DE ECHO VAN HET ZUIDEN
Mededeeliné-
Schoeiittn op de Gemeente
VITAL HAESAERT
HEI PU M DE HEDENDAAGSE RAÏHÖllERE HUÜSIE1AARS
Nieuwjaarswenschen
Op MAANDAG 17 DECEMBER a.s.
vai
No.'100. Zaterdag 15 Dec. '28. 51e Jrg.
DERDE BLAD.
Zater.
dag.
vm. 6..
In de Kerstweek zal ons Kerst
nummer, waaraan bijzondere zorg
wordt besteed, verschijnen op
Maandag 24 December.
Het volgend nummer in die
week verschijnt Zaterdag 29 De
cember.
Het Nieuwjaarsnummer ver
schijnt Maandag 31 December.
In dit nummer is gelegenheid tot
het plaatsen van
a f 0.50 (dubbele grootte II.
bij vooruitbetaling te voldoen.
Het daaropvolgend nummer
verschijnt 5 Januari.
Adverteerders, denkt met Uwe
annonces op 't nummer van a.s
Zaterdag, dat drie dagen voor
KERSTMIS verschijnt, dus een
pracht-gelegenheid om Uwe ar
tikelen aan te kondigen.
De Administratie.
Op voorstel van het raadslid, den
heer Timmermans- Verschure, werd
op de laatste begrooting een post ge
bracht voor aanstelling van een leeraar
in schoenteekenen aan de Gemeente
lijke Teekenschool. Tot goed begrip
van hetgeen de juiste bedoeling is van
den voorsteller en van den raad, die
't voorstel aannam, achten wij 't wen
schelijk de memorie van toelichting
van den heer Timmermans op zijn
voorstel hier in extenso te laten vol
gen, waartoe wij thans :n de gelegen
heid zijn gesteld:
Memorie van Toelichting.
Vroeger was aan de teekenschool
verbonden een vakleeraar voor schoen
makers, die belast was met het vak
teekenen, patronen maken enz., ter
wijl het vakhandteekenen werd gege
ven door andere voor dit onderdeel
van het programma aangewezen leer
aren. Voor de schoenmakers was dit
toen de eenige schoolvakopleiding.
De ontwikkeling van de mechani
sche productiewijze in de schoenin
dustrie werd oorzaak, dat ten aanzien
van de vakopleiding de eischen wer
den gewijzigd. In de hier gevestigde
Rijksschool voor leerlooiers en schoen
makers wordt thans door dag- en
avondcursussen gelegenheid tot volle
dige vakopleiding gegeven en werd
intusschen van het programma der tee
kenschool geschrapt de speciale afdee
ling voor de schoenmakerij. Het be
sluit tot opheffing van deze afdeeling
was toen alleszins gemotiveerd en er
is thans ook allerminst aanleiding die
afdeeling in den toenmaligen vorm te
herstellen.
Het kan gezegd worden, dat de
schoenindustrie zich in onze gemeente
gunstig heeft ontwikkeld. Het proces
van de omzetting van de handschoen
makerij in het volledige gemechani
seerde bedrijf heeft zich al geruimen
tijd voltrokken. Nu de mechaniche
productiemethode reeds zoo lang heeft
doorgewerkt en het opkomend ge
slacht van schoenmakers volkomen
vreemd is geworden aan de handge
maakte schoenen en de daarvoor ver
eischte vakbekwaamheid, doen zich
problemen voor, waarvan de oplos
sing ernstige aandacht vordert.
Ik wees zoo juist op de gunstige
onwikkeling van de schoenindustrie
in onze gemeente. De vooraanstaande
positie, die zij thans inneemt en het
gunstig resultaat van de evolutie naar
de mechanisatie, is zonder twijfel te
danken aan de aangeboren vakkennis
van den Waalwijkschen schoenmaker,
Van geslacht op geslacht is de schoen
makerij in onze gemeente beoefend
en kon dan ook voor de verschillende
leidende posities in de fabrieken
worden beschikt over krachten, die
alleszins vakbekwaam waren en na
vertrouwd te zijn gemaakt met de
nieuwe eischen voor het fabrieksbe
drijf konden worden gevormd tot
waardevolle krachten.
