II EM HE It IDEE feuilleton h iee m m nu bij hoesten 1 t Dreigend gevaar "gemeenteraad. AKKER's ktiAV No. 2. Zaterdag 3 Jan. '31. 54e Jrg. TWEEDE BLAD, Jets omtrent de Hervormde Kerk aan de Haven. door J. van der Hammen Nicz. XX. De bijna 40 jaren van het verblijf van Ds. Samuel van Wesel te Waal wijk waren een zeer gewichtige tijd, hoewel daarvan in de notulen van den kerkeraad die niet bijzonder belangrijk zijn weinig valt te be speuren. Berustten in het kerkelijk archief niet een aanzienlijk getal losse bescheiden, dan zou van de tweede helft der 18e eeuw betrekkelijk wei nig te zeggen vallen. Toch moet ik mij zooveel mogelyk houden aan de geregelde volgorde der kerkeraads- handelingen en slechts dan andere stukken raadplegen, wanneer zij niet reeds door mij gebruikt zijn voor mijn opstel: Stoffelijke toestand der Her vormde gemeente te Waalwijk op 't einde der 18e en bij het begin der 19e eeuw, hetwelk binnen korte weken als slot-artikel in De Echo zal verschij nen. Voordat wij evenwel den geregel- den gang onzer kerkelijke geschiede nis van Waalwijk willen vervolgen, moeten we een oogenblik onze aan dacht wijden aan de vraag: Vanwaar kwam het, dat de predikanten van vroegere eeuwen, in tegenstelling met thans, over het algemeen zoo lange jaren op één en dezelfde plaats ble- venl Ik wil slechts enkele voorbeel den noemenDe eerste predikant van Waalwijk, Henricus de Vries, bleef er vermoedelijk ruim 30 jaren (1648 pl.m. 1680), Jacobus Dagevos 45 ja ren (16871732), Cornelius van Rooijen 27 jaren, Samuel van Wesel 40 jaren, Jeremias Eckius (van Eek) kwam in 1626 als predikant te Be- soijen en werd er emeritus in 1671, Ds. Cornelius Heuvelcamp kwam in 1697 en bleef er tot zijn dood in 1732 of 1733. My dunkt, dat de reden voor dat langdurige verblijf moet gezocht wor den in 't feit, dat er toen meestentijds bij eene groote hoeveelheid predikan ten weinig vacante plaatsen zullen geweest zijn. Had een lèeraar een maal een goede of redelijk goede standplaats bekomen en dat ging vaak niet gemakkelijk, zooals wij aanstonds zullen zien dan bleef hij daar: hij had zijn doet bereikt en de keus naar eene andere gemeente was uiterst gering. Een natuurlijk gevolg hiervan was, dat hij meer dan thans de herder en vriend zijner gemeente leden en vaak ook de deelgenoot hun ner geheimen kon zijn. Hij deelde in het lief en leed zijner „broeders" en „zusters", hij vergrijsde in den dienst eener zelfde gemeente. De lezer meene niet, dat ik het bo venstaande zeg uit geringschatting van den huidigen Evangeliedienaar, verre van dien, maar deze heeft, zoo hij een man van eenig talent is, het hart hem op de rechte plaats zit en betere financieele vooruitzichten voor z(jn gezin hem op eene andere stand plaats eenigszins aanlokkelijk tegen lachen, allerwege keus, terwijl een predikant van vroeger uiterst bly mocht zijn, zoo hij eene redelijke plaats had weten te bemachtigen. Of het in dien „goeden ouden tijd" met een groot aantal predikanten evenzoo was gesteld, als nu een 80-tal jaren geleden door onzen voortreffely- ken Potgieter zoo schilderachtig ge- teekend in: „Als een visch op het dro ge" durf ik niet te beslissen, wel weet ik, dat omstreeks 1700 de „pro ponenten" een moeilijken tijd door leefden en dat zij alle middelen te baat moesten nemen om op hunne bestem ming te komen. Volgende brief, ge- dagteekend Amsterdam 4 Juli 1697 en geschreven door zekeren heer P. du Bois aan Ds. Johannes Schalke tt Charlois, wiens zwager schout te Be- soijen was, is daarvan een sprekend bewijs: Mijn Heer en Vriend, De ugtnemende bekommerlijkheyt, die de proponenten desestijds ontmoet omtrent haere bevorderinge, noot- saakt