Siihsselioal uur kiirluiin ti Sehoen-
i
«omiMTim
KQDlBBSClirooyir
f 85. -
I. C. Mortier
ZIET HEDEN
Regenjassen
nieuwe Winter- en
GahardiJieiassen.
Heeren-, Jongens- ei
llndirwiitereakRei
cAllcüïl
Dames-j,
Kiedtrhoew
Advertentiën.
iMfSIS'taümiiauiisnïii
1000
f&WÊMÊë,
Markt
(Zie Etalage).
Draagt
i
idjl «.nog
van Raamsdonksveer het Heilig Avond
maal gevierd. Z. E bepaalde de aan
wezigen bij de woorden uit Openb
3 vers 22. „Die ooren heeft om te
hooren, die hoore wat de Qeest tot
de gemeente zegt".
J Bij beschikking van den Mi
nister van Defensie, is aan den mili
tie— plichtigen J. Versteeg, lichting
1929. voorgoed vrijstelling verleend
wegens kostwinnerschap.
In de reeds lang bestaande
vacature van secretaris van den Alge-
meenen Bouwvakarbeidersbond der
plaatselijke afdeeltng alhier is thans
benoemd J de Rooi.
Woensdagmiddag brak in de
p.s nieuw gebouwde boerderij van
T. Kluitenaar aan de Zandschel brand
uit, die gelukkig goed is afgeloopen.
De vlam was in een pan met vet
geslagen, welke op het vuur stond,
zoodat in een oögwenk de vlammen
oplaaiden, de gordijnen waren reeds
aan het branden. Door krachtdadig op
treden was men echter het vuur spoe
dig meester, en wist men verder on
heil te voorkomen. Een meisje bekwam
nog verschillende brandwonden aan
het gezicht.
Dinsdag j.l. kreeg de fam. v.
Beek aan de Zandschel het droevig
bericht dat hun zoon, welke te Rot
terdam werkzaam is, plotseling door
een hartverlamming was overleden.
Donderdagmorgen is in den
jeugdigen leeftijd van 22 jaar alhier
overleden de heer J. van Dommelen.
De overledene was vele jaren lid van
de Geref. Jongelings-vereeniging te
dezer plaatse, in welken kring hij een
vooraanstaande persoonlijkheid was.
DRONGELEN. Naar men ons
mededeelt, zal het fanfarecorps .Excel
sior", bij gunstig weer Zaterdagavond
een concert geven op het weiland
van den heer Donken welwillend
hiervoor afgestaan.
ALMKERK. Op Woensdag 24
Sept. a.s. n.m, 1 uur zullen Ged.
Staten dezer Provincie een openbare
zitting houden, in welke bijeenkomst
tevens verslag gedaan zal Worden,
omtrent het beroep van het school-
bestuur der Chr. Schóolvereeniging
te Waardhuizen, tegen het besluit
van den Raad der gemeente Alm-
kerk d.d. 25 Maart 1920, waarbij de
in art. 72 der L.O.-wet geweigerd
werd gelden beschikbaar te stellen
voor aankoop van nieuwe leer en
hulpmiddelen.
WERKENDAM. Door Chr. Jongel.
en Jongemannen vereeniging „Mara-
natha" zijn als sprekers uitgenoodigd,
om in den komenden winter lezingen
te houden Ds. G. Verdoes-Klein van
Dordrecht; Ds. W. M. Kalkman van
Katwijk aan Zee; Ds. D. J. Lazonder
alhier en Ds. H. C. Willekes van
Oosterhaule (Fr.) allen predikanten
der Ned. Herv, Kerk.
Evenals andere jaren beginnen op 1
October a.s. de winteravondcursussen aan
de Rijksvakschool voor Leerlooiers en
Schoenmakers te Waalwijk.
Wij maken van deze gelegenheid gebruik
om het wezen en doel van deze cursussen
eens nader toe te lichten, aangezien we in
de meening verkeeren, dat er altijd nog 'n
groot aantal belanghebbenden gevonden
wordt, die niet of althans slecht op de
hoogte zijn, van wat er in die avondcur
sussen geleerd en bereikt kan worden.
