MlnMi siooinMerii
Rntoon lielen.
1
1
1
1
1
ATTENTIE.
No 69.
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1927
50e Jaargang.
VIERDE BLAD.
Vergadering van den raad der ge
meente, gehouden op Vrijdagavond 2
September j.l.
Voorzitter: Edelachtb. Heer Moonen.
Secretaris: M. A. J. van Liempt.
Afwezig hel lid Oomens.
De Voorzitter opent de vergadering
en trekt als stemmingsnummer 9, aan
wijzende, dat de Rondvraag begint bij
den heer Rox.
Aan de orde:
1. Ingekomen stukken.
a. goedgekeurde verordening tot hef
fing van slachthuisrechten;
b. goedgekeurde besluiten tot wijzi
ging der gemeente- en bedrijf sbegroo-
tingen 1926;
c. goedgekeurd besluit tot regeling
der grensscheiding met de Wed. Vaags
voor hel terrein aan de haven;
<1. schrijven van den Nieuwen Ne-
derlandschen Bond van Koffiehuis
houders en Slijters betreffende wijzi
ging der Drankwet.
Al deze stukken worden zonder meer
voor kennisgeving aangenomen.
Voorzitter. In de vorige vergadering
werd een crediet verleend tot verbete
ring van de St. Antoniusstraat. Nu is
hel de bedoeling om aan de westzijde
't klinker-trottoir te doen vervangen
door een tegel-trottoir. De kosten blij
ven ongewijzigd. De uitkomende goede
klinkers zouden we kunnen benutten
voor 't fietspad en 't overschot voor
de verbetering van den weg van de St.
Antoniusstraat naar 't Slachthuis. Ik
breng dit ter kennis .omdat in de vorige
vergadering gesproken is geworden
over een klinker-trottoir. Maar een
tegeltrottoir lijkt ons nu beter en de
kosten blijven toch gelijk.
2. Voorstel tot verbouwing der gas
fabriek en in verband daarmede tot
wijziging der bedrijfsbegrooting 1927.
Weth. Smolders:
zich toch aan 't contract gehouden.
Voorzitter. We stellen nu voor een
crediet te verleenen van rond 158.000
voor den bouw van de gasfabriek
volgens plan A.
Van Gent. In de vertrouwelijke Ix1-
sprekingen hebben we ook gesproken
over de offerte voor de levering van
retorten. Is deze nu definitief of
wordt eventueel een nieuwe inschrij
ving geopend.
Voorzitter. Neen, de meest econo
mische zullen wij handhaven. Als het
aangevraagde crediet wordt verleend,
dan kan de offerte aan een niet-laag-
ste inschrijver worden toegestaan.
Van Gent. We hebben gesproken
over den nettoprijs. Zouden we nu naast
een verklaring van den leverancier dat
werkelijk tegen netto-prijs geleverd
wordt, ook nog niet een bepaling opne
men. dat, indien later blijkt dat er
niet werkelijk tegen netto-prijs gele
verd werd, de gemeente dan een boete
kan opleggen.
Weth. Smolders licht toe, dat bij
een eventueel contract met den op één
na laagsten inschrijver, de constructie
in Holland zal worden vervaardigd en
niet in 't buitenland.
Van Gent. Ik zou onder eede willen
laten verklaren, dat werkelijk voor
netto-prijs geleverd wordt, dus nie
mand eenige provisie ontvangt. Mocht
nu binnen vijf jaren blijken, dat zulks
niet 't geval is geweest, dan moest de
gemeente 't recht hebben om den le
verancier een boete op te leggen.
Weth. Smolders. We hebben in die
geest een bepaling gemaakt.
Van Gent. Maar toch geen boetebe-
I paling.
I Voorzitter. Ik weet 't niet, maar is
dat wel handelsusance. Als iemand
een verklaring aflegt, dat hij werke
lijk tegen netto-prijs heeft geleverd,
en we zouden dan nog een boete-bepa
ling eischen, dan is dat zooiets als een
klap in 't aangezicht van den leveran
cier. Dan zou die verklaring voor ons
dus geen waarde hebben.
Van Gent. In Duitschland doet men
t toch veel.
Voorzitter. Maar of 't aan te bevé-
en is, weet ik niet.
