Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ROODE ROZEIi.
weer
FEUILLETO
J
i
aaiaijyi
Rheumatiek
NUMMER 5.
WOENSDAG 15 JANUARI 1930.
53e JAARGAN
T
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATBBDAG,
Abonnementsprijs per 8 maanden f 126.
Franco per post door bet geheels rjjk 1.40.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden, ena.
franco te zenden aan den Ultgerer.
ÜITGAYEi
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
Telefoon No. S|. Telegr.-Adre»; KCHO.
Prfa der AdTortentlto
20 cent per regelminimum 1.60.
BJJ contract flink rabat.
Reclames 40 cent per regel.
AdvertentlCn moeten Woensdag en Vrfdag
des morgens om aiterlik i aar ln ons bealt
1».
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWEE BLADEN.
EERSTE BLAD.
N ederlandsch- Indië.
In ons vorig nummer gaven wij een
enkele noot op het schrijven van het
Partijbestuur der S. D. A. P. aan den
Ministerraad, in verband met het op
treden der Indische Regeering tegen
de P. N I.
„Het Volk" heeft het optreden van
de Indische Regeering niet kunnen
goedkeuren. Da's te begrijpen. Overal
waar opstandigheid den kop wordt
ingedrukt en maatregelen worden ge
troffen om orde en rust te handhaven,
zal het roode Orgaan zich laten hoo-
ren. Deed men dit revolutionnaire ge
baar niet, dan zou de Partij zich in
haar eigen klokhuis verloochenen. En
dat nooit
Van uit dit standpunt neemt „Het
Volk" natuurlijk ook een k prioristisch
gebaar aan tegen de zakelijke^regee-
ringsverklaring.
Maar wie objectief en zonder eenige
streberei of partijzucht het kernbetoog
van den regeeringsgemachtigde voor
Aigemeene Zaken, Mr. Ir. Kievit de
Jonge, in het oog vat, zal moeten
erkennen, dat de maatregelen van de
Indische Regeering tegen de Partij Na-
sionai Indonesia alleszins gerechtvaar
digd en gewettigd waren.
Het is dan ook niet meer dan een
hol en klakkeloos gezegde van „Het
Volk", dat de regeering zich tot een
„provoceerend uiterste liet voeren".
De onbevooroordeelde lezer moge
dit zelf vaststellen uit eenige textueele
verklaringen van Mr. Ir, Kievit de
|onge. Wij bepalen ons slechts tot de
volgende citaten
Wat bewoog de regeering om tot
huiszoeking op zoo groote schaal op
dracht te geven Om die vraag te
beantwoorden, moge ik er eerst aan
herinneren hoe de huidige regeering
reeds bij haar optreden in 1926 tegen
extremistisch drijven gewaarschuwd
heeft, hoe deze waarschuwingen eenige
keeren zijn herhaald tijdens de vorige
zitting van den Volksraad, uitdrukke
lijk voor de laatste maal. Onder meer
werd door mij toen in eersten termijn
gezegd, en in tweeden termijn opzet*
teiijk nog eens herhaald„De voor
standers van de „los van Nederland"
van „De Echo van het Zuiden."
door
HEDWIG COURTHS-MAHLER.
6.
„Oom Rainer," zei zij nog eens
halfluid en aarzelend, als begreep zij
niet, wat hij van haar wilde en als
schrok zij van hetgeen hij haar vroeg.
In zijn gezicht bewoog geen spier,
ofschoon hij op dit oogenblik in het
geheel niet rustig was. Hij wist zich
ook nu te beheerschen.
„Dat is nog erger dan toen je lach
te, Josta; je bent geschrokken, dat
je oude oom Rainer op de vermetele
gedachte gekomen is, jouw jeugd aan
zich te willen verbinden."
Hulpeloos keek ze naar hem op.
„Ik ben zoo geschrokken, ik hoe
had ik ooit daaraan kunnen, denken.
U en ik och, oom Rainer, ik ben
toch zoo'n dom wezentje in vergelij
king met u", stamelde zij.
Hij liet langzaam haar handen los.
In zijn hart voelde hij een smartelijke
spijt, veel smartelijker dan hij ooit
gedacht had. Maar hij bedwong zich
en hij kon zelfs glimlachen.
„Dus moet ik voor jou oom Rai-
ïer blijven; ie zou niet k;
een paar Wybert-
tabletten! Zij bescher
men tegen verkoud
heid en infectie.
beweging hebben zich er natuuriyk
rekenschap van gegeven, dat een actieve
propaganda, bepaaldelijk voor een zeer
spoedige verwezenlijking van de „los
van Nederland" gedachte ernstig ge
vaar voor beroering en excessen met
zich brengt, welke als de redelijk voor
zienbare nawerking van hun optreden
zouden moeten worden beschouwd.
