DE ECHO Ui HET ZU.
Derde Blad
Provinciaal Nieuws
Nummer 50 Zaterdag 28 Juni.47e Jaarg
Waalwijk 27 Juni 1924,
Kamer van Koophandel voor de
Langstraat.
Verschenen is het jaarverslag der
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor de Langstraat te Waalwijk over
1923.
Het vormt een boekdeel van 132
pagina's, is zeer duidelijk en over
zichtelijk samengesteld en biedt zeer
belangrijke gegevens voor degenen die
betrokken zijn bij of belangstellen in
handel en industrie dezer nijvere streek,
waarvoor dit beteekenisvolle instituut
is ingesteld.
Naast huishoudelijke zaken en een
overzicht der werkzaamheden der
Kamer krijgen we een overzicht over
den toestand van handel en nijverheid
binnen haar ressort over 't afgeloopen
jaar, een beschouwing die in menig
opzicht belangrijk, merkwaardig en van
blijvende waarde geacht mag worden.
Voor dit nummer willen we volstaan
met het weergeven der algemeene
beschouwingen
Moest in ons vorig verslag worden
getuigd, dat de algemeene toestand van
handel en nijverheid binnen hel ressort
der Kamer over het toen afgeloopen
jaar buitengewoon slecht was, geluk
kig is in den loop van 1923 eenige
verbetering ingetreden, die in het
algemeen het vooruitzicht wel meer
bemoedigend maakt.
Het spreekt van zelf dat die gunsti
ger toestand, voor een zeer groot deel
is toe te schrijven aan het herstel van
de schoenindustrie en van eenige, zij
het geringe opleving van de lederin
dustrie, welke beide industrieën in het
district onzer Kamer van overwegende
beteekenis zijn.
Wanneer wij spreken van een gun
stiger toestand, distilleere men daaruit
niet, dat wij de moeilijke tijden te bo
ven zijn, integendeel, overhet algemeen
is de toestand nog zeer zorgwekkend.
De langzame verbetering der interna
tionale verhoudingen veroorzaakt een
lichten terugslag in handel en indus
trie, zich kenmerkend door eenige op-
fleuring in het zakenleven en een betere
hoop op de toekomst, Deze toestand
wordt weerspiegeld in de totaal cijfers
van den in- en export, die een geringe
verbetering te zien geven. Schijnt er,
wat voor ons district van veel beteekenis
is, eenige stabiliteit te zijn gekomen in
het Duitsche betalingsmiddel, met zorg
werd gadegeslagen de daling van den
Belgischen en Franschen Frank Ge
lukkig heeft zich de Frank kunnen
herstellen en zijn daarmede de on
gunstige perspectieven, met betrekking
tot valuta-concurrentie als ons van den
Duitschen Mark bekend zijn, voor
loopig weggetrokken.
De ramspoedige gevolgen voor de
betrokken landen bij depreciatie van
zijn betaalmiddel sterke de zorg om
den Nederlandschen gulden stabiel te
houden en elke poging tot versobering
in onze staatshuishouding, noodig om
op de staatsbegrooting de uitgaven met
de ontvangsten in evenwicht te brengen,
moet onzerzijds dan ook zeer worden
toegejuicht. Evenzeer achten wij aller
noodzakelijkst, dat naast verlaging van
belastingen een grondige herziening
der sociale wetten den drukkenden
financieelen last op de verzwakte on
dernemingen van handel en nijverheid
verlicht en de belemmeringen, voor
ontplooiïng van volle kracht door
beperkingen aan den arbeid opgelegd,
worden weggenomen. Anders is de
vrees gegrond, dat het niet mogelijk
zal zijn de vroegere afzetgebieden voor
handel en nijverheid te heroveren en
den door de valuta-verhoudingen be
gunstigden mededinger blijvend te
verdringen.
Het aantal faillissementen in het
district onzer Kamer steeg van 17 in
1922 tot 31 in 1923; daaronder waren
9 schoenfabrikanten en 2 lederhande
laren tegen 5 schoenfabrikanten in '22.
