«ÏERHWJK.
„NOORD-BRABAND"
WAALWIJK.
Maatschappij van Verzekering op het Leven.
IÜMMER 2
DONDERDAG 6 JANUARI 1921
üe J ASHGGNG.
Dit blad verschijnt
WOENSDAG- EN ZATERDAGAVOND.
Abonnementsprijs per 3 maanden I 1.25.
tTaneo p. post door het geheele rijk f 1.40.
ïrieven, Ingezonden stukken, gelden enz.,
franco te zenden aan den Uitgever.
Telet. 38,
WAALWIJKSCHE KN LANGSTRAATSCHE COURANT.
Uitgave Waalwljksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen.
Prijs der Advertentiën.
20 cent per regel; minimum f 1.50.
Reclames 40 cent per regel.
Telegr.-AdresECHO.
Spoedelschende raadsvergadering ge-
iouden op Vrijdag 31 Dec. 1920,
'oorm. 11 uur.
Voorzitter Edelachtb. heer Th. de
Jurmont de Bas Stneele.
Afwezig de heeren Roggeveen en
irekelmans.
AAN DE ORDE
1. Regeling bezoldiging ambtenaren
'an den Burgerlijken Stand.
Overeenkomstig het advies van B. en
N. wordt besloten de Ged. Staten mede
e deelen dat de Raad zlcb met de
mtwerp-regeling vereenlgt, zoodat de
aarwedde van den len ambtenaar thans
rebracht is op f 432 en dat van de 2
'olgende ambtenaren op ieder f 60.
2. Beschikbaarstelling van een crediet
'oor de wachtgeldregeling voor de
ichoenlndustrie.
De Voorzitter deelt mede dat in de
jonferentle van de gemeentebesturen van
Waalwijk, Baardwijk en Besoijen met de
wekgevers en werknemers een wacht-,
reldregeilng is ontworpen. Volgens deze
egellng draagt het Rijk voor 50 pCt.,
je gemeente voor 20 pCt. en de fabrl-
canten voor 30 pCt. in de uitkeerlng bij.
De uitkeerlng bedraagt 60 tot 73 pCt.
'an het gemiddelde loon.
De Voorzitter zegt geen bcgrooting
/an de kosten te kunnen geven, aan
gezien het nog niet vast staat hoeveel
werkgevers in deze regeling zullen bij
dragee en hoeveel werklo'ozen er zullen
tijn. Schat men het aantal geheel weik-
oozen in de eerstvolgende weken op
>00 met een gemiddeld weekloon van
f 20 dan zou de uitkeerlng, wanneer men
die gemiddeld op 65 pCt. berekende,
16500 moeten bedragen, waarvan het
Rijk f 3250, de gemeente f 1350 en de
patroons f 1950 dragen. Wanneer er werk
gevers zijn die zich niet bij deze wacht
geldregeling willen aansluiten, dan zal
er In samenwerking met de drie andere
gemeenten nog een steunregeling moeten
ontworpen worden, daar deze arbeiders
toch evengoed moeten worden geholpen.
Het Rijk zou ook in deze regeling 50 pCt.
bijdragen, terwijl de övetige 50 pCt.
geheel voor rekening van de gemeente
zouden komen. De regeling hiervan zal
nader worden bekend gemaak", zoodra
hierover met de andere betrokken, ge
meenten overeenstemming is verkregen.
De Voorzitter meent tfe moeten adv!
seereo, de wacb'geldregeiiog, zooals die
door de gecombineerde vergadering is
overeengekomen, aldus goed te keuren
Het benoodigde geld zal uit een leeoing
hiervoor moeten worden gevonden, ter
wijl hij bovendien zou willen voorstellen
aan B. en W. een blanco crediet toe te
staan, daar de toestand momenteel van
dien aard is 'dat er vooreerst nog geen
uitzicht op verbetering van den toestand
valt te constateeren.
De heer Titrjmermans vraagt of deze
wachtgeldregeling gebaseerd is op het
besluit van dan Bond van Schoen-
fabdkantenv
De Secretaris dient den heer Timmer
mans van antwoord.
