^Abdijsiroop
Benauwd op de Borst?
Neem toch Abdijsiroop!
No. 99. Zaterdag 13 Dec. 1930. 53e Jrg.
TWEEDE BLAD.
schoolmeester van Oostelbeers zich
gewend tot de Staten-Generaal, met
verzoek om ook bevrijd te mogen blij
ven van inkwartiering, en daarop
was den 16den Mei gunstig beschikt.
Zoodra dit bekend geworden was,
ontving de rentmeester der Geestelij-
-
leis omtreni de Hervormde Kerk aan
de Haven.
door
I van der Hammen Nicz.
XVII.
In een mijner vorige artikels werd
gesproken van moeilijke tijden, die in
de 17e en 18e eeuwen, vooral in Bra
bant, doorleefd werden. En niet ten
onrechte. Inzonderheid van de in
kwartiering van krijgstroepen hadden
de burgers veel overlast.
Moesten ook de predikanten in
kwartiering gedoogen? In 's-Herto-
genbosch niet, maar op alle andere
plaatsen wel. Reeds den 14-den
Augustus 1673 was door de Staten-
Generaal eene resolutie vastgesteld,
waarbij de Gereformeerde en Waal-
sche predikanten in die stad daarvan
verschoond werden. In April of Mei
1747 hadden de predikant en de
ke Goederen, de Back, klacht op
klacht van een groot aantal predi
kanten en schoolmeesters, ook van
die van Waalwijk, die eveneens van
dien lastpost ontheven wenschten te
worden; want de inlegering van sol
daten was zoo erg, dat onderscheidene
predikanten en schoolmeesters hun
ne huizen daarvoor hadden moeten
ruimen. Dientengevolge zond genoem
de rentmeester den 9 Juni 1747 een
missive naar Den Haag, waarin hij de
vrijheid nam hun Edelmogenden
voor te dragen of niet souden konnen
goetvinden, dat alle predikanten en
schoolmeesters in de Majorge van
's Bos ontheven mierden van de in-
quartiering en dat hg mogt worden
gelast, sulks generaliter aan alle re
genten bekend te maken. Dit verzoek
werd, bij resolutie van 12 Juni, niet
alleen ingewilligd, maar deze resolu
tie werd zelfs bindend verklaard voor
de gansche Generaliteit.
Heel ver Hepen zij soms weg,
Tot hun moeders groot verdriet.
Maar, wat Moeder er van zei,
Beet'ren deden zij zich niet.
Wordt vervolgd.
Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden.
TWEE DEUGNIETEN.
Op een mooien zomermorgen,
't Was nog in de maand van Mei,
Kwamen zeven kuikentjes,
Elk gekropen uit een ei.
Och, wat vond Moeder het prettig,
Al die kleintjes om zich heen
Of ze er goed op zou letten
Neen, ontsnappen zou er geen
Hoe ze zorgde voor de kleintjes,
Vroolijk roependKlok, klok, klok.
Opdat elk zijn deel van 't voer kreeg,
Dat gestrooid was in het hok.
Hoe ze smulden, hoe ze groeiden I
En hoe blij de moeder was,
Toen voor 'teerst met al haar kteuteis.
Ze ging wandelen in het gras.
Toen, niet langer opgesloten,
ln de nauwe kippenkooi,
Och, wat vonden toch die kleintjes.
Heel die wijde wereld mooi
En des avonds zei de Moeder;
»We gaan slapen, gauw naar bed,
Morgen vroeg dan sctiijnt de zon weer,
Dan begint opnieuw de pret".
Older Moeder's vleugels sliepen,
Dan de kleinen heel de nacht.
Och. wat zaten ze daar lekker,
Qoed beschut, zoo warm en zacht.
Eiken dag weer nieuw plezier.
Mrar niet lang meer zou het duren
Twee van 't zevental, wel, wel,
Hadden soms heel rare kuren.
Spoedig bleek het. dat die twee,
Aan hun moeder zich niet stoorden,
Deden soms als moeder riep.
0i ze het In 't geheel niet hoorden.
Het was eens Sint Nicolaas-
avond.
Verleden week stonden er zulke
heele mooie verhalen in over Sint
Niolaas. en vooral ook dat wij niet
alleen om ons eigen pleizler moeten
denken, maar dat wij vooral om onze
arme en minvermogenden moeten
denken.
Nu ga ik eens vertellen van 'n Sint
Nicolaas - avond, waar ook aan anderen
wordt gedacht.
In de huiskamer van boer Kroos
was het heel sM, alles zag er heel
gezellig uit, maar het was zóó stil.
dat men zou denken dat hier niemand
in het heele huis was.
