Eerste Blad. ÉÉN EDEL HART. „NOORDBBABAND" Adveiteeii in dit Blad. Dit Hammer bestaat mit TWEE bladen^ FEUILLETON, BINNENLAND uitenland. En geland- Maatschappij van Fersefeerisg op feat Leven. Een groot belang voor de schoenindustrie. Opgericht WAALWIJK. Ygrsatcerd Kapitaal f 18.487.052. Renerve 2.871.688.— NUMMER 67 ZONDAG 24 AUGUSTUS 1919 42' JAAK GANG. Dit biad verschijnt W o e os d ag- co Z a t e r d a a v o a d- Abotmementsprijs per 3 maanden f 1 Franco p. post door het geheele r.jk f 1,15. Brieven, Ingebonden stukken, gelden ene., franco te eenden aan den Uitgever. DE ECHO VAN HET ZUIDEN, Telef. 38. WAALWïJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT. Uitgave: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen. Teleur.- Adres ECHO. Prijs der Advertentiën 15 cent per regel; minimum 75 ci*nt Reclames 25 cent per regel Reeds werd herhaaldelijk in dit blad de aandacht gevestigd op cn een laas gebroken voor het onderwijs aan de Rijksschool voor leerlooiers en schoen makers alhier. Dat dit noodlg was strekt de schoen industrie, in deze streek de voornaamste bron van bestaan, niet tot eer. Het ge tuigt niet van een helder inzicht omtrent hetgeen in de naaste en meer vet wij- derde toekomst voor deze industrie noodig zal zijn, wanneer de leerlingen als by de haren in de school getrokken moeten worden. Aan het schoeisel worden steeds hoogere eischen gesteld, het vak wordt hoe langer hoe meer een modevak, en mede door de staging der loonen ea den korteren arbeidsduur komt het schoenvsk in geheel andere conditie dan voorheen. Wie ook maar even nadenkt zal be grijpen dat door deze factoren ook aan de technische kennis van allen die In het bedrijf werkzaam zijn steeds hoogere eischen gesteld zullen worden. Met een opleiding als de tot nu toe gebruikelijke komt men er niet meer en kan, door de groote verandering in de be drijfsomstandigheden, zelfs de vroegere opleiding niet meer verkregen worden, aan de opleiding van het jonge geslacht moet thans veel, oneindig veel meer zorg worden besteed dan voorheen, omdat de eischen waaraan voldaan moet worden zooveel hooger zullen zijn. Het schijnt echter dat velen denken wel te kunnen maaien waar zij niet ge zaaid hebben, en het dus zonder een vakopleiding van de jeugd best te kunnen stellen. Maar deze dwaze kortzichtige gedachte zal aich zeker wreken. Meu pleegt roofbouw l De Industrie teert thans nog op de deskundigheid van de ouderen, die echter geleidelijk van het tooueel verdwijnen. Ten slotte komt langzaam maar zeker de ontnuchtering 1 Laat men toch voor het te laat is bedenken dat de vette oorlogsjaren, waarin zelfs de slechtste schoenen met goud betaald werden, niet altijd bltjven duren, dat thans de beurt is aan de magere jaren waarin het »loon naar werken» weer toepassing zal vinden. De industrie heeft technisch en com mercieel goed geschoolde leiders noedig, maar ook bekwame ontwikkelde ar beiders. Het Is op de gelegenheid voor de opleiding der toekomstige werklieden die de Rijksschool biedt, dat we thans meer in het bijzonder de aandacht willen vestigen. Van *DE ECHO VAN HET ZUIDEN". 