Timmermans, ik vind 't bedrag dat
door 't gasbedrijf wordt bijgedragen
veel te gering om zich daarmede de
lasten van den hals te schuiven. Dan
komt er een verlies en dat drukt
op 't woningbedrijf.
En waar 't geheele woningbedrijf
uit den crisistijd geboren werd, vind
ik 't niet goed om dit nu nog te be
zwaren. Daarom acht ik 't wenschelijk
dat door 't Gasbedrijf in deze een
grooter aandeel wordt genomen. De
woningen zullen misschien ook niet
zoo'n aftrek vinden en de onderhouds
kosten zal men hier hooger moeten
stellen. Ik breng dit vooral naar voren
omdat ik ook lid ben van 't Woning
bedrijf en hier nog al eens de klacht
gaat over de nadeelige cijfers van dit
bedrijf.
Voorzitter. Ik heb zoo iets ook al aan
weth. Smolders gezegd en ben 't met
uw zienswijze eens. 't Gasbedrijf wordt
anders zoo'n florisant bedrijf(hilariteit).
Wethouder Smolders wil gaarne aan
de Bouwcommissie hij eventueel ver
lies een verhoogde bijdrage in uitzicht
stellen.
Voorzitter. Ik voel meer voor de idee
van den heer Timmermans. Ieder be
drijf moet z'n eigen lasten dragen.
Wethouder Smolders, 't Is ook niet
onze bedoeling om 't Bouwbedrijf te
bezwaren of eenige risico te laten loo-
Onze vergaderingen hebben zich steeds
gekenmerkt door een aangenamen
toon, door kameraadschap en een za
kelijke behandeling van gemeentebe
langen. Ik vertrouw dat dit ook in de
toekomst zal mogen bestendigd blij
ven en de nieuwe Raad in de goede
traditie van Waalwijk zal treden. Den
scheidenden leden breng ik hartelijk
dank. Ik kan U de verzekering geven,
dat u allen in mijne herinnering zult
blijven voortleven als mannen die zon
der eenig menschel ijk opzicht de be
langen der gemeente, hebt weten te die
nen. Als hoofd «Ier gemeente zeg ik tT
hartelijk dank. Ik hoop dat ook straks
de nieuwe leden 't aangename contact
zullen blijven bestendigen. (Algemeene
instemming).
Niets meer aan de orde zijnde, sloot
de voorzitter de vergadering.
(Ongecorrigeerd).
Het bureau van ons blad
en kantoor der Vfaalwijk-
sche Stoomdrukkerij ftntoon
Tieien, is hedenmiddag
gesloten.
Voorzitter, 't Voorstel van B. en W.
is dus om plan A. aan te nemen.
Rox. De heer Smolders memoreerde
zoo juist iets over den kolenprijs.
Maar als wij nu eens een prijsverhoo-
ging krijgen.
Smolders. We hebben voor een jaar
gecontracteerd en er behoeft geen
vrees te zijn dat men 't contract niet
zal nakomen, 't Vorige jaar b.v. toen
er in Engeland een staking uitbrak
en de levering van kolen niet anders
dan onder zeer moeilijke omstandig
heden kon geschieden, heeft de firma
Van Gent. Ml is er niets tegen.
Voorzitter. Dat is een gevoelskwestie.
Hartog. Ik vind zoo'n boetepaling
naast een verklaring niet fair. D'r
moet toch over en weer vertrouwen
zijn.
Van Gent. Maar dat vertrouwen is
geschokt geworden en waar de proce
dure aanhangig is, vind ik 't in dit
geval geen wantrouwen maar een be
veiliging voor de gemeente. D'r zijn
toch veel firma's bij betrokken en de
geschiedenis is algemeen.
Voorzitter. Ik voor mij zou 't niet
prettig vinden zoo men mij naast een
verklaring een finantieele pressie op
legde.
Weth. Smolders. Wanneer men een
verklaring geeft, zal men toch zeer
zeker wel oppassen, vooral nu er
eenige opschudding is.
v. Gent. Ik wil er geen kwestie van
maken. Misschien kent de Voorzitter
de firma's wel.
Voorzitter. We hebben hier een zeer
gedetailleerde opgave. Wenscht een
van de heeren nog stemming?....
Niet?.... Dan is de kogel.... door de
gasfabriek.
