GEMEENTERAAD waalwijk.
De Raadhuisplannen,
voorstel van B. en W. om den heer
jlnen een nieuw ontwerp te doen
vervaardigen aangenomen.
No. 26. Zaterd. 29 Mrt. '30. 62e Jrg.
VIERDE BLAD.
„hare vergadering van den raad
fenreente op Vrijdag 28 Maart
„,m 7 uur.
jjjjiiier de Edelachtb. heer E.
"i de heer H. Donkers,
de publieke tribune zijn vele
stellenden aanwezig.
notulen der vonge vergadering
onveranderd goedgekeurd.
idNDE ORDE:
Ingekomen stukken.
Van de Woningbouwvereniging
idwijk" en van de Besoijensche
««bouwvereniging alhier
fi)ag over 1929 en balans per 31
ier 1929.
Van den Bosschen Diocesanen
tliedenbond te Tilburg:
Verzoek om, bij de herziening van
ieentelijk belastingstelsel in ver-
de nieuwe wet op de finanti-
ierhouding tusschen het Rijk en
[ineenten, rekening te houden met
van de groote gezinnen;
fezoek om te bevorderen het ver-
ja in eigen bezit van een woning
arbeiders.
Van den Directeur van den R. K.
lelbaren Handelsavondcursus, al-
tslag over 1929.
Proces-verbaal van opneming van
ld en kas van dèn gemeente-ont-
gehouden op 10 Maart 1930.
Van Gedeputeerde Staten:
«Jkeuring raadsbesluit van 28 Fe-
tot aankoop van strookjes
ij langs de Eerste Zeine.
èdeeling, dat bij K.B. van 21 Fe-
ari 1930 nr. 66 is goedgekeurd het
Isbesluit van 27 December 1929 tot
Belling eener verordening op de
ig van schoolgeld voor 't gewoon
[onderwijs en voor het uitgebreid
(onderwijs.
wat de adressen onder b.
il wordt op voorstel van B. en
bloten deze te behandelen zoo
verordening regelende de
me belastingheffing voor onze
eente aan de orde komt.
andere stukken worden voor
lisgeving aangenomen.
Van verschillende bewoonsters
den Kloosterweg alhier:
irzoek om op den Kloosterweg
Verlichting aan ie brengen, in ver-
i met de toenemende onveiligheid
If wegen.
Van verschillende ingezetenen
itnieuwd veraoek tot uitbreiding
Iraatverlichtfng in de Eerste Zeine.
lorzitter. Het gemeentebestuur
in over,weging beide verzoeken
kennisgeving aan te nemen.
Schijfdel. In verband hiermede
ik even het volgende willen
Zofcaals U weet zijn en wor-
rbij den Watertoren ver
izen gebouwd. Door den
'r lichtbedrii ven was wel
gsga |r5" (Hat deze panden zouden
i^nsjBbiten, doch zou dat niet
>kt i^Kunnen worden In een
gw zijnd huis zijn de elec-
S W^Bngen reeds aangebracht,
net daar niet komt heb-
r.iets aan en moeten ze
uilampen koopen
n.
Uw vraag staat slechts
verband met hetgeen
is. Er Is een verzoek ge-
e electrische leiding zoover
ken hetgeen in welwillen-
glng is genomen en mede
t zoo mogelijk nog in den
dit jaar zou getracht worden
tot zoover door te trekken,
gaat thans onmogelijk daar het
er'bestaande net in de St. Antonius
cen* parochie niet voldoende capaciteit
or heeft om ook die veraf gelegen huizen
R nog van stroom le voorzien. Er zal
vat» dus een nieuwe kabel, vermoedelijk
vk een ondergrondsche moeten worden
-1 gelegd, of een nieuw transformator
\«bouw moeten worden geplaatst. Zoo
k toestand thans is kan de stroom
Het tot die panden gelevetd worden
Oat kan misschien voor enkele men
schen vervelend zijn maar het kan niet
landers en zij kunnen toch gas krijgen,
lus ze behoeven geen petroleum te
jtoken.
We hebben met den aanleg van gas-
de nuttige ervaring
etijke verzoeke te sPoedi8 °P
heeft de gem? moet inSaan
p\en gemaakt,
(4por alien a
-^chijnd" /genomen
'•^Weekend hebben zullen
Voorzit r afnemen.
