i
i
DE ECHO VAN HETlDEN:
s sir ar-
k"w•szjzr*' m
i
So. SO. Zaterdag 6 Oct. '28. Hie Jrg.
DERDE BLAD.
PROVINCIAAL NIEUWS.
Waalwijk, 5 Oct. 1928.
Begrooting.
B. en W. van Waalwijk hebbende
leden van den Raad onderstaande
memorie doen toekomen.
bij onze nota. begeleidende de be
grooting voor 1928. stelden wij U
voor te besluiten de begrooting aldus
samen te stellen dat in net algemeen
de geraamde uitgaven kunnen worden
gedekt door de in hetzelfde jaar te
verwachten ontvangsten en om met de
aanvaarding van dit beginsel te ver
laten den tot dan gevolgden weg om
het batig saldo van het rekeningsjaar,
dat in de begrooting wordt opgeno
men, mede aan te wenden tot dekking
van gewone uilgaven voor het oegroo-
tingsjaar geraamd.
Uns voorstel werd door U aanvaard
en werd van het batig saldo der re
kening 1926, ten bedrage van
fl. 36.936.88, een bedrag van £1. 30.000
overgeoracnt naar den kapitaaldienst
zoodat den gewonen dienst slechts
ten goede kwam een bedrag fl. 6936.""
Ook voor dit begrootingsjaar wordt
de beschikking verkregen over een
batig saldo van het afgesloten re
keningsjaar '27 en wel ten bedrage van
fl. 47.195 59l/2. Overeenkomstig het
door U aanvaaide beginsel is van dit
saldo fl. 45000 overgebracht naar den
kapitaaldienst, zoodat den gewonen
dienst in het begrootings ontwerp
ten goede komt een bedrag van
fl 2195.59'/3.
Ofschoon thans dus ongeveer
fl. 4800 minder dan vorig jaar van het
overschot van de vorige rekening
wordt overgenomen, kan niettemin
met dezelfde raming van de opbrengst
der inkomstenbelasting worden vol
staan.
Tegenover een vermindering der
aflossing op crisisuitgaven Van fl 10.000
moet voor enkele posten op een hoo
gere uitgaat worden gerekend, o a.
door herziening der jaarwedderegeling
voor Burgemeester, Wethouders en
Secretaris, hoogere kosten voor het
lager onderwijs, als gevolg van de
invoering van de zevenjarige leerver
plichting en het bouwen van een
nieuwe bijzondere schooi voor de St.
Antoniusparochie.
Kan dus voor dit jaar geen uitzicht
worden geopend voor verdere verla
ging van de raming der inkom
stenbelasting, daartegenover kan
opnieuw worden voorgesteld verlaging
van den gasprijs en thans ook verla
ging van den prijs van electrischen
stroom, De winstuitkeering der be
drijven kan dan nog geraamd worden
op bedragen, die ongeveer gelijk zijn
aan die voor de begrooting van 1928
Door de Commissie voor de Licht
bedrijven is voorgesteld den prijs van
het gas voor de eerste 20 M3 per
maand te verlagen met 1 cent. Bij de
vaststelling der begrooting 1927 ts het
verbruik boven 20 M3 verlaagd met
1 cent.
De prijs vaft electrischen stroom ts
door de Commissie voor huisaanslui
tingen voorgesteld te verlagen met 3
cent per K.W.U.
Wij kunnen ons met de voorgestelde
verlagingen zoowel van den gasprijs
als van den stroomprijs vereenigen
Behalve de aangehaalde verlaging
van den stroomprijs kan door een door
de Commissie voorgestelde invoering
van een vastrecht tarief voor de leve
ring van electriciteit prijsverlaging
worden bereikt.
Een exemplaar van het advies der
Commissie gaat hierbij.