3. Voorloopige vaststelling der ge
meente- en bedrijfsrekeningen 1928.
Voorzitter. De Commissie van on
derzoek heeft alles in orde bevonden
en stelt voor de rekeningen conform
goed te keuren.
v. Driel. Ik zou nog iets willen
vragen naar aanleiding van t batig
slot. Voor de drie bedrijven bedraagt
dit geloof ik 2 maal f 10.000. Nu
is er destijds besloten om deze gelden
in de reservekas te storten. M'n vraag
is nu, zouden we dit bedrag ook
kunnen besteden voor verbeteringvan
straten Indien niet 't geheele bedrag
mogelijk is, zou dan niet de helft
hiervoor kunnen worden aangewend,
en' de andere helft voor de gas-
'abriek
Voorzitter. Ik vind 't niet goed om
nu over de gelden incidenteel te be
schikken, waar we er reeds vroeger
een bestemming aan gegeven hebben.
4. Goedkeuring van de rekening
van enkele instellingen van weldadig
heid over 1926.
Worden goedgekeurd zooals ter tafel
gebracht.
Aanvullings-agenda.
5. Voorstel tot het bouwen van zes
arbeiders-woningen aan de le Zeine.
(Ter vervanging van de woningen
achter de gasfabriek, welke zullen
moeten worden gesloopt.)
De Voorzitter geeft een nadere toe
lichting betreffende den grondprijs,
ligging, terrein, enz.
Rox. In de vorige vergadering zei
weth. Eibers, dat het niet noodig zou
zijn om grond te koopen en nu blijkt
't van wel.
Weth. Eibers. We wisten 't toen
nog niet en voor dergelijke woningen
is 't jammer om gemeente-grond te
benutten.
pen.
VERVOLG
PROVINCIAAL NIEUWS.
De oude Raad.
Gisteravond kwam de Gemeenteraad
voor de laatste maal in de oude sa
menstelling bijeen en wij sluiten ons
gaarne aan bij de woorden die de
burgemeester bij deze gelegenheid ge
sproken heeft. Er heeft een goede en
aangename geest geheerscht, er zijn
tal van zaken overwogen en tot be
slissing gekomen die gewenscht of
noodzakelijk waren in 't belang der
gemeente. Daarvoor past een woord
van lof en dank aan den raad niet het
minst ook aan de leden die niet terug-
keeren, maar op de eersts plaats aan
den burgemeester en zijn beide wet
houders, welke laatsten in den betrek
kelijk korten tijd dat zij tot deze functie
waren geroepen, blijken hebben gege
ven van energie, doortastendheid, am
bitieus werken in 't belang der ge
meente elk op het hem aangewezen
terrein, 't zij woningbouw,'t zij open
bare werken, 't zij de bedrijven of
anderzins. Voor dat alles een woord
van dank en waardeering, ook zeker
aan den burgemeester, die in de jaren,
dat hij in ons midden is, blijk heeft
gegeven aan groote werkkracht, een
uitstekende leiding der zaken en der
vergaderingen te paren.
Autoongeval.
Gisterenavond had èr te voormalig
Baardwijk een auto ongeluk plaats, dat
vrij ernstige gevolgen had kunnen
hebben, doch zich nu sl chts bepaal
de tot wat materieele schade.
Toen de chauffeur van Van Gend
en Loos komende uit de richting
Drunen met z'n bestelwagen voor een
motorrijder wilde uitwijken, sprong er
plotseling een voorband van de auto.
De bestuurder raakte toen 't stuur
kwijt met 't gevolg, dat de auto tegen
het woonhuis van den heer J. Slaats
botste. Dit gebeurde met zoo'n kracht
dat een vensterkozijn en een groot
stuk uit den muur werd gereden.
Een vrouw die voor het huis aan
't schrobben was, had juist nog kans
Maak er dan
van.
Hiermede kunnen zich alle leden
vereenigen. Aan 't college van Burg.
en Weth. wordt machtiging ver
leend om in de omgeving van de le
Zeine een stuk bouwgrond aan te
koopen.
Rondvraag.
