ItECHÖMHI
Slachthuis-kwestie.
W onden
No. G2. Zaterdag 7 Augustus 192G. 49e .Trg.
TWEEDE BLAD.
Memorie, beantwoordende de be
merkingen die in de vergadering van
den Raad van 26 Maart 1926 zijn
gemaakt op het prae-advies van Burg.
en Weth. d.d. 22 Maart 1926 inzake
de stichting van een openbaar slacht
huis.
Aan het kenbaar gemaakt verlangen
ten aanzien van de overlegging van
-exploitatierekeningen van openbare
slachthuizen voor gemeenten, van den
omvang als de onze, kan niel worden
voldaan. Het is ons niet bekend dat
in dergelijke gemeenten reeds slacht
huizen worden geëxploiteerd. Het
slachthuisvraagstuk is voor de meeste
gemeenten immers eerst aan de orde
getreden nu de overgangstermijn voor
de toepassing van de op de inrichting
der slagerijen betrekking hebbende
bepalingen ten einde loopt. Wel be
staan reeds jaren slachthuizen in
grootere gemeenten, doch deze kunnen
door de grootte hunner inrichting
bezwaarlijk dienen als vergelijkings
objecten. Trouwens wij zijn van oor
deel dat in het algemeen vergelijkingen
met exploitatlën in andere gemeenten
moeilijk zijn te maken zonder in
bijzonderheden de plaatselijke omstan
digheden te kennen die op de exploi
tatie hun invloed doen gelden. Wel
licht wordt vergelijkingsmateriaal op
geleverd door het onlangs in „De
Echo van het Zuiden" gepubliceerde
rapport van de Commissie uil den
Raad* der gemeente Tiel, die het
slachthuisvraagstuk voor die gemeente
te behandelen kreeg.
Na de door den Raad verleende
volmacht om de voorlcopige plannen,
zooals die in het reeds aangehaalde
prae advies zijn verwerkt, nader te
laten uitwerken, is door ons opnieuw
een exploitatieplan opgezet, waarvan
de cijfers voor een deel zijn getoetst
aan een deskundige raming van de
bouwkosten, voor een ander deel aan
de ingekomen offerten zoowel voor
de koeltechnische als voor de slacht-
technische installatie. De in den Raad
gemaakte bemerkingen op de detail-
cijfers van een globale exploitatie-
begrooting, behoorende tot het voor-
loopige plan. overgelegd bij het prae-
advies van 22 Maart, zijn nader onder
het oog gezien en met den technischen
adviseur besproken.
Ook de nadere exploitatiebegrooting
die thans wordt aangeboden toont
aan dat een openbaar slachthuis met
voorkoelhuis en koelinrichting zich
gemakkelijk kan bedruipen, zonder
dat de slachthuisrechten bovenmatig
behoeven te worden opgevoerd. Zelfs
achten wij het waarschijnlijk dat die
rechten, zooals zij in de exploitatie
begrooting zijn opgenomen, verlaagd
zullen kunnen worden.
Toen wij in ons prae-advies bij de
bespreking van de economische uit
voering van de Vleeschkeuringswet
door de stichting van een slachthuis,
een vergelijking maakten met Winters
wijk voor wat betreft de kosten v#n
de veranderingen aan te brengen in
de particuliere slachtplaatsen, hebben
wij aan de uit die vergelijking ge
trokken cijfers niet die beteekenis
gehecht, die sommige leden van den
Raad daaraan meenden te moeten
geven. Wij hebben slechts willen te
kennen geven dat de toepassing der
bepalingen van de Vleeschkeuringswet
met zich zou brengen vrij belangrijke
uitgaven, hetzij door de gemeente
voor de stichting van een centrale
slachtgelegenheid, hetzij door de sla
gers individueel, terwijl wij voor wat
betreft de door de slagers te maken
kosten door afleiding van de in
Winterswijk gevonden totaalkosten,
slechts een aanwijzing hebben willen
geven voor de belangrijkheid van dat
bedrag.