haar en haar ouders om goede vrinden op te maken, die haar tot be- rykingh van haar oogmerk mogten behulpigh zijn, dit is de reden, waar om ik my heden aan UE. addresseere om mynen soon Gualtherus du Bois in UEerw. gunst aan te beveele. Hij heeft voorleden Sondag tot Besoijen met genoegen der gemeente gepredikt en alsoo aldaar verstondt, dat mijn Heer U swager Van den Andel aldaar het sehoutampt bekleet en by gevolge een hand van directie tot d'aanstaen- de beroepinge sal hebben, en by de T rouwe 1) dier plaatse al vry wat sai konnen doen, soo is mijn gedienstigh versoek, dat UEerw. de goetheyt ge lieve te hebben om mijn soon, die met goede studiën en predickgaven voor sten is, de meliori nota aan genoem den Heer Van den Andel te recom manderen op het spoedigste, waer- mede my groote vriendschap sal ge schieden, en by aldten UEerw. nogh I iets naders, in faveur van myn soon, kond bedennen, versoeke het selve in t werk magh gestelt worden, waar mede UEerw. my ten hooghsten suit verplichten, om - tot alle vriendschap en dienst bereyt te syn. Waar op mij verlatende, blyve nae groetenisse en verwagtingh van antwoort. (Volgt uandteekening) Ondanks de voorspraak van Ds. Schalken en schout Peter van Andel kwam Gualtherus du Bois niet te Be soijen. Ds. Cornells Heuvelcamp was de geiukkige. En nu keeren we tot ons verhaal te- rug. Ruim een jaar na de komst van Ds. Samuel van Wesel, had de diako- nie van Waalwijk een aardig huiten- kansje. In Mei 1762 was namelijk te s-Gravenhage overleden David Le Leu de Wilhem 2), Heer van Waal- wijk, Berlicum en Middelrode, die by testamentaire beschikking van den 13 December 1759, behalve aan de dia- konie van Berlicum, ook aan die van Waaiwyk de aanzienlijke som van 1500 gulden had vermaakt. Den 27 September 1762 vertoefde de nieuwe ambachtsheer, zijnde een neef van den vorigen, eenige uren te Waalwijk, bij welke gelegenheid de kerkeraad zijne opwachting bij hem maakte. Dat de woorden van dankbaarheid, bij monde van den predikant toen uitge sproken, gemeend waren, behoeft voorzeker geen betoog. (Wordt vervolgd). 1). De ambachtsvrouwe van Be soijen was in 1697: Mevrouw de mar kiezin douairière de Hoensbroek, we duwe van Willem Vincent baron van Wittenhorst. Zij was ook vrouwe van Drongelen en Gansoijen en bewoonde langen tijd het kasteel van Gansoyen. (Afbeelding 1652 en 1846). 2). Deze familie, afkomstig uit Hamburg, was van voorname afkomst I en verwant met Constantijn Huygens, secretaris van Prins Willem III, met de Evertsen, enz. Eén der leden van dit geslacht, n.l. Maurits Le Leu de Wilhem, was in de tweede helft der 17e eeuw president van den Raad van Brabant te 's Gravenhage, terwijl 'n ander lid in het midden der 18e eeuw burgemeester van Rotterdam was. LdJSbtN. Openbare vergadering van den raad der gemeenie alhier op Dinsdag 30 December n m. 3 uur. Voorzitter de Edelachtb. Heer Snij ders. van „De Echo van het Zuiden. Naar het Engelsch door J. VAN DER SLUYS. Afwezig de Heer van Drunen. De noiulen worden na voorlezing door den voorzitier, vastgesteld. Aan de oide 1. Ingekomen siukken. Verslag van den Warenkeurings- dienst voor het district Breda over 1929 Begrooting van denzelfden dienst. Proces—verbaal van kasopneming bij de gemeente—ontvanger. Nota van aanmerkingen op de ge meentebegrootirig '31 en de rekening '29 Daar deze aanmerkingen alle van administratieven aard zijn, worden Jeze gesteld in handen van B. en W. ier afdoening. Schrijven van het gemeentebestuur 'an Atmkerk met verzoek om geen goedkeuring te verleenen aan de voor gestelde nieuwe salarisregeling van burgemeester en secretarissen. Zulk oesluit is reeds genomen, dus is du 