Rox. Destijds heb ik eens aangeroerd
de wegverbetering van de Grootestraat
in Besoijen. De Voorzitter deelde mij
later mede, dat men een conferentie
heeft gehad met de Directie van de
Tramweg-Mij. en dat met de verbete
ring ongeveer Mei of Juni zou worden
begonnen. Onlangs heb ik wel gezien
dat men bij de haven aan 't werk was,
maar voor de rest is er niets aan de
lijn gedaan. Heeft de maatschappij
dan geen verplichtingen om den weg
in orde te houden? Bij regenweer is 't
er onhoudbaar. Of is 't raadzaam dat gezien om voor de autoweg te springen,
we ons eens tot de Prov. Staten wen- Indien ze ook maar één oogenblik
den? geaarzeld had, zou ze tusschen auto
Voorzitter. Ik geloof, dat 't de be- en muur te pletter zijn gereden. Thans
doeling van den opzichter is om de kwam ze, evenals de chauffeur, met
putjes langs 't trottoir te laten leggen, den schrik vrij.
Maar de Maatschappij heeft op 't
oogenblik veel werk in Tilburg.
Rox. 'n Eind voor Holtzer-Passier
in de Besoijensche Steeg, is de lijn
heelemaal verzakt en nu klageu de
menschen geregeld over 't water dat
daar blijft staan. Kan daar de Maat
schappij eens over worden aangeschre
ven?
Voorzitter. Dat doen we ook.
Van Driel. 't Zal niet veel verbete
ren als de lijn is opgewerkt. De kwes-.
tie zit 'in daar in de slechte afwate-
riug.
Voorzitter. We zullen er, den opzich
ter nog wel eens op wijzen.
Van Driel. Is het niet mogelijk om
het hek voor 't oude raadhuis te
voorm. Besoijen eens wat te laten op
schilderen? D'r zit niets geen verf
meer op.
Voorzitter. We zullen er onze aan
dacht aan schenken.
Afscheid mi den Raad.
Voorzitter. Wij zijn nu gekomen aan
't einde onzer laatste vergadering van
deze 5-jarige zittingsperiode. Dinsdag
zal de nieuwe raad verschijnen. Op
dien dag zullen vijf Edelachtb. heeren
hier niet meer terugkeerentwee
omdat ze zich niet meer herkiesbaar
stelden en drie omdat ze niet in vol
doende mate de volksgunst deelachtig
werden. Dit scheiden is niet prettig.
De auto liep ernstige beschadiging
op en moest op sleeptouw worden ge
nomen.
ALLE DRUKWERKEN,
van de meest gewone tot de
fijnste; speciaal ook GROOTE
OPLAGEN EN BOEKWERKEN.
Schitterende
reclame vloei cartons.
Algemeen
Advertentie Bureau.
Abonnementen op alle
bladen.
Boekwerken op elk
gebied.
Kantoor-, School- en
Studieboeken.
Pakpapier aan rollen,
vellen en
inwikkelpapier.
De Echo van het Zuiden.
Gemeenteraad Waalwijk.
Mijnheer de Voorzitter.
Hoewel er feitelijk na de behandeling in
de vertrouwelijke vergadering van Maandag
22 Augustus betreffende de vernieuwings-
werken aan de gasfabriek onzerzijds niet
veel meer te zeggen is. is van den anderen
kant bet voorstel te belangrijk, om ook in
de opebbare vergadering niet een en ander
te releveeren en nog aan te stippen.
Het is met bijzonder genoegen dat itf: ook
namens de gascommissie, meedeel, dat bet
ons zeer aangenaam was. dat de rapporten
onzer commissie bij Uwen Raad zoo'n gun
stig onthaal hebben gevonden. De vele be
cijferingen toch hebben geen enkele aan
vechting te doorstaan gehad, en de gemaak
te opmerkingen hadden het karakter van
het vragen van inlichtingen betreffende
zaken van meer of minder ondergeschikt be
lang.
Onze meening dat een algeheele vernieu-
wi ng van de fabriek noodzakelijk is, werd
dan ook blijkbaar algemeen gedeeld. Hot
langst is in de discussie stilgestaan hij de
vraag, op welke plaats de nieuwe fabriek
behoort te worden gesticht, en daarom acht
ik het wel van belang aan hetgeen hierom
trent reeds is medegedeeld in het rapport
van den Directeur en het advies der Com
missie nog een en ander toe te voegen.