Ue moderne productiemethode, die
met geraffineerde machines, waarin de
handbeweging van vroeger is vast
gelegd, en waardoor de handoefening
van den schoenmaker voor een groot
deel geen zin meer heeft, gevoegd bij
het algemeen ingevoerde systeem van
verdeelden arbeid, heeft meegebracht,
dat de belangstelling voor en de
goede kijk op het geheele productie
proces en het eindresultaat daarvan,
bq een groot gedeelte van het fabrieks-
personeel geheel is verdwenen. Daar
tegenover worden de eischen des te
hooger gesteld aan dat deel van de
fabrieksbezetting, dat door den aard
van zijn arbeid meer invloed heeftop
het slagen van het productieproces en
het bevredigend eindresultaat. Bij de
recruteering van de hierbedoelde
krachten wordt voor een deel als be
zwaar gevoeld, dat de reserve van
vakbekwame schoenmakers, laat ik
zeggen van het oude regime, is uit
geput
Wanneer men nu bedenkt, hoe in
de laatste jaren aan den schoen niet
alleen de eisch wordt gesteld van
doelmatige voetbekleeding, doch dat
deze is geworden een zeer de aan-^
dacht vragend onderdeel van het toilet
en voor onze gemeente het voornaam
ste gedeelte van de productie der
schoenindustrie volkomen wordt be-
heerscht door den mode invloed,
dan treedt duidelijk aan den dag, dat
het beschikken over personeel, dat
deze behoefte begrijpt en beschikt
over zoodanige vakbekwaamheid, dat
het in staat is de leiding in de daar
voor bepaalde richting te volgen, van
een niet te onderschatten belang is.
Hiervoor is niet alleen noodig vak
kennis, meer bedoeld als kennis van
de constructie, doch juist voor onze
industrie worden bijzondere eischen
gesteld aan den goeden smaak, gevoel
voor lijn en kleur, voor het cachet
van het eindproduct.
En hier ligt nu naar mijne meening
een zeer dankbare taak voor onze
teekenschool. Wanneer de door mij
gegeven definieering niet uit het oog
wordt verloren, dan zal het ook niet
moeilijk vallen de grens te vinden,
waar de vakschool voor schoenmakers
haar taak als geëindigd beschouwd en
het terrein begint, waar de teeken
school nuttig werk kan verrichten.
Weliswaar wordt ook aan de Rijks
vakschool onderwijs gegeven in het
teekenen, doch aan de waarde van dat
onderwijs wordt allerminst afbreuk
gedaan, wanneer onze teekenschool,
die, zooals haar naam aanduidt, ge
specialiseerd is voor het teekenonder-
wijs, zich zou instellen op de verdere
ontwikkeling van den smaak van hen,
voor wie deze ontwikkeling met het
oog op de plaats, die zij straks in de
schoenindustrie zullen innemen, van
bijzonder belang is.
De teekenschool beschikt thans ze
ker over leeraren, die de door mij
geschetste behoefte verstaan en die
voor een voornaam deel de opleiding
in de door mij gewenschte richting
zullen kunnen verzorgen. Wat mij
echter noodig lijkt, wil het succes ver
zekerd zijn is, dat naast de bestaande
leerkrachten wordt, beschikt over een
leeraar, die niet alleen voldoende be-
kwaam is voor het onderwijs in het
handteekenen, doch daarenboven ver
trouwd is met het vak-technisch ge
deelte van het schoenmakersvak
Naar de meening van den Directeur
der school zou een dergelijke kracht
thans zijn te vinden en naar zijn mee
ning mag de geboden gelegenheid niet
worden verzuimd om daarop voorde
school beslag te leggen. Op deze wijze
zou zonder eenigen twijfel de school
zich nog beter dienstbaar maken voor
de in onze gemeente vrijwel alles be-
heerschende schoenindustrie.
's avonds 8 uur, zal
41733
In de zaal ven HOTEL VERWIEL te Waalwi|k, een
voordracht met lichtbeelden houden over
(JAN TOOROP, A. SERVAES, JOEP NICOLAS e. a.)