48) Omgewerkt uit Jut Fransck. TWEEDE DEEL DE ZEGEPRAAL VAN HET KWAAD. V. DE WEES. fleMpaar zatte ign wandeling veert om t dom»in iQ ai zjj„ aithoekan te bezoehfiB. Het g93de werk dat oQ ondernamen, maakte BlaHche overgelukkig, Jacqaor, integendeel, was ontstemd en oat vrrden. a i had rampspoed walken hij voormg en dian hij niet weren fc0D> reeds plaatsgenomen aan sjjnen haard. VI. 0IANE DE CANDALES. Beide kinderen werden samen opgevoed als waren z« twae rasters. Den somsr braekten «ij door in 'i gebergte welks rune en versterkende lneht mevr. de Rhödas scheen te doen herleven, en ook .Marguerite goed deed, die tosh maar een uiterst «wak ichspsottjs was. Winters weende Diane mat heel het gesin in t prachtige heerenhnis dat Jacques b«Zat in den Cour» d'Alhret, te Bsrdeasx. Zoealg de rseder veorsien had, waren haogrooed «n dwiogelandq de grond van 'e mn»j«s hart, en naarmate «ij lichamelijk en zed^lqk ontwikkelde, kwamen die gebreken oo* meer en mear uit. fl«d men haar laten ksgaaB, tq son op aehfjarigen onderdom over iedereen baas Bij velen schijnt de meeniag te hebben post gevet dat voor de» bedrijfsleider nog wel vakkennis neodig is, rleeh dat de werkman, bij de in het groot-bedrijf steeds verdergaande specialiseering der werkzaamheden, geen vakkennis meer noodlg heeft. Als hij maar een of enkele machines kan bedienen is dat voldoende, meent men. Het moge waar zijn dat er ia het groet bedrijf verschillende werkzaam heden van ondergeschikt belang zijn, niemand kan ontkennen dat voor de bediening der voornaamste machines nog steeds gezocht wordt naar werk lieden die een meer uitgebreide vakkennis bezitten, een kennis verkregen door hun vroegere opleiding in het handwerkmatig bedrijf. Vooral bij de fabricage van de betere artikelen is een staf van deskundige arbeiders noodig wil men een product verkrijgen dat aan de eischen van het publiek voldoet. Voor het aankweeken van deskundige arbeiders biedt het fabrieksbedrrjf geen, of in elk geval geen voldoende gele genheid. Dat most buiten de fabriek geschieden en daarvoor is de vakschool-opleiding noedig vóór de werkman zijn intteê doet in de fabriek. Is dus een degelfke opleiding van de werkman noodig iu het belang van de fabricage, ook voor den werkman zelf Is zij noodzakelijk. De werklieden die in hnn jeugd een goede vak-opleiding hebben genoten cn dus in elk opzicht deskundig zijn, hebben veel voor bij anderen die hun vak niet of niet voldoende geleerd hebben. In de eerste piaats zullen zij in de fabriek de best betaalde posities krijgen en in de tweede plaats zijn zij veel on afhankelijker zij kunnen iB hun vak elke richting uit die zij wenschea en zijn niet aan de bediening van een of enkele machines gebonden- Bevalt hen op den duur de fabrieks arbeid niet, zij kansen ook bulten de fabriek in de schoenmakerij of den schoenhandel een werkkring vladen. Hoeveel Noordbrabandsche schoen makers zijn er niet die in het land als schoeamaker-sohoenwiokelier eeo goed bestaap. hebben gevonden i Wat hier in het algemeen wordt ge zegd geldt in bijzondere mate voor hen die in het klein- en middenbedrijf werk zaam xija. Verreweg het grootste deel der be drijven valt onder deze oategorlën en naar het oordeel van alle deskundigen zullen de klein- en middenbedrijven in de toekomst slechts kunnen bestaan en de concurrentie met het groot-bedrijf kunnen volhouder, wanneer zoowel pa troons als werklieden prima vaklieden zij o. Slechts in kwaliteitswerk zal het klein bedrijf zich kunnen handhaven. Waar in deze bedrijven nog een zeer groot deel der werkzaamheden met de h2nd wordt uitgevoerd spreekt het van zelf dat zoowel patroon als werkman het handwerk zoe goed mogelijk moeten leerea mede in verband met de in het klelc-bedrijf veelal gebruikelijke werk- gespeeld bobber. Maar 't dient gesegd dat haar lesranderheid haar misplaatste trolichheid evenaarde. Aan de zijde van Marguerite, die maar laafde em te beminnen en bemind te worder, en zoo gevoelig waa dat een nietigheid haar ziek kon K8ken van vreugde of vardreL groaide