DEFDNSTE PLANTENBOTER
VOEDZAAM HEERLUK VOORDEELIG
CTSP
N
- '/H
DE WUZE WEEGT MET SCHERP GEZICHT
ZJJN UITGAAF MET EEN GOUD GEWICHT
Kerknieuws.
^5^
Ingezonden Stukken
De Pers en de verwerping
der Vlootwet.
De „Maasbode" zegt, dat zij van meet-
af geen groote voorstander is geweest
van de nu verworpen Vlootwet, dit
neemt niet weg, dat het blad ten
zeerste betreurt de politieke gevolgen,
welke haar verwerping noodwendig na
zich moet sleepen.
„De tien Katholieken leden der Ka
mer, die zich wij begrijpen na heel
veel zielestrijd hebben verplicht ge
rekend aan het ministerie hun vertrou
wen op te zeggen, waren niet onkun
dig van de gevolgen welke hun tegen
stem zou hebben Zij hebben welbe
wust geoordeeld dat het heengaan van
deze bewindslieden een minder kwaad
dient te worden geacht dan het votee-
ren van deze wet; men kan het minis
terie-Ruys de Beerenbrouck dus geen
verwijt er van maken, dat het voor de
leiding van 's lands zaken niet langer
wenscht verantwoordelijk te blijven en
heengaat. Immers aan een tweede mo
gelijkheid Kamerontbinding kan
in de huidige omstandigheden niet
worden gedacht.
Het blad zegt verder, dat het z. i.
bij de Vlootwet de fout der regeering
was, dat zij voor de doorvoering het
psychologisch moment koos. dat
eigenlijk het meest geschikt leek om
de wet te doen tuimelen.
„Waarom, zoo vragen we ons af,
moest toch de Regeering juist op dit
moment, nu zij vol zorgen is over de
financiering der landshuishouding,
zich deze extra zorg nog op den hals
halen
Wij eerbiedigen haar standpunt dat
in langer uitstel een gevaar ligt voor
onafhankelijkheid van lndiëmaar be
grijpen doen we het niet."
Het blad ziet geen andere uitweg op
de vraag- „Wat nu?" dan een zaken-
Kabinet a la Cort van der Linden dat
dan intusschen een overwegend
rechtsch cachet zou kunnen dragen.
„Want 't dunkt ons toch uitgesloten,
dat van Katholieke zijde zou worden
ingegaan op de lokstem van uiterst
politieke afzondering, door uitdrukkelijk
te verklaren dat zijn verzet alléén ging
tegen dit concrete ontwerp en dat hij
het, wat de noodzakelijkheid van ver
dediging van lndië en van de defensie
in 't algemeen, eens was met de
Regeering en met den heer Nolens
Wij betreuren het gevallen votum
zeer. Uitstel hadden wij zéér in 's lands
belang geacht, de verwerping van deze
Vlootwet echter lijkt ons in alle opzich
ten bedenkelijk De kans dat wij een
behoorlijk organisch geheel als vloot
in lndië krijgen, iets waarmee we
althans onze neutraliteit kunnen hand
haven, zal nu wel niet gauw terug-
keeren. Konden we daartegenover nu
zeggen zooals bij uitstel het geval
ware geweest dat de baan nu vrij
was gemaakt voor sterke algemeene
bezuiniging, dan ware dat althans nog
een troost geweest. Maar het tegendeel
is het geval. Want het heele kabinet
heeft zijn lot aan de Vlootwet ver
bonden en ook elk der ministers
afzonderlijk (naar minister Ruys gister
zeide). Dus ook de heer Colijn. Ook
de zoo hoog noodige bezuiniging is
heden (we zullen daarover morgen
meer zeggen) feitelijk afgestemd.
En we zien een kabinet heengaan,
welks politieke grondslag niet de onze
was en op welks daden we soms
critiek moesten oefenen, maar dat,
gegeven den uitslag der laatste stem
bus, nog zoo kwaad niet was en
waarvan we meer dan één lid we
noemen nu slechts de heeren Van
Karnebeek en Colijn met groot
leedwezen zullen zien aftreden.