Plaatsbespreking en kaartenverkoop vanaf heden bij de
WED. PULLES, Sigarenmagazijn, Grootestiaat,Tel 116
Entrée 1125. HET COMITÉ
Benoemd.
De heer M, Jozen. leerling van den
politie—vakcursus van den heer
Letschert alhier, is met ingang van 1
Januari a.s. benoemd tot agent van
politie te 's Bosch.
Met ingang van denzelfden datum
is tot agent te 's Bosch benoemd de
heer P. J Harks, alhier.
Uit het Buitenland.
De Parijsche schoenfabriek
„Enzel" (Perugia modellen) zalbinnen-
kort haar productie op 400 paar per
dag brengen en met 400 man per
soneel werken.
Bij 't v^ftal Deensche schoenfabrie
ken, die dezen zomer stop zijn gaan
staan wegens den grooten schoenen-
invoer, Is nu de zesde gekomen, de
firma Qebrs. O H. Biydings, welke
meteen zal üquideeren.
La Tannerie Moderne Beige te
Brussel heeft haar kapitaal verhoogd
tot 18 millioen francs.
PROVINCIAAL NIEUWS.
Waalwijk, 14 Dec. 1928.
Vedehova.
Donderdagavond gaf dhr. Boosman,
Directeur der Singermlj., Amsterdam,
tn Hotel Verwiel voor Vedehova zijn
4e lezing. De belangstelling was vrij
goed.
Na een kort welkomstwoord van
dhr. Tack, voorzitter van Vedehova,
oegon dhr. Boosman zijn causerie over
„De moderne stlkzaal".
Niet alleen voor de schoenmakerij,
doch ook voor andere takken van
industrie was deze lezing leerzaam.
Immers besprak dhr. Boosman ook
hoe en op welke tafels moeten de
machines worden opgesteld, en hoe
kan men ze zoo productief maken
Bij de stikmachine is 't er natuurlijk
om te doen uit de machine een
maximum aantal steken te halen.
Spr. verklaarde, dat de moderne
machines kunnen loopen op een snel
heid van 3000 steken per minuut, doch
practisch Is het onmogelijk met zulk
een snelheid te werken.
Voor de inrichting van een goede
stikzaal, goed in den bedrijfszln, vindt
spr. het gewenscht de tafels niet op
groote lengte op te stellen, maar in
korte rijen, dus dwars. Dan verkrijgt
men een betere indeeling, een goed
overzicht en gemakkelijker aanvoer
van werkmateriaal. Spr. maakt dit
met eenige lichtbeelden duidelijk.
Als voordeel van zulk een econo
mische indeeling noemde spr.ook o a.
het plaatsen van nieuwe machines.
Maar dit z g. bloksysteem biedt nog
meerdere voordeelen, die een bedrijfs
leider het beste weet, zooals reducee
ring van stroomverbruik, enz.
Tot slot toonde spr. op het witte
doek nog eenige modern ingerichte
stikzalen, waarbij het z.g. bloksysteem
was toegepast.
Nadat spr. nog eenige vragen had
beantwoord, sloot de voorzitter deze
lezing met een woord van dank.
Rijkstelefoon.
Wijzigingen localen rijkstelefoongids
Waalwijk.
Bij no. 6 Van Loon's Import Mij.
bijschrijven telefoon no. 150.
Bij no. 6 Verwiel Moisse doorhalen
telefoon no. 150 en huisnr. aldaar
wijzigen in 308.
Veel animo.
Ter voorziening in de vacature bij
het Christelijk Onderwijs in v m.
Besoijen hebben zich niet minder
dan 107 sollicitanten aangemeld.
Chr. Bewaarschool.
Inplaats van Mej Homburg, die als
zoodanig ontslag heeft gevraagd is
benoemd tot hoofd der Chr. Bewaar
school te v.m. Besoijen Mej Hoek-
sira uit Breda.
Letierkundig Comité.
Vital Haesaert komt a.s. Maandag
op ultnoodiging van het Letterkundig
Comité een lezing (met lichtbeelden)
Houden over Katholieke kunstenaars
(Toorop, Servaes, Nicolas e a.) Dat
de heer Haesaert een bevoegd spreker
is, blijkt uit de volgende persuit
treksels
„Ons Noorden", Groningen.
