BÜMÏIH
Nr. 83. Zaterdag 18 Oct. 47e Jaarg.
DERDE BLAD.
FRANCHEMONT.
DE MARSKRAMER.
Opera-comique in 3 bedrijven.
2e Bedrijf.
Het 2e bedrijf verplaatst ons op het
marktplein te Villeneuve. De markt-
klokken luiden vroolijk. Alom heerscht
een feestelijke stemming. Franche-
mont heeft zijn waren uitgepakt, ter
wijl het volk zich, druk pratend en
«esticuleerend om hem schaart. Hij
tracht zijn waren, „voor elclc wat wils",
aan den man te brengen. Ook Michot
komt aanstrompelen. Wederom vaart
hij in krasse termen uit tegen de pronk
zucht der ij dele jeugd en daarmede ge
paard gaande uitgaven. Dit toch, zegt
hij, is de reden, waarom de jonge meis
jes van tegenwoordig niet zoo veelvul
dig ten huwelijk gevraagd worden. In
zijn tijd was dat anders, toen trouwden
ze allen en als een der meisjes gek-
scheerend hem toevoegd, waarom hij
dan niet gehuwd was, meende hij te
veel keus te hebben gehad. Een aardig
boerinnetje vindt hierin aanleiding de
fabel van den ezel en de hooischelf
voor te dragen, een prachtig door^den
componist getoonzet liedje en wordt
Michot als levend voorbeeld der hier
in opgesloten moraal hartelijk uitge
lachen. Vroolijk en opgewekt trekt dan
het volk naar de herberg van vader
Mathieu, die, de landlieden reeds wach
tende, de bekers vult. Franchemont
blijft dan achter met Marie en Constan
ce. Ook Marie wil de koopman op de
proef stellen. Iets verkoopen aan haar
kan hij niet, zij toch wil haar geld voor
andere doeleinden gebruiken. Zij wilde
immers haar broer Jean vrijkoopen.
Ruilen doet ze graag en daar zij ieder
een kruis hebbeii, wil ze beide ruilen
voor geld en in een terzet, waarin de
wanhoop van Constance en daartegen
de kalmte van Marie pïachtig tot uit
drukking komen, wordt deze scène één
der mooiste van de opera.
Franchemont besluit haar tot echt-
genoote voor Antoine te kiezen en
haastig zijn zaken verzamelend, gaat
ook hij naar de herberg.
Vrouw Dupuis heeft juist het Markt
plein betreden, als daar 'n eenvoudige
jongeman, zoo later blijkt Antoine, haar
aanspreekt en haar vertelt, dat zijn
vader hem wil noodzaken een meisje
uit dit dorp te huwen, doch dat hij
zulks niet wil, omdat hij zijn hart reeds
aan een ander verpandde. Vrouw Du
puis geeft hem groot gelijk en stuurt
hem naar de herberg waar de jongelui
uit het dorp aan het feestvieren zijn.
Intusschen komt Franchemont reeds
aan vrouw Dupuis de hand harer pleeg
dochter vragen voor zijn zoon Antoine.
Marie nu wil op haar beurt niet van
een opgedrongen echtgenoot weten en
bekent eveneens, dat haar hart niet
meer vrij is. Een gelach en rumoer van
uit de herberg kondigt de komst van 't
landvolk aan. Het heeft Michot in zijn
midden en onder luid hoera nemen de
boeren hem op hunne schouders en
dragen hem, hoewel hij zich danig ver
weert rond, om daarna juichend en
jubelend met den oude te verdwijnen.
Franchemont waagt nu een poging
bij Marie en tracht heur hart voor An
toine te winnen. Als antwoord hierop
zingt zij een ballade en laat zij weten
hoe een meisje en een jongen elkander
innig liefhebben. Lang wachtten zij
reeds op 't woord van hunnen vader,
doch deze bleef halstarrig weigeren.
„De andere", zegt hij, „zult ge trou
wen, die ik voor je verkoos", en tenge
volge van dit optreden, zwoeren zij el
kander eeuwig trouw en werden echt-
genocrten. De vader leed zeer, dacht
niet aan vloek of straf, maar treurde in
stille smart tot aan zijn dood. Hier
mede geeft Marie aan Franchemont te
kunnen, dat de jeugd slechts eigen
keus wil in dergelijke zaken en er door
ouders in deze niets te beschikken valt.