In alle opzichten dus, voor de
defensie, voor de financiën, voor onze
politiek, is de dag van heden een
dies ater te achten. Alleen de menschen
die niets willen, geen defensie, geen
bezuinigingenen ook geen normalen
politieken toestand opdat zij de be
staande orde beter kunnen ondermijnen,
kunnen juichen. Het is hun dag ge
weest. De dag der Nederlandsche
nihilisten".
De „Volkskrant" vraagt of de vreugde
ping profijtelijk zal zijn voor de volks
groep, uit wier midden vooral de
katholieke stemmen tegen de Vlootwet
zijn voortgekomen."
De „Standaard" constateert, dat door
de verwerping der wet aan het zittend
Kabinet de bestaansgrond ontviel en
door de wijze van verwerping door
de groepeering der stemmen, ook de
vorming van eenig ander rechtsch
Kabinet ondenkbaar wordt
„Bij de beantwoording der vraag,
wat thans behoort te geschieden, is
er niet veel keus.
Op een der gew chtigste punten van
Staatsbeleid de zorg voor de veilig
heid van het land is er in de 3
rechtsche groepen geen meerderheid
meer. De leiding op dat punt is over
gegaan naar de linkerzijde, versterkt
met 10 R. K. dissidenten
Parlementair gezien, staat het o i.
buiten twijfel, dat nu ook de zorg voor
's lands bestuur door de aaneengesloten
oppositie behoort tè worden overge
nomen en rest alleen de vraag, aan
wien de leiding in de nieuwe parle
mentaire meerderheid toekomt."
Het antwoord daarop lijkt het blad
niet twijfelachtig Het gaat na hoe
Troelstra de leiding had bij den aanval
op het Kabinet en hij was de over
winnaar.
„De eenige houdbare conclusie uit
het gebeurde te trekken, is o.i. dan
ook, dat Mr. Troelstra de aangewezen
man is om een nieuw parlementair
Kabinet saam te stellen.
Voor wat onze groep in het Parlement
betreft, schijnt de zaak vrij eenvoudig.
Wij hebben opgehouden Regeerings-
partij te zijn en staan in onze volle
vrijheid.
Men zal ons niet kunnen beschul
digen, dat wij niet tot den einde toe
trouw achter het Kabinet hebben ge
staan. Toen het in Juli kraakte, is
onzerzijds het standpunt ingenomen
samen uit, samen thuisAl waren we
niet zonder bezwaren, we hadden in
1922 onzen steun toegezegd en we
hebben dien verleend tot het Patste
geven. Zij willen wel maatregelen i bezoe
handhaving der onzijdigheid van
koloniaal gebied zij willen vt
voortbouwen aan de noodige wei
middelen maar de betrokken Built
landsche mogendheden verstaan
genomen beslissing anders
bovendien men kon niet stemmen vo
maatregelen, die niet aan de Staten.
Generaal worden voorgelegd. Wt
kabinet zal hen die maatregelen voi
leggen En als zoodanige maatregel
nog éénmaal, in gewijzigden vorm a
de Staten Generaal mochten word
voorgelegd, dan zullen weder ander
zich samenvoegen, die tegen dien
wijzigden vorm bezwaren hebben.
Het was voor Nederland nu
oogenblik te doen wat plicht is, ui
tot handhaving van den wereldvrt
dat ligt buiten onze macht m,
tot wering van oorlog en van vreem
overheersching van ons erf. En
oogenblik is niet gebruiktWij mog
niet wanhopen Wij moeten wedera
het werk. God kan uitkomst gevr
ongedacht en ongehoopt Maar, na
menschelijke berekening schijnt de a
Nederland toegebrachte slag onhers
baar.
Niet één kostbaar goed is met dt
stemming getroffen, neen, drie waan
zijn prijsgegeven, vervolgt het blad
„De sterkte en zelfstandigheid v
onze positie, als koloniale mogendhe
leden bijna onherstelbare schade
Het parlementair stelsel kreeg t
nieuwen geduchten knak, want
stelsel, waarbij zoodanige antination;
beslissing mogelijk is, verliest
grondslag.
