t weede Blad
„Saiils Verwerping" te
H ieu wj aars weusehen
De prp is 50 cent.
!B
n.
m
Gemeenteraad.
in-
MUMMER 99
ZATERDAG 24 DEC. 1921.
44e Jaargang.
209'
- In bet nummer van 1 Ja-
Buari bestaat wedarom gelegen-
ïeid tot het plaatsen van
lap vrienden, bakenden en cliën-
èle.
Men weet dan zet er niemand
in Waalwijk, de Langstraat en
Omgeving te vergeten. Dit is de
goedkoopste en zekerste manier
van N ieu wj aar wenschen
Administratie.
IV (Slot.)
0589
ln mijn eerste artikel schreef ik, dat
van onze priester-dichters Van Delft on-
getwij eld de sterkste dramaturg is. In
de dramatiek juist zit zijn groote kracht,
wat b.v. niet gezegd kan worden van
i|W. Smulders' „Verloren Zoon", welk
spel, wel uitmuntend door „schoon,
klankrijk en schilderend vers, ais drama
niet boven de middelmaat reikt." (Tijd-
sch, voor T. en L. leerg. Dec. 1920.)
Juist om het scherpe der karakter
tegenstellingen, wat ons het dramatische
in het stuk zoo doet aanvoelen is
Saül's Verwerping" een spel, dat bij
goede vertolking, de toeschouwers zal
boeien, meesleepen, af en toe ontroeren
tot in het diepst der ziel.
Saiil is een tragische held, die ons
medelijden zal opwekken, al heeft hij
het niet altijd verdiend.
De groote eisch bij dit stuk blijft
daarom, wil men er door getroffen wor
den, goede vertolking. Goede vertolking
alleen kan dit moeilijk drama schoon,
ontroerend schoon doen zijnzonder
goede vertolking zullen velen 't niet
begrijpen.
We hopen, dat de acteurs hun audi
torium zullen bevredigen.
Ik geef u in 't kort nog eens een
schets der hoofdpersonen men ziet dan
duidelijk, hoe de karakters tegenover
elkander staan.
De hoofdpersoon is Saül, de koning
van Israël, die van de hooge plaats
zijner uitverkiezing daalt tot een ver
worpene, een verdwaasde.
Lijnrecht tegenover hem staat David,
die van gewone herdersknaap opklimt
tot Jahve's (jahve Jehova Hij, Die
is God) gezalfde, tot koning.
Aan Saül's zijde staat (Jahve's plan
weerstrevend) Isboseth, jongere zoon van
Saül, vol haat tegen David en tegen zijn
eigen broeder Jonathas, en Doeg, de
valschaard, die den haat van Saül en
Isboseth tegen David en Jonathas steeds
aanwakkert.
Aan David's zijde vinden we Jonathas,
Saül's-eerstgeboren zoon, dus rechtens
kroonprins. Ook kunnen we als David's
voorstander rangschikken den leger
overste Joab, terwijl we dan Saül's
veldheer Abner aan de andere zijde
plaatsen.
Door heel dit spel nu van voor- en
tegenstanders loopt de geheimzinnige
draad van Gods voorzienigheidhier
krijgen we het Bijbel-mys/en'evoor
een goed deel wordt dit geopenbaard
door Sephanja, den hofzanger, die b.v.
de woorden meedeelt van den hooge-
priester, dfe in 't ephod, den Heer raad,
pleegde, ('t -Ephod is eigenlijk het schou
derkleed, dat de hoogepriester droeg-
behalve dit droeg hij ook nog een borst
schild, aan het ephod verbonden, waarop
de z.g. „oerim en toemmim". een middel
waardoor God zijn wil te kennen gaf.
Daar komen in ons stuk nog meer van
die Hebreeuwsche woorden voor b.v.
scheol, d. w. z. onderwereld, hel
David's uitverkiezing was Gods werk,
Zijn ondoorgrondelijk raadsbesluit: „Naar
Jahve's wenk draait lot en recht, draait
wet en plicht." Want, en hier komt het
Bijbel -perspectief-. David zou zijn de
groote voorvader van Christusaan hem
was ais koning de belofte gedaan, dat
zijn zaad eeuwig zou zetelen op den
troon.
