DE ECHO 1 HET IDEM «Et TOT IET till bjj hoesten PEUILLETün f Dreigend gevaar "gemeenteraad. No. 2. Zaterdag 3 Jan. '31. 54e Jrg. TWEEDE BLAD, lets omtrent de Hervormde Kerk aan de Haven. door J. van der Hammen Nicz. XX. De bijna 40 jaren van het verblijf van Ds. Samuel van Wesel te Waal wijk waren een zeer gewichtige tijd, hoewel daarvan in de notulen van den kerkeraad die niet bijzonder belangrijk zijn weinig valt te be speuren. Berustten in het kerkelijk archief niet een aanzienlijk getal losse bescheiden, dan zou van de tweede helft der 18e eeuw betrekkelijk wei nig te zeggen vallen. Toch moet ik mij zooveel mogelyk houden aan de geregelde volgorde der kerkeraads- handelingen en slechts dan andere stukken raadplegen, wanneer zij niet reeds door mij gebruikt zijn voor mijn opstel: Stoffelijke toestand der Her vormde gemeente te Waalwijk op 't einde der 18e en bij het begin der 19e eeuw, hetwelk binnen korte weken als slot-artikel in De Echo zal verschij nen. Voordat wij evenwel den geregel- den gang onzer kerkelijke geschiede nis van Waalwijk willen vervolgen, moeten we een oogenblik onze aan dacht wijden aan de vraag: Vanwaar kwam het, dat de predikanten van vroegere eeuwen, in tegenstelling met thans, over het algemeen zoo lange jaren op één en dezelfde plaats bie- vent Ik wil slechts enkele voorbeel den noemen: De eerste predikant van Waalwijk, Henricus de Vries, bleef er vermoedelijk ruim 30 jaren (1648 pl.m. 1680), Jacobus Dagevos 45 ja ren (1687-1732), Cornelius van Rooijen 27 jaren, Samuel van Wesel 10 jaren, Jeremias Eckius (van Eek) kwam in 1626 als predikant te Be- >oyen en werd er emeritus in 1671, Ds. Cornelius Heuvelcamp kwam in 1697 en bleef er tot zijn dood in 1732 jf 1733. Mij dunkt, dat de reden voor dat angdurige verblijf moet gezocht wor- len in 't feit, dat er toen meestentijds )ij eene groote hoeveelheid predikan- en weinig vacante plaatsen zullen jeweest zijn. Had een lèeraar een- naai een goede of redelijk goede standplaats bekomen en dat ging 'aak niet gemakkelijk, zooals wij ianstonds zullen zien - dan bleef hij laar: hij had zijn doet bereikt en de eus naar eene andere gemeente was iterst gering. Een natuurlijk gevolg lervan was, dat hij meer dan thans e herder en vriend zijner gemeente- ;den en vaak ook de deelgenoot hun- er geheimen kon zijn. Hij deelde in et lief en leed zijner „broeders" en zusters", hij vergrijsde in den dienst mer zelfde gemeente. De lezer meene niet, dat ik het bo- enstaande zeg uit geringschatting an den huidigen Evangeliedienaar, *rre van dien, maar deze heeft, zoo ij een man van eenig talent is, het art hem op de rechte plaats zit en ;tere financieele vooruitzichten voor jn gezin hem op eene andere stand- laats eenigszins aanlokkelijk tegen- chen, allerwege keus, terwijl een redikant van vroeger uiterst blij ocht zyn, zoo hij eene redelijke aats had weten te bemachtigen. Of ;t in dien „goeden ouden tijd" met n groot aantal predikanten evenzoo as gesteld, als nu een 80-tal jaren sleden door onzen voortreffelij- sn Potgieter zoo schilderachtig ge- ekend in„Als een visch op het dro- durf ik niet te beslissen, wel ;et ik, dat omstreeks 1700 de „pro- inenten" een moeilijken tijd door- :fden en dat zij alle middelen te baat moesten nemen om op hunne bestem ming te komen. Volgende brief, ge- dagteekend Amsterdam 4 Juli 1697 en geschreven door zekeren heer P. du Bois aan Ds. Johannes Schalke te Charlois, wiens zwager schout te Be- soijen was, is daarvan een sprekend bewijs: Mjjn Heer en Vriend, De uytnemende