die Bronchitis!
lijsiroop
Bestrijdt toch
t
AKKER'sJ^4 IM
No. 102. Woensd. 24 Dec. '30. 53e Jrg.
TWEEDE BLAD.
kant te Drunen en Nieuwkuik, en Ds.
J. 77. van der Hoeven, predikant te
Loon-op-Zand.
De tweede dag der vergadering ken
merkte zich door een schijnbaar onbe
duidend voorval. De ouderling van
den Assem n.l. had zich over den pre-
r
nieuw beroep gedaan, n.l. op Ds. Sa
muel van Wesel, predikant te Heu-
men-Malden-Groesbeek, die de beroe
ping aannam en den 24 Mei door Pro
fessor H. G. Clemens werd bevestigd.
Deze sprak des ochtends naar aanlei
ding van Judas' brief, vers 23Maar
behoudt anderen door vrees, en grijpt
ze uit het vuuren haat ook den rok,
die van het vleesch bevlekt is. De be
vestigde sprak des namiddags over
Psalm 122:8, 9: Om mijner broederen
en mijner vrienden wil, zal ik nu
spreken: vrede zij in u. Om des Huizes
des Heeren onzes Gods wille, zal ik
het goede voor u zoeken.
(Wordt vervolgd).
Iets omtrent de Hervormde Kerk aan
de Haven.
door
J. van der Hammen Nicz.
XIX.
De laatste jaren van het verblijf
van Ds. van Rooijen te Waalwijk,
waren op kerkelijk gebied weinig be
langrijk. Op ander gebied echter trof
die gemeente gedurende dien tijd een
groot onheil; ik bedoel den brand
van 1754, in de handelingen des ker-
keraads aldus als memorie geboekt:
Op den 7 November, Donderdag des
namiddags ten 1 uur 1754, was te
Waalwijk een seer vreeselijke brant,
waardoor 15 groote huisen en eenige
schuren in 't kort door de vlam ver
teert mierden; maar God was nog
barmhertig, doordien de wint, die wel
sterk, was, uit den Suiden woey en
daar bleef staan, anders sou met een
Ooste-wint geheel Waalwijk en Be
sogen in een uur tijts verteert sijn ge
weest.
Ds. Cornelius van Rooijen overleed
den 25 October 1759 en werd den 31en
van die maand, onder veel belang
stelling, in de kerk begraven. Ruim
26 jaren had hij de Hervormde ge
meente te Waalwijk met de grootste
toewijding gediend. Behalve door zijn
bewonderenswaardige zachtmoedig
heid een echt kenmerk van een
christelijk gemoed en zijne voor
beeldige plichtsbetrachting, muntte
hij ook uit door de zeldzame getrouw
heid, waarmede hij allerlei belang
rijke zaken in de handelingen van den
kerkeraad heeft geboekt. Behoudens
eene enkele uitzondering ik bedoel
het verzet tegen Salomon Voltelen,
wat hem nog niet eens heel euvel mag
geduid worden heeft hij op ons
steeds den indruk gemaakt van te zijn
geweest een man met een innig gods
dienstig gemoed, een braaf man. Hij
ruste in vrede!
o
De vacature, ontstaan door het
overlijden van Cornelius van Roogen,
duurde van 25 October 1759 tot 24
Mei 1761 en kenmerkte zich door
kleingeestig gekibbel tusschen enkele
leden van den kerkeraad. Deze één
lid, n.l. de diaken Cornelis Borgmans,
was juist gestorven bestond uit dt
ouderlingen Antonie van den Assem,
Philippus Verhagen en Antonie Heer
mans en de diakenen Cornelis van
der Mooren en Arnoldus de Rooy.