Zij JL. Daar twijfel ik ook niet
vv id en^pzullen echter nog moeten
lot het net van voldoende
is. anders kan het niet.
ten8- Zouden die enkele licht-
tneer van zooveel Invloed zijn
l jet net dan niet meer van vol
gde capaciteit is Of zouden anders
;en noodleiding die menschen
fii f zoo lang te helpen zijn. Met een
beetje goeden wil za! er wel iets op
te vinden zijn.
"Voorzitter. De goede wil is bij ons
rol
Ird
■ng
moet
feente eenmaal de
fZn wordt er nog lang
nomen.
.../'De menschen die dit
wel aanwezig, maar de afstand is te
groot, zoodat daar geen voldoende
stroom kan gebracht worden.
Smolders. Momenteel is de capici
feit van het net in de St. Antonius-
narochie reeds onvoldoende. Wanneer
de iabrieken draaien heeft men nu
aan het einde der ieidlng al zeer
slecht licht. Als we die leiding nog
1000 M zouden moeten doortrekken
dan kan men. zich indenken dat over
zoo'n afstand de stroomafval zoo groot
is dat men aan het eind haast geen
licht zal hebben.
v. Schljndel. Als 's avonds die fa
brieken niet werken dan zal men toch
ook wet voldoende stroom hebben.
Smolders. Maar dan zouden de
menschen 's winters eerst 2'/a uur
het donker moeten zitten.
v. d. Waerden. In de adressen
wordt allereerst gevraagd om een
straatverlichting voor den Kloosterweg.
Persoonlijk voel ik hier veel voor.
Ik heb al ijd betreurd dat destijds,
toen ik niet aanwezig was, is besloten
om dien weg slechts spaarzaam te
verlichten. Met het oog op'de veilig
heid, niet alleen in den zin van gevaar
voor aanrandingen, zooais in 't adres
bedoeld wordt, doch ook voor de
verkeersveiligheid met het drukke
autoverkeer langs den Watertoren
achtte Ik een betere straatverlichting
aldaar gewenscht en zou ik willen
voorstellen daar enkele lantaarns bij
te plaatsen.
Op dezelfde gronden zou ik ook
willen voldoen aan het verzoek tot
uitbreiding der straatverlichting in de
Eerste Zeine. Nu staat er aan het
begin van den weg vanaf het station
een lantaarn en een bij het klooster
en verder niets. De menschen die
verderop wonen hebben daar niets
aan. Het licht van de lantaarn langs
den Parallelweg is meer misleidend
dan gemakkelijk en daardoor loopt
men altijd gevaar in den sloot te
loopen, over de karresporen te vallen
of tegen een paal op te loopen. De
verplaatsing van het lichtpunt bij het
station naar den ingarg der v. Cooih
straat heeft in de verlichting van de
Eerste Zeine weinig verbetering ge
bracht.
Ook hier zou ik dus een paar licht
punten willen doen bijplaatsen.
v. d. Geld. ik moet beamen hetgeen
de heer v. d. Waerden over de 1ste
Zeine gezegd heeft. Het is er een
onhoudbare toestand en als hij er een
voorste! van maakt daar meer licht
punten te plaatsen, wil ik dat gaarne
steunen.
Voorzitter. Het is zeer gemakkelijk
en verleidelijk om aan al dergelijke
verzoeken gevolg te geven, doch de
geldkwestie roept ons op sommige
momenten een „hall" toe. Ook moeten
we de const quenlies niet uit het oog
verliezen. Als we voor deze wegen de
verlichting gaan uitbreiden, dan kunnen
we verwachten dat straks ook de heer
Roxs nog eens op verlichting van den
Winterdijk terug zal komen en ook van
de 2e en 3e Zeine en andere afgelegen
wegen dergelijke verzoeken zullen in
komen.
Smolders. Als de raad meent op deze
verzoeken te moeten ingaan, mag hij
de const quenties wel goed overwegen.
Er zijn reeds meer aanvragen om ver
lichting van afgelegen uithoeken inge
komen, die wij reeds terzijde hadden
gelegd, doch bij inwilliging van deze
verzoeken zullen spoedig die andere
aanvragers ook weer komen.
In vergelijking met andere gemeenten
maakt Waalwijk, wat de verlichting
van zijn afgelegen wegen betreft, geen
slecht figuur. Vele gemeenten gaan
eerst dan tot aansluiting van dergeliike
wegen aan het lichtnet over als blijkt
dat de leiding rendabel is te maken.
