Eerste Blad.
Markode Bandiet
l„NOORD-BRABAND"|
I
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
F ëUÏL LE TOM
BUITEN LAID.
Duitschlaiid.
Engeland
Frankrijk,.
Binnenland.
INDUSTiEELEN.
Japonnen,
Mantels,
Costumes.
Qebr. Janzing.
Eene pijnlijke onthulling.
m
Premiebouw.
I Maatschappij van Verzekering op het Leven.
V
NUMMER 82
XATERDAG 23 APRIL 1921
Dit blad verschijnt
WOENSDAG- EN ZATERDAGAVOND.
bennementsprijs per 3 maanden I 1.25.
Franco p. post door het geheele rijk f 1.40.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden enz.,
franco te zenden aan den Uitgever.
Telei. 38.
WAALWIJKSCHE EN LAN)STR A ATSCHE COURANT.
UitgaveWaalwijksche Stoon drukkerij Antoon Tieten Telegr.-AdresECHO.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel; minimum f 1.50.
Reclames 40 cent per regel.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Waalwijk houdt zich onledig
met 't opmaken van het verslag over
1920.
Heeren Indtistrieelen worden ver
zocht hunne opgaven voor het verslag
zoo spoedig mogelijk in te zenden.
Bijdragen die na 14 Mei inkomen,
ktinnen niet meer worden opgenomen.
De Kamer van Koophandel
en Fabrieken voornoemd.
OROOTE
SORTEERING
Door groots gecombineerde
inkoopen buitengewoon
prijswaardig. 19561
TILBURG. BREDA.
Wij achten het gewenscht de aandacht
van belanghebbenden nogmaals te ves
tigen op de gewijzigde bepalingen be
treffende de toekenning van bijdragen
ten behoeve van den woningbouw.
In de circulaire van den minister staat
o.m. het volgende
»Met handhaving overigens van het
geen in de genoemde Staatscouranten
ter zake is bekend gemaakt zullen bij
dc toekenning van premies cn hypothe
ken, waarvoor het verzoek op of na 1
Mei 1921 bij Burg. en Weth. inkomt,
de volgende regels in acht worden ge
nomen. De premie zal een bedrag van
f 1700 per woning niet overschrijden.
De in de mededeeling in de Staatscou
rant van 7 Dec. 1920 no 248 genoemde
maatstaf voor de berekening van de
premie van f 20 per M2. woningopper
vlakte zal als regel slechts worden aan
genomen bij woningen met een inhouc
van minder dan 300 M3., die wat afwer
king en solideit betreft aan strenge
elschen voldoen.
Voor woningen met een inhoud vat
300450 M3., zal de premie als regel
f 17 per M2.;woningoppervlak bedraget.
In de gevallen, waarin volgens de
bekendmaking In de Staatscourant var
7 Dec. 1920. no. 238 de premie volgen.'
een andere .maatstaf dan van f 20 pei
van „De Echo van hot Zuiden".
DE GEZELLEN VAN HET DYNAMIET.
V. VERLOOFD IN DE DOOD.
62)
Ma. werd bepaald (al. voor de gemeente
Amsterdam, bij de noodzakelijkheid van
een kostbare fundeerlog en bij bouw
door industrieeien voor bun personeel)
wordt het bedrag van de.voor die ge
vallen vastgestelde premie verminderd
met 15 pCt.
De inhoud der woningen wordt be
rekend volgens de bulteewerkscbe af
metingen boven den beganen grocdvlcer.
De rente van de door het Rijk aas
de gemeente te verleecen hypolnecalre
credieten blijft, voorhaeds tot 1 Augustus
1921 bepaald op 6 pCt.
Voor woningen waarvan de stichtlngs-
kosten meer bedragen dan 18700 zal
hypotheek niet worden verstrekt. Het
maximum der hypotheek zal niet mees
bedragen dan f 6000 per woning, even
tueel vermeerderd met de getaxeerde
waarde van den grond.