David de type vatj Christus. Dat weet
kapelaan v. Delft bij zijn spel zoo goed
te onthouden, en zoo laat hij „naast de
historiese en werkelijke zin, de profe-
tiese in perspectief uitkomen. Daardoor
krijgen we de juiste Bijbel-sfeer, en staat
zijn werk hoog uit boven dat der overige
Roomsche dramaturgen, die oud-testa-
mentiese Bijbelstoffen hebben verwerkt."
(Tijdsch. voor-T, en L. ibid.)
v. Delft laat dus niet alleen genieten,
maar hij leert ook, en hij leert den Bijbel
zoo, zooals we hem moeten verstaan.
Is deze profetische zin niet duidelijk
in den heerlijken zang (le bedrijf)
De Leeuw van Juda pas gewekt.
Ten spiegelt strekt
Van den Herder,
Die nog verder
Te wekken en te wachten staat
Uit David's zaad.
„De Leeuw van Juda" is Davidde
luda-stam, waaruit David voortkwam,
heette in de Jacobs-profetie „De Leeuw".
Of in het lied van Sephanja (2e
bedrijf) bijna letterlijk de profetie van
Micheas
O Bethlehem,
Gij zijt de minste niet
Van Juda's steden.
Haal in en zegen Hem,
Die needrig uit U komt getreden
Naar 't vaderlijk verschiet
En Gods bestel
Als vorst van Israël.
Is, vooral ook om dit profetisch
perspectief, dit spel niet uiterst geschikt
in den Kersttijd, dien we gaan vieren,
nu we de 2e komst van den God-
Mensch afwachten in ons hart? Mogen
we daarom in een zuivere Kerst-stem
ming dit spel gaan ziendan kan
het niet anders, of gij zult voldaan zijn
over 't nederig pogen van Waalwijksch
Tooneeiclub, en haar streven en moeiten
zijn voldoende beloond.
Wat de tooneelen betreft, we hebben
deze zooveel mogelijk in stijl gehouden.
Het eerste en derde bedrijf geeft een
Oostersch berggezicht in den glans der
opkomende zon. Het tweede bedrijf stelt
voor een Oostersch paleis met marmeren
zuilen en rijke Oostersche tapijten.
Op den achtergrond zijn afgebeeld
de z.g. stier-menschen en boven Assy-
rische strijders; daarenboven heeft men
een doorkijk op een Oostersche stad.
Het geheel is uitgevoerd in Shal-
deeuwsch-Assyrische stijl.
Hoe komen we daaraan De Hebreën
hadder» weinig aanleg voor beeldende
kunsten. Zoo moest Salomon, om zijn
tempel te bouwen, bouwmeesters laten
komen der Pheniciërs, die zelf hun
kunst van de Assyriërs hadden overge
nomen. Zoo vinden we ook in Saül's
tijd, kort voor 't tijdperk van Salomon,
den invloed van Chaldeeuvvsch-Assy-
rische bouwkunst in de bouwwerken
der Hebreën.
Typeerend zijn de stier-menschen.
De Assyriërs waren afgoden-dienaars
en geloofden sterk aan den invloed van
booze geesten. De stier-menschen nu
stellen de machtigste daemonen (booze
geesten) voor. Men meende, door deze
aan den ingang hunner paleizen te
ketenen, de andere schrik aan te jagen
en zich zoo voor hun kwellingen te
vrijwaren.
Ook de costumes zijn in passenden
stijl, zoodat het een prachtig geheel zal
vormen.
L. BIJNEN, pr.
Tekstboekjes verkrijgbaar a 10.95 bij
den boekhandel J. C. van Eijkelénburg
vtfbrheen firma Wed. Antoon Tielen.
VRIJHOEVE-C APELLE.
Opeabare vergadeilsg van dsn raad
dezer gemeente op Maandag 19 Decem
ber d«9 avonds ten 7uur-
Voorzitter Edelachtb. Heer Valter.