Franchemont verwacht voorshands
geen succes en noodigt haar uit eens te
Kehl te komen. Wederom komen de
boeren met den heftig tegenstribbelen
den Michot aandragen en met zijn
kruk dreigend, terwijl het volk hem
sart en uitjouwt tracht hij zich vrij te
maken- van die luidruchtige groep,
waarmede dit bedrijf eindigt.
(Wordt vervolgd).
PROVINCIAAL NIEUWS.
Waalwijk, 18 Oct, 1924
Bij besluit van de Minister van
Onderwijs en van Arbeid, Nijverheid
en Handel is de Commissie'van Advies
der Rijksschool voor leerlooiers en
schoenmakers enz. alhier opgeheven.
Wij behoeven niet te zeggen hoe
zeer wij dit besluit der regeering be
treuren, waai; hier nota bene var. be
zuiniging als 't ware geen sprake is.
Wat toch kunnen die enkele honderden
guldens voor reisgeld op 's lands be-
grooting uitmaken En wat voor belang
gaat hier o. i. voor de school en de
industrie niet verloren
De tijd zal bewijzen dat deze
luttele bezuiniging te duur is gekocht.
Onder de verschillende redenen
waarom wij de opheffing der Com
missie van Advies zeer uit den booze
achten, noemen wij dat thans elk
contact tusschen de school en de
vertegenwoordigers der industrieën
(schoen- en lederfabrikanten, schoen
makerspatroons, arbeidersleiders enz.)
officieel is verbroken.
En wie een beelje van nabij weet
wat de Commissie van Advies in de
jaren van haar bestaan heeft gedaan
voor den opzet, inrichting, verhoudin
gen enz. aan dit Rijksinstituut zal met
ons dit besluit bejammeren, niet het
minst op dezen oogenbük.
Wij vernemen voorts dat hedenmid
dag in de Rijksvakschool alhier de
laatste vergadering der Commissie van
Advies zal worden gehouden. Wij
hopen dat in deze laatste zitting nog
zaken zullen worden behandeld en tot
een goed resultaat gebracht, die van
ongemeen belang zijn voor den goeden
gang van zaken aan deze voor onze
industrieën zoo allerbelangrijkste stich
ting.
-Donderdag had de feestelijke
herdenking plaats van het feit, dat
voor 25 jaar geleden de vache-leder-
fabriek van de firma Van Iersel, Witiox
Co. werd in werking gesteld.
Van het gebouw wapperde het natio
nale dundoek en goed 10 uur ver
schenen alle werklieden in hun beste
plunje in de fabriek.
Toen de firmanten in het ruime
magazijn verschenen en plaats hadden
genomen tegenover de talrijke arbei
ders, nam de heer H. de Jong, boek
houder, het woord, om op dezen zoo
gedenkwaardige dag, waarop het 25-
jarig bestaan dezer onderneming wordt
herdacht, namens het geheeie personeel
de beste gelukwenschen aan te bieden
Het doet hem genoegen den heer
Witlox Sr. hier tegenwoordig te zien,
die evenais zijn mede-firmant den heer
J, v. Iersel, zijn schoonste jaren en
zijne beste krachten aan de zaak heeft
gewijd.
Spr. wi! den ontwikkelingsgang van
de fabriek niet in bijzonderheden na
gaan, doch alleen memoreeren hoe
een kwart eeuw geleden, een werk
program, een devies, klaar lag en wel
van activité, prudence en economie.
Met deze drie factoren werd ge
arbeid tot 1904, toen met de eerste
uitbreiding ook de concurrentie kwam
die dezelfde woorden in haar devies
scheen te hebben geschreven.
Voor de heeren was dat een spoor
slag, een gelegenheid om al hun werk
en geestkracht ten volle te gaan
ontplooien.
Dat bracht resultaten en wel van
dien aard. dat reeds in 1913 een
tweede en zeer belangrijke uitbreiding
noodzakelijk bleek
Maar gelijk in schier elk bedrijf,
zoo zijn er hier ook blijde en moeie-
lijke tijden geweest. De moeilijke tijd
is zelfs heden nog niet geheel ver
dwenen, doch wanneer hij de gemid
delde resultaten neemt, dan gelooft hij
dat de firmariten met groote voldoening
op hun arbeid inogen terug zien.