'erzuek van geen beteekenis meer. Mededetlingen van Ged. Staten dat men de voorgestelde jaarwtddenrege. iirrg, In verband met de slechie ttjds omstandigheden intrekt. Deze siukken worden voor kennis- geving aangenomen. Verzoek van de afd. Noord-Brabant van de Ned. Bond van gemeente ambtenaren om de pensioensbijdrage vooriaan niet meer op de ambienaren te verhalen. In het schrijven wordt er op ge wezen dat het onbillijk is dat deze bijdrage op de ambtenaren verhaald wordt, en waardoor deze ambtenaren nog steeds niet in het volle genot van nunne salarissen zijn. De voorzitter merkt op dat in deze gemeenie slechts 3 pCt. verhaald wordt, bovendien meent spr. dat het voor de betrokken ambtenaren een voldoening moetgeven.dat zijzelto^k Kunnen bijdragen voor hun pensioen Om de ambtenaren tegemoet te komen zou spr. dan liever een verhooging der tractementen tn beraad houden. Het siuk wordt voor kennisgeving aangenomen. 2. Subsidie aanvragen a Landbouwcursus „Nieuwendijk". Deze cursus wordt gegeven in de christelijke school te Nieuwendijk. Van de twaalf cursisten komen er 5 uit Dussen, reden waarom verzocht wordt een evenredig deel, dus 5/12, in de kosten van verlichting te vergoeden. Na ingewonnen inlichtingen stellen B. W voor goedgunstigte beschikken Wordt goedgevonden, b. Verzoek van het Cötniié van Actie voor den aanleg van wegen voor snel verkeer in het Land van Heusden en Altena. De Voorzitier licht dit punt nader toe. De groote verkeersweg die gepro jecteerd ts zal een verbinding vormen usschen Rotterdam—Dordrecht—Dtn Bosch, en voorziet daardoor in een dringende behoefte. Het ligt voor de hand dat eert dergelijke verkeersweg niet alleen van belang is voor hei doorgaande verkeer, doch even goed voor het verkeer in. naar en van het Land van Heusden en Aiteria. Niet enkele gemeenten, doch de geheele streek heelt belang bij een oplossing 'an het verkeersprobleem, daar hier door naast den landbouw, ook de opbloeiende tuinbouw en de bloemen cultuur bevorderd zullen worden. Ook de pachtprijzen zuilen naar spr. meent etn guustlgen invloed ondervinden. Natuurlijk zijn voor het voeren van een dergelijke actie geldelijke tffers noodig en daarom hetfi hei comi zich gewtnd tot belanghebbenden om een subsidie. Vuor deze gemeente -raagt men om een subsidie van 2'/, cenl per inwoner Het spijt B en W. dat de commissie nog geen bepaald plan heeft kunnen vaststellen, doch noe de weg ook zal worden aangelegd de gemeente zal er In elk geval belang bij hebben, B. en W. zijn van meening dai hei werk van het comité moet worden op prijs* gesteld en stellen daarom voor ner werk te steunen door voorloopiy een bijdrage te verleenen tot de helft der gevraagde som Blijkt laier, wan neer de plannen nader ungeweiki zijn dat de gemeente er zeer groot voordeel van zal ondervinden, dan kan nog hel volle bedrag worden toegestaan. De heer Jongbloeis vraagt of de gemeente wet ütrect belang bij den aan te leggen weg zal hebben, daar het nog niet vaststaat waarlangs deze zal loopen. De Voorzitter antwoordt dat ver schillende plannen ontwerpen zijn. Zoo wou de burgemeester van Dordrecht den weg laten loopen naar „Kop van het Land". Hoewel er nog geen vast plan is, meent spr. toch het beginsel te moeten steunen. De heer Jongbloets zou dan liever willen wachten tot het definitieve plan klaar is. De Voorzitter meent dat het voor bereidende werk van het comité moet worden gesteund en aangemoedigd. Zonder stemming wordt hierna het voorsttl B en W. aangenomen. c. Subsidieverzoek van de Vereeni ging voor Gezlnsvei pleging en Besirij ding van T.B.C. te Aimkeik. Deze vereenlglng heeft een consul tatiebureau voor zuigelingen