t weede Blad. De Echo van het Zuiden. Firma G. VERKAOE, Firma G VEWA0F, Dames-Mantels. Winterjassen, Demi saisons, Ulsters, BINNENLAND. BUITENLAND. öemengd Wieuws. f 45 f55 - i'65 - 19 75. t i6 50 f 19 50 NUMMER 85 ZATERDAG 5 NOV 1921. 44e Jaargang. Op welk blad zal men zich beter abonnecren dan op Waaiwijksche en Langstraatsche Courant. Een blad dat U geeft, wat ge gaarne leest, n.l. alle nieuwsberichten, raadsver- slagen, ingezonden stukken uit uwe eigen gemeente en omgeving- daarenboven de virkoopingen en verpachtingen van H.H. Notarissen uit de geheele streek en verder nieuws op elk gebied uit binnen- en bui tenland. Het blad geeft eigen raadsvers'agen Waalwijk, Besoijen SprangLoon-op- /and, Vrijhoeve- Capelle, Cape lie, Was pik, Raamsdonk, Geertruidenberg, Dus- sen, Meeuwen, Drongelen, Baardwijk, Drunen, Heusden, Elshout, Haarsteeg en Vlijmen. bo nneert U dus direct. Abonnement bij vooruit betaling 11,25. Franco per post fl.40. DE ADMINISTRATIE. Sck&deloess ellicg. Verschillende bladen houden zich bezig met de vraag, of de thans zitting heb bende leden dor Tweede Kamer er wel aan zullen doen, bij de behandeling der voorgestelde Grondwetswijziging ds hun door de Regeering aangeboden verhoo ging der schadeloosstelling van f 3000 tot f S000 aan te nemen met een premie- vnj pensioen, ook voor hun weduwes en weezen. De quaestie staaf er aldus voor Tijdens de depreciatie der Nede'landsche geldwaarde is de schadeloosstelling ge bracht van 12000 op f 3000, met een van het aantal dienstjaren afhankelijk persoonlijk pensioen. Bovendien hebben de leden vrii reizen gekregen op alle spoorwegen. Tegen een en ander wa# uit den aard der zaak geert bezwaar e» er is ook geeneriei captie «au belang tegen geinaaac. Thans staat de quaesHe in een asdere gestalte voor ons. Er wordt in alle kringen, en niet het minst van booger hand af, gewezen op de noodzakelijkheid van inkrimping der uitgaven en er wordt niet geaarzeld om overtollig personeel, in allerlei takken van dienst werkzaam, aan kant te netten. Z lfs de nieuwe Raden van Arbeid moeten het ontgelden. Men kan natuurlijk over de cijfers moeilijk twisten. Of het f 3000 of f S000 moet wezen, zou eigenlijk alleen moeten afhangen van hat antwoord op de vraag, hoeveel schade ietfland heeft, als hij zich laat kiezen voor de Tweede Kamer. Voor den een zal de schade heel wat minder zijn dan voor den ander. Maar het gebruik heeft van schadeloosstelling iets anders gemaakt, en door de invoe ring van het pensioen is de schadeloos stelling nog meer veranderd in een saUtl?. Er mag wel eens worden bedacht, dat de bij ons volk ai niet hoog aange schreven Tweede Kamer een nieuwe kwade noot op haar rekening zal krijgen, als zij bet voorstal aanneemt tot salaris- verhooging en aldus vr^elijk beschikt over het belastinggeld ten eigen bate, meer dan voor enkele jaren noodlg werd geacht. Het is, men zal het. moeten toegeven, een slechte tijd, want de Tweede Kamer zal geroepen zijn, om de Regeericg nauwlettend op de har den te zien, of zij niet bij eenigen tak van dienst te veel geld vergt. Begint zg na ai met hare leden te bevoordeelen, dan is dat een niet ongevaarlijk begin en kan zij den schijn niet ontgaan, dat zij de in de Troonrede gegeven wenk als een slag ia de lucht beschouwd wil zien. De heer Braaf, gekozen als lid der linksche Platteiandsclub, heeft dit zoo goed be grepen, dat hij voorstelt de f 3000 van thans te verlagen tot f 2500 en van antl- tevolutlonnaire zijde is een