Tot het doen van een beroep op 'n
nieuwen predikant werden daarbij
nog gevoegd Frederik Vliedhoorn,
als laatst-afgegane ouderling, en Leo-
nardus van Bergeyk, als laatst-afge
gane diaken. Gewoonlijk geschiedde
de beroeping, gelijk bekend is, door
8 leden; daarom gaf Mr. Gijsbertus
Nicolaus Oldenseel, als voor-laatst-
afgegane diaken, in de driedaagsche
kerkeraadsvergadering van 9, 10 en
11 December 1760 te kennen, dat ook
hij, inplaats van den overleden Cor
nelis Borgmans, recht had aan de be
raadslagingen deel te nemen. Dit werd
evenwel door de Gedeputeerden der
classis en de consulenten, ten over
staan van wie de beroeping plaats
had, van de hand gewezen. Die afge
vaardigden waren: de hoogeerwaarde
heer Professor 77. G. Clemens, predi
kant te 's-Hertogenbosch, de eerwaar
de heer 1. M. 77. Hillebrands, predi
kant te Ravestein; en die consulenten
waren: Ds. G. P. Schonenberg, predi-
dikant van Vierlingsbeek, Ds. van
Zuiphen, die mede op de nominatie
moest worden geplaatst, eenigszins
beleedigend uitgelaten, en daarom
wilden Antonie Heermans en Vlied
hoorn, die een goed oog op dien predi
kant schijnen geslagen te hebben, geen
zitting meer in de vergadering nemen,
zoolang genoemde ouderling zich te
genover Ds. van Zutphen niet had ge
rechtvaardigd. Toch werd de verga
dering, onder protest der misnoeg
den, die later appelleerden aan de
classis, voortgezet.
Nadat de handopening van den
Raad van State was voorgelezen, werd
om bijzondere, doch niet gewichtige
redenen, geen twaalf-, maar een vijf
tiental van predikanten opgemaakt,
dat onmiddellijk verminderd werd tot
op een zestal, waarop niet de naam
van Ds. van Zutphen prijkte. Om deze
reden verlieten Heermans en Vliea-
hoorn in booze luim de vergadering.
Het zestal werd nu verminderd tot
op een drietal, zijnde de heeren Ds.
Daniel Cornelis Marlijn, Ds. Johannes
Henricus van der Hoeven en Ds.
Haantjes, achtereenvolgens predikan
ten te Leersum, Loon-op-Zand en Bru-
chem-Kerkwijk. Daaruit werd nom-
mer één beroepen. Den volgenden
dag, 11 December, werd het instru
ment van beroeping opgesteld en den
beroepene toegezonden.
Maar de misnoegde leden zonden
niet zeer edelaardig eveneens een
schrijven aan Ds. Martijn, waarin zij
wezen op de slechte verstandhouding
tusschen de kerkeraadsleden en op 't
vermeende onrecht, hun aangedaan.
Vermoedelijk om deze reden kwam
nog vóór Nieuwjaar 1761 een bericht
in van Ds^ Martijn, waarin hij voor 't
op hem uitgebracht beroep bedankte.
Dit bedanken gaf in de kerkeraads
vergadering van 2 Januari er aanlei
ding toe, dat de ouderling Heermans
meer verwaand dan ingetogen,
dunkt mij zich liet ontvallen: de
wijl hij den heer Martijn niet mede
beroepen heeft, hg ook geen dank
baarheid van denselve verwagt.
De brief van Ds. Martijn dien ik
hier, niet omdat hij zoozeer uitmunt
door innigheid van gedachte en onbe-
rispelijken vorm, maar om te doen
zien, hoe een predikant van vóór 170
jaren zich uitdrukte, wil afschrijven
luidde aldus:
Leersum, 26 December 1760.
Eerwaarde Heeren en Broeders
Dese dient om UEw. te melden, dat
ik de beroeping, op my uitgebragt, in
de vreese des Heeren overwoogeri
hebbende, om reedenen tussen den
Heeren en mijne ziele, niet anders kan
dan voor deselven bedanken, gelijk ik
dan ook in dezen doe; wensche dat
de Heere UEw. een man na Zijn herte
en na 't herte van de welmeenende
onder UEw. gemeinte schenken, en
UEw. doe gelooven, dat UEw. niet de
saaken der menschen, maar de saak
Gods en Zijnes kerks in desen te be
handelen hebt, en dat UEw. eens in
den grooten oordeeldag zult moeten
rekenschap in desen geven. Godt zei
ven, is mijn herte bede, geve UEw.
hier zaligende indrukken van, opdat
UEw. niet beschaamt gemaakt worde
voor den Zoone des menschen. Na
hertelyke en minzame groetenisse
hebbe ik de eer van my met alle agting
en liefde te noemen (volgt handteeke-
ning).