Deze fabriek toch staat aan den spits
van soortgelijke bedrijven, als de trots
van de oprichters, als een eer voor
Waalwijk, ais een stuk welvaart voor
de gemeente, als een monument, of
beter uitgedrukt zegt spr., als de
belichaming Uwer energie.
Spr. hoopt namens allen dat dit be
drijf. in zijn groei en bloei niet zal
worden belemmerd of gestuit, maar
nog een steeds gesiadigen vooruitgang
mag genieten.
Ook wil hij niet nalaten te wijzen
op de verstandhouding die hier tus
schen patroon en werkman bestaat.
Gerust durft hij verklaren dat deze
niets te wenschen overlaat. Dat zulks
zoo blijve is zijn oprechte wensch.
Tenslotte durft hij vertrouwen dat
de firmanten in hun zonen de waardige
opvolgers en voortzetters vinden van
hun met zooveel noeste vlijt tot stand
gekomen onderneming.
Na deze mooie door een krachtig
applaus begroete rede, nam de heer
Jos Verschuren het woord en zei,
alhoewel ,het gras door den heer de
jong voor zijn voeten was weggemaaid,
niet te willen nalaten een eHkel woord
te spi eken, want daar was reden voor.
25 jaren zijn thans voorbij gegaan,
waarop door de heeren Witiox en
Van Iersel het gebouw in gebruik
werd genomen dat door hun initiatief
was gesticht. God heeft hun arbeid
gedurende al die jaren ruimschoots
gezegend, want telkens en telkens heeft,
zoowel door uitbreiding van gebouwen
als door het plaatsen van meerdere en
grootere machines, de zaak eene aan
merkelijke vooruitgang gekregen.
Namens de arbeiders wenscht hij de
firmanten toe dat de zaak mag groeien
en bloeien en zij nog vele jaren
hun beste krachten daaraan moge geven, anderszins kwam binnen en leverden
Als blijk van sympathie en ais een het bewijs hoe hoog de firma
blijvende herinnering aan dezen dag Van Iersel Witlox Co. in hare
bood de heer de Jong namens de branche staat aangeschreven en hoe
werklieden een praciisch geschenk aan vee! sympathie de firmanten in onze
in den vorm eener electrische lamp, plaats en verre daarbuiten genieten,
om hun arbeid te beschijnen en te j Wij spreken de hoop uit dat de
verlichten. i lederfabriek steeds in groei en bloei
Hij verzocht de firmanten dit te willen 1 moge toenemen, onder de voortreffe-
aanvaarden de verzekering der welgelijke, energieke leiding der heeren Van
meende erkentelijkheid van het geheeie j leisel en Witlox bijgestaan -door een
personeel voor al het goede dat zij in staf van beproefde medewerkers tot
deze 25 jaar van hen hebben mogen voldoening en heil der daarbij be-
ondervinden. trokkenen tot vooruitgang onzer plaats,
Namens het kantoorpersoneel of— opdat deze fabriek steeds eene eere-
freerde hij de jubileerende firma een plaats blijve innemen in de Ned.
prachtigen parapluiestandaard. Lederindustriezij was de eerste
Den "heer J van Iersel was het een vache-iederfabriek, moge zij steeds
aangename taak om beden voor het ge- aan den spits blijven gaan.
heele personeel het woord te mogen j De harmonie nSt. Crispijn" zal
voeren. Op de eerste plaats danKt hij gunstig weer hedenavond ten 8
voorde hartelijke woordendoor den heer
de Jong namens allen gesproken en op
de tweede plaats voor het aangeboden
cadeau. Daarvoor is hij en zijne mede
firmanten inderdaad erkentelijk omdat
hij daarin het bewijs mag zien van
aanhankelijkheid jegens de Directie,
van de aangename verstandhouding
die heerscht tusschen werkgever en
werknemer.
Vervolgens wijst spr. er op dat de
zaak, gelijk die voor 25 jaar werd
opgericht, thans een op bescheiden
schaal zou zijn. Toentertijd echter was
het iets anders, vtoen was het een zaak
van zeer grooten opzet, want het
bouwplan was zoo dat tot verdere
uitbreiding zou kunnen worden over
gegaan. Dank zij mede de plichts
betrachting en ijver van het personeel,
na 5 jaar daartoe worden
uur haar laatste concert geven op de
kiosk op de Markt.