bekommerlijkheyt, die de proponenten desestijds ontmoet omtrent haere bevorderinge, noot- saakt haar en haar ouders om goede vrinden op te maken, die haar tot be- rykingh van haar oogmerk mogten behulpigh zijn, dit is de reden, waar om ik my heden aan UE. addresseere om mynen soon Gualtherus du Bois in UEerw. gunst aan te beveele. Hij heeft voorleden Sondag tot Besoijen met genoegen der gemeente gepredikt en alsoo aldaar verstondt, dat mijn Heer U swager Van den Andel aldaar het schoutampt bekleet en by gevolge een hand van directie tot d'aanstaen- de beroepinge sal hebben, en by de Vrouwe 1) dier plaatse al vry wat sai konnen doen, soo is mijn gedienstigh versoek, dat UEerw. de goetheyt ge lieve te hebben om mijn soon, die met goede studiën en predickgaven voor sten is, de meliori nota aan genoem den Heer V an den Andel te recom- manaeren op het spoedigste, waer- mede my groote vrtendscliap sal ge schieden, en by aldien UEerw. nogh iets naders, in faveur van myn soon, kond bedennen, versoeke het selve in 't werk magh gestelt worden, waar mede UEerw. my ten hooghsten suit verplichten, om - tot alle vriendschap en dienst bereyt te syn. Waar op mg verlatende, biyve nae groetenisse en uerwagtingh van antwoort. (Volgt nandteekening) Ondanks üe voorspraak van Ds. Schalken en schout Peter van Andel kwam Gualtherus du Bois niet te Be soijen. Ds. Cornelis Heuvelcamp was de geiukkige. En nu keeren we tot ons verhaal te rug. Ruim een jaar na de komst van Ds. Samuel van Wesel, had de diako- nie van Waalwijk een aardig buiten kansje. In Mei 1762 was namelijk te s-Gravenhage overleden David Le Leu de Wilhem 2), Heer van Waal wijk, Berlicum en Middelrode, die by testamentaire beschikking van den 13 December 1759, behalve aan de dia- konie van Berlicum, ook aan die van \Y aalwijk de aanzienlijke som van 1500 gulden had vermaakt. Den 27 September 1762 vertoefde de nieuwe ambachtsheer, zijnde een neef van den vorigen, eenige uren te Waalwijk, bij welke gelegenheid de kerkeraad zijne opwachting by hem maakte. Dat de woorden van dankbaarheid, bij monde van den predikant toen uitge sproken, gemeend waren, behoeft voorzeker geen betoog. (Wordt vervolgd). 1). De ambachtsvrouwe van Be- j soijen was in 1697Mevrouw de mar kiezin douairière de Hoensbroek, we duwe van Willem Vincent baron van Wittenhorst. Zij was ook vrouwe van Drongelen en Gansoijen en bewoonde langen tijd het kasteel van Gansoijen. (Afbeelding 1652 en 1846). 2). Deze familie, afkomstig uit Hamburg, was van voorname afkomst en verwant met Constantijn Huygens, secretaris van Prins Willem III, met de Evert sen, enz. Eén der leden van dit geslacht, n.l. Maurits Le Leu de Wilhem, was in de tweede helft der 17e eeuw president van den Raad van Brabant te 's Gravenhage, terwijl 'n ander lid in het midden der 18e eeuw burgemeester van Rotterdam was. L»U5üt.N. Openbare vergadering van den raad der gemeente alhier op Dinsdag 30 December n m. 3 uur. Voorzitter de Edelachtb. Heer Snij ders. ▼an „De Echo van het Zuiden. Naar het Engelsch door J. VAN DER SLUYS. Afwezig de Heer van Orunsn. De noiuien worden na voorlezing door den voorzitter, vastgesteld. Aan de oide 1. Ingekomen stukken. Verslag van den Warenkeurings- dienst voor het district Breda over 1929 Begrooting van denzelfden dienst. Procesverbaal van kasopneming bij de gemeente—ontvanger. Nota van aanmerkingen op de ge^ meentebegrooting '31 en de rekening '29 Daar deze aanmerkingen alle van idministratieven aard zijn, worden Jeze gesteld in handen van B. en W ier