amendement voorgesteld, waardoor het begrip «Scha deloosstelling» weer eecigszlns wordt hersteld. Er zit aan deze quaestie nog een andere vast. Het lidmaatschap der Tweede Kamer moet natuurlijk voor ieder bereikbaar zijn. Maar het is onuoodig, dat het 't eenige werk is, waarmede men zich bezig houdt. De tijdelijkheid van de opdracht is daarmede in lijnrechten strijd. Niemand der gekozenen mag er op rekenen, dat hij over vier jaar opnieuw zal worden ingehuurd en ieder moet dus zorgen, dat hij op behoo'liike wijze zijn terugtocht kan maken. Wie dat verzuimt plaats de kiezers voor een al te pijnlijke beslissing. Meermalen heeft men een aftredend Kamerlid maar opnieuw ge- c-tndideerd, oendat men hem niet van een deel zijner iakoms-en durfde beroo- ven. Wij hebben den afgetreden candi- daat zien loopen, trap op traf af, om de kiezers te beduiden, dat ze, door hem niet te herkiezen, hem broodeloos zouden maken. Op deze wijze wordt van den Volksvertegenwoordiger een ambtenaa*, een politicus van beroep gemaakt, een van een kiezersgroep afhankelijk man. En dat is ongeweascht en ongeraden. De Tweede Kamer, het voorstel der Regeering verwerpend, zal aan het geheele volk een goede lss geven van zelfbeperking en inkrimping van verlan gens, hoe begrijpelijk en vergee tijk het verlangen naar hooger salaris overigens ook moge zijn. De verhooging van hel. K&merbudget met 2 of 3 ton lijkt een kleinigheid bij de millioeaen» die uü anderen hoofde sullen moeten bezuinigd worden. Maar de oplettendheid van het kiezend volk gaat over het bedrag in geld heenwaat het kent het spreek woord, dat het goed riemen snijden is van andermans leer. En wie meent, dat het er niet op letten zal, komt vast bedrogen uit. T. Markt en Grootestraat. - WAALWIJK. naar maat I^ts omtrent de oudste ge schiedenis van *s Grevelduin—Cape le, 1200 1620). vit. Uit mijn opstelletje van Zaterdag 17 September 1921 wegens familieom standigheden kon ik dit artikeltje niet eerder schrijven dan nu is gebleken dat uit de moeren van Cocnraad Heis ter bach den oude nil 1400 langzamer hand ontstaan is dat gedeelte van Ca pelle, hetwelk nu Nieuw straat of Hei straat heet, en uit de. moeren van Coen- raad Heisterbach den jonge de zooge naamde Berkhaag, zijnde het weste lijkste deel van Sprang, volgens de door mij ingestelde onderzoekingen strekkende van de Sprangsche Oude Straat tot aan het grondgebied van Loon-op-Zand, en van de scherpe bocht in de Sprangsche straat tot aan Vrij hoeven, eene grootte hebbende van on geveer 30 bunders. De oorspronkelijke beplanting dier streek wasberkenhout, vandaar de naam. De Berkhaag is ge- ruimen tijd een twistappel geweest tusschen Capelle en Sprang, totdat zij in den loop der 16e eeuw door de Hooge Overheid vöor goed aan Sprang werd toegewezen. Andere onderdeelen van Capelle, die van lieverlede ontstonden, waren: de moeren van Hedel, Hendrik-Knoppen ambacht, een deel van Lafbbc- of Lobbe- gat, de Hooge Vaart, de Nieuwe Vaart, deWillem van Gents-vaartde Kruis vaart of Gruckvaarteen gedeelte van de Lage Zandsohel, een gedeelte van Maria-Wieltje en Mariendaal, de Quekel, de Dullart of de Duyl, de Korte-banken, de Oeterdijkde Schans en meer andere. De „moeren van Hedel", die tot het begin der 19de eeuw tot Capelle be hoorden, maar in 1815 bij Vrijhoeven zijn gevoegd, ontleenden hunnen naam aan de heer en van Hedel, die eigenaars daarvan waren. Den 24 Mei 1566 ver kocht Johun van Blunckebijl, dros saard en rentmeester van Hedel, na