Diane op ala een iksueotig, hardeoeu- tig, onverschillig maiijs, dat maar aan baar eigen dacht, aan allee wat haren hoogmoed kon vleien, bara wemchen kan voldoen. Zij wildo aitqd en overal de eorste afln. Twae dingen streden mat dit reeds geweldig ea ontembaar karakter; de wil van Jasqucs, wiens afkeer voor die kleine cproerige niet verminderde, integendeel, de wsergaleoie «echtheid van mevr. de Rioduo, die sich roser scheen te hechten aan de weer, naarmate dat de vb haar meer en maar tpsl leverde en out- googelingen bezorgde. Z§ alleen koa bare gramschap bedaren en hare boosaardigheid overwinnen door de ongtëveeaorde t seder fce'.d ven kaar bert kwam eg ar too Diane te deen weeaen, ia baar een scbjjn van berouw of een weinig goedheid op te wekke*. Gij verliest owen trd. herhaalde J-.cqao» maar gedarigsq is slecht geboren, zq sal ■leeht blijven. Eo terwijl Blanche, met baklema gen:03d, dan dacht Heb ik me d&n soa vergist, en aal ik er niet in slagen van hoar een braaf en e<i»lme?- dig sshepssl te maken hield Jacques eeu oog in 'I seil. Hij liet sioh niet misleide a door haar gestreel en hare leugens, maar sette baar bq iadera gelegenheid op hare plaats, trach tende haran hoogmoed te knakken en haar to bureff-n dat zij fëo arm meisje was. dat nit liefdadigheid grootgebracht werd en dank baarheid aan bare wéldceners verschuldigd was. Verloren moeite Buigzaam en kateohtig tegenover mqnhier de Roodes van josgsaf kon sjj fcei eomedie spelen nam sQ wrsok hetzq op Annette Castprèds, die knar nooit verlaten had, hetsjj zelfs ep Margueritto, die nochtans veel van baar hield, telkens wanneer sq de qseren band des meesters gevoeld had. Zekeren dag zelfs, in sesea aanval van jaloeriehheid, sloeg sq Marguerite. Deze, welke wijze, waarbij ook enkele machines als doornaal- pen- ca uitpoetsmachines toe gepast worden. Voor het luxe handwerk, dat wol steeds gevraagd zal worden, is wel zeor bijzon dere bekwaamheid noodzakelijk. Voor deze opleiding is de vakschool het aangewezen instituut. Beoogt de Machinale Afdeellng der RQksschool I» de eerste plaats de op leiding van bedrqfslelders en werkmees ters in het machinaal bedrijf, de cursus A van de Afd. Handschoenmakerij dier school stelt zich de opleiding van do toekomstige werklieden en de vóór-op leiding van de patroons in het klein bedrijf ten doel. Als de jongen den 13-jatigen leeftijd heeft bereikt en de lagere school met vrucht hetffc doorloopea kan bij als leerling worden toegelaten. Deze cursus A duurt 3 jaar en in dien tijd wordt als hoofdzaak onderwijs ge geven in het ©aderwerk makeu, zoowel theoretisch ais praktisch. Dat dit onderwijs alzijdig is bewijst het programma de verschillende soorten of maakwijzen worden alle behandeld als met de faaoé doorgenaaid- houtge- pend- eu omgekeerd werk, randwerk met gesloten- cc open kant, met ver schillende soorten hakken, zoowel van leer als van hout, terwijl iu het laatste leerjaar ook het blok-zwlkkcn, het ma chinaal doornaaien- houtpennen en uit poetsen, gelijk dat in de klelu-bedrijven gebruikelijk is, behandeld zal worden. Voorts wordt 1«9 gegeven in de eerste beginselen van de kennis van de samen stelling van den voet, van den vorm van dea leest, van mateïlaleakennis, van het patronennsakec van bovenwerk, van het uitsnijden en stikken. Behalve het vakteekenen wordt ook algemeen hand- en lijnteekenen ondei- wezen ën krijgen de leerlingen voortgezet lager onderwijs im het op de lagere school geleerde te onderhouden en uit te breiden. Uit het hier medegedeelde blijkt, dat in dézen cursus getracht wordt dc toe komstige vaklieden een opleiding te geven die voor hun verder leven van vet! waarde zal z?n. M«.