Alhoewel we hierbij niet de be
vrediging van een volmaakt repro
ductie m kleur kregen, werden de
verschillende uitingen van den kunste
naar in logisch verband met elkaar,
ons over gebracht, het inzicht er in
verdiept en de bekoring ervan ver
hoogd.
De heer Haesaert heeft onze zie)
doen luisteren en de tale van eene
mystieke kunst doen verstaan.
„De Maasbode".
De boelende en begeesterende
voordracht leerde aan de vergadering
hoe men Toorop en zijn werk heeft
te beschouwen.
Er was een wezenlijke inleiding
tot de reeks van lichtbeelden uit
Toorop's werk, die als slot vertoond
werd.
Nieuwe Schiedamsche Courant
Eens heeft een- priester artist uit
datzelfde Vlaanderen, Hugo Verriest,
de Schiedammers ingeleid In het
schoone werk van den Priester
dichter Ouido Qezelle.
Men kan sommigen nog hooren
vertellen, hoe Verriest de kunst ver
stond, de diepe en echt christelijke
schoonheid voelbaar te maken, waar
van de gedichten van Gutdo Qezelle
doordeesemd zijn.
Zoo moet ook het heerlijk werk
van Jan Toorop, door het begeleidend
woord van Vital Haesaert, voor alle
aanwezigen een openbaring geweest
zijn.
Men zie verder de advertentie in
dit nummer.
R K. Vrouwenbond.
Voor een vrij goed bezochte ver
gadering sprak Woensdagavond de
WelEerw. heer kapelaan Frenken uit
Breda over het werk van den
Eucharistischen Kruistocht tot zede
lijke verheffing van het fabrieks
meisje. Dit werk, dat in de groote
industrie centra als Eindhoven Til
burg. Nijmegen, Bergen op Zoom,
maar vooral in Breda, onder de directe
leiding van kapelaan Frenken reeds
veel opgang begint te maken werd
eenige jaren geleden door een klein
groepje kruistochters ter hand ge
nomen en mocht zich al dadelijk in
een groote belangstelling en daad
werkelijken steun, vooral van patroons-
zijde, verheugen.
Than3 wordt reeds, b v. voor de
meisjes der Hero, Kwatta, Kunstzijde-
industrie e.a. in den vorm van huis
houd en naai onderwijs, algemeens
ontwikkeling, zangonderrlcht e.d. ont-
zettend veel ten goede verricht,
terwijl ook direct door de cursussen
en bijeenkomsten een beschavende
invloed merkbaar werd.
De grootste zegen, die van het
E. K werk uitgaat berust echter op
de godsdienstige vorming der meisjes,
daar zij in de eerste plaats tot
Roomsche vrouwen worden opge
voed.
De met veel vuur uitgesproken rede
van den gewijden spreker, eindigend
met een aanbeveling voor het Orgaan
van den E.K. „De Roepstem" verwierf
een hartelijk applaus.
De verkiezing van een bestuurs
lid voor de St. Clemens parochie in
de vacature van Mej. W. Klerkx,
welke vervolgens gehouden werd,
had tot resultaat dat behaald werden
door Mej. C. Loeff 77 stemmen en
door Mej E. Verhoeven 48 stemmen,
zoodat gekozen is Mej C Loeff.
Onder politie-toezicht had daarna
de trekking der groote verloting
plaats, waaraan nog werd verbonden
een koekloterlj en andere attracties,
waarmede nog een uurtje onder groote
hilariteit en vroolljkheid werd door
gebracht.
Hieronder volgt de trekkingsHjst
der verloting
10 Bruine bloempot. 11 Dasspeld. 17
Pluche tafelkleed. 87 Broodplank. 95
Klein blaadje. 97 Bonbonschaal. 153
Armband met steentjes. 194 Lepeltjes
in étui. 205 Groot wandbord. 244 Kop
met schotel. 251 6 messen. 277 Boek.
280 Rozenbol. 351 Groote doos zeep.
398 Pendule met candelabres. 524 Zak.
doek in doos. 574 Fluitketel. 596 Tom-
pouoe. 635 1 paar kousen. 653 2 arm
banden. 708 Likeurstel. 729 Nageletui.
