awflE ECHO VAN HET ZUIQEN
i
A«t
t#*
No. 44. Zaterdag 31 Mei '30. 52e Jrg.
TWEEDE BLAD.
en betj
40-60-1001
-12-18
onder voorzitterschap van den predi
kant. De leden werden daartoe door
den schoolmeester gedagvaard. Vol
gens resolutie der christelycke Sy
node van Gelderland moesten daarin
op gezette tijden, gewoonlijk bij het
veranderen van den kerkeraad,, wor
den opgelezen de middelen tot redres
snoer
in ]2 st.
bevelend
TILBIi
©risten
zen
e rouw
wij
leeft 11
verbod
LLES, S
116
irmakerf,
hts omtrent de Èervormde Kerk aan
de Haven.
door
J. van der Hammen Nicz.
VI.
In mijn vorig opstel beweerde ik',
dat er met de komst van Ds. Jacobus
Dage vos (1687—1732), die gehuwd
was met juffrouw Margarita du Vi-
ife, wat meer licht begint te komen in
de duisternis der kerkelijke zaken van
E, Hoof 'le Hervormde gemeente te Waalwijk.
Van nu af wordt het mogelijk des
gevraagd eene volledige lijst op te
maken van alle ouderlingen, diakenen
ap kerkmeesters, die tot nu in de
laalwijksche kerk zijn geweest, als
mede na te gaan, welke de ambtelijke
verrichtingen dezer personen waren.
Tot de functie van den kerkeraad be
koorde hoofdzakelijk het volgende:
1. Het houden van vergaderingen
der vervallene kerkelijke discipline,
cds oock die tegen 't Pausdom. Wie
zonder gegronde redenen (o.a. ziekte)
niet ter vergadering kwam of wie te
laat verscheen, moest boete betalen.
Ook de predikant moest zijn aandeel
betalenzooveel als het bedrag was
van den minst beboete. Het geheele
j bedrag werd eenmaal per jaar onder
een gezellige bijeenkomst verteerd.
2. Het houden van toezicht op het
i gedrag van de lidmaten der gemeente
en als gevolg hiervan het houden van
censura morum.
3. Het houden van toezicht op
den schoolmeester, die tevens koster,
voorlezer, voorzanger, bijhouder van
het begrafenisboek, enz., was.
4. Het houden van toezicht op 1
en wering van paepse stoutigheden, j
5. Het doen van huisbezoeking en
I aansporing tot trouw kerkbezoek
(door den predikant met één of twee
ouderlingen).
6. Het verkiezen van ouderlingen
en diakenen. Zij werden bij meerder
heid van stemmen gekozen door den
kerkeraad zelf, zoodat de gemeente
in zekeren zin voor onmondig gehou
den werd.
7. Het houden van toezicht op het
beheer der diaconiegoederen. De dia
conie-rekening werd gewoonlijk ge
daan in het begin van Januari. Be
halve de gewone zaken, n.l. het on
derhoud der armen, werden door de
diaconie van Waalwijk ook een tijd
lang betaaldde vacatiën der ouder
lingen naar de classicale vergaderin-
j gen te 's-Hertogenbosch, de reparaties
aan het orgel en het gedeeltelijke
ti actement van den organist, maar op
bevel van den Raad van State#werd
dit later ten strengste verboden en
aan de zorg van de burgerlijke ge
meente overgelaten.
8. Hel ontvangen van de gedepu
teerden der classis van 's-Hertogen
bosch, die eenmaal per jaar de kerk
en de school kwamen visiteeren.
j 9. Het afvaardigen van ouderlin
gen naar de classicale vergadering.
10. De verkiezing van een predi
kant.
i De functiën van den predikant wa
ren in hoofdzaak deze:
j 1. Het houden van godsdienst-
oefeningen 1), tweemaal des Zondags
en eenmaal in de week (Woensdag
avond). Alleen bij gelegenheid van
den scheepensmaaltijd, die den der
den of vierden Woensdag in Januari
gehouden werd, was er geen dienst.