opgericht, waardoor in een lang gevoelde behoefte voorzien is. Door een getrouw bezoek aan dit bureau zal het sterfitcijter van zuigelingen, dat tn deze streek nogal hoog is, belangrijk dalen. Het instituut staat onder leiding van een zuigelingen* arts. Om te voorzien in de vrij hooge kosten die aan deze inrichting v ibon den zijn en daardoor het voortbestaan ervan te verzekeren, verzoekt de ver- eeniging een subsidie van f 100, op grond Van het ten dat oök uit deze gemeente talrijke moeders het bureau bezoeken. De Voorzitter heeft inlichtingen Ingewonnen omtrent de kosten die aan du bureau verbonden zijn. Uil de ontvangen begrooting blijkt dat de kosten geraamd zijn op 1850 Spr. geeft toe dat het bureau goede dien sten bewijst, doch ook in Heusden is een bureau dat vanuit deze gemeenie bezocht wordt Spr. acht het daarom nogal gevaarlijk ineens een bedrag van f 100 voor Almkerk te geven, daar het best mogelijk is dat ook Heusden een verzoek indient en dit dan natuurlijk ook niet geweigerd zal kunnen worden. Spr zou daarom ue subsidie liever in evenredigheid brengen met het aantal kinderen dat het bureau bezoekt. De heer Berm beaamt hetgeen de Voorzitter gezegd heeft, nl. dat er vele moeders naar Heusden gaan. Nogmaals zegt de Voorzitter dat men daarom straks Heusden de subsidie ook niet zal kunnen weigeren het ls trouwens een heel billijk motie! tegenover Almkerl^, Spr. wijster op dat men in Aimkeik de auli kosten in rekening brengt, doch het kerkbestuur in den Polder sieit altijd een auto disponibel om de kinderen naar Almkerk te brengen. De heer Berm merkt nog op dat ook vele menscnen naar Capelle gaan. Het voorstel v. B. en W. wordt hierna aangenomen. d. Subsidieaanvraag v. d. Ned. Bond van Arbeiders In het Land en Tuin bouwbedrijf. Den Bond verzoekt om maatregelen te trtff n voor de werkloozen, liefst door werkveischalfi g, doch zoo dit niet mogelijk is door ondersteuning. Men verzoekt om op de werkioosheid- uitkeering een toeslag van f 0 60 per dag toe te kennen en bovendien aan gehuwden en kostwinners een toeslag van i 0.20 per dag te geven. Verder wordt verzocht deze uil- keering te doen plaats hebben via den afdeelingsper ningmeesier v. d. bond te Nieuwendijk. De Voorzitter merkt op dat alge meen een grootere werkloosheid ver wacht wordt dan vorige jaren. Spr. geeft de voorkeur aan In werkver schaffi ig verdiend loon, boven steun verleening. Ook is het een voordeel dat de ultkeerlng kan geschieden door ,,Voor de Borst" ABDIJSIROOP-BONBONS (Gestolde Abdijsiroop) 22. Ik heb nog nooit in zoo'n gewel dige kamer gewoond, zei ze. Ik heb ze a|leen nog maar zoo in de Priory ge zien. Als ik dan denk aan de kamer waarin moeder en ik gewoond hebben, «ie kon wel tienmaal hierin! En er is ler aan beide kanten van de kamer een haard, voegde zij er met iets kin- erlijks in stem en begeleidend gebaar aan toe. Het is maar gelukkig ook dat on ze voorvaders zoo verstandig geweest Z'Jh om daar voor te zorgen, vond An- H lce- Als er hier maar één haard ge weest was, zouden we van kou om- omen. Maar toch houd ik niet van eze kamer; ik erger me dood aan die «"gezellige, ouderwetsche meubels en a afschuwelijk behang. Maar mijn roer wil er niet van hooren om ook aar iets te veranderenzoo gauw hij 8°ed genoeg gevoelt gaat hy op reis en dan wordt het huis weer voor een heelen tyd gesloten, dus het heeft geen zin om hier kamers te moderni seeren. Wat jammer! Hilary keek uit-het raam over het park en het schitteren de heuvelachtige landschap, dat zich daarachter uitstrekte. Het lijkt zoo jammer om zoo'n groot buiten te slui ten, waar zooveel menschen zoo ge lukkig zouden kunnen zijn. Hilary's opmerking