Ongeveer 7.45 uur opent de Voor
zitter de vergadering, afwezig de heer
Stam.
De notulen der vorige vergadering
wot den na voorlezing onveianderd goed
gekeurd en vastgesteld.
Aan de orde
1. Ingekomen stukken.
a. Schrijven van Ged. Stalen houden
de goedkeuring van raadsbesluit tot het
aaueaan vaa eea kasgeldleening groot
f 5000.
b. Idem dat de aanslag in den Hoofd.
Omslag van den heer C. G. Oerlemans
en die van mevr. Recter blijven gehand
haafd zooals die door den raad zijn
vastgesteld.
Wordt voor keonisgevlug aangenomen.
Schrijven vaa den minister vaa Blu-
neniandscbe zaken, houdende mededee-
liag, dat de vereeniping van gemeenten
eerst met 1 Jan. 1923 zal worden vol
trokken, aangezien er thans te weinig
tijd is overgebleven om de zaken te
ordenea.
Schrijven van Ged. Staten om in de
verordening van het vervolgonderwijs
alsnog eenige wijzigingen te willen aan
brengen.
Conform dit schrijven wordt besloten.
Schrijven van de le Loonopzandsche
politiehondenvereenigiging.
Adressanten wijzen er op dat het doel
hunner vereeniging is de honden meer
dienstbaar te maken voor politiezaken.
Reeds dikwijls hebben goede honden bij
het opsporen van misdadigers verdien
stelijk werk verricht.
Voorzitter. B. en W. stellen voor, met
het oog op den slechten finantieelen toe
stand der gemeente, een bijdrage te
verleenen van f5.
Met algemeene stemmen wordt dit
voorstel aangenomen.
2. Voorstel van B. en W. om gunstig
te adviseeren naar aanleiding van een
door den Secretaris-Ontvanger der ge
meente aan de Kroon gericht verzoek
om woonplaats te mogen hebben buiten
de gemeente.
Voorzitter.t Een vorig jaar is door den
Raad besloten dit verzoek voor den tijd
van één jaar toe te staan. Aangezien
hier nog geen huis is te vinden stellen
B. en W. voor dit verzoek weer voor
den tijd van een jaar toe te staan op
voorwaarde, dat hij dagelijks, behalve
op Zon- en feestdagen, van 9—12 uur
in deze gemeente zal verblijven.
Met algemeene stemmen wordt op dit
verzoek ingegaan.
3. Bespreking circulaires van den
minister van Binneril. Zaken en Arbeid
houdende regelen ten aanzien van het
verstrekken van steun en uitkeering aan
werkloozen en uitgetrokkenen.
Burg. en Weth. stellen voor de aan
geboden regelingen te aanvaarden.
Na voorlezing van de uitgebreide cir
culaires wijst de Voorzitter op het groote
voordeel voor de gemeente indien ze
aansluit. Bij niet-aansjuiting toch moet
de gemeente het volle aan werkeloozen
uit te keeren bedrag betalen, terwijl bij
aansluiting het Rijk voor 2/3 daarin*
tegemoet komt.
Voorzitter. Punt 4. Voorstel van Burg.
en Weth tot het aangaan van een geld-
leening ten bedrage van f 1500.-noodig
tot dekking van de uitgaven, voort
vloeiende uit de steunregelingen sub. 3
genoemfl, staat in zeer nauw verband
met punt drie van de agenda.
De toestand in onze'gemeente behoeft
men zoo zwart niet in te zien, maar
men weet niet wat kan komen.
Oerlemans. Het is de voordeeligste
oplossing om toe te treden.
Voorzitter. Zeker; wel weet ik niet
waar of we het geld zullen moeten van
daan halen, maar laten we hopen dat
we het niet noodig zullen hebben. Van
zelf spreekt het, dat het bedrag zeer
willekeurig is genomen, want niemand
weet of het te hoog of te laag is.
Oerlemans. Het is een tasten in het
duister, een slag in de lucht slaan.
Ros. Blijft de toestand zofoals nu, dan
zal het voor onze gemeente nogal mee
vallen maar men weet niet wat 1922
ons zal brengen.
