IE [CHOVAN HET ZUIDEN.
Week-Revue.
Daar gaatje schoone
pahje, schavuit!^
De klokken beieren.
ATTENTIE.
ceerd.
No. 38. Zaterdag 23 April '27. 50e Jrg.
TWEEDE BLAD.
V
Ir. J. schrijft in de .Avondster" o.m.
Prins Hendrik verjaart 1 De vergeten
prins-gemaal van onze Koningin 1
Soldaten in groot tenue zag men
niet. Groot tenue kennen we heele-
maal niet meer! en soldaten zien we
slechts nu en dan
Oranje-strikjes op de borst Alleen,
als men Koninginne-verjaardag met
iets meer dan in gewone doen viert
Waar blijft onze nationale saam-
hoorigheid? Die we toch juist op zulke
dagen konden vieren en versterken?
Klokken van de torens hooren we
nietl Waarom niet?
Zijn de torens niet allemaal trouwe
wachters van ons nationaal-zijn.
Om 8 uur vonden we dezen morgen
ons leven leeg. Ook die romantiek is
er af.
Is dat een gevolg van lamlendigheid
of van verkeerd begrepen volksbegrip'
Als de menschen dikwijls met
voorbijzien van het algemeen belang
en algemeen welzijn tegen elkaar
opboksen, veel meer dan vroeger, zoo.
als men zegt, is dat niet een gevolg
van het doen verdwijnen van allerlei
uiterlijkheden, die een volk binden
kunnen.
Prins Hendrik wordt 51 jaar op
dezen dag. Hoeveel kinderen weten
dat? Hoeveel jonge mannen weten dat
er naast een Koningin ook een Prins-
Gemaal is, die toch met zooveel takt
zijn moeilijke taak van .Hoofd van
het Huisgezin" en „tweede in den
Staat" vervult?
Is hier niet een tekortkoming in
onze volksopvoeding?
Binnenland.
Geen weiland kanzóó zijn afgegraasd,
of er is voor een hongerige koe nog
wel een groen sprietje te vinden. En
dus behoeft het ook geen verwonde
ring te wekken, dat er nog eenig
ideaal na te streven bleek, waarvoor
in ons landje nog geen vereeniging
of een comité werkzaam was. Blijkens
een circulaire, die toevallig tot onder
onze oogen verdwaalde, hebben eenige
heeren zich er n.l. voorgespannen, om
den Goeden Vrijdag als een Zondag
te doen vieren.
Voor de schoone bedoelingen mag
men respect hebben. Voor de Christen
heid is genoemde dag inderdaad van
zóó hooge beteekenis, dat hij zich
door een bijzondere viering wel mag
onderscheiden maar moet hij daartoe
juist in een door-de weeksche Zondag
worden omgezet? Er zou iets, ja,
veel voor te zeggen zijn als de Zon
dag zijn oude beteekenis nog had,
maar nu deze verworden is tot een
wekelijks terugkeerend Kermisfeest,
zou het toch wel heel jammer zijn,
als we de' stemmige wijze, waarop
we den Goeden Vrijdag tot heden
herdenken, gingen prijsgeven voor een
banale Zondagsviering. Goede Vrijdag
is en blijve: een dag van rouw en
boete, van overweging en kerkbezoek.
Dan lijkt ons een gepaste ontspanning
met Paschen meer op haar plaats,
omdat Paschen in oorsprong en wezen
dagen van vreugde zijn, van over
winning en nieuw leven.
Geen wonder, dat de massa er
daarom dubbel van genoot, nu de
natuur medewerkte door het uitzetten
van decors van jong lentegroen en
stralende zon. Al wie een langen
mieserigen winter in de bedompte
stadsatmosfeer hadden moeten door
brengen, zijn blijde naar buiten ge
trokken, waar in het bijzonder de
bloeiende bollenvelden een groote
attractie vormden. Velen waagden
zich zelf reeds naar zee, aan welker
kust een drukte viel waar te nemen
als in vollen seizoen tijd.