deed eigenlijk mevrouw Derfield's aandacht valleis op het feit, hoe jammer het inden daad was dat zoo'n groot buiten, met zijn schat van kostbaarheden, die daar geslacht na geslacht verzameld waren, onbewoond was, dat hier geen jong en fleurig leven tierde, dat er nooit kinderen boven op de kinder- kamer zouden spelen en in den groo ten sprookjesachtigen tuin, geen kin derstemmetjes, geen kindergelach op de gangen zouden rumoeren, geen kindervoetjes zouden trippelen over de vloeren en over het grasveld hol len; ja, het was werkelijk doodjam- I merEn het was ook wel heel on- waarschijnlijk dat Luke, die al vijftig was en tot nu toe steeds jonggezel ge bleven, nog eens zou trouwen en zoo vroolijk jong leven op de Hall zou ko men. Maar nu is het niet meer saai en vervelend nu jij er bent, met deze verbrak Anstice haar ietwat weemoe dige overpeinzingen. Jij brengt een atmosfeer van geluk met je mee, over al waar je gaat. Ik vraag me af hoe dat toch komt. Ze had Hilary naast zich op de divan getrokken. Men zou zeggen dat je in een gelukkige omge ving moet zijn opgegroeid en toch heeft je moeder veel verdriet en zor gen gehad. Moeder heeft mij onuitspreke lijk veel liefde gegeven, zei Hilary een voudig. „Ik geloof dat ik me daarom innerlijk gelukkig voel, ook als de uiterlijke omstandigheden soms droe vig zijn. Ze zei altijd dat, als men schen in hun jeugd veel liefde ont vangen, zij hun heele leven die liefde blijven uitstralen." - Ik geloof dat je moeder gelijk had, zij moet een heel verstandige lieve vrouw zijn geweest. Nu u over mijn moeder spreekt, denk ik er in eens aan, dat dokter Harding mij geschreven heeft, dat hij naar het dorp is geweest waar moe der geboren is. Hij zou mij er zoo gauw mogelyk meer van vertellen. Ik hoop toch zoo, dat hij bijzonderheden gewaar heeft kunnen worden over mijn vader". Ik geloof niet dat dokter Har ding de hoop opgegeven heeft om 'n spoor van meneer Donaldson te vin den, hoewel zijn pogingen tot nog toe geen succes hebben gehad. Hij komt je vandaag hier opzoeken;; ik zal jul lie alleen laten in de bibliotheek en dan kun je je bij hem, in zijn kwali teit van voogd, net zoo hard over my beklagen als je maar wilt. Alsof ik ook maar het geringste heb om over te klagen, riep Hilary warm. Ik kan u en Sir Luke immers nooit genoeg danken voor al uw goed heid. Van mijn broer gesproken, hij weet niet dat je hier bent. Hy windt zich erg gauw op en ik wilde daarom liever dat hij heelemaal niet herin nerd wordt aan het auto-ongeluk. Het heeft hem erg aangegrepen! Er is weinig kans dat hij je zal zien, hy komt niet buiten zijn appartementen in den Westelijken vleugel. Toen Dr. Harding een uur later in de bibliotheek gelaten werd, vond hy zijn pupil daar alleen en hij werd zich ervan bewust dat hij zich teleurge steld voelde. Tot noch toe speelde de kleine, fijne persoonlijkheid van me vrouw Derfield een rol in de herinne ring aan zijn bezoeken op de Hall. En hoewel hij het zichzif niet wilde be kennen, hij had den heelen weg van zijn huis tot aan het buiten aan haar moeten denken. Is mevrouw Derfield uit?, vroeg hij en Hilary, met haar pas verwor ven opmerkingsgave op dit gebied, ontdekte teleurstelling in zijn stem. Neen, uit is zy niet. Maar ze is den afdeelingspenningmeester, daar de uitkeering anders te veel het karakter draagt van armenzorg. B en W. heboen nagevraagd hoe veel arbeiders uit Uussen tn deze organisatie zijn. Het zijn er eenter slechts twee. Spr. acht de werkloosheid in deze gemeente niet noemenswaard. Spr. vindt hel echter wel aanbevelens waardig dat de arbeiders bij een dergelijke vereenigir.g zijn aangesloten en betreurt het dat de meeaten