Wij kunnen niet deelen het gevoelen
der Commissie, dat het aanbeveling
verdient heh vastrecht-tarief bij wijze
van proef reeds in te voeren voor het
4e kwartaal 1928. Het bezwaar door
de Commissie zelf aangehaald, dat het
4e kwartaal een ongunstig tijdvak is
voor het nemen van een proef, omdat
in dat tijdvak de hoogste belasting
optreedt, waarnaar het jaartarief voor
de stroomlevering door de P.N E M.
wordt berekend en waartegenover
slechts een verbruik staat over'/4 ge
deelte van een jaar, wordt door ons
hooger aangeslagen dan de Commissie
blijkbaar doet. Of het resultaat wordt
bereikt waarvan de Commissie meent
te kunnen uitgaan, blijft naar onze
meening problematisch, Daarenboven
komt ons overhaaste invoering niet
wenschelijk voor omdat nog verschil
lende administratieve voorbereidingen
zijn te treffen, die noodlg zijn om het
nieuwe tarief juist te kunnen toepassen.
Dit alles heeft er ons toe geleid U
voor te stellen het vastrecht-tarief
eerst in te voeren 1 Januari 1929.
Burgemeester en Wethouders
van Waalwijk.
Door de commissie wordt ten slotte
nog het volgende voorgesteld
„In aansluiting op de toelichting
bij den post .huisaansluitingen" in
de ontwerp-begrooting voor 't elec-
triciteitsbedrijf, wordt in overweging
gegeven om de aansluitkosten, zijnde
f 25,— tot- b.v f 10,— te verlagen.
Met een bedrag van f 10 zijn de
arbeidsloonen voor ondergrondsche
aansluitingen volkomen gedekt, terwijl
voor bovengrondsche aansluitingen
slechts een klein bedrag aan arbeids
loon noodig is.
Waar vroeger het gebruik van
electrischen stroom voor huishoudelijk
gebruik als luxe gold en veelal slechts
voorkwam bij de beter gesitueerden,
vormden de hooge aansluitkosten geen
onoverkomelijk bezwaar.
Algemeen komt men hiervan terug
en op 't voorbeeld der groote steden
wordt zooveel mogelijk getracht, de
verschillende bezwaren die 't gebruik
van electriciteit in den weg staan weg
te nemen o. a. door verlaging der
aansluitkosten. In verschillende ge
meenten heeft men deze zelfs geheel
laten vervallen.
Steeds meer wint de meening veld
dat electriciteit de ideale bron voor
particuliere verlichting is, terwijl
daarnaast het gas, behalve voor
straatverlichting, dienen kan voorkook-
en verwarmingsdoeleinden.
Een aanmerkelijke verlaging der
aansluitkosten kan daarom dienst doen
om zoovelen als mogelijk is, in de
gelegenheid te stellen van de gemak
ken, die het electrisch licht biedt, te
laten profiteeren.
Tot heden zijn de hooge aansluit
kosten daarvoor 'n bezwaar geweest
Ook komt het meermalen voor dat
bijplaatsing van een 2e of 3e Meter
wordt verlangd, waarvoor volgens de
verordening een bedrag van respec
tievelijk 1 x of 2 x f 25,— verschul
digd is. Ook in deze gevallen zou
een flinke verlaging den schijn van
onbillijkheid wegnemen.
Als bezwaar tegen 't vergemakke
lijken van de aansluiting aan het
electrisch net zou in onze gemeente
moeten gelden, dat op vrij groote
schaal van gas gebruik wordt gemaakt
voor verlichtingsdoeleinden, zoodat
dus, hoewel onverwacht, tijdelijk een
min of meer belangrijke verlaging van
het gasdebiet mogelijk is.
Dit mag echter toch geen reden
zijn om 'n regeling, waarvoor gegronde
redenen tot wijziging bestaan, te laten
voortduren. Elke verlaging van den
prijs van electrischen lichtstroom zou
dan in dit opzicht zijn bezwaren
meebrengen.
Ooh hiermee kunnen wij ons ver
eenigen.
Vastrecht voor Electriciteit.
een inkoopprijs van 5.66 cent per
K.W.U
Wij laten dan nog buiten beschou
wing dat het K.W.U. tarief door de
P.N.E M. aan ons bedrijf wordt bere
kend naar een afl jopende schaal, wat
bij toeneming van den stroomverkoop
in het voordeel van het bedrijf komt.