Den 12 Februari 1761 werd een
GEMEENTERAAD.
WASPIK.
Raadsvergadering van Vrijdag 19 De
cember nam. 6 uur.
Voorzitter den Edelachtb. Heer P
Dekkers.
De belangstelling was zeer groot.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing onveranderc
goedgekeurd.
AAN DE ORDE:
1. Mededeelingen.
Bericht van Ged. Staten dat de voor
gestelde jaarweddenregeling wordt inge
trokken, in verband met de veranderde
tijdsomstandigheden, zoodat de geldende
reeeling nog gedurende 1931 van kracht
blijft.
De Voorzitter deelt mede, dat de ge
meenteraad indertijd besloot tot het aan
staan van een geldleening van 10.000.
Door de goede samenwerking tusschen
gemeentebestuur, secretaris en ontvan
ger, heeft men echter geen cent hoeven
je verbruiken, zoodat 750.- aan rente
bespaard zijn. Sur. brengt hiervoor hul
de aan de betreffende ambtenaren.
Ingekomen is de begrooting van de
vv aren keuringsdienst te Breda, met een
schrijven van Ged. Sta'ten over deze be
grooting. De gemeente Waspik zal een
aandeel van 390.61 te betalen hebben.
Van den Min. van Arb., Handel en
Nijverheid is een schrijven ingekomen
betreffende de N.V. Waterleiding Mij.
Noord-Brabant. De door de gemeente te
gen de Mij. geuite grieven zullen bij af
zonderlijk schrijven beantwoord worden.
De Voorzitter zegt, dat in totaal 45
r»rocessen-v>vbaal zijn opgemaakt voor
met-aansluiting.
Dhr. v. d. Rijken verwondert zich er
over dat de Minister nog niet op de grie
ven tegen de Maatschappij heeft geant
woord.
De Voorz. zegt dat deze grieven bij
afzonderlijk schrijven zullen behandeld
worden.
Dhr. v. d. Rijken klaagt erover, dat 't
zoolang duurt voor de minister ant
woordt; spr. meent dat hij allang tijd ge-
n.°i? kaf^ om cen onderzoek in le
stellen. Het publiek gaat er tegenover
staan, meent spr.
Weth. Vloemans. Die menschen heb
hen altijd tijd genoeg.
Dhr. Brokx vraagt of de Voorzitter er
mets aan doen kan dat de verbaliseer
den zoo'n hoog bedrag moeten betalen,
spr. wijst erop dat men er in Waalwijk
goed afkomt, doch in Breda kost het
meestal 10.
De Voorzitter geeft toe, dat het voor
de menschen dikwijls bezwaarlijk is de
boete te betalen.
Spr. heeft hen dan ook aanbevolen
en en ander aan den Kantonrechter uit
te leggen.
Dhr Brokx vindt het beter dat de
Voorzitter eens met den rechter praat,
dan komt er misschien meer van dan
wanneer ieder het voor zich afzonder
hjk moet doen.
De Voorzitter merkt op, dat het kar
dinale punt toch blijft, dat men moet
aansluiten, ook al behoeft men slechts
Tl.boete te betalen.
Riiken wijst op de protesten
die thans in de verschillende gemeenten
oskomen. Jaren geleden heeft spr. deze
kwestie al aangevoerd, doch eerst nu
sciijjnt men tot de conclusie gekomen te
zyn, dat de regeling glad verkeerd is.
De Voorzitter zegt, dat indertijd een
schema is ontworpen, hoe de opzet
rendabel te maken; gaat men nu echter
de perceelen herschaften, dan komt men
tot heel andere uitkomsten. Spr. zou een
betaling naargelang het verbruik het
mooist vinden.
j Spr. merkt nog op dat ook het bestuur
der Mij. genoeg zijn best doet om een be
tere regeling te krijgen.
Weth. Vloemans. Ja, ze rijden in groo
te automobielen rond!