Voorzitter. Zou er meer noodig zijn,
dan kan de raad dit crediet nog altijd
verhoogen.
Met aigemeene stemmen wordt hierna
conform het voorstel van Burg. en Weth.
besloten.
Vervolgens deelt de Voorzitter nog
mede dat de Hoogevaart ten noorden
van de spoorlijn in zoo'n slechten toe
stand verkeert, dat spoedige verbetering
een dringende vereischte is. Door het
drukke verkeer dat plaats had bij de
sterke dooi, is de weg geheel stuk ge
reden en nu wenschen Burg. en Weth.
machtiging te hebben van den raad om
boven de post te gaan, die voor reparatie
op de begrooting is uitgetrokken. Boven
dien wenschen deze ook nog een rap
port van een deskundige te hebben om
te kunnen zien hoe de weg het beste
zal kunnen worden hersteld, ofwel of
deze geheel zal moeten worden her
nieuwd. Uit dit rapport zal men dan
ook kunnen zien welke verharding voor
dezen weg het beste zal zijn, om niet
ieder jaar groote reparatie daaraan te
hebben. Het plan is om door zware
keislag de weg zoo begaanbaar mogelijk
te maken.
Wordt met algemeene stemmen goed
gevonden.
Bij de rondvraag zegt de heer Ros
te hebben vernomen dat op den Win
terdijk 2 lantaarns zullen worden ge
plaatst. Hij vraagt of zulks wordt gedaan
met het oog dat men maar over 2 palen
beschikt.
Voorzitter. Wij zijn van oordeel ge
weest dat het met 2 lantaarns wel is te
doen. Het blijft maar een nood-, een
hulpverlichting.
Ros. Zouden de kosten zooveel hoo-
ger worden wanneer er 3 komen te
staan.
Voorzitter. Hoe meer wij er plaatsen,
hoe hooger de kosten zullen worden
wijl men rekening moet houden dat men
er ook weer iemand voor moet|hebben
die ze aansteekt en weer uitdraait.
Vroeger kon men op Labbegat niemand
meer vinden, die zulks wilde doen.
Ros. Ik geloof dat, nu ze daar komen
te _staan, er wel iemand„voor zal zijn
te vinden.
Voorzitter. Wij kunnen eens afzien
of twee voldoende is.
Ros. Ik dacht aanvankelijk dat men
dit deed met het oog dat men van
meening is dat er maar 2 palen beschik
baar zijn. Ik wil er dan even op wijzen
dat er op den Loonschendijk een paal
zonder lantaarn staat.
Voorzitter. Wij zullen eens afzien,
gaat het niet, dan kan nog altijd -tot het
plaatsen van een derde worden over
gegaan.
Hierna gaat de raad over in geheim
Comité ter ^behandeling van verzoek
om restitutie van Hoofd. Omslag over
1920.
DRONGELEN.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Dinsdag 20 Decem
ber 1921 des namiddags ten 2 uur.
VoorzitterEdelachtb. Heer Brune.
Aanwezig %lle leden.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing onveranderd goed
gekeurd.
Aan de orde
1. Ingekomen stukken.
Ontslag aanvrage van den Heer J.
Burghout als^lid van het Burgerl Arm
bestuur.
Het gevraagde ontslag wordt hem met
algemeene stemmen verleend.
2. Vaststelling begrooting 1922.
De Voorzitter verzoekt de commissie
van onderzoek hare bevindingen uit te
brengen.
De Heer Nieuwkoop deelt namens de
commissie mede, dat het bij haar ver
wondering heeft gewekt dat Burg. en
Weth. bij het opmaken van de begroo
ting op geen enkele manier getracht
hebben bezuiniging in te voeren.
Ofschoon iedereen weet dat het be
lastbaar inkomen in deze gemeente
aanmerkelijk gedaald is, is toch de post
voor belastingen met f 2400 verhoogd,
door naast een Hoofdei. Omslag van
f 4000,— nog opcenten op de rijksbe
lasting te heffen. De meeste posten zijn
eer hooger dan lager geraamd, terwijl
toch bekend is, dat vele artikelen lager
in prijs geworden zijn.