Ten aanzien van de wijzigingen,
welke zouden worden aangebracht in
het Koninklijk Besluit van 6 Juni 1921
verwijzen wij naar het daarvoor in de
plaats getreden Kon. Besluit van 10
Juli 1926 No. 233. Zoowel het oude
als het nieuwe Kon. Besluit zijn beide,
bij de overige stiïkken, ter vergelijking
overgelegd.
Op de gemaakte bemerking dat de
opgesomde hygiënische voordeelen
van een slachthuis en de nadeelen
van het slachten in <de bestaande
inrichtingen breed zouden zijn uit
gemeten, kunnen wij moeilijk ingaan,
omdat het hier betreft een kwestie
van waardeering. Wij hebben objectief
onze meening gegeven en zeker
allerminst getracht door een overdre
ven voorstelling onze meening bij den
Raad ingang te doen vinden. Wij zijn
tot onze meening gekomen na ernstige
overweging en na herhaaldelijk ge
pleegd overleg met het Rijkstoezicht
op de naleving der Vleeschkeurings
wet, terwijl de meening omtrent de
in de bestaande slagerijen heerschende
toestanden steunt op de ervaring van
de deskundigen die tot taak hebben
de Vleeschkeuringswet uit te voeren.
Men bedenke dat de Vleeschkeurings
wet geen andere bedoeling heeft dan
de vleeschhygiëne te bevorderen en
de mistoestanden in de slagerijen weg
te nemen.
Wat wij schreven* van den prijs-
regelenden invloed van een slachthuis,
geeft weer de ervaring die door de
directies van verschillende slacht
huizen is opgedaan, een ervaring die
in alle gemeenten dezelfde is. Ook
hier is onze meening getoetst aan de
praktijk vóór dat wij die in ons prae-
advies hebben neergelegd.
De meening, dat door oprichting
van een openbaar slachthuis en de
daardoor geschapen betere concur-
rentiemogelijkheid het bestaan der
slagers ernstig zal worden geschaad,
kunnen wij niet deelen. De praktijk
in gemeenten waar reeds jaren een
openbaar slachthuis in bedrijf is.
toont ook in dit opzicht allerminst
verontrustende verschijnselen.
Het ligt in de bedoeling bij het tot
stand komen van een slachthuis dit
als een afzonderlijk bedrijf te be-
heeren. Het slachthuisbedrijf zal dus
zijn afgescheiden van den Keurings
dienst. De Keuringsdienst is een
gemeenschappelijk bedrijf voor de
gemeenten Waalwijk, Drunen, Loon-
op Zand en Sprang-Capelle. De exploi-
tatie van het slachthuis is opgezet
onafhankelijk van de gemeenten die
tot den keuringskring behooren. Er is
niet gerekend op het slachten door
slagers uit de buitengemeenten. De
plannen zijn wat het slachthuis'zelf
betreft ruim genoeg geprojecteerd om
het slachten door buiten slagers toe
te laten. De deelneming door de
buitengemeenten zal de exploitatie
uitkomsten gunstig kunnen beïnvloe
den. Ook zonder die deelneming is
een kloppende exploitatie mogelijk.
De Keuringsdienst moet de beschik
king hebben over een nood-slacht
plaats, een laboratorium met volledige
installatie, directeurskamer, stalling,
hangruimte, enz Als vergoeding voor
het gebruik van de in het slachthuis
aanwezige inrichtingen is met de
Commissie voor den Keuringsdienst
overeengekomen dat deze Dienst
jaarlijks uitkeert een bedrag van
ongeveer f2000. Hierin wordt geen
verandering gebracht ook al zouden
een of meer tot den Keuringskring
behoorende gemeenten zelf een open
baar slachthuis bouwen.
De Directeur van den Keurings
dienst is bereid het toezicht op het
slachthuis op zich te nemen. Bij het
tot stand komen van een slachthuis
wordt zijn taak als keurmeester aan
merkelijk verlicht. Hij zal zich in een
dergelijke inrichting beter en gemak
kelijker aan zijn taak kunnen wijden.
Aldus wordt de zorg die hij op zich
neemt voor het slachthuis gecompe-
seerd door een aanmerkelijke verlich
ting van zijn taak als Keuringsveearts.