Maar dat is toch niet zoo, want in
de kamer d'r naast hoort men geritsel,
niet van ratten of muizen, maar van
papier, en het knippen der schaar,
wie zou daar toch zijn
Wel natuurlijk St N'Colaas.
St. Nicolaas is aan het pakjes klaar
maken en hij maakt er toch zoovee
klaar, zooveel, er is haast geen eind
aan.
Maar daar slaat de klok vier uur,
nu komen de kinderen gauw uit schooi
dacht Sint en nu moet ik heel stil
blij'en zitten, want in deze kamer mag
niemand komen, ja zelfs Vader en
Moeder niet.
En de kinderen moeten allen om
Kort nadat door de Staten-Generaal
aan alle regenten in de Generaliteit
last was gegeven, om buitengewone
bedestonden te houden, was het be-
eg" van Bergen-op-Zoom begonnen, en
reeds binnen 2 maanden, nl.. den 16
September, viel dat meesterstuk van
Coehoorn den Franschen in handen.
In het volgende jaar 1748 viel ook
Maastricht. Bij den vrede van Aken,
18 October 1748, werd door de Fran
schen wel alles teruggegeven, wat zij
veroverd hadden, en ook de barrière
steden, maar toch had de Oostenrijk-
sche Successie-oorlog ons land niets
dan nadeel toegebracht. Zes dagen
daarna kwam de Prins van Oranje
in het vorige jaar, onder den naam
van Willem IV, Stadhouder geworden
met bijna onbeperkte macht te
Waalwijk. Wij zijn Ds. van Roogen
er zeer dankbaar voor, dat hij van dit
feit zoo getrouwelijk en onder het op
schrift vanTot -gcdagtenis van de
nakomelingen aanteekening heeft ge
houden in de handelingen van den
kerkeraad. Deze aanteekening luidt
aldus:
In 't jaar 1748 kwam de armee van
onsen Staat uit 't camp bg Breda sijn
verblijf nemen op de Loonse hcgde,
'en getale wel van 40 dugsent man.
In 'i laatst van Augustus vond men
die de generaals daar bg behoorende
?7i namen de voornaamste haar verblijf
'n 'i hoofdquartier te Waalwijk, sijn-
de 't logement van sijn Hoogheit, de
Prins van Oranje, onsen Capitein-ge-
aeraal, aan 't huis van Van Miert ge
wed gemaakt, die aldaar niet aan-
'cwam als op Donderdag 24 October
>7i nadat sijn Hoogheit op Vrgdag de
armee had besigtigt en de geteekende
vrede had gepubliceert, en op Satur-
iag het Bosse Velt tot Vlgmen toe
had wesen besigtigen, liet die vorst
aan 't huis van den predikant aan Ds.
Mol 1) weten, dat op Sondag voormid
dag ten 10 ure sou te kerke komen,
lelijk ook geschiede, sittende die
loorlugte Vorst alleen in de regenten-
bank, besprijt met een carmosijn flu
weel. Ds. Mol predikte uit den 60 Ps-
8 en had sijn inlgding toegepast op
sijn Hoogheit uit I Kon. 19 89. De
collecte was voor de diacong 98 gul
den, 5 stuivers, voor de kerk 57 gul
den 19 stuivers 10 penningen en dus
*e samen net 156 g.4 st.10 p. Des
Maandags vertrok sijn Hoogheit met
al den Hofstoet en in die week was
de heele armee met al de generaals
vertrokken. God geve de ratificatie
van dien gewenschtcn vrede.
•,,Voor de Borst"
ABDIJSIROOP-BONBONS (Gestolde Abdijsiroop!
i" r*-i*- ii~> tra iiir^s~e«rwiwina*4rfeaw'
Een gewichtig punt in de geschie
denis der Generaliteit was de verhou
ding tusschen Roomschen en Protes
tanten. Dat deze niet zeer innig was,
behoeft geen betoog; toch moet men
zich van deze minder aangename ver
houding geen overdreven voorstelling
maken. De omgang der gegoede Pro
testanten en Roomsehen schijnt
althans te Waalwijk eenigermate
vriendschappelijk te zijn geweest,
hoewel de laatsten het natuurlijk niet
konden verkroppen, dat zij door een
handjevol ketters werden geregeerd.
De mindere klassen, dweepziek van
aard en lichtelijk tot haat geprikkeld,
waren fel op elkander gebeten, zoo
dat scheld- en vechtpartijen iets heel
gewoons waren. 2).