De Regeering hoopt wei, dat de
volksleiders in deze het verantwoor
delijkheidsbesef zullen toonen hun
door de heeren Dwidjesewojo en
Middendorp, zij het in eenigszins
ander verband, in voldoende mate
toegekend. Maar wordt de regeering
in die verwachtingen teleurgesteld,
ondervindt zij. dat die leiders, hetzij
uit onwil, hetzij uit onmacht, niet
voorkomen, dat hun actie het karakter
van opruiing aanneemt, dat zij zich er
van onthouden op de meest openlijke
en ondubbelzinnige wijze eike ge
dachte aan een gewelddadige actie bui
ten te sluiten, dan zai moeten worden
ingegrepen, dan zullen tegen die lei
ders, wellicht ook tegen de beweging
zelve, scherpe maatregelen moeten
worden genomen."
Na deze laatste waarschuwing kon
den, ging men in verkeerde richting
voort, slechts daden volgen. Sedert het
begin van Augustus j.l. nu, waarin de
zooeven door mij aangehaalde woor
den werden gesproken, hebben som
mige P.N.I.—leiders inderdaad hunne
volgers meermalen aangespoord den
weg van geweld niet te betreden en
den strijd voor de doeleinden der ver
eeniging slechts met wettelijke midde
len te voeren. Daarnaast echter heb
ben andere leiders en soms ook de
zelfde op andere momenten óf gezwe
gen, zelfs indien stemmen in andere
richting opgingen, óf op cursussen
den wel openbare vergaderingen de
aanwezigen toegesproken in bewoor
dingen van duidelijk opruiende strek
king, ook al vielen zy buiten het be
reik van de Strafwet. In die bewoor-
sluiten, mij een anderen naam te ge
ven?"
Een donkere gloed overtoog haar
gezicht en de lange, zijige wimpers la
gen als donkere bogen op haar gloei
ende wangen. Zij voelde instinctief,
dat zijn aanzoek uit een rustig kalm
gemoed kwam, niet gedreven door 'n
hemelbestormende liefde, zooals die
man en vrouw samenvoert in het za
ligste uur van hun leven. Het deed
haar bijna lichamelijk pijn, dat hij
haar weigering zoo kalm tegemoet
zag. Maar hoe kon het ook anders?
Wat beteekende zij voor hem? En
toch hij deed aanzoek om haar
hand en verscheen haar plotseling in
een geheel nieuw licht. Toqh dreef
haar iets, zijn aanzoek aan te nemen.
Altijd had zij zich als het hoogste ge
luk gedroomd, eiken dag in de nabij
heid van oom Rainer te leven. En nu
behoefde zij maar ja te zeggen om
dag in, dag uit, uur na uur bij hem
te zijn en niet meer van hem behoe
ven te scheiden.
Deze zekerheid doorsidderde haar
als een warm geluksgevoel, maar in
stinctief verborg zij voor hem het
schitteren van haar oogen en sloeg
ze neer.
Zijn schijnbare rust lag als een
lichte druk op haar verontruste ge
dachten.
Hij wachtte lang vergeefs op ant
woord en eindelijk zeide hij zacht:
„Dus geen antwoord? Dat betee-
kent, dat je me wegstuurt, dat je me
afwijst, niet waar?"
Zij nam snel zijn hand.
„Neen blijf", smeekte zij zacht,
dingen werd het wetteiyk gezag ever
deze landen gekleineerd, de dienaren
van dat gezag gehoond en overigens
niet zeiden getracht met evenzoovele
woorden by den hoorder den indruk
te vestigen, ais zoude het spoedig met
dit gezag zyn gedaan. Aldus werden
vooral in Midden—Priangan stemmin
gen van ontevredenheid en fantasti
sche verwachtingen opgewekt. Door
die stemmingen ontstond op den duur
een spanning, welke bi] verdere toe
neming als een natuurkracht, ook
zonder aanwijsbaren rechtstreekschen
invloed van bepaalde personen, tot
uitbarsting komen moest.
Onder de hier aangeduide omstan
digheden zou het kortweg onverant
woord zyn geweest, indien de regee
ring verder in eene houding van
waakzaam afwachten had volhard. Zy
zou daarmede een harer eerste plich
ten de verzekering van orde en rust
onder de ingezetenen, hebben ver
zaakt.
Diep beneden de hoogheid van
dezen plicht, waardoor de regeering
duideiyk werd geleid, staat de voor
stelling van het weekblad „Het Indi
sche Volk", waarnaar de laatste der
vragen van den heer Middendorp ver-
wijst. De voorstelling nameiyk alsof
zy werd opgedreven door de recht-
sche elementen binnen en buiten de
bureaux en alsof thans die elementen
haar ai dan niet onder voorwend
selen van een sluimerend complot
Zij keek hem daarbij niet aan en
merkte het schitteren van zijn oogen
niet op.