Het ligt in onze bedoeling bij bevre
digende uitkomsten der exploitatie de
kwestie der bezoldiging van Directeur
nader onder het oog te zien.
De bedoeling van onze uitlating in
ons prae-advies dat moet worden voor
komen dat de buitenslagers de eigen
slagers beconcurreeren met vleesch
waarvoor geen slachthuisrechten zijn
betaald, is niet juist begrepen. In het
algemeen kanten de slagers zich tegen
oprichting van een slachthuis. Hunne
bezwaren betreffen o.m, ook de te
heffen slachthuisrechten. Zij deelen
blijkbaar niet ons gevoelen dat concen
tratie der slachtingen op den duur
voordeeliger zal zijn voor de slagers.
De slagers zullen dan ook naar wij
meenden, de onbelemmerde invoering
van vleesch, waarvoor geen slachthuis
rechten zijn betaald, aanvoelen als een
oneerlijke concurrentie. Juist om de ge
voeligheid, al bestaat die naar ons
oordeel ten onrechte, niet te prikkelen,
achten wij het gewenscht voorschrif
ten te geven omtrent het invoeren van
vleesch door de slagers der buitenge
meenten. In gemeenten die over een
slachthuis beschikken werden derge
lijke regelingen ook vastgesteld doch
bleken deze in de praktijk spoedig
overbodig te zijn, omdat de buiten
slagers van lieverlede in het slacht
huis kwamen slachten. Dat met de
hier bedoelde uitlating het prae-advies
zich niet gelijk zou zijn gebleven, is
dan ook een misvatting.
Nadat door den Raad een crediet
werd toegestaan voor nadere uitwer
king der aangeboden voorloopige en
schematische plannen, zijn deze door
den "technischen adviseur, den Archi
tect A. Cousin, nader in studie geno
men. Achtereenvolgens zijn overwogen
de volgende plannen.
1. Slachthuis met voorkoelhuis en
koelinrichting voor 24 cellen, raming
f 110.000. -
2. Alsvoor doch met een ijsfabriek
met een vermogen van 180 staven van
25 K.g. per dag, raming f 125 000.
3. Alsvoor doch zonder voorkoel-
veroorzaakt door branden, snijden of stoo»
tei, moeten dadelijk met Akker's Klooster
balsem behandeld worden. Deze voortreffen
Bjke balsem i9 niet alleen bloedstelpend
en pijnstillend, maar zijn, zuiverende en
antiseptische werking voorkomt zweren,
terwijl zijn geneeskracht verrassend is. Zorg
Weeds Akkers Kloosterbalsem in huis Iff
nebben, het kan U dagelijks te pas komen.
Exploitatie begrooting.
A. Lasten.
huis en koelinrichting f 72.500.
4, Als plan 1 doch met slechts 15
koelcellen f 105 000.
Het denkbeeld, aan het slachthuis
een ijsfabriek te verbinden, moest
worden losgelaten. Bij de aangegeven
productie zou weliswaar met de ijsfa
briek alleen een winst zijn te maken
van bijna f 6000, doch het is niet mo
gelijk een productie van 180 staven
per dag in onze gemeente of naaste
omgeving daarvan te plaatsen.
De consumptie van onze gemeente
zou naar de beschikbare gegevens
niet hooger zijn te stellen dan maxi
mum 50 staven per dag, terwijl het
ons niet mogelijk voorkomt in de
naaste omgeving nog 130 staven per
dag te verkoopen.
Bij een lager productievermogen der
ijsfabriek wordt het rendement veel
geringer, zoodai de voordeelen niet
opwegen tegen de hoogere installatie-
kosten. Ook op een plan zonder voor
koelhuis en koelcellen hebben wij ge
meend niet te moeten ingaan. De
ervaring, die ook elders steeds is op
gedaan, leert, dat slagers juist door
de koelinrichting snel met het slacht
huis worden verzoend.
Bij de conferenties die wij hebben
gehad met afgevaardigde van de
plaatselijke slagersvereeniging is ons
van die zijde met nadruk verzocht te
bevorderen dat, mocht een slachthuis
tot stand komen, daaraan in elk geval
een voorkoelhui^wordt verbonden.
