ÜEMIMITiM
Tweede Blad.
Binnenland.
Buitenland.
Provinciaal nieuws
Numm 94. Woensdag 14 Nov. '23.
De Kroonprins vertrokken
In Ewijksluis troffen we zoo zegt
een reporter van de „Msbde evenwel
een arbeider van het stoomgemaal al
daar aan, die de nachtelijke ontscheping
en het vertrek per auto van den
kroonprins had bijgewoond
Uit zijn mond vernamen wij het vol
gende Zijn nachtdienst in het
stoomgemaal iiep ongeveer ten einde
toen hij buiten zwaar motorgeronk
hoorde, dat zijn aandacht trok. Bij
de nieuwe sluis op een kwartier afstand
ongeveer van Ewijksluis zag hij een
auto in snelle vaart naderen, verblinden
de lichtbundels voor zich uitwerpend.
Bovendien was een schijnwerper naar
boven gericht en wierp een felle
lichtstraal naar den hemel Achter deze
wagen reed een andere zonder licht.
Vooral de omhoog gerichte lichtstraal,
welke hem onmiddellijk als een afge
sproken sein voorkwam, dat hij in
verband met de berichten der laatste
dagen onwillekeurig in verband bracht
met den kroonprins en diens bespro
ken vertrek, deed hem op de fiets
springen en de auto's volgen, welke
hij kort na hun aankomst in Ewijksluis
bereikte. Zij stonden hier voor het
cafétje aan de haven achter den dijk.
Het was omstreeks half vier. Hij was
de eenige toeschouwer, want rondom
lagen de huizen in rust.
De beide wagens ware zware
Dürrkopp-torpedo'sin den eenen
herkende hij aanstonds den wagen van
den kroonprins, welke steeds voor de
bezoeken aan Doorn werd gebruikt
en te Amsterdam in de Dürrkopp garage
wordt gestald.
De andere was een splinternieuwe
wagen waarin de eigenaar der garage,
dien hij van vorige bezoeken aan
Wieringen kende, achter het stuurrad
zat, terwijl een tweetal chauffeurs, die
blijkbaar den laatsten wagen hadden
gereden, bezig waren olie en benzine
bij te vullen. j
Het duurde niet lang of in de haven
hoorde hij het bekende knallend geluid
van den motor der postboot, welke
spoedig tegen het steenen hoofd
schuurde.
Onmiddellijk daarop verscheen de
kroonprins met zijn adjudant von
Müldner en zijn bediende Hermann, j
alsmede de burgemeester van Wierin
gen de heer Kolff, op den dijk en
allen begaven zich naar de auto.s waar
de eigenaar der Dü rkopp garage, de
heer Stur, hen verwelkomde.
De kroonprins droeg een geeileeren
motorjas en had het hoofd bedekt met
een viiegkap. Zijn hond sprong rondom
hem en de kroonprins streelde het
dier herhaaldelijk.
Eenige Wieringers, die met de post
boot waren meegekomen, droegen
verschillende koffers aan, waarmede
een der auto's geheel werd volgeladen,
terwijl ook de bagage-rekken van
beide hoog waren volgepakt.
Alles ging heel snel in zijn werk en
in groote stilte.
Met een handdruk namen de kroon
prins en zijn metgezellen afscheid van
den schipper van de postboot en de
dragers, waarna de kroonprins enkele
oogenblikken den kop van zijn hond
tusschen zijn handen nam on1 het dier
in de oogen te blikken. Slechts met
moeite bleek hij van dien trouwen
makker in de eenzaamheid te kunnen
scheiden en met zichtbare ontroering
leidde hij het dier ten slotte naar een
der Wieringers, die het aan halsband
en riem deed.
Dan nam de kroonprins met zijn
metgezellen in den door den heer Stur
gereden wagen plaats en wuifde met
de hand ten afscheid. De beide
chauffeurs hadden op den bagage
wagen plaats genomen
Met groote snelheid verdwenen de
auto's daarop in de richting van
Alkmaar.
Onze zegsman had vervolgens nog
den schipper van de postboot ge
sproken, die zeide eerst Vrijdagavond,
tegen middernacht het verzoek te
hebben ontvangen om over enkele
uren naar Ewijksluis te varen en den
kroonprins naar den wal te brengen.