Als regel zal de hypotheek overeen
komstig de bekendmaking in de Staats
courant van 7 Dec. 1920, no. 233 niet
meer bedragen dan 90 pCt. van hei
verschil tusschen de geschatte stichtiegs-
kosten en de verleende premie, eventu
eel vermeerderd met dc geschatte waarde
van den grond. Voor woningen die doo
den eigenaar zelf zullen worden bewoond
zal de hypotheek niet meer kunnen be
dragen dan 80 pCt. van bedoeld verschil
eventueel vermeerderd met 80 pCt. var.
de geschatte waarde van den grond.
De aandacht word er voorts op ge
vestigd, dat de aanvragen van de ge
meentebesturen om de premie enz. be
hoorlijk gezegeld moeten zijn. Oageze-
gelde verzoeken zullen bulten behande
ling worden gelaten.
Zooals men ziet wordt de premie nx
l Mei al minder, 't Is ons onbegsijpehjl
dat zoover ons bekend is, er in ouzt
plaats van deze prachtige premie ge
mooie condities weinig of absoluut geee
gebruik gemaakt is. Men wacht zeke;
allen op gemeente-woningen, maar dat
zal men op den duur bedrogen uitko
men. Velen toch zijn er ook hier die
met dezen rijkssteun in 't bezit van een
eigen huisje hadden kunnen komen.
De N. Rott. Crt. schrijft o.m.
De onthulling uit het boek van Tar-
dieu, Zaterdag uit Parijs overgeseind,
moet hier te lande een zeer pijnlijken
indruk hebben verwekt, ofschoon zij
voor menigeen geen verrassing zal zijn
geweest, daar uit de Illustration van
verleden zomer al het een en ander be
kend was Tardieu vertelt daar dat de
aandrang, om ter gelegenheid van den
vrede een paar stukken van ons land
af te kapen en aan België toe te wijzen,
zoo hij al niet van Frankrijk is uitge
gaan, dan toch aan Fransche zijde ste-
vigen steun heeft ontvangen.
Wii laten de desbetreffende passage
uit Tardieu's boek hier nogmaals volgen
„De (Belgische) socialisten schrijft
hij zeidengeen annexatie, en de
burgerlijke partijen helden er toe over
aan België volledige militaire en econo-
mische waarborgen te geven, n.l. op het
gebruik der Schelf
Terneuzen en het
Maasde beste
linkeroever van d£
landsch-Limburg or
het kanaal Gent-
;anaal Antwerpen -
iplossing was, den
Schelde en Neder-
ler Belgische souve-
reiniteit te plaatsen. Deze overdracht
van souvereiniteit werd niet alleen ge
rechtvaardigd door'historische redenen,
maar ook door de uitstekende argumen
ten van veiligheid,meer dan 4 jaren
oorlog aan den cfeg getreden. Als de
Belgische stelling 'ware aanvaard, had
Nederland vergoeding kunnen krijgen
aan de oevers van' de Eems of in de
Geldersch Pruisische landen, bewoond
door een ras van Nütlerlandsche afkomst
en tradities. Op ll'iFebruari had Wil
son echter gezegd Ik zie niet hoe men
Nederland kan nope:,, die souvereiniteits-
kwestie te bespraken. Op 31 Maart
voegde hij daarlw, men vraagt dat
Duitschland Duitseh gebied aan een
neutrale afstaatdijt is misschien billijk
maar moeilijk te ntptiveeren. Op 1 April
drong de koning der Belgen aan, zich
verbazend over de bezwaren omtrent
den linker-Schelde-oever, door de Brit-
sche admiraliteit geopperd. Lloyd Qeorge
antwoorddeals ju het regime der
Schelde wilt wijzigen, zijn we gereed,
als het territoriale kwesties betreft, is
het echter wat anders. Op 16 April
vroegen minister Hijmans en ik, als pre
sident der commissie voor de Belgische
zaken, een deur open te houden en be
hielden we de rechten der bevolking
.(van Staats-Vlaanderen en Ned Limburg?
Red.) op een plebisciet nadrukkelijk
voor. Dat was te vergeefs. De raad
schoot eiken afstand van Nederlandsch
gebied aan België en Duitseh gebied
aan Nederland ter zijde."