-t 8cho»lz*'.d kan voor niemand een bezwaar zijn, het bedraagt f4.50 per kwartaal, terwijl min- of oavermogendeu gedeeltelijke of goheele vrijstelling kun nen verkrijgen. Ouders die hun zoons in het schoenvak wenseksn, handelen dus in het belang van hunne kinderen en van de industrie wanneer zij hen, voor dat zij in fabriek of werkplaats hun Intree does, eerst een behoorlijke opleiding doen gecictoo. De nieuwe c»rsu9 begint 2 September a's., tot dien datum bestaat golegenheid voer de Inschrijving van leerlingen bij den Directeur. Het verslag van het Britsche oorlogs kabinet'over het oorlogsjaar 1918, geeft interessante cijfers over de rol, welke het Britsche rijk tusschen 4 Augustus 1914 en 11 November 1918 in den oorlog heeft gespeeld. De sterkte van het ge regelde leger, de reserve en deterritoriale strijdkracht op 4 Augustus 1914 bedroeg 733 514 man. Engeland recruteerde 4.006.158 blanken. En de dienstnemin gen in het vereenigd koninkrijk en de koloniën brachten het aantal blanken in het leger op 7.130 280 man. Het aantal kleurlingen, inbegrepen ruim 1 25 mil- lioen man uit Indië, bedroeg 1.524 187 man Dit geeft een totaal voor alle rassen van het Britsche rijk van 8.654 467 man, hierbij werden nog Chineezen en andere arbeiderseenheden opgericht voor dienst in Egypte. Mesopotamië en Saloniki. Eind 1918 waren van de Britsche legers gedood 666 833 man en gewond 2.040 520, terwijl er gevangen gemaakt of vermist waren 364 568, in totaal dus 3.061.921 man aan verliezen van wie 142.364 officieren en 2 919 557 onder officieren en manschappen. Het jaar 1918 zag een climax in de fabricage van munitie en er waren toe bereidselen getroffen om in 1910, indien de oorlog dan nog had geduurd, de productie van 1918 te overtreffen. De fabricage van artillerie-uitrusting was van dien aard, dat in enkele weken de zware verliezen welke het Duitsche of fensief van Maart had toegebracht, waren opgeheven en op het eind van dat offensief was het leger in Frankrijk 70o kanonnen rijker, inbegrepen de loop graafmortieren, dan het bij het begin van het offensief in Maart was geweest. In de Donderdag gehouden buiten gewone algemeene vergadering van de drukkerspatroons is bekrachtigd het sich nooit l eklaagde ward zi°k van verdritt. In volle qikcortr br*cbfc zg u>t walke wrsede vervelgiig zij a<-d«rt atnigeo tijd te ljfden bad. Jxcqaet di &bod«B vroeg naderen uitl<g aan stjne vrouw, en Blaaebe, die niet liegen kon «erkaalde be<v w&t er voorgevallen «si, M-'t gefronste wenkbrauwen dooht Jacquet na. Zijn voorgevoel kwam du* uit. Diane wmb aon gevaarlijk cabepsel. welks omgang nood - lotlig zou wordeu voor Marguerite. Ztja besluit was spoedig geoomsu. H'i ontbood Diana ea toen dese aich wilde verontsohuldigo», vial h* haar in de rede - ZwQg, z<>i hij, de ranat is vol. ik wil u ni»t langer uitstaan. Gij hebt de bewonderenswaardige goedheid nw«r weldoenster aiat basrit. Uw nUeht, uqdig arglistig hart is gastoten gebleven voor de lesser, de liefd-s on deo goeden raad welke mevr. d- Rhode* u betoeude eo verstrekte e dert acht jusr. Gij bemint riets, uiemaud. Gij afc't Qvorsueb. tig rp Margusrito en verfoeit haar. Met a is niets aan te vangen. Eu daar gq wellio t een gevaar wordt voor snjjne dochter zal ik u van haar wegnemen, voordat gij haar kwaad zendt berokken eu. Morgen zal mevr. de Rhodoa u uitbesteden b| do behoeftige weeskinderen en vorMen schepselenzjj is eea vau de damei-beseberm- stars van 't werk. Marguerite weende, maar durfde haren