Die maatstaf wordt hier niet eens aan
gelegd.
Er is hier geen sprake van dat de
verschillende uitbreidingen van gas-
en electriclleit- en waterleidingen die
hier zijn uitgevoerd rendabel zijn. Zelfs
de dicht bebouwde Putstraat is de
eerste 4 5 jaar nog niet rendabel en
toch hebben wij er niet tegen opgezien
daar de eleciriciteiisleiding aan te
brengen.
Wat de kosten betreft deze zijn op
ongeveer f40per jaar voorlederen
gaslantaarn en op f 55 per jaar'voor
iederen elec>rtciteitslan!aarn te ramen,
v. d, Waerden. Dat valt me niet
tegen. Wanneer we dan aan beide
verzoeken voldoen en op iederen weg
2 lantaarns bij plaatsen kost dat de
gemeente s'echts 4 x f 40 of f 160.
per jaar. Wat is dat bedrag voor eer
gemeente als Waalwijk, als we eens
zien welk een winsten de bedrijven
maken. Vergeleken bij andere dingen
die we hier doen zijn dat maar peul
schilletjes- Die menschen zijn toch
evengoed Ingezetenen van Groot Waal
wijk al wonen ze wat achteraf.
Smolders. U wilt met mijn cijfers
aantoonen, dat het zoo'n goedkoope
zijn. Als we dan om de 70 M. een
lantaarn plaatsen, dat is nog 20 Meter
meer dan in de straat, dan zouden er
minstens een 10 tal' lichtpunten bij
moeten komen en dat kost per jaar
heel wat meer dan U becijfert.
v. d, Waerden, Dan zou ik het
voorstel willen doen om op beide
wegen om de 10C M. een lantaarn te
plaatsen,
v. Loon. Ik wil graag gelooven dat
het voor die menschen een gemak zou
zijn, doch wat het gevaar voor het
verkeer betreft dit acht ik niet van
zooveel belang. Mij dunkt dat we
dergelijke kwesties beter aan het beleid
van B. en W. over kunnen laten.
Het gaat toch niet aan dat ieder
raadslid de belangen gaat bepleiten
van enkele menschen. het krijgt zoo'n
persoonlijk karakter. Het is zooals door
den Voorzitter en den heer Smolders
reeds is opgemerktWe kunnen op
die manier wel aan den gang blijven,
ik kan er mij in princiep niet mee
vereenigen dat de raad zonder de me
dewerking van B. en W. of van de
gascommissie, die toch den toestand
bet best kennen, dergelijke verzoeken
gaat inwilligen.
De heer v. d. Waerden wil toch zijn
voorstel handhaven, waarin hij door
de heeren Pullens, v. d. Geld en RuXs
gesteund wordt.
In omvraag gebracht worden beide
voorstellen van den heer v. d. Waerden
(een tot uitbreiding verlichting Kloos
terstraat en idem van de Eerste Zeint)
aangenomen met 8 tegen 4 stemmen.
Vóór stemden de heeren v. d. Waer
den, Ruxs, Lotff, Pullens, v. Uriel,
v. d. Odd, Kiijn en v. Schljndel.
Tegen de heeren v. Loon, Verwiel,
Smolders en Eibers
v. Schljndel. Mag ik nog eens terug
komen op hetgeen ik over de elee
trische aansluiting van de woningen
bij den Watertoren heb gezegd.
Voorzitter. Dat was niet aan de
orde en trouwens zijn btide adressen
thans afgehandeld, dus kunnen we er
niet meer op terugkomen.
v. Schijrdel. Dan zal ik er een an
dere keer wel eens op terugkomen.
Smolders. Ik wil in verband met dit
genomen besluit
v. Schljndel. U kunt daarop ook
niet meer terugkomen.
Voorzitter. De leiding dezer verga
dering berust bij mij, niet bij U. De
heer Smolders had het woord.
Smoiders. De raad besloot om aan
die verzoeken te voldoen en dus zal
dat ook uitgevoerd moeten worden
Doch om later onaangenaamheden te
voorkomen, wil ik er liever direct op
wijzen dat de uitvoering van dit werk
niet zoo gauw zal kunnen geschieden
Verschillende omvangrijke werkzaam
heden in de Grootestraat, Parallelweg
Kerkpad enz. hebben den voorrang
en zuilen dus eerst gereed moeter
zijn.