Dhr. v. d. Rijken meent, dat hier het
gemeentebestuur moet zorgen dat de za
ken in orde komen.
Spr. geeft in overweging dat de voor
zitter er bij den betrokken minister op
kelen Hgt' Zaken sPoedi8 af te wik-
..De Voorzitter zegt toe, dat de kwestie
zyn volle aandacht zal hebben.
3. Benoeming leden der commissie
tot wering van schoolverzuim.
De aftredende leden, de heeren A.
Maas, Dubbelman, v. d. Rijken, van Ier-
sel en J. van Schjjndel, worden allen
herbenoemd.
Benoeming leden Stembureaux.
Voor stembureau I worden gekozen de
heeren Brokx en v. d. Rijken als leden,
en Langerwerf en Verschure als plaats
vervangers.
Voor stembureau II worden tot leden
eekozen de heeren Vloemans, Smits en
Pruisers en tot plaatsvervangers de hee
ren Rubbens, Rekkers en Ruijtenberg.
Beëediging Armmeester.
De Voorzitter zegt, dat de heer van
Strien verhinderd is aanwezig te zjjn.
Dhr. Verschure betreurt het, dat de
betrokken armmeester niet aanwezig is.
Spr. wijst op de landbouwcrisis. De
groote prijsverlagingen blijken voldoen
de uit de Statistieken. Spr. vraagt den
heer Smits, die tevens voorzitter is van
het Armbestuur, om welke reden het be
stuur geen antwoord heeft gegeven op
het schrijven der pachters om verlaging
van de pachtsom.
Het geldt hier een algemeen boeren-
belang, meent spr.
De Voorzitter acht dit ook een zeer
voorname kwestie, die wel degelijk on
der het oog gezien moet worden, want
„Voor de Borst"
ABDIJSIROOP-BONBONS (Gestolde Abdijsiroop)
als het op het oogenblik iemand slecht
gaat, dan is het wel den boer.
Dhr. Smits zegt allereerst niet te we
ten, waarom de armmeester niet aanwe
zig is, doch in geen geval is dit omdat
hij was in kennis gesteld dat dat schrij
ven op deze vergadering zou behan
deld worden.
De Voorzitter vermoedt dat dhr. van
Strien dezen avond niet heeft kunnen
komen. Het schrijven beteekent niets, al
was de armmeester hier aanwezig ge
weest, dan had hij toch geen antwoord
mogen geven, daar hjj geen raadslid is.
Dhr. Smits vraagt zich af of deze be
spreking wel in een openbare raadsvei -
gadering thuis hoort, wanneer spr. ging
antwoorden, zou hij misschien dingen
moeten bespreken die niet voor open
bare bespreking in aanmerking komen.
Spr. zegt er zelf ook veel voor te voelen,
hij heeft altijd zjjn medewerking ge
toond voor de belangen van de pachters.
Dhr. Verschure merkt op, dat het be
stuur sedert het ontvangen van het ver
zoek, 10 keer vergaderd heeft, hieruit
blijkt z.i. wel voldoende dat men er niet
veel voor voelt den druk die op de pach
ters rust te verlichten.
Smits. Als het bestuur van den Boeren
bond een vergadering met het Armbe
stuur had aangevraagd, was het allang
voor elkaar geweest.
Verschure. De Boerenbond heeft er
niets mee te maken, het Armbestuur
weet goed genoeg welken druk er op de
pachters rust. Ieder moet er van over
tuigd zijn, dat de boer zijn pachten niet
kan betalen. Spr. kan zich niet indenken
hoe het Armbestuur de boeren 12 maan
den heeft laten wachten.
Dhr. Brokx kan zich indenken dat de
Voorzitter van het Armbestuur voorzich
tig met zijn antwoord is. Spr. had het
beter gevonden, indien dhr. Verschure
hem dan ook tevoren van zjjn vraag in
kennis had gesteld. Spr. zou graag enke
le stemmen uit den Raad hooren, dan
kan men misschien tot een besluit ko
men.
De Voorzitter zou de kwestie liever
met gesloten deuren behandelen. Dhr.
Smits wjjst er nog op, dat de allerarm
sten eronder zullen moeten ljjden.