Hij h.^d daarin toegestemd, mits de
burgemeester den tocht zou mede
maken. Deze was inderdaad met den
kroonprins en zijn gezelschap, alsmede
enkele dragers uit Oosterland, per auto
in Haukes (de haven van het eijand)
aangekomen. Daarop was de schipper
afgevaren.
Hij vertelde, dat de kroonprins en
zijn adjudant gedurende den overtocht
rusteloos op het dek hadden heen en
weer geloopen de eene sigaret na de
andere rookend. Met kijkers hadden
zij ook voortdurend landwaarts ge
tuurd en toen daar duidelijk een ten
hemel gerichte lichtstraal werd gezien
een tevreden „Alles ist in Ordnung
doen hooren.
De Wieringers zelf waren Zaterdag
morgen ten hoogste verrast door het
plotselinge vertrek van hun medebe
woner. Sommigen maakten zich reeds
bezorgd over enkele kleinere en groo-
tere vorderingen, welke zij nog op den
kroonprins hadden Ook in Ewijksluis
bleek de kroonprins enkele schuld
eischers, meest voor kleinere bedragen
evenwel te hebben.
Op Wieringen had niemand het
aanstaand vertrek uit voorbereidingen
gedurende de laatste dagen gemerkt.
De uitgever van het op het eiland
verschijnend weekblad vond Zaterdag
morgen den tekst van den afscheids
brief van den kroonprins aan de be
volking van Wieringen in zijn bus en
had er daarop aanstonds per bulletin
aan de Wieringers kennis van gegeven
Naar wij van het Departement
van Buitenlandsehe Zaken vernemen,
hebben de gezanten van Frankrijk,
België, Engeland. Italië en Japan aan
den minister Zaterdagmorgen om half
twaalf, in opdracht van hun regeering
een nota overhandigd, waarin die
regeeringen het vertrouwen uitspreken
dat de Nederlandsche regeering zich
bewust is van de verantwoordelijkheid,
welke zij aan den voormaligenDuitschen
kroonprins een verblijfplaats heeft
aangewezen en tegelijkertijd in verband
met de berichten, volgens welke de
prins op het punt zou staan Nederland
te verlaten om naar Duitschland terug
te keeren, verklaren overtuigd te zijn,
dat de Nederlandsche regeering niet
zal aarzelen onverwijld alle buitenge
wone maatregelen van bewaking te
nemen, welke in de tegenwoordige om-
stadigheden noodig zijn. De Minister
van Buitenlandsehe Zaken heeft bij
deze gelegenheid uitdrukking gegeven
aan het standpunt der regeering. Aan
den Duitschen kroonprins is na zijn
komst in ons land voor den duur van
zijn verblijf een vaste verblijfplaats
I aangewezen. De regeering mist de
bevoegdheid om zijn vrijheid het land
te verlaten te verkorten en zijn vertrek
daadwerkelijk te beletten De positie
van den voormaligen Duitschen kroon
prins wordt beheerscht door de hier
te lande geldende wetgeving, terwijl
overigens ten deze geeninternationnaal-
rechtelijke verplichtingen bestaan
Volgens een Havas-telegram uit
Parijs heeft de gezantenraad Vrijdag
aan den Duitschen zaakgelastigde te
Parijs een schrijven gericht, waarin
hem wordt verzocht ten spoedigste de
volgende nota aan zijn regeering over
te brengen
„Persberichten meldden dat de
Duitsche regeering den ex-kroonprins
heeft gemachtigd, in Duitschland terug
te keeren In weerwil van een officieele
bevestiging te Berlijn, weigeren de
regeeringen der geallieerden vooralsnog
te gelooven, dat de Duitsche rijksre
geering zulk een ernstig besluit heeft
kunnen nemen. Welke 6e motieven
ook mogen zijn, die kunnen worden
aangevoerd om het te rechtvaardigen,
de Duitsche regeering kan geen twijfel
koesteren wat betreft den betreurens
waardigen indruk, dien een dergelijk,
officieel toegestane of eenvoudig ge
tolereerde terugkeer in alle landen der
geallieerden zou maken Dientengevolge
hebben de geallieerden den plicht de
meest ernstige aandacht van de Duitsche
regeering op den toestand te vestigen
en haar te verzoeken ten spoedigste
te doen weten of de ontvangen inlich
tingen juist zijn.