2. Voorstel tot goedkeuring van de
rekening 1929 van het Oud-Mannenhuis
te Baardwijk.
Woidt tut-dgekeurd.
3. Voorstel tot wijziging der politie
verordening in verband met de nieuwe
wet op de besmettelijke ziekten.
4. Voorstel tot het bepalen der aan
de bijzondere scholen uit te keeren be
dragen wegens voorschot op de vergoe
ding ingevolge art. 101 der L. O. wet
1920 over 1930, alsmede van de defini
tieve vergoeding over 1928.
Volgens voorstel van B. en W. wordt
besloten.
5. Voorstel om de houten woning
aan de Haven voor afbraak te verkoo-
pnn.
Op voorstel van B. en W. werdt
hiertoe beslo'en.
6. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het deelnemen in de
kosten der in- en uitwendige restaura
tie van de Kerk der N. H. Gemeente aan
de Haven.
Voorzitter. We hadden dit punt op
de agenda geplaatst, omdat we meen
den dat wij op onze vragen aan het
kerkbestuur gericht, tijdig voldoende
inlichtingen zouden hebben ontvangen
Deze zijn echter van dien aard dat wi
ons gedrongen gevoelen eerst nog een
conferentie te houden met den archi
tect, met deze restauratie belast, en
daarom stellen we voor dit punt thans
van de agenda af te voeren.
Wordt goedgevonden.
7. Voorstel inzake de verdere ont
wikkeling der plannen voor een nieuw
raadhuis.
(Zooals onze lezers uit het prae ad
vies van B. en W., afgedrukt in ons
vorig nummer, hebben kunnen lezen
stelt dit college voor om den heer
Klijnen te verzoeken een nieuw ont
werp te maken, waarbij met de ver
schillende bezwaren der Commissie
van advies zal zijn rekening te houden
en eerst dan eventueel de definitieve
opdracht te verleenen.
Pullens. Met zeer veel belangstelling
heb ik kennis genomen van het prae
advies van B. en W., doch moet het tot
mijn spijt getuigen: dit prae-advies
heeft mij niet bevredigd. Bij het lezen
hiervan, vroeg ik mij af, welke motie'
ven hebben bij het samenstellen hier
van hij B. en W. ten grondslag gelegen
om een voorstel te doen, zooals in dit
advies is vervat.
Keeren wij eens terug naar den tijd
dat het ontwerp Kropholler voor het
eerst voor ons oog ontrold werd, hoe
enthousiast waren wij niet over dit ge
niaal stuk werk.
Ik geloof niet te veel te zeggen, of
toen reeds was het meerendeel der
raadsleden de richting Kropholler toe
gedaan. Later ontvingen wij het plan
Kleynen, een architect, die niet door
ons was aangezocht, doch door de door
ons benoemde advies-commissie werd
dit plan betreft, geloof ik wel de ge
dachten van de meeste raadsleden ken
baar te hebben gemaakt, wanneer ik
hier zeg, dat dit plan Kleynen den le
den wel het minst bevallig was.
Alvorens echter in deze een beslissing
te nemen, had de raad het wenschelijk
geoordeeld, een commissie van deskun
digen te benoemen, die tot taak had, de
drie plannen (want ook van architect
Valk was een ontwerp ingekomen) te
onderzoeken, en hierover te zijner tijd
rapport uit te brengen. Deze commissie
heeft dan ook inmiddels een schriftelijk
rapport uitgebracht en dit nog eens na
der mondeling toegelicht.
Thans is het aan den Raad te beslis
sen, of ze wederom de beide architec
ten Kropholler en Kleynen zullen ver
zoeken een nieuw plan te maken, waar
door wij naar alle waarschijnlijkheid
weder voor hetzelfde feit komen te
staan, of dat deze aan de hand van het
rapport en de verder te haren dienste
staande gegevens in beginsel zullen be
sluiten, een der architecten voor het te
bouwen raadhuis aan te wijzen, of nog
maals een schetsontwerp te laten indie-
geschiedents is maar U vergeet rtattr,
de Kloosterweg een afstand van 450 M
en in de le ZHne een afstand van voorgesteld, mede te laten dingen naar
naar schatting 350 M. nog onveilich j den bouw van een nieuw raadhuis. Wat
nen.