Het eerste door den Directeur opgemaakte
voorloopig ontwerp-plan betrof het bouwen
eener fabriek aan de haven, omdat het als
vanzelfsprekend werd aangenomen, dat een
terrein hij de haven en buiten de bebouwde
kom daarvoor de meest aangewezen plaats
zou zijn.
Rij de nadere overweging van dit plan
bleek, al spoedig dat de te behalen voordee-
len door besparing op transportkosten ge
heel teniet zouden worden gedaan door de
lasten, die het gevolg zouden zjjn van de
belangrijk lioogere stichtingskosten. Een
globale begrooting wees uit, dat de uitvoe
ring van het bouwplan aan de haven
78486.78 meer zou kosten dan van het
plan op het bestaande terrein. De jaarlijks
terugkeerende exploitatie-uitgaven zouden
als gevolg daarvan 5097,74 liooger zijn en
de winst zou dus blijvend met een gelijk
bedrag worden gedrukt.
Voor het terrein der bestaande fabriek
zijn als gunstige factoren aan te merken,
dat het geheele terrein bouwklaar is, dat
gashouders, teer- en ammoniakwaterputten
intact kunnen blijven, en meer andere.
Betreffende de lioogere kosten aan de ha
ven kan ik nog mededeelen, dat het bedrag
van 25000 voor grondaankoop en ophoo
ging. waarover in de vorige vergadering
werd gesproken, nadat dit nog eens nauw
keurig is bekeken, zeker niet aan den Imo
gen kant is geraamd. De terreinoppervlakte
is bijna 1 Hectare, n.l. 60 X 144 M2
9394 M2. Het gedachte terrein aan de ha
ven leende zich niet zoo gunstig, vandaar
de beteekenende diepte van 144 Meter, die
daarvoor noodig werd geacht.
In de raming van 25000 zou naar mijne
meening niet eens voldoende ruimte zitten
om de gemeente schadeloos te stellen voor
liet. door de fabriek in te nemen gemeonte-
terrein. Dit terrein werd destijds aange
kocht en opgehoogd om aan de liaven-kom
de beschikking te krijgen over stapelplaats
in liet belang van het liavenverkeer. De
geheele stapelplaats zou dan ineens voor de
gasfabriek moeten worden afgestaan.
Wat de bouwkosten van het. havenplan be
treft zijn voor de gebouwen dezelfde cijfers
aangehouden als voor liet plan aan de Sta
tionsstraat. Het blijft echter altijd nog de
vraag of bij het houwen op een terrein, dat
voor een groot gedeelte versch met minstens
3 Meter zand is opgehoogd, niet ten aan
zien van fundeeringen op een duurdere
constructie moet worden gerekend.
Ofschoon niet onoverkomelijk blijft een
bezwaar, dat in den buitenpolder nog zeer
liooge waterstanden kunnen optreden. Dat
de havenkaden worden overstroomd ge
beurde in een betrekkelijk kort tijdsverloop
meer dan eens. zoo zelfs dat de tegenwoor
dige kolenloods aan de haven niet was te
bereiken.
Ik heb met een en ander slechts willen
aantoonen, dat bij nadere beschouwing van
het plan aan de haven nog allerlei bezwa
ren naar voren zijn te brengen. Wij hebben
deze in ons advies niet nader uitgewerkt,
omdat een jaarlijks terugkeerende lioogere
exploitatie-uitgaaf van ruim 5000 op zich
zelf dit plan onaannemelijk maakte.
Wanneer men buiten deze vergadering
hoort spreken over de plannen voor de gas
fabriek. worden voor het bouwen steeds
gevoelsargumenten aangevoerd. In den re
gel heeft men, wat wel te verklaren is,
zich niet voldoende rekenschap gegeven van
de finantieele gevolgen. Rij de beoordeeling
van de gevoelsargumenten moet men echter
niet uit het oog verliezen, dat het publiek
bevooroordeeld staat tegenover het plan Sa-
tionsstraat, omdat het nooit anders heeft
gezien en... geroken dan een niet aantrek
kelijk fabriekshedrijf en een dikwijls alles
behalve aangename lucht, en wordt als
vanzelf gemeend dat het niet anders kan.