Het is niet noodig deze onthulling
van veel commentaar te voorzien. Het
is goed, dat men hier te lande nu nog
eens uit onverdachte bron'verneemt, dat
de koning der Beigen persoonlijk en
minister Hymans zich ervoor gespannen
hebben, en dat de Fransche vertegen
woordigers in den Raad der geallieerden
er de gangmakers /oor zijn geweest.
Eerst Wilson, en daarna definitief en
met beslistheid Lloyd George hebben
aan dezen perfiden Bèlgiscn-Franschen
toeieg den pas afgesneden.
Men mag aannemen, dat nu Poincaré
en^Clemenceau van het toonee! zijn ge
treden, en de Fransche politiek althans
in dit opzicht gematigder is geworden,
het plan voor immer van de baan is,
maar het boek van Tardieu blijft ons
eene waarschuwing, om goed uit de
oogen te zien.
In den loop van de maand Maart
1917, kort nadat ook de Vereenigde
Staten aan den oorlog waren gaan deel
nemen, zond keizer Wilhelm uit het
groote hoofdkwartier een nota aan het
departement van bultenlandsche zaken
te Berlijn. In deze nota klaagt de keiler,
dat dit departement nog steeds niet
heeft bekend gemaakt op welke voor
waarden Duitschland bereid Is vrede te
duiten. Om deze redenen heeft hij zelf
voor zijn volk en zijn leger de volgende
vredesvoorwaarden geformuleerd
1. Vrijheid der zeeën;
2. Herstel van alle handelsverdragen
3 Prijsgeven van alle entente-eilanden
in de Middellandsche Zee
4 Overdracht van Malta en Madeira
aan Duitschland
5. Overdracht vaa Fracsch en Belgisch
Kongo aan Duitschland
6. Verdeding van België in een
autonoom Wallonië en .een autonoom
Vlaanderen;
7. Militaire overeenkomst met Vlaan
deren de Vlaamscbe spoorwagen en
banken treden in verbinding met de
Dultsche
8. Afstand van Longwy en Briey
door Frankrijk;
9. Koerland en Lithauen worden zelf
standig onder Duitsche suzereinlteit
10. Oorlogsschadevergoedingen30
milliard dollars van Engeland, 30 milliard
dollars van de Vereenigde Staten en
40 milliard dollars van Frankrijk
11. Gedwongen leveringen van grond
stoffen en halffabrikaten door de entente
ea de Vereenigde Staten aan Duitsch
land.
Opgericht WAALWIJK.
Verzekerd Kapitaal
Reserve
25.586.757.—
3.113.7o7.—
809.652, Duitschiiad 100.000, Griekenland
250.000, Hongarije 86.000, Italië 800.000,
Holland^ 1,400, Noorwegen 15,400, Polen
600.000, Portugal 80.000, Roemenië
160,000, Spanje 190.715, Zweden 56.200,
Zwitserland 200.000 en Serrië 200.000 man.
Ltmcheur heeft Dinsdag in de Fransche
kamer een aantai cyfets gegeven betredende
de verwoestingen in Noord-Frankrjjk aan
gericht.
Loncheur herinnerde er aan, dat er van
de 4.7 millioen menechen, die voor den
oorlog in de verwoeste gebieden woonden,
4.1 millioen zyn teruggekeerd en dat meer
dan 1.1 millioen nog in honten barakken
wonen. Zeshonderdduizend huizen werden
verwoest, waarvan 300.600 voor de helft en
800.000 voor drie vierden.
Met het herstel van 250.000 dezer huizen
is begonnen.
Wat de steenkoolmij oen betreft, waren
de vernielingen ontzettend 140 mijnschach
ten werden geheel vernield, terwjjl 2800
K.M, mjjngangen moeten worden hersteld
en 110 millioen kubieke meters water uit-
gepompt.
Bovendien moeten 1200 K.M, spoorweg
en een motorische kracht van 800.000 P.K,
worden hersteld,
Zaterdagmiddag Is te Amsterdam
in het Concertgebouw de stichtings-
vefgadering van den Vrijheidsbond
gehouden.
Aan de bestuurstafel zag men zitten
als Voorzitter mr. P. Rink, van de Li
berale Unie, geflankeerd eenerzijds door
prof. mr, M. W. F. Treub» van den
Economischen Bond, anderzijds door
mr. H. C. Dresselhuys, van den Bond
van Vrije Liberalen, die alle drie een
rede hielden.