Helaas werd het genot danig ver
minderd door de tallooze auto's en
motorfietsen, die wolken van stof en
vuil deden opdwarrelen en de wegen
schier onbegaanbaar maakten. De
meesten dier motorrijders zijn voor
het natuurschoon volstrekt ongevoelig
en hun lust is uitsluitend een zoo
groot mogelijk aantal kilometers te
.nemen", een sport van twijfel
achtig genoegen. Bovendien gevaarlijk.
In Eindhoven was een tocht heen en
weer naar Parijs georganiseerd voor
de PaaschdageR. Op het „zien" kwam
het niet aan een groot deel van
het traject werd zelfs in den avond
en den nacht afgelegd slechts het
kilometervreten was het doel. Dat
nutteloze streven veroorzaakte onder
weg meerdere ongelukken en één der
rijders bleef zelfs dood achter in het
vreemde land.
Uit alle landen trouwens komen
berichten over het groote aantal ver
keersongevallen gedurende de Paasch-
dagen, in den omtrek van Londen
alleen reeds sneefden zes motorrijders.
Uit den Haag kwam gedurende de
Stille Week een gruwzaam bericht tot
ons, 't welk we niet in bijzonder
heden behoeven te herhalen, omdat
ieder er nu wel van op de hoogte
zal zijn; we bedoelen den moord,
door een majoor dokter gepleegd op
een kapitein. Vele bladen waren op
merkelijk delicaat met haar aandui
dingen en de meeste berichten werden
getooid met een hoofd, waarin ge
sproken werd van het „geval" van
vergiftiging in den Haag.
Al is de dader dokter en hoofd
officier, dat neemt niet weg. dat hij
een ellendige moordenaar is, voor
wien het motief van de daad, een
ongeoorloofde liefde en hartstocht,
allerminst als een excuus kan gelden.
Weerzinwekkend zijn het.koele over
leg en de voorbedachte rade. Impulsief
kan een daad nog zijn, in drift of
dronkenschap begaan, maar monster
achtig is het om in kalm overleg gif
te mengen door den drank, dien deze
man zijn zieken makker voorhield,
omdat hij diens vrouw begeerde.
Dan als hij zijn doel niet spoedig
genoeg blijkt te bereiken, vult hij een
injectiespuit met een ander vergif, dat
hij zijn vriend onderhuids toedient,
éérst in den eenen arm, daarna
wat een moordenaarsmoed is er voor
al die opeenvolgende handelingen
noodigl daarna in den anderen
arm.
Gesteld nu eens, dat deze afschuwe
lijke daad niet door de gerechtigheid
achterhaald zou zijn. Zou de moorde
naar dan het genoegen gesmaakt
hebben, dat hij zich voorgesteld had.
Zou hij hebben kunnen opgaan in de
liefde voor een vrouw, terwijl tusschen
hem en haar steeds de geest van den
vermoorde .stond Maar is er dan wel
iets menschelijks in dezen mensch?
is, zelfs niet voor de republikeinen
uit principe. „Als het tijd is daarvoor",
zei ons eens een Belgisch socialistisch
volksvertegenwoordiger, „zal in België
de republiek komen, maar dan wordt
koning Albert de eerste president".
Verdere successen zullen in China
voorloopig wel uitblijven voor de
Zuidelijken, daar de tweespalt onder
hen hun krachten thans te zeer onder
mijnt. Hun opperbevelhebber, Tsang
Kai Sjek, houdt een radicale zuivering
onder zijn volgelingen door op goed-
Chineesche wijze de leiders der
extremisten (de communisten) naar de
andere wereld te helpen. Daardoor is
hij op weg om goede vrienden te
worden met den heerscher uit het
Noorden, Tsang Tso Lin en is de
wèl bloedigeweg gebaand tot
een vergelijk tusschen deze twee
rivalen, waarbij zij respectievelijk Zuid
en Noord als hun invloedsfeer be
houden.
Moskou ziet de ontwikkeling dezer
gebeurtenissen natuurlijk met droevig
oog, vooral nu Tsang Kai Sjek tegen,
over de Rutsisch beïnvloede regeering
te Hankau 'n eigen bestuur te Nanking
gevestigd heeft. Het ongelukkige land
heeft thans dus drie regeeringen en
is meer aan de anarchie overge
leverd dan ooit.