afdoening. Schrijven van het gemeentebestuur 'an Almkerk met verzoek om geen goedkeuring te verleenen aan de voor gestelde nieuwe salarisregeling van ourgemeestcr en secretarissen. Zulk oesluit is reeds genomen, dus is dit 'erzuek van geen beteekenis meer. Mededetlingen van Ged. Stalen dat men de voorgestelde jaarweddenrege. nrig, in verdand met de slechte tfjds omstandigheden intrekt. Deze siukken worden voor kennis- geving aangenomen. Verzoek van de afd. Noord-Brabant van de Ned. Bond van gemeente ambtenaren om de pensioensbijdrage voortaan niet meer op de ambtenaren te verhalen. In het schrijven wordt er op ge wezen dat het onbillijk is dat deze bijdrage op de amoter.aren verhaald wordt, en waardoor deze ambtenaren nog steeds niet in het voile genot van nunne salarissen zijn. De voorzitter merkt op dat in deze gemeente slechts 3 pCt. verhaald wordt, bovendien metni spr. dat het voor de betrokken ambtenaren, een voldoening moet geven, dat zij zelf oMt Kunnen bijdragen voor hun pensioen Om de amotenaten tegemoet te komen zou spr. dan liever een verhooging der tractementen in beraad houden. Het stuk wordt voor kennisgeving aangenomen. 2. Subsidie aanvragen a Landbouwcursus „Nieuwendijk". Deze cursus word! gegeven in de christelijke school te Nieuwendijk. Van de twaalf cursisten komen er 5 uil Dussen, reden waarom verzocht wordi een evenredig deel, dus 5/12, in de kosten van verlichilng te vergoeden. Na ingewonnen inlichtingen stellen B. W voor goedgunstigtebeschikken Wordt goedgevonden, b. Verzoek van het Cörniié van Aciie voor den aanleg van wegen voor snel 'erkeer in het Land van Heusden en Altena. De Voorzitter licht dit punt nader <oe. De groote verkeersweg die gepro jecteerd Is zal een veibinding »oru>en usschen Rotterdam—Dordrecht—Den Bosch, en voorziet daardoor in een dringende behoefte. Het ligt voor de nand dat een dergelijke verkeersweg niet alleen van belang is voor hei doorgaande verkeer, doch even goed voor het verkeer in, naar en van het Land van Heusden en Altena. Niet enkele gemeenten, doch de geheele streek heeft belang bij een oplossing 'an het verkeersprobleem, daar hier door naast den landbouw, ook de opbloeiende tuinbouw en de bloemen cultuur bevoiderd zullen worden. Ook de pachtprijzen zuilen naar spr. meeni etn gunstlgen invloed ondervinden. Natuurlijk zijn voor het voeren van een dergelijke actie geldelijke tfLrs noodig en daarom hcefi het comi zich gewtnd tot belanghebbenden om een subsidie. Voor deze gemeente -raagt men om een subsidie van 2'/, cent per inwoner Het spijt B en W. dat de commissie nog geen bepaald plan heeft kunnen vasistelien, doch noe de weg ook zal worden aangelegd de gemeente zal er In elk geval belanv bij hebben. B. en W. zijn van meening dat het werk van het comiié moet worden op prijs* gesteld en stellen daarom voor net werk te steunen door voorloopt reis en dan wordt het huis weer voor een heelen tijd gesloten, dus het heeft I geen zin om hier kamers te moderni seeren. Wat jammer! Hilary keek uit-het raam over het park en het schitteren de heuvelachtige landschap, dat zich daarachter uitstrekte. Het lijkt zoo jammer om zoo'n groot buiten te slui ten, waar zooveel menschen zoo ge lukkig zouden kunnen zijn. Hilary's opmerking deed eigenlijk mevrouw Derfield's aandacht vallen op het feit, hoe jammer het indei- daad was dat zoo'n groot buiten, met zijn schat van kostbaarheden, die daar geslacht na geslacht verzameld waren, onbewoond was, dat hier geen jong en fleurig leven tierde, dat er nooit kinderen boven op de kinder