Op voorstel van mr. Rink besloot de
vergadering bij acclamatie en onder
groote geestdrift, de hnlde van den Bond
aan de Koningin te betuigen. Het orgel
speeldelhet oude Wilhelmus en staande
zong de zaal de hymne mede.
Na het einde klonk een luid hoera en
vervolgens sloot mr. Rink de vergade
ring, den wensch uitsprekende, dat de
samenwerking tusschen den thans ver
bonden partijen moge strekken tot den
triomf van hare gezamenlijke beginselen.
Mr. Dresselhuys is voorzitter van
den nieuwen Bond.
Tot lid van de Tweede Kamer in de
plaats van wijlen jhr. mr. v. Doorn, is
benoemd verklaard de heer M. I, W. J.
Bijleveld, Industriëel te 's Gravenhage.
Maandag 1.1. heeft de Zuiderzee
raad vergaderd teneinde zijn advies vast
te stellen naar aanleiding van het geschil
tusschen mr. van Gijn en mr. Vissering
inzake de drooglegging van de Zuider
zee.
Naar onze Haagsche redacteur ver
neemt, bestaan er goede gronden om
aan te nemen, dat dit advies gunstig
zal luiden voor de plannen, waaraan
reeds een begin van uitvoering is ge
geven en dat de Zuiderzeeraad den mi
nister van Waterstaat zal adviseeren de
drooglegging voort te zetten.
i
IIK MO VIS HET ZUM,
door
Louis Boussenard.
DERDE DEEL.
Geef mij dat papier.
Een der mannen, verschrikt door dit ont
haal, 1 overhandigt den vreeden paelm al
bevende het briefken van .Toaimes. En kalm,
halfluid leest Marko die eenige regels, mét
koortsige hand met potlood neergeschreven
oir een los blaadje, uit een zakboekje ge
scheurd
„Voor Marko,
„Mijn dierbaarste vriend en zijne vei
loofde zijn in uw macht. Wilt gij mij hen
terugschenken? Ik heb dertig uwer soldaten
gevangen gemaakt. Stemt gij toe, ik stuur
ze n allen terug, zonder voorwaarde".
Joannes.
Zoo dus, mompelt Marko, die melkbaard
durft soldaten gevangen nemen en ze mij
ter uitwisseling aanbieden? Dat beet: ik nu
een slecht voorbeeld.
Michel en zijne verloofde hebben liet; le
zen van bet. briefje gehoord. "Wetende in
wiens, handen zij gevallen waren, hadden
zij alle hoop opgegeven. Maar hun vriend
vergeet hen niet. Nauwelijks acht hij zich
in veiligheid, of hij poogt hen te verlossen.
Hij biedt dertig man in ruil aan!,.. Zij
bezien elkander en plots flikkert de uitge
doofde boop weer op.
Zeker, sedert laug reeds hebben zij hun
leven ten offer gebracht. Maar (lit belet niet
dat zij van 't leven houden:., dat zij dor
sten naar teederheid en dat hun jeugdige
liefde pas ontloken, gruwt van het graf dat
voor hun bésterad is.
Marko, schijnbaar geheel verslonden in
liet herlezen van liet briefje, vangt niet den
liefdevollen oogslag op waarin zij hun her
levende hoop uitdrukken. Marko glimlacht
en schuddebolt
Joannes biedt me dertig man aan, zegt
hij spottende. Ik vind dat te weinig, want
gij zijt meer waard. Nochtans, ik ben ge
neigd zijn aanbod te aanvaardenonder
zekere voorwaarden.
Indien zij niet in strijd zijn met on
zen plicht, wil ik ze gaarne hooren, ant
woordt Michel zeer waardig.
"Wanneer men verloofd is met de dood...
wanneer men nog enkele minuten te leven...
nog eenige oogslagen te wisselen heeft......
strijdt er niets met den plichtals men
zijn leven redden kan
Zijt gij daar zeker van?
Gij zelf zult er over oordeelen.
Zeg mij eenvoudig uw wachtwoord... en
duid mij de xdaats aan waar uw voorraad
wapens en scliietpa tronen verborgen liggen.