Drie- of viermaal per jaar moest de
predikant ook dienst doen, n.l. het
H. Avondmaal bedienen, op de com
binatie Hagoort,welke combinatie
niet alleen zeer ongelegen mocht ge
noemd worden wegens den verren af
stand (PU uur) en de slechtheid der
wegen, maar ook uiterst vreemd, wijl
Hagoort vlak bij Meeuwen lag (V»
i uur).
2. Het catechiseeren der jeugd,
des Zondags na de middag-preek.
3- Het bezoeken van de leden der
gemeente, inzonderheid zieken.
4. Het leiden der kerkeraadsver-
gaderingen.
5. Het aanteekenen der kerke-
raads-handelingen (notulen). j
6. Het in ondertrouw opnemen en
hel trouwen. Artikel 3 van de kerke-
-mishandelingen van 17 September
1692 luidt aldus:
„W ierdt van d'E. kerkenraad voor
gedragen of 't niet dienstig zijn sou,
"dat de personen, die voornemens
„waren haar in den huwelyken staat
„te begeven, dat ze in absentie van
„den predikant by den kerkenraad
„souden ondertrouwd worden; is ge
resolveerd van ja, dat niemand er-
„gens elders sal mogen gaan, maar
„alle ondertrouw hier moeten geschie
„den; t en zy met speciaal consent
„van den kerkenraad, als wanneer er-
„gens anders souden vermogen te
„gaan. Waar by besloten is, dat soo
„wie hier ondertrouwd is, ook sal
„moeten trouwen; 't en zy vier schel
lingen voor de armen geeft".
7. Het doopen en het H. Avond
maal uitdeelen.
8. Het inboeken der gedoopte kin
deren en der lidmaten.
Het ambt der kerkmeesters bracht
mede de behartiging der stoffelijke
belangen der kerkzij moesten voor
het onderhoud van de kerk en den
toren zorg dragen, echter met dien
verstande, dat, wanneer de kerkekas
daai toe ontoereikend bleek, de repa
ratiekosten uit de opbrengst der gees
telijke tienden moesten gevonden
worden. Aan hen was opgedragen het
ophalen der collecte in de kerk en het
ontvangen der begrafenis-rechten; het
innen der renten en cijnzen, die op
sommige huizen en landerijen ston
den; het verpachten van de kerke-
goederen; het betalen van den dienaar
der gemeente, die tijdens de gods
dienstoefeningen moest waken tegen
allerlei baldadigheden en insolentiën
van quaetwilligen 2); de aanstelling
van den koster en den organist, in
overleg met den kerkeraad. Bij dit
laatste zij echter opgemerkt, dat het
tractement van den organist en de
reparatiën aan het orgel door de bur
gerlijke gemeente (het corpus van
Waalwijk) moesten vergoed worden.
Waarschijnlijk om die reden hadden
ook drossaard en schepenen het toe
zicht op de kerkmeesters; werd tus-
schen het kerkbestuur en den aanne-
mer van eenig werk aan de kerk een
i accoord aangegaan, dan moest dit
door den magistraat geapproleerd
j worden. Bekend is het ook, dat de
kerkmeesters bij hunne aanstelling
i een eed van getrouwheid en plichtsbe
trachting moesten afleggen in handen
van den schout als opperkerkmeester
3). Ten slotte moet hier nog vermeld
worden, dat het ambt der kerkmees
ters medebracht, dat een hunner nu
en dan tot sterfman der kerk werd
benoemd. Zie hier wat Ds. Moltzer
(18401854) daaromtrent mededeelt
in zijn gedenkboekje van 1848:
„De parochiekerk van Waalwijk
,was vroeger leenroerig aan den Leen-
„hove van Waalwijk. Van 1648 nu is
„de Hervormde gemeente verschei-
25
26
27
28
29
UIT HET DAGBOEK VAN
PIETER POR.
Mei Wandeling eemaakt over
den Dijk. Wat was het er mooi.
Heb gecons>ateerd dat de weg
o der dtn Dijk achter voormalig
Besoijen. de sloten en hekken
langs dien weg er alletkeudgst
uitzien. Kan dat geen spoorslag
zijn voor Polders van Waalwijk
en Baardwijk, hier ook eens goed
de har d aan te houder O een
wandeling over den Dijk met dien
prachipolder is zoo'n genot en
dat kan aldus verhoogd worden.