De plannen 1 en 4 vormen daarom
de basis voor verdere bespreking met
den technischen adviseur en is als
resultaat van die bespreking ontwor
pen een plan voor een slachthuis met
voorkoelhuis en koelinrichting voor 12
cellen, raming f 99.500.
Wij voegen hierbij een begrooting
der bouwkosten en een exploitatie
begrooting met toelichting.
|Om een beeld te geven van de wijze
van installatie van de koelinrichtingen
als van de slachttechnische hulpmid
delen worden ter inzage gelegd de
aanbiedingen voor de koel- en slacht
technische installatie en van de koud
en warmwatervoorziening.
Waalwijk, den 30 Juli 1926.
Burgemeester en Wethouders van
Waalwijk,
E.JVIOONEN.
De Secretaris,
J. VAN MIERLO, L. s.
NOTA. Mede zijn ter visie gelegd
de adviezen en beschouwingen van
den heer Cousin. Deze heeft o.m. ook
overgelegd eene verzameling van de
bedragen der gedane offerten. Hierbij
moet worden opgemerkt dat dc offertes
en ook deze verzamelstaat, voor zoo
veel betreft de koeltechnische instal
latie, de cijfers geven voor een inrich
ting met 24 celien, terwijl de U toe
gezonden begrooting is opgezet naar
een inrichting met 12 koelcellen.
Verder wordt Uwe aandacht geves
tigd op de door den heer Cousin ge
geven toelichting bij de verzameistaten,
o a. heefl hij verschillende offerten om-
gerekend, omdat de verschillende in
stallateurs niet precies hetzelfde aan
bieden, hoewel hun hetzelfde bestek is
toegezonden.
Begrooting van de bouw- en installatie-
kosten van een Openbaar Slachthuis
te Waalwijk.
1. Hoofdgebouw, bestaande uitrunder-
slachthal (voor vier slachtl^eren,
varkensslachthal, darmwasscherij, var
kensstal, meststort, hangruimte, voor
koelhuis, koelhuis (me^ 12 cellen),
machinekamer, ketelhuis, kolenberg
ruimte, weeghuisje f 36 200.—
2. Bijgetouwen, bestaande
uit noodslachfhal met
darmwasscherij. vrijbank,
directeurskamer, labora
torium, verificatieruimte,
stallingen, huidenbergpl. f 18.000.—
3. Terreinophooging, be
straating, rioleeringen, ter
reinafscheidingen f 7.000.
4. Hulp bij de installatie f 800.—
5. Electrische verlichting,
bliksemafleiders f 3.000
6. Slachttechnische instal. f 13 000.—
7. Koeltechnische instal. f 9.500.—
8. Watervoorziening
(warm en koud) f 6 000
9. Honoraria en toezicht f 6 000
Totaal f 99.500.-
1. Arbeidsloon f
2. Onderhoud gebouwen f
*3 Verzekeringen f
4. Bureaubehoeften f
5. Steenkolen f
6. Electriciteit f
7. Olie f
8. Dienstkleeding f
9. Schietpatronen f
10. Huur van den grond f
11. Rente 4 75 °/0 van
f 99.500.—
12. Aflossing:
2 °/0 bouwk. ad
f71.000 f 1420.
8 koeltechn.
instal. ad f 9500.-f 760.-
4 °/0 slachttechn.
instal. ad f 13 000 f 520
4 °/0 watervoor
ziening ad f 6000 f 240.
2.000.-
150.—
1.00.—
50.—
300.-
1500
100.-
50.-
100-
50.—
f 4726.25
13. Batig saldo
f
2940.-
964.75
Totaal f 13.031.—
B. Baten.
1. Slachthuisrechten
664 rund. a f6.- f3984.
7 paard, k f 6 - f 42.—
151 kalv.af 3.50 f 528.50
1 kleinv. a f 1 50 f 1.50
1550 vark af 3 50 f 5425.—
9981.—
2. 15 M3 koelruimte
k f40.— per jaar f 600.—
3. Bijdrage v. d. Keuringsd.
voor vee en vleesch f 2000.—
4. Weegloon f 450.—
5. Rechten v. h. gebruik v.
het slachthuis door z.g.
uithallers memorie
6. Rechten voor ingevoerd
vleesch en vleeschwaren memorie
Totaal f 13.031.-
Memorie van Toelichting op de
Exploitatie-begrooting.