KUNST EN LETTEREN.
Bijna was de moordenaar aan de
handen der aardsche gerechtigheid
ontsnapt. Bijna, want den dag,
nadat hij gearresteerd was, zou het
lijk van den overledene in Westerveld
zijn verbrand. Dan had men mogen
mompelen, zooveel men wilde, er zou
nooit meer iets te bewijzen zijn ge
weest. Getuigen waren niet tegen
woordig bij den moord en de constructie
van het schuldbewijs ligt uitsluitend
in de rapporten van't sectieonderzoek.
Tegen lijkverbranding worden veel
principieele argumenten gebezigdwe
willen ons daarover op het oogenblik
niet uitspreken, maar wèl met nadruk
wijzen op de practische zijde van het
vraagstuklijkverbranding kin in vele
gevallen een ernstig beletsel vormen
voor de justitie.
Te weten, dat de assche van zijn
slachtoffer in een urn is weggesloten,
zal een moordenaar een mate van rust
en straffeloosheid waarborgen.
Voor de justitie daarentegen biedt
een post-mortem onderzoek, zelfs na
langen tijd, nog de mogelijkheid om
moordraadselen tot oplossing <e
brengen.
We herinneren in dit verband aan
de geheimzinnige affaire van den dood
der Engelsche verpleegster Miss
Daniels, welker lijk vijf maanden na
haar verdwijning eerst gevonden werd.
Het eerste onderzoek leidde tot de
conclusie, dat ze gestorven was aan
de gevolgen van een onwettige operatie.
Toen op verlangen der familie echter
een deskundig onderzoek op het lijk
werd ingesteld, kon nazoo'n langen
tijd! nog onomstootelijk worden
vastgesteld, eerstens, dat de verpleeg
ster gedood was door worging,
tweedens, dat van een verrichte on
wettige operatie vermoedelijk geen
sprake is geweest.
Hier was het post mortem onder
zoek dus niet alleen nuttig voor de
justitie, maar ook voor de eer van de
overledene, voordeelen, die niet be
reikt zouden zijn, als het lijk dadelijk
gecremeerd ware. -
Buitenland.
De Belgische natie is getroffen door
een ernstige mijnramp, die het leven
van een 30-tal stoere werkers afsneed.
De sombere tooneelen van in angst
en vreeze toegesnelde verwanten, die
uren lang in onzekerheid blijven ver-
keeren over de resultaten van het
reddingswerk, hebben zich daarbij
herhaald. De koningin heeft haar
populariteit nog verhoogd door met
spoed naar de plaats des onheils af
te reizen en met woord en daad
troost te gaan brengen in de huizen
der zwaar beproefde families. Koning
en koningin van België bezitten de
gave om zich met groote minzaamheid
en eenvoud tusschen het volk te be
wegen, hetgeen oorzaak is, dat ondanks
de groote politieke verschillen onder
onze Zuiderburen, de kwestie van
republiek of koningschap geen strijd
vraag van practisch belang in België
Expositie Fedor v. Kr egt en.
De vijftigjarige Hagenaar Fedor van
Kregten, exposeert met een 26-tal
doeken van 16—30 April in de Kunst
zaal Triborgh te Tilburg.
Deze verzameling uit verschillende
perioden van v. Kregten's kunstleven,
biedt een niet ondankbare documen
tatie voor een kleine studie van zijn
ontwikkelingsgang als schilder. Maar
bovendien bezit z'n werk voldoende
distinctie om er in te kunnen vinden
een ontsluiting van zijn zielegang.
Daar zijn doeken die ontstaan zijn
meen ik in den tijd dat hij nog de
buteerde, of in elk geval kort daarna,
zooals b.v. „Melktijd", „Drinkende
Koeien" e a.
Een jongmensch dat nog krom gaat
onder academische vormen, kan aan
genoemde werken zijn hart geducht
ophalen, want ze zijn ontegenzeglijk
knap geschilderd.