Mei. Vergadering Kiesvereeni-
ging bijgewoond. Zoo'n slappe
vertooning op elk gebied nog
nooit gezien. Is dat een manier
van bestuursverkiezing? Wat op
die manier van de Kiesvereeniging
en bestuur terecht moet komen,
weet ik niet en dat tegen de ver
kiezingen in 1931 Maar Buurman
onderkent al .strebers" en kiezers
die niet begrijpen en begrijpen
zullen wat ze doen. Menschen past
toch op 1
Mei Was vanavond bij bewoner
Zuidzijde Qrootestraat op visite.
Zaten onder genot lekker sigaartje
en pittig glaasje onder de veranda
achter zijn huls. Wat werd dit
genot van gezellig samenzijn ge
stoord door een ellendigen stank.
uit de Loint vermoed ik Niet om
te houden. Begrijp niet dat de
menschen in die omgeving zoo
lijdzaam zijn. Moesten gezamenlijk
en voortdurend veel harder pro
testeeren en reclameeren.
Mei Qa volkomen accoord
schrijver ingezonden Stuk. Goed
en vlot werk wordt gemaakt.
Breng hulde aan den leider. Doe
dat met genoegen, temeer waar
Buurman en ik ook wel eens een
opmerking ten aanzien van P. W.
tneenen te mogen maken. Dat mag
en moet. maar critiek om de zaak
en n'et om te cntiseeren Dat
schijnen alle menschen nog niet
te kunnen of willen begrijpen I
Mei. A propos, ik dacht dat er
een afspraak tusschen Langstraat-
sche gemeenten was inzake onder
linge hulp bij brand Meen dat
Kaatsheuvel hierbij ook aangeslo
ten was. Er is, als ik me niet ver
gis, onlangs ten raadhuize alhier
een vergadering gehouden, met
volle instemming ook van die
gemeente
Ik moest, ondanks ontzettende
ramp, toch eventjes bij mezelf
lachen
ander Iffl
lage
ize artikele
TPRIIzE
Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden.
Dondet
vm. 6."
'e strijd van Hassan de egel
met Ala de adder.
J III
Het was toen als een bevend ade
Nn v?n opluchting in het woud. Het
loosaardig sissen van de slang had
W geheele volk van de weide en alle
"eren in het bosch opgeschrikt, en
W nu niet gevlucht was had met
Vfeeze en angst naar den heeten strijd
Smeken. Nu verbreidde zich het blijde
nieuws snel door de omgeving. Op
jttn top van de linde verhief zich met
!e,ujs en zwaren vleugelslag een raaf,
'iep luid over de groene wildernis
'tfn, die zich onder zijn vleugels als
- i'll S°'vencie bladerzee uitstrekte:
7'pa- de adder, is overwonnen, Hassan
nm,3.3(Wl ze gedood
-r*i ™at schreeuwt hij toch, dacht de
-viti.i'W, en liep op zijn gemak naar het
- nmJ^ leekji. „Weet hij dan niet, dat dit zoo
"Mst gaan Hij dompelde de spitse
ndafl Parle b k in het water en dronk met
h ..j ,eugen. Achter hem, op de
Cn 'ijdplaats, richtten de bloemen en
assprieten zich weer langzaam op,
Li, het eekhoorntje, boven in den
schaamde zich, ofschoon het
peschrijfelijk verlicht was
^aa' stak Josa, de ringelang, haar
lek!e kop uit het bruine, dorre riet,
prop de zon brandde, en sprak tot
ssan „Heb veel dank, dat was een
ote daad
iassan wendde zich om „Maak dat
'fgkomt," zei hij, „anders gaat het
evenzoo".
sa's kop was weer net zoo stil en
WeR. alsof ze er nooit was ge-
L -Hij is een egel", dacht ze,
moeite51
;tcn zeil'
„een ongemanierde egel Maar ik za
oppassen, voordat ik met hem ga
vechten
Hassan keek echter niet meer naar
haar om, noch naar de andere dieren
van de boschweide. Een fatsoenlijke
kerel, die niets meer dan zijn plicht
gedaan heeft, wil van geen dank hoo-
ren, tenminste, als de lieden eerst dan
vriendelijk worden, als men voor hen een
voordeel heeft behaald. Dit is nu de
manier van de egels, daar is niets aan
te veranderen, „ik ben dwaas", dacht
hij, „als ik vergeten zou zijn wat ik
ben en wat ik kan, juist omdat een
eekhoorn loodrecht op een boomstam
kan loopen. en ik niet. Ik wil nu geen
onderdak meer vragen bij vreemden.