Hij zegt, dat In zooverre van dat
besluit Is afgeweken, dat het maximum
van de uitkeering is gebracht van 70
pCt. op 75 pCt. van het loon. Die 75
pCt. zal gegeven worden aan werklieden
met gezinnen van meer dan 3 kinderen
beneden de 14 jaar.
De heer Timmermans merkt op, dat
ook door de regeering wordt geadviseerd
niet meer uit te' keeren dan 65 of 70
pCt. Voor gehuwden komt er immers
toch de kindertoeslag bij.
De heer de ©raaff is van meening dat
die kindertoeslag bij vele patroons za
kunnen komen te vervallen. HQ kan zich
daarom goed met de voorgestelde 75
pCt. vereenigen.
De heer Klijberg zegt dat het besluit
om 75 pCt. vast te stellen in die ge
combineerde vergadering genomen is,
bij de overweging, dat de kindertoeslag
op vele plaatsen wel verminderen zou.
Dit besluit kwam niet van de partij der
werknemers doch men was algemeen van
oordeel dat het zoo het beste was.
De heer Timmermans zou graag zien;
dat deze meerdere 5 pCt. zon worden
gedragen door de arbeidersorganisatie.
Hij haalt verder een voorbeeld aan
uit de gemeente Kaatsheuvel. Daar is
besloten het aldus te regelen, dat door
het Rijk 50 pCt., door de gemeente 25
pCt. en door de werkgevers en de ar
beidersorganisatie ieder 12'/2 pCt. van
de overige 25 pCt, zouden worden ge
dragen, Misschien kon ook hier door de
arbeidersorganisaties worden bijgedragen.
Het is toch onbillijk dat door de kas
van dezelfde organisatie in de eene
plaats wordt meebetaald en in de andere
niet. Hij Is niet tegen het geven van 75
pCt. maar het zóu toch dwaasheid zijn
deze geheel te dragen, wanneer elders
door de vakorganisatie ook weid bijge
dragen
De Voorzitter zegt, dat er in de re
geling de bepaling voorkomt, dat dé
commissie bevoegd Is verschillende zaken
nader te wijzigen. De commissie zou
dus met het gevoelen van den raad re
kening kunnen houden en voorstellen
om ook van de organisatie een bijdrage
te krijgen.
Timmermans. Als U dat zou willen
voorstellen, dan kunt O dit we' heele-
maal van de baan schuiven. Met pro-
beeren zou b niet veel opschieten. U
moet kunnen zeggen, dat het .een raads
besluit is om aan de commissie mede
te deelen, dat onze gemeente wel bereid
is om hare bijdrage te verleenen, in een
maximum uitkeerlng van 70 pCt., mits
de organisatie aan de werklieden met
gezinnen van meer dan 3 kinderen, die;
5 pCt. wil bijbetalen. Gaat dat niet, dan
kunnen we nog zien.
v, Riel. Dit laatste zou practisch neer
komen op een uitkeering van 7.5 pCf.
Wanneer de organisatie weet dat bij niet
inwilliging toch wel 75 pCt. door ons
zal worden geaccepteerd, dan zal ze er
niet voor te vinden zijn.
Timmermans. Dat behoeft ze niet te
weten.
van Riel. 't Is toch thans geen geheime
zitting.
Timmermans. Ik kan me best veree
nigen met het voorstel der commissie
en ik heb volstrekt geen bezwaar tegen
de 75 pC'., maar ik zeg nog eens Ik
vind het onbillijk dat door de arbeiders
organisatie In de eene gemeente wel ea
in de andere niet zou worden meebetaald.
v. Riel. Ik zou wel denken dat dé
organisatie die 5 pCt. zal willen bijbe
talen als we geen achterdeurtje openlaten;
Voorzitter. Kunnen dfe heeren er zich
dan mede vereenigen,' dat ik de com
missie er mede in kennis stel, dat de
raad zich met een liitkeering van 75
pC'. kan vereenlgeb, mits de organisatie
die 5 pCt. betaald aan die daarvoor In
aasmerkiég kernen.
Van Riel- Het is mij opgevallen, dat
hiet alleen maar de schoenindustrie ge-
ïoemd wordt. Vac de lederindustrie
wordt niet gesproken, ofschoon de nood
daar eet zoo groot is. Ik acht het billijk
om die In dezelfde rechten te laten treden.
