Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. f van li teóf U 'eraeetniet De Droogmaking der Zuiderzee. FEUILLETOM MGOPOBPABAMD 50e JAARGANG. UITGAVE: WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN. Telefoon No, 38, Telegr.-Adre»ECHO. DRIE BLADEN. EERSTE BLAD. Jarenlang wordt reeds gesproken over de droogmaking der Zuiderzee, de uitgestrekte watervlakte tusschen de provincies Noord-Holland en Fries land, die als een geweldige binnenzee diep is doorgedrongen in ons land en daaraan duizenden hectaren vruchtba ren grond heeft ontnomen. Toch weten slechts weinigen onzer landgenooten, wat dit eigenlijk te beteekenen heeft. Wanneer ze de behandeling der Zui derzeewerken door de Staten-Generaal al gevolgd hebben, dan zal bij tien tegen een de heugenis slechts zijn bij gebleven van de enorme credieten, die voor de uitvoering dezer werken gevoteerd moeten worden. Millioenen en nog eens millioenen om een stuk land op de zee te heroveren, terwijl wij nog de beschikking hebben over duizenden hectaren onontgonnen hei. Zulks kan weieens aanleiding worden tot een onderschatten en niet goed begrijpen van de droogmaking der Zuiderzee, want men vergeet, dat de ontginning van woesie heigronden ook enorm veel geld kost, dat daar mede niet direct een landaanwinst gepaard gaat, terwijl toch de droog gelegde Zuiderzee de oppervlakte van ons grondgebied met rond 7 pCt. zal vermeerderen en de bebouwbare op pervlakte zelfs een vergrooting met rond 10 pCt. zal ondergaan. Wanneer men niet, weet wat men er voor krijgt, gelijken het fantastische bedragen, die de Zuiderzeewerken aan den Neder- landschen Staat zullen kosten. De totaalsom aan uitgaven voor de droog makerijen tot aan het tijdstip, dat de gronden hunne normale kapitaalwaar- de zullen verkregen hebben, ongeacht nog de voorziening in de defensie- en visscherij-belangen, wordt geraamd op f 454 millioen, zoodat het niet behoeft te verwonderen, wanneer een groot deel van het Nederlandsche publiek denkt, dat men voor zulk een duize lingwekkende som ongeveer heel Ne derland kan koopen.Toch is de waarde van zulke getallen slechts relatief, want men dient zich ook eenig oordeel te kunnen vormen over de daartegenover staande praestatie. Beginnen wij bij Ewijksluis, waar in 1920 werd aangevangen met het omvangrijke werk, dat nog tientallen van jaren vorderen zal alvorens het in zijn geheel is tot stand gebracht. Tusschen het eiland Wieringen en de N.-Hollandsche kust ligt de vaargeul, het Amsteldiep, ruim 1300 M. breed met tegen de Hollandsche kust de 1200 M. breede uitlooper van het Balgzand- wad. Begonnen moest worden met de z.g. beteugeling van het Amsteldiep, nl. de bodem der vaargeulen het zijn er twee respectievelijk 12 en 7 M. beneden N.A.P. moest met 'n dam worden opgehoogd tot 4.50 M. bene den N.A.P. om daarop later den afsluit dijk Wieringen—N.-Hollandsche kust te kunnen bouwen. Het dempen der vaargeul had tot gevolg, dat deze waterweg werd versperd en daarom moest een klein tijdelijk verbindings kanaal worden gegraven van den aan te leggen dijk tot de Ewijksluis. Ter vervanging van het Amsteldiep werd voor de scheepvaart en de afwatering van den Anna Paulowna-polder een kanaal gegraven langs de N.