GEDENKBOEK
SCHOEN- EN LEDERINDUSTRIE
Laai al Due admsMts
wel een heel bedrag kosten maar dan
zijn we er ook verder heelemaal van af.
Voorz. Dat is wel te overwegen,
rnaar ik geloof dat enkele waterschap
pen doende zijn om 't slib op een
andere wijze te keeren.
Bij 't Keizersveer ligt nog een oud
fundament waar mogelijk een keersluis
op gebouwd zou kunnen worden, maar
dat ligt nog in de toekomst, in elk
geval zullen wij Uwe opmerking over
wegen.
Kan de raad zich overigens met
voorstel vereenigen om volgend jaar
de haven te doen uitbaggeren
Geen der leden heeft hiertegen be
zwaar.
2. Voorstel tot vaststelling der ver
goeding voor de bijzondere scholen
ex art. 101 der Lager Onderwijswet
over 1926 en tot vaststelling van het
voorschot op die vergoeding over I9z8.
v. Uriel. Ik neb er vroeger al eens
iets over gezegd, daarom wil ik er nu
niet veel op zeggen, maar 't komt mij
toch voor dat er een groot verschil is
in de uitkeeringen tusschen Baardwijk,
Besoijen en Waalwijk.
Voorzitter. Daar moet u zich toch
niet blind op staren. De kosten voor
de openbare school in Waalwijk zijn
iets grooter geweest dan we aanvan
kelijk dachten, daarom is dit ook hoo-
ger geloopen.
Hierna wordt het voorstel, nader
uitgewerkt bij prae-advies, m. a. s.
aangenomen.
3. Voorstel om aan de firma Gebrs.
Teurlings nog een terreintje ten zuiden
van hare fabriek in erfpacht af te
staan.
Conform voorstel wordt besloten.
4. Voorstel om het terrein, af
komstig van L. van den Hoven, als
bouwterrein te koop te stellen en
vaststelling van den verkoopprijs.
Overeenkomstig prae-advies wordt
besloten.
5. Voorstel tot wijziging van het
plan van aflossing der geldleeningen
ad f88.000 en f333.000.
De Voorzitter zegt dat de mindere
afschrijvingen al in de begrooting 1928
zijn verwerkt.
De raad gaat met 't voorstel accoord.
6. Voorstel tot wijziging der Alge-
meene Politieverordening in verband
met de inwerkingtreding der Bioscoop
wet (intrekking van het besluit van 24
Februari 1927).
Zonder eenige opmerking hecht de
raad zijn goedkeuring aan 't voorstel
7. Benoeming van een lid van het
R.K. Burgerlijk Gasthuis (vacature
P. J. van Loon).
Gekozen wordt de heer G. J. v. Loon.
Niets meer aan de orde zijnde voor
openbare behandeling, sluit de Voor
zitter de vergadering en gaat de raad
over in geheime zitting ter behande
ling van eenige schoolgeldreclames.
(Ongecorrigeerd).
TECHNIEK.
BO VENSMERING.
In motorkringen hoort men dikwijls
bovenstaande uitdrukking, echter heb
ben de meesten, zelfs het overgrootste
deel der vakmenschen op motorgebied,
geen juist denkbeeld, wat boven sme
ring eigenlijk is.
Wij willen derhalve trachten een be
ter overzicht van dit vraagstuk te ge
ven. één en ander naar aanleiding van
een door den heer Ir. J. Clementson,
Malmö, gehouden voordracht, in ver
band met de in Zweden en Duitschland
steeds meer en meer bekend wordende
SPEEDOIL.
Gelijktijdig met SPEEDOIL kwa
men er verschillende meer of minder
gelukte zoogenaamde ontroetings- en
koolreinigende middelen op de markt
en dit was de oorzaak, waarom men
zich in het algemeen tegenover nieu
wigheden op dit gebied zeer sceptisch
toonde. In Holland, waar men ten op
zichte van het smerings-vraagstuk nog
niet zoo ver is als b.v. in Zweden en
Duitschland, staat men tegenover de
noodzaak eener „BOVENSMERING"
tot op heden nog vrijwel onwetend.
Van de hierboven genoemde SPEED-
OIL heeft men echter goede practische
resultaten kunnen aantoonen en wat
de theoretische beschouwing aangaat,
zal men, na uiteenzetting, het nut de
zer olie moeten erkennen.