Het programma luidt als volgt
1 Vers l'Avenir, Marche
Sam Vlessing.
G. Lolsens.
2 Fiangailles, Ouverture
3 Anne de Boulen,
Potpourri sur l'opera Donizetti.
4 La Fée aux yeux bleus, A. Govaert.
Pauze.
5 The Gladiators' Farewell, Marche
H. L. Blankenburg.
6 Zaida, Ouverture V. Mailly.
(Bekroond met len prijs en
extra prijs op het concours
te 's Gravenhage).
7 Fantaisie sur l'opéra „Maritanac
Jos. Kessels.
8 Die Helgolander, Suite de Valses
kon reeds na 5 jaar daartoe worden! Ed. Kesller.
besloten, wat voor Waalwijk toen 9 Colonel Bogey, Marche Alford.
een feit van beteekenis was want
groote schoorsteenen waren er toen
nog niet veel te vinden. Schertsend
misschien werd toen ook gezegd dat
de rook door een grooten schoorsteen
kwam maar het dividend uit een heel
klein schoorsteentje zou komen. Ge
lukkig dat deze profetie niet is be
waarheid geworden.
Tenslotte wijst spr. nog op de
aangename verstandhouding die, niet-
Bij beschikking van den Minister
van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw is de heer A. Spierings dierenarts
alhier aangewezen als plaatsvervanger
van den Inspecteur van het veeartenij
kundig staatstoezicht in het district
's Bosch.
De begrooting, die den raad is
aangeboden, sluit wat de gewone
ontvangsten en uitgaven betreft op
een bedrag van f 257.875 en van den
tegenstaande er eene groote omwente-kapitaaaldienst op f 63.706.
ling op sociaal gebied heeft plaats De opbrengst van den Hoofd. Omslag
gehad, gedurende al die 25 jaar heeft js geraamd op f 140.000 tegen f 141.500
geheerscht. Nooit hebben onaangenaam-'! van het vorig jaar.
heden plaats gehad omdat kleine is het heffingspercentage een vorig
geschillen steeds direct werden opge- j jaar verminderd, verwacht mag worden
lost of werden voorkomen. j dat voor 1925 met nog een lager
Dit feit stemt hem heden aangenaam heffingspercentage zal kunnen worden
en daarom durft hij zeggen blijft allen volstaan.
steeds uw plichten getrouw vervullen, j Voor onvoorziene uitgaven is een
dan zal God uw trouwe leidsman bedrag uitgetrokken van f 33.354.
zijn en u en uw huisgezinnen zegenen. 1
Vervolgens is o.m. op de begrooting
nog een post uitgetrokken voor het
leggen van trottoirs in de St. Chrispijn-
straat.
Naar wij vernemen stellen Burg.
Weth den Raad voor om het
en
Van zijn kant geett hij de verzeke
ring dat de Directie steeds in alles
haar plichten zal blijven vervullen.
Een spontaan applaus bewees hoe bij
allen deze zoo welgemeende woorden
tot de harten ingang hadden gevonden.
De heer H. Witlox schetste op
humoristische wijze het eerste werken,
nu ruim dertig jaar geleden, van Josi. ,k met het 00g op het
Verschuren. Steeds heeft hij zijn beste «„leppen van een straat welke
krachten aan de groei en bloei van de - s^ionsfraat met de Mr'. van Cooth-
straat zal verbinden.
De bouw onzer nieuwe parochie
perceel in de Stationstraat, bewoond
door den heer A. Strikkers en toe-
behoorende aan Mej. de Greeff, aan
zaken gegeven en hij hoopt dat Jos
dat nog vele jaren zal mogen blijven
doen.
Zich in ernst tot allen wendend kerk vordert goed, men kan zich thans
wees hij er op dat steeds bedacht j reeds eenig idee vormen van het
moet worden dat, gaat het de Directie i majestueuse, het grootsche wat dit
goed, het óok het personeel goed gaat Godshuis bieden zal. Hoe de afwerking
en wat daarom het belang van de zijn zal, kan men aan dë achterzijde
directie is ook het belang van alle
werknemers is. Uit deze onomstoote-
lijke waarheid dient daarom de con
clusie te worden getrokken dat ge
meenschappelijk samenwerken aller
belang is.