Te Waalwijk bestond reeds lang
voor 1548, vermoedelijk reeds sedert
het jaar 1303 het jaar dat W. ste
delijke rechten verkreeg een schut-
tersvereeniging, het St. Jorisgitd ge
naamd 3), welker ledental van 1640
tot heden bij uitzondering en dan nog
alleen op het einde der 18e eeuw in
dén Patriottentijd, een Protestant-
schen naam aanwijst; wel een bewijs,
dat de scheiding tusschen Roomsch
en Onroomsch vrij scherp was getee-
kend. De kerkeraad, die in vele op-
zeven uur gegeten hebben en dan
komen er 's avonds bij boer Kroos,
nog wat arme vrienden die heel vei
van Vader en Moeder vandaan zitten
en mogen bij boer Kroos hun St Ni
colaas komen vieren.
En dan weet de boer wel dat de
arme jongens ook niet overgeslagen
worden.
Het is nu acht uur, en in de mooie
groote stille kamer van vanmiddag
zitten wel 'n vijftien menschen bij
elkander groot en klein.
Moeder Kroos heeft 'n heerlijke ketel
chocolade gezet, en allen ingeschon
ken en nu wilde ze net met het heer*
lijke gebak rondgaan, toen er gebeld
werd.
Vader ging naar de deur, en daar
stond nu Sint Nicolaas, om binnen
gelaten te worden.
Wat waren die menschen blij en
vooral toen Zwarte Piet ook kwam. en
die had me toch 'n mand bij 'm, een
mand, zoo groot dat de kleine Piet
van acht jaar er heelemaal wel in kon
liggen en de mand was wel 'n vijftig
centimeter hoog En nu allen moesten
naar die groote mand kijken vol met
cadeautjes.
Maar Moeder vroeg heel vriendelijk
of onze goeie Sint Nicolaas ook een
kopje chocolade—melk wenschte te
gebruiken, en Zwarte Piet?
Beiden hadden het hetl graag.
En toen allen de kopjes leeg en iets
fijns gebruikt hadden, werden de kop
jes op de theetafel gezet, en nu stond
Sint Nicolaas op en ging naar de zij
kamer waar een heele oude Opa ziek
(maar niet ernstig) lag, en daar bracht
Sint een fijne mand met druiven.
Wat was die opa blij
En nu krijgen groot en klein een
beurt.
Sint Nicolaas zit maar pakjes uit te
deelen. het eene cadeautje is al mooier
dan het andere.
En dan dien uitroepO dank U wel
Sint Nicolaas. dank wel hoor.
Nu had er iets heel prettigs plaats,
wat hebben wij daarom gelachen.
Moeder had met Sint N colaas een
klein aardigheidje afgesproken, en wel
dit.
Sint Nicolaas zou Vader een heerlijke
appel geven n.l. in een pakje. Vader
pakte uit, en begon (zonder te schillen)
te happen. Heerlijk zei Vader.
Nu kreeg een vriend (van de huis-
genooter) ook een pakje, en het was
ook 'n appel.
Ha, fijn dacht van Straten, dat is
een fijn appeltje voor den dorst, en
begon evenals Vader het even af te
vegen op de mouw van zijn jas er
daar deed hij 'n h*p. maar o wee, he>
stuk dat hij er af wilde bijten kon ei
niet af, want zijn tanden konden niet
meer los komen, en daar zat hij me»
'n hooge roode kleur. Moeder zag het
op eens en riep: kijk daar eens, en
allen naar die richting kijkend begon,
nen te proesten van 't lachen. Van
S'raeten zat te trekken, te trekken met
z'n vingers aan zijn tanden, totdat het
opeens los liet en ook hij heerlijk
mee begon te lachen.
Maar wat was er nu gebeurd
Moeder had een heele moöie zoete
appel met wit garen door en door
genaaid met een fijne stopnaald, en
met een heele lange draad,[zoodat|toen
hij er in hapte juist de draden tusschen
zijn tanden kwamen.
Wij moesten toen op dat moment
zóó lachen, zóó lachen en Sint Nico
laas en Zwarte Piet niet minder.
Toen de mand opgedeeld was en
allen nog eens heerlijke chocolade met
Sint Nicolaas gedronken hadden gingen
de kleintjes naar bed en droomde van
Sint Nicolaas en Zwarte Piet, en de
groote gingen naar huis heel blij en
de boer en boerin hartelijk dankend
voor een gezelligen avond en de Sint
Nicolaas voor zijn mooie cadeautjes.
J. F. D. H.
UIT HET DAGBOEK VAN
PIETER POR.