Bezien wij eerst het rapport over het
plan Kropholler, dan valt het mij op,
dat de bezwaren in het plan Kropholler
hoofdzakelijk gevonden worden in de
groepeering der gebouwen en het te
weinig sprekend uitkomen der repre
sentatieve onderdeelen, waardoor te
7 eer wordt gemist het karakter van een
raadhuis. Ook is door de commissie ge
zegd, dat Kropholler met de indeeling
onpractisch is te werk gegaan. Mag hier
echter wel van een fout gesproken wor
den en zijn hier mogelijk van de zijde
der opdrachtgevers vingerwijzingen ge
geven waardoor hem thans fouten wor
den aangerekend.
Verder kent de commissie daarte
genover aan het plan groote verdiensten
toe en wordt erkend, dat dit werk in
aesthetisch oogpunt voornaam en rus
tig is.
Wat het plan Kleynen betreft, is het
hoofdzakelijk het interieur, wat de com
missie aantrekt. Van aesthetischen kant
bezien, vindt zij het werk origineel,
doch veel te grillig. Dat het origineel is,
wil ik aannemen, doch dit houdt m.i.
niet in, dat het daardoor mooi is. In dit
geval heeft het origineele voor ons dan
ook geen waarde. Ook van de dakcon
structie wordt gezégd, dat deze het plan
onrustig maakt en het representatieve
karakter schade doet.
Niettegenstaande deze fouten, vindt
de commissie plattegrond en situatie
goed en de afWerking doordacht.
Ongewijzigd zou volgens de commis
sie ook dit plan niet te aanvaarden zijn,
doch geeft zij als haar meening te ken
nen, dat het bij omwerking en vereen
voudiging de beste verwachtingen wet
tigt. De reden hiervoor worden m.i.
hoofdzakelijk gevonden in het interi
eur, doch wanneer men weet, dat beide
ontwerpen geheel moeten worden om
gewerkt (wat practisch zal neerkomen
op het maken van geheel nieuwe ont
werpen) dan begrijp ik niet, waarom
juist aan den heer Kleynen de voorkeur
gegeven wordt.
Bezien wij eens even de prestaties
van beide architecten en hoe over hun
bouwwerken geoordeeld wordt. Van ar
chitect Kropholler weten wij, dat hij
een architect is met 'n naam, zoo groot
als wellicht weinigen hebben gehad of
zullen krijgen. Heeft hij deze vermaard
heid verworven door zijn onpractische
en oneconomische bekwaamheden, of
was zijn scheppende geest zoo groot en
wist hij zooveel schoons te wrochten,
dat niet alleen in Nederland, doch ook
ver buiten onze landsgrenzen, zooals in
Duitschland, Frankrijk en Engeland
met groote lof wordt gesproken over
dezen senialen bouwmeester.
Dat hij een bouwmeester is met een
Europeesche vermaardheid, zal ons wel
niet verwonderen, wanneer ik hier en
kele der vele groote werken noem, die
door hem in de grootste plaatsen van
ons land zijn gebouwd.
Zoo heeft hij o.m. gebouwd het Lin
naeushof te Amsterdam, bestaande uit
kerk, school, pastorie en een geheel
huizencomplex. Deze opdracht was hem
niet geworden, zoo de Gemeenteraad
van Amsterdam het advies der Com
missie, die deze ontwerpen afkeurde
had opgevolgd. Deze Raad gaf ondanks
de afkeuring, toch aan Kropholler de
opdracht. Over deze bouwwerken wordt
thans met groote lof gesproken en we
ten zelfs de buitenlandsche critici over
de architectonische waarde en schoon
heid dezer gebouwen zich niet voldoen
de te uiten.
Dat trouwens niet altijd de1 raad van
een adviescommissie wordt opgevolgd
bewijst wel den bouw van de nieuwe
Beurs te Amsterdam. Hier was het on
danks de prijsvraag, aan een leek te
danken, dat Dr. Berlage den bouw werd
opgedragen (dus tegen het advies der
theoretici in). Dit was in 1897. Weer
leek was het Amsterdamsche raadslid
H. Polak, door wiens toedoen Dr. Ber
lage het gebouw der Diamantbewerkers
bouwde. Laat mij thans verder gaan
met 't opsommen van enkele der groo
te werken van Kropholler:
Het Linnaeushof te Amsterdam, be
staande uit kerk, school, pastorie en
een geheel huizencomplex.