De bedoeling van deze cursussen is, om
de jeugdige krachten, die in de industrie
werkzaam zijn, in de gelegenheid te stel
len hun vakkennis en routine uit te brei
den, waartoe natuurlijk noodig is dat een
zelfde cursus enkele jaren achtereen ge
volgd wordt.
Het zal de meesten niet ontgaan zijn, dat
bij den huidigen stand van het productie
proces, slechts prima krachten in aanmer
king komen, die niet alleen een bepaald
werk goed kunnen uitvoeren, maar een
reeks van werkzaamheden, zoodat het voor
de bedrijfsleiding mogelijk is, zoo noodig
van deze universeele krachten gebruik te
maken.
Vooral de jongeren kunnen in deze cur
sussen een prachtige vooropleiding verkrij
gen, waardoor ze straks in de praktijk veel
vlugger en met meer succes een goede
plaats in het productieproces zullen kun
nen innemen, ten hunnen eigen voordeele,
maar ook in het belang van de industrie.
Zooals wij een vorig jaar reeds schreven,
hebben wij om iedereen in de gelegenheid
te stellen een of ander onderdeel van het
vak te leeren, de cursussen gedeeltelijk ge
reorganiseerd en uitgebreid, waardoor deze
beter dan vroeger aansluiten aan de eischen
van de praktijk.
In tegenstelling met de laatste jaren,
worden de cursussen geen 5 doch 6 maan
den gegeven, dus van begin October tot
einde Maart. Dit is gedaan, omdat voor de
meeste cursussen het onderwijs maar één
avond per week gegeven kan worden, waar
door dan de tijd eigenlijk een beetje kort
zou zijn en ook om het feit, dat uit de
kringen der leerlingen een dergelijk ver
zoek ons al eenige malen bereikte.
De cursussen zijn nu als volgt ingedeeld
1. Bovenwerk-modelleeren.
2. Snijderij.
3. Stikkerij (Jongens).
4. Stikkerij (Meisjes).
5. Zoolledercalculatie.
6. Handzwikkerij (onder de 17 jaar).
7. Machinale zwikkerij en McKay afd.
(boven de 17 jaar).
8. Onderwerk en Uitpoetserij afd. (bo
ven de 17 jaar).
Wij zullen bij elk van bovenaangegeven
cursussen een korte toelichting geven.
1. Cursus Bovenwerk-modellee
ren.
In dezen cursus wordt begonnen met de
beginselen van patronenmaken, zooals het
copiëeren van leesten naar verschillende
methoden, het.ontwerpen van de grondmo-
dellen etc. Aangezien dit een zeer omvang
rijke stof is, is het noodzakelijk, dat die
cursus meerdere jaren achtereen gevolgd
wordt, wil men alie ontwerpen door kun
nen nemen.
Wij zullen er echter voor zorgen, dat de
betreffende leerling kan beginnen waar hij
het vorige jaar geëindigd is. Op deze wijze
vormt de eene cursus een voortzetting van
den anderen.
2. Cursus Snijderij.
Deze cursus heeft ten doel de aanko
mende krachten een inzicht te geven in
de verdeeling van het vel, de rekrichting
en rekverdeeiing en de leerlingen ver
trouwd te maken met de algemeene snij-
regels.. Voor beginners wordt met het uit
leggen van vellen begonnen, waarna on
middellijk tot het snijden wordt overge
gaan.
Aangezien deze cursus meestal 2 avon
den per week gegeven wordt, is de eene
avond bedoeld voor beginners en de an
dere voor meer gevorderden, zoodat ook
hier op de reeds aanwezige kennis wordt
voortgebouwd.
3. Cursus Stikkerij (Jongens).
De laatste jaren mocht ook deze cursus
zich in een toenemende belangstelling ver-
j heugen en we hopen, dat ook dit jaar de
deelname groot zal zijn. Begonnen wordt
met eenvoudige schoenen, welke echter ge
heel door de leerlingen worden klaarge
maakt. Voor zoover mogelijk wordt daar
bij gebruik gemaakt van de aanwezige spo-
ciaal-machines.