Een vastrechttarief op basis van het
verbruik over een vroegere periode
heeft het bezwaar, dat voor het bedrijf
de voordeelen van de normale con
sumptietoename ten deele verloren
gaan, een bezwaar, dat grooter wordt
naarmate de periode, die als grondslag
voor toepassing van het tarief is aan-
Bijzonder industrie tarief.genomen, verder verwijderd komt te
J liggen. Een tarief in den vorm als wij
Door de Commissie van Bijstand
voor Gemeente Licht- en Waterleiding
bedrijven is tot B. en W. de volgende
memorie gericht
Ons Electriciteitsbedrijf heeftsteeds
een relatief hooge maximale belasting
Door de talrijke aangesloten indus
trieele bedrijven is het dagmaximum
reeds groot. In de winterperiode schuift
de belasting van den industriestroom
slechts korten tijd over de lichtbelas
ting en valt juist in dien tijd het
maximum. Zoowel het belang van het
bedrijf als dat van de afnemers zou
bij dezen siand van zaken worden
gediend, door bij middel van een
verlaagd tarief het verbruik buiten
deze periode van hoogste belasting
(spertijd) te vergrooten Wij hebben
ons dan ook beraden omtrent de
invoering van speciale industrie-
tarieven, die den tendenz hebben de
kilowatuurafname te verhoogen zonder
de maximale belasting op te voeren
Tegelijk hebben wij overwogen
het mogelijk is door een wijziging
van het lichttarief o.a. ook tegemoet
te komen aan den wensch, die her
haaldelijk in middenstandskringen is
kenbaar gemaakt, om de etalagever
lichtingen minder kostbaar te maken
Bij de overweging van de tariefs
wijziging hebben wij als basis geno
men de exoloitatiecijfers over 192"
Over 1927 werd aan de P.N.E.IV
betaald per verkochte K.W.U.
Ie aan K.W.U. tarief 4.83 cent
2e aan kolenclusule 0 83
5 66
3e aan maximale belasting J7.72
13.38
In deze prijzen zijn begrepen de
net— en transformatorverliezen (plm.
17 pCt.), echter zijn buiten berekening
gelaten de vaste kosten als rente,
afschrijving, personeelskosten enz. j
In 1927 is verkocht 294.794 K.W U.
Bij verkoop van dit kwantum aan de
thans nog geldende prijzen zijn niet
alleen de vaste kosten gedekt, doch
Hierbij kan reeds dadelijk onder
scheid worden gemaakt tusschen ver
bruik tijdens en buiten den spertijd.
De maxtmaalmeters in onze onder
stations registreerden over 1927 buiten
de uren 3.40—6.40 namiddag een
maximale belasting van
80 K.W. in Waalwijk
22 Baardwijk
15 Besoijen
Totaal 117
Gedurende bovengenoemde uren
steeg de belasting in totaal tot 200
K.W. Als spertijd dus nemende een
periode, die op zijn vroegst intreedt
om 3.40 nam. en nooit later dan 6 40
nam. eindigt, dan zou eventueel de
stroom boven het verbruik van 1927
en buiten deze uren kunnen worden
afgegeven tegen sterk gereduceerden
prijs. Deze vermeerdering van de
aflevering zou zelfs kunnen gaan tot
een maximum verhooging der belas
ting buiten de speruren van 80 K.W
zonder onze K.W.kosten te verhoogen.
Wordt meer dan 80 K.W. afgegeven
an zou gevaar ontstaan, dat de mor-
genspits (van 6 -9 uur voorm hooger
klimt dan de avondbelasting, en dus
de factor maximale belasting in onzen
aankoopprijs weer worden ingescha-
celd.
Buiten deze morgenuren kan gevoeg-
jk nog 20 K W. meer worden afge
geven, terwijl voor de nachturen het
beschikbare quantum nog veel grooter
Voor nachturen zou zelfs kunnen
worden aangewezen een periode van
7.30 nam. tot 6 uur voorm.
Uit het voorgaande zouden dus 4
krachttarieven kunnen worden afgeleid:
le. ongesperd, dus spertijd— of
normaaltarief
2e gesperd tusschen 3.40 tot 6.40
nam
3e. gesperd van 6 tot 9 voorm. en
van 3 40 tot 6.40 nam.
4e. nachttarief, gesperd tusschen 6
uur voorm. tot 7.30 nam
De tarieven 1 en 2 bestaan reeds
Tarief 2 hebben wij ons gedacht te
wijzigen als volgt:
de eerste 5000 K.W U. per jaar k
f 0.20 per K.W U.,
alle volgende K W.U. per jaar a
f 0.17 per K W.U.