Het St. Rosa-klooster te Amsterdam
De St. Paschalis-kerk met pastorie te
den Haag.
Meisjesschool te Rotterdam (Mathe-
nesserdijk).
De Anthonius Abtkerk te Rotterdam
(biina voltooid).
Het bankgebouw der Firma Mees
Zn., Rotterdam (in aanbouw).
Jongensschool te Rotterdam.
Meisjesschool te Amsterdam.
Kerk te Beverwijk.
Het Zomerhuis „de Zuidhoek" te
Zandvoort.
De kerk te Bornerbroek O.
De arbeiderswijk te Noordwijker-
hout.
Het bijna voltooide Raadhuis te
Noordwijkerhout.
Het Zusterhuis te Heerlen.
De kerk te Ursem.
De kerk te Tilligte O.
St. Rita-kerk te Amsterdam
Het huis Hagen, aan de Korte Poten,
den Haag.
Landhuis te Wassenaar.
Landhuis te Laren.
Gemeentegebouwen te Alkmaar en
het hem pas opgedragen werkDe ab
dij van Egmond. (pl.m. 4 mill. Gld.).
Ik noemde zooeven het bankgebouw
van de fa. Mees te Rotterdam. Wij heb
ben hiervan de foto gezien in De Echo
van het Zuiden; hoe rustig doet ons de
ze bouw aan, vergeleken bij het school
gebouw met de m.i. afschuwelijke dak
constructie.
Ik noemde ook de kerk te Beverwijk.
Waren het niet enkele der meest be
kwame architecten uit ons land, die,
toen later de geheele kerk voltooid zou
worden, een dringend beroep deden op
het Kerkbestuur, om toch vooral ook de
oltooiing hiervan aan Kropholler op
te dragen. Ditzelfde gold ook voor de
Paschaliskerk te den Haag en werd in
dit adres uitdrukking gegeven aan het
gevoelen dat dit kerkgebouw van St.
Paschalis een zeer belangrijk voorbeeld
van onze huidige Nederlandsche archi
tectuur is. Dit laatste las ik nog dezer
dagen in een bouwkundig tijdschrift.
Verder noemde ik het biina voltooide
raadhuis te Noordwijkerhout. Het is
mij bekend, dat deze Burgemeester
slechts één roep heeft over zijn monu
mentaal gebouw en met groote waar
deering spreekt over bouwmeester
Kropholler.
Vermelden wij hierbij nog de kroon
op zijn werken, n.l. het hem pas opge
dragen wTerk „De Abdij van Egmond",
een werk van ongeveer 4.000.000.
Zou Kropholler dan niet onze archi
tect zijn bij uitnemendheid, om ons een
monument te scheppen, dat ons alles
zins bevredigen zal, een bouwwerk met
een omgeving, die wij als een oase be
schouwen in dezen jachtenden tijd, een
omgeving, op welker plaats onze ge
dachten tot rust komen en ons oog ge
streeld wordt bij het aanschouwen van
dit kunstgewrocht.
Al de groote werken waarvan ik er
enkele genoemd heb, en waaronder
Bankgebouw, Scholen, Kloosters, Raad
huis en niet te vergeten, het ontzagge
lijke werk „De Abdij van Egmond",
zouden hem toch niet opgedragen zijn,
wanneer er aan zijn practische en eco
nomische bekwaamheden getwijfeld
wrerd. Laat ons thans nagaan, welke
bouwwerken voor architect Kleynen
getuigenis kunnen afleggen, van wat
hij tot heden gebouwd heeft. Zonder op
de capaciteiten van Kleynen iets te wil
len afdingen, mag hier toch gezegd
worden, dat wij buiten zijn Klooster
met twee scholen aan den Schenkweg te
den Haag, alsmede een gevel voor een
huis te Heerlen, geen werk van omvang
kunnen aanwijzen. Van een der scholen
hebben wij een foto kunnen zien in De
Echo van het Zuiden.
Alsnog is mij medegedeeld dat dooi
den heer Klijnen een stratenplan voor
de gemeente Heerlen is ontworpen, en
een huis te Delft. Verder heeft hij me
de gedongen naar de prijsvraag voor
een stadhuis te Enschede dat hij even
wel niet heeft gekregen en voor het ge
bouw voor beeldende kunsten te Am
sterdam, waarvoor hij den derden prijs
bekwam.