Naarmate de vorderingen en de kunde
van de leerlingen wordt geleidelijk beter
stikwerk in bewerking gegeven, zoodat ook
hier de eene .cursus een vervolg is van den
anderen.
4. Cursus Stikkerij (Meisjes).
Wal van den cursus Stikkerij Jongens
gezegd is, geldt ook hier. We zijn van mee
ning, dat de deelname aan dezen cursus
vee! grooter kan zijn, omdat allerwege
stiksters gëvraagd worden, zoodat de op
leiding van het allergrootste belang is.
Wanneer men n.l. eenmaal een goede voor-
opleiding bezit, dan zal het veel gemakke
lijker vallen direct een goede plaats als
stikster in te nemen, ook al is men. dan
nog vrij jong.
Volledigheidshalve mogen we vermel
den, dat de leerlingen ook hier de geheele
schacht klaar maken, eventueel met inbe
grip van omboeken.
5. Cursus Zooileder-calculatie.
In dezen cursus wordt behandeld de zool-
lederkennis, de uitgifte van het leder, de
controle van het gestanzde materiaal en de
calculatie van het materiaal naar verschil
lende methoden.
Het zal aan een ieder zonder meer dui
delijk zijn, dat wi! men met vrucht dezen
cursus volgen, men goed op de hoogte
moet zijn met de rekenkunde, omdat in
het andere geval het bezoeken geen nut
heeft, daar rekenles natuurlijk niet gege
ven kan worden.
SPORT.
VOETBAL.
J.l. Donderdag speelde de voetbal—
vereeniging Neerlandia een vriend
schappelijke wedstrijd tegen Geel
Zwart 1 op het Neerlandia terrein
nabij de Dreef, waarvan Neerlandia
na een spannende strijd een welver
diende overwinning wist te behalen
met 2—0.
Naar wij vernemen is het bestuur
van Neerlandia besloten, zoo spoedig
mogelp een groote seriewedstrijd uit
te schrijven.
KERKNIEUWS.
R.K. Propagandaclubs in het Bisdom
Den Bosch.
Naar in de St. JansUlokken" wordt
medegedeeld heeft de actie tot oprich
ting van propagandaclubs in het Bis
dom den Bosch tot dusver als resul
taat gehad, dat twaalf bestaande clubs
met algemeen doel zich reeds in een
centrale tot onderlinge samenwerking
hebben vereenigd. Er verkeeren boven
dien op het oogenbtik nog 43 afdee-
lingen in het laatste stadium van voor
bereiding. De oprichting daarvan staa'
zeer spoedig te wachten.
Daarnaast zal, geip prof. Heezemans
op de jaarvergadering van „Petrus
Canlsius" reeds mededeelde, worden
gesticht een bureau tot verspreiding
van gratis lectuur in het bisdom.
St Pieterspenning.
De bijdrage van het Bossche
diocees.
Het secretariaat van het bisdom
's Hertogenbosch heeft van den Staats
secretaris van Z.H. den Paus een dank
betuiging ontvangen voor het door
bemiddeling van den Internuntius op
gezonden bedrag van f 23.604.97, als
bijdrage in den St. Pieterspenning.
'n schoen. De staart kan er afgenomen
worden en men neemt aan dat men
met 'n foudraal te doen heeftzeker
heid daaromtrent bestaat er echter
niet.
Het merkwaardige van deze tentoon
stelling ligt echter vooral ook in het
feit dat voor de eerste maal geen
scheiding werd gemaakt tusschen de
kunst van Europeesche landen en die
van zg. primitieve volken, zoodat de
toeschouwer de ontwikkeling van de
kunstnijverheid, door de eeuwen heen
en door de verschillende volkeren ter
wereld, zal kunnen volgen en verge
Ipingen zal kunnen maken tusschen
de vetschillende technieken.
Het hoogtepunt van deze afdeeling
der ledertentoonstelling vormen twee
zalen waarin de beste ledertechnieken
getoond zullen worden 't ledersnijden
uit de 14 Je. 15de en 16de eeuw en.
als tegenstelling, het handverguiden uit
de 16de, 17de en 18de eeuw.
