die in de kooi zat, liet glippen. De ehef aam sieh voor speciaal aQa aandaoht aan die zaak to wijden, soodra bij hersteld sou syu. Da ijverige ambtenaar beraamde, terwijl b| op hot ziekbed lag met ijs op de borst, de te nemen maatregelen. Het eind van zqn overpeinzingen was, dat hy gelastte bet dossier—rue Saint—Lasare te balen aan het parket. Het wal klaarblqkeiyk een ,,idee" van den patroon en in dit geval was ket maar saak spoed te maken met de opdracht. In het besit ven bat gevraagde, kwam da obef al spoedig tot de ervaring, dat bet alleen compromitteerend was veer het echtpaar Collio Mógret. De gearresteerde vrouwen, di® baar namen hadden opgegeven, weren voor het groeteto d*«l in vrijheid gestold. Behalve Collie - Mécret en diens wederhelft Yioteire, ked n»«n jtffrouw Amélie ia arrest gebonden, verdacht vaa medeplichtigheid an Joanne en Louisp. die alleen met dese namen ingeschreven s to-den. Hat verbergen van identiteit is gseo goeds aanbeveling by da politie, maar bet ie tesb niet strafbaar. Als men er niet in slaagt den naam te weten te komen, eindigt men tesb met invrijheidstelling. Men sou dus moeten eindigen met den eoneu of anderen dag do beidt eabekende slaebtcffers van madame Yictoire in vryheid te stellen. Waarom dan niet dadfiyk 7 vroeg sieh de obef der recherche af. Pit vraag betref natnnriyk alleen Jeanne deer Lonise self el gezorgd bed ver ven da gevangenismuren af te kemea. Een goed idee I overlegde da ehcf by ziek self. Als wq de Blende loslaten en we velgen baar, dan vinden we ongetwyfeld Lonise, haar intieme vriendin. Yan h«t standpaal van peiitieman was bet niet dem geredeneerd «n men ken bet wsl wagon de preef eens te namen. Alleen de 1 chef kon niet vermosden, dat zieb omstandig heden zouden voordoen, die een kink in den kabel zoaden brengen. Jeaane La flrenn bad jeist beer eenvendiv bestaande eit awart breod ontbijt geiindigd glas BI tgsn Zy dacht aan Leüise, dia njj wel naait meer water. Z| dacht ep bet eog«abIik >r, die na wel do gelekkige noot zou «tja van da moofc 8ideaia...„. ea aen g aan Haary Da Karmo: eebt sou terugzien..... Ea eiBdeiyk richtte tij sieh met gavoawen handen tot den goeden tod, mat de vraag, wat >y toch wel gedaan kad om zoo ongelukkig to zijn. Daar werd de deur van haar col geepsod en men risp Nummer 27 Mse naar de grifte Hot meisjo gehoorzaamde werktuigslQk. Wat wilda men nog ven baar Wat ion er nu met bear gebeuren? Op do grifte ondervroeg msn baar voer deu vorm. Wilt ga «eggen wie ge syt en waar gy gebaran <yt? Neen, ik berkaal, dat snlks my on-r» mogelijk is. Ge sQt vry (Womtt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1918 | | pagina 1