Naar het Wolffbureau meldt, heeft
de Duitsche regeering den zaakgelas
tigde te Parijs opgedragen om de nota
van den gezantenraad van 9 Nov., in
welke wordt gevraagd of de Duitsche
regeering aan den ex kroonprins inder
daad machtiging heeft verleend om
naar Duitschland terug te keeren, als
volgt te beantwoorden: De ex kroon
prins deed reeds in de vorige week
het verzoek aan de Duitsche regeering
hem toe te staan naar Duitschland
terug te keeren. De Duitsche regeering
zag bijhet onderzoek van dit verzoek
schrift geen enkelen rechtelijken of
feitelijken grond welke het had kunnen
rechtvaardigen om dezen Duitschen
staatsburger den terugkeer naar zijn
familie te beletten.Zij machtigde daarom
de betreffende Duitsche vertegenwoor
digers in het buitenland om aan den
ex kroonprins op diens verzoek een
pas voor zijn reis naar Duitschland af
te geven
Uit Berlijn wordt gemeld, dat de
kroonprins, die de geheeie reis per
auto maakt, onderweg een bezoek heeft
gebracht aan graaf von Basserwits te
Platten in Mecklenburg. Hij heeft daar
zijn 18 jarigen zoon Friedrich Wilhelm
ontmoet Prins Oscar, een zwager van
den kroonprins, was eveneens ter be
groeting aanwezig
De buitenlandsehe pers neemt
het vertrek van den ex kroonprins ten
onzen opzichte nogal kalm op, al zijn
er natuurlijk uitzonderingen De „Nation
Beige" gaat natuurlijk geweldig te keer,
ook een enkel Fransch, Engelsch en
Amerikaansch blad zingt in dit koor
mede, spreekt over 't ignoreeren en
tegenwerken der geallieerden. Andere
beamen ten volle de houding onzer re
geering en zeggen dat deze niet anders
handelen kon. Allen zijn echter een
stemmig in gebetenheid op de Duitsche
regeering, die hem een pas verstrekte.
De „Times", in een hoofdartikel
den terugkeer van den ex-kroonprins
besprekend, acht de doorde gebeurtenis
gewekte opgewondenheid overdreven.
Het blad wijst er op, dat Nederland
tegenover de geallieerden geen ver
antwoordelijkheid op zich nam om den
prins in verzekerde bewaring te houden
en acht het deswege ongelukkig, dat
de geallieerden het noodig vonden om,
blijkbaar op Britsch initiatief, een
plechtig beroep in Den Haag te doen,
teneinde het vertrek van den ex-
kroonprins te beletten In het bijzonder i
was het ongelukkig, dat hun beroep j
werd gedaan eenige oogenblikken nadat
de ex kroonprins reeds de Duitsche
grens over was. Verder constateert de
„Times", dat de geallieerde staatslieden
blijkbaar niet geleerd hebben door de
smadelijke ervaringen, opgedaan bij
den eisch tot uitlevering van den ex-
keizer en voortgaan met zich bloot te
stellen aan onnoodige vernederingen.
Het blad acht het vertoon van gebelgd
heid tegen Nederland, dat merkbaar is
in de Fransche openbare meening,
misplaatst.
De „Daily Express" verneemt,
dat geen diplomatieke actie gevolgd is
op de vlucht van den gewezen kroon
prins uit Nederland, daar de mogend
heden van hem geen held of martelaar
willen maken. Onmiddellijke stappen
zijn echter gedaan met betrekking tot
den ex keizer.
Een hooge ambtenaar van de Neder
landsche regeering Mr. Kan, begaf zich
naar Doorn om den keizer in kennis
te stellen van het feit, dat de mogend
heden tegenover zijn terugkeer naar
Duitschland niet met dezelfde onver
schilligheid zouden staan. De ex-keizer
wordt, in tegenstelling met zijn zoon,
in het vredesverdrag openlijk aange
klaagd als de persoon, die de voor
naamste schuld heeft aan den oorlog
en aan de onwettige daden der Duit
sche strijdkrachten tegen de geallieer
den. Hem is duidelijk gemaakt dat
zijn eenige kans. om de ernstige ge
volgen van zijn daden gedurende den
oorlog te vermijden, gelegen is in zijn
bereidwilligheid om in zijn tegenwoor
dig toevluchtsoord te blijven
Beieren. - in den politieken toestand
waarvan nog steeds geen klaarheid is
gekomen, zal naar Berlijn komen. In-
Jiet bezette gebied zijn nu enkele
overeenkomsten tusschen de geallieerde
regeeringen en Duitsche industrieelen
tot stand gekomen. De socialisten
vragen de bijeenroeping van den rijks
dag
De Zuidw. Vaart schrijft:
Naar wij van welingelichte zijde
vernemen zal "het volgend jaar een
groote leger-oefening in Noord-Brabant
plaats hebben waaraan door 4 divisies
wordt deelgenomen.