Het Kabinet, dat ons bedrijfslev
verloste van den onnatuurlijken plo
dien de oorlog daar in gebracht had
en dat nu zich opmaakte tot beho
van ons evenwichtig economisch
staan het Kabinet, dat wilde blij
bouwen op de Christelijke grondslag!
waarop ons volksleven is opgetrokk me*t
dit Kabinet, dat den moed had z
leven aan een daad van nation;
waarde te verbinden het werd
laatst]
Bei
voor
verov
den
nog 2
die i
geleei
steed:
beide
bezie
en vl
bedri
die i;
dame
van
En
hebb
tijd.
He
deze;
deel
zen
buite
nem<
daar'
zal
juis t
omtr
tijd
gebr
teere
in i
zoo
land
waai
scho
drag
vake
han<
E
schr
imm
ham
land
kon
E
\M'
en
pitf
VE
links, al heeft ook mr. Troelstra zich
bereid verklaard den ministerrok aan
te schieten."
„De Tijd geeft een kort commentaar
op de verwerping door de Tweede
Kamer van de Vlootwet en oppert de
idee, dat de gang van zaken vermoe-
delijk zal zijn, dat oud-minister De
Geer, die door deze stemming in het
gelijk is gesteld, de opdracht krijgt
om een kabinet te vormen dat in
hoofdzaak op de linkerzijde en op de
tien tegenstemmers van rechts steunt.
Het blad zegt
„De heer De Geer heeft, zooals men
weet, geen enkel lid der Christelijk-
Historibche fractie achter zich. En dat
de anti-revolutionnairen 'n kabinet-De
Geer, Van Schaik zouden steunen,
nadat hij zóó aan den dijk is gezet,
is vrijwel uitgesloten.
Wij krijgen nu, wat dezer dagen
werd genoemdeen chaos".
„Het einde", schrijft de liberale
„N. R. Ct." boven haar artikel. Het
blad zegt, dezen uitslag niet te zullen
toejuichen, „al zullen wij over het
aftreden van deze regeering niet treuren
Intusschen heeft het blad alles
gedaan, om dezen uitslag te verkrijgen.
Over wat nu gebeuren moet, laat
bet blad zich nog niet uit.
De hoefijzer-redacteur van het Han
delsblad schrijft
„De politieke crisis waarvoor we rtu
komen te staan, zal niet gemakkelijk
op te lossen wezen doordien ze niet
is veroorzaakt door een zelfstandige
politieke partij, doch door een groep
uit een der Regeeringspartijen. En de
leider van die groep, de heer Van
Schaik, heeft zich (en de zijnen) heden
bij voorbaat gevrijwaard tegen een
bij de linkerzijde na het Kamervotum
alleen was over de verwerping der wet.
„Was het veeleer vreugde over den
val van het christelijk ministerie, dat
al veel te lang zoowel Dresselhuys en
Marchant als Troelstra een doorn in
het oog is geweest
Was het nog meer vreugde over de
scheuring zooals men het zich voor
stelde in de katholieke partij en het
verbreken der rechtsche coalitie
In ieder geval, dat eenparig gejuich
ter linkerzijde niet van de sociaal
democraten alleen, klonk valsch, min
stens verdacht
We staan voor het onzekerewat nu
„De oppositie, die de Vlootwet en
met de Vlootwet het ministerie deed
vallen, regeering, zou in alle omstan
digheden de oplossing der crisis zijn,
indien niet met absolute zekerheid
vaststond, dat de groep-Van Schaik
om het katholiek verzet nu maar eens
kortweg zoo te noemen, zich in geen
geval bij de linkerzijde zal laten in
lijven, zelfs niet tijdelijk.
Wil de linkerzijde het avontuur
wagen, met haar minderheid en
welk een minderheid te regeeren
De heer Troelstra moge van begeerte
branden, waarschijnlijk zou hij het niet
veel verder kunnen brengen dan een
revolutionnair eenheidsfront, en daar
bouwt men geen ministerie op.