Zeg mij waar uw dynaiuietfabrieken staan,
en ik stel u beiden onmiddellijk iii vrijheid
-• Paolia, gij verlangt dat wij verraad
plegen... en, om 't heeleniaal rechtuit te
zeggen, een eerloosheid begaan
Enkel woorden!... Houd die voor u!
WoordenMeent gij dat wij nog met
opgeheven lioofd verkeereu konden onder
onze broeders die wij verrieden... nog ge
nieten van liet leven, tot zulken prijs ge
kocht
Ik voegde er gaarne nog honderd dui
zend pond bij, om deze spijf te verzachten
en u toe te laten fatsoenlijk door de wereld
te komen
Michel onderbreekt vastberaden
Denkt gij, in ziel en geweten, dat wij
aan onze kinderen liefde konden inprenten
jegens het heilige Vaderlandnadat wij
liet verkocht hadden aan zijn onverzoenlijk-
ste vijanden?
Het Vaderland?... maar ook wij strij
den voor 't Vaderland.,, wij beminnen hei
zoo vurig als gij, doch wij vatten liet heele
niaal anders op......
Volgens een mededeeling van den
Engekchea minister van oorlog in de Par-
lumentasy Pepers heeft Oostenrijk een leger
»an 80.000, Balgië 105.000, Bulgarije
88.000, Tcjechc-Slowakië 147.800, Dene
marken 15.400, Finland 85.000, Frankrijk
Kom dus bij ons, en gij zult rijk. geluk
kig. met eere overladen 'zijn...
De grijsaards zonden ons -vervloeken...
de mannen zouden ons in 't gelaat spuwen,
de kinderen zouden ons steenen achterna
gooienonze naam zoude vermaledijd
en ons nageslacht onteerd zijn
Als uw gemoed zoo kinderachtig is, ves
tig u (lan in een ander land.
Ons gemoed ként geene vrees en dat
bewijs ik u. Het is Macedoniscli en Chris
tenen wij moeten blijven waar onze
vaderen bemind, geleefd en geleden hebben
"Wij verlaten ons la-nd niet.
Dns, gij verkiest de dood, liever dan
mij enkele kleine inlichtingen te verstrek
ken welke ik prinselijk betalen wil
.Ta ik verkies de dood boven dit mon
sterachtig, goddeloos; heiligschennend iets,
(lat verraad heet!
Nogeens, dat zijn niéts dan holle woor
den
Zeker, maar woorden die de eer der
mensehen en liet. leven der volkeren uitma
ken
EB gij, nicht, weigert gij liet fortuin
dat ik u ook aanbieddit gouddien
hoop goud waar een gemakkelijk leven,
weelde, geluk mede te koopen zijn?
Zeer bleek, met beklemden boezem, ziet
de vrome maagd den bandiet in 't wit zijner'
oogen en antwoordt met snikkende stem
Met uw goud is alles aan te schaffen,
Marko, uitgenomen de achting van anderen
dan van zich zelf
Nu. het geluk zonder de achting is iets
vergiftigshet leven zonder de eer iets
vermaledijdsWat er ook gebeure, ik
weiger
Elk dier woorden is voor Marko een
kaakslag. Hij spant al zijne wilskracht in
om niet woedend uit te vallen, want hij wil
alles hooren en alles weten. Op zijn kaken
verschijnen beurtelings bleeke en purpére
vlekken: hij perst zijn lippen opeen, zijn
oogen schieten vol bloed, zijn gelaat wordt
afzichtelijk en dierlijk-wreed.
Tot het laatste oogenblik heeft hij ge
hoopt inlichtingen te bekomen, die hem had
den in staat gesteld den opstand voorgoed
te dempen. Daartoe heeft hij nog beloften,
ïioeli bedreigingen gespaard. Buiten zich zei
ven omdat niets die bewonderenswaardige
vastberadenheid kan doen wankelen, verne-
derd dewijl zijn goud hooghartig van de
hand wordt gewezen... het goud. zijn god!...
stoothij een wilde-beestenschreeuw uit.
hunkerende naar bloed
Hij trekt uit zijn lendengordel een langen
Albaneeschen dolk en zwaait hem met vol
le kracht. Hij schijnt een oogenblik te over
wegen wie van beiden het eerst gedood moet
worden.