De officieren, onderofficieren en man
schappen al dan niet sedert de mobili
satie onder de wapenen geroepen,
zullen deze oefening meemaken.
Door de daarmede belaste militaire
autoriteiten, is de uitwerking dezer
plannen, met kracht ter hand genomen.
Het blijft natuurlijk de vraag of het
nieuwe Kabinet, waarop wij wachtende
zijn, zich met deze plannen zal kunnen
vereenigen.
Sinds ons vorig nummer is de
toestand in Beieren weer heel wat
veranderd. De regeering heeft een
overwinning behaald op de nationaiis
ten en heeft Hittler, Ludendorff enz.
gevangen genomen. Men ziet dus üat
ook deze „Putch" mislukt is Dit wil
echter niet zeggen dat de toestand in
Duitschland op 't oogenblik minder
verward is. 't Is werkelijk een treurige
boel daar.
Poincaré heeft nieuwe plannen
ontworpen om de herstelkwestie tot
oplossing te brengen Zij komen neer
op de instelling van een enquête-com
missie van experten voor Duitschland,
welke haar verslag bij de commissie
van herstel heeft in te dienen.
De Engelsche premier, Baldwin,
heeft verklaard den koning te zullen
verzoeken het parlementte ontbinden.
De conferenties tusschen Baldwin
eenerzijds en Birkenhead en Chamber
lain van den anderen kant worden
nog druk besproken.
Von Knilling. de premier van
WAALWIJK, 13 Nov. 1923
Vergadering van den Raad der
gemeente Waalwijk, te houden op
Donderdag 15 November 1923, des
namiddags 6 45 uur ten raadhuize.
Aan de orde
1. Ingekomen stukken.
2 Vaststelling der rekeningen van
de voormalige gemeenten Waalwijk,
Baardwijk en Besoijen over 1921.
3. Vaststelling van de rekeningen
van diverse instellingen van weldadig
heid over 1921.
4. Vaststelling der gemeenterekening
over 1922.
5. Vaststelling van de rekeningen
van diverse instellingen van weldadig
heid over 1922.
6. Vaststelling van de gemeente-
begrooting 1923.
7. Vaststelling van de begrooting
voor diverse instellingen van welda
digheid voor 1923.
8 Aanbieding der begrooting 1924.
9. Wijziging der verordening op de
heffing van schoolgeld voor het gewoon
lager en het uitgebreid lager onder
wijs.
10 Vaststelling eener verordening op
de heffing en invordering van een
hondenbelasting (vernieuwing).
11. Vaststelling eener verordening
op de heffing en invordering van op
centen op de dividend- en tantieme-
belasting.
12. Voorstel tot het aankoopen van
een terreintje aan de Mr. van Cooth-
straat van A. van Iersel.
13. Vaststelling van het vermenig-
vuldigingscijfer voor de Inkomstenbe
lasting 1923/1924.
Naar wij vernemen zal onze bur
gemeester op medisch voorschrift voor-
loopig een maand verblijven, tot het
volgen van een rustkuur, in het Maria
gasthuis te Haarlem.
Onder enorme belangsieliing had
Vrijdagavond de sluiting plaats van de
zoo in alle opzichten geslaagde ten
toonstelling en bazar van het Groene
Kruis
Ontzettend veel menschen vulden de
zaal en wie er in was, kwam er niet
gemakkelijk meer uit.
Voor de groote verloting plaats had
werden er nog goede zaken gemaakt,
want iedereen wilde aan het rad van
avontuur, de grabbelton, de sjoelbak,
de Broekhuis-verloting nog eens zijn
geluk beproeven.