Het komt mij voor, dat de heer Klij
nen bezig is zich een weg te banen.
Dat in groote steden, waar mooie ge
bouwen te over ziin, het te billijken is
dat deze architecten kansen gegeven
worden, hun fantastische ideeën uit te
werken, kan ik mij indenken, doch mo
gen wij hier in Waalwijk, die mogelijk
eens in de 200 k 300 jaren in de gele
genheid worden gesteld een monument
te stichten, en dan nog slechts in den
vorm van een raadhuis, de kans beloo-
pen in een mislukking of ongunstigen
uitval in de architectuur van zoo'n
bouwwerk.
En verder dringt ons de vraag op,
hoe staan Waalwij ks' ingezetenen in
het brandpunt dezer raadhuis-kwestie
Maandenlang bleven ze rustig en was
het alsof zij zich niet interesseerden
voor deze zaak, maar plotseling kwam
deze kwestie weer aan de orde, of allen
ontwaakten en legden een belangstel
ling aan den dag, zoo groot, als wel
licht nooit is getoond. Ik geloof dan
ook niet te overdrijven, wanneer ik hier
zeg, dat mnstens 75 van Waalwiik's
burgerij zich schaart achter architect
Kropholler. Zegt ons dat niets? Hebben
zij ons niet naar deze raadzaal afge
vaardigd om hunne belangen te behar
tigen en is het dan niet onze ernstige
plicht hiermede rekenng te houden, te
meer nog, waar wij weten, dat zij staan
achter een bouwmeester, die zijn sporen
in Holland, ja zelfs in Europa ruim ver
diend heeft.
Ik heb al deze feiten gememoreerd en
uiteengezet, omdat ik wéhsch, dat onze
gemeente weet, op welke gronden het
uitbrengen van mijn stem gebaseerd is.
Op grond van al deze feiten is het mij
dan ook onmogelük, mijn stem aan Uw
voorstel te geven. Hiertegenover wensch
ik echter een ander voorstel in om
vraag gebracht te zien, namelijk:
Dat in beginsel besloten wordt aan
den heer Kropholler de opdracht voor
het bouwen van een raadhuis toe te
kennen.
v. Loon. Ik geloof als de debatten
in die richting moeten gaan, die de
heer Pullens aangeeft, dan krijgen wij
een discussie zonder eind daar heb
ben we in het plaatse'ijk blad reeds
een voorproefje van gehad. Op def
eerste plaats wil ik zeggen dat ik on
mogelijk met het voorstel" van den
heer Pullens kan meegaan, omdat
zulks zeer inconsequent zou zijn ten
opzichte van ons vroeger genomen
besluit. Aangezien wij ons niet tot
oordeelen bevoegd achtten, hebben
wij een commissie van advies be
noemd. Wanneer wij nu het advies
dier commissie in den wind slaan,
geven we ons zelf het brevet, dat we
intusschen meer deskundig geworden
zijn. De commissie heeft het plan
Klijnen beter bevonden dan de andere
plannen, doch het voorstel van B. en
W. is niet om de opdracht nu reeds
aan Klijnen te geven, doch dezen een
nieuw ontwerp te laten maken. Met
dit voorstel kan ik mij goed vereeni
gen. Waarom zouden we thans reeds
onze keuze op Kropholler bepalen
als we het verbeterde ontwerp Klijnen
nog niet kennen. Eerst als we van dit
nieuwe ontwerp hebben kennis geno
men, kunnen we een beslissing nemen
of we de opdracht aan Klijnen of
Kropholler zullen geven, Het gaat toch
niet aan om eerst met de commissie
van advies in zee te gaan en reeds
bij de eerste gelegenheid zich van haar
oordeel niets aantrekken. Daarmede
maken we een raar figuur naar buiten
v. d Geld. Ik zou den heer van
Loon willen vragen of hij zich niet
meer herinnert de debatten die destijds
tusschen den heer Timmermans en
den Voorzitter zijn gevoerd over hef
instellen van zoo'n commissie. De
voorzitter meende dat de raad zich
aan de commissie zou vastleggen,
doch de heer Timmermans wees er
met nadruk op, dat de commissie
slechts van advies zou hebben te die
nen, doch de raad zelf de beslissing
in handen zou houden. Ook de com
missie heeft te kennen gegeven, dat
iet haar betrekkelijk onverschillig was
aan welken architect de raad de op
dracht wilde verleenen, zij zou aan
elk plan gaarne haar medewerking
alijven verleenen.