vader ni"t o iu genode ssneekra voor hare pleegzuster. Blanche aear bleek, hoorde Jacques aan, sonder te spreken. Alleen Diane paogde onverschillig to blQvon want zij rekende op de tucicheakomat barer pleegmoeder. SQ was echter ai«t geheel gerust, want sijj wiit beol go d ést Jaeqn»s het meende eu het niet du gewosnte van hem was op a|a be sluiten terug te kousen. BQ de weeskinderen, vroeg lij a1 grjjnr- lsehende, wat moet ik daar does Gq s lt er lceren nw?n kest verdienen, zooals al die arme en eng»lakkige msisj s die leomin als gij bloedverwanten of vermogen hebben. GQ moet u tot vertrekken voorbereiden, reeds morgen verlaat ge dit buis. Als laatste bindende besluit van het algemeen hoofd bestuur van Maandag 18 dezer, waarbij den leden der drie werkgeversorganisaties in de typogrsfie verboden wordt, toe te geven aan looneischeu, die hun onder bedreiging act werkstaking worden ge steld. Verder is besloten, dat alle leden van den Algeuscenen Nederlandschen Typografenbond wegens de houding, door dezen bond aangenomen, in lijn rechten strijd tnet het collectieve arbeids contract, de dienstbetrekking zal worden opgezogd met 8 dagen op Zaterdag 30 dezer of zooveel vroeger als de drie hoofdbesturen der werkgeversorganisaties dienstig zullen oordeelen. Evenwel zal te voren worden getracht of een aanbod tot bemiddeling, ter vergadering tele- graisch bij de hoofdbesturen ingekomen, alsaog kan leiden tot het vermijden van dezen uitersten maatregel. De vergadering machtigde het alge meen hoofdbestuur om verder geheel naar bevinding van zaken te handelen. Besloten is nog, het geheele reservefonds ter beschikking te stellen van het alge meen hoofdbestuur. Bovendien werd het hoofdbestuur gemachtigd tot heffiag van een hcofdeltjken omslag over alle leden van de drie patroonsorganisaties tot ean ongelimiteerd bedrag. Dit besluit is genomen mot 987 tegen 18 stemmen. Prof. sur. J. A. Veraart heeft Don derdag het volgende telegram verzonden aan de te Amsterdam in het Concert- gebeaw plaats hebbende algemeene ver gadering, waar de drie Bookdrukkerijcn- bonden hun houding zullen bepalen ten opzichte van den Algemeeacn Ned. Typo grafenbond. >Bogrijpende Uwe verontwaardiging over het geloden onrecht en volkomen beseffende dat één maehtlge organisatie als de Uwe, die bovendien door zoo sterke ordelievende vakvereenigingen wordt gesteund, scherpe maatregelen beraasot en ook zal volvoeren om de kostbare belangengemeenschap in de Typographic te redden, verzoek ik U nochtans met al den aandrang, waarop het aandeel, dat ik in Uwe organlsa-ie had mij het recht geefr, Uwe kraeht- maatregelen nog een korten tijd op te schorten en mij In de gelegenheid te stellen een oprechte verzoeoin? russehen Uwe bonden en de A. N. T. B. tot stand te btengen. Ik grond deze poging op mijn vaste overtuiging, dat de overgroote meerdei- heid der leden van deze arbeidsor ganisatie de gepleegde trouwbreuk krach tig veroordeelt. Willigt U mija verzoek in, dan zou ik a.s. Maandag gaarne een onderhoud met Uwe besturen hebben. Nederland één en onverdeeld Door de verschillende Limbnrgsche hoeden, die een telegram aan ooze delegatie te Parijs gezonden hebben, waarin zij verklaren, dat zij tegen «enige annexatie waren, is een telegram ont vangen van den Nederlandschen afge vaardigde Struycken aldaar, dat van eenig afstaan van Nededandseh gebied geen sprake is en men hter voor geen vrees behoeft te koesteren. liefdfblQk, sol mevr. de Rhodes uw kostgeld betalen in het klooster, waar gq in opgenomen zult worden. 