-Holland sche kust, dat dicht bij den Helder een groote uitwateringssluis in zee leeft en nabij liet vliegveld de Kooi n verbinding treedt met het Noord- Hollandsch kanaal. Doordat men het Amsteldiep ging afsluiten werd, zooals begrijpelijk is, de waterstand aan de N -Hollandsche kust hooger en moest een nfeuwe zeedijk worden gebouwd met een kruinbreedte voor rijweg en dubbele spoorbaan. Dat zijn de voor bereidingen geweest voor het groote werk, In de jaren 1922 tot en met 1925 beperkten de werkzaamheden zich tot het aanleggen van den 2500 M. langen afsluitdijk Noord Holland-Wieringen met de hierboven vermelde onmiddel- ijk daarr^ge verband houdende voor zieningen. Hier kon men zien op welke wijze het eiland Wieringen door een jreeden dijk, gelegd dwars door het Amsteldiep, met de Hollandsche kust s verbonden. Te Den Oever vindt men 'n groote nieuwe haven, met uitgestrekte opslag plaatsen. Deze werkhaven, is rond de oude visschershaven en moet dienst doen voor 't aanvoeren van materialen en werktuigen, die noodig zijn bij den aanleg van den 30 K.M. langen afsluit dijk die Wieringen-Oost met de Friesche kust bij het dorpje Surig zal verbinden, de 55.000.000 kosten le dam, waardoor de Zuiderzee wordt afgesloten. Het in de tachtiger jaren ontstane plan-Lely, waarbij ongeveer 232.000 H.A. land zou worden drooggelegd, terwijl binnen den giooten atsiuitdijk nog een groot mee« zou blijven be staan voor de uitmonding van den ljssel en de afwatert ig, werd in juni 1918 door de Staten-üeneraal aange nomen en met enkele wijzigingen op onderdeelen, wordt ciit plan thans uit gevoerd. Volgens dit gewijzigd plan- Lely wordt, behalve de reeds boven omschreven werken, een afsluitdijk gelegd van den Oostpunt van Wierin gen naar de Friesche kust by Surig. Het diepste deel der aldus algesloten zee, hei oude Flevo-meer, wordt als ljsselmeer met een oppervlakte van rond 100.000 H.A. oenouden, terwijl nog een tweede meertje 'iz.g. IJ meer voor den Amstel openblijft. Het aanleggen van dezen grooten afsluitdijk brengt mei zich mede, dat ADVERTEERT IN DIT BLAD. bij Wieringen voor de loozing van 't water 3 groepen van 5 uitwaterings sluizen, ieder wijd 12 Meter, worden gebouwd, met voor de scheepvaart een schutsluis voor schepen van 2000 ton en op ongeveer 4 K M. buiten de Friesche kust 2 groepen van 5 uitwa teringssluizen, als zoo juist genoemd met een groote en 'n kleine schutsluis voor schepen van 2000 en 600 ton. De door de afsluiting te verwachten verhooging der stormvloedstanden be noorden de afsluiting, maken verder een verhooging noodzakelijk van de zeeweringen in Friesland en Noord- Holland, alsmede verbetering van sommige waterkeeringen langs de Noordzee-eilanden. Als een zaak van groote beteekenis dient erbij vermeld, dat 't binnen den afsluitdijk nog open blijvend deel der Zuiderzee, het IJselmeer, door den toe voer van zoetwater, een zoetwatermeer zal worden, waarvan vooral Friesland, dat veel last heeft van brakwater, zal runnen profiteeren. Verdere voordee en der drooglegging, die niet ter stond in geld waardeerbaar zijn, zul- en bestaan in betere afwatering der omringende gebieden, maar hoofdzaak blijft natuurlijk, de aanwinst van 224 000 H.A. vruchtbaren grond. Volgens het thans bestaande plan zullen vier polders worden aangelegd, de N -W. polder of Wiefin germeer 20.000 H.A Z.-W. polder56 000 H.A.. Z.-O. polder 95 000 H.A., N.