Daarnaast worden uit buffelieer ge
sneden Siameesche schaduwbeelden
getoonddansmaskers uit Kameroen,
uit hout gesneden en met menschen-,
apen- en antilopenleer overtrokken.
Menschenleer zal men er trouwens
nog meer kunnen zien. In een aparte
vitrine ziet men gebedstrommels uit
Tibet; priesteiflulten uit menschen
beenderen met menschenleer overtrok
ken. Dan gedroogde menschenhoofderv
en een mummikop van een Maori-
opperhoofd, waarop de kunstige taloe-
eering 'n voorbeeld is van ledersnijden
in de levende huid. Tel.
Bezoekt de Groote Premie-
markt te Waalwijk op a. s.
Donderdag 25 September.
CORRESPONDENTIE.
Naar aanleiding van hetgeen we in
ons vorig nummer onder „Corres
pondentie" schreven in verband met
een ingezonden stuk en onze aan»
teekening daarbij, deelt men ons van
politie-zijde mede, dat bedoeld café
geen permissie voor muziek had, noch
gevraagd had
De politie heeft het oogluikend 'oe-
gestaan maar zij achtte het om 12 uur
voldoende, temeer waar de stemming
dien avond inplaats van rustig er.
waardig, overal vrij rumoerig en wild
was.
Men ging eerst het volkslied spelen
nadat de politie het muziek maken
reeds verboden had.
Een hiermee is deze aangelegenheid
voldoende besproken en toegelicht.
RED.
LEDERTENTOONSTELLING
TE BERLIJN.
Kunstwerken uit alle eeuwen.
6. Cursus Handzwikkerij (onder
de 17 jaar).
Zooals de meesten bekend zal zijn, wor
den in dezen cursus de schoenen van
handgezwikt en verder klaar gemaakt toï
en met het opzolen, om dan vervolgens
geheel machinaal te worden afgewerkt,
behalve het hakkenzetten, dat eveneens van
hand geschiedt. De cursus, welke is voor
leerlingen onder de 17 jaar, is bedoeld als
een voorbereiding voor de cursussen onder
7 en 8 aangegeven.
7. Cursus Mach. Zwikkerij en
McKay afdeeling (boven de
17 jaar).
Ook deze cursus is tot op zekere hoogte
nieuw, aangezien machinaal overhalen,
zwikken, aankloppen voor de avondcursus
sen nog nooit is toegepast. Tot nu toe werd
alles met de hand gezwikt en dan alleen
machinaal afgewerkt. Uit organisatorische
overwegingen is de McKay afdeeling ver
bonden aan cJe zwikkerij, zoodat de leer
lingen in dezen cursus de schoenen klaar-
maken tot en met het houtenpennen, .door-
naaien of aflappen.
Hierbij zullen 3 fabricage-systemen wor
den toegepast, n.l. houtgepend, McKay en
McKay Welt, waarvan echter door den be
trokken lee'-aar naar behoefte kan worden
afgeweken.
8. Onderwerk en Uitpoetserij af
deeling (boven de 17 jaar).
Deze cursus, die vroeger annex was met
de handzwikkerij, is geheel zelfstandig ge
worden, zoodat we min of meer gespecialir
seerd hebben. In deze afdeelingen worden
de schoenen uit den vorigen cursus overge
nomen, waaraan dan alle verdere bewer
kingen tot en met het uitpoetsen moeten
worden verricht, we noemen o.a. glatten,
kantenschrooien, hakkenzetten, hakken
schuren, etc.
Zooals U uit dit overzicht moge blijken,
wordt in de vakschool de grootst mogelijke
volledigheid en veelzijdigheid betracht.
We hopen, dat velen hierin een aanspo
ring zullen vinden van de lessen gebruik
te maken.
De inschrijving is blijkens voren
staande advertentie bepaald op
Woensdag 24 en Donderdag 25 Sep
tember, des avonds van 7Vz8Vé
uur, aan de Rijksvakschool Mr. van
I Coothstraat te Waalwijk.