„Als je verloofde, Josta?"
Nu keek zij in zijn rustig gezicht,
onzeker, verlegen en aarzelend.
„O ik weet het niet. Het komt
zoo plotseling. Ik heb nooit daaraan
gedacht."
„Zeg me dan tenminste of je hart
nog vrij is, of je geen ander liefhebt."
Zij schudde haar hoofd met be
slistheid.
„Neen, ik houd van niemand dan
Zij aarzelde. „Van u" had ze wil
len zeggen. Maar dat wilde nu niet
over haar lippen. Zij had plotseling
een gevoel van verlegenheid, dat zij
tegenover hem nooif gekend had. Tot
nu toe had zij hem zonder aarzelen
haar geheele innerlijk getoond en
nooit eraan gedacht, hem iets te ver
bergen. Nu moest zij het doen, aan
een innerlijken drang gevolg gevend.
„Dan van papa", vervolgde zij
haastig.
Hij trok haar weer naar zich toe.
„En van mij houdt je niet een beet
je, kleine Josta?" vroeg hij vertee-
derd, door haar hulpeloosheid ont
roerd.
Zij ademde snel.
„Ja, dat weet u toch wel, van u
heb ik altijd veel gehouden. Alleen,
u vraagt mij of mijn hart nog vrij is.
Dat is het stellig."
„Dan vraag ik je nog eens wil
je mijn vrouw worden?"
„Haar donkere oogen keken hem
ernstig en vragend aan.
hebben weten mede te slepen. Hier
wordt, afgescheiden van de verdacht
making in deze voorstelling, besloten
het regeeringsoptreden tegen de P.N 1
als een politieke aangelegenheid voor
gesteld. Die voorstelling is, blijkens
het voorafgaande, door en door onzui
ver en kan de gedachtenwisseling over
dit optreden slechts vertroebelen en
onvruchtbaar maken. De maatregelen
tegen genoemde vereenigtng waren
objectief noodzakelijk, teneinde de ge
meenschap in haar geheel tegen mis
dadige aanslagen te beveiligen.
BINNENLAND.
ten nieuwe industrie te Oss.
In tegenwoordigheid van verschil
lende autoriteiten had heden de ope
ning plaats van de N. V. Organontot
bereiding van orgaanpreparaten op
wetenschappeiyken grondslag,
Deze fabriek is een der meest
moderne inrichtingen van pharmaceu-
tische industrie. Haar oorspronkelijke
taak was het bereiden van orgaan
preparaten op wetenschappeiyken
grondslag in de letteriyke beteekenis
van het woord, dus van preparaten
uit dierlijke organen. Qedeelten van
het dierlijk lichaam werden reeds in
de vroege oudheid als geneesmiddel
gebruiktin een nieuwen vorm ver-
schijnenze weer in de moderne Therapie
De N. V. Organon heeft zich van
den beginne af de medewerking weten
te verzekeren van den bekenden
pharmakoloog Prof Dr. E. Laqueur
Hoogleeraar in de geneesmiddelleer te
Amsterdam. Al haar producten staan
onder diens controle. In den laatsten
tijd werkt zy ook samen op het
gebied der Vitaminen en Bacteriologie
met Prof. K. K. Wolff, Hoogleeraar in
de gezondheidsleer te Utrecht (opvol
ger van Prof. Eykman).
De nieuwe gebouwen, die in de
nabijheid van Zwanenbergs slachteryen
en fabrieken werden gesticht, zyn zoo
doelmatig mogelijk ingericht. De weg
die het product van de grondstof tot
het verpakte geneesmiddel doorloopt
is zoo kort mogeiyk, zoodat aan de
eischen der hygiëne geheel kan worden
voldaan.
De Commissaris der Koningin was
o.a. bij de opening tegenwoordig.
Neen oom kon zij hem nu niet
noemen, het wilde haar niet over de
lippen en voor het eerst viel het haar
op, dat hij voor den oom van een jong
meisje veel te jong was. Nooit was
hij haar zoo jong voorgekomen als nu.
„Waarom ik je vraag, mijn vrouw
te worden?" antwoordde hij snel.
„Omdat ik niet zou weten, welke
vrouw ik liever aan mijn zijde zou
zien dan jou."
Zij voelde, dat dit voor een aan
zoek zeer koel klonk en vermoedde
niet, dat hij opzettelijk zoo kalm bleef
om haar niet te verschrikken.
