Staatsspoorweg. De in aanbouwzijnde
nieuwe parochiale Kerk St. Jan Baptist,
nadert hare voltooiing; het prachtig
monumentaal gebouw zal een waar
sieraad te meer zijn voor Waalwijk.
Dit zijn evenwel instellingen en werken
van recenten datum, die we slechts ter
loops aanhalen als bewijs, dat men in
goede vooruitstrevende richting blijft
volharden.
Land en tuinbouw worden in de
Langstraat en het naburig Land van
Heusden en Altena, even als de paar
den en veefokkerij, met de noodige
kennis en ambitie met succes gedre
ven.
Ik moet mijn relaas bekorten, voor
af wil ik echter nog als mijne innige
overtuiging uitspreken, dat bet expo-
seeren door onze beide belangrijke
takken van nijverheid, een niet te on
derschatten, zegenrijken invloed heeft
uitgeoefend zoowel op den werkgever
als op den arbeider.
Voor een groot gedeelte heeft de Le
der- en Schoenindustrie haar hoog aan
zien in de rij der Vakbeoefenaars daar
aan te danken. Van de beteekenisvolle,
uitstekend geslaagde „Internationale,
Koloniale in- en uitvoerhandel Ten
toonstelling 1883, Amsterdam", kwam
de glorie. Onze plaatselijke Commissie
kon met een vijftigtal flinke inzen
dingen, hoofdzakelijk leder en schoe
nen voor den dag komen.
De collectieve Lederinzending werd
met goud bekroond, terwijl de schoe-
nen-afdeeling ook hooge bekroningen
verwierf.
De Nederlandsche en de Ned. Indi
sche Regeeringen namen krachtig deel
aan deze grootsche onderneming.
Het uitvoerend comité benoemde een
Waal wij ker tot lid der Internationale
Jury.
Over het geheel waren de Nederl. Le
der- en Schoennijverheid en hare ana
loge grondstof-artikelen, tamelijk goed
vertegenwoordigd.
Hetzelfde succes mochten onze ex
posanten op de achtereenvolgende We
reld-Tentoonstellingen te Antwerpen,
Parijs, en Brussel ervaren door hooge
bekroningen, Commissie en Jury-be
noemingen, toen eindelijk op de be
roemde, tot heden nooit geëvenaarde
Wereld Expositie Parijs 1900, waaraan
de Nederl. Regeering officieel en op
schitterende wijze - deelnam, onze Nij
verheidsmannen zich ook niet onbe
tuigd lieten.
Een onzer Waalwijksche nijveren
werd door de Nederlandsche Regeering
in een bijzondere Commissie tot lid
en later tot lid der Internationale Jury
benoemd. De Leder- en Schoenen-in
zendingen erlangden ook nu weder ver
dienstelijke bekroningen.
Op de Wereld-Tentoonstelling 1905
te Luik, bekwam een lederfabrikant al
hier voor zijne inzending kuipgelooid
zoolleder, de hoogste onderscheiding,
„Grand Prix".
Te Brussel in 1910, eene zeer belang
rijke Wereld-Tentoonstelling, werden
twee Waalwijksche voormannen in
de Internationale Jury benoemd, een
in de Leder- en een in de Schoenafdee-
ling aan de 'sHertogenbossche, Provin
ciale Tentoonstelling 1897, nam de
Waalwijksche Industrie op waardige
wijze deel.
De beoordeeling en het boekstaven
van den tegenwoordigen stand van
zaken, moet ik aan levenskrachtiger
en meer bevoegde mannen overlaten,
op mijn leeftijd raakt men uit de be
weging en immers „De wijze kent zijn
tijd".
Ik meen Mijnheer de Redacteur,
zooveel mogelijk aan Uw verzoek te
hebben voldaan.
Ik ga dus eindigen, maar niet dan
nadat ik een hartelijk en welverdiend
eere-saluut heb gebracht aan de Yer-
eeniging voor de Schoen- en Leder
industrie, Waalwijk 1925.
Gij heeren Bestuurders dezer groot
sche onderneming geeft een geweldi
gen stoot in de goede richting. Veel
succes zij U toegewenscht.
J. BERNARD TIMMERMANS Wz.
Oud-Voorzitter der voormalige
Kamer van Koophandel en Fa-
bripken te Waalwijk.