SPEEDOTL is een smeermiddel
naast de gewone smering en dient om
de tot nu toe gevolgde smeerwijze te
vervolmaken. Wij moeten derhalve
eerst het gewone smeersvsteem, het
welk bij de exploisie-motoren van thans
wordt gevolgd, nader bekijken. Wat
de gewone smeermethoden betreft, heb
ben de daarbij aangewende systemen
van smering hun taak vervuld, zóó, dat
de motor geloopen heeft, waarmede
echter alles gezegd is. Maar met. den
tijd is men ook bij motorvoertuigen
zoover gekomen, deze uit een econo
misch oogpunt te gaan beschouwen, 't
Is toch beslist een gebrek te noemen,
wanneer een motor reeds na enkele
tienduizende Kilometers zoover versle
ten is, dat deze uit economisch oogpunt
geen waarde heeft. Ook motor-renners
hebben treurige ervaringen opgedaan
met vastbranden en andere wrijvings
moeilijkheden der zuigers, vervuilde
bougies, enz. (alle meer of minder be
langrijke storingen), wanneer het er in
de eerste plaats op aankwam met een
zeker cylindervolume de grootst moge
lijke prestatie te verkrijgen.
\}ecAirtersmerinfj berust kort gezegd
op het principe in bet carter een be
paalde hoeveelheid olie te gieten, wel
ke de taak heeft als smering van den
geheel en motor te dienen. Zelfs bij ge
bruik van de beste soort smeerolie, die
te verkrijgen is en zelfs indien de beste
vakkundigen met, raad en daad terzij
de staan, dan nog zal de carterolie niet
meer dezelfde smeer-eigenschappen be
zitten, nadat de motor heeft geloopen.
Reeds na de erste toeren van den mo
tor, wordt de kwalteit dezer olie min
der en dit is in hoofdzaak aan twee
oorzaken te wijten, n.l. de hitte en de
vermenging.
Wat betreft de hitte, zal het iedereen
niet bekend zijn, dat, wanneer een mo
tor ongeveer één uur geloopen heeft en
men een thermometer in de carterolie
houdt, een temperatuur van tusschen
50 en 75 graden kan worden afgelezen.
Wanneer men zich de moeite getroos
ten wil, ook de temperatuur op te me
ten van de olie, die gelijktijdig langs
de cylinderwanden naar beneden vloeit,
dan zal men kunnen vaststellen, dat de
temperatuur dezer olie tusschen 100 en
125 graden ligt. Dientengevolge is de
viscoviteit van deze olie met ca. 45
verminderd en toch zou deze olie nog
voldoende kwalitatieve eigenschappen
moeten bezitten om de gewichtigste
deelen van den motor te smeren, n.l. de
zuigers, de -zuigerringen en de in- en
uitlaatkleppen.
En wat nu betreft de vermenging.
Deze vindt haar oorzaag in de brand
stof en is in het algemeen belangrijker
dan men denkt. Speciaal bij een motor,
die koud is, dus vóórdat de zuigers na
de verhitting weer hun juisten stand
hebben ingenomen, vindt een zeer be
duidende vermenging van de brandstof
met de carterolie plaats. Er kan met j
een tamelijk groote ruimte gerekend
worden, wanneer de motor nog koud
is, zoodat juist het starten de grootste i
vermenging veroorzaakt. Eenige proe
ven op dit gebied met vrachtautomo
bielen genomen, welke regelmatig in
bedrijf waren, hebben uitgewezen, dat
zelfs bij bijna nieuwe of opnieuw bij-
W. DONKER Pzn.
ingenaaid slechts f 1,50,
in prachtband slechts f 2,50.
Uitsluitend verkrijgbaar
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ
ANTOON TIELEN.
gestelde motoren, na een afgelegde af
stand van 150 tot 180 K.M., de vermen
ging tot zelfs 5 per dag kan bedra,
gen, wanneer geen SPEEDOIL wordt
gebruikt. De doorsnee-olie in een door
snee-motor, om het zoo eens uit te druk
ken, heeft nauwelijks meer een betere
kwaliteit dan 25 van de oorspron
kelijke, nadat de motor een korte pe
riode heeft geloopen. En met zulke
carterolie rijdt men nu over het alge
meen. Als beslist zeker kan dan ook
worden aangenomen, dat een machi
ne-technicus uit een andere branche 't
als zeer twijfelachtig zou beschouwen,
een dergelijk smeermiddel te gebruiken
en dit dan nog voor machines met een
geheel ander en veel geringer toeren
tal en geringere belasting.
Het tot nu toe gebruikte smeersys-
teem heeft bewezen slechts uitsluitend
te voldoen ter smering van de deelen,
gelegen in het carter zelf, n.l. zuiger-
stanglagers en krukaslagers, omdat de
olie door de daar plaats hebbende om
wentelingen reeds een tamelijk hooge
graad van warmte bereikt. Zich voor
te stellen, dat deze oliekwaliteit ook tot
smering kan dienen der hooger gele
gen gewichtige deelen, die nog warmer
zijn dan de benedcnliggende, moet toch
tamelijk optimistisch genoemd worden.