„Maar waarom wilt u nu plotseling
trouwen? Ik dacht altijd, dat u dat
nooit zou doen", zeide zij haastig.
Hij moest glimlachen. Het klonk
bijna als een verwijt.
„Het is de plicht van iederen man
een familie te stichten, en zeker,
wanneer hij een zoo verantwoorde
lijke plaats inneemt. Lang genoeg heb
ik reeds geaarzeld. Nu wordt het hoog
tijd. Ik ben al vrij oud om te trouwen,
vindt je niet?"
Zij schudde het hoofd.
„U bent toch niet oud".
„Nu oud genoeg om voor jou de
oude goede oom Rainer te zijn."
„O, dat is zoo'n gewoonte uit mijn
kinderjaren. En als oom Rainer was
u mij altijd zoo vertrouwd."
„Kan ik het nog niet meer worden
als je man?"
Er klonk iets dringends in zijn
woorden. Dat zij hem nu nog zou
kunnen weigeren, scheen hem onmo
gelijk. Nooit had hij haar zoo mooi
en bekoorlijk gevonden als op dit
Nieuwe ontslagen bij Philips.
Naar we uit goede bron vernemen,
zyn er vorige week bij de Philips-
ondernemingen weer diverse honderden
arbeiders (en arbeidsters) ontslagen
wegens slapte in den afzet der radio-
artikelen, lampen en röntgenapparaten.
De magazynen moeten boordevol zijn
met voorraden. Het ontslag betreft
byna uitsluitend personeel van buiten
de stad, ongehuwden maar ook ge
huwden.
Voorts vernemen we, dat zeer binnen
kort in coördinatie met een te Londen
gevestigde fabriek, de fabricage van
töntgenapparten zal worden begonnen,
in dier voege zooals reeds geschiedde
o.a. in licentie met „Müiler" te Ham
burg. T. C.
Nieuwe Gouverneur van Curasao.
Naar wy vernemen is het vertrek
van den nieuwbenoemden gouverneur
van Curasao, den heer Van Slobbe,
eenigen tijd vervroegd.
Dit vertrek zal niet zyn op 14 Fe
bruari, maar op 31 Januari. De heer
Van Slobbe zal met de „Venezuela"
naar Curasao vertrekken.
Eindhoven 90.000 inwoners.
De gemeente Eindhoven heeft het
inwonerstal van 90 000 overschreden.
Massa-ontslag wegens slapte.
Het persbureau Vaz Dias meldt:
Het personeel van de firma Swin-
kels, textielfabrieken te Mierlo, is
tegen Zaterdag 18 Januari a s. wegens
slapte van het bedryf, ontslag aange
zegd Een 150-tal personen wordt
hierdoor werkloos.
De pijn is te verzachten,
het lijden te verminderen!
Wacht niet tot de kwaal ver
ergert, masseer direct met
KLOOSTERBALSEM
Wïöeen goud
too goed."
j niet zoo rustig als hij scheen.
Zij keek hem weder aan. En zij
i voelde, dat zij nu onuitsprekelijk ge
lukkig zou zijn als ja als? Zij wist
zelf niet precies, wat er bij dit aan-
zoek ontbrak, zij bekende zich niet,
dat zij hevig verlangde, dat hij tot
haar zeggen zou: „Ik heb je warm en
innig lief, zooals de man de vrouw,
die hij tot de zijne wil maken, lief
hebhen moet."
Zij streek over haar voorhoofd.
„Nu Josta? Wil je mijn vrouw wor
den, of moet ik bedroefd met een
„neen" heengaan?" vroeg hij nog
eens.
„Zou u heel bedroefd zijn?" vroeg
zij.
„Ja, zeker", antwoordde hij ernstig
en hij voelde, dat hij de waarheid
sprak, ofschoon hij Josta niet liefhad.
„Ik zou je voor niets ter wereld
verdriet willen doen", zei ze zacht.
„Dus je stemt toe?"
Zij wachtte op den vroolijken klank
in zijn stem en zij zag, dat zijn oogen
innig smeekend de hare zochten, al
was hejt^ niet met de uitdrukking, die
zij onbewust verlangde.
Een oogenblik aarzelde zij nog,
maar toen moest zij denken: „Als je
nu „neen" zegt, dan gaat hij heen,
misschien voor altijd en je ziet hem
nooit terug".
Dat scheen haar erger dan de dood.
Bij die gedachte kromp haar hart
ineen. Snel, zonder zich verder te be
denken, legde zij haar hand in de
zijne.
„Als je het wilt ja dan stem
ik toe", zei ze haastig, als vreesde zij
l
cho van het Zuiden,
Waalwyfesclie en Laiigstraatscbe
«rr
AKKER'»
L verzacht verrassend^
•nel.
>*/-) r»vA__