Lasten.
1. Gerekend is op één machinist
en een hulp voor twee dagen per
week. De slachtingen zullen naar ver
wacht wordt in hoofdzaak vallen op
Maandag en Woensdag. De machinist
is belast met de bediening van de
koelinstallatie en den stoomketel voor
warmwatervoorziening. Hij Is daaren
boven belast met het schoonhouden
van de gebouwen. Als hulp voor de
twee bijzondere slachtdagen is ge
rekend op een losse kracht, eventueel
een tijdelijke van gemeentewerken.
Buiten deze twee slachtdagen heeft de
machinist alleen de bediening van de
koelmachine De warmwatervoorziening
ligt op de overige dagen stil.
Aanvangsbezoldiglng machinist
f28.— pensioensbijdrage 15'/a °/0.
wordt f 32 20
Bezoldiging hulpkracht 2
dagen a f 3 pensioens
bijdrage 15'/2°/o wordt f 6 90
f 39.10
2. Verwacht wordt dat het eerste
jaar met het uitgetrokken bedrag kan
worden volstaan.
3. Uit dezen post wordt betaald de
verzekering tegen brand- en de premie
voor ongevallenverzekering.
4. Voor bureaubehoeften zal slechts
een gering bedrag behoeven te worden
uitgetrokken. De slachthuisrechten
worden ter secretarie geïnd en ge
administreerd. Door de invoering van
een soort cassabons is de administratie
uiterst eenvoudig.
5. De steenkolen zijn noodig voor
de stoomketels. Er dient te worden
aangeschaft 1 hoogedrukstoomketel
voor de warmwatervoorziening (broeien
van de varkens, schoonmaken van de
darmen, broeien van de pensen, schoon
maken van diverse lokalen) op de
drukste slachtdagen en .1 lage-druk-
stoomketel voor minder drukke dagen.
Deze ketels moeten het water in de
boiler verw&men. Vanuil de boiler
wordt het warm water gedistribueerd.
Mocht er eens op dagen dat er in
den regel niet geslacht wordt eenlg
warm water noodig zijn, dan behoeft
geen der ketels in werking te worden
gesteld, want dan is het mogelijk om
warm water te maken in den vet-
smeltketel.
6. Het energieverbruik voor de
koelmachine kan steeds buiten de
speruren gehouden worden. Het is
daarom voor het Electriciteitsbedrijf
mogelijk de stroom te leveren voor
f 0 08 per K.W.U. Dit is met uit
schakeling van de maximale belasting
boven den inkoopsprijs. Gerekend is
op een compressor met een vermogen
van 13.000 caloriën en 6 P K. De
koelperiode duurt 10 maanden (in
December en Januari wordt niet ge
koeld). Hoogstens 4 maanden moet er
op volle capaciteit gewerkt worden.
Het stroomverbruik is 6 K W. per
uur. Het aantal bedrijfsuren maximum
12 uur per dag. Bij dit maximum
komt het verbruik dus per dag op
12x6xf 0 08 f 5.76.
De Zondagen uitgezonderd Is per
j maand te rekenen op 27 bedrijfsdagen.
4 maanden volle capaciteit 4x27
(dagen) f5.76= f 622.06
4 maanden 3/4 capaciteit
4 x 27 x f 0.75 X f 5.76 f 466 56
2 maanden '/2-capaciteit
2 x 27 x f 0 50 x i 5 76 f 155 56
f 1244.18
Voor koudwatervoorziening is in
maximum noodig 12 K.W.U. per dag
of voor f 0.96. Rekent men op de
beide slachtdagen op 8 uur draaien
en de overige dagen weinig of niet,
dan zal de watervoorziening niet meer
dan flOO— k f 150.aan stroom
kosten. Een totaal bedrag van f 1500
voor electriciteit zal dan ook vol
doende zijn.
7. Voor olie en poetsmiddelen zal
op f 100.moeten worden gerekend.