Tarief 3 wordt voorgesteld als volgt
de eerste 25.000 K.W.U. f 0.09'/2
per K.WU, daar boven 10.08 per
K.W U.; verplichte minimum—afname
25.000 K W U. per jaar bij een nader
in onderling overleg vast te stellen
maximum—belasting.
Het is gewenscht de bevoegdheid
voor te behouden om aanvragen voor
dit tarief te weigeren, wanneer gevaar
ontstaat dat door ruime gebruikmaking
van dit tarief de dagbelasting grooter
zou worden dan die in de speruren
Tarief 4 zou een uniforme prijs
kunnen zijn van 7 ct per K.W U.
Licht- Vastrecht-) tarief.
Wederom wordt vooropgesteld dat
de vaste kosten gelijk blijven.
Een eenvoudige verlaging van den
K.W.U prijs zonder de zekerheid van
een vergrooting van het debiet, kan
het gevaar meebrengen dat de ont
vangsten terugloopen. Daarom is ge
zocht naar een tarief, waarbij de
zekerheid behouden blijft dat bij het
niet slagen van het nieuwe tarief de
economische exploitatie geen gevaar
loopt.
Het zg. .vastrechttarief" geeft deze
zekerheid en de invoering hiervan
lijkt wenschelijk mede met het oog op
elders behaalde resultaten.
Bij dit tarief, dat naast het normale
tarief ter keuze van den verbruiker
wordt gelaten, wordt als basis geno
men het verbruik over een vroegere
periode, en wordt het meerdere tegen
een sterk gereduceerden prijs bere
kend. Wij zouden als basis kunnen
aannemen het verbruik over 1927.
Om onbillijkheid t.o v. krachtstroom
te voorkomen is het noodig, dat het
hoogere verbruik, dat tegen geredu
ceerden prijs wordt geleverd, wordt
gelimiteerd.
Voor nieuwe aansluitingen ontbreekt
echter de maatstaf van het verbruik
over 1927 en zou dus schatting op
andere basis moeten worden voorge
schreven, b.v. aantal lichtpunten,
oppervlakte, gezinsgrootte enz.
Aanvankelijk werd gedacht aan een
tarief, dat voor kantoren, winkels en
hotels gunstiger zou zijn dan voor
particulieren, doch wij zijn daarvan
teruggekomen om de overweging, dat
is er nog een winst.
Wij kunnen dus bij een poging om 0^d;%V,br;rke;sS'vo"o";
leverd wordt buiten de speruren, van sperstroom gebruik make
op het oog hebben zou dus in zoo
verre een tijdelijk karakter moeten
dragen, dat de grondslagen voor de
toepassing van het tarief om de 2 of
3 jaren zou moeten worden herzien.
Wij zijn van meening, dat met een
tarief naar het volgend beginsel een
proef zou kunnen worden genomen.
„In den vorm van „vast recht" wordt
„door de aangeslotenen in maandelijk-
„sche gelijke termijnen betaald een
„bedrag, gelijk aan het verbruik in
„het jaar 1927, berekend naar het
„geldend tarief, verminderd met het
„bedrag dat in het vastrechttarief per
„K.W.U. moet worden betaald".
Aannemende dat boven het vastrecht
een tarief van f 0.15 per K.W.U. moet
worden berekend, zou b.v. een aan
geslotene, die in 1927 120 K.W.U.
heeft verbruikt, voor 1929 hebben te
betalen per maand een vast recht van
f2.- (120 x (f0 35 - f0 15) 12.
Bij een tarief van f 0 15 boven een
vast recht zou blijkens de bij den
aanhef gegeven berekening van den
inkoopprijs nog een geringe winst
per K W.U. mogelijk zijn.
Voor een vastrechttarief pleit, dat
de kosten der verlichting meer gelijk
matig over een geheel jaar worden
verdeeld, en dat het een stimulans is
voor een ruimer gebruik van electri
sche energie.
Om te voorkomen dat een zoodanig
gebruik van het tarief wordt gemaakt
dat dit niet meer zou stroken met
zijn aard, is het gewenscht dat het
meerdere verbruik aan gereduceerd
tarief wordt beperkt tot 100 pCt.
boven het normaal verbruik.