-O pol der 53 000 HA. De met den aanleg der polders gepaard gaande werken zijn het aanleggen van ringdijken, daarna de bemaling, vervolgens het graven van kanalen voor afwatering en scheepvaart, de ontzilting van den jrond, wegenaanleg en verkaveling. Het hiervoor noodige bedrag is ge raamd op 365 millioen gulden. Wan neer men met het inpolderen begint, zal het ongeveer vier jaar duren eer de gronden bebouwd kunnen worden, terwijl de zwaarste gronden eerst na 7 jaar, hun normale cultuurwaarde zullen hebben, De verkoopwaarde van de gronden der drooggelegde Zuider zee wordt geschat op f 510 000 000. De groote afsluitdijk, waarmede men nu begonnen is moet binnen 8 jaar voltooid zijn en inmiddels wordt over gegaan tot het aanleggen van den Wieringermeer-polder Ten einde eenige contröle te hebben op de met grond te verwachten goede resultaten is men bezig een proefpolder van 40 H.A. aan te leggen bij Andijk. Een reusachtige baggermachine Is bezig om uit den zeebodem het kei- leem uit te graven, dat het hoofd bestanddeel van het dijkslichaam gaat vormen. Keileem, zooals dat In een breede strook op den Zuiderzeebodem wordt gevonden, is een met keien ge mengde taaie leemsoort, een grond- moraine uit den ijstijd, die beter dan de meest vaste kleisoorten weerstand aan stroomingen en golfslag biedt. Het is een uitkomst, dat men dit bui tengewoon geschikte materiaal hier aantreft, want dat is juist hetgeen men hebben moet. Nu zullen we even vertellen, hoe men te werk gaat bij het opwerpen van den zwaren dam, die eens ons land tegen de golven der zee zal moe ten beschutten. Het is erg eenvoudig om te zien. In zee Hggen een paar drijvende kranen met een boot vol kei- leem langszij. Aan de kraan bengelt een halfronde ijzeren bak, die aan de onderzijde mechanisch kan worden opengesperd. Men laat den NUMMER 40. ZATERDAG 18 JUNI 1927. Waahyiisclie en Langslraalstbe Courant, Dit blad verschflut WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs per 3 maanden 1.25. Franco per post door het geheele rflk 1.40. Brieven, Ingezonden stukken, gelden, enz. franco te zenden aan den Uitgever. Prfls der Advertentiën 20 cent per regel; minimum 1,50. Btj contract flink rabat. Reclames 40 cent per regel. Advertentiën moeten Woensdag en Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur in ons bezit zijn. DIT NUMMER BESTAAT UIT van „DE EOHO VAN EET ZUIDEN". OF 67) Waarom? vroeg Louis. Omdat ik :djn raad noodig hel». Laten wij elkaar niets wijs -naken. Ik ben er er aan toe. Slechts dwazen laten zich dooi den dood overvallen. Als ik mijne beschik kingen gemaakt heb, zal ik geruster zijn, geloof mij. llij had den dood te dikwijls onder de oogen gezien, om hem te vreezen en was geheel voorbereid te sterven. Toen liy in Fraukryk aangekomen, te Bordeaux ziek geworden was, had hij zijn zaken geregeld en nu maakte de genegen heid voor zijn weergevonden broeder het noodig, ztJn voornemens en beschikkingen te veranderen. IIy verlangde een deskundige te spreken, om een nieuw testament te maken, en Louis tot erfgenaam van zyn geheel vermogen aan te wijzen. De advocaat, een klein mannetje, in de buurt als zeer slim en doortrapt bekend, kende het burgerlijk wetboek op zyn duim pje. v Alq liy eens in de zaken van zyn klanten doorgedrongen was, had hij maar één ge dachte, n.in. om alles zoo voordeelig moge lijk te regelen en de altijd belangrijke suc cessierechten te doen verminderen. Een een voudig middel deed zich. daartoe voor. f-WjaCÖAPpy VAN VERZEKERING OP HET LEVEN Als Gaston door een contract zijn broe der tot deelgenoot zijner ondernemingen maakte, waarhij hij een inleggeld. dat met zijn half vermogen gelijk stond, als ontvan gen erkende, behoefde Louis slechts voor de rest, dus de helft, rechten te betalen. Gaston nam dit voorstel gretig aan. niet omdat liy er, in geval hij stierf, een be sparing in zag. maar, omdat