's Avonds b'sprak mfe'ahsor de Rhodes met sque vrouw bet gaval Aobt jaar geledeD. sprak by. beb ikn gnwnarichawd dat, sis wtj shcht sond^u uitkomen m<*t Diane, ik raantrppolen sou nemnD. H-t oogecblik is afkomen. Morgen suit gij baar brengen naor b<<t klooster in walk de weesen geherbergd zijn, waar gij belang in slflt. Blanehe poogde voor da leha'dife t«n beste te sprek«n, naar aij moest awiobten voor den qs»r«n wil ven d^u reeder. Niettegenstaande hare *n»dbeid, begreep sq dat baar man gelijk bad, dat jonkvrouw de Caadales baar Marguerite mat lijd-u kon ZQ war verseurikkeiyk jaloe >eh op dit brave kisd eu later koa nq het veel leed vereorsnksn. 't Was dus best niet ia vers»t te koseu tegsu bat besluit van mijnheer de Rhodff. Wel blo dde baar hartmaar zij waa verstandig *jj stelde vortronwea in JoequiV Rsh"rpziooigbRid en onderwierp zich. He viel M irgnarito barder, die de nodige grz«lliu barer kiudsbuid als een auste* beminde. Maar sij was gehoorsaam qb s«ch a rdig, ala hare ososdsr. vol t&*wifldirg tv selfop' ff«riBf en nooit kwam sslfs maar de gedneb'e ia basr op. bus die haar leidden, to weerstreven. Tosu, fchtor. 's andcrasdasgB, m»vr. do Rhodes Dianr, die meer dan eenvoudig gekke! wna. wegbracht, weende Marguerite bit'sre traneD r>n kreeg *ulk hevig^u genaw'osval. dat Jacques haar in sqea armen moest wvg- drogen. My fronsta sjjn wenkbrauwen. Ging Margue» rite, die ds oowaordige welka hq oi' zijn hnis bande, zoo kartstochtelqk sehoau lief te bobben, nu al zijn planaau verijd'lan Wat jonkvronw de Oandeles aangiet, ziels sehenn haar te tmff-n, r>ooh b"t verdrift van M*rRee'ite nooh de trnnen vna Anette, van wi« zij vier den eersten kesr Bohtidde, G* kurt siet doaken boe blij ik ban, naar 't klooster te gaan I hrrbaalde s\j den ganBckea mergeo. Noohtani, toen iQ ket zwa-t cscbemirsn kleedje moest aantrekken, rilde >q bijca •amarkbaar. Wus bat nu wanrlQk gemeecd? Z j wierp een oogslag ap mevrouw de Rho des, en dacht Onderweg bAti ik oll**a met baar. Ik zal baar wel ontpraten. H t sol niet brei moeilijk gaas. en desen middag eet ik weer m*t baar thuis 1 We sollen eeus zien. wit van ons beiden 't laatste «oord sal hebbm l M°ar sq vergiste sicb. Haar sfraelen. baar praten, baar verwQtfB selfa bleef «soder gevolg. Do jerge vrouw wvende. Ik h'b u liaf. zeide zQ har.r, ai) moet daar niet non tw|ffl<*um ar rnjjafecer ds Rhodfli bfifft gesproken, «u bet ia mQë p iebt h' m te gebooraamus. Niets ol mqn dien p ieht doen varrak'D- Moet ik dan gaan laven geljjk eea vei wf e* GQ hebt hit soo gewild. Zult gij den niet meier mooder Blarcbe *Of r mö zqn GQ hebt tiet beseft wat galak God n ovnr&OBd. gq sQt afguastig on boosRoidig geblevAn. Als bet sco is. b n ik meer te beklsgeu den een andfre, en gij p'"*gt ef n ei»t dned raat mq uit uw bart te vfrbnnraD. Varre van n, sal ik geboel in opstond komen. H<-t doet me van harte l"«d. Was ik all«en ik bield u miiiohLu uog bif rati. Maar ik b< b ean man dien gij tot bet uiterste gedreven bobtbq wil u niet meer in huis, en ik mo*t gehoorzamen. Diane besefte nu dat bidden, meeken en aandringen vergapfiche moeite war, en diepe wanhoep overviel haar. Maar 't vereerde nog, toen sij de nederige kleodiag dsr kleine weeskinderen ssoast anu- trekkeu. To^n mevr. da Rhodes vurtrokhau was, s'ord sQ ailePD, vfrLrin (e niddaa van benderden kinderen barer jarm. di* aiat om hn«r fe eren té mal'n, haur keet af Diane noendfn h' ar tege» 't Iqf liepon en d«n spot dr ven met barsB hoogmoed eu har'* fi^rbeid Aan het werk war bet neg iets arderr. (Wordt vervogd.))

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1919 | | pagina 1