Wanneer er van mij als Voorzitter
der Kamer van Koophandel een bijdra
ge wordt gevraagd voor liet Tentoon
stellingsnummer van „De Echo van liet
Zuiden", voldoe ik met zeer veel genoe
gen aan dat verzoek, al was liet alleen
reeds uit waardeering voor het werk
der redactie, die geen gelegenheid laat
voorbij gaan om haar blad dienstbaar
te maken aan de belangen onzer plaats,
in het bijzonder aan die van de schoen
en ledern ij verheid.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Waalwijk werd ingesteld
bij Koninklijk Besluit van 8 September
1877, zoodat ons nog slechts oen paar
jaren scheiden van de herdenking van
haar 50-jarig bestaan.
Bij de instelling der Kamer was er
nog geen sprake van een krachtige or
ganisatie der schoen- en lederindustrie,
zooals wij die thans kennen. Niettemin
werd sterk de behoefte gevoeld aan een
orgaan, dat beide takken van nijverheid
kon vertegenwoordigen, het gemis daar
van trad telkens aan den dag. En inder
daad heeft de Kamer vanaf hare op
richting de belangen van de schoen- en
lede rnijverheid op uitnemende wijze ge
diend, ondanks de moeilijke omstandig
heden, waaronder zij door de gebreken,
die den ouden organisatievorm der Ka
mers aankleefden, hare taak te vervul
len had. Trouw wend zij in de vervul
ling van die taak, waar dat mogelijk
was, terzijde gestaan door De Echo.
Dat de Schoen- en Lederindustrie
op de allereerste plaats aanspraak
maakte op de belangstelling van de Ka
mer, ligt voor de hand. In den ouden
vorm was zij ingesteld voor de ge
meente Waalwijk met de naaste omge
ving daarvan. Zoo goed als thans, was
ook toen de schoen- en ledernijverheid
de voornaamste bestaansbron. Trou
wmis ook nog om een andere reden be
stond er een nauwe band tussehen bei
de industrieën en de Kamer. Immers,
de destijds bestaande Looiers-Sociëteit,
een plaatselijke vereeniging van leer
looiers, leerhandelaren en schoenfabri
kanten, was de geestelijke vader der
Kamer. Zij nam het initiatief en be
reidde voor de noodige stappen om de
instelling der Kanier te verkrijgen en
dit initiatief heeft inderdaad de stich
ting tot gevolg gehad.
In 1922 werden de Kamers van Koop
handel gereorganiseerd en het is zeker
te danken aan het voortdurende ijve
ren der Waalwijksche Kamer in het
belang der schoen- en lederindustrie,
dat deze Kamer behouden bleef, doch
omstandigheden, waarin beide takken
van nijverheid nog verkeeren is hare
eerste taak. Van harte werden toege
juicht de plannen tot. liet houden van
deze Internationale Tentoonstelling,die
het volle licht zal werpen op de bet.ee-
kenis en liet hoogtepeil van de specifiek
Langstraatsche nijverheid. De Kamer
heeft gedaan wat in haar vermogen lag
om het welslagen te bevorderen.
Ik ben er van overtuigd dat deze
schitterende vak-tentoonstelling even
als hare voorgangster in 1903, tot heil
zal zijn van de Schoen- en Lederindu
strie eii dat de Hoofdtakken van nij
verheid in ons district daarvan in de
naaste toekomst de goede vruchten zul
len plukken.
Waalwijk, 10 Aug. 1925.
B. TI MM ERMAXS-Verschi-rh,
Voorzitter Kamer v. Koophandel
en Fabrieken v. de Langstraat.
Waalwijk, 30 Juli 1925.
Geachte Heer Tielen.
Volgaarne wil ik aan Uwe vereeren-
de uitnoodiging gevolg geven en eene
kleine bijdrage leveren voor bet door
U uit te geven Tentoonstellingsnum-
mer. Met temeer genoegen, doe ik dat
voor Uw blad, omdat ik zoo goed weet,
Een oud hoekje uit Waalwijk, met Klooster van Nassau.
dat bij de reorganisatie haar werd toe
gewezen een district waarvan de gren
zen werden getrokken om een gebied,
waar beide industrieën zóó sterk op
den voorgrond treden, dat op de Kamer
is gedrukt de stempel van te zijn de
Kamer voor de schoen- en leder nijver
heid.
Het ligt dan ook voor de hand, dat
de Kamer, na de reorganisatie „Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor de
Langstraat, gevestigd Ie Waalwijk", in
liet centrum der schoen- en lederindu
strie, hare werkzaamheden zal voort
zetten in de reeds vanaf hare oprich
ting getrokken lijn. Dit wil natuurlijk
niet zeggen, dat zij niet het oog zal
hebben op de belangen ook van andere
takken van handel en nijverheid, aller
minst. Wanneer men echter bedenkt,
dat b.v. de Langstraatsche Schoenindu
strie meer dan 50 van de productie
van de geheele Nederlandsche schoen
nijverheid voor hare rekening heeft,
dan ligt het voor de hand, dat als van
zelf het oog wordt getrokken tot de
schoen- en lederindustrie.