Verschure. Wilt U dan die 46 boeren
den kop indrukken, zoodat ze volgend
aar ook naar het Armbestuur zullen
moeten komen?
Dhr. v. d. Rjjken dringt aan op be
spreking in besloten vergadering; spr.
meent dat de kwestie niet aan de orde
was.
De Voorzitter sluit hierna de discus
sie om het punt straks met gesloten deu
ren te bespreken.
De Voorzitter deelt nog mede, dat de
gemeente binnenkort verplicht zal zjjn
een inrichting te hebben voor besmette
lijke ziekten.
Verschillende burgemeesters uit deze
streek hebben een onderhoud gehad met
den burgemeester van Breda, om te on
derzoeken of er niet een schikking ge
troffen kan worden, door een dergelijke
inrichting te bouwen aan het St. Igna-
tius-ziekenhuis.
De inspectrice raamde de kosten hier
van op 50.000.wat voor deze ge
meente zou uitkomen op een jaarljjksch
bedrag van 3 cent per inwoner.
Indertijd is reeds door den raad in be
ginsel tot toetreding besloten, nu vraagt
spr. of men er zich mee kan vereenigen
toe te treden, mits de kosten niet hoo-
ger zjjn dan 3 cent per inwoner.
Dhr. v. d. Rjjken vraagt of de kosten
van onderhoud en materialen daarboven
nog in rekening worden gebracht.
De Voorzitter merkt op, dat de ge
meente altijd nog kan terugtrekken wan
neer het contract niet bevalt. Ook de
verpleegkosten zullen in het contract
worden vastgelegd.
Spr. acht het verreweg de beste en
voordeeligste weg om hierbij aan te slui
ten.
Wordt met alg. stemmen goedgevonden.
Dhr. v. d. Rijken heeft den Voorzitter
schriftelijk eenige vragen gesteld be
treffende de nieuwe belastingregeling,
die allen naar genoegen beantwoord
worden.
Dhr. v. d. Rijken ziet het nieuwe jaar
somber in; spr. vreest dat in deze slechte
tijd veel menschen weinig belasting zul
len opbrengen. Spr. vindt het onbilljjk
maakt is.
dat deze nieuwe verhoudingswet ge
maakt is.
De Voorzitter acht dit temeer een re
den om zuinig te zjjn. Het mag een ge
luk genoemd worden dat de gemeente
nog eenige industrie heeft en dat de be-
drjjven nog geregeld doorwerken. Spr.
hoopt dat deze toestand zoo zal bljjven,
opdat men niet met werkloosheid te
kampen zal krjjgen.
UIT HET DAGBOEK VAN
PIETER POR.
24 Dec. Waar dit 't laatste nummer
is dat vóór Nieuwjaar ver
schijnt (en ik in dezen jaar
gang afscheid moet nemen)
wensch ik voor 1931:
Aan sommigen een beetje
meer gezond en frisch oor
deel.
Aan anderen dat zij bevrijd
mogen blijven van critiek op
hun daden, die natuurlijk van
zelf goed en feilloos zijn.
Aan derden in wat mindere
mate de kwaal van „kruidje
roer me niet".
Aan weer anderen een weinig
meer zelfkennis en zelfbeheer-
sching en waardeering van
anderer arbeid en meening.
Tenslotte aan eenigen de gave
des onderscheids tusschen
personen en zaken, een blad
en een vereeniging.
Aan onze gemeente veel pros-
periteit en spoedigst 10.000
zielen.
Handel en industrie allen
voorspoed en opbloei in 1931.
Onze ingezetenen een nieuw
raadhuisplan dat onze ge
meente past en ook algemeene
waardeering vindt.
In 1931 een nieuwen Raad,
Waalwijk waardig, en die de
vragen en eischen des tijds
kan bevatten en tot uiting
brengen.
De Redactie van dit blad heel
veel waardeering voor haar
werk en de administratie heel
veel abonné's en advertenties.
En met deze goede wenschen
neem ik afscheid van de le
zers van m'n Dagboek.