mens Willem graaf van den Berg, heer van Hedel, 2/3 deelen dier moe ren, gelegen in „Schravelduyn in Sghravenreck", aan twee inwoners van Capelle: Peter Petersz en Gerard An- driesz. De grootte dier moeren beliep „4 morgen min 4 roeden", d.i. 3| bun der, terwijl de verkoopsom per mor gen bedroeg 650 gulden, d.i. 760 gul den per bunder. Aan de moeren van Hedel grensde Hendrik-Knoppen-am- bacht, tegenwoordig verbasterd tot Klokicen-ambacht, zijnde de plek gronds, waarop thans de herberg van Versluijs staat en dus grenzende aan Besoijen. Bij de meting van 6 October 1615, verricht door schout en gerech ten van Capelle, werd bevonden, dat de breedte van dat „ambacht" bedroeg 25 roeden, gemeten met Ooltgense maat. Aan de kromming van den Ca- pelschen dijk is het te danken, dat Hendrik-Knoppen-ambacht zoo vreemd en zoo afgezonderd, als Gapelsch grondgebied, tusschen Sprung, Besoij en en Vrijhoeven lig: ingesloten. De Quekel, strekkende westelijk van de Nieuwvaart en vermoedelijk oud tijds uit louter moe assen bestaande, was een deel van het oude Wendel- nesze, en ligt dus thans in 't Zuidwes telijk deel van Capelle. De naamsoor- sprong is mij niet bekend. De Kruis vaart, voorheen ook wel Gruckvaart genoemd, was oorspronkelijk een ver binding van de Hooge Vaart met de Nieuwe Vaart, terwijl de Willem van Gentsvaart werd gegraven door heer Willem van Gent, rond 1500 am bachtsheer van Capelle. Het graven van al die vaarten in en om Capelle hing ten nauwste samen met het gra ven van de bekende oude Loonsche vaart, in 1396 door Paulus van Haes- trecht den oude, lieer van Loon-op- Zand, van 's-Gravemoer tot in de Dieze aangelegd. Het waren alle turf vaarten, waarin sluizen lagen en waar aan sluis- en vaartmecsters verbonden waren; en ze deden natuurlijk ook den dienst van waterlossiugen. Uit dit laatste oogpunt beschouwd, waren ze van onberekenbaar nut voor de ontginning van den lagen, drassigen bodem van Capelle. Omtrent de Hooge Vaart en den weg daar langs rezen in het begin der 17de eeuw hevige geschil len tusschen Vrijhoeven en 's-Grevel- duin-Capelle, hoofdzakelijk wat be treft het onderhoud van dien weg, die wel het eigendom van eerstgenoemde gemeente was, maar waar langs aan de westzijde heel wat huizen stonden, die onder Capelle lagen. Tusschen 13 Februari 1606 en 1 Januari 1608 werd, volgens een gesloten contract, door Capelle mede geholpen, om dien weg te verbreeden en op te hoogen. Omtrent den Dullart, waarschijnlijk ook Duyl geheeten, gelegen ten Noor den van de Kruisvaart, en aangaande den Oeterdijk, die in Nederveen schijnt gelegen te hebben, vond ik weinig ge gevens. Meerdere bijzonderheden trof ik aan aangaande het Maria-Wieltje en Mariendaal, die grootendeels onder Loon-op-Zand waren gelegen. De streek, waar nu het zoogenaamde „Bruggesken" ligt, heette vóór 1800 en nog kort daarna Mariendaal. In oufle stukken, hoofdzakelijk berusten de in het heerlijk archief van Loon-op- Zand, heet het veelal „het bruggesken in Mariendaal". De naam Mariendaal is zeer waarschijnlijk ontleend aan een eertijds aldaar bestaan hebbend klooster of lioomseh-Catholiek bede huis! De „Schans", tusschen Labbegat en Capelle, heeft haar n-j staan te danken aan de troebelen van den Tachtigjari gen oorlog. Het was een versterkte plaats, waar lange jaren Staatsche soldaten lagen, die het binnendringen van de Spanjaarden aan de Brabant- sche zijde moesten beletten. Want de meeste plaatsen in de