Voorzitter. U moet wel weten, dat
de schoenicdustjie direct voor haar
personeel gezorgd heeft, terwijl de leder
industrie heelemaal nog niets klaar heeft.
Ook het initiatief voor deze regeling is
uitgegaan van den Bond van Schoen-
fabtikanten, die verzocht heeft éen ver
gadering te beleggen om tot een accoord
te komen. Maar dat heeft de leder
industrie nog biet gedaan. Die moet
dus eerst beginnen met voor zijn men-
schen te zorgen.
v. Riel. Vindt U het da® zoo erg,
dat de lederindustrie er nog niet ge
weest is P Hoe langer zij toch wacht,
hoe voordeeliger het voor de gemeente
is. Zij heeft nooit zoo hard om steun
geloopen, maar Ik zou toch wel willen
zien, dat, wanneer de nood aan den
man komt, zij in dezelfde rechten treedt
als de schoenindustrie.
Voorzitter. Ik heb niet gezegd, dat
dit niet 'gebeuren zal. Het hangt geheel
van U zelf ,af. Als U komt moet er
natuurlijk ook een regeling getroffen
worden. De schoenindustrie heeft eerst
verschillende pogingen in het wérk ge
steld, o.a. zijn zij bij den minister ge
weest, enz.
v. Riel. Mijn vraag Is maar, kan de
raad nu niet In principe besluiten, om,
als bet zoover komt, de lederindustrie
In dezelfde rechten te doen treden als
de schoenindustrie.
Timmermans. Ik gelóóf dat de heer
v. Riel de zaak wel wat vooruit loopt.
de minister hetzelfde voo.stel doet als
aan de schoenfabrikanten, ook de leder
industrie denzelfden steun te verleenen.
Timmermans. Watmijnhéar Gragtmans
daar voorstelt is niet mogelijk. Zoolang
de minister nog niet goedgunstig op
hun verzoek heeft b.eslist, valt er hier
door ons nog niets te regalen. Ik wil
de looiers hietmede geen verwijt doen,
maar zij hadden dan ook maar vroeger
hunne maatregelen moeter nemen.
^Gragtmans. Wij hebben onze arbeiders
nog zoolang mogelijk bezig gehouden.
Al hadden wij er ook haast geen werk
voor, toch hebben wij" hun het volle
loon uitbetaajd. Maar als de schoen
fabrikanten een paar kwade dagen
krijgen, komen ze al djrcct om steun
aankloppen. Maar ook wiC zullen het
zullen zien te komen.
De Graaff. Als het reeds 4 maanden
zou moeten duren, dan denk Ik, dat de
meesten wel uitgeput zullé» zijn.
Gragtmans. De heeren praten alle
maal tegen mijn gezegde.
Hoe dikwijls is er door de schoen
fabrikanten al niet op het bouwen van
arbeiderswoningen aangedrongen. Er
moesten toen persé huizen gebauwd
worden ten koste van de gemeente om
maar werkvolk hierheen te krijgen. Nu
gaan ze de gemeente weer zoo'n last
opleggen De schoenfabrikanten vragen
te veel, daar blijf ik bij, of U het mij
kwalijk neemt of niet.
Timmermans. Ik zal me niet de moeite
geven om aan deze redenatie ve-1
woorden te verspillen. Zij is, als het
hetzelfde idéé uitgaat, waarom zouden
wij dan nog eens moeter vergaderen.
v. Rtei. Ik geloof aai de heer Tim
mermans daarin eigenlijk al heeft toe
gegeven, door te zeggen dat alle in
woners, hetzij kleermakers, looiers of
wie dan ook, in dezelfde rechten zullen
treden. Daarmee wordt toch eigenlijk
reeds genoeg besloten.
De Secretaris merkt hier op.dat door
de gemeente niets kan worden uitge
keerd, zoolang het Rijk de regeling niét
heeft goedgekeurd.
Klijberg. Dan meen ik dat we hier
over niet verder behoeven te praten
om te voorkomen dat we thans een
besluit gaan nemen dat niet gewettigd
is. De looiers hebben uit de discussies
kunnen hoorer, dat dé raad wel ge
negen is dezelfde steun te verleenen.