Een feit van ernstige beteekenis,
vooral voor de middenstandsbedrijven
is het Hanzebankdebacle. Bij de
drastische maatregelen van bijna alle
bankinstellingen tot beperking der
bestaande credieten en de groote
moeilijkheid in het verkrijgen van
nieuwe wordt de bestaansmogelijkheid
van menig kleinbedrijf ernstig in gevaar
gebracht.
Voor wat betreft de schoenindustrie
is de verbetering van den toestand
grootelijks te danken aan de gunstige
werking van het zoogenaamde schoenen
wetje. Wij wezen er in ons vorig
jaarverslag reeds op welk een strijd
door de belanghebbende organen moest
worden gevoerd om een wettelijke
regeling voor tijdelijke invoerbelemme
ring te verkrijgen. De actie tot het
verkrijgen van dit doel is lang, doch
met taaie volharding, gevoed door de
overtuiging van het goed recht, gevoerd.
De strijd voor een tijdelijken maatregel
ondervond lang sterke tegenkanting
in woord en geschrift van de zijde der
dogmatische vrijhandelaren, die de
gevolgen der langdurige en algemeene
werkeloosheid in dit district onder
schatten en argumenten aanvoerden,
die vaak getuigden van gemis aan
voldoende bekendheid met gewestelijke
omstandigheden, gemis ook aan vol
doende bekendheid met de feiten, die
een juist inzicht in den ernst van den
toestand hadden kunnen geven.
Het groote nut, dat de verkregen
wettelijke regeling heeft afgeworpen,
staat vast. Was in de eerste helft van
1923 de werkeloosheid in de schoen
industrie nog buitengewoon groot, in
de tweede helft nam die geleidelijk af,
zoodat einde 1923 zoo goed als geen
werkeloosheid meer heerschte en zelfs
verschillende bedrijven over zooveel
orders beschikten, dat de productie
kon worden opgevoerd.
De statistiekcijfers van den import
demonstreeren de gunstge werking
van het schoenenwetje overduidelijk.
De import bedroeg over 1922 rond
4 000 000 K.G over het eerste halfjaar
1923 bijna 2 000 000 K.G terwijl die
over het tweede halfjaar 1923 slechts
rond 220 000 K. G. bedroeg. Van welk
een beteekenis het bereikte resultaat
is, spreekt het best, wanneer wij ons
voor den geest halen de enorme som
men. die wij in ons vorig jaarverslag
noteerden voor de bestrijding der
werkloosheid en die geput werden uit
de kassen van Rijk, Gemeente, werk
gevers en uit de werkloozenkassen.
Des te verblijdender is het resultaat
waar vast staat, dat de prijzen van
het schoenwerk na de invoerbelemme-
ring nog beduidend zijn gedaald in
plaats van gestegen.
is het herstel der schoenindustrie
grootendeels te danken aan de schoe-
nenwet, tot het resultaat heeft zeer
zeker beteekenend bijgedragen de door
de tijdsomstandigheden gedwongen
saneering dier bedrijven, als produc
tieopvoering bij gelijke persooneelsbe-
zetting, loonsverlaging, rationeele ar-
beidsverdeeling, herziening der bedrijf-
organisatie e d. Vernieuwde pogingen
werden aangewend voor export ter
vervanging van zoo menige door hooge
douanetarieven afgesloten terreinen.
Die pogingen werden ernstig bemoei
lijkt door de ontwikkeling, die de
schoenindustrie in de oorlogsjaren in
menigen staat heeft gekregen. In dit
verband kan worden genoemd de
deelneming van 'n gedeelte der Neder-
Iandsche schoenindustrie aan de Lon
densche Schoen- en Lederbeurs en de
daarmee verkregen bevredigende resul
taten. Mag dus gelukkig van een her
leving der schoenindustrie worden
gesproken, de vinnige concurrentie op
een beperkt afzetgebied maakt een
behoorlijke winstmarge onmogelijk. De
finantiëele bedrijfsresultaten zullen dan
ook over het afgeloopen jaar nog zijn
verlies of zeer geringe winst.