Steun te verleenen in de moeilijke
al wat door U in 't belang van schoen
en lederindustrie wordt gedaan. Hier
bij denk ik nog met genoegen terug
aan de in 1903 gehouden Tentoonstel
ling, waaraan gij als Secretaris waart
verbonden en met volle toewijding die
omvangrijke taak hebt vervuld. Doch
ook door middel van Uw blad De Echo
van het Zuiden, hebt gij steeds de be
langen van de schoen- en leder-in
dustrie behartigd en niet weinig hebt
gij daardoor toen bijgedragen tot bet
welslagen van de Tentoonstelling in
1903, ook thans zult gij krachtig wil
len medewerken om de Tentoonstel
ling van 1925 tot een succes te maken.
Was het doel in 1903, om de alge-
meene aandacht te vestigen op de toen
pas ontluikende machinale schoen
en leerfabricage, thans geldt het een
niet minder groot doel, moet de opzet
zelfs veel grooler zijn.
Immers de beide industriën, sinds
dien zoo reusachtig uitgebreid, voelen
nog meer behoefte aan algemeene be
kendheid. Men moet het weten in Ne
derland, dat het Hollandsch Schoeisel
niet bij bet Buitenlandsche achter be
hoeft te staan, men moet het weten dat
evengoed als het .van ouds bekende
degelijke Hollandsch Schoeisel, hier
het meest verfijnde Luxe Schoeisel
vervaardigd wordt. Men moet overtui-
trum der Langstraat, dan hebben wij in
den regel niet op liet oog de geografische
beteekenis van deze aanduiding, doch
wordt al naar dat valt, meer bedoeld
het centrum van verkeer in de ruim
gend aantoonen, dat het een dwaze
waan is, te ineenen, dat Buitenlandseh
Schoeisel, mooier of beter is, dan het
Hollandsch Fabrikaat Doch niet al
leen in Holland, maar ook over onze
grenzen moet men het kunnen uitgal
men, dat het Hollandsch Schoeisel,
minstens het buitenlandsche evenaart,
en daarvoor is deze Tentoonstelling
hel groote middel, maar niet alleen
daarvoor is liet houden van deze
grootsche Tentoonstelling noodzake
lijk, doch ook omdat de Fabrikanten
in deze Tentoonstelling een groote
leerschool mogen vinden. Men moet
van elkander kunnen afzien, welke
verbeteringen nog kunnen aange
bracht worden, maar vooral moet men
zich, door kennismaking met de
nieuwste en meest economisch wer
kende machines, de wetenschap eigen
maken, hoe men in deze moeilijke tij
den, tegen de minst kostende prijzen,
het beste kan fabriceeren. Dit vooral
is een studie die dringend noodig is,
in deze tijden, nu bij korten arbeids
duur, hooge loonen, scherpe concur
rentie en steeds wisselende mode, aan
de fabrikanten eischen gesteld wor
den, waarvan men in 1903 nog geen
flauw begrip had.
Daarvoor zal het ook goed zijn, dat
onze werklieden de oogen goed den
kost geven, om ook hun nut uit deze
Tentoonstelling te trekken, want o-.k
zij moeten medewerken, om onze in
dustrie niet alleen in Staat te stellen,
te kunnen blijven bestaan, doch ook
hun belang is het, alles te doen om de
Schoenindustrie nog op hooger peil
te brengen, en door hun intensief me
dewerken, dit voor dé fabrikanten
mogelijk te maken. Het kan niet te
gengesproken worden, wij doorleven
nog een moeilijken tijd, doch de tijd
die wij gekend hebben voor het aan
nemen van hel zoogenaamde Schoe
nenwetje, toen de geheele Schoenin
dustrie met totalen ondergang be
dreigd werd, is gelukkig achter den
rug. Met goede hoop en vol vertrou
wen moeten wij de toekomst tegemoet
gaan, natuurlijk alles inspannende
om een blij venden beteren toestand
te scheppen en 't groote middel daar
toe is ontegenzeggelijk deze grootsche
internationale tentoonstelling met
zooveel durf en energie opgezet.
Welnu, ik hoop dat de goede ver
wachtingen, die wij allen omtrent
haar koesteren, mogen verwezenlijkt
worden, dat deze Tentoonstelling in
alle opzichten moge slagen, dat dien
tengevolge betere tijden mogen aan
breken, en het Comité met voldoening
zal mogen terugzien op het behaald
succes, dat een mooie bekroning zal
wezen voor de vele werkzaamheden
en moeite, reeds nu geruimen tijd met
volle toewijding verricht, in het belang
van Schoen- en Lederindustrie en in
het belang van Waalwijk.