Wat is er b.v. aan „Melktijd" ge-
zwoegd I welk een liefdevolle aan
dacht bespeuren we hier toch in de
keuze van samenstelling, de voorzich
tige maar duidelijke kleur en licht-
verdeeling. Dat is wat men noemt af,
heelemaal af. Toch voelt men tevens
in toon en vorm dat v. Kregten zich
spoedig boven het verstandelijk motief
zal verheffen. Nu komt er ook lang
zaam aan geest in z'n werk en 't ern
stig zoeken naar een vorm die bevre
diging schenkt aan zijn zielsexpressies.
Dan is 't ook dat er een melancho
liek gepeins over zijn werk gehangen
komt. Melancholie wordt ten slotte de
grondtoon van heel zijn werk.
Zien we b.v. zijn bloemenstudies
die onwillekeurig doen denken aan de
poezie van Helene Swart, maar dan
niet zoo fel. Het literair poëtisch-
motief van Helene Swart werkte van
Kregten echter niet in smartkreten uit
hij is stil-bewust en gelatener? Toch
voelen we in zoo'n vaasje verwelkte
bloemen dat er een heete traan is ge
vallen om wat eens jong en schoon
en vreugdig was. Ditzelfde motief
blijft zich handhaven in al zijn vol
gend werk. Maar daarnaast openbaart
van Kregten iets nieuws, het is 't
zoeken naar een nieuwen vorm wat
we heel duidelijk zien gedemonstreerd
in „Zonnige Morgen". Ofschoon er in
dezen nieuwen trant nog veel van
een vaag en onbestemd zoeken ligt,
is 't pogen de belangstelling waard
vooral om de eigenaardige stofuitdruk
king.
De oplossing die v. Kregten o.i.
niet in „Zonnige Morgen" heeft kun
nen bereiken wist hij b.v. wel te krij
gen in „Winterlandschap"welk
een drukkende atmosfeer rust er op
den waterplas waarin 't ijs te rotten
ligt. En 't is of de naderkomende
nevels een geheimzinnig gevaar ge
vangen houden en straks het land
schap zullen verstikken.
Ook in zijn paardenstudies, waar
over eveneens iets ijl's hangt, vind
v. Kregten een vorm waarin hij uiting
wil geven aan zijn zlelsexpressie. Die
peinzende paarden bonkig neergebor-
steld hebben veel te vertellen.
In „Kleurensymphonie" en „Bier
haven bij avond" toont v. Kregten
zich een fel kolorist.
Al zijn er minder gelukkige stukken
zooals „Ochtendstemming" b.v. die 't in
kleurgeving en gevoel ook al hee
slap doet, er blijft meer dan voldoende
over dat recht heeft op sympathie en
belangstelling, ook omdat er in heel
't werk zoo nauw merkbaar is de
oprechte openbaring van een stu
leven.
GEMENGD NIEUWS.
Een gruwelijke moordpartij heeft
bij Limon (Mexico) plaats geliad. Ban
dieten staken een trein met 170 passa
giers en 17 bewakiugsmilitairen in
brand, nadat zij den trein hadden doen
ontsporen. Na de soldaten te hebben
gedood, schoten zij alle passagiers
neer, die uit de brandende coupé's
poogden te vluchten. Men gelooft, dat
alle reizigers vermoord, of verbrand
zijn.
VECHTPARTIJ TE WEERT.
Een man met een stoel doodgeslagen.
Dinsdagavond omstreeks 10 uur
ontstond in het café van M. .Toosten
te Weert een woordenwisseling tus
schen H. Meier en H. Joosten. Zij had
den de vorige week reeds een kleine
twist gehad. Joosten zag nu de kans
schoon en sloeg Meier met een stoel
op' het hoofd. Meier had nog de kracht
om naar de marechausseekazerne te
loopen en liet. relaas te vertellen. Daar
zakte hij ineen. De ijlings ontboden
dokter constateerde bloeduistorting in
de hersenen. Meier bleek nu aan een
kant totaal lam. Hij is naar het St.