Niet gaarne zou hij willen eindigen
alvorens den heer de Jong, zijn nooit
genoeg volprezen boekhouder een
woord van dank te hebben gebracht
voor de trouwe medewerking Dag en
nacht heeft hij zoowel met het hoofd
als handen gewerkt voor den groei en
bloei van de zaak die hem liet was.
De heer de Jong is een voorbeeld van
een boekhouder, een man van dure
plichtsbetrachting, een brave kerel,
welke hij gaarne vanaf deze plaats zijn
diepe hoogachting en groote dank
baarheid wil betuigen.
Terwij! de eerewijn werd rondge
zien, waar de sacristie geheel is af-
gevoegd en gereed gemaakt. De kleine
koepels zijn reeds in hoofdzaak ge
vormd en wanneer men zich in het
schip der kerk bevindt, krijgt men een
indruk van hetgeen deze koepelkerk
worden zal. Thans is men bezig met
den torenals men weet dat men pas
16 M. heeft gebouwd en" er nog 50
M. bijkomen, dan krijgt men eenig idee
van welk een kolossale hoogte en
omvang deze toren wordt naast dezen
tempel, die in werkelijkheid een monu
ment van bijzondere beteekenis voor
onze gemeente belooft te worden.
Men vordert aan den toren eiken dag
1 M., terwijl om de 5 M. voor de
sterkte een betonvloer erin wordt ge
legd, wat natuurlijk weer een aantal
dagen ophoudt.
Men zal met alle kracht pogen om
diend werd den jubilarisseneenprachtig j voor den winter onder de kap te komen,
1
gouden heeren horloge met gesloten
couvert aangeboden, waarvoor
jubilarissen hartelijk dankten.
Het personeel werd vrijaf gegeven
en rijkelijk in staat gesteld om den
dag aangenaam door te brengen
en dan nog goed wat over te houden
voor moeder de vrouw.
Van 12—1 '/2 uur werd ten huize
van den heer jan van Iersel eene
receptie gehouden, waarbij tegen
woordig waren met de huidige
firmanten de heeren Jan van Iersel en
Cor Witlox, de heer Henri Witlox,
allen met hun familie-leden.
Deze receptie werd zeer druk be
zocht door wereldlijke en geestelijke
autoriteiten, vrienden, kennissen, uit
gemeente en handels- en zakenwereld.
Een schat van bloemen, een stroom
van telegrafische gelukwenschen als
i dat was werkelijk een groote stap
de j vooruit om 't werk einde van 't volgend
i jaar geheel gereed te hebben.
Voor aanvragen om arbeids-
i krachten en aanbiedingen daarvan
1 wordt verwezen naar de kennisgeving,
j welke wekelijks wordt aangeplakt in
de vestibule van het Gemeentehuis.
j Met het uitbaggeren onzer haven
j door de firma Kraaijeveld &v. Nordenne
I uit Sliedrecht schiet men goed op; men
I is reeds voorbij 't zwaaigat in de haven-
j kom gekomen en heeft door de haven
een vaargeul van 2—3 M. diepte en
16—7 M. breedte gebaggerd. Men
hoopt dan een haven voor alles wat
voorkomt toegankelijk te hebben.
Het werk zal binnen eenige weken
gereed zijn.
Wij vertrouwen, dat nu de Wester
kade wordt opgespoten, thans mede
gelegenheid zal zijn om deze gereed
te maken als verbindingsweg voor
voetgangers en wielrijders tusschen
onze gemeente en 't land van Heusden
en Altena, ten tijde dat de buitenpolder
is geïnundeerd, waarop reeds zoo dik
wijls en van tal van zijden is aange
drongen.
Woensdagavond hield de Waal-
wijksche Kegelbond in Hotel Gerris
eene algemeene vergadering, die
slechts matig was bezocht.
Door den Voorzitter werd den aan
wezigen een hartelijk welkom toege
roepen, waarna door den penning
meester rekening en verantwoording
werd gedaan over het afgeloopen
boekjaar, dat sloot met een flink batig
saldo.