E. W. KLIJBERG-PERNOT,
Voorzitter Tentoonstelling 1903.
Oud-Voorzitter van den A. B. v. S.
WAALWIJK, CENTRUM DER
LANGSTRAAT.
Wanneer wij Waalwijk, wellicht met
een tikje pretentie, aandienen als cen-
getrokken begrenzing van de streek, die
men de Langstraat noemt, ofwel het
centrum van de schoen- en lederindu
strie, soms ook wel liet centrum op in
tellectueel en cultureel gebied. Naar
mijn bescheiden meening mogen wij
zonder aanmatigend te zijn aan Waal
wijk inderdaad den titel van centrum
der Langstraat, in de andere dan geo
grafische ■beteekenis geven. En wanneer
ik meen in het Tentoonstellingsnummer
van „De Echo van het Zuiden" daarop
de aandacht te mogen vestigen, dan is
dil niel uit zelfvoldaanheid, uit inge
nomenheid met de plaats onzer inwo
ning. doch meer om de aandacht te
vestigen op een verblijdend verschijnsel
dat goede beloften in zich houdt voor
de toekomst en in een tijd dat de eco
nomische depressie nog niet is overwon
nen, waard is gememoreerd te worden
tot sterking van het zelfvertrouwen,
van het besef van eigen kracht, als een
lichtpunt voor de toekomst van onze
gemeente, voor zijn handel en zijn in
dustrie, (Wh daarnaast en niet het
minst om te wijzen op de verplichtin
gen die uit deze vooraanstaande po
sitie voor onze plaatselijke genieen
schap voortvloeien.
Is deze internationale tentoonstel
ling niet reeds een voorbeeldige demon
stratie van de positie die onze gemeente
inneemt, een demonstratie tevens van
zelfvertrouwen, energie, ondernemings
geest en vertrouwen in de toekomst-
Wij zijn niet meer voorbarig wanneer
wij deze tentoonstelling alleen reeds
hierom thans als volkomen geslaagd
noemen. De vertegenwoordigers der
Nederlandsche Pers, zoowel de dag
blad- als de vakpers hebben zich be
reids op de hoogte kunnen stellen van
het nagenoeg beeindigde werk en het is
voor het Tentoonstellingsbestuur een
buitengewoon groote voldoening dat
velen bepaald verrast waren door het
geen zij te zien kregen en allen onom
wonden hun bewondering voor de schit
terende prestatie hebben te kennen ge
geven. V at mij in de verslagen der
Pers-vertegenwoordigers bijzonder aan
genaam heeft getroffen is het eenparige
oordeel over de artistieke verzorging
van liet geheele plan als een uiting van
den goeden smaak van de ondernemers.
Onze plaatselijke industrie treedt in
de Nederlandsche Schoen- en Leder
nijverheid op den voorgrond. Deze ten
toonstelling zal opnieuw bewijzen dat
dit de laatste jaren nog beduidend is
toegenomen. De schoenindustrie van
thans wordt in hooge mate beinvloed
door de eischen der mode. De aangebo
ren goede smaak komt onze nijverheid
in dit opzicht zeer ten goede en het
verheugt mij juist hierom dat de Pers
vol lof is over het artistieke plan en de
smaakvolle verzorging van de details
omdat onwillekeurig verband zal wor
den gelegd tussehen deze smaakvolle
verzorging en het peil der Waalwijksche
schoenindustrie, omdat de wijze van
uitvoering van het geheele tentoonstel-
lingsplan onmiddelijk is begrepen als
een uiting van den goeden smaak van
Wa al wij ks in d us tr ieelen
Het is een verschijnsel, waarin wij
ons oprecht kunnen verblijden, dat in
den tijd, die achter ons ligt, onderne
mingen als deze, al kunnen wij in de
geschiedenis onzer plaats niet wijzen
op een tweede onderneming van dezen
omvang en beteekenis, steeds met suc
ces zijn bekroond geworden. Het bestek
van dit artikel leent er zich niet toe
om alle oorzaken van dit verschijnsel
na te gaan en in details te bespreken.
In verband met den titel, die ik voor
deze bijdrage koos, zou ik toch op de
voornaamste oorzaken willen wijzen en
dan noem ik op de eerste plaats de uit
stekende onderlinge verhouding der in
gezetenen en hun sterk ontwikkeld ge
meenschapsgevoel, waardoor voor elke
gelegenheid, die de kans biedt om het
algemeen plaatselijk belang van dienst
te zijn, onmiddellijk de noodige krach-
rsa-v.-- :y .it.