hy dacht, dat zyn 1)roeder nu, als hy bleef leven, alles wat hy bezat met hem kon deelen, zonder diens kieschheid te kwetsen. Maar Louis, die ingewyd moest worden, om te teekenen. deed alsof hy zich met alle kracht tegen die plannen verzette. Waartoe al die voorbereidselen? Waarom de gedachte aan den dood, als men slechts aan een lich te ongesteldheid lydt, die! binnen acht dagen voorbij zal zijn? Denk) toch niet aan de dood en zoo lang als ge leeft, behoort alles wat ge bezit, ook my, dat hebben we immers afgesproken. Als ge sterft ben ik uw erf genaam. wat wilt ge meer? Vergeefsche moeite. Gaston was er de man niet naar, om zonder gegronde reden zyn plan op te geven. Als hy naar rflp- beraad een besluit geno men had, voerde hy het ook in alle byzou- derheden uit, wat anderen er ook van zei- den. Na een langen edelmoedigen weerstand, die zyn edel karakter en zeldzame onbaat zuchtigheid In het licht moest stellen, gaf Louis, door den advocaat aangezet toe en plaatste zyn liandteekeniug onder het daar toe opgemaakte stuk. Eu nu was Louis voortaan voor het ge recht en voor de wereld de compagnon van zyn broer, de bezitter van diens half ver mogen. Eu dat bezit was nu onwankelbaar. Gaston zou nooit meer op zyn besluit te rugkomen, daar de stukken vani alle wettige formaliteiten voorzien waren. Louis was vreemd te moede. Hy verloor by na het hoofd door die opgewondenheid in beslag genomen, welke iedereen overvalt, die plotseling uit ellende in den overvloed verplaatst wordt i Of Gaston stierf of bleef leven, Louis be zat langs wettigen weg 25000 francs rente, daarby nog niet eens de waarschyniyke winsten gerekend, die de fabriek afwerpen zou. Nooit had hy zoo een rfjkdom durven hopen of droomen. Zijn wenschen waren niet alleen vervuld maar overtroffen. Wat zou hem nu nog ontbreken! Helaas! Do mogelykheid, die weelde in vrede te genieten, ontbrak hem. Zij kwam te laat. Dat vermogen, dat van den hemel kwam gevallen, en hem met vTeugde moest overstelpen, vervulde zyn hart slechts met droefheid en woede. Dat geluk. dat.hem ten deel viel! O bittere spot van het noodlot was een vreeseiyke straf, die hem voor zyn vroeger leven kwam treffen. En in plaats in te zien, dat die straf verdiend wn9, gaf hy er zijn broeder de schuld van. Ja, hy stelde Gas ton voor het vreesClyke van zyn toestand aansprakelijk. Zyn brieven aan Raoul gaven die gedach te wel terug en behelsden den weerklank van de walgelijke gevoelens, welke zich van hem meester maakten. Eenige uren, nadat hy het. contract ge- teekend had, schreef hy het volgende: Ik heb 25.000 francs rente, ik bezit 500 duizend francs. De helft, wat zeg ik, een Aderde van de som was voldoende geweest, my verleden jaar tot de gelukkigste der stervelingen te maken. Wat heb ik nu aan dat vermogen? Niets! AI liet goud der aarde kan geen enkele moeilykheid van myn toestand uit den weg ruimen. Ja. gy hebt geiyk gehad, ik ben onvoorzichtig geweest, maar ik moest die daad duur betalen. wy zyn) nu op een zoo hellenden weg, dat we of wq willen of niet i verder moeten gaan. Zelfs een poging tot stilstand zou on zinnig zyn. Arm of ryk, ik moet alles vree zen, zoolang een ontmoeting van Valentine en Gaston mogeiyk is. Zal myn broeder het opgeven die zoo beminde vrouw weer te zien?