Waar m'n functie me reeds
sedert eenigen tijd elders riep
en ik daarom niet zoo ver
trouwd meer kan zijn met de
plaatselijke toestanden, moet
ik ontheffing vragen aan de
redactie van dit blad als ver
zorger dezer rubriek, die me
dierbaar was geworden. Het
spijt me zeer!
Toen ik voor een paar jaar
de redactie het voorstel deed,
pen rubriek te openen, zooals
ik die vroeger reeds elders in
een blad verzorgde, stond zij
er sceptisch tegenover. Doch
ik heb mogen ervaren, dat zij
er zich meer vertrouwd mee
is gaan voelen toen bleek dat
het nuttig en wenschelijk was
in het algemeen belang hier
en daar een por te geven, zoo
dat men uit den dommel ge
raakte, dat feilen die onze sa
menleving, ons beheer, on»
bestuur en z'n staf en andere
openbare personen en zaken
aankleven, eens wat meer voor
het voetlicht werden gebracht.
Daarom heb ik deze rubriek
met genoegen verzorgd en ik
ben overtuigd dat wij (Buur
man en ik) nooit iemand be-
leedigd hebben of verdacht
gemaakt, al is natuurlijk al
eens gewezen op een tekort,
een fout.
Ik dank de redactie voor 't
in mij gestelde vertrouwen,
dank die lezers die misschien
belang in deze rubriek stel
den en feliciteer degenen die
van „porren" niets moesten
hebben. Zij zijn er nu vermoe
delijk, althans voorloopig,
van bevrijd!
Een rubriek waarin „ge
pord" of waarin „eens wat ge
zegd wordt", vindt men ge
woonlijk erg aardig, maar als
men meent, dat men, al is het
maar heel in de verte, zelf
eens even aangeraakt wordt,
dan is „Leiden in last", dan
is de schrijver een „onbenul
lige", een „betweter", een
„eenzijdige" of ik weet niet
wat al meer. Critiek kan men
niet verdragen, ook niet „am
höchster stelle".
Intusschen allen gegroet en
bedankt. P. P.
v-
fSsSSÊISi
Als elk (aar opnieuw een bronchitis U
komt waarschuwen dat het koude Jaar
getij is ingetreden, waarom dan geen
Abdijsiroop genomen Menschen met sedert
jaren telkens terugkeerende bronc itis
vonden daarbij baat. Abdijsiroop is weten
schappelijk samengesteld, verwijdert de
taaie met ziektekiemen bezoedelde slijm
en helpt Uw ademhalingsorganen. Sedert
menschen-heugenis geprezen bij pijnlijk en
veelvuldig hoesten, Bronchitis, vastzitten
de kou. Kinkhoest, Influenza, Asthma.
Alom verkrijgbaar. Prijs Fl. 1.50, Fl. 2.75, Fl.4.50
Gebruik' buitenshuis Abdijsiroop-Bonbons i
(60 ct.). Dan bespoedigt Ge Uw genezing.
De redactie betuigt den verzorger van
het „Dagboek" besten dank. Zij is over
tuigd dat hij daarmee veelal goed werk
heeft gedaan in 't algemeen belang, al
was de redactie het volstrekt niet al
tijd met hem eens. Een zekere mate
van vrijheid was hem eenmaal toege
staan en daar wilden wij ons aan hou
den.
Een eere-saluut brengen wij hem
voor de wijze waarop hii de rubriek
verzorgde: al moest hij natuurlijk
iemand wel eens porren, nooit was hij
persoonlijk of beleedigend en wij we
ten daarbij dat zijn werk tot uitgang
had: het algemeen belang.
Dat men in weerwil van z'n goede
bedoelingen en werk in 't algemeen be
lang hem (of liever met onbekendheid
van den verzorger de redactie) sommi
ge porren kwalijk nam, spruit louter
(zooals P. P. terecht opmerkt) voort
uit het feit dat men niet de minste
critiek kon verdragen. Maar zonder P.
P. zal er toch wel eens critiek moeten
komen en daarvoor zullen we niet
terugschrikken en wij. en wij alleen,
zullen als steeds blijven beoordeelen,
wat en hoe wij *t in ons blad wensohen.
RED.