Groote spanning heerschte er in
de zaal toen de aangekondigde ver
loting plaats had en menigmaal bracht
de uitslag een vermakelijk oogenblik
De heer H. Both, Voorzitter van het
Groene Kruis bracht in welgekozen
woorden dank aan allen die hebben
medegewerkt aan het schitterend slagen
van deze tentoonstelling. Aangenaam
was het hem te kunnen constateeren
dat alle gemeentenaren het hunne heb
ben willen bijdragen om de kas van
het Groene Kruis te stijven, het be
stuur daardoor in staat stellend op den
ingeslagen weg voort te gaan
De heer D. Lackamp bracht als ge
woon lid van het Groene Kruis in
een humoristische speech het comilé,
vooral ook het dames comité dank
voor hetgeen het heeft gedaan om
deze tentoonstelling zulk een schitte
rend verloop te doen hebben.
Hij feliciteerde hen daarmede van
harte. Vooral den Voorzitter van het
Heeren-Comilé meende hij een bijzon
der woord van dank te moeten brengen
voor de schitterende leiding en bracht
dan ook een Hij leve lang op hem uit
waarmede alle aanwezigen instemden
De Eerw, Heer Ds. Louwe Kooijmans
meende deze tentoonstelling niet eerder
te mogen sluiten vooraleer allen die
een werkzaam aandeel in het welsla
gen daarvan hebben gehad, een woord
van dank te brengen.
't Woord: weest barmhartig en
barmhartigheid zult gij verwerven, is
door allen in toepassing gebracht en
dat mag het bestuur tot tevredenheid
stemmen, want daardoor is het meer
in slaat gesteld om te helpen daar
waar te helpen is.
En daarmede verklaarde hij de ten
toonstelling en bazar voor gesloten.
Deze beide ondernemingen hadden
van 't begin tot 't eind, in elk opzicht
een groot succes, waarvoor alle eer
toekomt aan de dames- en heeren-
comité's en 't publiek voor den steun
van alle zijden zoo grootelijks verleent.
De opbrengst was na aftrek vart
alle kosten pl.m f 2500, een prachtige
uitkomst dus.
Maandag verschenen zijn, kunnen wij
ten volle zien, welk een hoogstaand
muzikaal genot ons genoemden avond
wacht, 't ls dus alleszins begrijpelijk,
dat de belangstelling voor die uitvoering
allerwegen zeer groot is en er reeds
nu veel aanvraag voor besproken plaat
sen is. 'tZal dan ook niet vaak meer
voorkomen, dat twee zulke talenten
lier naast elkaar optreden Een helden
tenor als de heer Delannoye. de groote
operazanger en de lievelingsolist der
concerten van het conservatoire van
3arijs, een mezzo-sopraan als Mevr.
v. Gheluwe-Beckers, die om stem en
talent nog steeds in de grootste steden
van België geëngageerd wordt, zijn
geen alledaagsche verschijningen. Wij
meenen er dus aan te mogen herinneren,
teneinde teleurstellingen te voorkomen,
dat men niet verzuime plaats te be
spreken, waarvoor Zondag van 12 tot
1 uur in Musis gelegenheid gegeven
zal worden. Verder zij nog vermeld,
dat er na afloop van het concert evenals
gewoonlijk bal zal zijn, wat per
abuis vergeten is op het programma
te zetten.
Op den grooten nationalen humo
risten- en duettenwedstrijd, uitgeschre
ven door de tooneelvereen. „Exelsior"
te Eindhoven en gehouden op 20 en 28
October en 3 en 11 November, be
haalden de heeren C. Didden en H.
v. Engelen de volgende bekroningen:
In den humoristenwedstrijd solo's
behaalde C. Didden den 2den prijs
en H v. Engelen den 3den prijs en
den publieksprijs met algemeene stem
men. In deze afd. waren 15 deelnemers.
In den duettenwedstrijd, waaraan
werd deelgenomen door 10 duo's,
waaronder de allersterkste uit Noord-
Brabant. behaalde duo Engelen-Didden
den eersten prijs, met een speciale
felicitatie der jury en met algemeene
stemmen.
Thans, nu de programma's van
het concert der Liedertafel op a.s.