Langstraat, o.a. Vlijmen, Baardwijk, Besoijen, Sprang, Capelle en 's Gravemoer, als in Hol land gelegen, maar tegen de grenzen van Brabant of Spanje aan, waren voorposten tegen de Spaansche troe pen. Ln de dorpsrekeningen van Besoij en, loopendé over de jaren van 1570 tot 1600, wordt van die Gapelsche schans meermalen melding gemaakt. Besoijen. J. van dhr Hammen Nicz. Raad van Arbeid. De Raad van At beid ?e Tilburg heeft aast de velschillende werkgevers- en a»boidersorganisailes binnen zijn gebied een circulaire gericht, waarvan wij <n bet belang oneer lezers den inhoud hieibö laten volgen Wij achten het voor de bij Uwe Organisatie aangesloten leden van be lang, dat zij kennis nemen van de be schouwingen, welke dezen Raad aan leiding hebben gegeven thans zijn standpunt, voor wat de uitvoering der Invaliditeitswet betreft, te wijzigen. Toen op 3 December 1919 de Invali diteitswet in werking trad, waren er ondanks alle gedane pogingen om aan de verschillende bepalingen, rechten en plichten zooveel mogelijk bekend heid te geven, slechts weinigen, die het doel en de strekking der wet begrepen. Van het in de wet neergelegde stelsel „De arbeider draagt zorg voor een juiste premiebetaling en controleert daaromtrent zoo noodig den werkgever" kon dus weinig terecht komen. Integendeel de belanghebbenden be schouwden de nieuwe wet als een groote last en toonden niet de minste belangstelling Gedurende de eerste twee' jaren na het in werking treden der wet heeft deze Raad getracht door het verstrekken van inlichtingen, verleenen van hulp en het instellen van een ambtelijke controle op de premiebetaling, de noodige belangstelling op te wekken en aan de in de wet neergelegde rech ten én voordeelen meer algemeene bekendheid te geven. De arbeider dient te weten, dat elke verwaarloosde week premie een blijvende drukking zal uitoef et en op zijn even- I tueel toe te kennen rentebelang. I Nu echter in nagenoeg elke plaats meerdere personen in het genot van ouderdom, weduwen- en weezenrente zijn gesteld, verschillende personen voor rekening van het Invaliditeitsfonds in een ziekeninrichting zijn opgenomen, de invalide arbeiders nog slechts den wachttijd (150 premiën) behoeven te vervullen om invaliditeitsrente te trekken, meent deze Raad te mogen veronder stellen, dat eerstens de verschillende rechten vrijwel algemeen bekend zijn en dus ook de belangstelling aan de zijde der arbeiders is opgewekt en tweedens de verzekerden weten, dat het rentebedrag beheerscht wordt door het aantal en de waarde der premiën en hun-dus bij mogelijke weigering der rente of het toekennen van een lager bedrag, slechts zelfverwijt treft. Een minutieuse contröle op de premië- betaling kan de Raad van Arbeid, wiens taak in deze slechts facultatief is en gezien de daaruit voortvloeiende enorme kosten en lasten, niet langer door- •voeren. Wij beschouwen dan ook thans onze opvoedende taak in dez$ als geëindigd en vertrouwen dat elke arbeider voor zijn eigen verzekering zal zorg dragen. Ondervindt hij hierin moeilijkheden, dan kan hij zich te allen tijde tot den Raad van Arbeid wenden. De laksche, onverschillige straft zich zelf-, hem wordt geen rente ofwel een lager bedrag toegekend. De aandacht der werkgevers zij er op gewestigd, dat dezerzijds bij het constateeren van overtredingen voor wat de premiebetaling betreft, een straf vervolging kan worden ingesteld. Ook de arbeiders, die niet in het bezit zijrt van een rentekaart, loopen gevaar, dat proces-verbaal tegen hen wordt