De lederindustrie heeft het gansche
jaar de onverzwakte valuta-concurren
tie aan den lijve gevoeld, De opleving
der schoenindustrie was nog van te
recenten datum om einde 1923 reeds
van invloed te kunnen zijn op den
algemeenen gang van zaken in de leder
industrie. Bedroeg de import van zooi-
leder over het eerste halfjaar 1923
674 000 K.gin het tweede halfjaar
nam die toe tot 1 000.000 K.Gwaar
slechts een toename tegenover staat
van den export van 244 000 K.G in
het tweede halfjaar 1923 tegen 175.000
K.G. in het eerste halfjaar. Van een
herleving was dan ook in den loop
van het jaar weinig sprake en men
was al blij, dat het bedrijf niet verder
behoefde te worden ingekrompen Door
beperkte productie en naar verhouding
der ruwe huiden te lage leerprijzen
was het zoo goed als onmogelijk een
loonend bedrijf te voeren. Ook in de
looierij werd getracht door verlaging
van arbeidsloonen, verlenging van den
arbeidstijd binnen de wettelijke grenzen
en een uiterst zuinig beheer, tot ver
laging van den kostprijs te komen.
Een geringe daling van de huiden-
prijzen in den loop van het jaar,
waarop nogal ruim werd aangekocht,
met een daaropvolgende oploopende
markt tegen het einde van het jaar,
heeft eenige hoop op een iets beter
rendement gegeven. Een iets gunstiger
tendenz viel in het eene bedrijf meer
in het andere minder bij den aanvang
van 1924 wel te erkennen.
De werkeloosheid is, voor wat de
lederindustrie betreft, echter nog steeds
beteekenend, al is het voor de arbei
ders in die industrie gemakkelijker
ander emplooi te vinden.
Ook in andere takken van groot
nijverheid is eene lichte neiging tot
beterschap te bespeuren. De scheeps-
industrie, de manden- en rietmatten-
industrie, duiden op een gunstiger toe
stand. al kan van winst maken nog
weinig worden gesproken. De hooi
en stroohandel kon een oogenblik
gunstig profiteeren van de Roerbezet
ting door exporten.
In den handel in huiden en looi-
stoffen kwam een lichte verlevendiging
de lederhandel deelde in de gunstiger
conjunctuur van de schoenindustrie,
terwijl de graan- en meelhandel van de
prijsstijging op het einde van het jaar
in iets gunstiger positie kwam De
landbouw vond steun in redelijke
prijzen van zuivelproducten en enkele
veldgewassen, terwijl de veeprijzen niet
onbevredigend waren, een en ander
meebrengende eene lichte verbetering
vergeleken bij 1922.
Hieronder volgt een opgave van de
bedragen, welke door eenige gemeenten
uit het district der Kamer over 1922
en 1923 voor steunverleening ten be
hoeve der werkloozen zijn uitgekeerd.
In de cijfers zijn niet begrepen de
bijdragen van het rijk, werkgevers,
werkloozenkassen, enz.
1922 1923
Dongen f 50.000.f 39.000.
Drunen f 7.920.23 f 10.500.
Geertruidenberg f 2.040.— f 4 700
Heusden f 5.793.— f 8.265.—
Hooge- en
Lage-Zwaluwe f 6.738.77 f 9.301.45
Loon-op-Zand
(Kaatsheuvel) f40.000.
In vervolg op onze vorige mededeeling laten wij thans hier volgen de
thans door het bestuur der Waalwijksche Zwemvereeniging vastgestelde rege
ling der bad- en zwemgelegenheid der verschillende categoriën
Made
Raamsdonk
Sprang Capelle
Waalwijk
Zondag a.s
1.362.66
3.570.-
f41.799.07
f 3.583.13
f 10 840.56
i
f
f 8.566.24 f 12.655.72
f61.224.97 f41.530.67
het de tweede
1 r
D A O E N.