De Commissie was van meening dat
vroeger besloten was de Hoofd. Omslag
niet hooger te ramen dan f 4000 en
verder zoo noodig opcenten op de Rijks
inkomstenbelasting te heffen.
Feitelijk komt het er nu op neer, dat
de Hoofdei. Omslag geen f 4000 maar
f 6400.- is.
Voorzitter. U vraagt waarom B. W.
niet meer gestreefd hebben naar be
zuiniging. Ik kan U daarop alleen dit
zeggen, dat inderdaad de begrooting
nog nooit met zoo'n zorg is opgemaakt
dan deze keer. Post voor post is nage
gaan of daarop niet bezuinigd kon
worden.
B. W. betreuren het zelf ook, dat
de cijfers niet lager gesteld konden
worden.
Nieuwkoop. Ik heb daarmee eigenlijk
nog geen antwoord op mijn vraag.
Voorzitter. Waarom niet; B. W.
zijn van meening, dat de posten zeker
niet te hoog eer te laag zijn gesteld en
de begrooting dient toch in ontvangsten
en uitgaven hetzelfde bedrag aan te
wijzen.
We kunnen er daarom niets aan doen
dat we aan f4000 Hoofdei. Omslag
niet genoeg hebben. We kunnen hier
over wel praten, maar aan het feit zelf
zal weinig te veranderen zijn.
Nieuwkoop. Moeten we dan niet de
hand houden aan het eenmaal genomen
besluit om niet meer Hoofdei. Omslag
te heffen dan f 4000. Of moet dit be
sluit anders niet herzien worden.
Voorzitter. Er zal toch nog een per
centage voor den Hoofdei. Omslag be
paald moeten «vorden, dan kunnen we
nog altijd zien tot welk bedrag we
moeten gaan. Het is nu maar een voor-
loopige raming. Later moet nog worden
uitgemaakt of we 3, 4 of 5 pCt. of
misschien slechts 2 pCt moeten heffen.
Nieuwkoop. Maar dat percentage
zullen we toch hebben uit te maken
naar de hoegrootheid van het thans
geraamde bedrag, dus in dit geval,
moet er f6400 opgebracht worden. De
uitgaven die eenmaal op de begrooting
zijn gebracht mogen ook plaats hebben.
Voorzitter. Zeker, die mogen plaats
hebben, zullen ook wel moeten plaats
hebben. Het is echter ook wel mogelijk
dat we nog inkomsten krijgen, die
eenige wijzigingen brengen in den toe
stand.
Van Campen'. Er is door Nieuwkoop
terecht opgemerkt dat de vorige keer
besloten is om niet hooger te gaan dan
f 4000 en nu hoor ik daar spreken van
f 6400. Zou ik ook mogen weten, als
hier de zuinigheid betracht wordt, waar
dan die hoogere uitgaven vandaan
komen. De inkomens worden overal
minder en de belasting nog zwaarder
en dan komt er nog een straatbelas
ting bij.
Voorzitter. Het is in alle gemeenten
hetzelfde, overal hoort men nog van
befastingverhooging inplaats van ver
mindering. In Genderen was de Hoofd.
Omslag het vorig jaar f 15,500. Nu
wordt er behalve een Hoofd. Omslag
van f13000 nog f4500 als opcenten
op de Rijks-inkomstenbelasting, f 1600
aan opcenten vermogensbelasting en
f500 aan straatbeiasting geheven, zoo
dat de belasting ook heel wat meer is
dan vorig jaar. Wij hebben geen kans
gezien de begrooting kloppend te krij
gen, dan door de belasting te ver
hoogen.