Leder, gelooide dierenhuid, is een
merkwaardige grondstof, in verschen
toestand kan men het in lederen ge-
wenschten vorm buigen, als vloeibaar
metaalis het eenmaal hard geworden
dan gelijkt 't in duurzaamheid weder
op gegoten metaal. En iedere techniek
die de mensch bij de metaalbewerking
toepaste, vindt men in wezen bij de
bewerking van ieder terug. Leder
werd geponst, gestempeld, gesneden,
gegraveerd, gegoten, gedreven, g< ëtst,
geguiilocheerd en geëmailleerd.
Van oudsher is leer de aangewezen
stof geweest voor de vervaardiging
van omhulsels hetzij voor den mensch
zelf, hetzij voor zijn gebruiksvoor
werpen. Leder immers bad de eigen
schap buitengemeen sterk te zijn, maar
tegelijkertijd bezit leer een eigen, aan
geboren schoonheid waardoor een uit
leer vervaardigd voorwerp, zelfs zon
der toepassing van een der bovenge
noemde versieringstechnieken 'n kunst
werk kan zijn.
Echt leer krijgt zijn ware schoonheid
eerst door het gebruikzooals een
boekband, een k< tfer ook. door de
jaren aan schoonheid wint. Eerst door
natuurlijke paling door de inwerking
van licht, lucht en menschen-
handen krijgt het leer zijn hoogste
schoonheid. En dat is, terloops opge
merkt. ook de kracht van 't echte leer
tegenover alle nagemaakte leersoorten.
Tot de beroemdste werken der
lederkunst behooren: een Madonna
reliëf in het Ciurymuseum in Parijs
'n levensgroot Vesperbeeld uit Dieburg,
een Duilsch werk uit de eerste helft
van de 15dé eeuw. En hier heeft de
kunstenaar in deze merkwaardige grond
stof zooveel uitdrukking, zooveel inner
lijkheid weten te leggen, dat deze
groep op één hoogte staat met de
beste houtplastieken uit de middel
eeuwen.
Eén punt fs er waar de schoonste
uitingen van lederkunst te zamen wer
den gebracht: het ledermuseum in
Offenbach. En ter gelegenheid van de
internationale ledertentoonstelling in
Berlijn zuilen niet alleen de beste
stukken van deze verzameling, maar
kunstwerken uit tal van musea in
Europa, in Berlijn bijeengebracht, ter-
toongesteld worden.
Het Amsterdamsche Rijksmuseum
heeft 'n aantal voorwerpen gestuurd
in de eerste plaats foudralen uit de
16de en l7de eeuw. Dan 'n pistool
holster uit de 17de eeuw en een 18de
eeuwsch penningkastje. Maar 't glans
punt van deze Inzending vormt een
merkwaardig voorwerp uit de 17de
eeuw. Een walvisch rust, met omhoog
gestoken staart, op zool en hak van
VERVOLG
PROVINCIAAL NIEUWS.
f Betn. Smelt, f
In den ouderdom van 52 jaren,
overleed Donderdagmorgen, na een
langdurig, ontzettend, maar voorbeel
dig gedragen lijden, de heer Bern.
Smelt.
De overledene was in schoen- en
lederkringen, waar hij tal van huizen
vertegenwoordigde o.m. Tannerie de
France e.a., een zeer geziene figuur,
zoowel als in z'n vriendenkring om
zijn buitengewoon karakter.
Een tragische bijzonderheid ver
hoogt de droefheid bij dit geweldige
verlies. Een zijner zoons uit Indië
vertrokken om z'n vader nog eens te
bezoeken, komt hedenmorgen met den
Lloyd-expres uit Marseille aan, terwijl
z'n vader juist Donderdagmorgen
overleed, wat nog niet zoo spoedig
werd verwacht.
Hij ruste in vrede 1
Waalwijks Belang
In de gisteravond gehouden be
stuursvergadering van „Waalwijks
Belang" werd besloten een medaille
beschikbaar te stellen voor de a.s.
Premiemarkt en de uitgave van een
nieuwen Gids met kracht ter hand te
nemen. De aanvragen van tal van
zijden, die thans onbeantwoord moe
ten blijven, wijzen op de noodzake
lijkheid en 't groote belang.