Voormiddags.
Namiddags.
Dames
Heeren.
Met kaart
aemeente
Zondag
9-10.30
10.30-12
6-9
2-5
Maandag
6.30-8.30
5-9
Dinsdag
6.30-8.30
5 30-9
2-5 30
Woensdag
6.30-8.30
2-4 en 5 30-9
4-5.30
Donderdag
6.30-8.30
5-9
-Vrijdag
6.30-8.30
5.30-9
2—530
Zaterdag
6,30-8.30
2—5
6-9
Men zal goed doen bovenstaande uit te knippen of een dienstregeling
te vragen aan den badmeester.
Bovenstaande nieuwe regeling gaat Zondag in.
aan
dag van het festival der harmonie
„St Crispijn".
Het programma van dien dag luidt
als volgt:
12 uur. Olficieele ontvangst der
deelnemende vereenigingen op het
Gemeentehuis en aanbieding van den
Eerewijn. r
12'/2 uur. Uitvoering der festival-
marsch rondom de Kiosk op de Markt.
1 uur. Muzikale wandeling door de
gemeente. Te volgen route: Markt
Stationstraat St. Antoniusstraat
terug Parallelweg Putstraat
Laageind Minister Loeffstraat
terug doot Nieuwstraat Groote
straat Markt.
3'/a uur. Aanvang van de uitvoe
ringen in de zaal der R. K. Werklieden-
vereeniging
Deelnemende vereenigingen
1. Harmonie „St Crispijn", Waalwijk.
2. Harmonie der jongens-Congregatie,
Drunen.
3. Liedertafel „Oefening en Vermaak",
Waalwijk.
4. Zangvereeniging „Echo van het
Zuiden", Tilburg.
5. Kon. Muziekgezelschap „Eaphonia",
Kaatsheuvel.
6. Harmonie „De Volharding". Drunen
7. Gemengd Koor der Liedertafel
„Oefening en Vermaak", Waalwijk.
8. Liedertafel „Tot Bloei der
Toonkunst", Waalwijk.
9. Harmonie „Concordia", Vlijmen
8 uur. Groot concert, te geven door
de Kon. Harmonie „Eupionia" van
Kaatsheuvel. Deze uitvoering wordt
eveneens gegeven in de zaal der
vereeniging.
Het programma van dezen dag bevat
weer uitnemende gezelschappen, die
bijzonder mooie nummers hebben ge-
kozen. We twijfelen er niet aan of zeer
velen zullen thans opkomen, om hun
belangstelling te toornen in de jubilee-
rende vereeniging eai om te genieten
van het vele goede dat thans "weer
geboden wordt, zoowel 'in den na
middag als des avonds.
Heden ter gelegenheid va« den
feestdag van het H Hart had wederom
de jaarlijksche hulde—betoogisg «oor
het H. Hart beeld op het St. Antonms-
plein plaats.
Des morgens brachten de kinderen
der Zustersscholen, die in optocht
derwaarts trokken met liederen en
bloemen hunne hulde. De ZeerEerw.
heer Pastoor Kuijpers hield daarbij een
hartelijke toespraak.
Den geheelen dag kwamen ook vele
ouderen het H. Hart huldigen en een
schat van bloemen omkranste den
voet van het beeld.
Des avonds werd een plechtig Lof
gehouden in de St. Antoniuskerk met
openlijke hernieuwing der toewijding
voor het beeld van 't H. Hart op het
plein.
De N.V- Internationale Schoen
en Lederbeurs te Amsterdam heeft in
hare algemeene vergadering van aan
deelhouders te Amsterdam gehouden,
met groote meerderheid van stemmen
besloten in 1925 geen beurste houden,
met het oog op de Internationale ten
toonstelling van Schoen- en Leder
industrie Waalwijk 1925. Ook de
Jaarbeurs te Utrecht zal alsdan geen
afdeeling schoenen, leder enz. aan
hare najaarsbeurs verbinden.