kamer zouden spelen en in den groe ten sprookjesachtigen tuin, geen kin derstemmetjes, geen kindergelach op de gangen zouden rumoeren, geen kindervoetjes zouden trippelen over de vloeren en over het grasveld hol len; ja, het was werkelijk doodjam mer! En het was ook wel heel on waarschijnlijk dat Luke, die al vijftig was en tot nu toe steeds jonggezel ge bleven, nog eens zou trouwen en zou vroolijk jong leven op de Hall zou ko men. Maar nu is het niet meer saai en vervelend nu jij er bent, met deze verbrak Anstice haar ietwat weemoe dige overpeinzingen. Jij brengt een atmosfeer van geluk met je mee, over al waar je gaat. Ik vraag me af hoe dat toch komt. Ze had Hilary naast zich op de divan getrokken. Men zou zeggen dat je in een gelukkige omge ving moet zijn opgegroeid en toch heeft je moeder veel verdriet en zor gen gehad. Moeder heeft mij onuitspreke lijk veel liefde gegeven, zei Hilary een voudig. „Ik geloof dat ik me daarom innerlijk gelukkig voel, ook als de uiterlijke omstandigheden soms droe- vig zijn. Ze zei altijd dat, als men schen in hun jeugd veel liefde ont vangen, zij hun heele leven die liefde blijven uitstralen." - Ik geloof dat je moeder gelijk had, zij moet een heel verstandige lieve vrouw zijn geweest. Nu u over mijn moeder spreekt, denk ik er in eens aan, dat dokter Harding mij geschreven heeft, dat hij naar het dorp is geweest waar moe der geboren is. Hij zou mij er zoo gauw mogelijk meer van vertellen. Ik hoop toch zoo, dat hij bijzonderheden gewaar heeft kunnen worden over mijn vader". Ik geloof niet dat dokter Har ding de hoop opgegeven heeft om 'n spoor van meneer Donaldson te vin den, hoewel zijn pogingen tot nog toe geen succes hebben gehad. Hij komt je vandaag hier opzoeken;;ik zal jul- een bijdrage te verleenen fot de helft der gevraagde som Blijkt laier, wan neer de plannen nader uugeweiki zijn dat de gemeente er zeer grooi voordeel van zal ondervinden, dan kan nog hel volle bedrag worden toegestaan. De heer Jongbloeis vraagt of de gemeente wel diiect belang bij den aan te leggen weg zal hebben, daai het nog niet vaststaat waailangs deze zal loopen. De Voorzitter antwoordt dat ver- schillende plannen ontwerpen zijn. Zoo wou de burgemeester van Dordrecht den weg laten ioopen naar „Kop van het Land". Hoewei er nog geen vast plan is, meent spr. toch het beginsei te moeten steunen. De heer Jongbloets zou dan liever willen wachten tot het definitieve plan klaar is. De Voorzitter meent dat het voor bereidende weik van het comné moet worden gesteund en aangemoedigd. Zonder stemming wordt hierna het voorstel B en W. aangenomen. c. Subsidieverzoek van de Vereeni ging voor Gezlnsveipieglng en Bestiij aing van T.B.C. te Almkerk. Deze vereenlglng heeft een consul tatiebureau voor zuigelingen opgericht, waardoor in een lang gevoelde behoefte voorzien is. Door een getrouw bezoek aan dit bureau zal het sterftecijfer van zuigelingen, dat tn deze streek nogal hoog is, belangrijk dalen. Het instituut staat onder leiding van een zuigelingen- arts. Om te voorzien in de vrij hooge kosten die aan deze inrichting v ibon den zijn en daardoor het voortbestaan ervan te verzekeren, verzoekt de ver- eentging een subsidie van f 100. op grond Van het telt dat oök un deze gemeente talrijke moeders het bureau bezoeken. De Voorzitter heeft inlichtingen ingewonnen omtrent de kosten die aan du bureau verbonden zijn. Uil de ontvangen begrooting blijkt dat de kosien geraamd zijn op 1850 Spr. geeft toe dat het bureau goede dien sten bewijst, doch ook in Heusden is