Examen.
Te 's-Hage is o.m. geslaagd voor
't lie gedeelte candidaat-notaris de
heer Michel van Thiel te Beek en
Donk.
Aanrijding
Gisterenavond even over 7 had in
de Grootestraat, bij de Markt, een
aanrijding plaats, Een luxe wagen van
den heer T. kwam vanaf de richting
Markt en wilde nog juist voor de
i vrachtkar van den heer v. E. een
stilstaande auto passeeren. Daar deze
plotseling ook startte, zag de chauffeur
geen kans meer om de vrachtkar te
te ontwijken en remde uit alle macht.
Als je groot bent lieve kindje,
Volg dan moeders raad,
Wonder-Artikelen in je keuken
l Geven je 't meeste baalt
Hij kon echter niet verhinderen dat
de kar met het wiel op het spatbord
reed, waardoor dit ernstig werd be
schadigd. Van de kar braken de
hurries af, terwijl de voerman een
leelijke tuimeling maakte hij kwam
er wonder boven wonder nog zonder
kleerscheuren af.
Het paard ging er met de afgebroken
hurries van door, maar werd spoedig
tot «taan gebracht.
Ongeval.
Gistermiddag had in de NV. Ivo
van Haren s Schoenfabrieken aan het
Hoogeinde alhier een ongeval plaats
dat betrekkelijk goed is afgeloopen.
Een der afdeelings-chefs, zekere
M. M., zou een electrische lamp in
draaien, waartoe hij op een ladder
moest klimmen. Boven op de ladder
verloor hij het evenwicht en wilde
zich aan het eerste het beste steun
punt vastgrijpen.
Op onverklaarbare wijze is hij
daarbij met den electrischen stroom
in aanraking gekomen, ter sterkte van
380 volt met het gevolg dat hij den
balk waataan hij hing niet meer kon
loslaten en zeer pijnlijke schokken
kreeg door het lichaam. Toen men
ijlings den stroom had uitgeschakeld
viel hij als levenloos naar beneden
waarbij hij zich aan het hoofd ver
wondde. Hoewel aanvankelijk zeer
versuft, kon de getroffene na eenigen
tijd reeds zelf huiswaarts gaan, waar
de ontboden geneesheer hem eenige
dagen rust voorschreef, waarna hij
vermoedelijk wel weer hersteld zal
zijn.
RAAMSDONKSVEER. Vrijdagvoor
middag omstreeks 10 uur werd de
gemeente in rep en roer gebracht door
het luiden van de brandklok.
Er bleek brand te zijn ontstaan in
de kapitale boerderij van J. R. v. W.
aan het Hoogeveer.
Met 2 slangen op de waterlei
ding werd het vuur bestreden, het ge
lukte hun dan ook het woonhuis te
behouden. De schuur ging geheel in
vlammen op, benevens de geheele
oogst en den hooivoorraad
vraagt voor direct
EEN. PRIMA
voor een flinke kamer
met een jaar schriftelijke
garantie.
Ijzerhandel - Waalwijk.
onze Etalages in
buitengewoon
i^li j) prachtige artikelen
meerdere arti
kelen.
WOEI
Brieven
fran'
Abonne
I'ranco
tn betï
tklastin
Vevde
tente-
qii de:
Srecteu
Goedt
lit het
Al de
Laat het rpubllek
overtuigd zijn dat wij
hen ook de MOOISTE,
de GOEDKOOPSTE
artikelen brengen.
Niemand behoeft
buiten onze plaats
te koopen.
Tevens hebben wij
nog prachtige
van het vorige jaar
welke wij heel goed
koop opruimen.
REGENJASSEN VOOR DAMES.
HEEREN 8, KINDEREN
tan eei
Tan
he:
Een
Dunbj
gekom
zal gs
iaarhi
mijn
Keest
hebbei
ten re
zijn tr
tamei
Glady
Dar
meer
erg. I
nakkt
it
m
:en
Iets buitengewoons.
Aparte modellen^
in
milli
ARTIKELEN
111
Baarden
U