8. Voor dienstkleedig (witte jassen
en blauwe pakken) is gerekend op
f50.per jaar.
9. Voor schietpatronen is f 100.—
uitgetrokken.
10. De opbrengst van het gras be
droeg het laatste jaar 135.voor
huur is thans f 50,uitgetrokken.
11. Vei wacht wordt dat het be-
noodigde kapitaal tegen 43/4°/0 zal
kunnen worden opgenomen.
12. Vpor de gebouwen is gerekend,
op een afschrijving over 50 jaren
voor de koeltechnische installatie over
l2'/a jaar;'voor de slachttechnische
installatie en de watervoorziening over
25 jaar. De afschrijvingen op de
installatiën stemmen overeen met de
normen die door de installateurs daar
voor zijn aangegeven.
Baten.
1. Voor de berekening der slacht
huisrechten zijn aangehouden de cijfers
over 1925.
Hier volgt een overzicht van het
aantal slachtingen sinds de instelling
van den Vleeschkeuringsdienst.
§f
Paarden 14 7 5
Veulens 1 4
Runderen 319 461 664 347
Kalveren 70 159 151 90
Varkens 583 1423 1550 663
Klein vee 1 4 1
Het aantal slachtingen over het le
halfjaar 1926'overschrijdt de helft van
de slachtingen 1925 met uitzondering
van de varkens.
Aangezien de slachtingen van deze
dieren tegen den winter sterk toenemen
zal ook voor dit onderdeel het eind
cijfer 1926 dat van 1925 overtreffen.
Het lage cijfer der slacht-runderen in
1924 kunnen wij niet verklaren. Het
is teekener.d dat de runderslachtingen
voor de eerste helft van 1926 zijn toe
genomen ondanks het aan de markt
komen van ingevoerd bevroren vleesch.
Het wordt billijk geacht dat het
slachthuisrecht voor varkens niet lager
is dan dat voor kalveren, omdat voor
eerstgenoemde slachtdieren meer warm
water beschikbaar moet gehouden
worden.
2. In afwijking van het voorloopige
plan is het aantal koelcellen tot de
helft teruggebracht. Ook naar het
oordeel van den Directeur van den Keu
ringsdienst zal met 12 koelcellen kun
nen worden volstaan. Door deze in
krimping wordt niet alleen op de
bouwkosten doch ook op de exploi
tatiekosten bezuinigd
3. De bijdrage is in de vergadering
der Commissie van Beheer van den
Keuringsdienst aldus vastgesteld.
4. Voor weegloonen is gerekend op
f 0 20 per dier. Het aantal slachtingen
bedroeg in 1925 in totaal 2373 stuks.
5 en 6. Het ligt in de bedoeling
niet alleen de bedrijfsslachtingen, dat
zijn de slachtingen van de beroeps
slagers, doch ook die van de z.g. uit
hallers, slachtingen uit eigen veestapel
door boeren, te verbieden, anders dan
in het slachthuis. De hygiënische ver
zorging van het vleesch van deze
laatste Uachiingen laat steeds alles te
wenschen over en het komt ons dan
ook niet toelaatbaar voor dat voor dit
vleesch dat zoo goed als het vleesch
van de bedrijfsslachtingen in de con
sumptie wordt gebracht, de voor het
andere vleesch noodig geoordeelde
maatregelen niet zouden worden toe
gepast. De voor deze slachtingen te
heffen rechten kunnen thans nog
moeilijk worden geraamd.
Zoo zullen voor andere diensten nog
kleine heffingen kunnen worden toege
past, als recht voor in het slachthuis ter
keuring aangevoerd vleesch en vleesch
waren, voor het gebruik van vetsmelt-
ketels e.d.
7. De begrooting sluit met een voor-
deelig saldo, dat desgewenscht als
reserve kan worden belegd dan wel
is aan te wenden tot verlaging der
rechten voor een volgend jaar. 9
ABONNEERT U op dit Blad,
dat U het nieuws uit de Lang
straat en Omgeving het UIT
GEBREIDST geeft.
CO co Tf
CN I OJ
I o>
Cl
3
00
O)