Theoretisch ware ook een kabinet-
Van Schaik denkbaar, maar er bestaat
weinig uitzicht, dat anti-revolutionnairen
en christelijk-hisforischen zulk een
ministerieel product zouden steunen.
Zal de oplossing dan moeten worden
gezocht in een zaken-kabinet, een
tweede uitgaaf van het ministerie-Cort
van der Linden
Het is mogelijk, maar dan zal moeten
worden afgewacht, of zulk een schep-
oogenblik. Zelfs heeft de leider der
Partij in het land niet geaarzeld per
soonlijk den moeilijksten post in het
Kabinet voor zijn rekening te nemen
Maar nu zijn we dan weer vrij
Geheel vrij
Nu komt de verantwoordelijkheid
ook voor het herstel van het budgetair
evenwicht op anderen rusten
De „Nederlander" citeert de laatste
woorden van den Minister van Binnen-
landsche Zaken, waarin hij wees op
het gevaar voor ons koloniaal bezit.
En weinige minuten later stemden 50
leden van de Voiksvertegenwoordiging
tegen het ontwerp en deden het vallen.
Het is een ervaring, zóó pijnlijk en
eene beslissing zóó noodlottig, als in
vele jaren het Nederlandsche volk niet
heeft getroffen, zegt het blad
„De welvaart van het Nederlandsche
volk zijn waardevolle internationale
positie zij hangen onverbrekelijk
samen met de veiligheid van zijn kolo
niaal bezit. Maar dit bezit is niet te
handhaven als Nederland nalaat dat
gene te doen, wat noodig is om, bij
komende botsing in de Stille Zuidzee
de onzijdigheid van zijn gebied te
verzekeren. Dan moet de vreemde
meester komen, die in ons Rijk het
werk zal doen, dat wij nalieten. En
éénmaal gekomen, zal hij niet meer
gaanHet is vreeselijk voor een volk
deze ervaring te moeten doormaken.
Wij stonden niet gaarne in de plaats
van hen, die, om politieke redenen, d i,
om het zittend kabinet te treffen, lot
dezen maatregel medewerkten
Hoe mannen als Dresselhuys, Gerrit-
zen, van Gijn die toch weten wat op
het spel staat, tot deze beslissing konden
meewerken, is ons een zielkundig raad
sel, welks oplossing wij niet kunnen
aftreden genoopt, zonder dat ieman;
in staat is eene oplossing van de gi
rezen crisis aan te wijzen
Maandag werd ter gelegenheid var
het feit, dat 20 jaar geleden mgr. A.J
Callier tot Bisschop werd gewijd, i(
J de R.K. Cathedrale St. Bavo Kerk eer,
kapittel-mis gehouden, waarbij d
bisschop tegenwoordig was.
De kerk was geheel gevuld me;
belangstellende geloovigen en geeste
lijken.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redj
Nogmaals de Vakschool
te Drunen.
Mijnheer de Redacteur.
Uit het antwoord dat de geachte
inzender X op ons vorig schrijver
geeft blijkt zelfs dat hij het onderschei
dingsvermogen tusschen zaken en per
sonen totaal mist.
Daar wij geen plan hebben om per
soonlijk te worden en enkel het belang
der zaak op het oog hebben, kan var
verder polimiseeren met dezen inzender
geen sprake meer zijn.
Daar echter een andere inzender,
welke met S. onderteekt en nog eenigs
zins zakelijk blijft, willen wij trachten
om voor het laatst nog eens duidelijk
ons standpunt in deze uiteen te zetten
Wij nemen hiertoe eveneens tol
voorbeeld twee jongens van dertier.
jaar welke de lagere school hebber
doorloopen en beide voor de schoen
industrie bestemd zijn.
Eén ervan gaat aanstonds naar de
fabriek terwijl de andere de Vakschool
Ca
Fi
van elkaar te staan.
Voorzitter. De leden moeten zelf weten
wat ze in het belang van de gemeente te
zeggen hebben. Men moet het algemeen be
lang voorstaan en dat gaat niet waar er
twee groepen zijn. Daar geraken de belan
gen van de gemeente op den achtergrond.