Ik vraag U wat kan er dan op de
begrooting verminderd worden. Op den
post van f 981 nadeelig saldo vorig jaar
kan toch niet bezuinigd worden, op de
salarissen, de bureaubehoeften,drukwerk,
enz. valt al evenmin te bezuinigen, men
zie hiervoor maar eens jje rekeningen
van het voorgaande jaar. Zoo staan er
zoovele posten op, sommige zullen mis
schien wei niet geheel worden uitgege
ven maar ze behoorea er toch op te
staan eu wat zou er per slot op al die
kleine postjes te zamen kunnen bezui
nigd worden, toch geen bedrag van be-
teekenis. Er staat tenslotte nog een post
op de begrooting van f 124 voor on
voorziene uitgaven. Ik kan U wel zeggen
een begrooticg met zoo'n bedrag voor
onvoorziene uitgaven, ziet er niet roos
kleurig uit eu zou de eece post at iets
vefmtoderd kunnen worden dan moet
dat bedrag toch zeker direct bij de on
voorziene uitgaven bij.
Nieuwkoop. Ik wilde aan de hand
van hetgeen U daar zegt nog iets in 't
midden brengen, wethouder v. d. Schans
schijnt het nogal belachelijk te vinden,
maar dat zullen we maar in het midden
laten. In 1920 wa9 voor dezeifde posten
csu Hoofd. Omslag van f 3000 noodig
In 1921 voor dezelfde posten f4000
H Omslag en nu staan er dezelfde on
derwerpen op de begroodng die volgens
U sief hooger zijn geraamd dan vroo-
ger en nu moet er zooveel worden op
gebracht. Dat is geen bezuiniging zoo-
als we gedoopt hebben, maar hef is eea
groote vermeerdering der uitgaven. Als
toch de post voor betastingen zooveel
moet verhoogd worden, dan zuilen daarte
genover toch ook verschillende uitgaven
we! verhoogd zijn.
De Voorzitter merkt op, dat hij de
Memorie van toelichting bij de begroo
ting heeft kunnen inzien.
De Hoofdei. Omslag is dezelfde ge
bleven, deze staat nu zooals vorige jaar
op f 4000,— echter is de post opcenten
op de Rijksinkomstenbelasting van
f 1211.65 cp f 2400 gebracht.
Vorig jaar was geraamd f 1000 van
het rijk te zullen ontvangen als vergoe
ding voor bijzonder onderwijs, doch
daarvan komt niet zooveel terecht, Nu
is deze post maar geraamd op f 300 en
spreker gelooft vast, dat de gemeente
geen cent krijgt. Dan is het nadeelig
slot der rekening veel hooger dan vorig
jaar, dat bedraagt thans t 981,50. Inde
salarissen is een kleine wijziging ge
komen door een periodieke verhooging.
Het vorig jaar was haast niets voor
straatverlichting uitgegeven, nu f 600.
Vorig jaar was f 697.— aan renten en
aflossingen betaald nu f 1860.De
schuld bedraagt f 30990. De aflossing
is dit jaar minder dan het vorige.
Nieuwkoop. Ik heb opgemerkt, dat
er opgerekend is dat het Electriciteits-
bedrijf zich zelt zal bedruipen, maar
dat zal het eerste jaar nog wel niet het
geval zijn, dus daar zou nog extra geld
voor noodig zijn Het is zeer zeker waar
dat de uitgaven steeds nog stijgen, maar
de vraag is of die stijging steeds maar
kan blijven doorgaan. We hebben reeds
de opcenten verhoogd op de bebouwde
en onbebouwde eigendommen. En nog
steeds meer wordt er gevraagd nu zijn
de opcenten op de Rijksinkomstenbe
lasting weer met 12400 verhoogd.
Voorzitter. Neen, met f 1200, vorig
jaar was ook f 1211.65 geheven, daar
tegenover staat dat nu het nadeelig saldo
veel grooter is en de straatverlichting
veel meer kost. Daardoor alleen is dit
bedrag al weg.
Nieuwkoop. Men kan wel zeggen het
geld moet er komen, het zal er ook wel
komen ook, maar hoe
Zooals het er op den oogenblik bij
staat ben ik na eenige berekening tot
de conclusie gekomen dat de weinige
inwoners van Drongelen ongeveer f 7500
moeten opbrengen aan de gemeente.
Het gezamelijk inkomen kan moeilijk
hooger dan f 75000 geraamd worden.
e Ecbo van het Zuiden.