Wij hebben overwogen op hetgeen
aanbeveling zou verdienen dit tarief
reeds in te voeren voor het vierde
kwartaal van 1928 Wij zijn daarbij
tot de conclusie gekomen dat de toe
passing voor dat tijdvak als proef van
veel waarde zou kunnen zijn. In dat
geval moet echter in het oog worden
gehouden dat de factor maximale
belasting in de berekening van den
inkoopprijs van ongunstiger invloed
wordt. De stijging van de belasting
immers wordt voor een vol jaar be
taald, terwijl daarvoor slechts gelegen
heid voor compensatie wordt gevonden
door een toename van den stroom
verkoop over de laatste drie maanden.
Bij de beoordeeling van de uitkom
sten van het vastrechttarief is rekening
Ie houden met de mogelijkheid, dat
door de toenemende afname de belas
ting in den spitstijd wordt verhoogd
Voor de berekening van den invloed
kan het volgende voorbeeld dienen.
Wij nemen aan dat 20 verbruikers
na de invoering van het tarief ieder
één lamp meer zullen branden. NV ij ne
men verder aan dat zij 50 Watt lampen
gebruiken, en dus per uur daarvoor af
nemen 20 x 50 Watt is 1 K.W.U. Deze
verbruikers kunnen in den spitstijd
onze belasting met 1 K.W. verhoogen.
Voor' de maximale belasting moet door
het bedrijf worden betaald 87,50 per
K.W. De brandduur van de straatlan
taarns (niet de nachtbranders) be
draagt per jaar 1550 uur. We mogen
eenzelfde brandduur aannemen voor
de huisverlichting. Voor de laaatste
drie maanden van het jaar is de ver
lichtingstijd te stellen op tenminste 40
pCt. van dien over een jaar, dus op 40
pCt. van 1550 uren is 020 uren. Tegen
over de verhooging van de belasting
met 1 K.W., die 't bedrijf kost 87,50,
staat dus slechts een afname van 620
liehturen per verbruiker in ons voor
beeld. Dezen zullen dan betalen 20 x
620 x 50 Watt-uur is 620 K.W.U. Be
rokend naar 0,15 per K.W.U. zou dit
een opbrengst geven van 93.Daar
tegenover staat een uitgaaf van .1 87,50
voor maximale belasting en voor
stroominkoopkosten van 620 x 5,66 ct.
(voor K.W.U.-tarief en kolenclausule)
is 35,09, in totaal dus 122,59. Bij
een tl irief van 0,15 per K.W.U. zou
dus een verlies worden geleden. Wordt
echter het K.W.U. tarief boven het
vastrecht bepaald op 20 ct., dan zou
in ons voorbeeld de opbrengst zijn
620 x 0,20 is 124 en dus nog eenige
winst worden gemaakt.
Wij meenen te moeten opmerken
dat de berekening in het voorbeeld
voor ons bedrijf ongunstig is. Prac—
tisch wordt onze belasting niet ten
volle met 1 K.W. verhoogd door de in
ons voorbeeld gegeven 20 afnemers,
omdat die belastingen van de 20 ver
schillende afnemers nooit samenval
len. Daarenboven is in het voorbeeld
aangenomen dat de vermeerdering in
de belasting voor 100 pCt. ook in den
spertijd zal vallen, wat ook niet het
geval zal zijn wanneer de electriciteit
overdag meer zal worden toegepast
voor stofzuigers, strijkijzers, verwar
ming enz.
In den hielbij gevoegden staat is
aangegeven het jaarverbruik 1927 van
40 willekeurige aangeslotenen en daar.
uit afgeleid het gemiddeld verbruik
over het 4e kwartaal 1927. Daarenbo
ven is een berekening gemaakt van 't
iantal verbruikers beneden 5 en 10 K.
W.U. per maand. Daarbij is gebleken
dat van de 530 lichtaansluitingen 133
verbruikers minder dan 50 K.W.U. per
jaar afnemen en 250 minder dan 110
K.W.U.
Voor de benedengrens bij de toe
passing van het vastrechttarief achten
wij een minimum-verbruik van 50 K.
W.U. per jaar wel wenschelijk. Wordt
deze benedengrens lager getrokken,
dan wordt daarmede de kans verhoogd
dat het tarief wordt misbruikt.