De Giaaff. Ik wou nog «veu een kort
woord van protest doen hooren naar
aanleiding van het gezegde van den
heer G/agtmans, als zouden zij hunne
at&eiders steeds nog hebben uitbetaald
en de schoenfabrikanten na een paar
kwade dagen reeds om steun aankloppen.
D^ar mqet ik ten sterkste tegen protes
teeren. Het !s toch van algemeens be
kendheid, dat de malaise in de schoen
industrie al maanden duurt, als het nog
niet langer is.
v. Riel. Kunnen we filet een t^d
vaststellen waarvoor dat blasco-crediet
wordt toegestaan b.v *4?>or 3 of 4
maanden. Voor onbepaalden tijd zou
ik het nooit verleenen. Wie weet boe
de toestand zich na' eenigen tijd ge
wijzigd kan hebben.
Voorzitter. Dus uwe bedoeling is om
maar voor een bepaalden tijd dat blancc-
crediet toe te staan. Ik kan U anders
wel zeggen, dat de commissie uit zich
zelf wel zal weten te beooideelen hoe*,
lang uitkeeriug noodzakelijk is.
Timmermans. Het zou toch nergens
voor dienen om een^bepaalden tijd gaan
te stellen. Laten we nu toch géén
kletspraatjes gaan verkóopen.
Klijberg. Ik wonschte ook nog even
een paar^woorden van protest te doen
hooren, op het gezegde van den heer
Gragtmans. Ik geloof dat de heer Gragt-
straks doen. En als de mi isïer nu van [publiek haar tenminste volgt, de grootste
lof tuiging die U de schoenfabrikanten
geyen kunt. Is dit niet, beter dan dat
we een poort om onze "geq^eentc had
den, gezet om alles eruit te houden.
We gaan er fier op dat Waalwijkfifculke
woningen heeft kunnen bouwen.
Voorzitter. Wie steunt het voorstel van
den heer v. Riel om de wachtgeldregeling
aan te nemen en bepaling van een tijd
man 4 maanden. j.
Daar het voorstel alet'voliibtnde wordt
gesteend, kan het niet in omyraag worden
gebracht.
V. Riel. Heeft de minister gezegd, dat
het rijk 50 pCt. geeft als de gemeente
20 pCr. bijdraagt of ook als de gemeente
maar 10 pCt. geeft.
Timmt*mans. De minister moeit zich
verder niet mee. Om het overige
maar
er
percentage te b< palen daarvoor zitten
we hier tbhns.hijecn.
Gragtmans. In vergelijking met de
andere piaatsen staan we hier weer op
J de bovenste rij. Tilburg b.v. draagt
Va bij.
Timmermans. U zegt dat wij op de
bovenste rjj staan. Als Tilburg '/s bij
draag, dan geven die toch meer dan wij.
.gragtmans." Tilburg geeft {h van de
50 pCt- dus ongeveer 10 pCt. Ik stel
voor om dit ook hier maar te geven.
Verwleh In het begin is over het
voorgestelde percentage niet gesproken.
Nadat er nu eenige wrijving Is ontstaan
tusschen schoenfabrikanten en looiers,
wordt hiertegen bezwaar gemaakt. Dat
moest toch beneden het peil van den
raad liggen.
Timmermans. Ik geloof dat de heeren
den ernst van deh toestand niet be
grijpen, anders zou al dat gepraat over
bodig geweest zijn.
Gragtmans. Ik wensch voor te stellen
dat door de gemeente !/s zal worden bij
gedragen zooals andere groote ge
meenten.
Voorzitter. In de gecombineerde ver
gadering van de gemeentebesturen, met
de werknemers- en werkgeversafgevaa'-
dlgden is dit voorstel ontworpen om de
volgende redenen. E? bestaan twee soor
ten van steucverieenlng cl wachtgeld
regeling en steunicgeiiag. We moeten
Opgericht
1843;
Verzekerd Kapitaal
Reserve
25.586.757-
3.113.7o7.—
Het gaat toch niet om.thans in principe
reeds een besluit te nemen, zoolang van
de lederindustrie nog geen voorstel is
Ingekomen. Het Is echter duidelijk dat
iedereen, als het zoover komt, In dezelfde
rechten treedt, onverschillig of het een
schoenmaker, kleermaker of looier is.