Jansgasthuis overgebracht en is Dins
dagnacht overleden. Meier laat een
vrouw en drie kinderen achter. Hij
was een oppassend huisvader. De da
der Joosten werd onmiddellijk gear
resteerd. Hij staat als twistziek be
kend.
ON GELUKKEN.
Gistermiddag is de koopman J.
Rijnders uit Veenendaal op den Cu-
neraweg onder Rlienen, waar hij fiet
ste, door een vrachtauto gegrepen en
zwaar gewond. In levensgevaarlijken
toestand is hij per auto naar het zie
kenhuis te Utrecht vervoerd. De chauf
feur van een anderen auto, De J., die
juist passeerde, schijnt aan het ge
beurde schuld te hebben; de politie
heeft hem aangehouden.
Gistermiddag is het 5-jarig jon
getje H. L. van E., van den Zuid-Oost
Buitensingel in Den Haag, nabij de
brug bij de Rijnstraat in het water van
dien singel geraakt en verdronken.
De 60-jarige koopman J. A. te
Naaldwijk, was achter op een vracht
auto geklommen, beladen met groen
ten van de veiling te Honselersdijk.
Toen de auto het dorp binnen reed,
iel A. er af en hij kwam met het
hoofd op de keien terecht. Enkele uren
later is hij aan schedelbreuk overleden.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Een doode17 bruiloftsgasten getvond.
Toen een vrachtauto, tot personen
auto ingericht, voor een groep brui-
loftvierders, uit de richting Finster-
walde kwam gereden, raakte hij bij
een scherpe bocht nabij Dabern aan
het slingeren, stortte van een helling
if in een sloot en sloeg om.
Terwijl de bruid een buil, de bruide
gom en eenige gasten bloedige schram
men opliepen, braken eenigtf andere
gasten hun sleutelbeen.
Een 39-jarige vrouw werd zoo zwaar
gewond, dat ze spoedig stierf.
In het geheel werden 17 personen
gewond.
Verscheidene .auto's met helpers,
waaronder eenige geneeslieeren, wa
ren spoedig ter plaatse en brachten
de gewonden naar het ziekenhuis te
Sonnewald, waar de gekwetsten ver
bonden werden. De licht gewonden
konden naar huis gebracht worden,
terwijl de zwaar gewonden in verple
ging werden gehouden.
Naar het schijnt heeft de bestuur
der van den auto niet de noodige voor
zichtigheid betracht en verzuimd, op
het gevaarlijke punt, dat hij passee-
ren moest, bijtijds te remmen.
NOG MEER AUTO ONGELUKKEN.
Twee dooden, drie gewonden.
In de buurt van Brandenburg is een
vrachtauto bij het uitwijken zoo sterk
gaan slingeren, dat twee vrouwen, die
zich in den auto bevonden, er uit vie
len. Een barer werd op slag gedood,
de andere ernstig gewond.
Een ander ongeluk had plaats met
een tractor, die van Brandenburg
naar Plauen onderweg was. Deze viel
bij een kromming van den weg in een
sloot. De bestuurder werd op slag ge
dood en twee personen, die meereden,
werden ernstig gewond.
Men heeft geconstateerd, dat in
den Elzas (en ook elders) het aantal
ooievaars, die in het voorjaar naar hun
nesten terugkeeren, steeds kleiner
wordt.
De oorzaak van den achteruitgang
van deze vogelsoort zou het volgende
zijn:
In Egypte, waar de vogels, gelijk
men weet, hun winterverblijf vestigen
maakt men een hardnekkige jacht op
alle mogelijke sprinkhanen, die een ge*
liefkoost voedsel van onzen langbee-
nigen gevederden zomergast vormen.
De insecten worden vervolgd door
middel van arsenicum, dat men op den
grond strooit, en de ooievaars zouden
den dood vinden, doordat zij met de
sprinkhanen tevens een groote dosis
van het gif naar binnen zouden wer-
Hfndert nfeh mei
TsTer
zóó weer ulfi
ken.