Wat het voorstel van B. en W.
jetreft, heeft dit college wel goed de-
consequentie van haar voorstel door
dacht
Laten we aannemen, dat de raad
zou goedkeuren aan Klijnen op te
dragen een nieuw ontwerp in te
dienen en ook dit nieuwe ontwerp
zou ons niet bevallen dan zijn we
weer f 1000.kwijt en zijn over 3
maanden nog veel verder van huis
want men kan toch welbegrijpen.dat
Kropholler er zich dan niet meer vooi
leenen zal, de opdracht dan nog te
aanvaarden.
v. Schijndel. De heer v. Loon heeft
in zijn rede den indruk gewekf als
zou de commissie zich beleedigd ge
voelen als wij haar advies niet op
volgden. Wij hebben deze commissie
toch ingesteld om ons van advies te
dienen en kunnen verder zelf ons
standpunt bepalen. Ik kan niet be
grijpen, waarom de commissie zich
zou beleedigd voelen onverschillig aan
welken architect wij de opdracht zou
den geven.
v. d. Waerden. Alvorens te zeggen
wat ik mij naar aanleiding van deze
kwestie had voorgenomen te zeggen,
zou ik eerst even op het gesprokene
door den beer v. d. Geld willen in
gaan. De commissie heeft inderdaau
gezegd, dat beide bouwmeesters be-
kwaam zijn en in staat om in samen
werking met de commissie en ont
werp te leveren, dat ons beter zal
voldoen. De commissie heeft in hare
bijeenkomst met den raad breedvoerig
de vóór- en nadeelen der plannen
uiteengezet, maar is toen ook tot de
conclusie gekomen, dat de meest juiste
oplossing was, dat den heer Klijnen
opdracht werd gegeven en nieuw ont
werp te maken en dat het beter was
aan een van beide architecten, Klijnen
of Kropholler, de opdracht te geven
dan deze beide begaafde bouwmeesters
tegen elkaar te laten werken. Op zeer
sterke gronden kwam deze commissie
unaniem tot haar advies om Klijnen
als architect te nemen.
Om nu tot mijn betoog te komen,
wil ik allereerst vooropstellen, dat
ik nog steeds tegenstander
ben van het besteden van meer gel
dar, strikt noodzakelijk is voor een
nieuw Raadhuis, waartoe deze Raad
reeds eenigen tijd besloten heeft.
De opzet van deze zaak is mij, ge
zien den toestand van deze gemeente,
te grootsch, maar ook dit schijnt voor
geen wijziging meer vatbaar te zijn.
Rekening houdende met dit feit is
het mij toch niet geheel onverschillig
hoe deze kwestie zal worden opgelost
met name: wie of dit Raadhuis zal
bouwen.
Gaan wij de ontwikkeling van dr
Raadhuisplannen in het kort na, dnr<
is de Raad begonnen met de wensche
lijkheid uit te spreken, dat architec
ten van verschillende richting, ont
werpen zouden maken naar hun daar
voor verstrekte gegevens.
Uitgenoodigd werden 3 architecten,
die blykens de uitvoering der op
dracht inderdaad tot geheel verschil
lende scholen gerekend moeten wor
den. Volkomen logisch kwam toen
bezwaar naar voren, dat de Raadsle -
den op dit terrein niet voldoende des
kundig zijn, om die ontwerpen te be
oordeelen. Hieraan werd tegemoet ge
komen door het benoemen van ee; l
commissie van deskundigen van be
kende bekwaamheid ter beoordeelin
der ontwerpen en ter voorlichting va; i
den Raad.
Die Commissie bestond uit een pro -
fessor der Technischet HoogeschooL
2 kunstcritici en een architect, kwan i
tot een unaniem advies, welk advie f
zij in een samenkomst met den Raa l
zaakkundig en m.i. volkomen motl -
veerde.
Deze motiveering werd verkort ij»
„De Echo van het Zuiden" gepbli
ceerd en tevens werden daarin schei -
sen naar de ontwerpen der 3 architec
icho van het Zuiden
0
Pil
•Vaan dat men i
Éf,i
om
Wo'di goedyrkt-u'd.