737 Doos zeep. 757 1 paar vleescli-
vorkjes. 761 Flacon parfum. 799 Doos
zeep. 820 Schilderij. 856 Dasspeld. 925
Koperen bloempot. 927 Luciferhouder.
969 Schilderij. 976 Broodplank. 1032
Broodtrommel. 1067 Koekjestrommel.
1073 Schilderij. 1085 Groot wandbord.
1118 Dasspeld. 1144 Kop met schotel.
1166 Slangenarmband. 1175. Klein
wandbord. 1195 Flacon parfum. 1217
Schilderij. 1254 Tabakspot. 1299 Cou
rantenhanger. 1302 Fruitschaal. 1315
Tompouce. 1321 Flacon parfum. 1380
Presenteerblad. 1399 Lepel, en vork-
bak. 1436 Koffieservies. 1449 Doos
odeur. 1454 Eiersnijder. 1493 Nagel-
étui. 1500 Slangenarmband.
Prijzen moeten binnen 14 dagen wor
den afgehaald bij Mevr. Donkers, Min.
Loeffstraat 63. Waalwijk (v.m. Baard
wijk.)
Verkoopingen.
Het woonhuis in de Stationsstraat
van den heer M Schamberg.n, dat
1.1. Dinsdag in veiling kwam, is
gisteren onderhands vei kocht aan den
heer van Esch te Raamsdonksveer.
Het woonhuis en fabrieksgebouw,
vroeger der firma Jos. Qroenen ie v.m
Besoijen, werd gisteravond ingezet tot
een bedrag van 19100 door den heer
J. Michael te Vrijh.— Capelle.
Het woonhuis enz. Oostzijde voor
f 6000 door den heer E Bossaerls,
en het dubbel winkelhuis Westzijde
voor f6000 door den heer J. van der
Meijs alhier.
Zilveren jubileum.
Gisteren herdacht mej. Neeltje Kuijs-
ten hei bljzondtie feit dat zij óór 25
jaar werd aangesteld tot kosteres der
Ned. Hervormde Kerk alhier.
Des middags verschenen ten hareri
huize deputaties van de Kerkvoogdij,
den Kerkeraad en de Herv. gemeente,
die aan de jabilaresse onder toepasse
lijke woorden geschenken aanboden.
Nog van meerdere zijden mocht het
sympathieke Neelije tal van gelukwen-
schen ontvangen, waarbij wij ook
gaarne de onze voegen.
Het is voor haar een dag geweest,
die zij steeds dankbaar zal kunnen
gedenken.
Onjuist.
Het bericht in andere bladen, dat
zich in de zaal van mej de Wed.
Franssen een zuivelfabriek annex melk-
slijterij enz. zou vestigen, is naar men
ons mededeelt, onjuist Van deze zaak
komt niets.
Een schoenwinkel nop de planken".
Een geraffineerde Ttmtur—reclame
op het tooneel mag genoemd worden
het gunstig gerecenseerde nieuwe
blijspel „Mijn zuster en ik", dat sinds
1 dezer in den Princesse-Schouwburg
te Den Haag opgevoerd wordt door
het tooneelgezelschap van Cor Ruys
„het Ned —Indisch Tooneel', en waar
van de tweede acte speelt in een
schoenwinkel, geheel met Timlur—
artikelen geïnstalleerd. Naar wij ver
nemen zal het stuk mettertijd ook in
Amsterdam en Rotterdam gaan.
V. v. d. S.
Onderlinge Tentoonstelling van duiven.
Door den Waalwijkschen Verzend-
bond van duiven, wordt vandaag en
morgen tn de zaal van den heer J.
van Helvoirt, aan de Putstraat, een
onderlinge duivententoonstelHng ge
houden.
jaarmarkten te Waalwijk.
De Marktkaartjes houdende de
datums der jaarmarkten te Waalwijk
in 1929 zijn wederom verschenen en
gratis verkrijgbaar op 't politiebureau
en de secretarie.