er nog bullen staan. Nu er eenter slechts 2 leden zijn vindt spr. bezwaar het verzoek toe te staan en B. en W. stellen dan ook voor vooiluoplg af wijzend te beschikken. De heer Soiink zou de arbeiders willen aanwakkeren bij een dergelijke vereeniglng aan te sluiten door het voorstel wel in te will gen. Ook spr. zou graag zien, dat van gemeentewege werk kun worden ver schaft, doch zoolai g dit niet mogelijk is. moet steun verleend worden. De Voorzitter meikt op, dat men in normale omstandigheden hier nooit hoort klagen over werkloosheid wel brengen ae bedrijven mee, dat er 's winters een setzoenslapte heerscht. Spr. vraagt zich af. of men door de te nemen maatregelen de werkloosheid niet in de hand zou werken. De heer Smink kan dit bezwaar niet deelen, temeer waar de uitkee ring slechis f 8 bedraagt. De heer Herman zou voor steun, verleening zijn daar men niet weet wat in de toikomst nog te wachten staat. De Voorzitter merkt op, dat er in de gemeente slechts weinig werk te scheppen is. Daar men weinig van de vereenlglng afweet, zou spr. een com missie willen benoemen, die de zaak nader onderzotkt. De heer Smink vestigt de aandacht op den weg naar het Capelsche veer, die dringend verbetering noodig heeft. Spr. meent, dat voor een dergelflks werk ook wel provincie- of rjjkssieun te verk ljgen is. De Voorzitter zegt, dat deze weg ook reeds in de vergadering van B. en W. besproken is. Indertijd is men er ook reeds mee bezig geweest, toen kwam er echter een protest los van de eigenaars der wegbermen, die hier van een stuk moesten missen. Spr. wil gaarne nog eens onderzoeken of er nog verder werk te doen ls. Op voorstel van den voorzitter wordt een commissie benoemd, bestaande uit de heeren Herman, Smink en Jong bloeis, die de zaak verder zal onder- roeken. altijd zoo fijngevoelig ze wilde mij met u alleen laten in de bibliotheek, dat u mij rustig en ongestoord alles zou kunnen vertellen wat u in het dorpje over mijn familie gehoord hebt. Ze dacht dat ik het prettiger zou vinden als ik alleen met u praatte. Mevrouw Derfield is zoo verbazend lief en tactvol. Harding trachtte niet het warme gevoel dat Hilary's woorden in hem deed opkomen, te ontleden, maar be gon direct een uitvoerig verhaal van zijn bezoek aan het dorp. Het meisje zat rustig te luisteren, zonder hem 'n enkele maal in de rede te vallen, maar Harding merkte dat ze nu en dan haar vingers ineenklemde, als om op die manier haar zelfbeheersching te be waren. Je ziet dus, zei hij, toen hij aan het eind van zijn relaas gekomen was, „dat ik maar heel weinig méér te we ten ben gekomen dan mevrouw Gar dener jou al vertelt heeft. Omtrent je vader weten we practisch gesproken niets en we schijnen daarmee maar niet te kunnen opschieten. Adverten ties hebben niet het minste effect; er is geen enkel spoor; ik wil wel eerlyk bekennen dat ik niet weet wat ik nu verder moet doen. (Wordt vervolgd.) Hoesten is de grootste vijand der adem halingsorganen, omdat die daardoor zwaar der moeten werken. Slijm is de oorzaak van het hoesten. Abdij iroop werkt tot in de uiterste hoekjes op de slijmhaardjes, die zich overal in Uw luchtwegen hebben gevormd, hetzij door ziektekiemen, hetzij door aangroeiing. Millioenen kiemen broeien en kunnen oorzaak worden van borstkwalen Abdijsiroop nu maakt de slijm los en neemt de oorzaak zachtjes weg, zonder 'e teere weefsels te beschadi gen. Daarom zoo geroemd bij. Hoest, Bronchitis, Kinkhoest, Influenza, Griep. Alom verkrijgbaar. Prijs Fl. 1.50, Fl. 2.75, Fl. 4.50 Gebruik buitenshuis Abdijsiroop-Bonbons (60 ct.)- Dan bespoedigt Ge Uw genezing.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1931 | | pagina 9