opgemaakt. Bovenstaande uiteenzetting lijkt ons voor Uwe organisatie van bizonder belang om in een volgende algemeene ledenvergadering een punt van ernstige bespreking uit te maken. Wij vertrouwen, dat Uw bestuur aan zijne leden, waar noodig de gewenschte voorlichting zai geven en zijne leden zal aansporen tot een nauwgezette naleving der Invaliditeitswet. -D Ned. R.K. V«'e*"iging van h»n- I sLigets *8*. Chtittoff d' zich «>p vienng van hssr eerste luïtfnm. Hf ïtrak* 86 December 5 jaar gf- d a, d®t de R.K. Bond v»n hsndelsreiai- ge vereenigingen gSt. Christoffel, geve»- te Botch en de R,K. H*'»de!«re,T'- »c vereeniging tRol*erdam* mei Md telingen zie vereenigden lot ee« imckngr yganisaiie met tot astelptaats Uueckt, D* oiideslinge naijver v*n voornoemen üDadelsreizigert-OtgaDisaiic* was niet g - silukt voor de zos hoognoodige actie, dir geroerd mewt worden om de belangen »»r> d-a hsudelsteiziger te behartigen, vaud*»r ■Lit er door zeer velen reikhalzend werd a .gezien naar de fa*ie die op 86 Decembe> 1916 hssr besiag kreeg. De belaiigstsllfr.g der reizigers voor do groote gebeuren was buitengewoon, hetwelk f.m. bleek nit het zeer groote aantal de teizigers uit geheel deu lande, dat op de itichungsverge.deting aanwezig was. Op dezen g ooien dag was mede aanwezig Z.D.EL den aar lattin* hop U r chf, r. d, Wetering, die uiting gevend aan zij» groote vrensrde zijn bjjzondsren zegen schonk vorr het werk, dat doot den Handelsreiziger zoowei op maatschappelijk als godsdienstig gebied zou gstn verricht werden. Zeer veel is er na de stichting van 8t. Christoff 1 voor de leden verricht, Be varwaarloozing der belangen van deze groep van menschen was echter zoo groot, dat in lange na nog nie is verkregen datgene waarop dan eerlijke handelsreiziger teabt heeft. Om de belangen van den reiziger nog meer bevordelijk te zijn, heeft het bestnn van 8t, Christoffel be loten aan de herden king van het eerste instrum te verbinde een congres, wsaiop doot geleerds en hoog. »'a*nde mannen, ke ZEerw. Z*«'gel. H«ei P of. J. D. J. Aengeuent «it W* moot zai oehandelen gDe positie van den Haudelr. reizigers in verband met de bedrij'sorgain- satie*. Da lijnen znllen worden niigestippei waarlangs de organisatie d*r Handelsreiziga moet gaan om haar doel te bereiken, Dit aangres cal plaats hebben den 2d Kerstdag in de groote zaal van het Jas - beursgebouw te Utrecht. Het hoofdbestuur van de Boek drukkerijbonden heeft den minister van landbouw het volgende telegram ge zonden „Naar aanleiding van het voornemen tot plaatsing van drukwerk Octrooiraad in Duitschland, verzoekt hoofdbestuur j Federatie der Werkgeversorganisaties in het Boekdrukkersbedrijf uw excellentie hun zoo spoedig mogelijk een onder- houd toe te staan. Het hoofdbestuur I verzoekt uwe excellentie tevens zijn be- I slissing op te schorten, totdat het ge- legenheid heeft gehad aan te toonen, dat door moordende valutaconcurrentie i bedrijf totaal wordt ontwricht, indien het rijk voorgaat van den lagen mar- kenkoers te profiteeren. De minister van arbeid is voor- Markt en Grootestraat. - WAALWIJK PRACHTIGE SORTEERING. nemens een commissie naar Duitschland te zenden om aldaar na te gaan, hoe in verschillende industrieën gewerkt wordt. Aan de vakcentrales is verzocht een vertegenwoordiger voor de Neder- landsche Arbeidersbeweging aan te wij zen. (Avp.) Ingediend is een ontwerp-Vloot- wet voor Nederland en Ned.