Thomas Bata de schoenkoning van
Tsjecho—Slowakije, is op 't oogen-
blik in Amerika, om er zijn zoon op
school te brengen en om Amerikaan-
sche markten te peilen.
De schoenfabriek Auerswald Sauer-
brunn A.—G. te Lössnlts i E. zal
eind dezes jaar worden stopgezet met
ontslag van personeel. Van 1 Jan. tot
31 Oct. Is 139 226 Mk. verloren en
er was al van verleden jaar een verlies
ad 88 594 Mk Het a'andeelenkapitaal
bedraagt 600.000 Mk.
Bij Eduard Llngel te Erfurt zou
1927/28 een verlies van ca 100 000
Mk. opgeleverd hebben (vorig jaar
4 pCt. dividend.)
De Belgische schoen- enledcrbeurs
zal het volgend jaar gehouden worden
te Brussel van 7 tot 15 September.
V.v d.S.
Ue oversiroomingen van de Donge.
la verband met Ue oversttoonimgen
der lage Dongepoideis bij de jongste
stormvloeden heelt hel Tweede
Kamerlid Feber den Minister van
Waterstaat gevraaga, ot hei plan van
vcrbeieriugswerken, aan den Minister
door het bestuur van het waterschap
L)e Beneden-uonge Ingezonden en
dat er op is ingericht de bovenbe
doelde oversiiuomingsellende op te
n-.ffen, terwijl het oian tevens be
vorderlijk Is voor de atwatering, de
watervoorziening en de scheepvaart
in de betrokken streek, de Instemming
van den Minister heelt verworven.
En tevens of er een Rijkssubsidie
voor die verbeteringsweiken Is te
wachten.
DKUNEN. Meldden wij reeds vroe
ger dat dooi de fiima O. van Drunen
Zn. en Co. aan de tabnek een groote
uitbreiding is gegeven, thai.s vernemen
wij, dat men voornemens Is, een
prachtig dubbel Heerenhuis te bou
wen op het terrein aangekocht
tegenover de fabriek op Hullen.
Wij vernemen dat reeos in December
de aanbesteding zal plaats hebben.
De Eerste Langstraatsche Sioom-
zuivelfabiick hield eene vergadering
tn de zaal der Jongeltngen-Cungrega-
tte. De voorzitter heette allen welkom,
waarna de notulen werden voorgele
zen en goedgekeurd. Bij de verkiezing
van twee bestuursleden wegens pe
riodieke afiredtng van de heeren v.
Spijk te Nieuwkuik en Joh. Pijnen
burg te Drunen werden deze bij
acclamatie herkozen.
Wegens overlijden van den heer v.
Huiten werd benoemd tot lid der
Commissie van Toezicht de heer O.
Muskens, Wolfshoek.
Vervolgens had de bespreking plaats
van entreegeld voor nieuwe leden en
eenige mededeelingen van huishou-
delijken aard, waarna de voorzitter
met een woord van dank de vergade
ring sloot.
Door de Kanarievogelvereeni-
gir.g „Ons Qenot" gevestigd bij den
heer Pullens-de Wit, is besloten einde
December eene groote tentoonstelling
te houden van kanarievogels in bo
vengenoemd café.
Door de R.K. Werkliedenvere
niging zijn benoemd tot afgevaardlg-
digden voor de centrale raadsverga
dering welke op 23 Dec. te Tilburg
gehouden wordt Ue heeren W. v. d.
Zanden, J. Lommers en W. v. d Wiel.
SPRANG-CAPELLE (Vjd. Sprang).
A s. Zondag des voormiddags half
tien en des namiddags half zes hoopt
in de Oeref Kerk alhier op te treden
Ds. van der Velden van Rotterdam
(Kralingen).
In de Ned. Herv. Kerk hoopt Zon
dagmiddag 2 uur op te treden Ds.
Bolkenstein van 's Gravenmoer.
Tot ouderling bij de Ned. Herv.
Kerk alhier zijn gekozen de heeren
Jac. Timmermans en C. B. Timmer
mans.
20ste Jaarvergadering der Afd.
Sprang van het Ned. Werkl. Verbond
„Patrimonium" op a s. Zaterdag des
avonds half acht in de zaal van den
I1.Q1.