U doet het uitkomen of de Bond van
Schoenfabrikanten in deze is begunstigd
geworden en daartegen moet Ik protes
teeren. Het is logisch dat ook de looiers
het krijgen waaneer zij zoover zijn, dat
hun door de regeering ook steun Is
toegezegd.
Gragtmans. Ik meen dat we er zeer
goed in principe toe kunnen besluiten
om het percentage op dezelfde wflze te
regelen, n.l. 50 pCt. ten laste van het
Rijk, 30 pCt. ten laste van de patroons
en 20 pCt. ten laste der gemeente. Ik
meen dat de lederindustrie daar even
goed recht op heeft. Zfl Is op het
oogenbllk ook met den minister in
onderhandeling. Wanneer deze tot een
goed einde Is gekomen, zou wederom
een nieuwe vergadering moeten worden
bijeengeroepen. Waarom zouden we dus
nu niet reeds kunnen besluiten om, als
mans daar het 'recht niet toe heeft, om
de schoenfabrikanten dit verwijt te doen.
Hij moet zoo goed als leder ander
weten dat de schoenindustrie reeds
maandenlang een moeilijke tijd doof-
maakt. Wat hebben de schoenfabrikan
ten niet voor hun arbeiders gedaan in
vergelijking met de looiers. Aan hoeveel
menschen verschaffen ze niet het brood P
Aan wie heeft den middenstand het
meest te danken Gaat voor dit alles
de geschiedenis maar eens na. De
schoenindustrie heeft wel enkele mooie
jaren meegemaakt, maar wie hebben
altijd het meest verdiend En wat hebben
de schoenfabrikanten dan niét moeten
betalen aan O.W. bekisting, die juist
op hen, omdat hun bedrijf voor den
oorlog zoo slecht was, bovenmatig
drukte. Eu dan thans op de schoen
fabrikanten deze smet te werpen, da!
z§ zoo gauw om steun aankomen. Deze
uitkeering is niet voor dé heeren schoen
fabrikanten, zooals de heer Gragtmans
zegt, maar voor d« arbeiders
Wat het stellen van een termijn be
treft, waarvoor blanco-crediet wordt
toegestaan, kan ik U wel de verzeke-
r ng geven, dat de schoenfabrikanten
wel zoo gauw mogelijk weer op kracht
deze goed van elkander onderscheiden'
het zijn twee geheel op zichzelf staande
zaken. Voor de werklieden, de werk
gevers en de gemeente is het beste en
voordeeligste de wachtgeldregeling. Daar
om moéten we die ook steunen. Want
komt er geen wachtgeldregeling, dan
zou een steunregeling moeten komen,
een steunregeling die op zichzelf reeds
veel onaangenaamheden meebrengt is
voor de gemeente ook veel duurder.
Wanneer we nu het percentage zouden
gaan verlagen, vrees ik, dat vele patroons
zich zullen terugtrekken, daar het hun
dan te duur zou komen, vooral kleine
patroons. We moeten dus zeer voor
zichtig zijn met de gemeenteb^drage te
verminderen.
De wachtgeldregeling wordt daarna
zonder hoofdelijke stemming overeen
komstig het aangeboden ontwerp aan
genomen.
Timmermans. Wanneer gaat de rege
ling nu In.
Voorzitter. 26 December 1920.
Bij de rondvraag zegt de heer Klijberg
Wé gaan een zeer moeilijken tijd tege
moet, die veel geld zal kosten en waaraan
niet te ontkomen zal ztyn. Alleen wan
neer de regeering zou willen ingrijpen.
dan zou het kunnen gebeuren, dat deze
slechte tijden spoedig voorbij zullen
gaan. En daarom zou ik willen vragen
of het niet mogelijk Is dat het gemeente-
bestu«r, in vereeniglng met de andere
gemeenten, een adres tot de regeering
richt, waarin wordt verzocht maatregelen
te nemen tegen de overstrooming van
ons land door buitenlandsch schoenwerk.
De industrie heeft dit reeds herhaaldelijk
gedaan. Wanneer men nu van alle kanten
met dat verzoek komt, dan is er mis
schien kans dat er gevolg aan wordt
gegeven, waardoor deze last van het
Rijk, de gemeente en de (ndastrie zal
worden afgenomen.