Wanneer Uw College zich met de
beginselen van het tarief kan vereeni
gen en instemt met een proef voor het
4e kwartaal 1928, zullen wij de voor
waarden voor de toepassing van het
tarief nader uitwerken.
l)e Commissie van Bijstand voor
de Gemeente Licht en Water
leidingbedrijven.
De pers over Verhoeven.
Onze plaatsgenoot, dhr. J. Verhoe
ven. organist aan de Elisabethskerk
te Rotterdam, heeft j.l. Zondag een
bespeling gegeven van het nieuwe
orgel in de St. Petruskerk te Rot.
terdam, zooals wij bereids aankon
digden.
De Maasbode" geeft hiervan de
volgende beoordeeling:
„Als er omtrent deze bespeling een
bijzonder woord van lof moet worden
uitgesproken, dan is het alleen reeds
hierom, dat de technisch vaardige en
parate executant een aparte studie van
de registratie in de ten gehoore ge
brachte composities heeft gemaakt.
„Schoon was reeds de inleiding met
den pompeuzen Handel-maisch in een
bewerking van Guilmant. Zacht, als
een geurige wierookwolk steeg het
heerlijke Handel-thema opwaarts.
Keurig deed de bespeler het passage-
werk uitkomen en vormde mooie
crescendi naar het volle weik. Een
A-dur Pastorale van Alex Guilmant
niet de „gebruikelijke" en meest-be-
kende uit de Eerste Sonate bood
de eerste gelegenheid tot een handige
aanwending en een fraai uitkomen
van solo registers. Verhoeven speelde
dat schoon en schiep een heerlijke,
vreedzame landelijke herdersshmming.
Een gelijke stemmige, devote sfeer
wist de speler te schepper in Guil-
mant's G-dur Communion (niet c dur).
Het sereene stukske werd onder des
spelers handen wederom een model
van wel overwogen registratie.
Het lag geenszins aan de kranige
vertolking, dat de Rhapsody van Ernest
Bullock ons weinig kon bekoren. Al
is het stuk een Rhapsodie in den
waren zin des woords, als compositie
doet het zich niet erg innemend voor.
't Is gewild modern en erg gezocht,
inplaats van dat de inspiratie van
aantrekkelijke, gezonde spontaniteit
kan getuigen. Dan is Max Reger's
„Benedictus" een van zijn beste,
zoo wel niet de beste Reger-orgel-
compositie meer rechtstreeks uit
hooger sfeeren neergedaald. Wie sprak
er ook immers weer van „Das in
verklarte Schönheit getauchte Bene
dictus"? doelende op deze Reger-
toonzetting. Verhoeven bood ook hier
wederom een schakeeringrijke registra
tie en bewees, dat een orgel als dit
juist geknipt is voor het Reger klei
nood.
Gouden Bruiloft.
A.s. Dinsdag zal het feest zijn op
het Hoogeind.
Dan zal er weer een Gouden Brui
loft naar dien prettigen ouden trant
gevierd worden, een feest dat door
heel de buurt wordt meegevierd, waar
naar reeds zoolang reikhalzend is uit
gezien en waaraan een wekenlange
voorbereiding met vele genoeglijke
bijeenkomsten zijn voorafgegaan.
De spontane medewerking, zoowel
daadwerkelijk als financieel, van heel
het Hoogeind bij de voorbereiding
van dit feest is wel het beste bewijs
dat het Gouden echtpaar Piet van
Cromvoirt en Janeke van Cromvoirt-
Klerkx zich in de algemeene hoogach
ting mogen verheugen. Daarvan zul
len zij a.s. Dinsdag zeer zeker de
ondubbelzinnigste blijken ondervinden.
Het actieve dames- en heeren-comité
uit de buurt dat de leiding van een
en ander op zich heeft genomen, heeft
het volgende programma voor a.s.
Dinsdag vastgesteld
Tegen 9 uur wordt het Gouden
echtpaar en familie in auto's, in plech-
tigen optocht met bruidjes en comité
leden naar de St. Clemenskerk geleid,
waar te 9 uur een H. Mis van dank
zegging wordt opgedragen.
Na de H. Mis trekt dezelfde stoet
naar de versierde woning van het
Gouden paar. Bij aankomst aldaar zal
door een der bruidjes een toespraak