Zaterdag en Zondag gaat in de
Witte Bioscoop een der grootste en
machtigste filmwerken, welke ooit
werden gemaakt, nl. „De Indische
Graftempel", tweeweeksche seriefilm
Voor de vervaardiging hiervan hebben
de beste artisten hunne krachten ge
geven, terwijl voor de oprichting der
dienende gebouwen, welke evenzooveel
monumenten zijn, 300 arbeiders gedu
rende 5 maanden achtereen met in
spanning van alle krachten hebben
gewerkt. De groote dierencollectie van
de circussen Hagenbeek en Stosch
Sarratani, kostbare tempels, machiige
paleizen, de zaal der duizend zullen,
enz., hebben er toe meegewerkt. „Het
grootste filmwerk der Wereld" daar te
stellen.
Wij zullen verder de zaak niet voor
uit loopen, alleen willen wij nog als
bijzonderheid vermelden dat de opvoe
ring van deze film in het Rembrandt-
Theater te Amsterdam door 28228
personen werd bijgewoond. Verder
commentaar zal wel overbodig zijn.
Wat betreft de uitvoering op Zondag
18 dezer, deelen wij nog het volgende
mede
De voetbalclub „Quick" jubileert en
als onderdeel van het teestprogram is
vastgesteld dat alle leden van Quick
met hunne dames de halfnegen-voor-
stelling in de Witte Bioscoop Zondag
a.s. zullen bezoeken, in totaal 80 per
sonen, behalve de donateurs natuurlijk
die bij dergelijke gelegenheid door
hunne aanwezigheid blijk van belang
stelling zullen willen geven.
Door de Directie der Witte is er
voor gezorgd het programma dusdanig
samen te stellen, dat ook de voetbal
sport op het doek zal worden gebracht
en wel met de volgende films: Voet
balmatch te Groningen en de wedstrijd
Nederland Denemarken. Een attractie
dus voor alle voetballiefhebbers.
Verder zullen, na de opvoering van
het geheeie programma, de heeren van
Engelen en Didden een paar komische
nummers ten beste geven, waarvan
elke bezoeker der Bioscoop uitvoering
desgewenscht kan prufiteeren.
Z. D. H. Mgr. Diepen, heeft be
noemd tot geestelijk adviseur der atd.
Waalwijk van den Ned R K. Bond van
Post- Telegraaf en Telefoonpersoneel,
den WelEerw heer H. Martens.
De collecte voor 't noodlijdende
Duitschland heeft 1.1 Zondag in de ver
schillende par.-kerken dezer gemeente
opgebracht: St. Jan Baptist f375
frs. 16.50 en i Zweedsche Kroon,
St. Antonius f 95.—, St Clemens f 60. -
O. L Vrouw Onbevl. Ontv. f 140.
alzoo totaal in Waalwijk f 670.
frs. 16.50 en 1 Zweedsche Kroon.
De aanbesteding van 6 betere
woningen aan het St. Antoniusplein
zal plaats hebben op Maandag 3 De
cember a s.
Ook zal betonbouw door de bouw
commissie in studie worden genomen,
met het oog op zeer goedkoope wo
ningen in de toekomst.
De heer C. A. aannemer alhier
had het ongeluk in aanraking te komen
met een schaafmachine in de timmer
fabriek, waardoor hem een gedeelte
van zijn duim werd afgeschaafd terwijl
zijn wijsvinger ook ernstig werd ver-
De bijzondere correspondent vat»
de »Matio» meldt, dat de beer Hoest
Zoodag om 4 uur op Doorn is aan
gekomen mei 12 Duhsche passen voor
Wilhelm II en 11 leden van zijn om-
gevjag. Gisteren om 1.0 u. is te Doo<»
een cij'er elegoatn uit Dul'scbland ont-
«raegen. 's Nimiddags presideerde Wil
helm II eene vergadering, waa'aan ver
scheidene leden van Zta omgeving
deelnamen. Deze bijeenkomst eindigde
bij de aa'k ^m«t vass Mr Kan, met
wien de ,x Keizer zich 35 minuten
onderhield Verder wordt meegedeeld,
dat sedert eenige dagen op het kasteel
Doorn eea d aadloos ontvangstation
is geplaatst eD da' «He dagen om l uur
telegrammen van Naaea worden opge
nomen.
Er is hier in Holland niets van bt-
kend.