-Indië. Het Ned. Weekblad voor deu handel in kruidenierswaren meldt, dat van 27 October tot 3 November naar Engeland zijn vervoerd 573.600 eieren. »De K-uhMlc.ko Illustratie4 bevat deze week het volgende Platen Cb. Frenckeu, voorzitter van dea Ned. R. K. Middenstandsboad. Esn b aadpuut van Bolsjewisme in Londen. De jongste s«orm (2 foto's). Het reddicgswezen op Ttx l (3 fo to's). Uu het Vaticaan (13 foto's). Zuudt u wel geloowec f Hoe in Amcdka de melk behandeld wordt. De inwijding der St. Agticsksrk te A-nv-dam. Fcaaie wedreckiek uit EagaLsü. G aaf Bethlcn, de Hongaarsche minister president. - Vergeef oD9 onze schul den. Het najaarswerk der Hyacintben- kweekers (6 foio's). Prijs dooi Z. H. den Paus beschikbaar gesteld. Ecu groep uit het zilverwerk vats H. M. de Koningin. Zoekplaatje. TekstIa de verdmkkiag, romaa door J. R. v. d. Lans. Oda aan een ver velende kennis, doo> Maks. Uit het Vaticaan, door Civis Romanus. De laatste plaat, doot E. U Dat gaat niet meer, door J. P. Een vriendelijk v zoek asu de lezers der K i holleka Illustratie, door Agatba de Haan. - Unslag Rebus I Uit de blikken trommel. Opstellen van Wunpie. De entente-mogendheden hebben nu te Praag officieel doen verklaren, dat gewapende interventie in Hongarije niet meer noodig is, daar dit land aan de entente-eischen heeft voldaan. Het Habsburgsche huis wordt vervallen van den troon verklaard. Inzake de oolossing der lersche moeilijkheden wordt overwogen, een plebisciet te doen houden in de ulster graafschappen Tyrone en Fermanach over een al of niet aansluiten dier graaf schappen bij Zuid-ierland. De heer Frans van Cauvelaert, Vlaamsche voorman en ook hier in Hol land een goede bekende is benoemd tot burgemeester van Antwerpen. De minister-president heeft over deze benoeming eene speciale nota uitgege ven, blijkbaar om zich te verdedigen tegenover de Walen en Nationalisten, die hem deze benoeming zeer kwalijk nemen. Over den levensloop van den nieuwen burgemeester van Antwerpen, het vol gende Frans van Cauwelaert werd geboren 10 Januari 1880 te Onze Lieve Vrouwe Lombeek, een dorpje in het Zuidwesten van Brabant. In October 1890 ging hij naai Leuven en studeerde er bij Mgr. Mercier Na te Leipzig een jaar bij Wundt te hebben gestudeerd, werd hij benoemd tot docent in de experimen- teele psychologie aan de universiteit Maar zekere omstandigheden en vooral zijn bekendheid in de Vlaamsche stu dentenwereld, deden hem na verloop van betrekkelijk kqften tijd naar België terugkeeren. Op ongeveer 30-jarigen leeftijd werd hij tot lid der Kamer ge kozen. Dr. van Cauwelaert dankt zijn ver maardheid o.a. aan zijn buitengewoon redenaarstalent. In verband met de ontwapenings conferentie te Washington wordt van Japansche zijde het plan geopperd, het Engelsch-Japansch bondgenootschap te vervangen door een EngelschAmeri kaansch—|apansche entente. BERLIJN, 3 Nov. Ter bestrijding van de malaise in Zwitserland is bij den Nationalen Raad een voorstel ingediend tot intrekking van den achtuurschen en invoering van den tienuurschen werk dag. De bevolking steunt deze bewe ging- Vier personen zijn onder zeer ge heimzinnige omstandigheden in een groot huis in Streatham (Engeland) ge storven. Zondag hadden hun buren hen nog gezond en wel gezien, maar Maan dagmiddag vond de politie hen dood in hun bedden en men vermoedt dat ze alle 4 vergiftigd zijn. De gestorvenen zijn 'n electrotechnisch ingenieur, diens vrouw en twee kinderen van de vrouw Be Hobo van het Zuiden.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1921 | | pagina 3