Van Hemert. Dat alles had men bij de
wethouders-verkiezing kunnen voorkomen.
Den heer Winkel komt het voor dat het
woord partijen heel ongelukkig is gekozen,
want hij kan'niet zeggen bij een partij te
behoorén. Wat recht is, daarvoor komt hij
uit. Dat heeft hij altijd gedaan en zal dat
in de toekomst ook bljjven doen. Het komt
hem daarom erg achterdochtig voor en hij
hoopt dat de heer van Hemert geen per
soonlijke bedoeling gehad zal hebben.
Van Hemert. Ik heb geen personen ge
noemd en kan daarom het wToord niet in
trekken.
Voorzitter. Het lot heeft beslist.
De heer Winkel heeft bij die verkiezing
aan niets gedacht.
Van Hemert. Ik zeg ook niet dat het u
persoonlijk treft.
Dobbelsteen. Vooral in groote steden is
het gebruikelijk dat men van te voren eens
overleg pleegt, doch hier is niets gebeurd.
Ook is het gewoonte dat bij verkiezing
iemand daarmede wordt gefeliciteerd doch
wij hebben geen van allfen eenige felicitatie
in ontvangst mogen nemen en alhoewel mij
persoonlijk, dit niets kan schelen, valt het
toch op. Voorts zou ik ook willen hebben
dat voor de stemmingen een ondoorzichtige
bus wordt genomen.
De Voorzitter heeft daartegen geen be
zwaar.
De heer van der Heijden vraagt of van
Siegers geen verzoek is ingekomen.
Voorzitter. Ja. dat zou ik bijna zijn ver
geten. Door Siegers is. gevraagd dat perceel
daar bij de Berhsche hoef, groot ongeveer
28 are, aan hem te willen verkoopen. Het
schijnt zijn bedoeling te zijn langs de straat
te willen bouwen. Ik acht het echter niet in
het belang van de gemeente dat hij daar
gaat bouwen want gaat men op zijn ver
zoek in, dan is er geen land meer over
waarop men een huisje kan bouwen. Zooals
de leden weten is dat terrein aangewezen
voor de menschen die een huisje willen
ÜJJRGENS
PRIJSVERLAGING THANS
bouwen, daar van de gemeente goedkoop
bouwgrond kunnen krijgen. Ik stel dan
ook voor Slegeren niet het gevraagde per
ceel te geven, maar dat perceel aan te bie
den dat achter den grintweg is gelegen.
Winkel, alen krijgt daar dan een mooier
gezicht ook.
De heer van der Heijden zou wel aan het
verzoek willen voldoen. Slegeren is een
landarbeider en die moet evengoed tegemoet
worden gekomen nis de gewone arbeiders.
Ook het Rijk geeft deze menschen voorschot
en dan moet de gemeente in hulp niet ach
terwege blijven.
De Voorzitter merkt op dat dit perceel
overeenkomstig een vorig raadsbesluit 800
gulden zou moeten opbrengen.
De heer van der Heijden zou het billijker
vinden te berekenen naar een huuropbrengst
van de laatste 10 jaren.
De heer Winkel achtte een bedrag van
800 niet te hoog voor dit terrein.
Na nog eenige discussie wordt het voor
stel van den Voorzitter aangenomen.
De. heer Winkel wijst op den slechten
toestand van den Hoogen Maasdijk en
dringt aan dat daar wat grint op zal wor
den gebracht, iets wat reeds een vorig jaar
is toegezegd.
De heer van Hemert merkt op dat bij het
Kerkeind al lang de steenen los liggen en
er groote kuilen in den weg zijn gekomen.
De heer van Vrede wijst op den bar slech
ten toestand van de wegen onder Luttel-
lierpt. Men zou daar verzuipen.
De Voorzitter merkt op dat 't daar geen
gemeentewegen zijn.
De heer van Hemert geeft in overweging
om in de school te Hedikhuizen de kachels
te laten zetten en het hoofd van de noodige
kolen te voorzien.
De Voorzitter zegt toe voor een en ander
last te zullen geven.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