een bureau dat vanuit deze gemeente bezocht wordt. Spr. acht het daarom nogal gevaarlijk ineens een bedrag van f 100 voor Almkerk te geven, daar het best mogelijk is dat ook Heusden een verzoek indient en dit dan natuurlijk ook niet geweigerd zal kunnen worden. Spr zou daarom ue subsidie liever in evenredigheid brengen met het aantal kinderen dat het bureau bezoekt. De heer Berm beaamt hetgeen de Voorzitter gezegd heeft, nl. dat er vele moeders naar Heusden gaan. Nogmaals zegt de Voorzitter dat men daarom straks Heusden de subsidie ook niet zal kunnen weigeren hei is trouwens een heel billijk motief tegenover AlmkerH. Spr. wijsier op dat men in Almkerk de auti kosten in rekening brengi. doch het kerkbestuur in den Polder sieit altyd een auto disponibel om de kinderen naar Almkerk te brengen. Ue heer Berm merkt nog op dat ook vele menscnen naar Capelle gaan. Hei voorstel v. B. en W. wordt hierna aangenomen. d. Subsidieaanvraag v. d. Ned. Bond van Arbeiders ln het Land en Tuin bouwbedrijf. Den Bond verzoekt om maatregelen te trtff n voor de werkloozen, liefst door werkverschalfi g, doch zoo dii niet mogelijk is door ondersteuning. Men verzoekt om op de werkioosheid- uiikeering een toeslag van f 0 60 per dag toe te kennen en bovendien aan gehuwden en kostwinners een toeslag van 10.20 per dag te geven. Verder wordt verzocht deze uil- keering te doen plaats hebben vla den afdeelingsper nlngmeesier v. d. bond te Nieuwendijk. De Voorzitter merkt op dat alge meen een grootere werkloosheid ver wacht wordt dan vorige jaren. Spr. geeft de voorkeur aan ln werkver schalfi ig verdiend loon, boven steun verleening. Ook is het een voordeel dat de uitkeering kan geschieden door AKKER's k ,,Voor de Borst" ABDIJSIROOP-BONBONS (Gestolde Abdijsiroop) den afdeelingspenningmeester, daar de uitkeering anders te veel het karakter draagt van armenzorg. B en W. hebben nagevraagd hoe veel arbeiders uit Dussen tn deze j organisatie zijn. Het zijn er eenter slechts twee. Spr. acht de werkloosheid in deze gemeente niet noemenswaard. Spr. vindt het echter wel aanbevelens waardig dat de arbeiders bij een dergelijke vereeniging zijn aangesloten en betreurt het dat de meesien er nog bullen staan. Nu er ecnier slechts 2 leden zijn vindt spr. bezwaar het verzoek toe te siaan en B. en W. stellen dan ook voor vooiluopig af wijzend te beschikken. De heer Soiink zou de arbeiders willen aanwakkeren bij een dergelijke vereeniging aan te sluiten door het voorstel wel in te will gen. Ook spr. zou graag zien, dat van gemeentewege werk kun worden ver schaft, doch zoolai g dit niet mogelijk is. moet steun verleend worden. De Voorzitter metki op, dat men in normale omstandigheden hier nooit hoort klagen over werkloosheid wel brengen de bedrijven mee, dat er 's winters een seizoenslapte heerscht. Spr. vraagt zich af. of men door de ie nemen maatregelen de werkloosheid niet In de hand zou werken. De heer Smink kan dit bezwaar niet deelen, temeer waar de uitkee ring slechis f 8 bedraagt. De heer Herman zou voor steun, verleening zijn daar men niet weet wat in de toekomst nog te wachten staat. De Voorzitter merkt op, dat er in de gemeente slechts weinig werk te scheppen is Daar men weinig van de vereeniging alweet, zou spr. een com missie willen benoemen, die de zaak nader onderzoekt. De heer Smink vestigt de aandacht op den weg naar het Capelsche veer, die dringend verbetering noodig heeft. Spr. meent, dat voor een dergelijks werk ook wel provincie- of ifjkssteun te verk ijgen is. De Voorzitter zegt, dal deze