Voorzitter. Ik kan me daarmee goed
vereenigen.
Gragtmans. Het mag zeker weer geen
protectie genoemd worden.
Klijberg. Uwe opmerking moet zeer
onaangenaam klinken in de ooren der
schoenfabrikanten. Ik ben altijd persoon
lijk geweest en ik ben nog voor protectie,
maar wat we nu vragen Is «ec tijdelijke
maatregel tegen de overstrooinlng vaa
ons land door buitenlandsch schoenwerk,
door het heffen b.v. van een valutatax,
dus een antf-dumplng-wet. Ik zou nu
dergelilke gezegdes maar achterwege
hebben gelaten. Het is al welletjes
geweesft
De Voorzitter zegt toe in vereeniglng
ook met de Kamer van Koophandel In
dien geest aan den minister te verzoeken.
De heer v. d. Broek wil den Voor
zitter nog enkele inlichtingen vragen
betreffende het slachten voor eigen ge
bruik bij de stichting van de centrale
slachtplaatsen.
De Voorzitter zegt hierover nog niets
te kunnen mededeelen t. z. t. hem hier
over te zullen Inlichten.
Hierna sluit de Voorzitter de ver
gadering.
BAARDWIJK.
Openbare spoedelschende vergadering
op Donderdag 30 December, des avonds
ten half acht uur.
Ongeveer 7.45 uur opent de Voorzitter
de vergadering aanwezig alle leden.
Alvorens met de behandeling der
agenda te beginues wil de Voorzitter
de raad toelichten hoe hij is gekomen
tot oproeping van deze vergadering.
Bekend was geworden dat de werk-
loozeükas van de vakvereeniglng niet
meer toereikend was om tot Januari aan
hare verplichtingen te voldoen. De om
standigheden dwongen daarom maatre
gelen te nemen die zqn in het belang
zoowel van arbeider als patroon. Er
moest op andere wijze worden voorzien
en daarom heeft men een vergadering
gehouden te Waalwijk, waarop deputaties
aanwezig waren van hier en Besotjen,
zoowei van patroons als arbeiders.
Vrijdag en gisteren is daar vergadering
gehouden en op die van gisteren is hij
niet tegenwoordig geweest, wel wethou
der Donkers. Op deze vergaderingen
heeft het grootste deel der aanwezigen
zich voor eene wachtgeldregeling ver
klaard.
Spreker vraagt of de raad over deze
aangelegenheid misschien eerst in ge
heime vergadering wenscht te spreken.
De heer Donkers ziet niet in waarom
men over deze kwestie in geheim moet
gaan vergaderen.
De Voorzitter zegt dat men zich dan
wat vrijer kan uitspreken.
Met op een na algemeene stemmen,
die van den heer Donkers, wordt be
sloten eerst in geheime vergadering over
te gaan.
Ongeveer goed half tien uur heropent
de Voorzitter de vergaderlog en stelt
voor tot de wachtgeldregeling van Waal
wijk, Baardw^k en Besomen over te gaan.
Met algemeene stemmen wordt daartoe
besloten.
Vervolgens stelt de Voorzitter de vraag
of de leden zich met het reglement,
zooals dat is aangeboden, kunnen ver
eenigen.
De heer Lombarts is van meening dat
dit gerust kan worden goedgekeurd, wijl
ook tijdens de mobeiisatle gebleken is
dat volgens dit reglement de wachtgeld
regeling goed werkte.
Zonder hoofdelijke stemming wordt
dit reglement hierna vastgesteld.
De Voorzitter deelt mede, dat in de
Commissie voor de wachtgeldregeling
van de patroons, de arbeiders en de ge
meente eene vertegenwoordiger moeten
zenden.
Voorts zal eene leening moeten wor
den aangegaan, maar aangezien men nog
niet weet welke fabrikanten met hoevele
arbeiders zullen aansluiten, valt nog geen
enkel cijfer te noemen en daarom stelt
hij voor Burg. en Weth, te machtigen
eene leening aan te gaan. Een ander
middel om aan geld te komen Is er niet.
Er zal echter getracht worden het geld
op de voordeeligste manier te krijgen.
Allereerst zal echter aan het Rijk om
een voorschot worden gevraagd.
Ill M IM VAN HIT WEN,