Zelfs wanneer de olie deze deelen
zou kunnen bereiken, zou ze, wanneer
ze hooger in de cylinders werd opge
voerd. door de daar heerschende- tem
peratuur haar smerende eigenschappen
direct verliezen. Het principe, dat de
carterolie ook de zuigers en de kleppen
zal smeren, berust daarop, dat bij den
zuigslag van den motor 'n kleine lucht
ledige ruimte boven de zuigers ont
staat, waardoor de carterolie van be
neden af opgezogen wordt. Er zouden
dus twee belangrijke fouten in den mo
tor aanwezig moeten zijn, opdat de
carterolie kan doordringen n.l. een zeer
groote zuigweerstand en verder een ta
melijk groote tusschenruimte tusschen
de zuigerringen en den cylinderwand.
Deze beide tekortkomingen kunnen
niet als goed worden aangemerkt. Het
is altijd moeilijk de klepzitt.ingen en de
kleppen zóó af te slijten, dat de afdich
ting volkomen is en de dichting tus
schen zuigerringen en cylinderwand
precies af te passen. Te betreuren is
het, dat daardobr bovendien 'n juiste
smering wordt tegengewerkt. Hoe men
zich voorstellen kan, de carterolie in
de verbrandingsruimte te zuigen, wan
neer het gasmengsel door een compres
sor wordt binnengevoerd, waarin zij
inplaats van gezogen, geperst wordt,
is een zaak die niet verklaard kan wor
den.
Wat de smering der kleppen betreft
is het bij het thans gevolgde smeersy-
steem ook niet mogelijk deze te doen
plaats vinden. Bij motoren met han
gende kleppen (kopkleppen) probeert
men wel deze te smeren door rond de
«instekende klepsteelen een klein olie
reservoir aan te brengen en daardoor
de oliëing te bewerkstelligen. Men
dient hierbij evenwel er aan te denken
dat een zekere schadelijke tusschen
ruimte tusschen de klepsteelen en de
klepgeleiders moet bestaan, opdat de
olie daar komen kan.
Men kan niet nalaten de vraag te
stellen, waarom de fabrikanten van
automobielmotoren heden ten dage,
waar zij met zoovele nieuwe verbete
ringen op de markt komen, toch aan
een smeersysleem blijven vast houden,
waarvan zij heel goed weten, dat het
onvolmaakt is. En dat zij dit weten,
wordt bewezen door het feit, dat zoo
wel fabrikanten als verkoopers den
koopers van nieuwe automobielen en
motorrijwielen steeds den raad geven,
de eerste 1000 K.M. voorzichtig en met
olie in de brandstof te rijden. De motor
moet eerst zoover afgesleten zijn, tot
dat een voldoende speelruimte tusschen
de zuigers, zuigerringen en cylinder
wand! ontstaan is, om de carterolie de
gelegenheid, te geven zich naar boven
op te werken. Wanneer men een boos
aardige uitlegging wil geven, zou men
kunnen beweren, dal het niet de be
doeling is den motor zóó te bouwen,
dat hij te lang zal blijven functionee-
ren. Is dit niet het geval, dan kan de
oorzaak alleen zijn, dat er met geringe
kosten geen beter smeersysteem kon
worden toegepast. Er bestaat wel is
waar nog wel een manier om het smeer
systeem te verbeteren door den motor
van het oude beproefde oliesysteem,
hetwelk bij eenige scheepsmotoren
wordt toegepast, te voorzien, n.l. steeds
nieuwe olie uit een speciale olietank
naar de verschillende te smeren plaat
sen te leiden. Dit zou echter zeer beslist
den motor duurder en meer gecompli
ceerd maken, belangrijke bedrijfsstorin
gen met zich brengen en wat de cylin-
dersmering betreft, op groote moeilijk
heden stooten.
Er kan gerust aangenomen worden,
dat de fabrikanten zich nu, nadat het
principe der bovensmering zoover
doorgedrongen is, van alle verdere
moeilijkheden ten opzichte van dit
vraagstuk, bevrijd voelen.
(Wordt vervolgd).
VERVOLG
PROVINCIAAL NIEUWS.
Biljart-wedstrijd.
Amusement. Ha.Ka.Be.
Th. Trots 67 C. Willemse 100
M. v. d. Ven 63 W. Hens 100
B. v. d. Linden 100 A. Heijhuurs 36
H. v. Rooij 51 H. de Ruiter 100
J. de Reus 75 J.v.d. Grind 100
v. Gooi 79 J. van Loon 100
435
Hoogste serie v. d. Linden 47.
Hoogste serie v. d. Grind 31.
ADVERTENTIëN.
Hiermede betuigen wij onzen
recht hartetijken dank voor
de vele blijken van belangstelling
bij ons Zilveren Huwelijks
feest, 22 April 1.1. ondervonden.
W. H. HENS
40458 en Echtgenoote.
Waalwijk, 27 April 1928.
536
groot of klein, plaatsen
door onze bemiddeling.
Het bespaart U kosten
en moeiten en kost U
geen cent meer. Bij
contracten zelfs minder 1
Waalwijksehe Stoomdr. Antoan Tielen
VOOR DE
DOOR