Uit Oisterwijjk lezen wij omtrent
de Tentoonstelling 't volgende:
Het ligt in het N»oornemen van deyi
Ned. R.K. Bond van Schoenfabrikanten
om in 1925 ter herdenking van zijn 25
jarig bestaan te Waalwijk een interna
tionale tentoonstelling te organiseeren
van de> Schoen- en Lederindustrie en
aanverwante artikelen. Onae Burge-
meester, als hoofd van een gemeente,
waar de schoen- en lederindustrie
niet onbelangrijke mate wordt uitge
oefend, werd aangezocht in het eere
comité zitting te nemen, waaraan deze
bereids heeft voldaan.
Verondersteld mag worden, dat onze
schoenfabrikanten door het inzenden
hunner fabrikaten mede zullen werken
tot het welslagen der tentoonstelling,
waarmede zij daarenboven hun eigen
belang dienen, wijl hun artikelen daar
door meerdere bekendheid erlangen.
Donderdagmiddag na beëindiging
der eindexamens van de Hoogere
Handelsschool met 5-jarigen cursus
alhier, had de uitreiking der diploma's
en rapporten plaats aan de geslaagden,
in tegenwoordigheid van het school
bestuur, gecommitteerden, directeur en
leeraren
Alvorens tot het bekendmaken van
den uitslag over te gaan, nam de heer
E. W. Klijberg, voorzitter van het
hoofdbestuur, het woord, omdat hij het
zich een duren plicht rekende een woord
van dank te richten tot directeur en
leeraren der school, voor de toewijding
waarmede zij zich onder zoo moeilijke
omstandigheden als zich het afgeloopen
jaar voordeden, van hunne taak hebben
gekweten. Het afgeloopen jaar immers
was een overgangstijdperk vanwege
de omzetting der school in eene
Hoogere Handelsschool met 5-jarigen
cursus, waarbij nog kwam de ver
huizing van de school naar het tegen
woordige schoolgebouw, dat bovendien
destijds nog niet geheel voor het doel
gereed was. Een en ander bracht
natuurlijk groote moeilijkheden voor
directeur en leeraren mee, waarvoor
spr. hen ook uit naam van de ge-
examineerden hartelijk dank zegt.
Ook dankt spr. de gecommitteerden
voor de toewijding die zij hebben be
toond en beveelt de school verder ook
in hunne belangstelling aan.
Daarna gaat spr. over tot mede
deeling van den uitslag van het examen.
Met genoegen kan spr. zeggen dat
alle deelnemers zijn geslaagd Deze
mededeeling werd begrijpelijkerwijze
met luid applaus door alle leerlingen
begroet.
De namen der geslaagden, in alpha-
betische volgorde, zijn
A. v. d. Broek, Waalwijk.
Jac. Esch, Kaatsheuvel.
Jos. Greve, Waalwijk.
Th v. d. Heijden,
Walth. Heijs, Kaatsheuvel.
Antoon v. lersel, Waalwijk.
H. v. Leeuwen,
Corn. Pols, Dussen.
Gerrit de Rooij, Capelle.
Mart. v Sluisveld, Elshout.
43er. Smit, Kaatsheuvel.
ïEug. Verwiel, Waalwijk.
(Jac. Vos, Sprang.
£>e voorzitter der gecommitteerden,
de ZeerEerw. heer Pastoor v. Riel,
wenschte hierna de leerlingen geluk
met het behaalde succes, dat een be-
iooning is voor hun 5-jarige studie.
Hij hoopt dat zij thans niet op hun
lauweren zuilen gaan rusten, doch dat
dit diploma een aansporing moge zijn
om zich op verschillende punten verder
te bekwamen en het hen in/hun verder
leven tot voordeel mag strekken. Hij
vertrouwde dat dé geslaagden, in de
toekomst in al hunne handelingen
zouden toonen, hier degelijk onderricht
en opvoeding te hebben genoten, het-
geen de beste dankbetuiging zou zijn
ten opzichte van de leeraren.