Men zoekt thans naar middelen om
aan deze onvrijwilige uitmoording van
een onzer meestgeliefde vogels paal en
perk te stellen. Zoo lang echter de
sprinkhanenverdelglng op de aange
geven wijze wordt voortgezet, zal er
helaas wel niet veel tegen de uit
roeiing van den ooievaar te doen zijn.
Het algemeen verslag over de
volkstelling van 1921 in Engeland en
Wales toont aan, dat er 1,736,221
vrouwen meer waren dan mannen op
een totaalbevolking van 37.886.690
(in 1911 36.070.429.) Deze onevenre
digheid betreft vooral den leeftijd van
30 tot 35 jaar; tegenover 1000 onge
huwde mannen van dien leeftijd treft
men 1470 ongehuwde vrouwen
aan. in 63'/2 pet. der huwelijken
was de man ouder dan de vrouw.
De steden met de grootste bevol
kingstoename waren: Blackpool met
64 pet., Southend met 50 pet., Hendon
met 44 pet. en Covenrty met 20 pet.
Zes steden in het textiel-gebied van
Lancashire en 2 in dat van het graaf
schap Londen vertoonen een achteruit
gang, tengevolge van het uittrekken
der bewoners. De gemiddelde gezins
grootte was 4.36 in 1921 tegen 4.14 in
1911.
Naar de „Times" uit Washington
verneemt, heeft mr. Smith, de gouver
neur van New-York, in een open brief
geantwoord op de vraag, hem door mr.
Charles Marshal een advocaat te New-
York, in de „Atlantic Monthy" gesteld
of zijn positie als een „loyaal en doel
bewust katholiek" geen opvattingen
inhield, welke onvereenigbaar waren
met de grondwet der Vereenigde Staten
welke hij, zoo hij tot president werd
gekozen zou moeten verdedigen.
Het antwoord, in het zelfde tijdschrift
gepubliceerd als waarin de vraag voor
kwam, begint met de openlijke ver
klaring dat hij, Smith, een vurig ka
tholiek is; echter verklaart hij, dat hij
in de instellingen der kerk geen macht
erkent, welke in de machtbevoegdheden
der Amerikaansche grondwet of in de
uitvoering van de wetten van het land
kan ingrijpen. En hij voegt hieraan toe
„Ik ben overtuigd, dat geen enkele kerk
de macht heeft eenig decreet van eenige
rechtskracht in de wet van het land
uit te vaardigen, behalve voor het vast
stellen van de positie van haar eigen
lidmaten binnen de kerk zelf".
De Amerikaansche bladen erkennen
algemeen, dat gouverneur Smith een
oud vooroordeel den kop ingedrukt
heeft en dat elke godsdienstige tegen
stand, welke tegen een eventueele can-
dldatuur van Smith op grond van zijn
Roomsch-zijn, zou worden ingebracht
nu louter kwezelarij geworden is.
Men meldt uit Almelo. Gisteren
hebben in het naburige Den Ham he
vige vechtpartijen plaats gehad. Een
boerenknecht, de 20-jarige H. Mannes
sen, werd gedood. Een andere fabrieks
arbeider, werd zwaar gewond. Onge
veer 15 personen liepen minder ernstige
verwondingen cp. De vechtersbazen
verkeerden onder invloed van sterken
drank.
Het was bij een vechtpartij op den
weg naar Vroomshoop, dat U plotse
ling met een mes werd gestoken. De
dader, zekere H. H., werd later gear
resteerd en zal naar de gevangenis te
Zwolle worden overgebracht.
Bij de Groenejagersbrug te Den Ham
werd zekere E. met een mes in den
schouder gestoken, ter hoogte van den
hals, waarbij de slagader werd getrof
fen. Hoewel het geval zich zeer zorg
wekkend liet aanzien, is de toestand
van den getroffene thans minder ern
stig. De dader van dit misdrijf is on
bekend.
Gebeurtenissen uit plaats en
omgeving, berichten en foto's uit
Binnen- en Buitenland worden
steeds aan OHS BlIfeaU
Grootestraat 205, g e P U b I i*
nvretPMswe*
.DE KLOK*
KEERDE