Daarna kwam aan de orde verkie
zing van twee leden van het bestuur
wegens periodieke aftreding van de
heeren A. H. van Schijndel Jr. en J.
F. Marks, respectievelijk Voorzitter en
Secretaris-Penningmeester.
Genoemde heeren hadden op het
convocatiebiljet bekend laten maken,
dat zij zich niet meer herkiesbaar
stelden.
Door de vergadering werd er alge
meen op aangedrongen dat de heeren
op hun besluit zouden terugkomen.
Na lange bespreking liet de heer
A H. van Schijndel Jr. zich weer eene
benoeming welgevallen.
De heer J. F. Marks echter kon,
wijl hij bij geen enkele club meer is
aangesloten, geen benoeming aannemen,
zoodat het bestuur in zijn plaats een
anderen Secretaris zal hebben te be
noemen.
De Kegelclub „Houdt de Plank" te
Kaatsheuvel werd met algemeene
stemmen als lid van den Bond aan
genomen.
Op voorstel van het bestuur werd
besloten om zoodra mogelijk een
competitie-wedstrijd te doen houden.
Na nog eenige bespreking van huis-
houdelijken aard, "sloot de Voorzitter
met een woord van opwekking voor
de kegelsport, de vergadering.
A.s. Maandag 20 October om 11
uur zullen de heeren Lensholz en
Dingeldein van de D. V. S. G. aan de
Rijksschool een overzicht geven van
hun bezoek aan de Shoe and Leather
Fair te London, waartoe alle oud
leerlingen worden uitgenoodigd.
Bij de Woensdag gehouden
aanbesteding voor het bouwen van
een woonhuis met café, annex schuur
met stalling voor rekening van den
heer B. Kamp—Leemans, werd inge
schreven door
C. Michael, Vrijhoeve Capelle f 13197
Gebr. Maas, Waalwijk f 11990
H. Kuipers, Helmond f 8876
Het werk is aan den laagsten in
schrijver opgedragen.
De Tweede Kamer heeft nog
eens goedgevonden de Coöp. Groot—
handelsvereeniging „de Handelskamer"
gelukkig te maken met een renteloos
voorschot van f 627.500. Met 69 tegen
9 stemmen, 't Is.„. „droevig" 1
Wij ontleenen aan 't Vakblad
van de Schoenmakerij
Schuhiabrik Confluentia Jos. Corne
lius jr. A. G. te Coblenz maakte over
1923 een netto winst van 116.345
billioen Mark, die op nieuwe rekening
zijn overgebracht,
De kousenfabriek Sregmaier
Aronstein verplaatste haar kantoren en
magazijnen naar Berlin C 2,,Brüder-
strasse 4.
De lederfabriek der firma Hugo
Haase te Weida in Thuringen, die
door brand geheel vernield is, zal
terstond weer herbouwd worden.
Op 't oogenblik werken in de
Erfurter schoenindustrie ongeveer 8 a
9000 personen er zijn er ca. 600
zonder werk.
Boxrundartikelen van Duitsch
fabrikaat, doorgenaaid of gepend, kos
ten loco fabriek: heeren, 40 46 Mk.
8.50, jongens, 36—39, Mk. 7.50,
meisjes, 31—35 Mk. 6.50, kinder,
27—30 Mk. 6.-.
Door werkgevers en werknemers
in de Engelsche schoenindustrie is een
tot October 1926 geldend loonlarief
overeengekomen, waarbij het mini
mumloon 60 shillings per week
bedraagt.
DRUNEN. Voor het examen apothe
kers-assistent is te Utrecht geslaagd
Mej. A. M. van Seters, alhier.
HEDIKHU1ZEN. Vergadering van den
gemeenteraad op Donderdag 16 Oct.
des middags om 4 uur.
Onderwerpen ter behandeling
1. Ingekomen stukken w.o. een
afschrift van het aan de leden toege
zonden schrijven van Ged. Staten,
waarbij in overweging wordt gegeven
om het raadsbesluit tot verkoop van
den tuin behoorende bij de onderwij
zerswoning te Haarsteeg in te trekken.
2. Voorloopige vaststelling gemeente
rekening 1923 met balans-, winst- en
verliesrekening van het G. E. B per
31 December 1923.
3. Goedkeuring armenrekening '23.
4. Aanbieding gemeentebegrooting