| Neen, Gaston gaf dat plan niet op. Een bewys, daarvan was, dat hy te midden, van zyn pynen meermalen haar naam genoemd had. En het ging hem niet beter. Ondanks de krachtige behandeling verdwenen de onrust barende symptomen slechts tydeiyk. De pynen wisselden af tusschen het hart en liet hoofd en traden lederen keer heviger op. Tegen het einde der week had de zieke twee goedej dagen. Hy kon opstaan, een wei nig eten en zelfs wat wandelen. Maar hij was nog slechts de schaduw van wat hy geweest was. In minder dan tien dagen scheen hy wel tien jaar ouder ge worden. Gaston, voor veertien dagen een toon- lieeld van mannelyke schoonheid en kracht, was nu zwakker dan een kind en liep ge bogen als een grysaard. Zyn boenen konden z'n vermagerd lichaam nauwelijks dragen. Hoewel het zomer en zeer heet was, rilde hy jnidden op den dag in de zon. Op den arm van zyn broeder geleund, stak liy de weide over, om zyn fabriek te bezichtigen en niet ver van een der ovens gezeten, die in werking was verklaarde hy zich wat beter en zich door die verkwikken de warmte als herboren te gevoelen. Iiy leed niet. Zyn hoofd was vry, hy kon ruim ademen en zyn sombere voorgevoelens verdwenen. Ik heb my te vroeg ongerust, gemaakt, zei liy tot de hem omringende werklieden, ik zal wel weer opknappen. - Eenige lieeren uit Oloron, die hem hadden bezocht, maakten de opmerking, dat zyn ziekte wellicht een gevolg was van de 1 licht verandering, en Gaston was geneigd, dit te gelooven. Oude boomen moet men niet verplan ten, zei hy, als ik lang zou willen leven, moest ik naar Rio teruggaan. Louis klampte zich gretig aan die hoop vast. Ja, zei hy. daar zoudt ge zeer goed aan doen, ik ,ga met u mee. Een reis naar Brazilië met u zou een heeriyk uitstapje voor my zyn. Gaston antwoordde er nooit toe te zullen besluiten, Frankryk nogmaals te verlaten. Hy was van plan, zoodra hy genezen zou zijn naar Parijs te gaan. DAar zou li|j be roemde doktoren kunnen raadplegen en Va lentine opzoeken. Naarmate Gastons ziekte langer duurde, scheen hy meer naar haar te verlangen en verwonderde zich er over geen brief uit Beauciare ontvangen te hebben. Het ver wachte antwoord hield hem zoo bezig, dat hy nogmaals schreef; dringender en om gaand antwoord vroeg. Dien tweeden brief kreeg Lafourcade nooit. Dieuzelfden avond begon Gaston weer te klagen. Die twee of drie goede dagen waren slechts een rustpunt in <le ziekte geweest. Zy kwam nu nog heviger op en voor het eerst toonde de dokter zich ongerust. Van dit oogenblik kon men den noodlot- tigen afloop tegemoet zien. Al scheen Gaston minder te ïyden, zyn krachten namen af en langzamerhand verloor hy het bewust zijn. Ieder uur klopte zyn hart minder snel en werden zijn ledematen kouder. Eindelijk op den vierden morgen scheen Gaston, die den ganschen nacht gesluimerd had, eenigszins by te komen. Hy zond om een priester en bleef wel een half uur met dezen alleen, verklarende dat hy evenals zyn voorouders als christen wil de sterven. Toen gaf hy bevel de werklie den te laten, binnenkomen. HU nam afscheid van allen en verzekerde dat hy zich met hunne toekomst had bezig gehouden. Nadat dze vertrokken waren, liet hy Louis beloven de fabriek te behouden, om helsde hem voor het laatst en viel toen af gemat in de kussens terug. Toen het twaalf uur sloeg, lilies hy kalm en zonder doodstryd den laatsten adem uit. Nu was Louis markies de Clameran en daarbij millionair. Veertien dagen later zette hy zich op het spoor, nadat hy alle zaken geregeld en niet den ingenieur die de fabriek bestuurde eeu contract gesloten had. Den vorigen dag had by aan Itaoul gete legrafeerd, dat h|J terugkwam. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1927 | | pagina 1