Ja, wie?... Dén man?... de vrouw?... wie
van de twee zal het meeste lijden.
Een schielijke beweging van Michel slaat
de wilde berekening van den beul in duigen.
Den dolk opgeheven ziende, slaat den jon
geling zijne armen open, omstrengelt zijne
verloofde, als wil hij van zijn eigen lichaam
een borstwering maken.
Aldus keert hij zijnen rug haar Marko,
die uit alle kracht toeslaat.
Twee versmachte kreten... en hij die laat
ste omhelzing smaken hun stervende lippen
den laatsten zoen.
Marko roept
Vermits gij het leven weigert weest
dan vereenigd in de dood
En langzaam, langzaam zakken de twee
lichamen in elkaar en storten neder in hoi
gras. immer samengesnoerd door kramp
achtige armen en door dien dolk, welke" twee
harten aan elkaar vastgespijkerd Beeft.
Marko ontdoet zich van zijn wijden roo-
den mantel, wikkelt er de lijken iii en zegt
aan de twee boodschappers, die van schrik
en ontsteltenis geen woord kunnen uitbren
gen
Neemt een draagbaar, legt er de twee
lijken op zooals ze hier liggen, en brengt ze
naar Joannes.
Gij zult hem eenvoudig dit zeggen:
Hier is Marko's antwoord!
Gaat en spoedig!
Marko wordt dadelijk gehoorzaamd. De
twee soldaten voeren haastig hun droevig
werk uit en koeren terug naar het gebergte
En de bandiet hen ziende heengaan met hun
akelige vracht, grinnikt en mompelt:
Ik wilde wel het gezicht van Joannes
zien bij 't ontvangen van mijn antwoord
Eiliij zal al zijne gevangenen om doen
brengenIn zijne plaats, nis weerwraak;
deed ik hetzelfde
De uren verloopen, terwijl (le beschik
bare troepen werken aan 't. herstellen der
ramp. De bommen hebben afgrijselijke ver
woestingen aangericht. De honderden lij
ken welke den grond bezaaien, moeten weg
geruimd, alsook" de verwrongen railsde
verbrijzelde dwarsliggers, de verkoolde wa
gons, allerlei dingen zonder vorm of naam.
Dan moeten de verongelukte locomotie
ven buiten de baan gesjouwd en moet dc
baan zelf weer in orde gebracht.
Met (lien zwaren arbeid is drie vierde van
den dag heengegaan. Gelukkig hebben de
soldaten zonder oponthoud kunnen dóór
werken.
Van den anderen kant, ook de dienst te
velde wordt niet verwaarloosd. Marko ver
geet niet dat een vermetele vijand in de
nabijheid nestelt.
Om vijf uur s'avonds geven de schild
wachten der voorposten liet noodsein. Een
dichte groep ongewapende lieden is in aan
tocht. Langzaam schrijdt die groep naar het
kamp van Marko.
Als ze dicht genoeg genaderd zijn en de
Turken zien wie ze voor hebben, stijgen uit
liet kamx) vreugde kroten oi>.
Wat is er?Waarom dat lawaai?
vraagt Marko woest, zoodat. de dappersten
rond hein heven.
Een onderofficier komt aangeloopen en
antwoordt, haast ademloos:
Excellentie!..", de dertig gevangenen...
door de oproerlingen meegevoerd... terug
gebracht <loor de twee die naar ginder... de
lijken van den man en de vrouwop.de
draagberrie voerden
Onmogelijkde oproerlingen zijn el
lendelingen; ze maken de lafaards af die
zich gevangen laten nemen. Ten overvloede
zij hebben groot gelijk zoo te handelen!
Een legende, zorgvuldig door de Turksche
overheden verspreid, bevestigt, met een ge
makkelijk te gissen doel, dat de patriotten
de krijgsgevangenen om brengen.
Zij zijn het nochtans, Excellentie, er
valt niet aan te twijfelen, herneemt, de ser
geant.
Welnumen leide ze voor mij, en spoe
dig! iaat Marko er op volgen.
(Wordt vervolgd.)