Ik geef nogmaals de verzekering dat van
een volgens de nieuwste constructie ge
bouwde gasfabriek en dan zeker, als ze
zoover achter het bebouwde straatgedeelte
komt als voor plan A is geprojecteerd
absoluut niet; meer stof en lucht is te vree
zen als van het meerendeel der Waalwijk-
sclie fabrieksbedrijven. Dat in ons land
sterk overheerscht de windstroom uit wes
telijke richting, is een omstandigheid, die
het bezwaar ten aanzien van de stankver
spreiding, dat hoewel nooit in sterke mate
mogelijk toch kan bestaan, voor het groot
ste gedeelte opheft.
In het algemeen mag dan ook naar mijne
meening worden aangenomen, dat bezwa
ren van dezen aard niet van beteekenis kun
nen zijn.
Waar ik in de vertrouwelijke vergadering
cijfers heb genoemd die niet in de rappor
ten zijn opgenomen, vind ik het op zijn
plaats die thans even te herhalen.
De exploitatie-begrooting is zoo aan den
veiligen kant gehouden, dat ik persoonlijk
de gunstige perspectieven, die er in schui
len, gerusteiyk naar voren durf brengen
Voor plan A is een kolenprijs aangehouden
als in de begrooting 1927 van 14.50 per
ton, terwijl de huidige contractsprijs 1377
bedraagt, zoodat op deze basis de expl.-uitg
1613,30 te hoog in de overgelegde exploi
tatiebegrootiug zijn opgenomen. De cokes
prijs is ook aangehouden als in de begroo
ting 1927, dus op 0.50 per H.L., terwijl
de thans geldende prijs 0,80 bedraagt
wat een hoogere ontvangst kan geven van
26000 (geraamd aantal H.L. cokes) X 0.30
7800,—.
Aan de hand van deze cijfers zou de winst
wel zijn te stellen op ruim 22000,Op
grond hiervan lijkt mij. als het nieuwe b°
drijf functionneert. gasprijsverlaging niet
alleen mogelijk, maar ook zeer waarschijn
lijk. Ik haal dit laatste mede aan, omdat
gasprijsverlaging het gasverbruik zeker
de hand zal werken, wat dan weer een
meer economische bedrijfsexploitatie bevor
dert.
Nu heb ik nog niet gesproken over het
rendement der nieuwe fabriek, waarvoor in
de begrooting zeer veilig 40 M3 gas per
100 K.G. kolen is aangehouden. Bij een gun
stig uitnutten der ovens maar dan moeten
daarvoor verschillende factoren samenwer
ken als o.a. een stijgende gasafname is
dit rendement op gemiddeld 45 M3 gas aan
te houden. Ik zal dit thans nog niet onder
cijfers, brengen, evenmin als hetgeen zeer
zeker met de eokesfabricatie in de nieuwe
fabriek zal te bereiken zijn.
Hoewel ik de meening heb, dat aanspo
ring tot aanname van het voorstel achter
wege. zou kunnen blijven, wil ik het toch
namens de commissie ernstig aanbevelen,
omdat wij overtuigd zijn dat het in het
waarachtig belang van het bedrijf, en in
het algemeen belang der gemeente is.
Hierop volgde een korte en losse ge-
dachtenwisseling over eventueele ver
deeling der annuïteit b.v. over 30 jaren.
Timmermans. Over de plaatsing en 't
terrein ben ik ook niet zeer enthou
siast. In de le Zeine staal toch al zoo
veel schots en scheef.
Voorzitter. Wij hebben 't vooral van
economische zijde gezien. Maar ik ben
't met u eens, 't is er niet de meest ge-
wenschte toestand.
Van Gent. Ik sluit me aan bij den
heer Timmermans, voor 't Bouwbedrijf
zal 't een schadepost zijn.
Timmermans. Ja, en volgens 't plan
krijgen we weer 't oude dammen-
stelsel.
De Graaff. Ik vind 't type woning
heel goed, inaar de bouwgrond acht ik
toch veel te duur. In dezelfde huurt is
grond te krijgen voor 60,en min
der. Dan ligt 't ook nog dichter aan
den weg.
Na een gedachtenwisseling hierover
stelt de heer Timmermans voor dat 't
Gasbedrijf in de stichtingskosten een
bijdrage geeft van 4000,
Weth. Smolders. De Commissie is
wel bereid om 't oorspronkelijk ge
dachte bedrag met 1000,te verhoo-
gen.
Voorzitter.
3500,-