weg ook reeds in de vergadering van B. en W. besproken is. Indertijd is men er ook reeds mee bezig geweest, toen kwam er echter een proiest los van de eigenaars der wegbermen, die hier van een stuk moesten missen. Spr. wil gaarne nog eens onderzoeken of er nog verder werk te doen is. Op voorstel van den voorzitter wordt een commissie benoemd, bestaande uit de heeren Herman, Smink en Jong- bloets, die de zaak verder zal onder, roeken. lie alleen laten in de bibliotheek en dan kun je je bij hem, in zijn kwali teit van voogd, net zoo hard over my beklagen als je maar wilt. Alsof ik ook maar het geringste heb om over te klagen, riep Hilary warm. Ik kan u en Sir Luke immers nooit genoeg danken voor al uw goed heid. Van mijn broer gesproken, hij weet niet dat je hier bent. Hij windt zich erg gauw op en ik wilde daarom liever dat hij heelemaal niet herin nerd wordt aan het auto-ongeluk. Het heeft hem erg aangegrepen! Er is weinig kans dat hij je zal zien, hy komt niet buiten zijn appartementen in den Westelijken vleugel. Toen Dr. Harding een uur later in de bibliotheek gelaten werd, vond hij zijn pupil daar alleen en hij werd zich ervan bewust dat hij zich teleurge steld voelde. Tot noch toe speelde de kleine, fijne persoonlijkheid van me vrouw Derfield een rol in de herinne ring aan zijn bezoeken op de Hall. En hoewel hij het zichzlf niet wilde be kennen, hij had den heelen weg van zijn huis tot aan het buiten aan haar moeten denken. Is mevrouw Derfield uit?, vroeg hij en Hilary, met haar pas verwor ven opmerkingsgave op dit gebied, ontdekte teleurstelling in zijn stem. Neen, uit is zy niet. Maar ze is altijd zoo fijngevoelig ze wilde my met u alleen laten in de bibliotheek, dat u mij rustig en ongestoord alles zou kunnen vertellen wat u in het dorpje over mijn familie gehoord hebt. Ze dacht dat ik het prettiger zou vinden als ik alleen met u praatte. Mevrouw Derfield is zoo verbazend lief en tactvol. Harding trachtte niet het warme gevoel dat Hilary's woorden in hem deed opkomen, te ontleden, maar be gon direct een uitvoerig verhaal van zijn bezoek aan het dorp. Het meisje zat rustig te luisteren, zonder hem 'n enkele maal in de rede te vallen, maar Harding merkte dat ze nu en dan haar vingers ineenklemde, als om op die manier haar zelfbeheersching te be waren. Je ziet dus, zei hij, toen hij aan het eind van zijn relaas gekomen was, „dat ik maar heel weinig méér te we ten ben gekomen dan mevrouw Gar dener jou al vertelt heeft. Omtrent je vader weten we practisch gesproken niets en we schijnen daarmee maar niet te kunnen opschieten. Adverten ties hebben niet het minste effect; er is geen enkel spoor; ik wil wel eerlyk bekennen dat ik niet weet wat ik nu verder moet doen. (Wordt vervolgd.) r*,"*"**-i"T- ~ii~>iirw»iMH„ Hoesten is de grootste vijand der adem- halingsorganen, omdat die daardoor zwaar- der moeten werken. Slijm is de oorzaak van het hoesten. Abdij iroop werkt tot in de uiterste hoekjes op de slijmhaardjes, die zich overal in Uw luchtwegen hebben gevormd, hetzij door ziektekiemen, hetzij door aangroeiing. Millioenen kiemen broeien en kunnen oorzaak worden van borstkwalen Abdijsiroop nu maakt de slijm ios en neemt de oorzaak zachtjes weg, zonder -ie teere weefsels te beschadi gen. Daarom zoo geroemd bij. Hoest, Bronchitis, Kinkhoest, Influenza, Griep. Alom verkrijgbaar. Prijs FI. 1.50, Fl. 2.75, FI. 4.50 Gebruik buitenshuis Abdijsiroop-Bonbons" (Lu ct.)- Dan bespoedigt Ge Uw genezing.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1931 | | pagina 7