Spr. wenschte de jongens in hun
verder leven veel succes
De heer De Vries, directeur der
school nam hierna het woord. Hij
besprak uitvoerig de uitslagen van het
examen, -den betoonden ijver in de
klas en andere zaken van elk der ge
slaagden afzonderlijk, had, voor die
zulks verdienden, een complimentje
of een vermaning en drukte ten slotte
alle jongens op het hart de toekomst
nu niet te onbezorgd in te zien Zij
mochten niet meenen dat ze er nu
waren, nu ze hun diploma hadden.
Dit diploma was slechts een wapen
en het hangt er maar van af hoe de
geslaagden dat wapen zullen weten te
hanteeren. Ook karakter, energie enz
zullen daarbij een voorname rol spelen.
Spr. hoopt dat ook het gedrag der
jongens in de toekomst zal bewijzen
dat ze hier een goede opvoeding heb
ben genoten.
Ten slotte sloot spr. zich aan bij
de woorden van dank die de heer
Klijberg reeds tot de gecommitteerden
had gesproken Immers, zijn deze dagen
voor de candidaten en voor de leeraren
moeilijke dagen, niet minder zijn ze
dat voor de gecommitteerden.
De WelEd.Gestrenge heer Mr. Loeff,
burgemeester van Drunen, wenschte
als gecommitteerde nog een enkel
woordje te spreken. Op de eerste plaats
wenschte hij de geslaagden geluk en
wenschte hun het beste toe voor de
toekomst. Verder richtte hij een dank
woord tot directeur en leeraren. De
directeur, aldus spr., heeft zoojuist
gezegd dat deze dagen voor de
gecommitteerden minder aangename
dagen waren geweest, doch het waren
voor ons juist aangename dagen, om
dat wij hebben kunnen zien wat een
zorg gij aan het onderwijs besteedt.
Spr. wenschte hun daarom geluk met
het succes dat zij met hun onderricht
hebben gehad, gezien den uitslag van
het examen
Nadat de heer Klijberg de verschil
lende raadgevingen van den directeur
tot de jongens nog eens goed had
onderstreept en hij namens leerlingen
en schoolbestuur een woord van dank
had gericht tot den scheidenden leeraar
den heer Levedag, die wegens zijne
benoeming te Utrecht deze school zal
verlaten, sloot hij deze plechtigheid.
Voor zwemmers:
Temperatuur van 't water in de
Waalwijksche Bad- en Zweminrich
ting „Het Hoefswiel" 22° Celsius.
Wij zullen de temperatuur Woensdag
en Zaterdag, het aantal bezoekers eiken
Zaterdag vermelden.
Het bezoek aan de Bad- en
Zweminrichting „Het Hoefswiel" heeft
bedragen van Zaterdag 21 tot en met
Donderdag 26 't volgende
Mannen Vrouwen
100
100
80
100
150
200
7
10
17
Vrij
100
91
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Totaal 730 41 191
Wij kunnen mededeelen dat
reeds 237 personen zijn ingeschreven
als lid der Waalwijksche Bad- en
Zweminrichting.
Voor de nieuwe cursussen 1924-
1925 der Rijksschool voor Leerlooiers
en Schoenmakers te Waalwijk lieten
zich tot heden inschrijven:
Machinale Schoenmakerij-afdeeling 17.
Looierij afdeeling 3.
Verdeeld naar de verschillende na
tionaliteiten
Schoenmakerij Looierij
6 3
5 -
3
1
1
1
Hollanders
Duitschers
Zwitsers
Belgen
Roemenen
Turken
17
Totaal 20.
De voorzitter der Tweede Kamer
zal in de a.s Dinsdag te houden ver
gadering voorstellen eenige ontwerpen,
wo. het z.g Schoenenwetje, op de
agenda te plaatsen.
Naar wij vernemen is de begroo
ting voor het dienstjaar 1924 nog niet
door Ged. Staten goedgekeurd.
Ged. Staten verzoeken thans nadere
X
X
n
X
X
X
X
X
n
X
X
X
X
n
X
X
ff
X
X
n
t
X
in
is