Ik ben ern egel, niets meer en niets
minder, dat wii ik blijven ook."
Kijk eens welk een prachtig land.
schap I Het lijkt wel een prentje uit
Zwitserland, hé? Nu, misschien is het
dat ook wel. Het is in ieder geval een
echte foto van een plaats die druk
docr touristen bezocht wordt Wat
touristen ziin weten jullie zeker wel,
hé? Neen? Nu, touristen zijn men
schen, die reizen voor hun genoegen,
louter en alleen om de natuur te be
wonderen.
Hier op dit plaatje staat ook een
tourist. Kijk, maar. Hij heeft zijn wan
delstok in de hand en een sigaartje in
den mond. Hij geniet van het prach
tige landschap en neemt zich zeker
stellig voor hier meer te zullen komen.
Misschien ook staat hij er wel over
ts denken een bootje te huren om
eens een heerlijk tochtje over het
stille meer te maken..,.
Wat? Z(e je hem niet? Den tourist
niet Hij staat er toch duidelijk, dus
er zit niet anders op, dan dat je maar
eens goed zoekt. Dan zul je hem
zeker spoedig genoeg vinden, hoor 1
Oplossingen van de vorige week.
1
Aan den boom zal men de vruchten
kennen.
2
speelplaats
pinksteren
eendracht
engeland
I ode wijk
pieter
lente
aart
aan
to
s
Ik ben een spreekwoord van 26
letters.
3—2—16 17 overtreffende trap van
„goed"
24-21—22-26 rivier in Gelderland
1 18 19—20 jongensnaam
5—6—47 23 verblijf voor het vee
's winters
10—J1 12 tijdmaat
14-15 26 nachtroofdier
25 22—23 voorzetsel
Maak uit onderstaande letters iels,
waarvoor vele menschen naar Antwer
pen gaan.
llltdttrwsgeenenonoie
Men moet zijne advertenties
plaatsen in een blad dat veel
verspreid en ook gelezen wordt.
ZOEK EENS
Australië.
Nieuwe Raadsels.
1
Van links naar rechts en van boven*
naar beneden ben ik muziek, die wij
in onze huiskamer kunnen hooren.
xxxxxxxxxxx het gevraagde woord
xxxxxxxxxx natuurverschijnsel
plaats in Z -Holland
bewoner van Italië
kermislekkernij
rivier in Duitschland
plaatsje op de Veluwe
tegenovergestelde van
„zuur"
bewoner van Engeland
voegwoord
mede klinker
xxxxxxxxx
xxxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxx
AAN HET STRAND.
Weldra kan zij weer beginnen,
A die vreugde aan het strand.
Blijft een kniesoor liever binnen,
Wie van pret houdt, kiest het zand!
Driekwart van ons kleine land,
Wordt begrensd door duin en zee.
Zij» ge een zieke, moede klant.
Wel, neem dan Uw kwaaltje meel
Uw geluk en Uw herstel,
Waar vergeefs gij steeds op wacht,
Vindt gij daar toch zeker wel,
Al hebt gij 't nooit gedacht.
Ziet dit kleine meisje aan,
Dat zoo vroolijk speelt en stoeit,
Ziet haar op dien zandhoop s'aan,
.Gist'ren ziek nog en vermoeid 1
O, Noordzee, wat zijt ge goed,
Voor ons kleine Nederland.
Stormt gij 's winters vaak verwoed,
Vriend'lijk reikt g'ons nu Uw hand i
Zet men straks het schoolwerk weer
Voor vijf weken aan d-n kant
Dan wensch ik eens dezen keer:
Een vacantie aan het strand
XXX
XX
X