7 Dec. Hoop dat de brave Sint voor
m'n lezers goed gereden heeft,
niet alleen in den vorm van
prachtige en practische ge
schenken, maar ook op ander
terrein; voor sommigen kan
de H. Man misschien ter
zake geestes- en gemoeds
gesteldheid een weldaad ge
daan hebben. Enfin, 's is nog
geen Nieuwjaar en goede wen -
schen bewaar ik maar tot d>en
datum.
8 Dec. Heb met belangstelling uit
voerig raadsverslag Sprang-
Capelle gelezen. Zeer belang
rijk besluit inzake wegenver
betering, zoowel voor inwo
ners als voor groot verkeer.
Goed voorbeeld voor vele an
dere gemeenten vooral in de
zen tijd. Over wijze van op-
dracht-geven zullen meenin
gen terecht zeer uiteenloopen,
dat is te begrijpen. Ik voor mij
houd nu eenmaal van aanbe
stedingen en prijsvergelijking.
9 Dec. Heb iets rond hooren gaan,
omtrent geheele ontmanteling
Ned. Herv. Kerk in onze
plaats, waarvan nu reeds to
ren en dak gerestaureerd zijn.
't Juiste weet ik niet, maai1
wel dat er iets hangende is en
onderhandelingen gevoerd
worden. Dat was mooi werk
en onze gemeente zou een
monument rijker worden.
10 Dec. Na uitslag loterijen Win-
keliersvereenigingen moet mij
iets van 't hart, n.l. dat de
„Lotjes-verstrekking" nog
niet in orde was. Waren
weer talrijke deelnemende
winkeliers die alleen lotjes
gaven als men ze uitdrukke
lijk vroeg en anderen die wat
anders ver strekten; dat is
geen juist standpunt.
11 Dec. Grootestraat vrijwel gereed
gekomen. Nu volgt zeker spoe
dig Stationsstraat. Keien als
ik me niet vergis, ook vóór
de Openbare en U- L. O.-
school? Dat is toch niet ge-
wenscht, zou ik zoo zeggen.
Is daar misschien nog iets
aan te wijzigen, vooral nu 't
in eigen beheer gebeurt, naar
ik meen.
Nieuwe Raadsels.
1
49 letters vormen twee regels van
een bekend Sinterklaas—liedje.
1—5—29—6 dient om over de rivier
te zetten
33 9—10—11—34-21—44 het
begin van den dag
24-26—3—8—22 gebruikt men
bij de aardt ijks-
kunde
15—2-31 herkauwend dier
23—47—25—32 tuingereedschap
4-12-13—14—43—48 zit aan den
hond
26-37—38-40 gebruikt men in de
school
7—42—45—46 slaapplaats van een
kindje
27—28—18 ziet men ln een speeltuin
30 -20—39 soort van hond
41-5—29—35 tijdmaat
4929 lidwoord
Maak uit de volgende letters een
plaats In N Brabant.
LOOAREZAND
Van boven naar beneden en van
links naar rechts ben ik iets waardoor
vele schepen op zee vergaan,
x medeklinker
xxx soort van medeklinker
xxxxx zeer breekbaar
xxxxxxx plaats in Z Holland
xxxxxxxxx het gevraagde woord
xxxxxxx Indisch wapen
xxxxx plaats in de Betuwe
xxx telwoord
x medelinker
Oplossingen van de vorige week,
1
Een goed geweten is een zacht
hoofdkussen.
2
s
hit
hanna
laatste
hondenhok
Sinterklaas
flinkheid
weiland
braam
aan
s
3
Handwerken
Albertine
Noordwljk
Daalder
Weenen
Emtnen
Roos
Kin
En
N
Jongelui opgelet!
In het nummer van a s. Zaterdag
komt de uitslag van den St. Nicolaas
wedstrijd
OOM W1M
,r
mum? -
'i' .v - -
- I
- s
O
Tast de wortel van het kwaad aan. Gij
zijt niet ziek. Het is alleen maar vies daar
van binnen. Uw borst zit als 't ware vol
slijm en ziektekiemen en die moet Gij
verwijderen. Abdijsiroop kan U helpen
de oude ontsteking veroorzakende slijm
op te lossen, die kleverige massa te ver
dunnen en op normale wijze te doen
verdwijnen. Wordt wegens haar bijzon
dere samenstelling sedert jaren geprezen bij:
Hoest, Bronchitis, Kinkhoest, Asthma.
Alom verkrijgbaar. Prijs Fl. 1.50, Fl. 2.75, Ft.4.50
Gebruik buitenshuis Abdijsiroop-Bonbons
(60 cl.). Dan bespoedigt Ge Uw genezing.
i '1
